Polybii Historia edidit Ludovicus Dindorfius

301쪽

L. II. BELLUM CLEOMENICUM.

καῖον εἶναι κατὰ την εξ αρχης πρόθεσιν το ποιῆσαι πῆσιν ἐναργῆ και γνώριμον την υπάρχουσαν περὶ 3 Μακεδόνας καὶ τους Ἐλληνας τότε κατάστασιν. περὶ δε τους αυτους καιρους καὶ Πτολεμαίου νόσω του

βίον μεταλλάξαντος Πτολεμαῖος ὁ κληθεὶς Φιλοπά- s4 τωρ διεδεξατο την βασιλείαν. μετήλλαξε δε καὶ Σέλευκος ὁ Σελευκου του Καλλινίκου και Πώγωνος ἐπικληθέντος 'Aντίοχος δὲ διεδεξατο την εν Συρίαθ βασιλείαν, αδελφὰς ἀν αυτου. παραπλήσιον γὰoδη τι συνέβη τουτοις τοῖς πρώτοις μετὰ την 'Aλε- 1οξάνδρου τελευτην κατασχουσι τὰς ἀρχὰς ταυτας,6 λέγω δὲ Σελευκω, Πτολεμαίω, Λυσιμάχω. εκεῖνοι τε γὰρ πάντες περὶ τον εικοστὴν και τετάρτην προς ταῖς εκατὸν ὀλυμπιάδα μετήλλαξαν, καθάπερ ἐπάνω προεῖπον, ουτοί τε περὶ την ἐνάτην καὶ τριακο- 157 στήν. ημεῖς δ' επειδη την ἐπίστασιν καὶ προκατασκευὴν της ὀλης ἱστορίας διεληλυθαμεν, δι ης υποδέδεικται πότε καὶ πῶς καὶ δι ας αἰτίας των κατὰ την Ιταλίαν κρατήσαντες ' μαῖοι πρῶτον ἐγχειρεῖν ῆρξαντο τοῖς ἔξω πράγμασι, καὶ πρῶτον ἐτόλμησαν 208 ἀμφισβητεῖν Καρχηδονίοις τῆς θαλάττης, ἄμα δε τουτοις καὶ την περὶ τους Ελληνας καὶ Μακεδόνας, ομοίως δὲ καὶ περὶ Καρχηδονίους, υπάρχουσαν τότε κατά-s στασιν δεδηλώκαμεν, καθῆκον αν εlη παραγεγονότας ἐπὶ τους καιρους τουτους κατὰ την εξ αρχῆς πρόθεσιν, 26 ἐν οἷς ἔμελλον οἱ μὲν Ἐλληνες τον συμμαχικόν, ' - μαῖοι δε τον υννιβαῖκόν, οἱ δὲ κατὰ την υσίαν βασι- 10-τον περὶ Κοίλης Συρίας ἐνίστασθαι πόλεμον, καὶ την βίβλον ταυτην ἀφορίζειν ἀκολουθως τῆ τε των προγεγονότων πραγμάτων περιγραφὴ καὶ τῆ τῶν κε- ω

χειρικότων τὰ προ του δυναστῶν καταστροφῆ.

302쪽

ΠΟΛΥΒΙΟΥ

υτι μεν ἀρχὰς υποτιθέμεθα της αυτῶν πραγμα- 1τείας τόν τε συμμαχικον και τον υννιβαειόν, προς

δὲ τουτοις τον περὶ Κοίλης Συρίας πόλεμον, ἐν τηπρώτy μεν τῆς ολης συντάξεως, τρίτν δε ταύτης 5 ἀνώτερον βίβλω δεδηλώκαμεν ομοίως δε καὶ τὰς Σαιτίας, δι' ἀς ἀναδραμόντες τοις χρόνοις προ το των τῶν καιρῶν συνεταξάμεθα τὰς προ ταυτης βίβλους, ἐν αυτῆ ἐκείνη διεσαφήσαμεν. νυν δὲ πει- 3ρασόμεθα τοὐς προειρημένους πολέμους, και τὰς αι-1o τίας εξ ων ἐγένοντο καὶ δι' ἀς ἐπὶ τοσουτον ηὐξήθησαν, μετ ἀποδείξεως εξαγγέλλειν, βραχέα προειπόντες υπὲρ τῆς αυτῶν πραγματείας. οντος γὰρ δίνος ἔργου και θεάματος ενὰς τοὐ συμπαντος, υπὲρου γράφειν ἐπικεχειρήκαμεν, του πῶς καὶ πότε και 15 διὰ τί πάντα τὰ γνωριζόμενα μέρη τῆς οἰκουμμνης υπὸ την Ῥωμαίων δυναστείαν ἐγένετο, του- θτου δ' ἔχοντος και την αρχὴν γνωριζομένην καὶ τὰν χρόνον ἄρισμένον και την συντέλειαν ὁμολογουμένην, χρήσιμον ήγουμεθ' ειναι καὶ τὰ περὶ τῶν με- 20 γίστων ἐν αυτω μερῶν, ὁσα μεταξὐ κεῖται τῆς ἀρ-

303쪽

206 L. III. INTROITUS PARTIS SECUNDAE.χῆς και του τέλους, κεφαλαιωδῶς ἐπιμνησθῆναι καιο προεκθέσθαι. μάλιστα γὰρ οὐτως ἡπολαμβάνομεν τοῖς φιλομαθοῶσι παρασκευάσειν ἱκανὴν εννοιαντ της ολης επιβολης. πολλὰ μεν γὰρ προλαμβανουσης της ψυχῆς ἐκ των ολων προς την κατὰ μέρος 5των πραγμάτων γνῶσιν, πολλὰ ὁ ' ἐκ των κατὰ μέρος προς την των ολων ἐπιστήμην, ἀρίστην ηγου- μενοι την ἐξ ἀμφοῖν ἐπίστασιν καὶ θέαν, ακόλουθον τοῖς εἰρημένοις ποιησόμεθα την προέκθεσιν τῆς

8 αυτῶν πραγματείας. την μεν ουν καθόλου τῆς ἡπο- 1σθέσεως ἔμφασιν και την περιγραφὴν ξδη δεδηλώ-9 καμεν. των δὲ κατὰ μέρος ἐν αυτῆ γεγονότων ἀρχὰς μεν εἶναι συμβαίνει τοὐς προειρημένους πολέμους, καταστροφὴν δὲ και συντέλειαν τὴν κατάλυσιν τῆς ἐν Μακεδονία βασιλείας, χρόνον δὲ τον i5 μεταξὐ τῆς αρχῆς και τοὐ τέλους δεο πεντήκοντα 10 τρία, περιέχεσθαι δ' ἐν τούτω τηλικαύτας καὶ τοιαυτας πράξεις, ὁσας οὐδεὶς των προγεγονότων και- 1l ρῶν ἐν ἴσω περιέλαβε διαστήματι. περὶ ων απὼ τῆς εκατοστῆς και τετταρακοστῆς ὀλυμπιάδος αὐ- 20ξάμενοι τοιάνδε τινὰ ποιησόμεθα τὴν εφοδον τῆς

2 ἐξηγήσεως. ἡποδείξαντες γὰρ τὰς αἰτίας, δι' ας ὁ προδεδηλωμένος συνέστη Καρχηδονίοις και Ῥωμμαίοις πόλεμος, ὁ προσαγορευθεὶς υννιβαῖκός, ἐρου-2 μεν ώς εἰς γταλίαν ἐμβαλόντες Καρχηδόνιοι καὶ 25 καταλύσαντες τὴν ' μαίων δυναστείαν εἰς μέγαν μεν φόβον ἐκείνους ἐγαγον περὶ σφῶν καὶ του τῆς πατρίδος εδάφους, μεγάλας δ' ἔσχον αυτοι καὶ πα-οαδόξους ελπίδας, ώς και τῆς Ρώμης αυτῆς ἐξ ἐφό-3 δου κρατήσοντες. εξῆς δε τούτοις πειρασόμεθα δια- ω σαφεῖν ώς κατὰ τοὐς αυτοὐς καιροὐς Φίλιππος μὲν ο -κεδὼν διαπολεμήσας Αἰτωλοῖς και μετὰ ταῶτα

304쪽

L. III. INTROITUS PARTIS SECUΝDAE. 207συστησάμενος τὰ κατὰ τοὐς Ελληνας, ἐπεβάλετο κοινωνεῖν Καρχηδονίοις των αυτῶν ἐλπίδων, Αντίοχος εδε και Πτολεμαῖος ὁ Φιλοπάτωρ ἡμφισβήτουν, τέλος δε ἐπολέμησαν υπὲρ Κοίλης Συρίας προς ἀλ- ι λήλους, 'κδιοι δε καὶ Προυσίας ἀναλαβόντες προς ΘΒυζαντίουε πόλεμον ὴνάγκασαν αυτοὐς ἀποστῆναι

τοὐ παραγωγιάζειν τοὐς πλέοντας εἰς τον Πόντον. στήσαντες δ' ἐπὶ τούτων την διήγησιν τον υπὲρ Γλτῆς ' μαίων πολιτείας συστησόμεθα λόγον, ω κατὰ 1ο το συνεχὲς υποδείξομεν ὁτι μέγιστα συνεβάλετο αυ- τοῖς ἡ του πολιτεύματος ἰδιότης προς το μη μονον ἀνακτήσασθαι την Ἱταλιωτῶν καὶ Σικελιωτων δυναστείαν, ἔτι δε την 'Ιβήρων προσλαβεῖν καὶ Κελτῶν αρχήν, ἀλλα το τελευταῖον καὶ προς τὀ κρα- 15 τῆσαντας τῶ πολέμω Καρχηδονίων ἔννοιαν σχεῖν τῆς τῶν ὀλων ἐπιβολῆς. ἄμα δὲ τούτοις κατὰ πα- τρέκβασιν δηλώσομεν την κατάλυσιν τῆς Ἱέρωνος του Συρακοσίου δυναστείας. οἷς ἐπισυνάψομεν τὰς Sπερὶ την Αἴγυπτον ταραχὰς και τίνα τρόπον Πτo-2ο λεμαίου του βασιλέως μεταλλάξαντος τον βίον συμφρονήσαντες Ἀντίοχος καὶ Φίλιππος ἐπὶ διαιρέσει τῆς του καταλελειμμένου παιδὸς αρχῆς ῆρξαντο κακοπραγμονεῖν καὶ τὰς χεῖρας ἐπιβάλλειν Φίλιππος μεν τοῖς κατ Αἴγαιον καὶ Καρίαν και Σάμον, 'Aνάε τίοχος δὲ τοῖς κατὰ Κοίλην Συρίαν καὶ Φοινίκην. μετὰ δὲ ταυτα συγκεφαλαιωσάμενοι τὰς ἐν Ιβηρία 3καὶ Λιβύη καὶ Σικελία πράξεις μαίων καὶ Καρχηδονίων μεταβιβάσομεν την διήγησιν ὁλοσχερῶς εις τοὐς κατὰ την Ἐλλάδα τόπους ἄμα ταῖς τῶν 3ο πραγμάτων μεταβολαῖς. ἐξηγησάμενοι δὲ τὰς Ἀτ- 2 τάλου και ειδίων ναυμαχίας προς Φίλιππον, ἔτι δὲ τον Ρωμαίων και Φιλίππου πόλεμον, ἐπράχθq

305쪽

3 και διὰ τίνων καὶ τί τὸ τέλος ἐσχε, τουτω συνάπτοντες τὸ συνεχὲς μνησθησόμεθα της Αἰτωλῶν ὀρ- γης, καθ' ην υντίοχον ἐπισπασάμενοι τον απ4 της 4 υσίας 'Aχαιοῖς καὶ Ῥωμαίοις ἐξέκαυσαν πόλεμον. ου δηλώσαντες τὰς αἰτίας καὶ την 'Ἀντιόχου διάβασιν Λεἰς την Ευρωπην, διασαφήσομεν πρῶτον μὲν τίνα

τρόπον εκ της Ελλάδος ἔφυγε, δευτερον δὲ πῶς ητ-τοθεὶς τῆς ἐπὶ τάδε τοs Tαυρου πάσης ἐξεχώρησε,

5 τὀ δε τρίτον τίνα τρόπον μαῖοι καταλυσαντες την Γαλατῶν υβριν ἀδήριτον μὲν σφίσι παρεσκευασαν Ιοτην τῆς 'Ασίας αρχήν, ἀπέλυσαν δὲ τους ἐπὶ τάδε

τοs Tαυρου κατοικοίντας βαρβαρικῶν φόβων καὶ 6 τῆς Γαλατῶν παρανομίας. μετὰ δὲ ταυτα θέντες υπό την ἴφιν τὰς Αἰτωλῶν και Κεφαλλήνων ατυ- χίας ἐπιβαλουμεν τους Εὐμένει συστάντας πρός τε 15 Προυσίαν και Γαλάτας πολέμους, ομοίως δὲ καὶ τὸν μετ' 'Αριαράθου πρὸς Φαρνάκην. οις εξῆς ἐπιμνησθέντες περὶ τῆς Πελοποννησίων ὁμονοίας και καταστάσεως, ἔτι δὲ τῆς αὐξήσεως του μδίων πολιτευματος, συγκεφαλαιωσόμεθα την ὁλην διήγησιν ἄμα και εο 8 τὰς πράξεις, ἐπὶ πῆσιν ἐξηγησάμενοι την υντιόχου στρατείαν εἰς Αἴγυπτον του κληθέντος Απιφανους καὶ τὀν Περσικὸν πόλεμον καὶ την κατάλυσιν τῆς ἐν s Μακεδονία βασιλείας. δι ών ἄμα θεωρηθήσεται

πῶς ἔκαστα χειρίσαντες ' μαῖοι πάσαν ἐποιήσαντο 25την οἰκουμένην υπήκοον αὐτοῖς.

4 Ef μὲν ουν ἐξ αυτῶν τῶν κατορθωμάτων ἡ καιτων ἐλαττωμάτων ἱκανὴν ἐνεδέχετο ποιήσασθαι την διάληψιν υπὲρ τῶν ψεκτῶν ἡ τουναντίον ἐπαινετῶν ἀνδρῶν και πολιτευμάτων, ἐνθάδε που λήγειν αν κημῶς ἔδει και καταστρέφειν ἄμα την διήγησιν καὶ τὴν πραγματείαν ἐπὶ τὰς τελευταίας ἐηθείσας πράξεις

306쪽

I. . III. INTROITUS PARTIS SECUNDAE. 209

κατὰ τὴν εξ αρχῆς πρόθεσιν. ο τε γὰρ χρόνος ὁ 2

πεντηκοντακαιτριετὴς εἰς ταυτα ἔληγεν ἡ τε αὐξησις καὶ προκοπὴ τῆς ' μαίων δυναστείας ἐτετελείωτο ' προς δε τούτοις ὁμολογούμενον ἐδόκει τουτ' 35 εἶναι καὶ κατηναγκασμένον ἄπασιν ὁτι λοιπόν ἐστι Ῥωμαίων ἀκούειν και τουτοις πειθαρχεῖν ὐπερ των παραγγελλομένων. ἐπεὶ δ' ουκ αυτοτελεῖς εἰσιν ουτε 4 περὶ των κρατησαντων ουτε περὶ των ήλαττωμένων

αἱ ψιλῶς ἐξ αυτῶν των ἀγωνισμάτων διαλήψεις, διὰ Ο1o τὸ πολλοῖς μεν τα μέγιστα δοκουντα ειναι Των κωτορθωμάτων, ὁταν μη δεόντως αυτοῖς χρήσωνται, τὰς μεγίστας ἐπενηνοχέναι συμφοράς, ουκ ὀλίγοις δὲ τὰς ἐκπληκτικωτάτας περιπετειας, ὁταν ευγενως αυτὰς ἀναδέξωνται, πολλάκις εἰς την του συμφέ- 16 ροντος περιπεπτωκέναι μερίδα, προσθετέον αν εἴη 5 ταῖς προειρημέναις πράξεσι τήν τε των κρατου- των αῖρεσιν, ποία τις ὴν μετὰ ταυτα και πῶς προστάτει τῶν ὀλων, τάς τε τῶν ἄλλων ἀποδοχὰς καὶ διαλήψεις, πόσαι καὶ τίνες υπῆρχον περὶ τῶν ἡγου- 20 μενων, προς δὲ τουτοις τὰς ὁρμὰς και τοὐς ζήλους εξηγητεον, τίνες παρ' εκάστοις ἐπεκράτουν καὶ κατίσχυον περί τε τοὐς κατ' ιδίαν βίους καὶ τας κομνὰς πολιτείας. δῆλον γὰρ ώς ἐκ τούτων φανερὀν τωται τοῖς μὲν νυν ουσι πότερα φευκτὴν ὴ τουναν 25 τίον αιρετὴν εἶναι συμβαίνει τὴν Ῥωμαίων δυναστείαν, τοῖς δ' ἐπιγενομένοις πότερα ἐπαινετὴν και ζηλωτὴν ὴ ψεκτὴν γεγονέναι νομιστεον την αρχηναυτῶν. τὸ γὰρ ωφελιμον τῆς ἡμετέρας ἱστορίας ου πρός τε τὸ παρὸν καὶ προς τὸ μέλλον ἐν τουτωω πλεῖστον κείσεται τῶ μέρει. Ου γὰρ δὴ τουτ' εἶναι οτέλος υποληπτέον ἐν πράγμασιν ουτε τοῖς ἡγουμένοις ουτε τοῖς ἀποφαινομένοις υπὲρ τούτων, τὸ νι- .

307쪽

210 L. III. INTROITUS PARTIS SECUNDAE.I0 κῆσαι και ποιήσασθαι πάντας ὐφ' εαυτούς. οἴτε γὰρ πολεμεῖ τοῖς πέλας οὐδεὶς νουν ἔχων ἔνεκεναυτου του καταγωνίσασθαι τοὐς ἀντιταττομένους, Οἴτε πλεῖ - πελαγη χάριν του περαιωθῆναι μόνον , καὶ μην ουδὲ τὰς ἐμπειρίας καὶ τέχνας αυτῆς 5 Il ενεκα τῆς επιστήμης αναλαμβάνει ' πάντες δὲ πρά- τουσι πάντα χάριν των ἐπιγιγνομένων τοῖς ἔργοις

ia ἡδέων ἡ καλῶν ἡ συμφερόντων. διὸ καὶ τῆς πραγ

ματείας ταύτης τουτ' ἐσται τελεσιουργημα, τὰ γνῶναι την κατάστασιν παρ' ἐκάστοις, ποία τις ην μετὰ 1ο τὸ καταγωνισθῆναι τα ὁλα και πεσεῖν εἰς την των Ῥωμαίων εξουσίαν, ἔως τῆς μετὰ ταυτα πάλιν ἐπι-

13 γενομένης ταραχῆς καὶ κινήσεως. υπὲρ ἐς διὰ τὸ μέγεθος των ἐν αυτῆ πράξεων καὶ τὸ παράδοξον

των συμβαινόντων, τό δε μεγιστον διὰ τὸ των πλεί- 15στων μὴ μόνον αὐτόπτης, ἀλλ' ων μὲν συνεργός, ων δὲ καὶ χειριστὴς γεγονέναι, προήχθην οἷον ἀρ-5χὴν ποιησάμενος ἄλλην γράφειν. ην δ' ἡ προειρομένη κίνησις, ἐν ἡ Ῥωμαῖοι μεν προς Κελτίβηρας καὶ Οὐακκαίους ἐξήνεγκαν πόλεμον, Καρχηδόνιοι 20 δε τον προς Μασσανάσσην βασιλέα των Λιβύωw2 περὶ την Ασίαν υτταλος μὲν καὶ Προυσίας προς ἀλλήλους ἐπολέμησαν, ὁ δὲ των Καππαδοκῶν βασιλεὐς ωριαράθης, ἐκπεσὼν ἐκ τῆς αρχῆς ύπ υροφέρνους διὰ Θημητρίου τοὐ βασιλέως, αυθις ἀν- 253 κτήσατο δι Ῥττάλου την πατρωαν αρχήν ' ὁ δὲ Σελευκου Βημήτριος κύριος γενόμενος ἔτη δώδεκα τῆς ἐν Συρία βασιλείας ἄμα τοὐ βίου καὶ τῆς αρχῆς ἐστερήθη, συστραφέντων ἐπ αυτὀν των ἄλλων βα-

4 σιλέων. αποκατέστησαν δε καὶ οι μαῖοι τοὐς Ελ- ωληνας εἰς την οἰκείαν τοὐς ἐκ τοὐ Περσικοὐ πολέμμου καταιτιαθέντας, ἀπολύσαντες τῆς ἐπενεχθείσης

308쪽

αύτοις διαβολῆς. οι δ' αὐτοὶ μετ' ου πολυ Καρ- 1χηδονίοις ἐπέβαλον τὰς χεῖρας, τὰ μὲν πρῶτον μεταναστῆσαι, μετὰ δὲ ταῶτα πάλιν ἄρδην αυτοὐς ἐξαναστῆσαι προθέμενοι διὰ τὰς εν τοῖς ἔξης ρηθη- ο σομένας αιτίας. οἷς κατάλληλα Μακεδόνων μεν απὸ 6της ' μαίων φιλίας, Λακεδαιμονίων δε τῆς των Ἀχαιῶν συμπολιτείας ἀποστάντων, ἄμα την αρχὴν καὶ το τέλος ἔσχε τὸ κοινὸν ατύχημα πάσης τῆς Ελλάδος. io Tὰ μὲν ουν τῆς ἐπιβολῆς ημῶν τοιαυτα, προσδεῖ τε ε τῆς τύχης, ῖνα συνδράμρ τὰ τοs βίου προς το την πρόθεσιν ἐπὶ τέλος ἀγαγεἴν. πέπεισμαι μὲν γάρ, καν 8 τι συμβῆ περὶ ημῆς ἀνθρώπινον, ουκ ἀργήσειν τηνυπόθεσιν οὐδ' ἀπορήσειν ἀνδρῶν αξιόχρεων, διὰ δε15 τὀ κάλλος πολλοὐς κατεγγυήσεσθαι και σπουδάσειν ἐπὶ τέλος ἀγαγεῖν αυτήν. ἐπεὶ δὲ τὰς ἐπιφανεστά- sτας τῶν πράξεων ἐπὶ κεφαλαίου διεληλύθαμεν, βουλόμενοι καὶ καθόλου καὶ κατὰ μέρος εἰς ἔννοιαν ἀγαγεῖν τῆς ολης ιστορίας τους ἐντυγχάνοντας, ῶρα 20 μνημονεύοντας τῆς προθέσεως ἐπαναγαγεῖν ἐπὶ τηναρχὴν τῆς αυτῶν ὐποθέσεως. Ἐνιοι δὲ τῶν συγγεγραφότων τὰς κατ' 'Aννίβαν 6 πράξεις, βουλόμενοι τὰς αἰτιας υποδεικνύναι ἡμῖν, δι' ἀς Ῥωμαίοις καὶ Καρχηδονίοις ὁ προειρημένος 25 ἐνέστη πόλεμος, πρώτην μὲν ἀποφαίνουσι την Ζακάνθης πολιορκίαν υπὸ Καρχηδονίων, δευτέραν δὲ 2τὴν διάβασιν αυτῶν παρὰ τὰς συνθήκας του προ αγορευομένου παρὰ τοῖς ἐγχωρίοις Ἱβηρος ποταμοs.

ἐγὼ δὲ ταύτας ἀρχὰς μὲν εἶναι τοί πολέμου φή- 380 σαιμ' αν, αἰτίας γε μην ουδαμῶς αν συγχωρήσαιμι.

πολλοὐ γὰρ δεῖ, εἰ μὴ καὶ τὴν Ἀλεξάνδρου διά- 4

βασιν εἰς τὴν υσίαν αἰτίαν εἶναί τις φήσει τοs14.

309쪽

L. III. CAUSSAE BELLI PUNICI II.

προς τους Πέρσας πολέμου καὶ τον υντιόχου κατάπλουν εἰς Θημητριάδα του προς Ῥωμαίους ἀν5 ουτ εἰκὀς Ουτ ἀληθές ἐστιν ουδέτερον. τίς γὰρ αν νομίσειε ταυτας αἰτίας υπάρχειν, ων πολλὰ μὲν Αλέξανδρος πρότερον, ουκ ολίγα δε Φίλιππος ἔτι 5ζῶν ἐνήργησε και παρεσκευάσατο προς τον κατὰ των Περσῶν πόλεμον, ομοίως δὲ πάλιν Αἰτωλοὶ προ της Αντιόχου παρουσίας προς τον κατὰ 6 μαίων; ἀλλ' ἔστιν ἀνθρώπων τὰ τοιαsτα μη διειληφότων ἀρχη τί διαφέρει καὶ πόσον διέστηκεν 10 αἰτίας και προφάσεως, καὶ διότι τὰ μέν ἐστι πρῶτα των απάντων, η δ' ἀρχη τελευταῖον των εἰρημένων.

ἐγὼ δε παντὸς ἀρχὰς μεν εἶναί φημι τὰς πρώτας

ἐπιβολὰς και πράξεις των ηδη κεκριμένων, αἰτίας δὲ τὰς προκαθηγουμένας των κρίσεων καὶ διαλη- 15ψεων λέγω δ' ἐπινοίας καὶ διαθέσεις καὶ τοὐς περὶ ταυτα συλλογισμοὐς καὶ δι' ών επὶ τὀ κρῖναί τι καὶ 8 προθέσθαι παραγιγνόμεθα. δηλον δ' οιον τὰ προ-9 ειρημένον εκ των ἐπιφερομένων. τίνες γὰρ αληθῶς ησαν αἰτίαι καὶ πόθεν φυναι συνέβη τον προς τους Πέρσας πόλεμον ευμαρες καὶ τω τυχόντι συν- 10 ιδεῖν. ην δε πρώτη μεν η των μετὰ Σενοφῶντος Ἐλλήνων ἐκ των ἄνω σατραπειῶν ἐπάνοδος, ἐν Βπῆσαν την υσίαν διαπορευομένων αυτῶν πολεμίαν ὐπάρχουσαν ουδεὶς ἐτόλμα μένειν κατὰ πρόσωπον αII των βαρβάρων ' δευτέρα δ' η του Λακεδαιμονίων βασιλέως ' ησιλάου διάβασις εἰς την Ἀσίαν, ἐν Πἐκεῖνος ουδὲν αξιόχρεων ουδ' αντίπαλον ευρὼν ταῖς

σφετέραις ἐπιβολαῖς ἄπρακτος ἡναγκάσθη μεταξὐ12 διὰ τὰς περὶ την Ελλάδα ταραχὰς ἐπανελθεῖν. ἐξ soών Φίλιππος κατανοησας καὶ συλλογισάμενος την Περσῶν ανανδρίαν καὶ ἐαθυμίαν καὶ την αυτos

310쪽

L. III. CAUSSAE BELLI PUNICI II.

καὶ Μακεδόνων ευεξιαν ἐν τοῖς πολεμικοῖς, ἔτι δὲ καὶ τό μέγεθος καὶ τὸ κάλλος των ἐσομένων ἄθλων ἐκ του πολέμου προ ὀφθαλμῶν θέμενος, ἄμα τω 13

περιποιήσασθαι την ἐκ των Ἐλλήνων ευνοιαν ὁμο-5 λογουμένην, εὐθέως προφάσει χρώμενος ὁτι σπευ- δει μετελθεῖν την Περσῶν παρανομίαν εἰς τους Ελληνας, ορμην εσχε καὶ προέθετο πολεμεῖν, καὶ πάντα

προς τὸ μέρος ητοίμαζε. διόπερ αἰτίας μὲν τὰς πρώ- 14 τας ρηθείσας ηγητέον του προς τους Πέρσας πολε- 10 μου, πρόφασιν δὲ την δευτέραν, αρχην δὲ την 'Aλεξάνδρου διάβασιν εἰς την Ἀσίαν. καὶ μην του κατ' ΙἈντίοχον και ' μαίους δῆλον ώς αἰτίαν μεν την Αἰτωλῶν οργὴν θετέον. ἐκεῖνοι γὰρ δόξαντες υπd 2 Ῥωμαίων ἁλιγωρῆσθαι κατὰ πολλὰ περὶ την ἔκβα15 σιν την ἐκ του Φιλίππου πολέμου, καθάπερ ἐπάνω προεῖπον, ου μόνον 'Aντίοχον ἐπεσπάσαντο, πανδε και πρῆξαι καὶ παθεῖν υπέστησαν διὰ την ἐπιγενομένην οργὴν ἐκ των προειρημένων καιρῶν. πρό- 3 φασιν δ' ηγητέον την των Ἐλλήνων ἐλευθέρωσιν,2o ῆν ἐκεῖνοι περιπορευόμενοι μετ' 'Aντιόχου τὰς πόλεις ἀλόγως καὶ ψευδῶς κατήγγελλον, αρχὴν δὲ τουπολέμου τον Ἀντιόχου κατάπλουν εἰς μητριάδα. γὼ δὲ τὴν ἐπὶ πλεῖον διαστολὴν πεποίημαι περὶ δτουτων Ουχ ἔνεκα τῆς των συγγραφέων ἐπιτιμήσεως, 25 χάριν δε τῆς των φιλομαθουντων ἐπανορθώσεως. τί γὰρ ὀφελος ἰατρου κάμνουσιν ἀγνοουντος τὰς αἰ- 5τως των περὶ τα σώματα διαθέσεων; τί δ' Ευδρὸς πραγματικοὐ μὴ δυναμένου συλλογίζεσθαι πῶς' καὶ διὰ τί καὶ πόθεν ἔκαστα τῶν πραγμάτων τὰς ἀφορβο μὰς εἰληφεν; ουτε γὰρ εκεῖνον εἰκὸς ουδέποτε δε- 6όντως συστήσασθαι τὰς τῶν σωμάτων θεραπείας ουτε τον πραγματικὰν ουδὲν οIόν τε κατὰ τρόπον