장음표시 사용
41쪽
gem celibatus sacerdotum admiserunt. Deinde consuetudinis disterentia duplex ,' est. Est enim consuetudo aequa, quae a J -- iure dependet,. habet iustam rationem: est consuetudiminua , quae cum iure pugnat, iussa iusta ratione nititur, qualis est , quam hic praetendunt apiste, de qua Chrysostomus in hunc modum loquitur Non consuetudo qui e irrepsit impediri debet, quo minus veritas praeuale at&vincat. Nam consuetudo longa sine veritate vetustas erroris esti Et Tertullianus ait Acritati nemo praescribere pH-test, non spacium annorum, non patrocinia personarum , non priuilegia natio num quia Christus, qui in aeternum manet, veritatem , , a confitetudinem cognominauit Et Cyprianu ENOn horminis onluetudinenti Dei veritatem.
Atq; hactenus dictum sit deprima definitionis parte, in qua coniugium affirmmauimus esse ordinationem Dei sanctam, de quaestionibus cum ea coniunctiS. Nam stante hac definitionis parte inconcussa, omnes aduersae sententia corruunt.
ias , quae opponenda est tanquam murus tam tum aduersariorum rario nisi, trian-
42쪽
tumuis subtilib. Macutis. Nunc ad secundam nostri definitionis partem veniamuS.
E CN, D A pars definitionis Mosaicae continet materiam coniugij. Diximus enim coniugium esse unius maris,i unius sceminae Ex quo sequitur, non debere esse in uno coniugio vel unum marem plures foeminas, vel unam foeminam, plures mares. Siquidem institutionis vox est Et erunt duo in carnem unam. Hanc institutionem, aliquando collapsam oreuocat Dominus, atque eam suae Ecclesiae commendat Matth. is. m. Cum hac coniugii institutione pugnat Polygamia, non qua quis successive priore uxore mortua, secundam ducit, lacinoflux tertiam, dic sed quaequis, et uno tempore phare . h ber, Gree x M una
non leviti mei biecta, alliam vi uciate priore ducit. Sunt ergo tria polygamiae genera, quorum primum dicitum est, reliqua autein duo pugnat; cum coniuei institutione. De his tribus polygamiae generibus ordine dicemuS. 3 ac
43쪽
Primum polygamia genus est, ut dixi-RIUS, cum qui una uxore mortua aut legitime per ententiam iudicis exclusa, aliam ducit. Hoc genus polygamiae in omni ae . bus damnabant Lattiari ac Montanis aer in sacerdotibus non ferebant Papistae'. 'a --
alijs honestam est scortationem mentiebantur Antanagoras, ut stipra attigimus, in apologia pro Christianis coram Antoninis c=μ p Λαο γta, iteratum coniugium pronunciabat. Horum omnium sententia vanissimas est clarissimis rationibus ostendem US. Etsi autem multa contorquent argumenta, qui secundas nuptias damnant: tamen hoc est praecipuum illorum fundare mentia Quod Deus coniunxit, homo ne separet. Hoc si euerterimus, non magnopere curanda sunt leuiora quae asterunt.
Colligunt autem hoc modo : Quod Deus coniunxit, homo ne separet. Igitur ne morte quidem Caiunt; luitur coniugii vinculum. Primum respondeo ad antecedens, quod illi contra mentem Christi interpretantur. Neq; enim hoc dicto negatur separationem fieri posse, sed solummodo vetatur , ne quis uxorem ab-hciat,
44쪽
iiciat, scilicet illegitime . Sensus ergo est: Ne separet, id est, non debet separare. Hostes autem secundarum nuptiarum atque adeo Papistae isti, sic accipiunt Homo non separet, hoc est homo nullus potest separare. Quod igitur Christus de iuge intelligit, illi de facto interpretantur. Quod Christus de officio, illi tanquam de eo quod fieri no potest accipiunt. Quod deniq; Christus homini marito praecipit, hoc extendunt ad quemvis hominem. Quod quam viciosum sit, nemo non vi
det, nisi qui eta pro tu times h Ddm- perite accipiat, cum illud sit prohibentis,
hoc negantis. Ex his videmus consecu- tionem argumenti viciosam esse. Etsi enim non oportet ut homo separet, quod Deus coniunxit tamen fieri potest separatio, vel morte alterius interueniente, vel facto legitimo diuortio. Quoties enim duo uno Iligantur vinculo, soluitur,terq; alterutro quouis modo soluto. Huius rei testem habemus Apostolum, qui ait: Mulier viventi viro alligata est lege, sed si mortuus fuerit vir eius, libera est ut nubat alteri. Ad haec Christus est Si quis uxorem dimiserit extra rationem fornicationis haliam duxerit, moechatur. Ergo si quis dimiserit uxorem propter fornicationis ratio
45쪽
nem, haliam duxerit, non moechatur. Soluitur ere coniugium non minus diuortio, quam morte. Hinc falsum esse fundamentum haereticorum , ex quo extruunt secundas nuptias licitas non esse, manifestum est quandoquidem vinculum coniugi rumpitur, vel cum alter coniugum moritur, vel cum alteruter legitime separatur ab altero propter crimen alterius Soluto igitur vinculo , liberum est viventi, vel alioqui iudicis sententia absoluto, alias sectari nuptias, modo in Domino, alioqui Paulus non recte diceret: Iuniores viduas volo nubere
Quanquam autem Papistae, quantum diit
ad summam rei attinet, hoc ipso funda. - - mento nituntur' tamen aliud quaerun et , Astrae opinionis fulcimen tu omitto quod , . ante legem latam de celibatu sacerdotum, permiserint sacerdoti virginem ducere, sed illa mortua non licere iterare nuptias, propter excellentem honorem sacerdotum, indignitatem, ut ait Epiphanius. Haec enim vanitas per se evanescit, euerso fundamento, de secundis nuptiis damna tis. Secundi, inquiunt, nuptiae non sunt sacramentaletai vide, quaeso, principuli Papi cu Cur non sunt sacramentales pQuoniam , inquiunt, non sunt via uniuS.
46쪽
praeclara, si diis placet, principi demon
stratio. Sed quid hinc concludunt 3 Ergo, inquiunt, secunda nuptiae non habent
plenam Christi acclesiae coniugi signi
ficationem , ex quo sequitur eas non esse sacramentales. Hoc praecipuum Papis arum fundamentum est , ex quo concludunt secondas nuptias parum honestas, MChristianis non satis dignas. vertim ut studiosi hoc argumentum rectius dista luant, placet illud stibtilius proponere Sola istae nuptiae sunt probandae, quae sunt sacramentum Christi ac clesiae. Prima nuptiae solummodo sunt sacramentum Christi acclesiae. Igitur solae prima nuptiae fiant probandae. Proinde com secunda nuptiae non sunt sacramentum Christi. Ecclesiae, ut quae non sint una unius , sed plurium , no videntur probandae. Ad maiorem, quam dicunt esse Pauli, respondeo, dico Paulum nequaquam affirmare coniugium esse sacramentum gratiari noui testamenti, sicuti illi falso somniant, sed solummodo illius spiritualis Christi. Ecclesiae coniunctionis, veluti imaginem quandam in coniugali copula extare, idque ut coniuges ad mutuum amorem exemplo Christi, e clesiae excitet. Deinde minorem propositionem
47쪽
na No o. 3 tionem nego. Non enim minus secundae nuptiae, tertiae, quartae, quintae sextae, di sunt istius spiritualis copulae mysterium , quam primae. Nam illud quo minorem sulciunt est debile. Non inquiunt, sunt una unius, quasi vero qui secundam ducit, non siit aeque una caro cum illa, sicut fuit cum priore, dum viveret. Perperam Ipraeterea faciunt Papistae, cum quod Pau-Jlus in genere dixit de quouis coniugio, transferunt ad primas nuptias tantum. Subuersis hoc modo fundamentis Montanistarum sapistarum videamus qui bus rationibus nostra nitatur sententia, qui sisecundas sitertias de quartas , a Zeellam II en posset, centesimas Prohamus nuptias Non enim tam spectan, dum est, qui h c vel illud dixerit quain expendendum quibus rationil, id quod
defenditur, nitatu es confirmetur Argumenta itaque , quibus iteratae nuptiae licitae esse probantur , haec inter multa sunt praecipua.
48쪽
Quare necesse est , ut fateamur iteratas nuptias, siue fuerint secundae , siue cr-tiae, c. esse sanctas, honestas talion orabiles. Nam ut primae nuptiae mutui adiutori causa aeuius partes sunt plures, sicuti suo loco docebimuso perlegitimum consensum promittuntur, ineuntur: ita de secundae, tertiae, quartae, c. Nullo enim modo fingenda sunt vitae causa honesti conit:gi iterati, quam fuere primi, nec alij fines Proinde cum quaelibet actio, sua natura media siue indifferens, a causis efficientibus xsanalibus qualitatem bonitatis vel malitiae mutuetur , stultissime faciunt, qui iteratis nuptiis piorum hominum, vel minimum honoris detractum volunt. Erasmus quidem dicit, Monoga- simiae applauditur, polygamia toleratur: Sed angeli Dei j ij omnes, qui ordina tiones Dei sanctas honorandas esse no-irunt, non solum applaudunt castis nu- ptiis, siue fuerint primae, siue successitae iteratae, sed etiam suis precibus iuuant, castitatis testimonio ornant. His addo, quod interdum finis iterati coniugii, etsi in genere sit idem qui fuit primi tamen vehementior , grauior sanctior videatur, propter circumstantias graues, honestas. sanetas familia fideli
49쪽
ter regitur, pueri pie educantur, consilium domesticum expetitur, in aduersa valetudine diligens fidaq; custodia subleuat, societatis solatium iuuat, pix sancta de Deo colloquia exhilarant, mutuae admonitiones, cxhortationesi consolationes percipiuntur. Cum igitur sicausae ines circumstantiae iterati coniugi sint graues . honestae: sanctae, nemo iure huiusmodi nuptias reprehenderit, quil, Deus benedicit, angeli applaudunt ad sancti Dei congratulantur. Ideo Augustinus in haec Pauli verba: Si dormierit vir eius, scribens, recte sentit, ctim ait Non dicit Apostolus, vel secundas vel quartas, nec nobis definienduna est, quod non defini-iajLApostolias. Vnde nec ullas debeo da innare nuptias , nec ei verecundiam inferre numerositatis. Idem, Nuptiae non tantum primae sunt institutae diuinitus, re benedictae a Domino, sed etiam secundae: tertiae. SECvNDuri, Quod verbo Dei nec expresse, nec implicite est prohibitum, nequaquam vel ut illicitum damnandum est, vel ut ministris Euangelii, tanquam illorum excellenti honore indignum interdicendum, praesertim com gubernatores Ecclesiarum habeant solummodo pote-
50쪽
statem aedificandi Ecclesiam iuxta, crbum Dei, non destruendi, siue praeter, siue contra verbum, per nouas leges quae posse sunt fieri laquei conscientiarum, in multarum animarum certissimum interitum. Cum ergo ne unum quidem tota, ex verbo Dei possint apistae afferre de prohibitione secundarum nuptiarum , contra officium faciunt, ne quid durius dicam cum legem condunt de abstinendo vel a secundis, vel tertiis, vel quartis, alijsque nuptiis successive iteratis. T. R Tiv M , Quod scriptura requirit, clare i ta liseri approbat, hoc Deus requirit kapprobat. Nunc autem scripturam requirit, approbat secundas nutias Volo , inquit Pauluso unio reictita Las nubere. Ergo Deus ea .requirit approbat. Proinde nullus debet egessit mana a secundis arceri nuptiis. v A RI, , Quod inprobatis exemplis est laudabile, non est in genere illicitum. Cum ergo Abraham iam senex duxit Cethuram mortua Sara, non est im
probandum si sili patris vestigiis insistant
praesertim cum exemplum congruat cum regula. v I Haec vox Dei: Non est