장음표시 사용
341쪽
FERDIN. DAVALI PISCARII LIB. III. 3 rhominibus, vel allieiedis sermonum benignitate, vel pr aesenti atrociuverborum fulgure perterrendis essicacior atque vellementior fuit. Pisleone amista Lescutus, qui Crei nonae erat, quanquam singulari dolore erat affectus, nihilominus operam assidue dabat, ut moenia munii renturipecuniam quoque vel summa acerbitate a ciuibus exigebat,ut copias aleret, & sele quam diutissime tueretur. Caeterum Piscarius tam laeto rerum successu ad summam victoriam utendum ratus, Cre
monae moenibus copias admouit. Venit & eo Prosper cum reliquis copiis,& magnus rerum omnium apparatus Francisco Sfortia submi- murante in castra Mediolano convehitur. Erumpebat saepe Ioannes Medices, itemque equites Galli & expeditae cohortes,mutuisque acceptis & illatis detrimentis quotidie certabatur. Iam proferri tormen ta coeperant quum Lescutus suadentibus Gallis de dedenda urbe cogitauit. Erat enim omnibus rebus impar,& aduerto rerum successu potius quam animo fractus,postquam a Fortuna deserebatur, nullum licinestiorem afflictis rebus exitum videbat, quam ut tot viros series, qui secum toties egregie pugnassent, non iniqua condicione conseruaret λHaec dum agit, mi si isque ad Prosperum atque Piscarium nunciis, se daturum obsides impetratis induciis pollicetur; eius rei haud vanus rumor ad Ioannem Medicem desertur. Is vi erat ingenio serox, ct plerunque violentus,eam contumeliam vix serens, quod non esset in eius rei consilium admisius,adeo ira protinus exarsit,ut pala serocibus vc
bis se contemni quereretur, iuraretque sumpturum sibi colitium, ut in iuriam vindicaret,& stipendia debita militibus suis soluerenturi mer bant enim Iam tertim, mensem sine pecunia cohortes & equites; hoc enim Lescutus una tantum propinqua spe eius pecuniae, quae e Gallia mitteretur,& peramplis item pollicitationibus sustentabat. Itaque milites ubi Ducem iratum vident, ct clam a Gallis agi de compositione ct se deseri audiunt quum meritis stipendiis fraudari magnopere timerent,uti consternatis mos est, stipendia turbidis clamoribus aeditis eia flagitant. Signa convellunt,& tormenta quae in hostes erant conuersa a moenibus reducunt, tanquam invasuri Gallos uti hostes, direpturiaque Urbem, aut portam quam praesidio tenerent hostibus prodituri. Tumultu exorto prodit in publicum Lestutus, nec dubitat quin ad se ditiosos milites contendat, confisus ingenio Medicis, quem uti facile irasci solitum, ita cito placabilem nouerat, eum comiter appellando,&apprehensa dextra deprecando, lenissimis orabat verbis,ut milites se
daret,sibique ignoscere uellet, si quid ipso ignaro cum hostibus tractasset quando nihil adhuc rebus integris esset consectum . Debere eum qui eo sanguine,eaque familia esset genitus, quae nihil dedecoris admittere coniti esset; ante omnia beneuolentissimi Regis causam spectare. cuius liberalitate non modo stipendia sed priuata strenui cuiusque min
litis merita cumulate persolui polsent; si uel modici temporis expecta
342쪽
3 x P Α VLI IO VIIJ D E VITA' tione patienter uterentur. Ad ea Medices se quidem iure iratum esse respondit; sed in hon orem Regis eam iniuriam facile remitteret, modo militibus stipendia soluerentur. Rem enim esse summae iniquitatis occultis pactionibus bellum finire, ut extemplo dimissi milites debitis stipendiis Daudentur; sibi in animo esse, quo ad vita supersit, militum
sitorum causam tueri, neque eos laceros,egentes, vulneribus debilitatos , decipi E quoqua & proiici, uelle pati,quando in eo verum decus, veramque laudem reponeret, si sortissimos milites Quin secutos no men ab iniuria defendisset. Enimuero se Gallorum morem agnoscere tuti satis esset evulgatum qui Italos uel fortes & fideles in summa felicitate despiciant, ct in dubiis belli rebus,quum sorti eorum opera studioque egeant, humaniter & liberaliter obferirent; quum vero Fort ua ultimos calamitatis casus attulerit,uti trepidi & sibi ipsis tantum consilentes, turpissima quadam obliuione destituant. Haec quum tumido ore altius proserret, interuentu multorum ducum, arridenteque Lescuto colloquium dirimitur; ad leniendas uero cohortes Lescutus quantum potuit a quaestore pecuniarum sumpsit, itemque aliquot ar gentea uasa ab amicis mutuo accepta in partem stipendii Mediceis cohortibus diuisit: atque ita pacatis militibus facile Medices ad officium est reuersus. Sed Lescutus secum ipse reputans quo in periculo versaretur, & cohortes seditiose semel agitatas, iterum similia comminari, flagitioseque deficere posse conjiceret, perquam mature de dedenda urbe cum hoste transegit:quando delperatis auxiliis in summa rei numinariae difficultate constitutus, neque nouas parare copiaS,neque uete res alere,facile posset. Ita datis obsidibus condicionum tabulas obsignat, quoad e Gallia literis Regiis comprobentur. Nec multo post cuncta rata habuit Rex Franciscus, Cremonaque dedita est. Lel tum cum tot Gallorum agmine in Galliam transeuntem, Prosper atq. Piscarius summa comitate liberalitateque Ticini susceperunt; ubi per conuiuia & filiationum ludos apud nobiliores matronas aliquot dieb. substitit, atque inde in Galli in ad Regem est profectus. Unus omnium Gallorum Causentius Vasco, Leuci oppidi ad Larium lacum pra sectus, quum ex condicionibus id reddere iuberetur, Lescuto non paruit; haud digna tamen uisa est causa Caesarianis eo tum victrices copias conuertendi, quando iam duces post tot partas de hoste victorias maius atque praeclarius bellum aduersiis Ligures uehementib. consiliis atque animis agitarent. Cremona in potestatem redacta,extemplo copiis omnibus Padum traductis, bellum aduersus Ligures susceptum. Nam Octavianus Fregosius ea prosella Gallicum nomen tuebatur. Is ab initio belli, liostis suerat indicatus, quoniam superioribus annis inopinata desectione Franciscum Regem in Italiam euocasset, quo inito uel ingrato consilio sibique imprimis S patriae exitiali, inexpiabi: odium Caesaris 2 Leonis maxime pontificas sibi cincitarat. Pas i ii i δ rius
343쪽
FERDIN. DAUALI PISCARII LIB. III. rius quoque qui pulsis Adurniis Octavianum in patriam reduxerat, dc
principem constituerat in Ciuitate, Hieronymo Adurnio uehementissime fauebat, is tum in castris aderat,hortabaturque Caesarianos duces, ut mature Genuam contenderent, ut oppressis uel eiectis Fregosis nemo demum qui Gallicis partibus studeret, in Italia relinqueretur. Erant enim Genuenses socii, ante alios, Gallo ad reparandum bellum repe tendamque Italiam maxime opportuni, per se etiam pecunios & nauali apparatu adeo potentes,Vt Caesariani minime dubitarent, Gallorum spes omnes ac spiritus frangi, si omne Ligusticum nomen ab eorum foedere atque amicitia, aut ui aut pactione,aliqua discessisset. Itaque Caesariani Genuam contendunt, Prosper Columna cum quo etiam ' erat Franciscus Ssortia, ut ad exprimendam deditionem bello suscepto maior authoritas adderetur, cum Germanis ad eam Portam po suit castra, quae ad Feritorem amnem ducit, Piscarius & Hieronymus Adurnius cum Hispanis atque Italis, per suburbana tecta ad aduersam sancti Thomae portam moenibus successere. Ante omnia Piscarius per praeconem edixit, ut Genuensium uillis atque delitiis parceretur adeo seuera lege, ut Spinosam equitem uilissimae predae intentum, laqueo Efenestra suspenderit. Uolebat enim nequaquam exacerbatis ciuium animis cuncta experiri, ut sine sanguine N perturbatione ciuitatis Fregosi pellerentur. Sicuti antea Acumios tingulari aequitate animi patria & principatu ultro excedentes, in altera rerum fortuna pepulisset. Id Hieronymus Adurnius diuini uir ingenii sollicito animo ut feliciter eueniret optabat potius quam sperabat. nam Octavianum natura constantem & impavidum esse nouerat &Federi cum fratrem Salernita ianum antistitem, uirili potius quam honesto consilio contemptis belli periculis nunquam pasturum arbitrabatur, ut ignobili metu, ct principatus, & patria relinquerentur, tali prius, cuius nam haec futura essent, Marte iudice certaretur. Nec deerant e Fregosa factione turbidi acerbique homines,qui ut egregium itudium erga Principem ostentarent, uires hostium inanibus eleuarent uerbis, & se se uxores & liberos pro eius salute ac dignitate, si animum minime desponderet, deuoturos testarentur. Erant in praesidio circiter quinque milia externorum S maxime Corsorum militum praeter cohortem praetoriam & ciuium ac montanorum Ligurum turbam, quae arma alacriter ceperat, quas ueteris gentis consuetudine cum eiectitiis ac exulibus aduersae factionis, nocum ueterano ac externo hoste,seret dimicandum. Aderat Andreas Auria vir acutus & egregie fortis cum classe aliquot magnarum naui um & triremium septem, expectabaturque Nauarrus cum Gallicis rostratis, qui expugnandaram & muniendarum Urbium artificio metuendus eualerat. Quibus de causis nonnulli Fregosorum clientes Q
blatis animis seruitutem & cathenas ad remos petulanter Hispanis atque Germanis minabantur, eosque talem eius uelli exitum infelici
344쪽
3 PAVLI IOVII DE UITA temeritate laturos praedicabant, qualem Patrum memoria Galli ' ramum Ssortiani, sub ipsis Genuae moenibus pertulissent. Quum is esset
fere tota ciuitate animorum habitus, Piscarius senatum per literas misso eaduceatore, monuit, ut sicuti superioribus temporibus secissent, in extremo rerum omnium discrimine, sapientes este vellent. Foelicitate Caesaris & virtute inuicti exercitus eas partas esse victorias,quae do
cumento esse possent fanis hominibus nihil ultra in exitiali contumacia pers stendum . Proinde Gallicum iugum excuterent, quod semel fortiter atque foeliciter excussum, Fregosii cum summa accepti beneficii obliuione, in miseras ciuium ceruices iniquissime reposuissent. Si Fregosii, uti antea Adurnii praeclara animi moderatione cessissent, principatu urbeque cederent, & cum Caesare foedus percuterent, ipsos suistvsuros legibus, in libertateque futuros. Quod, si paucorum libidini vel amplitudini seruire vellent, nec ullo periculo periturae patriae pem
mouerentur, se daturum operam ut Genuenses insanae peruicaliae poeniteret. Similibus quoque literis Hieronymus Adurnius priuatim ἰ& qui ipsus factionis ciues erant in castris, amicos S propinquos ad
monebant, ne labantem Gallicarum partium fortunam, ceca animo rum obstinatione sustentare ac erigere conarentur, ut demum impa
res viribus, pro aliena salute conciderent. posse Octavianum uti optimum ciuem deceret, praesenti periculo sese ac patriam eripere, ut alio demum tempore melioreque fortuna commutatis rebus redeundo incolumi patria potiretur . , erum fatali quodam morbo, adeo potentium aures, erant obstructae, ut qui consilio vigebant 2 diram patria calamitatem haud vanis coniecturis ominabantur, libere sententias dicere non auderent. mittuntur nihilominus in speciem legati, ipsius tamen Fi egotii familiares, ut interposita pacis mentione, apparatum ςxpugnandae urbis aliqua ex parte retardarent. Sed Piscarius cognitis eorum consiliis adeo intentus & omnis periculi oblitus collocandis tormentis idoneum locum quaerebat, ut se bis in uallem demitteret,
quae pro fossa muro iungebatur. θ telis tormentisque hostium erat subiecta. Ab hac ualle quum per acesiuem N praeruptum locum euadendo, scuto gladioque contentus eniteretur; ita in eum muri defensores accensis subito minoribus tormentis grandinis modo Pilarum procellam e derunt, ut Centuriones duos ex paucissimis quos secum adduae erat, laetaliter vulnerarent. Eo modo cum summa animi ac vultus securitate sese recipientem, praefecti cohortium S centuriones circumsistere atque suppliciter orare caeperunt, ut 'uae militum munia potiusquam Ducum essent, militi relinquere uellet; nec se coniicere in id dii crimen , quod non modo ipsius sed totius exercitus salutem respiceret, quando ipso pereunte, constaret, ct praesentes atque praeteritas uictorias omnino perituras, ad quos subblando risia conuersus, quasi
cutum ignauiam notaret qui timore id munus defugissent, An uos i
345쪽
pERDIN. DAVALI PISCARII LIB. III. quit in urbem crastina die peruadetis e nisi quae usui esse possint, meis oculis explorem, agite igitur sertiter, & nostris humeris in hunc col
lem maiora tormenta comportemus, postquam inaccessa rupes in acclivi boum uel equorum iuga non admittit. Tum vero tanta alacritate milites ipso adnitente cohortanteque tormenta sustulerunt, ut in aduersum montem momento temporis euolasse uiderentur, ea in loco
redito, qui Faba Graeca dicitur, ab occidente, sunt constituta, contra Portulam, Petrae minutae cognomine nuncupatam,quae ab angulo propugnaculi ex muro prominentis in proximos hortos perducit Dum haec parantur, Gallicae triremes in portum ab alto, Nauarrum intulerunt, cum exiguo tamen prassidio. Cuius aduentu, Recasentius Caesa rianae classis praesectus tam cautus auam imbellis, qui tormentarias pilas sutisreumque puluerem a Delpsini portu comportare debuerat, in eo portu, timore occupatus, se se conclusit. Quae res magnum a tulisset incommodum, nisi Piscarius ea omnia sarcinariis iumentis per asperos S concisis callibus undique praeruptos montes, summa celeritate, contra omnes naturae inquitates comportanda praecepisset, Egregio studio & singulari diligentia & tum S alias semper usus Othoboni Flisci viri sacrati & Simbaldi fratris , qui Fregosiorum hostes erantct magnis opibus impigre Caesarianos adiuvabant. Quum omnia ad
expugnandam urbem abunde essent praeparata, Octavianus legatos emisit, ne in tanto rerum omnium discrimine a pacis conditionibus abhorrere, & ciuium salutem omnino negligere videretur: caeterum
vii ferunt per occultam synyapham Paulum Bulgarum e legatis alterum monuerat, Vt egregia limulatione rem extraheret, nec pacis tabulis, a collega Thoma Cataneo, si sorte cum hoste de condicionibus
conuenirent, iubscribi pateretur, ut ea mora ac interpellatione, munitiones introrsus adaugeri atque erigi possent, quas Nauarrus animaduerso periculo propere perficiedas esse curauerat. Haec omnia eodem
pertinere Piscarius intelligebat, ut simulatione pacis interposita, in muro ad defensionem maiora praesidia pararentur, praedicauatque se male opinari de ingenio Octaviani, qui tanquam Philosophiae praec
piis imbutus, vir egregie moderatis existimari vellet, nec tamen insa tia libidine ullam omnino curam remitteret, ut dominatum quo nihil in tota rerum fortuna esset dulcius, cum alieno periculo tueretur. propterea Piscarius abiecta omni spe compositionis vi agendum ac omnino maturandii esse iudicabat, ut illius pervicaciam alienam prorsus ab eo discrimine, quod immineret, & veterem ingrati perfidiosque animi noxam comprobante fortuna, vindicaret. Verum Hieronymi trecibus ab instituta oppugnatione tardabatur. ille enim de patriae saite follicitus, alias atque alias moras supplex cum lachrymis impetrabat, ut eo temporis spacio exirent legati,& nouae condiciones de pace
reserrentur. Sed Piscarius quum legatos semper inanibus verbis illv.
346쪽
dentes non ad se sed ad Prosperum contendisse, veluti ad aequissimum
S maximum ducem audiret, iusto contumeliae dolore exacerbatus ,
extemplo praelii signum proposuit, quanquam fama esset legatos e Portu ad Piscariana castra, circumvehi cupiuisse, sed mari, tum maximEcommoto ac procelloso nauigationem tentare nequiuilla. atque ita ad
Prosperti nihil ab ea parte oppugnantem esse profectos. Igitur Corberiae utro peracuto tormentorum cura demandata, caeteris vero praefectis atque centurionibus opportuno in loco constitutis, ipse e monte digressus, ad eam quam diximus Portulam contendit,eamque pice taedaque oblitam propriis manibus ex aperto periculosoque loco coniectis facibus succendit, versabatur angustissimo in calle, inter moenia hortorumque macerias, ita ut ex transuerso e superioribus propugnaculis . di in tergo , frequentibus selopei torum pilis, summo cum discrimine
peteretur, multique circa eum viri fortes conciderent, ct ab ea parte qua tormentis quati murus coeperat, conscendentium cohortium latera, minore colubrina ferirentur,cuius uno ictu Hieronymus Segovia,
ct Marra Salernitanus clari centuriones misere discerpti peritisent. Qua rerum iniquitate plerique permoti, Duce Ioanne Dorbino, qui inter praesectos summam apud omnes authoritatem obtinebat, ad Pinstarium adcurrerunt, suppliciter deprecando ne diutius eo in loco moraretur: sed sese sensim subduceret, imperandoque potius quam praelitiando, & suum ex tutiore loco, impleret munus, & milites singuli co Fortibus officia praescribendo, ad subeundum hortaretur. Tum vero ille oculis igneis atque minacibus conuersus, aut hic inquit egregie cadendum est, aut omnino per hanc portulam ad victoriam irrumpendum : quando in receptu, dedecoris ac ignominia pleno, nulla salus. ostenditur. Ad id Ioannem Dorbinum terunt, qui Hispanorum ducum longe sortissimus omnibus in praeliis extitisset, recessisse paululum, & trans maceriam se se tuto in loco a tormentis protexisse, neque prius quam urbe undique capta prodiisse. Iam fores adeo vehemen tem flammam conceperant, ut militaribus securibus S gladiis concrematae tabulae ad magnum hiatum facile foderentur erat is locus ut dixi, mus perangustus, ita, ut multis cadentibus ipsa cadauera calcarentur. nam in tergo ab his propugnaculis, quae in superiore moenium parte, in acclives erecta colles, defensoribus erat plena, & introrsus per po tutam quam duae praetoriae cohortes defendebant, Hispani Italique milites densiti in unum portae vestibulum, in ligne detrimentum acci piebant, quum Piscarius, Corberiam monuit, ut tormenta librari, ct cum signum ipse dedisset, emitti supra moenia iuberet ut Genu ensium ordines in ipso praelii committendi momento turbarentur, aliudque item tormentum, ex obliquo introrsus in portulam dirige
ret , ac simul in inferiore propugnaculo,quod est haud multo spatio supra sancti Thomae portam, de olbres duobus falconibus crebro peterentur s
347쪽
PERDIN. DA VALI PISCARII LIB. III.
rentur,ne ea colubrina nisi cii exitio,vti possent,qua duos, uti diximus.
ceturiones,ante alios occidissent. Erant enim tormeta in praealto loco adeo librate collocata,vt moeniti altitudinem superarent. Perfregerat etiam murii Corberia maioribus tormetis,lato quide aditu, infra pomtulam ad teli iactii. his omnibus rebus incredibili costio, & singulari celeritate constitutis, Piscarius undique ad irrupendum milites clara v ce cocitauit. Quu promptissimus quisque no plane perfractis foribus, angusto & dissicili ingressu in urbe peruadere conaretur,Genuenses in
eum locu decurrunt,conglobati vehementissime resistunt. Re perusAretinus,& Surillia Hispanus inusitatae virtutis signi seri,du decora cotentione quis na primus signum inferret, enitudo decertarent, traiecti tormentariis glandibus interficiuntur, tanta vi,ut plumbea glans pertuso Surilliae thorace, ad Piscarii scutu usque perueniret, nec tame eo periculo terretur. Sed inllando praemendoque primorum terga,aditum occupat, Metrano Hi ano & Castalio ante alios intrantibus irrumpit.
Vastius ipse audacter fratre subsequitur, hisque mox succedui Hier nymus Adurnius,& Augustinus Spinula. Interim peropportune a Corberia libratis certissimeque directis tormetis hostes inopinato ac miserabili accepto incomodo dissipatur, dissolutisque ordinibus per decliuem locum deturhantur. Eodem quoque temporis puncto, per ruinas effracti muri in urbem cohortes transcendunt, S alio etiam superiore in loco appositis scalis in murum Cordubensis signifer vexillum extuli t. ita undique urbe capta, fu sis Genuesibus, vulnerato S capto Nicolao Fregosio praetoriae cohortis praefecto, ad praedam discurritur. Collat Philippinum Auriam tribus cohortibus praesectum, qui nuper Caesarianam classem caeso Ugone Moncata nauali praelio superauit,l boranti Nicolao Fregosio subsidiarias cohortes ab ipsius quieta statione,per nuncios obtulisse, quod tota Hispanorum moles in unum illius locum versia esse nunciaretur. Sed Nicolaum ob priuatas simultates, ne aemuli beneficio hostium impetum sustinere viὸeretur,opportunusalutareque subsidium elato, ct contumaci animo repudiasse . Quae res ante alias, scuti ab utroque eorum accepimus, nobilissimae eorum p triae iam fato paratam calamitatem attulerit. At Piscarius cum globo familiarium,& eorum quos sors offerebat,ad Uacarum portam contedit, ea est duabus munita turribus, vetusti operis,quum urbs antiquitus exigua minore muri circuitu cingeretur, i Si rebatur hostes summum,
ut in extremo periculo, praesidiu habituros, ct cathenatis obseptisque regionibus, reparata pugna, pro aris liberis ac uxoribus supremum, &bellicosae gentis fama dignum facinus aedituros. Sed ubi cuncta incredibili metu perculsis omnibus deserta comperit, conuersus ad Hier nymum essu se risu quam insulsus inquit,mini videtur hic vester Fregosus qui neque uti aequus philosophus consilio patriam seruare, neque uti sortis miles, manu defendere scierit e Inde densata acie ad prae;
348쪽
rium est prouectus. ubi clatratis foribus, pauci praetorianorum coclusa area se tenebant, multique ex aliis urbis regionibus milites aggregatabantur,qui vel e moenibus pulsi,vel integri,sed timore consternati,qua ubique hostibus occurrerent, varioque euentu dimicarent, ad praeto rium demum conuolabant, ibi uti plerunque fit, ut semel inclinatis robus, Fortuna vehementer arrideat,paucissimi victoreS, ingentem miliatum,& ciuium armatorum multitudinem minimo periculo adapertis foribus expulerunt. Piscarius in praetorium ascen)it, Octauianuque Fregosum pedibus aegrum in cubiculo rerum euentum expectantem compraehendit, Federicus eius frater ad triremes elapsi is est,sed po tum tenentibus Hispanis,& Trierarchis fuga, ct tumultu suorum praepeditis aegreque sese explicantibus, dum exceptus scapha prosliret, ad puppim in mare procidit:sed eo periculo quod natare nesciret ita eri pitur,ut multa ore hausta marina aqua, pedibus suspeii sus,ut humorem euomeret,diu in trireme pependerit. Petrus vero Nauarrus dum sc pham in portu quaereret, ab Hispanis capitur deductusque ad Piscanii propter veterem toties spectatae uirtutis gloriam,singulari humanitate nequaqukm ut hostis excipitur. Eodem tempore a Bisamnis porta Prosperi& Franciscus S fortia introducti, Germanorum cohortes intulerant, omniaque plena erant foeminarum eiulatu,& horribili strepit militum essringentium fores, & domos opulentas, truculento impetu immanique auaritia diripientium: & erant qui omissa praeda, in oblatas firminas,seua libidine grassarentur. Sed Piscarius in equum sublatus sceminarum pudorem atroci, sed praeclare admodum facto, per gregie defendit,quum enim vir Genuensis aspectu nobilis ab ipso transeute tanquam a milite insigni,auxilium postularet, quod uxori a dum bus Hispanis inter lachrymas, vis inserretur, extemplo ad eu solus ingressiis alterum passis crinibus matronam attractantem gladio transfixit,alteri uero per scalas euadere conanti, immani ictu tempora discidit. His interfectis & in publicum c fenestra praecipitatis, & praecone circum emisso, nemo demum ullam ingenuam uiolauit. Opportune quoque eius adcursu orante obtestanteque Hieronymo Adurnio Crater ille ex ingenti ac admirabili imaragdo, qui in lacrario templi maximi custoditur depulsis inde militibus est conseruatus. Sed biduo opulentissima ciuitas maritiae militum cessit,eo minore tamen incomm do, quod Adurnius antea cum ab ipso maxime Piscario, & Prospero, tum a singulis quoque centurionibus impetrarat,ut hemo ciuis captiui sortem subiret . Nec se pretio redimere cogeretur, & templa totiusque orbis negociatorum mercimonia, quae in publicis uectigalium e sent officinis, inuiolata seruarentur: ciues itaque in uniuersum domorum suarum suppellectilem a militibus uti quiique lime occuparat, certa pecunia redemerunt: excruciati tamen non nulli barbara crudelit
te aliquotque patritii senes ab Hispanis interfecti, ct in his Anit
349쪽
pERDIN. DAUALI PISCARII LIB. III. r qcereius, Thomas Pallavicinus, & Antonius Grimaldus; brachiii quo que selopelli glade traiectu est, Augustino Iustiniano Antistiti Nebiensi variae doctrinae laude clarissimo, inde edictum est, ut nemo in alienae domum per vim irrumperet, qui dicto audiens non fuisset laqueo puniretur,atque ita his, qui auidius praedae haeserant supplicio protinus assectis praedantium feritas est repres L,sed singulare amictae ac plane ruenti ursi ope attulit ne funditus euerteretur, haud ex toto inanis fama de aduentu Gallorum, qui transilia Alpes et i a prope adesse nunciabatur,
quem rumorem HieronymuS excitarat, ut miseris ciuibus celerrime
Parceretur,& eum Piscarius,& Prosper & Franciscus S rtia simulato metu vehementer augebant. His artibus quarto die exercitus cu prae Ciosiore tantum praeda cohortante cogenteque Piscario urbe est ed ctus: quod prope dissicilius fuit, siquis licentiam ac auaritiam in victo ria militarem aestimare velit, quam urbean cepisse tanta enim in Pisca rio authoritas eminebat quam sibi seueritate, solertia,& una praesertim quae praeclare militum animos ducit, rerum gestarum stelicitate par uerat ut nemo parere eius imperiis, vel oblata praeda recusaret. N Durus demum iussu Caesaris Neapoli in carcerem est coniectus. Frogosium in Aenariam Piscarius misit, ubi quum de redemptione summaque pecuniae repraesentandae cotentiosius ageretur, primo emissus,
sed mox ab Auersa urbe in Aenariam retractus, peracri bile corpus podagra tabefactum occupante, haud quaquam senex interiit. Vir pro secto praecellenti liberoque ingenio, ac inter eius aetatis uiros insignes maxime laudando, si nunquam desertis ueteribus amicis S sociis,ut stibi ac Italiae exitium pararet,ad Gallos adeo propere desecisset. At Genuae constitutis magistratibus, lectoque senatu, Antoniolus Adurnius Hieronymi frater,uir ingenio parti illustri,corporeque podagris,& intempestiuis uoluptatibus enervato, quod esset aetate maior, Dux crea tur, ita tamen ut Hieronymus, qui arcem summa cum laude tormentis expugnarat, animi sui magnitudine uirtuteque fraternam dignitatem sustinere uideretur. Eo modo Genua cum tota Liguria, in Adurniorufide sub nomine Caesaris redacta, Piscarius ad Subalpina oppida, quae ad Coctias Alpes Padum ue pertinent, exercitu duxit; ut Gallis si forte proximis Alpibus trann re uellent,quam maximum ex propinquo timorem incuteret,ac simul in aliena incertae fidei regione, milites par eis oppidatim reru omnium copiis alerentur. Quum esset Cariniano in oppido seueritatem exercuit non modo sibi ac exercitui utilem, sed postea ad exemptu caeteris ducibus profuturam. Erat in exercitu onusto praeda, & propterea scortis,& lixis undequaque plenissimo,equoruincredibilis numerus, & iumentorum, quae diram uastitatem asserebat agris & oppidis, S ignauu nimioque luxu diffluente milite reddebant.
tanta licentia corruptelaq ut pene totus exercitus in agmine, equestris
esse censeretur. Quibus de causis permotus, per praecones edixit, ut
350쪽
singulae cohortes quaternos latum equos alerent, pro praesecto signiferoque duos,caeteros pro aegris, qui tamen a medicis inspecti equos per syngrapha gemma Ducis obsignata,ad iter impetrarent.Id quum totis castris pronunciaretur, Vesa Bethicus insolentia militari ore sermo neque turbido in corona militum pene concionare coepit, professus, si sibi animo iudicioque similes reperiret, se daturum operam, ut milites ea syngrapha non egerent, qui tot bellis atque uictoriis estuso languine debilitati, non equis modo,sed curribus uehi,uirtutis honore mererentur. Id quum resciuisset Piscarius, qui sediciosos milites, etiam uel leuissimae consternationis authores,supra omne criminosum nomen uehementer oderat, initiaque semper seditionis sortiter opprimenda es.se, inter praecipua disciplinae praecepta didicerat; ad proximum oppi
dum ipse antecedens caltra mutauit: quum itaque armatus exercitus
constitisset in foro expectans, ut a magistro castrorum singulis centuriis contubernia praeberentur, ipse.ante praetoriam domum per blando uultu mollique sermone, ut iram biduo ante conceptam dissimularet, praefectos appellans, Ioannem imprimis Dorbinum, Salsedi que & Corberiam interrogauit, an Vega ille, qui petulantibus uerbis cohortes ad seditionem pene concitasset,uideretur esse castigandus. Nec mora ii pari consensu poenam illum iure mereri fatentur: sed disserendam in aliud tempus censent, quod ueteranum insignem, improbis
ac audacibus maxime carum,& centurionum prope omnium famili rem, spectante armatoque exercitu, compraehedere nequaquam opo teret, ne perturbatis omnibus tumultus oriretur. Haec quanquam uerisimilia uiderentur in consilio tamen perseuerauit, ut maiestatis ac imperii nomen, nulli esse obnoxium periculo, & seditiosis etiam terribile prorsus ostenderet. igitur Uegam ad se uocari imperat, aduentantem, cum globo militum,quibus siquid durius accideret,salutem suam commendarat, percunctatur,an in corona seditiose perorasset,inanique uerborum circuitu 1 ese excusantem, dato lictori signo, tranfodi iubet, ipse eodem momento in alios gladium distringit, tanto impetu cos adortus,ut non modo Uegae satellites caesi fugatique sint, uerum uniuers e cohortes incredibili metu perculsae,celeri silentique agmine toto excedentes foro, ad hospitia nondum designata defugerint. Id factum si Cuti plerisque inopinatum,uehemens, & maxime seuerum apparuit,ita Piscario authoritatem mirum in modum accumulauit, quum eu mittates uti in ipsa seueritate iustissimum extra odii nomen omnino metu rent, & contra uti facilem, sine contemptione plurimum adamarent, uum in summa etiam benigni,& clementis animi tranquillitate grauissimus haberetur. Tantis rebus gestis Piscarius quum in ore omnium praeclara nominis fama frueretur,& aliqua spectatae virtuti praemia i Citus expectaret, coinperit Uincentium Cossam Prosperi familiarem castrorumque magistrum,ex Hilpania Codicillos in amplissimis membranas