장음표시 사용
231쪽
mihi eredite et Reges, et Principes, et omnium generum homines serunt mi. rem suam; maiorem illi, quos feliciores putatis. νri. Auersione hoc modo ad auditores. Accepistis a in fratres.quae sit uoluntas Dei,quid sanctum Euangelium doceat; Reliquum est,ut,ne frustra uos sermoani meo interfuisse videamini, operibus ostendatis. ix. Dubitatione . Ut surdis canam fabulam nec ne, uehementer dubito ; quo a quidem mihi maxime molestum esset. a 3. Correctione. Vt multi ita se dili sunt, aut potius se non diligunt, ut adulationibus delectentur, monitores odio habeant. r . Paululum immutato verbo. Vt Ueronae non in mode dicere poterit ; V ronam dictam esse, ut esset uere una in Christo, in cuicta Eeclesia, et omnes amore inter se essent coniuncti. I s. Dcleriptione. Describere autem poterit pestem ad eommoliendum diuites, ad subueniendum pauperibusq. ita etiam sterilitatem incitans ad eleemosynam, et ad minit tram.
In grandi, ac sii-blimi orationis genere debet Eccle. fasticus Orator Moneat V. C. Vbi Euangelii, aut Epistolae partem explieauerit, tamquam pol statem habens. non ebit Anditores, se eorum peccata commemoralis, ut cum illis communem calamitatem lugeret, et luctus ille interior poenitentiam sa- Iutaxem pareret. Et dicar, non ut confundam uos haec dico, sed ut filios tharissimos moneo.
obsecret. Ut obscero ii os , eharissimi si ij, quo D. u. Iesus Christus meae fidei credidit, quos tura chariores habeo; quibus iter uerae Beatitudi ius ostendere in primis studeo ; obsecro inquam uos, ut uobis ipsi attendatis, cogitetis, quistis, si iti cuius uexillo militetis. Execretur . Ut exterminentur, qui oceidunt homines, qui eontaminam sanctum matrimonium, qui opprimunt pupillum, et viduam . Contemnat. Vt ubi uitia acriter reprehenderit, dicat interdum m omnia conis temnere, ut animas lucretur Christo his uerbis. Me miserum si nos omnes me laudaueritis, si peccata uestra dissimulauero, si mea indulgentia deteriores euaseritis, laudationes uestras, Omnia commoda, omnes honores nihili facio, ut uos Christo lucrifaciam . Detestetur pernersos Christianae Reip. mores, praesertim illa uitia, quibus populus, cui prare' est deditus. Horrorem incutiat; et nominare poterit nomen oppidi, et Ciuitatis, in qua scrmoncm habebit, et horrorem incutere, dicens; eversuriim eos Dominum, nisi resipiscant. Insultet impijs, hoe modo. Quid miseri de patria exules nunquam enitatis se uiuitit tamquam nunquam ad aliam uitam migraturi Dei filii adoptiui ;fratres Christi, participes aeternar Beatitudinis uos ipsi non agnoseitis cog rationes, et curas uestras omne, ponitis in rebus abiecti' atque terrenis. Increpet hoc modo. Ubi sunt,qui corrumpunt hoc Oppidum 3 Ubi reperiuntur inimicitiarum, et calamitatum huius Ciuitatis ministri iam mortui stant, aut miserrime uiuunt; nolite pcruersbs illorum mores imitari, ne eiusdem calamitatis miteriae participes ciliciamini. GIori
232쪽
uariis modis auditores assicere, ita ut inter.
Glorietur eo die, quo Anditores sinctissimum Eucharistiae caeramentum sumps riant; dieat . Exeat nune perennis animarum nostrarum hostis, exeat avidinsimus nerditionis nostrae Sathanat, et eum Christo, euius ianctissimum corpus sumpsimus. mi per .sdem maxime iuncti sumus , eongrediatur. Vincemus ,
enarissum niij, quia Imperator noster Christus semper regnat,simper uincit. Lamentetur hoc modo. Quid me miserum laboribu uigiliis, praedicationibus,
qvid meis precibus ad Deum, quid mea paterna pietate sum consecutus eumnae hortante,me rogant me obsecrante, peruersa hare saltandi eonsiletudo: ec
perniciosa Dcemonum ars, qua animae Irretiuntur, non tollitur
Minetur res, Quae imminet, quarum memoria molestissima est. Vt nisi resipist
mus, nisi ad primitentiam eonvertamur, sumpturum Dominum poenas de peeis eatis nostris, assirmo uobis, ita eius exagente iustitia, terraemotu, fluuiorum ' Minundatione, a n
Ine, bello, fame, paeste puniturum populum. Terreat. Vt si incommoda belli. penuriae, pestis, et maxime Diuinae indignati r pG--nis effectus ante oculos ponat. V. C . Non colligetis messes, Fratres; Filii uestra uobis immatura morte praeripientur, uarijs calamitatibus opprimeminuquia Deum non agnoscitis, quia eum blasphematis, quia decimas se datis . . Exelamet interdum ; O tempora, o mores, o prauas consiletudines, o peruersa hominum ingenia, o miserum saeculum, o ealamitosem Remp. Christianam Adhibebit tamen modum in exclamationibus, illasq. post repraehensionem uitioriam, praesertim publieorum collocabit. Optet interdum sic. Utinam saperes, utinam intelligeres, utinam nouissima prouideres, utinam tibi attenderes, utinam Dei uoces audires . Interrosatione utatur, quae premat. et urgeat . Ut num Christiapi dicuntur, qui Imurras remittere indignum putant num qui uiuunt sunt primitivae Ecclesiae urnianis similes λ num imitamini uos atavorum, et auorum uestrorum religionem, frugalitatem,et modestiam 3 si nobilitatis, s bonorum extera oram haeredes fuistis, estote etiam religionis, et liberalitatis Christianae. Communicet eum Auditore sententiam suam hoe modo. Laudandi sint filii.
D parentes deserunt, laudandi Patres, qui prouocant filios suos ad iracun-m, laudandae uxores superbae, quae tyrannidem exercent i
uiri, qui iugiunt uxores suas tamquam pestem, uos ipsi iudieate. Me flens diaeo, hae dicendi moderatione utor, ne uos confundam. Ironice loquatur, raro tamen; nam ab omni mei siuspicione abesse debet. Hoel modo. Hi sunt fideles Christi, hie es populus Dei, hi auditores optim l rum concionatorum. Uberam uocem proserat, raro tamen. Verbi causa. Quid potui mere, fratre et non Dei nunquam per multum tempus a uobis distini; Vobis, quantum pomi, opem tuli, paterno uos amore dilexi: pro quibus rebus, quas gratias . mihi habetis, fratres nihil profuit mea diligentia, obfuit potius quibusdam qui me monitorem serre non possint, et ueluti Phrenetici, animarum sumun
233쪽
Decorum Eeelesiasileus neminem uominauerit, nee indieauerit, sed diicinio ne Dei, et amore proximi se commotum Osteiiderit. quasi fanguinem orati . di nis erit autem as si usust Temperato, cum lau steta. i suerit A Sublimi, eum aliquid agendum est, et popus ut Inoniisl - ΠΣm:. Ius ab co alienus uideaturμ abi i boli:, a muriar: u si κ Submisso genere orationis, cum docet.
ideo Cle Latino si Hieronymi, Oresoru Pontificis. - Leonis , Bernardi. ricis in pri'
Collirendi puIcherrimi quidam f
Epistolas Pauli. stlevi Oino, Vt nunquam talium dicat, etiam si speret posse Auditores ad poenitentiam
Ne adii Ietur Auditoribus. Ut si interdum laudat, uituperet etiam. Ut nunquam de praedestinatione loquatur , quin siibdat Iiberum esse homianis arbitrium, . lNunquam de peruersis quorundam Sacerdotum moribus dicat, quin de S eerdoti j auctoritate prius multa dixerit. lNunquam matrimonium ita laudet, ut uirginitat ei non praestrat.
Ne se ipχ iareri, aut sita. n. . uti Ai i bd bbb iit Ne in Saeei late , in ordinem Episcoporum, in Principes . multo minus in Pontificem Maximum dicere audeat. l . i l ituri . inutivnois me ora alta ait o Si iudicium , quod condimentum Orationis, et actionum omnium human Haee aute o rum est, idice Gadhibuetit. o, i, dideri Si ea uerba, quae S. Hieronymus de quodam Concinnatsere dixit, ad se per- ζω ih ah li tinerema ne istimauerit . Nei ad instar inquφὶ imperiti medici, uno deeorci collyrio omnes uult cu are, sed per simulas Ecllelias uulneribus medetura A, sint eis 'illatis. Orator enim Melesiasticus debet dili enter inquirere mores, et brilia. ue 'prbeeipua uitia illius Ciuitatis,ubi sermones liabiturus est , et ad ea se m mones suos accommodam. l
234쪽
ordo est dispositio , et conuenientia partium, pul
ti anima; sine quo nihil pulchre diei potest. Vt autem ordinate dicat, Opor
is cibus orationis partibus, colloc
Primo Io f Verecundum Est antem in- eo exor- Graue, stitutum ex diu, quod f. Br e. I ordium, ut debet en Interdum Auditorea se . abrupto
oratori u ordine se dictu si, et argutas quaestiones onusisuriim pollicebitur. Attenti, quod effetet, si dixerit se ce salute animarum sermonem habitura , et non quod ipse Deus,aut Des se ut Diuino spiritu astati litteris consignauerunt in media effetantur . . allaturum. Benevoli ἔ quod praestabit , si neque inanis gloriae cupidiatate , neque auaritiae, sed et lo Dei, et studio salutis animarum, munus dicendi se s scepisse assimabit.
Secundompositio, fixe autedebet ec
Vm, hoe est ad unam propositionem reducta; ut Quomodo explicaturus Euangelium insolenitate omnium lexplica da sit Sanctorum, proponat sibi dicere, quae si beati- propositio , ludo; et explieri primum quid non sit Beatitu- Ars inter do , deinde quae sit hurus nostrae Peregrinati tandi saeras nis beatitudo , tum sinsulas, quas ibi Dominia litteras d nostri enumerat poterit explicare. cet. Hi Catholiea; quae est sanctae matris Ecelesae enun- ω, Y.eiatio , Gq. uetustate , et consensu Patrum dia
Popularis, hoc est ad populorum raptum accommodata . - to
Hi autem praecipui digressionum loci esse pote
Contra peruersos mores spectaculorum. Contra choros Sathanae, libidinum magistros, horum temporum insulsas Comoedias. Belli tempore de iusti si ima ira Dei, de sali, paeis incommodis. In eharitate annonae propter peccata dicat res aduersas euenire . De peccatis linguae digrediatur saepe; linguam esse inquietum malum , et uenenum mortiferum, esse ueluti ignem, qui inter omnia elementa maxime destruit, lingua destructas esse domos, et ciuitates. Blasphemos dicat esse monstra hominum , portenta Ciuitatum , ciues Inserni, eanibus Iudaeis, Haeretieis peiores. Periuros esse perturbatores humanae societatis, iustitiae corruptores, iurgiorum, et inimicitiarum ministros, Sacerdotes albanae . Detractores reprehendet, serpentinam linguam detractioni ac suetam merito appellabit. Detractoribus millime credendum esse; et uerbis S. Hieronymi utens, dicat. nihil tam inquietare animam,re mentem leuem, et mobilem sacere, quam facile detractoribus credere. Dicet adulatores esse falsos amicos, pelleni humanae societatis, uenenum
235쪽
tti g uenenum dulee Ineantis hominibus propinare eonsueuisier laeesse cibum puerorum p puerile esse cantilena suarum laudum , ε ill l et adulationibus decipi. Dieat mendaces esse filios Diaboli desertores milites Christi,, o infames homines.l Repraehcndct seminatoro Letaniarum, et dicet Dominum det T.1 P l Hatum esse huiusmodi homines, ut Salomon scribit. t Addet Iitigatores esse imitatoro Diaemonum , et Odiosos homili nibus. Iactantes sua; esse Gallinae similes; quae ubi ouum emisit, ela mat, donee significet esse saetium; quod ei statim adimitur; ita sit bripereSattianam solitum bona, quae fecerimus.
vitam Christianorum non initio, sed fine iudicari exempIo Imdae, et sancti Pauli. Persectam sapientiam esse fugere ueI minima peccata .
Hane uitam elle exilium. Magnam apud Deum libertatem esse, non seruire peccatis. Summam nobiIitatem elarum esse virtutibus. Derelam patria evitandum Eleemosynas prae tendas multorum generum . Remittendas iniurias .c Docendos, et consolandos, qui doctrina, et consolatione egent. Denique ad has, et hiuusinodi Disressiones iaciendas, magnam Ecclesiastieo Oratori copiam suppeditabunt libri de virtutubus, et viiijs; praesertim ille , quem scripsit Gulielmus Pers-,l dus Episcopus Lugdunensis. -aret: ferta prim shos locos per digressionε tr ctet aio: ous Tertio Ioeo Diuisio, quae uelati instrumentum propositioni serui t. De qua paulo post kia fi Quarto, Confirmatio. De qua pavea d cuntur. Quinto Io , Aut silmma totius sermonis ut praecipua eapita simi repetenda. eo Epil Aut aliquid de Bear dine, de aeternis siupplicijs est dicendum.. gus , in ΝΛ it cum lachrymis ad Deum sermo est conuertendus, quod i v. men non saepe, nee Ionga oratione faciendum est. nihil enimi estius arescit lachryma. Alla, quae magis proprie diei potest Enumeratio, ut est illa apud Salom nem in principio Ecclesiastes Diuisio. .. - . . - hi, d ue cis x Alia est distinctio muta, MM Diuisio ς', Quosdam esse Catholieo, sim: species
236쪽
tinetur se suum, qui in eis continenturi
ctiones Staus autem sunt quattuor, Inu Eti ne , quae
I. Utteratis. mi, historieusis etia Idicitur, quilueri
l talem facto ruinexplicat.1. Moralis, qui ad uitae emendaciot ane mysticos sentius accomodat. 3. Allagaraeus , et trerum gestarum
P narratione, fiaturorum umbram
. Anagogicus, si ad sacratiora rin Iestium figura Ili Irru praecepta perducitis
Historicam intellit sentiam domi. Ad inuestigandos
reconditos, poenitusq. abstru .sos diuinaru litterarum mysti- eos sensus, uiam demonstrat.
cuiata Iuliis. ita Primsi laetatur dos . ctrinae sundamet tu; quid sibi u Iint uerba sacrae Disposi- scripturae, explicione, ut i eatur.
.mo laZ Lime t ' i l Deinde, ut mores animi auditorii excitetur, quod factos Patres se eisse, licet anti
liscu ambulabi et concule is leonem, et dracone. quod per allegoriam res rendum est, ad uictoriam ,
Mundo , tii abolo , Peccato, et Morte.
In sessi Grammatim sumpta absurditatem parere, ut in Deo poenitentia, ignorant tia, iuror tribuitur. Pugnare eum sancta Doctrina , vel bonis moribus, ut
I l esi oeula eiiciendum praeeipit Dominus, fugiendos propinquos, ri huiusmodi
Utilitat. Cum uerba per se sumpta nullam ut ii statem uidentur afferre, ut historia Iacob. qui deceptus a socero Laban, Liam in matrimonium accepit, existimans se potitum Rachele . pro qua longo tempore frui erat. Licebit is itur Liam inter,etari Philos thiam de moribus, Rachelein, Phi-osophiam eontemplantem , hoe est Theolos iam, quam nemo recte percipit, rusi qui bonis moribus si pra ditus. it zm 2 onti O i- Elementarium.
sunt tria ali Physicum. expO Hi I3ropheticum . a quo debet oranu genera, tar abstinere.
γ Conse ruatur, et 'augetur exercitatione. R. Memoria Eeelesiastici Oratoris Ineredibiliter ordine crescit. Stylo adiuuatur. Vultus
S. Dignitas uero Ecclesiastici Oratoris eonsistit in moderatione Vocis.
P. Galesinius Protonotarius Apostolicus pro Illustius. Cardiniae Borrhomaeo, & pro RG
237쪽
AB AUGUSTINO UALERIO, EPISCOPO VERONAE, quibus omnis rhetorica ecclesiantica explicavia
239쪽
Ecclesiae, et Clericis tum Seminarij, tu totius dioecaesis Veronensis,
l Ioannes Baptista Posse uinus iunior. S. P. D.
HETORICA Ecclesiastica, quam Augustinus Valerius,comunis omnium nostrum Episcopus et pater, iubente CAROLO CARDINALEBO RROMgo scripsit, tandem aliquando maximo Dei beneficio in lucem uenit. Faxit Deus Opi. max. bonarum rerum omnium et egregij huius operis primus ac praecipuus auctor, fratres carils mi, ut paternum hoc pastoris nostri munus, grato ut debemus,animo excipiamus: et pulcherrima quae non modo publicis et priuatis adhortationibus, sed et scriptis etiam nobis tradit praecepta, quanta possumus diligentia, ad usum reuocemus: et summam eius erga nos omnes beneuolentiam agnoscamus;
uic ut omnes probe nostis post delatam sibi episcopalis oneris ignitatem, maxima animi sollicitudine in id semper incubuit, ut nobis omnibus, qui in ipsis adhuc Ecclesis sanctς ut ita dica
foribus sumus, studiisq. nostris, meliori qua posset ratione consuleret: quod ut aliquo pacto consequeretur, nullis parcens laboribus, inter tot, tantasq. muneris sui Occupationes, non exiguit hoc de dicendi ratione opus conscripsit: neque modo conscripsit,sed quo filiorum suorum utilitati copiosius satisfieret; auctor interpretis personam induens, tribus pulcherrimis, atque admodum fructuosis ad uos habitis praesectionibus scipsumexposui quas quod audire non potuerim, cum nondum Veronae essem, uehementer doleo: uenerunt tamen superioribus diebus, antequam uniuersum hoc opus esset impressunt, ad manus meas; quas etsi ipsemet qui eas habuit, minime conscripserit, fuerunt tamen eo praelegente, auditorum scriptis diligenter exceptae; eas maxima. sane cu utilitate et animi mei uoluptate perlegi: in quia
240쪽
bus, praeter latinae linguae elegantiam cum praesertim ex tempore loqueretur sententiarum grauitatem, et uariam doctrinae supellcctilem admiratus cum insignes ex iis utilitates percipi posse animaduertissem; episcopum, qui nos omnes paterno quodam amore complectitur pluribus uerbis rogaui , ut nequid hac in re desiderari posse uideretur eas edi permitteret; ex quibus et libri huius utilitatem ex imiam, atque necessitatem, et auctoris scopum ac methodum; quos etiam eius interpretes, et auditores mores deceant, aliaque quamplurima scitu dignissima, facile percipiamus: quod magno equidem labore ab eodem impetraui. Accipite igitur fratres amantissimi fructuosissima haec totius huius diuinae potius quam humanae facultatis protegomena , uobis a patre uestro et eiusdem operis auctore accurate explicata eaq. frequenter et studiose perlegite; iis ut, aliquando librum hunc interpretaturi spero autem, fore non paucos e tanta cleriacorum copia, qui id breui possint pro dignitate praestare uestra cum laude, et audientium fructu uti possitis. Valete.