장음표시 사용
481쪽
N v p Y I REtiam hic valebit illud Martialis ,ri praeses Diaden, aliquis mihi praeset ore 'en .
Hoe non fι verbis. Marce, ut ameris , ama.
In Meteorolabeis fumi & vapores utramque paginam faciunt. Sed & amantium sunt fumi,& vaporum instar evanidae voluptates . quod infitias non ibit, qui secum reputabit, quas vir cum uxore dicat ineptias, quas agat nugas, quoties de posteritate sollicitus humani generis jacturam resarcit. Ibidem audio de Draeonibus volanιibus, de Divis. ignibus, de uncia ardente, de fulmine & tonitra, de ventis, templatibusqui, imbribus, grandine, mari, ac similibus terrorum plenis nominibus graviter disceptari. Sed an unquam ita bene compositi fuere conjuges, quos non sui subinde transvorsum rapuerint turbines, accenderint irarum lacu Iae, de statu tranquillae mentis dejecerint fluctus Non credo verum esse, quod monumento suo inscribi jussit P. Rubrius Celer: se cum uxore vixisse TLIII. annos, menses
vra I. sine querela. De Fatuis conjugum ignibus nihil dicarin, cum de iis prolixε satis totum jam seculum declamaverit Moria Erasmi. Iridem quoque scis evanidae esse naturae, ut discas evanescere subito amantium iras: eandem varios colores induere; & jam blando,jam torvo vultu opus esse patrifamilias , prout vel poppriso lenienda est uxor,vel objurgandi liberi, vel coercendi famuli. Metalla , altε terrae visceribus reposta, scrutatur pallidus fossor, sed non invenit, nisi praeeunte virgula divina. Nec fidem aut amorem conjugis recte exploraveris , nisi salutari amictionum virgula tactus. In Lapidum genere Smaragdos tibi commendo. soli enim grata viriditate oculos sessos Candidae tuae intuitu reficient. Horum, herbarumque fragrantiam in hortis amamus,quae si in moribus quoque vestris renideat, gratissimum quaquaversum odorem spargent. Sunt & amoribus sui horti & viridaria, in quibus sollicite a te velim observari, Parthenium, mγrtum, euphrasiam γ
482쪽
PERIPATETICAE. 343siam, pomum amoris, sempervivum, & si necessumsit, erucam & satyrion. . In Avium genere cornicem ac columis bas ama, amoris symbola: ad haec Piscium genus omne, in ipsis aquis frigoribusque exardescens. Ante omnia, Animam, sine qua trunci sumus & lapides, intuere. Estea actus corporis organici potentia vitam habentis. quod quia dem totum viro convenire arbitror, qui conjugi unitus,
εχοντης. Ossicium ejus naturalissimum est, τη-νάν. quod & tuarum jam est partium. Illi Visum, Avdisum, Guyum, Olfactum, Tactum acceptum fers . At quid est, ait Varro, quod homo libentius videre debeat, quam bestqm uxorem, addam ego, & rotatorios amantium oculos, duri ac illachrymabilis Plutonis illices Quid audire impensius amat, quam eandem υ-SριΠκως loquentem Nihil quoque salsum , nihil suave esse potest, ubi amor non admiscetur. Idem,qui dat dulce, amarum ad satietatem usque oggerit. De olfactu dixi, cum de morum fragrantia verba facerem. Et nisi per Tactum fuisset, immerito tantis animis Paridi succensuissent Atridae. Quanta Memoriae in mulierculis sit vis, inde liquido constat, quod sine illa lentum suum Ithacum iamdudum plorare jussisset Penelope. quanta vero Imaginationis, ex eo, quod illius impulsu Hellespontum toties tranaverit Leander, & visam semel Cleopatram amare sustinuerit Antonius. Haerent infixi pectore vultus, Verbaque. Iam vero Animae distinctioni in Vegetativam, Sensitivam & Rationalem , an non respondet amoris distinctio in Naturalem, Animalem, & Rationalem infimum insuper, quos Graeci et di vocant, historiam cum leges, cogita , sine Amore nec patrem te unquam fore, nec jam
Sponsum, cras maritum esse posse. Gaudio vero ac vo-Iuptate non minns carere poteris novus amator, quam
umbram non jacere, qui cis ultraque Solem positi sunt.
483쪽
N V P T I iE Totius coniugii moderatrix est Ratio, qua uti estis imperamus,ita & illi parti potissimum imperare nos neces te est,
quae rationem non nisi invita audit. Formant cuncta virum, docent marisum coelum , sdera, terra, pomus, aer, Oe Iiumque aliquid thoro loquvntur . Saturnus gravis ineubai cubili, Emodiiquesenem sereniore i Vultu Cypris, amicior puellis. Pro tinnisobolem, negatques estae, . - . Promittunt Deilem negantque Sponsam . At non ista, minantiumque duros Moratinsapiens Deum labores.
ι . iris imperat, applicatque lecto Tolum zodiacum sagax amator. Et quibus raiio faces ministrat,
Mens exercita, masculumque pectus , Coelum ,sdera, terra, pontus, aer,
tum prospera donat Universum. Illud quoque non semel me dixisse recordor, Socratem philosophiam , e coelo ae anris, in domos urbesque deduxisse. Ego dum via Pieridum peragro Ioea, nulliuς anιe
eam h coelo & Naturae sacrario in thalamum & amplexus tuos deducam. Magna est & acris apud morales Philosophos de Beatudine disceptatio. Inter ducentas & octaginta opiniones, si Varroni fides, placet illa, quae eam in virtutis continua actione ponit, & ea quidem, quae individuam secum trahit animi corporisque voluptatem . at hanc ipsam si a conjugali vita distraxeris, non vita ea, sed mors appellanda est, licet e Zenonis porticu dimissi perpetuis illam convitiis dilacerent, forte, ut deterritis aliis, ipsi soli si uantur. MD' apud eosde de misi, inneso & Iucimia
484쪽
ΡEO PATETICH. MIest contentio. quae omnia in tuos usus converte. Nam&augendae rei familiari studere te oportebit, quod utilitatis
est : & ea sectari quae sine ullis praemiis fructibusque propter se expeti merentur, quod honestatis est; nec aversari suavem conjugis fruitionem, Et tot millia basiaιionum, quod jucundum interpretor. Recensebo Virtutes, verae beatitudinis media & causas, omissis iis , quae de Sponιaneo &Invito, Euctione ac confultatione in medium proferri solent.
Neq; enim dubium est,te Sponte hoc vitae genus elegisse. Et quis credat,in Veneris servitium cocessisse αγνοιαν, aut ῆιοι τν βιοιιον prudentissimam & humanae imbecillitatis probὶ consciam Virginem Foriitudo circa
τὸ occupatur. Quare,tu Virgo, Volscorum egregia degente Camillam imitare,quae viris ausa fuit concurrere, ut est apud Maronem. Virginitati si metuis , age, ut de te ipsa victoriam & triumphum reportes, sine, eam rapiat maritus. Vinci velle, vicisse est; & simu lasse animi aegritudinem, ea demum vera sexus vestri laus est. Hic virum non alloquor, cui fortius ad res tantas ingenium suspicor esse . At Temperantia omnium virtutum
fidissima custos, utriusque vestrum erit. Quisquis conjugem amas, serio ama, aut amari si illa se frigidiusculἡ sentiet, mox in amore tepescet. & quem minus amare desinet, odisse incipiet. Ita tamen, mi Gravi, amare te velim, ut, contra quam, post obitum Terentiae, fieri posse dicebat Cicero, & uxori & sapientiae meram dare possis . ASponsa redamari te cupiam, sed casth, sed sobrih, sed verecundε. Quae flagrat, minus modesta erit, quae furit, minus tranquilla. Ardentes in amore vidimus, sed mox zelotypas, quae si maritus alio oculum torserit, si oscuIuiri vicinae indulserit, si ridenti non subri serit, si rure tardius reversus fuerit, angentur animo, & se negligentius haberi
485쪽
3 6 N v P T I IE . Muae mulier suum visum isti sibi obsequentem egis, s diutinum. Modice atque parce ejus semiaι eupidines. Quam illa sapuit, quae rogata, ecquid maritum complexa esti, respondit, Non ego istum H iste me. Etiam lusisne hic Iocus, cujus officium est, unicuiq; suum dare. Quae vero conjugum mutua sint debita, ex lege innata, non scripta habere facile est. Sed hanc moderabitur AEquit , quae faciet,ut in nidi uorem omnia partem sumantur, & quod deforme est, sor. mosum; quod vile, preciosum appareat. Ad proprias mugis conjugum virtutes me confero. Sunt eae, Concordia, Fides, Castitas, Mansuetudo, Patientia, Comitas. De
Iram eum vis mulierque suam eoneordiser una
AEtatem degunt, in quo Διον ho bus horum, Sessit gaudium amicu. Ea ut sarta tecta inter vos sit, opus est amore, sed 1 quo nee iVerecundia nec reverentia absit. secus servitutis ille illecebra est. Novi maritos, qui in publico nugari. jocari, os libare amant. novi, qui non nisi ex uxoris imperio loquuntur,& ambulant. Tales, cu imperium dote vendiderint, aureucompedibus ambulare scripsit Petrarcha. Exclamandum his cum Comico, Vmorem duxi, quam non ibi miseriam vidi. Alterum accipite Concordiae autnoramentum , Pati multa, connivere ad multa. Diomedes scribitur ab Homero labello ne Veneri quidem pepercisse. Tales viri quidam sunt ferocientes & saevi, qui tenellum sexum exasperare immuti sermone malunt, quam blando demulcere. cstitatem exigo. Improba siquidem vox est, etsi Imperatoris & a
486쪽
gutae patere me alias exercere eupiditates meia. Nam uxor nomenes dignitatis, non voluptaιis. Data mutuo Fides non nisi eum morte divortium faciat. comitatem impero, qua alter
alterius animum deiectum eriget, tristem exhilarabit, languentem exstimulabit, aegrotum levabit, ferocem franget . Si exempla vultis, Clytemnestras, Danaides, Faustinas, Rosem undas detestor. Laudo Creusas, Artemisias, Iulias, Ab mylias, ardua exempla, ceterum cognosci utilia, quia excellentissima animadvertenti ne Oediocria quidem praestare dissicile putabitur. Vado ad POIisieam, inentiarum omnium principem &Architectonicam. Haec sine statu coniugali nulla est. Nec enim civitas, nisi ex familiis coalescit, nec haec perfecta esse potest, sine viro & uxore. Discrimen tamen ingens utriusque societatis observasse mihi videor. In illa gravitatem omnia, & severitatem sapiunt; haec risibus, jocis , lusibusque temperari amat. Saeviat in Capitolio Nero,hic mitescet. In Areopago frontem corruget judex, hic eandem explicabit, adamantinas leges edicat, hic deliciandi spatium quaeret. In Curia quamvis gravis Cato, hic parumpensi habet, & dum uxori vacat, de Carthagine excindenda minus cogitat. Politica conjunctio hominibus tutandis , haec generandis servit; illa ut bene sint, haec, ut sint, facit, humani generis architectrix unica. In illa ruptam pacem aut legum rigore, aut serro reparamus. hic urbanitate& intima admissione sopitis amantium iris recrudescit amor. Et quanquam Politicorum iudicio Respublica melius regatur a viris , quam a feminis: nihil vetat tamen de RepubI. & has benε mereri. Cum angeretur valde Augustus , & insomnes noctes ageret, deprehensa in se conjuratione L. Cinnae, sensit, & blande exquisivit Livia, Et potes, inquit, seminam audire ' Omitte eonflia de puniendo, eo- νιa de ignostendo. Vindicta Orseveritas quod hactenus non perseee- νι , vide an benignitas ac cleminita dabunt. Paruit Augustu s, ig-K E novit,
487쪽
343 NvPTIAE novit, & in posterum muliebri consilio liber ab insidiis
vixit. Oeconomica doctrina tota vestra est. Partes quippe ejus sunt , parentes, liberi: maritus uxor: dominus,servus. De singulorum ossiciis erudith in Oeconomicis suis disserit Ariltoteles. Unum excerpam, idq; emphaticum valde: Viri erga uxorem eam eqse raιionem quae principis erga subditor . Quid, quod lib. I. cap. I. Oeconomiam Monarchiam e se pra- nunciet,& lib. I. POlit. cap. v III. Mulieris principatum non peν se,sed praeter naιuram e se. Quare'cum Thelemacho, velut in majestatis tuae throno sedens, eXclama: Aυταρ έγων οιοιο πιεσομ' ημε lεροι o. Sum propriae ux ipse domus, prinee que meorum . Lycios nihil morare, qui majoribus honoribus mulieres prosequuntur, quam viros: neque Sauromatas, qui genus hominum barbarum, in univursum fere parebant uxoribus. Mathemaiisa superest. Ab hac normam &amussim bene vivendi capite. Uti enim illa omnia ordine, numero , pondere, & mensura facit, ita & a conjugibus haec ipsa observari aequum. A Geometria specialius discite, toto caelo ab amantium studiis differre lineas parallelas: Ab Arithmetica, quid sit proportio Arithmetica & Geometrica, illius in dote rationem haberi non repugnaverim, hujus invita, moribusque haberi necesse sit: Ab optimi discite, reflexum amoris radium simplici emcaciorem esse. Catoptrica non commendo iis,quibus ob virtutem solam,pulcherrimosq; ejus vultus conjuges placent. A Metaphintea studio abstinui. Quia cum proprium ejus sit, ea considerare, qua ἀφωρεσερους sunt,a materia abstracta,vos vero ea quae - προ Θεσεως sunt & materiae permixta ametis: veritus fui, ne in modum considerandi res Metaphysicas peccarem , & δι aegrati δευ in αν dicar hallucinatus fuisse. Desinam itaque philosophari, & laeta comprecatione
Nuptiis Peripateticis finem imponam, illud solum si dixe
488쪽
Ρ E R I P A T E T I C H. 349ro: Felicem esse Sponsum , cui uxor talis contigit, in qua cum forma mixturam fecit pudicitia, cum opibus humilitas, cum honestis natalibus modestia, cum facundia morum candor: Felicem quoque te Sponsam, tali marito, in quo eruditio cum prudentia, cum probitate pietas, cum Comitate gravitas optimo foedere coiere. Vivite laeti, &inter hasce vitae aerumnas, & mundi lubricos casus, pie ac
jucunde aetatem transigite, liberosque in solatium simul vestrum & subsidium, amicorum & patriae spem plurimos ignite. me dum remisy, disputamus Mio Foris sub ipsis praeliatur Alpibus,
Ei fgna tostis praepotentium furoris Domi triumphos , fracta Rheno eornua, Mosami, victum, fatas indomabilis Miramur urbis. ire reινο caesarem, Aquilvi fugari, laetiorem Marsacum Frontem recepι is explieare finibus. In Batavis, tu nosπ , amas, primvsis, tuorum ordiris, Geodore, virum . dulcissima res est Conjugium, eonjuxq, tibi. post besta, neces Tranquillam meditaris opus. dispendia mundi Tanta evisoretrepaier, belloque eadentes, Pro patria, reparare animas: proferre nepotum Nomina. Virginitas, s Virginiιaiis honores Sordent evncta tibi. pudor e s ,sine conjuge, primos
Esurissι diei. pigram traxi se juventam,
Et magni genui1st nihil. Nunc verba marita Ingeminat Elchaera tibi, mutataque de te
uescit Matrona loqui. se Portia fecit, cum flua in ingenii defigeret oscula Bruto. Nec puti Drugilla magis, prudensque Serenae Pectus, s Auguso recubans Vipsania licto.
489쪽
novit, & in posterum muliebri consilio liber ab insidiis
vixit. Oeconomica doctrina tota vestra est. Partes quippe ejus sunt, parentes, liberi: maritus uxor: dominus, servus. De singulorum ossiciis erudite in Oeconomicis suis disserit Arithoteles. Unum excerpam,idq; emphaticum valde: Viri erga uxorem eam esse rationem quae prine is erga subditos.
Quid, quod lib. I. cap. I. Oeconomiam Monarchiam se pronuncieι,δc lib. I. POlit. cap. v iis. Mulieris principatum non peν se, sed praeter naturam e se. Quare'cum Thelemacho, velut in majestatis tuae throno sedens, eXclama:
Sum propriae Dx ipse domus, princepsque meorum . Lycios nihil morare , qui majoribus honoribus mulieres h
prosequuntur, quam viros: neque Sauromatas, qui genus hominum barbarum, in univursum fere parebant uxori--hus. Mathemati superest. Ab hac normam &amussim
benἡ vivendi capite. Uti enim illa omnia ordine, numero , pondere, & mensura facit, ita & a conjugibus haec ipsa observari aequum. A Geometria specialius discite, toto coelo ab amantium studiis differre lineas parallelas: Ab Arithmetiea, quid sit proportio Arithmetica & Geometrica, cuillius in dote rationem haberi non repugnaverim, hujus invita, moribusque haberi necesse sit: Ab optica discite, reflexum amoris radium simplici efficaciorem esse. Catoptrica non commendo iis,quibus ob virtutem solam,pulcherrimosq; ejus vultus conjuges placent. A Metaphystea studio abstinui. Quia cum proprium ejus sit, ea considerare, quae αφουρεπως surit,1 materia abstracta,vos vero ea quae - προθωως sunt & materiae permixta ametis: veritus fui, ne in modum considerandi res Metaphysicas peccarem, &-ά- ιδευ παν dicar hallucinatus fuisse. Desinam itaque philosophari, & laeta comprecatione
Nuptiis Peripateticis finem imponam, illud solum si di κe-
490쪽
ro: r elicem este Sponsum , cui uxor talis contigit, in qua cum forma mixturam fecit pudicitia, cuna opibus humilitas, cum honestis natalibus modestia, cum facundia morum candor: Felicem quoque te Sponsam, tali marito, in quo eruditio cum prudentia, cum probitate pietas, cum Comitate gravitas optimo foedere coiere. Vivite Iaeti, Scinter hasce vitae aerumnas, & mundi lubricos casus, pie ac jucundὶ aetatem transigite, liberosque in solatium simul vestium & subsidium, amicorum & patriae spem plurimos gignite. nee dum remissa disputamus otio
Foris sub ipsis praeliatur Alpibus,
Eifgna idstit praepoιentiumfuror. Domi triumphos , fracta Rheno eomua, Mosams victum, fatas indomabilis, Miramur visis. De reινο caesarem, Aquilaι fugari, laeιiorem Marsacum Frontem recepiis explieare finibus. In Batavis, tu nosser , . amas, primvssi tuorum ordiris, Theodore, virum . dulcissma res es
Conjugium, conjuxi tibi. pos bella, neces ,
Tranquillam meditaris opus. dispendia mundi Tanta eupissarcire pater, belloque cadentes, Pro patria, reparare animas: proferre nepotum Nomina. Virginitas, s Virginisaiis honores
Sordent euncta tibi. pudor e s ,sine conjuge, primos Esurilsι dies. pigram ιν se juventam,
Et magni genu si nihil. Nune verba marita Ingeminai Bichaera tibi, mutataque de te
.Adsuescit Matrona sequi. se Poniafecit, Cum sua in ingenii defigeret oscula Bruto. Nec quis Drugilla magis, prudensque Serenae Pectus, s Auguyso recubant Vipsania licto.