장음표시 사용
331쪽
FERDIN. DAVALI PISCARII LIB. II.
nere, nocturno praelio foret dimicandum, augebant has rerum dissi cultates Germani, qui Ticini erant, pecuniam in stipendium usque adeo acerbe ac inselenter flagitantes,ut Mantuanus & Leua magnopere timerent,ne turbidi & saepe venales animi, occulta sorte Gallorum largitione corrupti, ad perfidiam verterentur. His rebus Mediolani cognitis, Piscarius, Castallium familiarem suum equitum praesectum cum pecunia & mandatis Ticinum mittit: Is euitata militari via haud magno ad laeuam capto circuitu, nullo hoste obuio peruenit, prolataque pecunia & pacatis subinde Germanis Ssortiam alloquitur .iDocet exploratam esse victoriam,si Mediolanum ire maturaret, si vero inani praepeditus metu,diutius cunctaretur, cuncta perdita & eonclamata uideri, tutissimum esse id iter, quo ipse venisset incolumis, Piscarium praemisso uniuerso equitatu cum legionibus constituta nocte ad septimum lapidem egressurum, exeunti equites, qui Ticini essent, de Germanos latera simul ct terga clausuros . Dubitantem adhuc Ssoristiam & paterni carceris aerumnas, si caperetur, anxio animo reputantem, Hieronymus Audurnus Vehementi oratione, qua non modo
ignobilem sed funestam fore moram ostendebat, incendit; atque ita Franciscus salutis ac Imperii iura superis comendans insignem equuconscendit, feliciq. temeritate noctu confecto itinere flexuosis tamen eramitibus ad Piscarium peruenit. Tum vero ab armatis legionibus displosis certo numerosoque ordine minoribus tormentis, ad laetitiae signum Dux & Princeps est salutatus. Is fragor crepitantium tot tormentorum Gallos excitauit & Venetos qui mutuis criminationibus publicam omnium incuriam frustra prosequentes uniuersi belli facile conficiendi exoptatam totiesq.exploratam occasionem amisisse querebantur. At Lotrechius qui in tantae rei momento desuerat, ut incuriae vel imprudentiae infamiam nobiliore ausu resarciret, ad oppugnandum Ticinum summa celeritate contendit, ratus magnam praesidii partem in comitatu Francisci S sortiae Mediolanum tetendisse: nee ob id modicis copiis urbem defendi posse murorum ambitu ingentem; neque nouis operib. ab Antonio Leua satis egregie permunitam. Succedente ad moenia Lotrechio atque eam muri partem quae a No ua porta ad arcem pertinet, maioribus tormentis quatiente, ipse Fe-dericus Gonzaga Mantuanas Princeps iuuenis noui decoris auidus, nequaquλm animo deficit; introrsus munitiones parat,adiuuanti b. praeclare Ticinensibus strenue & sortiter repugnando, singularem tuen dae urbis fiduciam suis pariter atque hostibus ostendit. Caeterum perliteras orat Prosperum atque Piscarium. vi subsidiarias cohortes propere transmittant, ipsisue promotis castris ad ferendum auxilium appropinquent . Id ni fecerint se nequaquam impetum hostium diu posse sustinere; proinde nisi mature subueniant, idque protinus se praestituros significent, se non serum & extremae necessitatis consilium sibi
332쪽
desumpturum, ne diu frustra repugnans, in mediis captae urbis ruinis opprimatur. Erat iam prope omnis spes undi'. praecisa introducendi auxilii: nam Gallica ct Veneta castra circa urbem ingenti diffuse lati tudine itinera omnia claudebant,no defuere tamen Prospero di Piscario cohortantibus & praesenti pecunia Centuriones inuitantibus, Itaheae duae & totidem Hispanicae cohortes, quae se omnino pervasuras esse profiterentur. Praefecti fuere ante alios insgnes Cullius Floren tinus & Corberia Hispanus. Ii non minore nocturni itineris felicitate quam animi constantia, deceptis vigilibus per media hostium castra transiuerunt, quum Galli eos Italica loquentes lingua, Venetos esse putarent, & 1 Venetis Gallice respondentes, Vasconum cohortes crederentur. Uerum ubi Ticino magis ac magis appropinquarunt in interiores vigilum stationes demum incidξre. Ibi quum ad falsum tesserae nomen proderentur,cunctis in eos irruentibus,vix praebita est euadendi facultas ; Tumultu tamen totis castris exorto Galli equites tergis instando nonnullos cecidEre. Biberactus Lotrecbii propinquus alaeque vexillifer seruidiore ingenio iuuenis, dum euadentes intemperantius persequeretur, intra portam quae Ticino amni coniungitur, signum intulit, atque ibi priui tulim nosceretur, est intersectus . Interea Lotrechius non uno in loco moenia quassabat, Caesariani nouarum
cohortium subsidio adiuti, impigre resistebant; quotidie equestribus
praeliis eruptione facta certabatur, In his longe omnium erat acerriamus Ioannes Medices, qui mortuo Leone liberalius stipendiis inuit tus ad Gallos transierat. At Mantuanus quanquam egregie vim ho stium sustineret, multarum tamen rerum inopia premebatur, postulabatque frequentibus literis a Ducibus, ut ad siluendam oppugnationem Mediolano copias educerent: quod quum in summa pecuniae difficultate, aegre cunctanterque fieret, dum caetera parantur, Piscarius ad confirmandum Mantuanum cum delectis cohortibus & expodito equitatu ad Carthusiae templum usque profectus est. Antecedebat cum ala Castalius . Is quum hostibus occurrisset, ct primis pulsis ulterius processisset, crescentibus undique Gallorum auxiliis intercipitur. Tum vero Piscarius quin opem vel cum periculo ferret minime dubitauit, ut qui illum magnopere diligebat, atque ita equite simul & pedite ad cursum vehementer incitatis hostes est consecutus. Eius aduentu & conclamatione Piscarii nominis facta Galli perturbantur, Castalius eripitur, commutataque Fortuna, qui alios ceperant undique profligati capiuntur. Tantus eius praelii tumultus risit, vequum in castris Piscarium adesse nuntiaretur, Lotrechius intermissa oppugnatione S reductis ab opere tormentis,& instructo deniq. exercitu , tanquὶm praelio foret dimicandum , in hostes aciem conuerterit. Triduo post Castalius non longe a Binasco tres turmas cataphractorum equitum impedito in loco depraehensas fudit. Galeaciique sata
333쪽
FERDIN. DAUALI PIs CARII L I B. II. 33 Sanseuerint. & Theodori Tri uultii, itemque Boccalii Galli vexilla retulit. Non abscedebat tamen incoepto Lotrechius, & summa vi, summa cura, quod in oppugnatione opus erat, administrabat. Res erant in magnum adductae discrimen: nam tantum tormentis Galli porsecerant, ut iusto certamine indicto, uniuersisque admissis copiis, perrupta moenia adoriri posse viderentur . Nec Mantuano eadem vel sui sim ducia, vel auxilii opportune venturi spes aderat, quanquὶm cohortium , & equitum praecellenti virtute, omnibus in locis feliciter uteretur: quamobrem , Ducibus ut mature opem ferrent . vehementissime postulabat. Erant enim nonnulli ex numero familiarium,qui periculi metu occupati, ut se Placentiam ponte lapideo cum equitatu
proriperet, nullo cum pudore suadebant. Haec Mediolani singulis
prope horis nuntiabantur. In idque omnium animi erant intenti, ut ad liberandum obsidione Mantuanum,cum omnibus copiis egrederentur . Sed Prospero pro natura sua consideratius,& apparatius cuncta agente, Piscarius milites cohortatus primus signa eduxit. & alte iaris castris ad Cariusiae templum quadratis agminibus est peruentum isto quisque praecipuo munere fungebatur, cataphractis equitib. Pro sper, pedestribus copiis ipse Piscarius praeerant. Leuis armaturae equitum cura Hieronymo Adurnio demandata. Is ut idoneum G stris locum occuparet, ad Cariusiae templum progredi iusius, Gallos, ct Epirotas equites, quos reperit, impigre praecurrens fundit, deiectoque hostium praesidio loco potitur. Prosper atque Piscarius adueni unt, collaudatoque Adurnio, intra septa amplissimi templi castrametantur. Ea re cognita Lotrechius ne ancipiti praelio dimicare cogatur , nota & rectissima ratione ab oppugnatione discedit, nec tamen iniquitate loci deterritus Caesarianos adoritur. Sed modico vie flexu ad Landrianum iter intendit, ut Mediolanum veluti praesidio vacuum praecurrat, vel si id facere nequeat, aliqua, non iniquo loco dimicandi facultas , mutandis saepe castris, & faciundis itineribus quaeratur . Verum Prosper atque Piscarius, quanquam iter magna adhibita celeritate vehementer extendentem, conuersis signis eodem dire cto regressi itinere, multis horis antecedunt. Ita Lotrechius praeoccupandi Mediolani consilio depulsus, Modoctiam contendit, multis de causis,& Gritto praesertim suadente,vtTransabduanis commeatibus, maiore itinerum commoditate iuuaretur, id etiam Helvetii postulabant domum repetere cupientes, ut pote qui iam improspera militia fessi, nihil coeptis aspirante Fortuna, orporibus pariter atque animis elanguerant. & subinde insolenti atque nefaria voce missionem petebant. Sed Bastardus atque Palicia& Galeacius Sanseuerinus cohortibus eorum immixiti, obtestabantur ne se deserere, & infami discessu certam spem paratae victoriae penitus euertere properarent, quando non modo iplis, verum uxoribus etiam & liberis, Franciscus Regum libe-ι iurui nullari
334쪽
ratissimus, singulari Beneficii gratiam esset relaturus. Erat certe praeelarum studium, ac eximia fides in ducibus atque signiferis, sed vulgus militum uti nullis peculiaribus donis obstrictum , flagitiose admodum nutabat,ita tamen ut uniuers si propere ducerentur in aciem, strenue operam nauaturi viderentur. Cognito hostium consilio Prosper. atque Piscarius nihil sere Mediolani commorantes copias omnibus rebus instructas educunt, eo animo, ut si detur non iniqua occasio, col latis signis cum hoste confligant, ad Bicocam vicum castra ponunt loco admodum tuto atque Opportuno , nam ad dextram perpetua fossa viae militaris, ad laruam autem, S in tergo duobus emissariis Amni iaculis cingebatur, in fronte transuersam habebat viam plaustris contrariis permeabilem, atque ita utrinque depressam,ut agrorum margines ad umbelicum eminerent. Hac via, qubd erat valde caua, Piscarius pro sessa est usus, ct ante eam tormenta,& peditatum constituit, in tergo equites cum Prospero tendebant,viam militarem occupauit Franciscus S sortia,qui Urbanas cohortes,& totam Insubrum Nobilitatem, ut praelio interesset, adduxerat. At Helvetii centuriones rei Gallicae
singulari studio addicti, & ante alios Albertus Petra tot bellis dux insignis, qui summam apud Legiones obtinebat auctoritatem,ubi renuntiatur ab equitibus, Caesarianos medio inter Mediolanum, & Modoetiam itinere castra posuisse, nec eos plus quam quinque milibus pacsuum, loco plano distare,ad Gallos duces adcurrunt, loquitur Albertus , docet, nullo pacto milites quin domum abeant, poste contineri, nisi in aciem educantur, sbi in animo situm esse, ut Regi de se bene- merito, ct Helvetiae item dignitati satisfaciat, praelio decertare,neque dubitare de victoria si Galli uti deberent, Helvetios ad hostium toriamenta peruadentes alacribus animis sequerentur. Si qui essent qui se de cunctari potius quam egregie pugnare vellent, eos nequaquSm Regi fideles, aut Reipublicae utiles debere existimari. Proinde, se ut Odem, & studium erga Regem ostendat, vel cum solis Helvetiis aduersus hostes esse progressurum. Is Alberti vigor nequaquIm animo Lotrechii suit ingratus, ut pote qui vel dubio eventu, & iniqua loci conditione dimicare, quam ab Helvetiis deseri malebat. Eiu ς eni m erat
sententiae ut eorum impetu , postquam adeo flagrantibus animis praelium deposcerent, protinus esset utendum, quando neque pedite,neq. equite, vel virtute, vel numero videretur in serior. Ducebat etiam tacitus ignominiae loco,si tum, uti superiore anno acciderat, nullo iusto
contracto certamine, iterum Cisalpina Gallia pelleretur, quando id unum semper cum Helvetii tum maxime Galli equites, ut virtutem ostenderent, frustra multis precibus poposcissent, quod ei ut in aduersis rebus saepe accidit, magnam apuὸ Gallos inuidiam conflaui si et . At Palicia cum Alberti temeritate atque arrogantia maxime ossensus, tum ipsa etiam parum opportuna Lotrechii proclinatione commotus, Helvetiorum
335쪽
rERDIN. DAVALI PIICARII LIB L. 33ς Helvetioru quidem studiu prolixe laudabat : sed consilium de oppu-set, probe agnoscere, & Piscarii iuuenis vim, Mi strenue pugnare esset solitus,& Prosperi senis artes, qui perite castrametari, cis alieno incommodo,N praecipua sua cu laude didicisset. Non videri sibi rem Galliacam eo desiperationis esse perductam, ut tanquam in extrema necessititate, confligere,& superari malint,quam cunctando animi impetu optima ratione moderari. Proinde quid tutius,ct melius quam loco medio inter Mediolanum, & castra hostium se insinuare Z Ibique positis
castris eos urbe,& commeatibus interclusos ad id cogere,ut iniqua coditione dimicent, aut si castra inuadere audeant, aut certe s Mediolanum redire velint, aequo loco pugnandi faciant potestate . Posse equidem Lotrechium, qui ius Imperii habeat,& rum,& alias quu velit,m te pugnare, caeterum sani Imperatoris munus este, nunquam prouocare nostem nisi ante explorato euentu,non dubiam sbi victoriam firmaratione promiserit. Tum vero Lotrechius non segni inquit, cuncta tione sedendo, sed vivida virtute pugna do opus est,ut amisitim decus, ct Imperium,omnino recuperetur, quod hercle fieri non potest, si Helvetios iam abeuntes nullo edito virtutis opere domum abire permi timus . igitur parate arma, ut hodie bellum alterutro pugnae exitu Lniamus . Ad id Palicia, Dii inquit insanis, & audacibus adsint,ego certe, ne periculo defugi sie videar, in prima legione pedes pugnabo.
Vos Galli equites fortiter operam nauate, ut Fortuna vosis potius in re aspera, quam animus desuilla videatur. Itaque ante Solis exortum Albertus Legiones Helvetias, erant enim circiter quindecim milialio minum, cum tormentis educit, adeo vecordi vel certe fatali superbia instatus, vi neque Lotrechio neque Paliciae tantis Ducibus vlla in re penitus obtemperaret. Sed barbaro fastu polliceretur se recta seo- te in Caesarianos impetum esse facturum. Nec mora Lotrechius Nauarro atque Baiardo qui locum ad castra hostium explorarent praemissis,ex omni Gallico equitatu duas acies facit, primam Lescuto fratri attribuit in terga hostium magno circuitu deducendam, Ipse cum altera subsequitur. Venetis qui ad laeuam erant, fuit iniunctum, ut praeeuntibus Helvetiis terga omnium ex tuto,aut certe remotiore cum periculo clauderent. Ioannes porro Medices cum equitatu suo,qui erat ex utraque armatura valde mirificus, expeditisque cohortibus Italicis, quae nomen eius sequebantur, cuncta asmina praecedere iubetur, ut
huc.& illuc concursando, hostibus prospectum adimat, & nullum hostium antecursoribus explorandi locum relinquat. Ita legiones abscodente Μedicis equitatu, nequaquam ab hostibus cospectae, magnis passibus appropinquant. Primi tamen Lescuti equites a Caesarianis ad laearam inter arbores micantibus armis conspiciuntur. Sed adeo lato
336쪽
viae siem, iter habentes, ut castra praetergredi, ct Mediolanum petrire viderentur. Interea Piscarius, quo nemo constantius in repentinis
casibus animi iudicium conseruauit, Castalium cum ala praecurrere iubet eo prouecto, csi Mediceis equitibus praelium exoritur. modo ii, modo illi pelluntur, interueniunt Sopellarii extra ordinem, seseque adeo permiscent, ut neque his de Helvetiorum aduentu,neque illis desim,atque ordine castrorum quicquam certius cognoscendi ulla secutitas daretur. Erant, ut diximus, ante fossam tormenta opportune collocata, peditatus in quatuor acies, aequa tamen fronte ita distributus ut
alternis spaciis Hispani,& Germani miscerentur. Praeerat Germanis Georgius Franispergus ingenti corporis, & virium mole conspicuus. opellarii ante hastatorum producti ordines totam in longitudine frontem obtinebat,quibus Piscarius tam novo,& solerti, qu ni postea felici instituto praecepit, ut non prius ignem selopetiis immitterent,
quam Volagnem ad ipsius imperium primo displodentem conspexissent. Primis autem ordinibus imperat,ut quum stlopetios emiserint, statim in genua se proclinent,ac eos rursus adimpleant, ut secundo ordini sne anteriorum periculo protinus displodendi facultas detur. Idem ut faciant secundis imperat,atque item tertiis,& quartis, scilicet. ut ciuum ultimi emiserint, rutius primi, & secundi ad emittenda quae repleuerint, celeriter, expediteque consurgant. Atque ita incessanter mirabili repetito ordine, veluti perpetua pilaru gradine, ut priusquam manus conseratur, hostium legiones consternantur. Non defuit Pi scarii consilio euentus, Helvetii nanque emissis prius maioribus tormetis quum appropinquarent, incitati vehementi cursu nihil de iniquitate loci suspicantes aci fossam perueneriit,ubi opportune a Piscario cuncta quiete smul atque celeriter administrante, emissa repente selopei- torum procella, adeo foeda strage aedita, monacto temporis amicti oppressique sunt,ut no modo signa, sed integrae cohortes uno impetu G-ciderent,ipse tamen Albertus ante alios intrepide per aggerem connixus Franni spergum sibi cognitum, & probroso nomine compellatum Petit adactaque in coxam hastae cuspide, illum vehementi ictu sauciat, sed ipse ibi protinus telis undique petitus opprimitur. Ea quoque audacium manus, quae insano impetu successerat,a Germanis pariter, &ab Hisipanis ex superiore loco ingruentibus facile conciditur. quo imcursu vulneratur in brachio Alsonsus Vastius,qui quum primo cu h statis humi stratus, praeteruolantes pilas euitasset, non procul a Frani spergo in hostes demum erecta acie procurrerat. Caeteri Helvetii per cumulos occisorum,& interpositas hastarum strues, diu constictati terga vertunt. Eodem quoque tempore Lescutus circunducto equitatu in tergo hostes adoritur,superatis duabus iasiis castra irrumpit. Ambrosus Landrianus Ssortianae alae praesectus funditur,& capi mr, tabernacula sternuntur, Antonii Leuae, ct Terminei reguli, tentoria, v
337쪽
sique argentea lixis & calonibus cedunt. Fit longe maximus tumultus totis castris, pauor non modo milites, sed ipsos etiam occupat Duces,recipit tamen celeriter se ipsiim ex rei repentinae metu Prosper, &equites instructos Adurnio, & Coli sano impigre adiuuantibus, adcumtenteque ante alios Antonio Leua, turmatim Gallis opponit, ia in ponte Lescutus singulari uirtute pugnabat, quo si esset potitus, haud dubie ad latissimam Caesarianorum stragem edendam Gallicus equitatus i rupisset,quum Ssortiani equites a militari via promotis signis praelium exceperunt, adcurrit etiam propere subsidio selopellariorum Italica
cohors, itemque Insubres,qui loco tutissimo trans emissarium minora tormenta canteriis ligneis imposita in transuersos hostes emittebant, aderat eis assiduus cohortator Fraciscus Ssortia, varium & atrox erat
Laelium uti in loco,non modo fossis, & praealtis rivis, sed tabernac ,rum funibus, & multis longuriis ad alligandos equos praefixis, undi que praepedito. Pugnabatur tamen acerrime in ponte, ibi enim ipse Lescutus, phaleris,& plumea crista insignis, magna vi perrumpere contendebat. Nec deerant aemulatione decoris Memorantius atque B tardus & Pontiremius Ducunt promptis simi, itemque Federicus Bo - Σolus, qui in militarem viam penetrarat, sed obstabat Gallorum equitum virtuti loci iniquitas. Nam neque densatis turmis perrumpere
neque sese tueri poterant, quum nullum pedestre subsidium adduxi sent. Itaque Galli qui in ponte pugnabant, pluribus utrinque in profluentem foeda hominu, & equorum strage praecipitatis deturbantur, confoditur Lescuto equus,& mox quum alium silmpsisset, stadio in os
per cassidis buculam coniecto vulneratur. Cadit,& Baccalaurea Brionii signifer, 'oni Pepulo crus pila traicitur, vexilla Gallica rapiutur,sclopetrarii qui ultra fossam erant, in latus hostium versi, frequentibus Eopetiis magnum cataphractis,& eorum praesertim equis inserui de trimentum . Interim delet aprimum Helvetiorum acie, i peditatu victoria conclamatur. Is laetissimus clamor per manus defertur ad postremos Gallis illico animus cocidit, Caesarianis augetur,explicat se pugna Lescutus,& singulari constantia, quanquam multis amissis equiti bus se recipit ad Lotrechium fratrem, qui conspecta Helvetiorum carde,& sega, constanter in acie substiterat. At Piscarius ubi stratis primis ordinibus perturbatas,di in fugam versas Legiones hostium vidit, quantis maxime valuit precibus, & obtestationibus Franispergum, &Germanos est cohortatus, ut signa protinus inserendo, fusorum terga caederent, de gente Germanico nomini inimicissima vindictam sit me xent.& denique absque ullo periculo summa victoria potiretur. id quuab eis qui insolenti contumacia dicto audientes este nolebat, ct triplex stipendiu incondito fremitu stagitabant, nequkm impetraret, t exerri Plo accenderentur, Hispanorum, tres cohortes emisit, eae quod essus Praecurrerent, nec Germani sequerentur, amisso Guinea Centurione
338쪽
prope sunt circumuenta , cum ab Helvetiis,qui tormenta retrahebant, tum a Ioanne Medi ce,qui ex transuerso illatus cum peditu atque equitum valida manu, abeuntium Helvetiorum terga protegebat. Cars riani tame equites Prospero imperante,& Piscario ut maturarent,vultu iracundo flagitante, vestigiis institerunt, atque ita Medice audacter in eos vexilla couertente,equestri praelio duabus amplius horis decertatum . Nam & Galli, & Ueneti leuis armaturae equites, ad Mediceti vexillum undique confluebant. Caeterum ab initio praelii stratis Helvetiis Venetae copiae serme omnes, Theodoro Triuultio Duce nectentato quidem certamine se receperunt. In primo congressu,aut postea ex vulneribus circiter tria milia Helvetioru periere, ct in his qua tuordecim noti Duces, in queis secundu Albertum Petram Arnoldus Underualdius strabo, auctoritate & virtute animi plurimu eminebat.
. Gallis vero desiderati sunt Miolantius & Ghiscia duoque nobilissimi
iuuenes Monsortius atque Tornonius. Ex Caesarianis autem Petrus Colicanus regulus ex gente Cardonia Piscarii auunculus,qui quum g leae bucculam subduceret,scorpionis sagitta per oculum traiectus inteiariit, ita ut fatali Cardoniae familiae potius, in qua tot Duces Mars immitis abi halerat, quam sua peculiari sorte extinctus esse videretur,quado unus tantum toto exercitu, scorpio si repertus, quo ignobilas eques ea sagittam in incertum ad illius egregii viri necem emiserit. At Pisca rius quanquam omnium voce, ct gratulatione,cu sngularis industriae. tum eximiae virtutis parta laude fruebatur, vix ullam tamen animo S uultu laetitiam praeferebat: nam frendens, ct gemens incomparabilis floriae uictoriam, foeda Germanorum contumacia ct consternatione, sibi e manibus ereptam fuisse querebatur. Postero autem die, quum fusis, atque perterritis instandum esse censeret , Gallicae copiae omnes dissoluuntur, Helvetii amissis Ducibus domum cotinuo per Bergomatem agrum contendunt, ad Tritium Abdua traicitur, Veneti in Bri xianorum fines recedunt, Le scutus, & Ioannes Medices Cremonam, Boetolus cum reliquo equitatu Laudem Pompeiam proficiscuntur. Lotrechius, Palicia,& Bastardus iras A lpes in Gallia abeut, ut coram de statu rerum. & de infelicitate eius praelii Franciscum Regem doceant. Quibus rebus cognitis Caesariani Mediolanum reuertuntur. Interea Franciscus S rtia pecuniam sedulo conquirit, adiuuantibus praeclare ciuibus, militi stipendia persoluit, plures donatiui nomine uestibus t
ne is, S sericis liberaliter exornat, atque ita exercitus omnibus rebus
instructus, septima die, postquam ad Bicoram tertio Calendas Maias est pugnatum ad oppugnandam Laudem sub signis educitur. Antec
debat Piscarius more suo cu Hispanis,& expedito equitatu. Prospercum Germanis,& graui armatura,maioribusque tormetis sequebamr. quum praecurrerent equites, & in portis tumultuarium praelium ci
rent . Baro astellarius cohortis praefectus, uir Gallico ingenio,Hispanorum
339쪽
TERDIN. DAVALI PISCARII LIB. ILnorum audaciam minime serens, se,quin erumperet,continere non potuit eum etiam non nulli equites sequiitur,illico miscetur pugna, superia uenit Ioannes Dorbinus cum iclopetiariis. Galli cedunt, ipse Baro eam fortiter repugnans,quὶm temere fuerat egressus uulneratur,& c pitum ita Hispani compulsis intra portam Gallis, suburbanis tectis potiuntur . Fit magnus tumultus ad portam,quum quisque metu incit tus,per semiadapertas fores ingredi conaretur. Advolat eb Piscarius Baronem uulnus obligantem, bono animo esse iubet,quii ridendo pe Cuctaretur,an magnis munitionibus atque praesidiis moenia firmassent, ab eo cum dolore vulnerum, tum eruptionis infelicitate uehementer perturbato, didicit, nihil intus e disciplina se iste praeparatum. Tum uero nihil cunctandum ratus,vndique copias admouet, tumultuosissi mo pugnae genere,propuἶnacula, murumque subeunt, selopellarii moenium coronam defensoribus nudant, scalae apponuntur, nonnullis intra portam per rimas interfectis,portulae fores revulsis uectibus impelluntur, irrumpunt cohortes, S urbs undique capitur. A thonius Vastius inter primos murum conscendit, tum uero Hispani in forum congi hali pervadunt,undique Galli capiuntur. Bonaualles,& Boetolus, qui cum mille amplius equitibus, eadem hora per aduersam portam aduenerant, inermes, S discincti ultra Abduam profugiunt. Eos Casta - 1ius in primis, & Epirotae equites Duce Costantino estus ponte ligneo persecuntur. Sed Duces ab ignobili habitu facile neglecti, tuum ornatiores tantum equites caperentur. Crema incolumes foeda fuga perueniunt .iCaptae sunt quatuor alae equitum cum vexillis, paucis admodum intersectis . Sed magna equorum, & armorum praeda Hispanis cessit,inulti quoque Laudensium,qui Gallico nomini impensius fauea Bant,pecunia sunt mulctati. Eo incomodo recepto, reliquae spes omines Gallis sunt accitae, Nam aetate nostra nunquam simul ex Gallica gete tot equites ullo in bello captos fuisse constat. At Prosper qui graui agmine sensim appropinquabat, ut pote,qui urbem nisi magnis operi bus, admotisque tormetis,expugnari minime posse iudicabat, ubi moenia manu capta,& tot equites oppressos, incredibili celeritate virtut que Piscarii didicit,animo haud mediocriter est commotus viaque adeo aperte, ut publicam laetitiam ceco, & ignobili quodam liuore perfunderet, quasi iam Piscarius qui tricesimum annum vix attigisset, ipsius veterani Ducis gloriae maximii. operibus aequaretur.
340쪽
APTA Laude Pompeia Piscarius ad Pisleonem est prosectus, id erat oppidum Cremonens via in Abduae ripa positum, nouo praesidio,& antlia
qua munitione firmissimum; eo quum venisset inspecto situ, ct tentatis praesidii viribus reperiebat no facile posse capi, nisi magno aduecto to mentoru apparatu, neque item obsideri nisi longissurio labore, quoniam praesectus trium memsum cibariis arcem abunde repleuisset. Relinquebatur,ut quantis maxime posset artibus,& machinationibus hostes terreret, & vineas agendo, & statuendis maioribus tormentis subiecta loco repurgando,egregie simularet, se id oppidum vi capturum ac protinus euersurum, nisi
priusquam ingentia tormenta conveherentur deditionem fecissent. Igitur ad eam consilii speciem,ut undique terrorem incuteret, circui
bat oppidum;aditus omnes succedentinus expeditis selopetiariis per tentabat, iubebatque eos, ut ex protectis locis diligenter obseruarent,s qui inter murorum pinnas versiarctur,atque eos destinatis ictibus f rirent . Sed dum ipse medius inter Bustium & Mercadum Centuri nes,ponticulum transiret,suaeque prudentiae,& agilitati confisus,ut qui pericula incerti eventus,ingenti animo semper contempsisset,pari hostium diligentia pene est interfectus. Tres enim siclopellarii defensorum longe peritissimi,ab occulto muri loco intenti obseruabant,an aliqui ex Hispanis appareret in quos certis ictibus tormeta minora coniicerent;atque ita accidit, ut quum Bustius di Mereadus extemplo grauiter icti cecidissent;iam tertius in Piscarium sedulo collinias, ignem immitteret, quum repente Ticinensis centurio cognomento Fraterculus iniecta manu accensum funiculum auertit,alta voce inclamas Dii prohibeant , ut hodie Ducum fortissimus,atque idem militum parens, ct qui nos vel hostis alit, nostra saeuitia concidaniquin potius eum tem
mus,ut supersi qui bella ex bellis serat,ne nobis qui stipedia sequimur,
segni in pace fame sit pereundum. Erat enim adeo propinquus arci, ut ab toto corporis habitu, ct a rutila praesertim barba facile noscere tur. Nec multo post hic ipse Centurio quum certa muri partem nequaquXm a Praefecto,uti oporteret munitam ene quereretur, territus. que imminentis periculi denunciatione colloquium postularet, Cast lius arςem ingressus, tantum minarum Piscarii nomine simulanter esiudit,Vt praefectus magnopere conterritus, deditionis tabellas obsignarit. Ita oppidum, uod neque vi, neque obsidione nisi admodum di xurna capi posse vivebatur, verbis ac vn tantum oppugnantis authorixate,hossa celeri ter est ereptum. Nemo enim Piscario omnis generis