Xenophontis Cyropaedia e recensione Hutchinsoni cum selectis eiusdem notis. Accessit index graecitatis

211쪽

5υμουμενος πραξα , όπόσα πλῶτα ἡδυνάμην, ουκ ανεπαίνου σοι αξιος εἴην μαλλον, η μέμφεως; Δίκαιονε γουν, εφη. 'Aγε τοίνυν, εφη ό Κυρος. σκοπωμεν τα ἐμοὶ πεπραγμένα πάντα κα9' εν ἔκας ον' ουτω γὰρ δημάλιτα δηλον ες , o τι τε αυτων αγαθον ἐπι , καὶ am κακόν. Ἐρξωμε9α δε, ἔφη, εα τηςδε της ἀρχης. εἰ κέ σοι δοκῶ ἀρκουντως εχων. Συγ δηπου, ἐπει 1θου πολλὼς πολεμιους ἡΘροισμένους , κῶ τουτους επί σε κή την σην χωραν ώρμημενους, εὐ9ὐς - ἔπεμπες πρός τετο Περσων κοινὸν, συμμάχους αἰτουμενος. και πρός ἐμειδία. δεόμενος πειρὼθ αυτόν μs ἐλθὼν ηγουμενον, εἴ τινες Περσων ἴοιεν. οὐκουν ἐγω ἐπωθην τs ταὐτα ὐπεσου, κή παρεγενόμην, ἄνδρας ἄγων σοι ως ἐδυνάμην 7 πλώτους τε και ἀ:ί ς; 'Hλθες γάρ ουν, εφη. Ἐν τά-

τω τοίθυν μοι πζωτον εἰπε, ἔφη, πότερον αδικίαν ἐμου

πρός σε κατέγνως, ὁ μἀλλον εὐεργεσίαν; Δῆλον, ἔφη ό Κυαξάρης, ὁτι εκ γε τουτων εὐεργεσίαν. Tί γάρ, εφη, ἐπειδὴ οἱ πολέμιοι ηλθον, και διαγωνίζεο ἔδει πρὸς αὐτους, ἐν τουτω κατενόησάς μs ὴ πόνου τινος άπος άν-τα, η κινδύνου φωσάμενον; ου μὰ τον Δί', ἐφη, ου μενδη. Tί γάt; ἐπεὶ, νίκης γενομένης συι τῶς Θεῶς ἡμετέρας. και, ἀναχωρησάντων των πολεμίων, παρεκάλουν σε ἐγω. οπως κοινη μεν αὐτους διωκοιμεν. κοινη δε τιμωροίμεθα, κοινη δε, εἴ τι καλὸν κἀγα9ὸν συμsαίνοι, τουτο καρποίμεΘα' ἐν τουτοις ἔχεις τινὰ πλεονεξίαν ἐμου 8 κατηγορησα ; 'O μεν δη Κυαξάρης πρὸς ταυτα ἐσίγα 'ό δὲ Κυρος πάλιν ἔλεγεν ωδε' Ἀλλ' ἐπει πρὸς τουτοσιωπαν ηδιόν σοι, η ἁποκρίναθαι, τόδε γε, ἔφη, εἰπε, εἴ τι άδικῶθαι ἐνόμισας, ἔτι, ἐπεί σοι ἐδίκα ουκ ασφαλὲς ειν το διωκειν, σὲ μεν αυτὸν Ακ άφηκα τουτου του κινδύνου μιτέχειν, ιππέας δὲ των σων πέμψα ἐδεόμην σου ' εἰ γὰρ και τουτο αἰτων ἡδίκουν, ἄλλως τε καὶ προ-

212쪽

παζε μως φαυτον σοι συμμαχον, τουτ αυ παρὰ σου,

ναιθφ, συ τουτο τουντευθεν λέγε, εἰ τι αυ ἡδίκουν, οτι, σου ἀποκριναμένου ἐμοι, ώς Εκ αν βουλοιο, εὐθυμουμένους ἰρων Mηδους, τουτου παύσας αὐτους ἀναγκάζειν κινδυνευσοντας ἰέναι, εἴ τι αυ σοι δοκατουτο χαλεποs ποιη- σα , οτι ἀμελησας του οργίζεψαί σοι, ἐπι τουτοις πάλιν ἔπιν σε, ' ου ηδων hτι σοὶ μῶν ον δουναί μοι ουδὲν, ουτερῶον Mηδοις ἐπιταχθην ουδέν' τον γαρ βουλόμενον δη- που επε ris ητησά σε δουναί μοι. Οὐκουν τουτου τυχων παρὰ σου, ουδὲν ἔνυον, ει μη τουτους πείσαιμι. Τλθων ουνεπειθον αὐτους, και , ους ἔπεισα, τουτους λαβων ἐπο

ρευόμην, σου ἐπιτρεψαντους. Ei δὲ τετο γε αἰτιας ἄξιον νομίζεις, ουδ ο τι άν δίδως, ῶς ἔοικε, ἰέχεθαι παρὰ

σου ἀναίτιόν ἐτιν. οὐκουν εξωρμησαμεν ουτως. Σπει δ' ἐξηλθομεν, τί ἡμῖν πεπραγμἐνον ου φανενόν ετι , ου τος ζατο πειον ἡλώκει των πολεμίων , ου τε3νασι πολλοὶ τῶν επί σε ελθόντων; Ἀλλα μην των γε ζώντων εχθρῶνου πολλοι μεν οπλων ἐςἐρηντα , πολλοι δε ειπων ; Xρη-ματά γε μην, τἀ των φερόντων καὶ . γ των τα σαπρότιζον, νυν ὀζἀς τους σους φίλους κάε εχο τας κ ἀγομτας, τὰ μεν σοὶ, τὰ δ' αυ τοῖς υπὸ την σην άρχην.Tο δε πάντων μέγπον κή κάλλπον, την μων σην χω- ραν αυξανομένην οζῆς, την δε των πολεμίων, μsιουμένην 'κῶ τὰ μὲν των πολεμίων φρουρια ἐχόμενα, τὰ δὲ σα, τὰ πρότιζον εἰς την Συρων ἐπικοάτειαν συγκατασπαδτεν-

in Σὸ ς - δεis etc. J Ita editiones Meph. et Eron. in aliis legitur σχῖ ἔδειν ete. Sed pio δ reponensi ita

ἔ, comp. ratilla μ χὸν et ερον aper. te trionent. Stephantis etiδm n stram lianc lectio item veter. exem mplar. auctoritate confirmatam esse tramitis

213쪽

κρα γε ἀδικουμένους ὐπο σὴ , ηοῦτον αν δοκω λυπS B , πνυν ὀρων, οτι μεγάλα ἀγαθὰ πεπόνθασιν υπο σῆ. Eιδε σοι ταυτα, εφη, δοκω ἀγνωμόνως ενΘυμ 3 , μηεν εμοὶ ταυτα , ἀλλ' εν σοι τρέψας πάντα, κατε Θεα- σα , οιά σοι φαίνεται. Tί γὰρ ἄν, εφη, εἴ τις κύνας,

214쪽

τον νομίζοις Oιμ- μεν, ου . άλλα πολεμιώτερον ἄν, ηει πολλους αὐτων κατακανοι. υ δε ', εἴ τις των σων φίλων, φιλοφρόνως σου εἰπόντος, Λαμβανε των εμων, ὀπόσα ἐ.9ελως, εἰ τῆτο ἀκουσας οἴχοιτο λαβων πάντα, o πόσα δύναιτο, καὶ αὐτος μεν τοῖς σοῖς γε πλουτοίη, σῖδε μηδε μιτρίοις ἐχοις χρη ' αρ ἄν δύναιο τον τρῶτον ἄμεμπτον φίλον νομιζειν ; Nυν μεντοι εγω, Kῖρε, εἰ μη ταυτα, άλλα τοιαυτα ὐπο σου δοκω πεπονθένα .Συ γάρ ἀληθη λεγεις' εἰπόντος εμου τους εΘέλοντας ἄγειν, λαβων ωχου πῶσαν μου την δυναμιν, εμε δε ερημον κατελιπες' κέ νυν, ἁ ελαβες τη εμη δυνάμω, ἄγεις δη μοι, κἀ την εμην χωζαν αὐξεις συν τη εμη δυνάμω ' εγω δε δοκω, ουδεν συναίτιος ων των ἁγαθων, παζεχειν φαυτον ως περ γυνη ευ ποιμν κ τοῖς τε ἄλλοις ἀνθρωποις, κα τοὶςδε τοῖς εμῶς ὐπηκόοις ' συ μεν

γὰρ ἀνηρ φαίνη, εγω δε εκ ἄξιος ἀρχῆς. Tetυτα ουν

σοι δοκει ευεργετηματα εῖν , ω Kὐρε; Eυἰ Θ', οτι, εἴ τι εμου εκη σου, ουδενος ἄν ουτω με ἀποτεζῶν ἐφυλάττου. ως αξιωματος κα τιμης. Tι γαζ εμοὶ πλεον, το την γην πλατύνε s. αὐτον δε ατιμάζεθμ; ου γάρ τοι εγω Mηδων ηρχον λὰ το κρύττων πάντων αυτων εἶν , άλλα μαλλον διὰ το κῶ αὐτους τουτους ἀξιουν ημἀς αυ- των πάντα βελτίονας εἶναι. πΚ- ο Κυρος, ἔτι λεγοντος αὐτου. ὀπολαβων ειπε ' II Προς των Θεων. ἔφη. ω Θῶε, εἴ τι κάγω σοι πρότερον εχαρισαμην. κά- σὐ νυν εμοὶ χάζι , ῶν ἄν σου δε Θω ' παῖσαι, ἔφη, τυ νυν εἶναι μεμφόμενός μοι ' επειδὰν

215쪽

πῶραν ημῶν λάβης, ἔπως εχορον πρός σε, ην μέν σοι φαίνηται τα ὐπ' ἐμὴ πεπναγμένα ἐπὶ τω άγαθὼ τω σωπεποιημένα, ἀσπαζομένου τε ἐμή σε ἀντασπάζου με, ευεργέτην τε νόμιζε εινα ' ην δ' ἐπὶ θάτερα, τότε μοι μέμφου. Ἀλλ' ἴσως τοι, εφη ό Κυαξάρης, καλῶς λέγεις ' κάγω ποιησω ταυτα. Τι ουν; εφη ὀ Kυρος, η και φιλησω

άναβαντες ἐπὶ τὴς ἴππους ηγῆντο, και ἐπὶ μὲν τω Κυαξά- ρει οἱ Mηδοι εἶποντο, Kῖρος γὰρ αὐτοῖς κτως ἐπένευσεν ἐπὶ δε τω Κύρω οι Πέρσα, ἐπὶ δὲ τύτοις οι ἄλλοι. Ἐπιὶ δὲ ἀφικοντο ἐπὶ τὸ τρατόπεδον, και κατε σαντον Κυαξάζην εις την κατεσκευασμένην σκηνην, οἷς μεν ἐπετέτακτο, παρεσκεύαζον τὰ επιτίσμα τω ΚυαcMA'οι δε Mῆδοι. οσον χρόνον σχολην πρὸ δείπνου ηγεν ἡ Κυαξάρης, ηεσαν πρός αυτὸν, οἱ μὲν, και αυτοι άφ' εαυτων.

13 Eπωδη δὲ σείπνου ἄρα ην, καλέσας ό Κυαξάρης ἡξώυ τὸν Kῖρον. διὰ χρόνου ἰδόντα αυτόν, συνσειπνῶν. . 'O δὲ Κυρος εἶπε ' Mη δη - κέλευε. ia Κυαξάρη. 'H ίκόρας. ἔτι ουτοι οἱ παρόντες ὐφ ημῶν πάντες ἐπηρμένοι πάρεισιν; οἴκουν καλῶς οῦν πράττοιμι, εἰ τούτων αμελῶν την ἐμην ἡδονην s ραπευδεν δοκοίην. ἀμελῆΘ δὲ δοκῶν , τις οἰ τρατιῶται, οἰ μεν ἀγαθοι, πολὐ άν ἁλμότεροι

216쪽

γίγνοι reo, οι δε ποιηροι, πολὐ ύβρις ροι. Ἀλλα συ μεν. εφη, αλλως τε κῶ οδὸν μακρὰν ηκωνά δύπνειηδη ' καὶ εἴ τινές σε τιμῶσιν, ἀντασπάζου καὶ εὐώχει αὐτους, ινα σε

τί χρὴ ποιειν το εκ τουδε. Συ δε ἡμῖν ' ἔμsαλε πανών περὶ τέτου, πότερον ἔτι δοκει ςρατευε Θ , η καιρὸς δηδιαλύειν την τρατιάν. Εκ τέτου ο μεν Κυαξάρης. ἀμφὶ δμιπνον εἶχεν ' o δεKῖρος, συλλέξας τους ' ἱκανωτέρους των φίλων κω φρονειν κα/ συμπράττειν, ἀτι δέοι, ἔλεξε τοιάδε ' Ανδρὸς φίλοι, ἁ μεν δὴ πρῶτα ευξάμεθα, συν Θ εοις πάρε ν ημῖν. πιποι γὰρ aν πορευώμεθα, κέατουμεν τῆς χώρας ' καῆ μεν δὴ και τους πολεμιους ὀρωμεν μειουμένους, ημῆς δε αὐτους πλέονάς τε καη ἰσχυροτέρους γιγνομένους. Eι δε ἡμῖν ἔτι Θελήσω αν οι νυν Vοςγενόμενο σύμμαχοι παραμειν , κ- πολλὼ ἄν μἀλλον ἀνυσφ δυναίμε3α. κ εἴ τι βιάσαθ καιρὸς, κιμ ει τι πεισ δέοι. πιπως ων ταμένων ώς πλώτοις συνδοκῆ των συμμάχων, ουδεν μαλλον τουτο ἐμόν ἔαγον. η κῶ ἡμέτερον, μηχανἀBM. Ἀλλ' ως- πεζ, κοκ οταν μάχεB δέη, ὀ πλώτους χειρωσάμενοςάλκιμωτατος δοξάζετα/ εῖν , ουτω κ . ἔταν που δέη βουλῆς. ὀ πλώτους ομογνώμονας ἡμῖν ποιησας, ουrος δικαίως ἄν

λεκτικωτατός τε κM πρακτικώτατος κρίνοιτο οῦν εἶναι.Mη μέντοι ώς λόγον ἡμιν ἐπιδειξόμενοι, οiον ἄν εἴποιτε πιὸς εκατον αυτῶν τουτο μελετἀτε. ἀλλ' ίς τους πεπει- έγους ὐφ' εκάςου δήλους ἐσομενους, οἷς ἄν πράττωσιν, ουτωπαρασκευάζεΘε. Κή υμεις μὲν, εφη, τίτων επιμελει-

217쪽

δωπνησαντες, ἀνεπαύοντο ' τη δ' ὐς εραία πρωὶ ηκον ἐπὶ τὰς Κυαξάρου Θυρας πάντες οἱ συμμαχοι. Tv ω ὰν o Kυαξάρης ἐκοσμῶτο, ἀκουων, οτι πολῖς Οχλος ἐπὶ τῶς Θυραις εἴη, ἐν τίτω οἰ φίλοι τω Kυρω προςηγον οἱ μὲb Καδουσίους, δεομένους αὐτου μένειν, οι δε . 'Υρκανίους.

ἡ δε τις, Γωβρύαν, ' ο δέ τις, Σάκας ' Υς πης δὲ

Γαδάτην τον εὐνουχον προσηγε, δεόμενον του Κύρου μένων. a 'Eil α δη o Κυρος, γιγνωσκων, o τι ό Γαδάτας πάλα ἀπολωλει τω φόβω, μη λυθώη η ς ρατιὰ, ἐπιγελάσας εἶπεν, Γαδάτα, δηλος, ἔφη. εἱ ὐπo 'Υς πους τλδε πεπεισμένος ταυτα γιγνωσκειν, a λέγεις. Καὶ οΓαδάτας, ἀνατεινας τὰς χἀοας πρὸς τον ήρανὸν, άπω- μοσεν. η μην μη ὐπο του 'Υςώπους ταυτα πεπωθαχ, a γιγρώσκοι ' 'Λλλ' oi α, ἔφη, οτι, ην ὐμεις ἀπέλθητε, ἐρρω τὼ ἐμὰ παντελως ' διὰ ταῖτ', εφη, και τέτω ἐγω αὐτὸς προέηλθον, ἐρωτων , ει εἰδείη, τίνα γνωμην ἔχεις 3 περὶ της διαλύσεως του ς ρατεύματος. Καἰ ἡ Κύρος εἶ oes, h Ἐδίκως γὰρ ἐγω, ὼς εοικεν, 'Υς πην αιτιωμα .

κως μεν δη' ἐπωδη εγωγε κή ἀντέλεγον Γαδάτα, ως ήχ οῖόν τέ σοι μένειν, λέγων, οτι ό πατηρ σε μεταπέμ

ποιτο. K- ό Κύρος, Τί λέγεις, ἐφη ' καὶ τουτο rsἐiόλμησας ἐξενεγκὼν, εἴτ ἐγω ἐβουλομην, εἴτε μη, Mα Δ , εφη ' όρω γάρ σε ὐπερεπιθυμῶντα ἐν Πέρσαις

218쪽

απειμί γε, ἀλλα μέ νών ςρατηγήσω, ἔς αν ποι ἡ Γαδάταν τουτονὶ δεσπότην του Ἀσσυρίου. οἱ μεν δη τοιαυτα επαιζον σπουδη πρός άλληλους' 4ε, δε τουτω ό Kυαξάνης σεμνῶς κεκοσμηαένος ἐξηλθε. και ἐπὶ θρόνου Mηδικου εκαθεζετο. 12ς δε παντες συνηλθον, ους εδει, κν σιωπη εγενετο, Κυαξάρπις εἶπενίδε 'Aνδρες συμμαχοι, ἰσως, επειδη παρὼν τυγχάνω, καs πζεσβύτερός εἰμι Κυρου, εἰκός με ἄρχειν λόγου. Nυν ουν μοι δοκῶ καινὸς, εφη, εἶν , περὶ τώτου διαλέγει s πρωτον. πότερον τρατευεβα καιρος δοκῶ εινα

πεν ὀ Υρκάνιος 'Aa ες συμμαχοι, ουκ οἶδα μεν εγωγε, ιἴ τι δῶ λόγων, οπου αυτὰ τὰ εργα δεικνυμ το κράτι ςον. Πάντες γὰρ επιτάμεΘα. ἔτι ομου μενοντες πλείω κακὰ ποιουμεν τὰς πολεμικς, η πάσχομεν ' ἴτε δε χωρὶς ημεν ἀλλήλων, εκεινοι ἡμῖν εχ:ῶντο. ως εκώνοις ην ἔδι ν, ἡμῖν γε μην ως χαλεπωτατον. F.πὶ τουτω ἡ Καδουσιος σεῖπεν, 'Hμῶς δε τί αν λεγοιμεν, εφη. περὶ του οἴκαδε ἀπελθόντες εκατοι χωρὶς ειν , ὁπου γε ἡδε ςρατευομένοις, ως εοικε, χωρίζει s συμφέρει; Hμῶς γουν, ου πολὐν χρόνον δίχα που ἡμετέρου πληθους Πατευσάμενοι. δίκην ἔδομεν, ως και υμῶς επί θε. Ἐπὶ τουτω 'Λρτά- 7βαζος, f ὀ συγγενης εδή ποτε φῆσας Κυρω, εἶπε τόδε ' Ἐγω δε, εφη, ω Κυαξάρη, τοσουτον διαφέρομ τῶς πρόθεν λέγουσιν ' ουτοι μεν γάρ φασιν, ἔτι δῶ

ημην, εΠατευόμην. Καὶ γὰρ εβοηθουν πολλάκις. των ἡμετεζων ἀγομένων, καὶ περὶ i των σφετερων φροζίων.

e 'o συγγινὴς ete. J Vide lib. I. 4. α7. Di ii ipso Co le

219쪽

β ως επιβουλευσομενων, πολλάκις πζάγματα εἶχον, φωβήμενός τε κή φρνζῶν ' καῆ ταῖτα επραττον, τά οἰκῶαδαπανῶν ' νυν δὲ ἐχω μεν τὰ εκείνων Θρούρια, κα- ώ φοβουμ εκύνους, εὐωχῆμακ δε τα ἐκένων, πίνω δε τατων πολεμίων. 'sὶς ἐν τα μεν οἴκοι Vατέαν ἶσαν, τα

δ' εορτὴν, moi μεν ἡ δοκῶ, ἐφη, διαλύων τήνδε τὸν 8 πανήγυριν. Τaὐ τέ- όΓωβρυας εἶπεν, Ἐγὼ δ', il

α δρες σύμμαχοι, μέχρι μεν τῶδε επαινω ' την τῆ Κύρου

σιν εκ τῆς χώρας, δῆλον, ὁτι ο μεν Ἀσσὴιος ἀναπα σετ s τίνων ποινὰς, ων τε υμας επεχ ρίζησεν άδικῶν, καὶ ων εμε εποίησεν ' εγὼ δε εν τω μέζ πάλιν ἐκώνωδώσω δίκην, ὁτι υμῖν φίλος εγενόμην,9 Ἐπὶ τέτοις πασι Κύρος εἶπεν ' ' Ω ἄνδρες, sδ' εμε- λανΘάνει , οτι, εῶν διαλύωμεν τὸ ς ζάτευμα, τὰ μεν μετερα ἀθενές ερα γίγνοιτο ἄν, τὰ δε των πολaμίων

x sδε Θαυμαιτον, εἰ εν τάχει πάλιν ἡμῖν πράγματα παρέχειν δυνησονται. Τί δῆτα εγὼ Κυαζάρω λόγον ἐώλιυσα ἐμβαλῶν περὶ καταλύσεως της ςζατιῆς, Ευχε, εQη, ἔτι φοβέμινος τὸ μελλον. Oρω γὰo tu νάντιπάλους προςιόντας, οἷς ημῶς, εἰ οῦδε ΠατευσόμεΘα,

ἡ δυνησόμεθα μάχεBM. Προέερχετ μεν γὰρ δήπου χειμὼν, γαι δ' εἰ κῶ ἡμῖν αὐτόῖς εἰσιν, αλλὰ μὰ Δία ςχ ειποις, ῶδε Θεράπουσιν, άδε τω δόμω τῶν

220쪽

νίας ἐξελαθην . G δε βουλόμεθα ἔτι VατεύεΘα , τόδ'

ται, τα μεν επιτήδεια πλείονα ἐξουσιν. . oπότεροι ανπλώω συνωνται λαμ0άνοντες ἀποτοεβ , πολιορκήσον-

μεν των εν πελάγει πλεοντων ' καὶ γὰρ εκῶνοι πλέουσιμεν αεὶ, το δε πιεπλευσμενον ουδεν οἰκειότερον τῆ ἀπλεύ-

καταλέπουσιν. 'Hν δε φζήρια ἡμῖν γένητα , ταυτα δὴ τοῖς μεου πολεμιως ἀλλοτριωσει την χώραν, ἡμῖν δε ὐπ' εὐδίας μαλλον Deu πάντα. O δε ἴσως ἄν τινες δμων ix φοβηθῶεν, εἰ δεήσει πόρρω τῆς εαυτων φρουρῶν, μηδὲ τῆτο ὀκνήσητε. υαεις μεν γἀρ, ἐπώπερ ως οἴκοθεν ἀποδημῆμεν, φρουρησειν υμῖν ἀναδεχοίμεθα τα εγγύτατα χωρία των πολεμίων ' υμῶς δε τα πρόςορα δήν αὐτοῖς της Ἀσσυρίας, ἐκεινα κτῆθι κῶ ἐργάζιξι. 'Η, γάρ ημῶς τὰ πλησίον αυτων δυνωμεθα φρ ῶντες σω cad , εν πολλῆ υμῶς εἰς νη, οι τα πζόσω αυτωνεχοντες, βιοτεύσετε ' ὐ γάζ, ose . δυνήσονταs των εγ-

g ' ακεκομισμένει Mis,3 Sie recte penumero conuenire . Sie Nyos et HS. By s. et piimariae noti e ecli- ipsum hoc Mimilist participitin , tiones omnes. In Aluina vero et lib. . p. I98. edit. Steph. Horent. reperitur ἀνακεκοδεσμένα. χωρ, λύκουν ἰσχοI Nοκοι, ιν Sed neniitie in fere passiuae OIς καὶ ροα ιπιπκδεια παντἀ ει μου ἀνα- latinae significationen acti uana sti- κεκεμισμένει.