Antiqvitatvm romanorvm qvae svpersvnt, recensvit Adolphvs Kiessling

201쪽

Eμενης ταχεῖα τοις Ἀρρηνοῖς αἴσθησις ἐγενετο, καὶ κατὰ σπουδην ὁ του βασιλέως υίος ἴλην ἱππέων ἐπαγόμενος ἐβοηθει, καὶ ἐκ των πεζῶν οἱ προκαθήμενοι τos χάρακος συνέδραμον.s XXXIIlI. μ' oli ἀγανακτῶν ὁ Πορσίνας εἰς

ἐκκλησίαν τους Τυρρηνους συνεκάλει ' καὶ ως επιτρεψάντων αυτῶ δίκας J ' μαίων δικάσαι περὶ ἄν ἐνεκαλουντο υπὁ Ἀρκυνίου, πρὶν ἐπιτελεσθῆναι την δίκην εἰς ἱερὰ σώματα πρέσβεών τε 10 καὶ ὁμήρων παρανομεῖν ἐν σπονδαῖς ἐπεχείρησαν οἱ δικαίως υπ αυτῶν ἐξελασθέντες ' ὁθεν Τυρρηνοὶ - μαίους μεν ἀπολυουσι των ἐγκλημάτων, Tαρκυνίωδε καὶ Μαμιλίω διαλύονται την ξενίαν καὶ προεῖπον αυθημερὸν ἐκ του χάρακος ἀπιέναι. Ἀρκυνιοι μεν 92115 -ν ἐν ἐλπίσι χρησταῖς γενόμενοι κατ ἀρχὰς, ως η τυραννησοντες αυθις της πόλεως Τυρρηνῶν σφίσι βοηθουντων η τα χρηματα κομι-μενοι, διὰ την εἰς τους πρέσβεις καὶ τα δμηρα παρανομίαν ἀμφοτέρων διαμαρτόντες ἀπῆλθον ἐκ του στρατοπέδου συν αἰ 20 σχυνη τε καὶ μίσει. ὁ δε των Τυρρηνῶν βασιλευς ταδμηρα τῶν Ρωμαίων ἐπὶ τὸ βημα προαχθῆναι κελευ- σας ἀποδίδωσι τῶ υπάτω, εἰπὼν ἔτι πάσης ὁμηρείας κρείττονα ηγεῖται την πίστιν της πόλεως. μίαν παρθενον ἐκ τῶν Ομήρων, υφ ης ἐπείσθησαν αἱ λοι- 25 καὶ διανήξασθαι τον ποταμὸν, ἐπαινέσας ώς κρεῖττον ἔχουσαν φρόνημα της τε φυσεως καὶ της ηλικίας,

καὶ την πόλιν μακαρίσας ἐπὶ τῶ μη μόνον ἄνδρας

αγαθους ἐκτρέφειν ἀλλα καὶ παρθένους ἀνδράσιν ὁμοίας, δωρεPται την κόρην ἶππω πολεμιστη φαλά- 30 ροις κεκοσμημένω διαπρεπέσι. μετὰ δὲ την ἐκκλησίαν τὰ περὶ της εἰρήνης καὶ φιλίας ὁρκια προς τους 922 πρέσβεις τῶν Ῥωμαίων ποιησάμενος, καὶ ξενίσας

202쪽

E153 αυτους δῶρα τῆ πόλει φέρεσθαι δίδωσι τοῖς αἰχμαλώτους ἄπαντας ανευ λυτρων συχνῶς πάνυ ὁντας, καὶ τὸ χωρίον ἐν ω κατεστρατοπεδευκὼς ην, κατεσκευασμένον ουχ ώς στρατόπεδον ἐν ξένη γῆ προς oλίγον καιρὸν, ἀλλ' ώς πόλιν ἰδίαις τε καὶ δημο- 5σίαις οἰκοδομαῖς ἀποχρώντως κοσμησα , ουκ ἴντος

τοῖς Ἀρρηνοῖς ἔθους, οπότε ἀναστρατοπεδευοιεν ἐκπολεμίας, ορθὰς καταλιπεῖν τας κατασκευας, αλλακατακαίειν, ου κατέκαυσεν, ἀλλ' ἀφῆκεν ουτω με-

νειν J ου μικρὰν τη πόλει χαρισάμενος εἰς χρημάτων 10 λόγον δωρεάν. ἐδήλωσε δε η πράσις, ην ἐποιήσαντ0923 μετὰ την απαλλαγην του βασιλεως οἱ ταμίαι. ὁ μὲν δηπόλεμος ὁ συστὰς ' μαίοις προς τους τυράννους τε

και βασιλέα Κλουσίνων Λάρον Πορσίναν, εἰς κινδυνους μεγάλους ἀγαγὼν την πόλιν τοιουτου τέλους ἔτυχεν. 15XXXV. N δε των Ῥωμαίων βουλη μετὰ τηναπαλλαγην των Τυρρηνῶν συνελθουσα,J ἐψηφίσατο

Πορσίνα μεν πέμψαι δῶρα θρόνον ἐλεφάντινον καὶ σκῆπτρον καὶ στέφανον χρυσεον καὶ θριαμβικην ἐσθῆτα ὐφ' ης οἱ βασιλεῖς ἐκοσμουντο ' Μουκίω δὲ 20τω προελομένω περὶ της πατρίδος ἀποθανεῖν αἰτιωτάτω δόξαντι γεγονέναι της καταλυσεως του πολέμου χαρίσασθαι χώραν ἐκ της δημοσίας πέραν του Τεβέριος ποταμου, τον αυτὸν τρόπον ὁνπερ ορα- τω τω προ της γεφυρας ἀγωνισαμένω πρότερον, 2b ὁσην αν ἀρότρω περιλαβεῖν ἐν ημέρα μια δυνηται. ουτος ὁ χῶρος εις τῶν καθ' ημῆς χρόνων, Μούκιοι 924 λειμῶνες καλουνται. ταυτα μὲν τοῖς ἀνδράσι ' Κλοιλία τn παρθένω στάσιν εἰκόνος χαλκῆς ἔδοσαν, ην ανέθεσαν επὶ τῆς ἱερῆς οδοὐ τῆς εἰς την αγορὰν 30 φερουσης οἱ τῶν παρθένων πατέρες. ταυτην ημεῖς μὲν οὐκέτι κειμένην εὐρομεν, ἐλέγετο δὲ ἐμπρήσεως

203쪽

Eπερὶ τὰς πλησίον οἰκίας γενομένης ηφανίσθαι. Κατὰ

τουτον τον ἐνιαυτον O νεὼς του Καπιτωλίου ρνιὸς

εἰς συντέλειαν ἐξειργάσθη, περὶ Ου τα κατὰ μέρος ἐν τῶ προ τουτου δεδηλωκα λόγω. την δ' ἀνιέρω-5 σιν αυτοί καὶ την επιγραφην ἔλαβε Μάρκος 'οράτιος ὁ ἔτερος των υπάτων φθάσας την παρουσίαν τοὐσυνάρχοντος. ἐτυγχανε δὲ κατὰ τον καιρὸν τοὐτον

Οὐαλέριος της πόλεωςJ προεξεληλυθὼς μετὰ δυνάμεως ἐπὶ την βοήθειαν της χωρας. ἄρτι γὰρ των

10 ανθρώπων καταλιπόντων τὰ ἐρύματα καὶ συνιόντων

εἰς τους αγροὐς, ληστήρια πέμπων Μαμίλιος μεγάλα τους γεωργοὐς ἔβλαπτεν. ταῶτα ἐπὶ της τρίτης υπατείας ἐπράχθη. XXXVI. Οἱ δὲ τον τέταρτον ἐνιαυτον ἄρξαντες s2515 ὐπατοι Σπόριος Λάρκιος καὶ Τῖτος ' μίνιος ἄνευ πολέμου την αρχην διετέλεσαν. ἐπὶ τουτων Ἀρρος ὁ Πορσίνου τοὐ Τυρρηνῶν βασιλέως υως την 'Αρικηνῶν πόλιν δεύτερον ἔτος ηδη πολεμων ἐτελεύτησεν. ευθὐς γὰρ ἄμα τῶ γενέσθαι τὰς Pωμαίων 20 σπονδὰς, την ημίσειαν της στρατιῆς μοῖραν παρὰτos πατρὸς λαβὼν εστράτευσεν ἐπὶ τοὐς Αρικηνοὐς ἰδίαν κατασκευαζόμενος αρχην, καὶ μικροῶ δεησας την πόλιν έλεω, ἐλθούσης τοῖς 'Αρικροοῖς ἐπικουρίας ἔκ τε υντίου καὶ Ἀσκλου καὶ της Καμπανί- 25 δος Κύμης, παραταξήμενος ἐλάττονι δυνάμει προς μείζονα τοὐς μὲν ἄλλους ἐτρέψατο καὶ μέχρι της πόλεως ηλασεν, υπὸ δὲ Κυμαίων ους ηγεν Ἀριστόδημος

ὁ Μαλακὸς επικαλούμενος νικηθεὶς αποθνησκει, καὶ - η στρατιὰ των Ἀρρηνῶν μετὰ την ἐκείνου τελευ- 92630 την ουκέτι υπομείνασα τρέπεται προς φυγην. πολλοὶ μὲν δη αυτῶν διωκόμενοι υπὸ τῶν Κυμαίων διεφθάρησαν, ἄλλοι ει πλείους σκεδασθέντες ἀνὰ

204쪽

την χωραν εἰς τους ἀγροὐς των Ῥωμαίων ου πολυαπέχοντας κατέφυγον οπλα τε ἀπολωλεκότες καὶ υπὸ τραυμάτων αδυνατοι οντες ἔτι fτὰJ προσωτέρω χωρεῖν. οῖς ἐκ των αγρῶν ol Ῥωμαῖοι κατακομίζοντες

εἰς την πόλιν ἀμάξαις τε καὶ ἀπήναις και τοῖς ἄλ- 5λοις υποζυγίοις ἡμιθνῆτας ἐνίους, καὶ φέροντες εἰς τὰς εαυτῶν οἰκίας τροφαῖς τε καὶ θεραπείαις καὶ ταῖς ἄλλαις φιλανθρωπίαις πολὐ το συμπαθες ἐχούσαις ἀνελάμβανον ῶστε πολλοὐς αυτῶν ταῖς χάρισι ταύταις ἡπαχθέντας μηκέτι της οἴκαδε ἀφίξεως πό- 10 ν ἔχειν, ἀλλα παρὰ τοῖς εὐεργέταις σφῶν βούλεσθαι καταμένειν ' οἷς ἔδωκεν η βουλη χώραν τῆς πόλεως ἔνθα οἰκήσεις ἔμελλον κατασκευάσασθαι, 927 τον μεταξὐ του τε Παλατίου καὶ τοὐ Καπιτωλίου τέτταρσι μάλιστα μηκυνόμενον σταδίοις αυλῶνα, ἐξ 15ου καὶ μέχρις ἐμου Τυρρηνῶν οἰκησις υπο Ῥωμαίων καλεῖται κατὰ την ἐπιχώριον διάλεκτον ἡ φέρουσα δίοδος ἀπο τῆς αγορὰς ἐπὶ'τον μέγαν ἱππόδρομον. ἄνθ' ων ευροντο παρὰ τοs βασιλέως αυτῶν δωρεὰν

- την ἐλαχίστου αξίαν, ἀλλ' ἐφ' ἡ μάλιστα ῆσθη- 20σαν, την πέραν του ποταμοὐ χώραν, ἐς απέστησανοτε διελύοντο τον πόλεμον ' και θυσίας ἀπέδοσαν τοῖς θεοῖς απὸ χρημάτων πολλῶν, ἶς ευξαντο γενόμενοι πάλιν τῶν τὰ πάγων κυριοι συντελέσειν.

XXXVII. 'μιαυτῶ δὲ πέμπτω μετὰ την ἐκβο- 25λὴν τοὐ βασιλέως, ὀλυμπιὰς μὲν ἐν ἐνάτη καὶ ἐξηκοστὴ ῆν ἐνίκα στάδιον 'Iσχόμαχος Κροτωνιάτης τοδεύτερον, αρχων δὲ 'Aθήνησιν Ἀκεστορίδης, υπατοιδε Ῥωμαίων Μάρκος Ουαλέριος αδελφὸς Ουαλερίου s28 Ποπλικόλα, καὶ Πόπλιος Ποστόμιος Toύβερτος ἐπι- 30 καλούμενος. ἐπὶ τούτων ἔτερος ἐξεδέξατο Ῥωμαίους πόλεμος ἐκ τῶν ἔγγιστα οἰκούντων, ος ῆρξατο μὲν

205쪽

αγῶνας, ἐχώρησε μέντοι τελευτῶν εἰς διαλλαγὰς ευπρεπεῖς ἐπὶ της τεταρτης μετὰ τουσδε τοὐς ἄνδρας υπατείας πάντα τον μεταξὐ χρόνον πολεμηθείς. --5 βίνων γάρ τινες καταγνόντες ασθένειαν της πόλεως ἐκ τω Τυρρηνικοὐ πταίσματος, ῶς οὐκέτι την ἀρχαίαν ἀξίωσιν ἀναληψομένης, ἐπετίθεντο τοῖς εἰς την χώραν κατιουσιν ἐκ τῶν ἐρυμάτων ληστήρια καταστησάμενοι, καὶ πολλὰ τοὐς γεωργοὐς ἔβλαπτον. '10 υπερ ἄν ἀποστείλαντες οἱ Ρωμαῖοι πρεσβείαν πρὶν ἐπὶ τὰ ὁπλα χωρῆσαι, δίκας ητουν καὶ τὸ λοιπὸν ἡξίουν μηδεν εἰς τοὐς ἐργαζομένους την γην παρανομεῖν αὐθάδεις δε λαβόντες αποκρίσεις προεῖπον αὐτοῖς τον πόλεμον. καὶ γίνεται η μεν πρώτη ἐξοδος 15 ενὸς τῶν υπάτων Οὐαλερίου σὴν ἱππεῶσι καὶ ψιλῶν τοῖς ἀκμαιοτάτοις αἰφνίδιος ἐπὶ τοὐς λριζομένους την χώραν καὶ φόνος τῶν καταληφθέντων ἐν ταῖς προ- 929 νομαῖς συχνῶν ὁντων πολὐς, οἷα εἰκὸς ἀνθρώπων

ἀσυντάκτων τε καὶ - προησθημένων την ἔφοδον.20 ἔπειτα τῶν Σαβίνων πολλην ἀποστειλάντων επ' αυ-

τοὐς στρατιὰν υφ' ἡγεμόνι τεταγμένην ἐμπείρω πολέμου, Ῥωμαίων ἐτέρα γίνεται ἐπ αυτῶς ἔξοδος ἀπάσαις ταῖς δυνάμεσιν αγόντων ἀμφοτέρων τῶν υπάτων. Ποστόμιος μὲν ἀν πλησίον της Ῥώμης ἐν 25 ορεινοῖς τόποις κατεστρατοπέδευσε, δεδιὼς μη τις ἔφοδος ἐκ τῶν φυγάδων ἐπ αυτην γένηται αἰφνίδιος ' Ουαλέριος δ' ἐγ ς τῶν πολεμίων παρὰ ποταμὸν Ἀνίητα, δς ἐκ πόλεως μεν οβυρων καθ' υψηλos πολὐς ἐκχεῖται σκοπέλου, φέρεται δὲ διὰ τῆς Σαβί- 30 νων τε καὶ Ῥωμαίων πεδιάδος ὁρίζων την ἐκατέρων χώραν συνάπτει δὲ τὸ ρευμα τῶ Πβέρει ποταμῶ καλὸς μὲν ὀφθῆναι, γλυκὐς πίνεσθαι.

206쪽

sao XXXVIII. Ἐκ δὲ τῶν ετέρων τοὐ ποταμοί μερῶν η των Σαβίνων ἔκειτο παρεμβολη, του ρεύματος Ουδ' αυτὴ πολύυ ἀπέχουσα τόπον ἐπὶ γεωλόφου τινος ηρεμα κατακλινοῶς ου σφοδρα ἐχυρῶ. κατ αρχας μὲν ουν δι ευλαβείας ἐδον ἀλλήλους εκάτεροι, 5 καὶ μάχης ἄρχειν διαβάντες του ποταμὸν ἄκνουν χρόνω δ' ἴστερον - κατὰ λογισμὸν καὶ πρόνοιαν του συμφέροντος, ἀλλ' υπ οργῆς τε καὶ φιλονεικίας ἐξαρθέντες συνάπτουσι μάχην. υδρευόμενοί τε γὰρ καὶ τοὐς Ἀπους ἄγοντες ἐπὶ τον πότον, ἐν- 10έβαινον ἐπὶ πολῶ του ποταμos βραχὐς δε ἔρρει

τηνικαῶτα ουπω τοῖς χειμερινοῖς υδασι πληθυων, τε oλίγον υπερ του γόνατος ἔχοντες αυτόν ἐπεραι-οὐντο. συμπλοκῆς δη τινος πρῶτον ὀλίγοις προς ουπολλώς γινομένης ἐξέδραμόν τινες ἐπικουρουντες τοῖς 15 σφετέροις ἐξ ἐκατέρου χάρακος ' ἔπειθ' ἔτεροι πάλιν ἀμυνοῶντες τοῖς κατισχυομένοις ἐκ θατέρου καὶ τοτεμεν οι Pωμαῖοι τοὐς Σαβίνους ἀνέστελλον απὸ τ 931 νάματος, τοτε δὲ οἱ Σαβῖνοι τοῖς Ῥωμαίους ἐξεῖργον τοὐ ποταμ . πολλῶν φόνων καὶ τραυμάτων γε- 20νομένων καὶ φιλονεικίας ἄπασιν ἐμπεσούσης, οἷα περὶ τὰς αψιμαχίας τὰς ἐκ καιροὐ συμπεσούσας γίνεσθαι φιλεῖ, προθυμία τοῖς ἡγεμόσι τῶν στρατοπέδων ὁμοία παρέστη διαβαίνειν τον ποταμόν. ἔφθασε δὲ πρῶτος ὁ τῶν Ρωμαίων ὐπατος, καὶ διαβιβάσας 25τον στρατόν, ἔτι τῶν Σαβίνων ὁπλιζομένων τε καὶ εἰς τάξιν καθισταμένων, ἐν χερσὶν ἡν. - μην ἐμέλλησάν γε -δ' ἐκεῖνοι θέσθαι μάχην, καταφρονήσει

πολλῆ ἐπαρθέντες, ὁτι Οὐτε προς ἀμφοτέρους τοὐς

υπάτους .ολε προς ἄπασαν την Ῥωμαίων δυναμιν 30 ἔμελλον ἀγωνιεῖσθαι, καὶ συρράξαντες ἐμάχοντο πῆσαν ευτολμίαν καὶ προθυμίαν ἀποδεικνυμενοι.

207쪽

158 E

XXXVIIII. 'Aγῶνος καρτεροs γενομενου καὶ του δεξιοὐ των ωμαίων κέρατος ἔνθα ἐν ὁ υπα τος Ποστουμιος,J ἐπιβαίνοντος τοῖς ἐναντίοις καὶ 932 προσωτέρω χωρουντος, του δ' ευωνυμου κάμνοντος 5 ἡδη καὶ προς των πολεμίων ἐπὶ τον ποταμὸν ἔξωθουμένου, μαθὼν τὸ γινόμενον ὁ την ετέραν των ' μαίων παρεμβολην κατέχων υπατος ἐξῆγε την στρατιάν. αυτὸς μεν ουν την φάλαγγα των πεζῶν ἐπαγόμενος βάδην ἡκολουθει ' τον δὲ πρεσβευτην

10 Σπόρων Λάρκιον τον υπατευσαντα τω παρελθόντι ἐνιαυτῶ τοὐς ἱππεῖς ἄγοντα πέμπει κατὰ σπουδην 'oς ἀπὸ ἐυτῆρος τοὐς Ἀπους ἐλαυνων τόν τε ποταμὸν διαπεραιουται κωλυοντος ουδενὸς ευπετῶς καὶ κατὰ τὸ δεξιὸν των πολεμίων κέρας παριππευσας, 15 ἐνσείει πλαγίοις τοῖς ἱππεῶσι των Σαβίνων' καὶ γίνεται μέγας αὐτόθι των ιππέων ἀμφοτέρων συστάδην μαχομένων ἐπὶ χρόνον πολῶν ἀγων. ἐν δὲ τουτωκαὶ ὁ Ποστόμιος τοὐς πεζοὐς ἄγων πλησίον αυτῶν ἐγένετο ' καὶ συρράξας τοῖς πεζοῖς ἀποκτείνει τε πολ- 20 λοὐς μαχόμενος καὶ τοὐς λοιποὐς ἐξωθεῖ της τάξεως. εἰ μη ἡξ ἐπέλαβεν ἄπαντες αν οι Σαβγοι κυ- 933κλωθέντες ὐπὸ τῶν Ῥωμαίων ἱπποκρατουντων η πανσυδὶ διεφθάρησαν. νυν δὲ α σκότος τοὐς διαφυγόντας ἐκ της μάχης ὁντας ανόπλους καὶ ου πολ- 25 λοὐς ἐρρυσατο καὶ διέσωσεν ἐπὶ τὰ οἰκεῖα. τῆς δὲ παρεμβολῆς αὐτῶν οἱ ὁπατοι χωρὶς ἀγῶνος ἐκράτη σαν ἐκλειφθείσης ὐπὸ τῶν ἔνδον ἄμα τῶ θεάσασθαι την τροπὴν τῶν σφετέρων ἐξ ἐς πολλὰς ἀφελείας λαβόντες, ας τοῖς στρατιώταις ἄγειν τε καὶ φέρειν 30 ἐπέτρεψαν, απῆγον ἐπ οἴκου τὰς δυνάμεις. τότε

πρῶτον ἡ πόλις ἀναλαβοῶσα εαυτὴν ἐκ τοὐ Τυρρηνικοῖ πταίσματος εἰς τὸ ἐξ ἀρχῆς ἀποκατέστη φρό-

208쪽

νημα, καὶ της ηγεμονίας των περιοικων ως πρότερον ἐθάρρησεν αντιποιεῖσθαι, καὶ ψηφίζεται κοιρο μεν ἀμφοτέροις τοῖς υπάτοις θριάμβου καταγωγην, ἰδία δε θατέρω των ανδρῶν Ουαλερίω δωρεὰν τόπον εἰς Oikησιν ἐν τῶ κρατίστω του Παλατιου τόπω J δο- 5934 θηναι, καὶ τὰς εἰς την κατασκευην δαπάνας ἐκ του δημοσίου χορηγεῖσθαι. ταύτης της οἰκίας, παρ' ην ὁ χαλκοῶς εστηκε ταῶρος, αἱ κλισιάδες θέραι μόναιτων ἐν π Ρωμη δημοσίων τε καὶ ἰδιωτικῶν οἴκων εἰς τὸ ἔξω μέρος ανοίγονται. 10XX XX. Παρὰ δε τούτων ἐκδέχονται των ανδρῶν την ἴπατον αρχην Ποπλιος Ουαλέριος ὁ κληθεὶς Π πλικόλας το τέταρτον ἄρχειν αἱρεθεὶς, καὶ Πτος Λουκρήτιος το δεύτερον τῶ μαλερίω συνάρχων. ἐφ' gν ἄπαντες οι Σαβῖνοι κοινην ποιησάμενοι τῶν 15 πόλεων αγορὰν ἐψηφίσαντο ' μαίοις πολεμεω, ως λελυμένων σφίσι τῶν σπονδῶν, επειδη βασιλευς ρκύνιος ἐξέπεσε της αρχης, προς δν ἐποιησαντο 035 τοὐς ὁρκους πεισθέντες υπὸ Σέξτου θατέρου τῶν Ἀρκυνίου παίδων, δς αυτοὐς ἰδία θεραπεύων και 20 λιπαρῶν τοὐς δυνατῶς ἐξ εκάστης πόλεως ἐξεποὶ μωσε κοινρ πρὸςJ πάντας καὶ προσηγάγετο δύο πόλεις, Φιδήνην καὶ Καμερίαν, Ῥωμαίων μὲν ἀποστη- σας, ἐκείνοις δὲ συμμαχεῖν πείσας' ἀνθ' gυ αυτὸναιροῶνται στρατηγὸν αυτοκράτορα καὶ δυνάμεις ἐπι- 25 τρέπουσιν ἐξ ἁπάσης πόλεως καταγράφειν, ως ἐν τΠπροτέρα μάχη δι ἀσθένειαν δυνάμεως καὶ στρατη-γos μωρίαν σφαλέντες. οἱ μὲν δη περὶ ταλα ησαν

τύχη δέ τις ἐξισῶσαι βουλομένη ταῖς βλάβαις τῶν

μαίων τὰς ὐφελείας αντὶ τῶν καταλιπόντων αυ- 30 936 τῶς συμμάχων ἐτέραν -κ ηλπισμένην ἐκ τῶν πωλεμίων βοήθειαν προσέθηκε τοιάνδε. ἀνήρ τις ἐκ

209쪽

του Σαβίνων εθνους πόλιν οἰκων Ρήγιλλον ευγενης και χρήμασι δυνατος Πτος Κλαυδιος, αυτομολεῖ προς αυτους συγγένειάν τε μεγάλην ἐπαγόμενος καὶ φλλους καὶ πελάτας συχνους αυτοῖς μεταναστάντας 5 ἐφεστίοις, ουκ ἐλάττους πεντακισχιλίων τους οπλα φέρειν δυναμένους. ἡ δὲ καταλαβουσα αυτον ανάγκη μετενέγκασθαι την οἴκησιν εἰς Pώμην τοιαυτη λέγε ται γενέσθαι. οἱ δυναστευοντες ἐν ταῖς ἐπιφανεστάταις πόλεσιν ἀλλοτρίως ἔχοντες προς τον ἄνδρα τῆς 10 εἰς τὰ κοινὰ φιλοτιμίας, εἰς δίκην αυτον ἀπῆγον αἰτιασάμενοι προδοσίαν, ἔτι τον κατὰ Ῥωμαίων πόλεμον ἐκφέρειν -κ ἐν πρόθυμος, αλλὰ καὶ ἐν τω κοινῶ μόνος αντέλεγε τοῖς ἀξιουσι τὰς σπονδὰς λελυσθαι, καὶ τους εαυτου πολίτας Oυκ εω κυρια εἶναι

15 τὰ δόξαντα τοῖς ἄλλοις ἡγεῖσθαι. ταυτην ὀρρωδῶν την δίκην ἔδει γὰρ αυτὴν υπὸ των ἄλλων δικασθῆ- 937ναι πόλεων ' ἀναλαβὼν τὰ χρήματα καὶ τους φίλους τοῖς ' μαίοις προστίθεται πολίταις. J ροπήν τε Ουμικρὰν εἰς τὰ πράγματα παρέσχε καὶ του κατορθω- 20 θῆναι τόνδε τον πόλεμον απάντων ἔδοξεν αἰτιώτατος γενέσθαι' ἀνθ' ἄν ἡ βουλὴ καὶ ὁ δῆμος εἰς τε

τους πατρικίους αυτὸν ἐνέγραψε καὶ τῆς πόλεως μογραν εl'ασεν ὁσην ἐβουλετο λαβεῖν εἰς κατασκευὴν οἰκιῶν χώραν τε αυτῶ προσέθηκεν ἐκ τῆς δημοσίας 25 τὴν μεταξυ Φιδήνης καὶ Πικετίας, ως ἔχοι διανεῖμαι κλήρους ἄπασι τοῖς περὶ αυτὸν, ἀφ' ίν καὶ φυλή τις ἐγένετο συν χρόνω Κλαυδία καλουμένη καὶ μέχρις ἐμου διέμεινε τὸ αυτὸ φυλάττουσα ἴνομα. XXXXI. Ἐπεὶ δὲ παρεσκευαστο ἄπαντα ἀμφο- s38 30 τέροις, πρῶτον μεν ἐξῆγον οἱ Σαβῖνοι τὰς δυνάμεις, καὶ ποιουνται δυο παρεμβολὰς μίαν μὲν υπαιθρον - πρόσω Φιδήνης, ἐτέραν δ' ἐν αυτῆ Φιδήνρ

210쪽

φυλακῆς τε των ἔνδον ἔνεκα καὶ καταφυγῆς των ἔξω στρατοπεδευόντων, αν τι γένηται πταῖσμα περὶ αυτούς. ἔπειτα οἱ των Ῥωμαίων υπατοι μαθόντες τὴντων Σαβίνων ἐπὶ σφῆς ἔλασιν καὶ αυτοὶ πάντας αγοντες τους ἐν ακμῆ στρατοπεδευονται χωρὶς ἀλ- 5λήλων, ωαλέριος μὲν ἀγχοs τῆς υπαίθρου των Σαβίνων παρεμβολῆς, Λουκρήτιος δὲ ολίγον απωθεν ἐπ οχθου τινος, οθεν ἡν ὁ ἔτερος χάραξ καταφανής.

ἡ μεν οὐν των ωμαίων ὁπόληψις ἡν, ως ἐν ἀγῶνι

φανερῶ του πολέμου ταχείαν ἔξοντος τὴν κρίσιν, 10

συμβαλεῖν τοῖς πολεμίοις αυτίκαJ ὁ δὲ των Σαβίνων στρατηγὸς ὀρρωδῶν ἐκ τοs φανερου συμφέρεσθαι προς εὐτολμίαν τε καὶ καρτερίαν ανθρώπων ἄπαντα τα δεινα ὁπομένειν ετοίμων νυκτωρ ἐπιχει-s3s ρεῖν αυτοῖς ἔγνω ' καὶ παρασκευασάμενος τάφρου τε 15χωσει καὶ χάρακος ἐπιβάσει ἀ πρόσφορα εἶναι ἔμελλεν, ἐπειδὴ πάντα ἐγενετο τὰ προς τον αγῶνα εὐτρεπῆ, μετὰ τον πρῶτον ἴπνον ἀναστήσας το κράτιστον τοὐ στρατοί μέρος ἄξειν ἐπι το τῶν Ῥωμαίων ἔμελλεν ἔρυμα, τοῖς τε ἐν Φιδήνst κατεστρατοπεδευ- 20κόσι παρήγγειλεν, ἐπειδὰν ἐξεληλυθότας αἴσθωνται τοὐς σφετέρους ἐξιέναι καὶ αυτοὐς ἐκ τῆς πόλεως κούφη ἐσταλμένους οπλίσει' ἔπειτα λοχήσαντας ἐν χωρίοις ἐπιτηδείοις ἐκέλευσεν, εἴ τινες ἐπίκουροι τοῖς περὶ τον Οὐαλέριον ἐκ τῆς ἐτέρας στρατιὰς ἐπίοιεν, 25 ἀναστάντας καὶ κατὰ νώτου γενομένους συν βοῆ τε καὶ πατάγω πολλῶ χωρεῖν ἐπ' αυτούς. ὁ μὲν δηΣεξτος ταλα βουλευσάμενος καὶ τοῖς λοχαγοῖς φράσας, ἐπειδὴ κἀκείνοις ἐν βουλομένοις, περιέμεινε τον καιρόν αυτόμολος δέ τις ἐλθὼν εἰς τον χάρακα τῶν 30sis Ῥωμαίων μηνύει τὴν διάνοιαν αυτοὐ προς τον ὐπατον, καὶ μετ' ου πολύ τῶν ἱππέων τινὲς ἡκον ἄγον-

DIO . II.