Xenophontis Cyropaedia e recensione Hutchinsoni cum selectis eiusdem notis. Accessit index graecitatis

191쪽

Θα τω φρουρίω; Tαῖτα μεν ἄτως συνηνεσε κή o Kυρος ' ἐπεὶ δὲ συνηλθον, οις ἔμελε περὶ τῶ φρουρίου, ἐβουλευ-

σαντο κοινη φυλάττειν, οἶςπερ ἀγαθον ην φίλιον ον. οπως ἐαυτῶς μεν προβολος ει η πολεμου, τοις δ Λσσυ- 3 ρίοις ἐπιτετειχισμένον. Eπιι δε τῖτο εγενετο, πολυ δη προθυμότερον και καδήσιοι συνετρατεύοντο και Σάκα και' κάνιοι ' καὶ συνελέγη ἐντευθεν τράτευμα, Καδμε σίων μεν, πελταταὶ εις διςμυρίους. και ιππῶς εις τετρωκιοχιλίους ' Σακῶν δε, τοξοτ εἰς μυρίους, και ἱπποτοξόται εἰς διιχιλίους και ' κάνιοι δε πεζάς τε, ἴσους εδυναντο, προςεξέπεμψαν, και ιππέας πρqςεπλήρωσαν εἰς διιχιλίους ' το γὰρ πρόθεν καταλελειμμενοι ησαν πλέους οἰκοι αὐτων ἱππεις. οτι Oι Καδουσιοι και Οι Σακα των Ἀσσυρίων πολένιοι ἐσαν. 'O τον δε χρονον εκαμώζετο ό Κδρος ἀμφὶ την περὶ το φράζιον οἰκονομίαν, των

Ἀσσυρίων των καθὰ ταυτα τα χωρια πολλοι μεν απη-

κοίμην; Πρὸς τουτο δὴ ό Γαδάτας λέγω ' Που. ἔδη. μ

192쪽

δεσποτα, εχεις το ςράτευμα, κή ουκοῦν δυναιο μῆον, η εν εξ η επτὰ ἡμεραις. .λθὼν πρὸς την εμην οἰκησιν. Σὐ μεν τοίνυν, εφη ό Kυρος, ἄπιθι ώς τάχιςα' εγω δε,ώς ἄν δυνατον ηι πιρεύσομα. 'Ο μεν δη Γαδάτας ἔφ' ωχετο ' o δε Kυρος συνεκάλεσε Κάντας τὰς ἄρχοντας των συμμάχων' κἀ ἔδη πολλοι τε ἐδόκουν και καλοὶ

κή ἀγα9οὶ παρῶν ' εν οἷς δη ό Kῖρος λέγω τοιάδε ' Λνδρες συμμαχοι, Γαδάτας διέπραξεν, a ἐδόκω

προθύμως Γαδάτη βοημόσαιμεν, ἀνδρὶ εὐεργέτη ' και

αμα δικαια ποιοῖμεν ἄν, χάριν άποδιδόντες ' άλλα μην καὶ σύμφορόν γ' aν. ως εγὼ δοκῶ, πσάττοιμεν ἡμῖν αὐτοῖς. Eι γὰρ πῶσι φαινοίμε9α τους μεν κακως ποιῶντας νικαν πειρώμενοι - κῶς ποιουντες, τους δ' εὐεργετουντας ἀγαθῶς ὐπερβαλλόμενοι, εἰκός, εκ των τοιουτων φίλους

μεν ἡμῖν πολλους βουλεgias γιγνεθα, εχΘρὸν δε μηδεν αεπιθυμῶν εἶν ' εἰ δε ἀμελῆσα δόξαιμεν Γαδάτα, πρὸς των θεῶν, ποίοις λόγοις ἄλλους πώθοιμεν ἄν χαρίζεαλήτι -ἐν; πωi δ' aν τολμῶμεν ημῆς αὐτους επαινῶν; πως δ' ἄν ἀντιβλέψαι τις ἡμων δυναιτο Γαδατα, εἰ ηττω μεθα αυτῶ εὐ ποιουντος, τοσοίδε οντις, ενἡ ἄνδρος, κα τέτου ουτω διακειμένου; U μεν ουν ουτως ειπεν ' οἱ δε παντες συνμ- ουν ἰσχυρῶς ταὐτα ποιῶν.

193쪽

l6 'Aγετε τοίνυν, εφη, επτοπκ κή ὐμῖν συνδοκῶ ταυ- τα, ἐπὶ μεν τοὶς ὐποζυγίοις κῶ ὀχημασι καταλείπωμεν ἔκατοι τὰς μετὰ τήτων επιτηδειοτάτους πορεύεB . Γω

συν ἴπποις τοῖς δυνατωτάτοις καῆ ἀνδζασι πορευωμεθα, τα επιτησεια τριων ἡμερων λαβόντες ' οσω δ' αν κουφί τερον συσκευαζώμεΘα κῶ εὐτελε τερον τοδέτω τας ἐπιμας ημέρας ηδιον αν άρις σομεν τε κή δειπνησομεν κῶ καθευδησομεν. Nῖν δ', εφη, πορευωμεθα ωδε Πρωτον μεν αγε συ. υσάντα, τους Θωρακοφόζους,

τος. Tου δε βαρυτάτου ηγουμένου, ανάγκη ραδίως επε- Ο πάντα τὰ Θἀττον ἰόντα ' ἴταν δε το τάχιατον. ἡγη-τ εν νυκτὶ, άδεν ἐπι Θαυματον κῶ διασπώ Θ τας ρατευματα ' τὸ γὰρ προταχΘεν ἀποδιδράσκω. Ἐπὶ δε τουτοις, εφη, Ἀρτάβαζος τὼς Περσων πελταςὰς κήτοξότας ἀγέτω ' επὶ δε τέτοις, Ἀνδρααίας ὀμος τοMηδων πεζικόν' επὶ δε τέτοις, 'O ας το 'Aομενίωνπὶ κόνυ επὶ δε τέτοις, Ἀρτύχαι 'πρκανίους ' επὶ δετύτοις, Θαμβράδας το Σακων πεζικόν ' επὶ δε τέτοι Δαμάτας Καδ τίους. Ἀγόντων δε κ- ουτοι πάντες, εν μετωπω μεν τὼς ταξιάρχους εχοντες, δεξι- δε τὼς πελ- ταςάς, ἀριτερὴς δε τὼς τοξότας τῆ εαυτων πλαισίου 'ουτω γἀt πορευόμενοι, κά- ευχρητότεροι γίγνονταq. Ἐπὶ

δε τέτοις, εφη, οἱ σκευοφόροι πάντων επε θωσαν ' os δὲ ἄρχοντες αυτων ἐπιμελώθωσαν πάντων ' ἔπως aν

συνεσκευασμενοι τε ωσι πάντα, πριν καΘευδειν, κἀπρωι συν τρις σκευε παζω ν εις την τεταγμενην χου

194쪽

ζαν, καs οπως κοσμίως ἔπωνται. Ἐπι δε τοῖς σκευοφό

τω, ἔχων κα ουτος τους ἐκατοντάρχους των ἱππέων εν μετωπω ' ι δ' εκατόνταρχος την τάξιν άγέτω εἰς ενα, ωςπερ οἱ πέζαρχοι. Ἐπὶ δε τουτοις ΡαμSάκας ό Mηδος ώςαυτως τους ἐαυτου ἱππέας ' ἐπὶ δὲ τουτοις συ, ω. Τιγράνη, το σαώτου ἱππικί καὶ οι αλλοι δ' Ἀπαρχοι, μεθ ' ων εκατος ἀφίκετο πρὸς ημῶς ' ἐπὶ τουτοις Σάκ ἄγετε ' εσχατοι δ', ως περ ηλθον, Καδύσιοι αγόντων Φράτευμα συ δὲ ό ἄγων αὐτους ἐπιαε λου , τε νυν ειν , πάντων των ἔπιθεν. κή μηδένα εα υτερον των σων imπέων γίγνεθα . Ἐπιμελῆ θε δὲ του σιωπη πορευείγ οι τε ἄζχοντες καἰ πάντες οι σωφ ο ουντες ' διὰ γὰρ των ωτων ἐν τη νυκτι ἀνάγκη μἀλλον, η διὰ των όOΘαλμων,

κή η ταξις διαφυλακτέα. Tὰς δὲ νυκτερινὰς, ἔφη,

φυλακας, οταν μέλλητε νυκτὸς ἐξανατησεotas, αιε ι

195쪽

ὁπόσοις συνέταττε. πως ὀνομάζων ενετελλετο. D nΚυρος ἐπιμελεία τουτο εποίει ' πάνυ γὰρ αὐτω Θαυμασόνεδόκει εἶν , ει οι μεν βάναυσοι ἴσασι της εαυτου τεχνης

λαSειν τι βουλητα , κή όταν φυλάξαι, καὶ ἴταν Θαρ-

κας κατατησάμενοι, κ συσκευασάμενοι πάντα, a εδει,εκοιμηθησαν. H νίκα δ' ην εν μεσω νυκτων , εσημαινετω κέζατι. Κυρος δ', εἰπων τω Xρυσάντα, οτι επὶ τηm 'o D 'ari γ e me. J Ex hoe monilia m. Socii. Stephani, Leia ioco constat, quam tem me ni sus- clauii , ipsi iisque adeo orationiSque explorate plinius, N. H. l. 7. Mnophonteae Quam istas nil C. et . I Her. Max. l. 8. c. p. alii- moramur emtiones , in Piibuo te que Latini seriptores tradicierint, si rur ποιῆvr . Cyriam omnium in isxetcitu suo ' a VoμωιJ Um arn hane lectioness militum edidicisse nomina. esse putat Stephanus : ori libens η Ποιλ τιςJ Ita rescripsimus ad- adsentior. Prius 1egela tur ὁμο- .

196쪽

τα πρέπεμπετο ἐν τάξM, ἐπὶ δε τον μερίζοντα ἔπεμπε καλων. Ἐπεὶ δὲ πάντες εν όδω ησαν, προς μεν χωXζυσάνταν ἱππεας επεμψεν, ἐρουντας, οτι εν ὀδω ηδη πάντες ' ἄγε δη ουν Θῆσσον. Λυτος δε παρελαυνων

τον ἱππον εἰς το πρόθεν, ησυχος κατεθ εατο τὰς τάξεις κ ρς μεν ἰ δοι εὐτάκτως κ- σιωπη ἰόντας, :προέελαυ- νων αύτῶς, ο τινες ειεν, ἡ τα, καμ ἐπει πυθοιτο, ἐπη- .vει' ει δε τινας θορυβουμενους αἴργοιτο, το αἰτιον τουτουσκοπων : κατασβεννύν την ταραχην ἐπειρἀτο. 'Eν μόνον παραλέλειπτο της εν νυκτι επιμελειας αυ- a I

197쪽

ει δέοι διωγμου, ους τε διωκειν δέοι, κα/ ους παρ ἐαυτωμένων ' πῶσαν δε την τάξιν λυθην- ουδέποτε εἴα. Κ ζος μιν δη hτως ηγε το τράτευμα ' ου μέντοι αυτός γεμια χωρα ἐχρητο, αλλ' ἄλλοτε ἀλλαχη περιελαύνωνεφεώρα τε κῶ ἐπεμελῆτο, εἴ του δεοιντο. οἱ μεν. δη ἀμφὶ Κυρον ουτως ἐπορεύοντο. 'Eκ δὲ τω Γαδάτα ἱππικὰ των δυνατων τις ἀνδρων, επει ἐωρα αυτὸν ἀφετηκότα απὸ του Ἀσσυρίου, ἐνόμισεν, εἴ τι ουτος πάθοι, αυτὸς ἄν λαβὼν παρὰ του Ἀσσυρίου

πάντα. αἰ Γαδάτα ' ουτω δη πέμπει τινὰ των εαυIουπιτων πο ος νον Ἀσσύριον, κῶ κελεύει τον ἰόντα, ει καταλάβοι ηδη εν τη Γαδάτα, χωρα τὸ Ἀσσύριον Πάτευμα, λέγειν τω Ἀσσυρίω, ἔτι, εἰ βουλοιτο ἐνεδρευσαs: λάβοιῶν τον Γαδάταν κή τους συν αὐτω.. Δηλουν δὲ ενετέ λετο, ἴσην τε ειχε δύναμιν ό Γαδάτας, καs ἔτι Κῆρος ου συνέπετο αὐτω ἰ κή την οδόν, ἡ μέλλει προςιέναι ἐδηλωσι. Προέεπέ λε δὲ κῶ τοῖς αὐτου οικέταις, δεπιπεύοιτο μῶκχον, και τὸ τῶ ς, 3 ἐτυγχανεν αυτός εχων εν τη Γαδάτα χωρα, παραδουν- τω Ἀσσυζίω, και τα ἐνόντα ' ηξειν δὲ και αυτὸς εφη, εἰ μὲν δύναιτο, ἀποκτένας Γαδάταν, εἰ in μη, ως συν τω Ἱσσυζίωτολοιπὸν εσόμενος. Ἐπεὶ δὲ ό ἐπὶ ταυτα ταχθεὶς.ελαυνων ως δυνατὸν ην τάχιτα, ἀφικνῶταs πρὸς τὸν Λ σύριον, και ἐδόλωσεν, ἐφ' a ηκοι ' ἄκουσας ἐκῶνος τό τε

χωρίον εὐθῖς καταλαμβάνει, και πολλην ιππον εχων

και ἄρδετα ενηδρευεν εν κωμαις ἁθρόαις. V δὲ Γ

δάτας, ως εγγὐς ην τουτων των κωμων, πέμπει τινὰς προερευνησομένους. Ο δὲ Ἀσσύριος ,. ως ἔγνω προςιόντας τους διερευνησοντας. φεύγειν κελεύει ἄρματα ἐξανα-ςάντα δύο η τρία καὶ ἶππους ὀλίγους, ως. δη φοβηθέντας και ὀλίγους οντας. οἱ δὲ διεριυνητα7 ως εἶδον ταὐτα,

198쪽

αυτοί τε ἐδιωκον, καὶ τω Γαδάτα κατέσειον. Καὶ ἴςεξαπατηθεις διώκω ἀνὰ κράτος. οἱ δε Ἀσσύριοι, ως εδόκω άλωσιμου εἶναs ο Γαδάτας, εὐθεως ἀνωανταε εκτης εkεδρας. Kαι οἱ μεν άμφὶ Γαδάταν ἰδόντες, ἔζπιρ 3εικός, εφευγο οἱ δ' αἶ, ἔςπερ εἰκος, ἐδίωκον. Καιεν τάτω o ἐπιβουλευων τω Γαδάτα παίει αυτον, και και

ρίας αὐεν. πληγῆς ἁμαρτάνει, τύπτει δε αυτὸν εἰς τονωμον, καὶ τιτρώσκει. Ποιήσας δε τῖτο, ἐξανίτατα .ως συν τῶς διώκουσι γενοιτο ' επει δὲ εγνώθη, ος ἐν, ὀμου

βασιλῆ εδίωκεν. Ἐνταυθα δη ἡλίσκοντο μεν δηλονότι

οι βραδυτάτους ἱππους εχοντες υπὸ των ταχωων' ἶσαν μάλα πάντες πιεζόμενοι, διὰ το κατατετρυχΘ ὐπὸ τῆς πορείας, οι τὼ Γαδάτα ἱππῆς ' καΘηρῶσι δε .

σεν, α ς δ' εγνω το πρῆγμα, ετε μεν πάντες ἀντίοι λαυνον, ἀντίος καI αυτος ἡγεν εν τάξει τiν τρατιάν 'ώς δε γνόντες οἱ πολεμιοι το ον , ετράπησαν εις φυγὴνγενταυθα δη ο Kὐρος εκέλευσε διωκει τὰς πρὸς τῆτο ταγμενους, αὐτοψδε εἰπετο συν τοις ἄλλοις, ώς ωετο συμφέρειν. - 'Eνθα δη και ἄρματα ἡλίσκετο, ενια μεν καὶ εκπιπτόντων τῶν ηνιόχων, τ- μεν εν τη ἀνατζοφη, των δε καὶ ἄλλως ' ενια δε και περιτεμνόμενα υπὸ τωνιππεων ἡλίσκετο. Καὶ άποκτείνουσιν ἄλλους τε πολλὴ καὶ τον παίσαντα τον Γαδάταν. Tων μέντοι πεζῶν ' Ἀσσυρίων, or ετυχον το Γαδάτα χωρίον πολιορκουντες, οι μεν εἰς τα τε χος κατεφυγον το άπὸ Γαδάτα ἀποταν,

οἱ δε, φΘάσαντες εις πόλιν τινὰ τὼ Ἀσσυρίου μεγάλην '

199쪽

is 6 L 1 B E R. U. . 'ενΘα και αυτὸς σὐν τῶς ἄρμασι και τοῖς Iπποις 'κατέφευγεν ο Ἀσσυριος. Nὐρος μὲν δη, διαπραξάμενος ταὐτα, ἐπαναχωρῶεις την Γαδάτα χώραν ' και προέτάξας , οἷς ἔδει, ἀμοὶ τα αιχμάλ&τα εχειν, εὐΘύς ἐπορεύετο, ως ἐπισκέψαιτο τον Γαδάταν, οπως ἔχει ἐκ του τραύματος. Πορευομένω δ' αὐτὼ ηδη ό Γαδάται ἐπιδεδεμένος. τὸ τραλ6 μα απηντα. Ἱσων δὲ Ο Κῖρος αυτὸν in θη τε και ειπεν Ἐζω πρός σε ηῖα, ἐπισκεψόμενος, πῶς ἔχεις. Ἐγὼ δε. ειπεν ο Γαδάτας, ναι μα τους Θεους, σε ἐπανα9εασόμενος ηῖα. οποῖος τίς ποτε Qαίνη ἰδῶν, ἡ τοιαύτην

ουτε μην υποσχόμενος γέ μοι ταυτα πράξειν, ουτε μηνευ πιπο99ὼς ὐπ' ἐμου εις V το ἰδιον ουδ' ὀτιουν, αλλ' στι τους φίλους σοι ἔδοξά τι ὀνησα. κτως ἐμοὶ προθύμως ἐβοηθησας , ώς νυν το μεν επ' ἐμοὶ οἰχομαι, το δ' ἐπὶ. σοι σέσωσμ . οὐ μα τους Θεους, ῶKῖρε, εἰ ην, οἷος

ἔφυν ἡ:ξ ἀρχης, και ἐπαιδοποιησάμην, ουκ Oiδα, ει ἐκτησάμην-αἰδά ποτ αν τοιουτον περὶ εμἐ' ἐπει ἄλλους τε οἶδα πόδας φ .και τουτον τον νυν Ἀσσυρίων βασιλεα.πολὴ πλώω ὴδη τον αὐτου πατέρα ἀνιάσαντα, η σε νυν

'Οτι τοσουτοι μεν Πιζσῶν, εὐη, ἐσπουδασαν περί σε. τοσουτοι δε M. δων. τοσουτοι δε 'Υρκανίων ' πάντες δε οἱ παρόντες Ἀρμενίων κ ι Σακῶν και Καδουσίων. Καὶ ό Γαδάτας επεύξατο. 'Aλλ' ὐ Zεῖ. εφη, καὶ τουτοις πολλὰ ἀγαθὰ δοῖεν οἱ Θεοι, και πλῶτα τὼ αιτίω του καὶ τουτους τοιουτους ειν . Καὶ ἴπως μεντοι, ους ἐπαινῶς,

τουτους, ῶ Kυρε, καὶ ξενίσωμεν καλῶς, δεχου τὰ ξένια, sta ἐγω δυναμαι ' ἄμα δε προςῆγε πάμπολλα, ῶςτι και Θύειν τον βουλὰμενον, καὶ ξενίζεPM παν το Πάτευ- .

. . Duiliroes by Coos e

200쪽

μα τείως των καλως πεποιημένων και καλως συμβῶ-

ο δὲ Καδουσιος ωο θοφυλάκει, καὶ ἶ μετέσχε της ὀδιωξεως βουλόμενος 2ὲ κή αυτος λαμπρόν τι ποιησα , ουτε ἀνακοινωσάμενος ουτε ειπὼν ουδὲν τω Κύρω, κατέθει την προς Βαβυλωνα χώραρ. Διεσπαρμένοις δὲ τοἰς ω- ποις αύτου ἀπιὼν ἡ Ἀσσυριος εκ της ἐαυτου πόλεως, κδη κατέφυγε, συντυγχάνει μάλα δη συντεταγμένον ἔχων το ἐαυτου ς ράτευμα. 'Iὶς δ' ἔγνω μόνους ειν τους Καδουσίους, επιτίθεται, καὶ τόν τε ἄρχοντα των Καδου.

σίων ἀποκτείνει, καὶ ἄλλους πολλάς ' κή ἴππους δὲ πολ- λους λαμβάνει των Καδουσίων, καὶ ην ἄγοντες λείανετυγχανο' ἀφαιρῆτα . Καὶ ο μεν Ἀσσυριος διωξας. ἄχρις ου ασφαλὲς ωετο εἶναι, ἀπετράπετο ' οἱ δὲ Καδου- σιοι ἐσωζοντο πρὸς το ςρατόσεδον ἀμφὶ δείλην οἱ πρωτοι. Kὐρος δὲ ώς ηθετο το γεγονόζ, υπηντα τε τοῖς 9 Καδουσίοις, καὶ δντινα οῦδοι τετρωμένον, ἀναλδhβάνων

τουτον μὲν ώς Γαδάταν ἀπέπεμπεν, οπως Θεραπευοιτο 'τους δ' ἄλλουc συγκατεσκηνου. καὶ οπως τὰ ἐπιτηδεια ἔχοιεν συνεπεμε το, παραλαμβανων των όμοτίμων IΠερσῶν συνεπιμελητάς ' εν γὰρ τοις τοιουτοις οι αγαΘοὶ συνεπιπονῶν ἐθέλου 'θ καὶ ἁνιωμενος μέντοι αυτος ισχυρῶς δηλος η ώς κή των ἄλλων δειπνουντων λ ηνίκα ηδη ἄρα ην, Kὐρος ετι συν τοῖς υπηζέταις κα τοῖς ἰατροῖς εδένα ἐκὼν ἀτημέλητον παρέλιπεν, ἁλλ' η αὐτόπτης εφεώζα. η, R μη αυτος εξανύτοι, πέμπων φανερος ην. τους Θεραπευοντας. Καὶ τότε μὲν ουτως εκοιμηθησαν 'ἄμα δὲ τη ἡμέρα κηρύξας συνιέν- των μὲν ἄλλων τὰς ἄρχοντας, τους δὲ Καδουσίους πάντας, ἔλεξε τοιάδε

'Aνδρες σύμμαχοι, ἀνθρώπινον μεν το γεγενημένον πάθος. To γὰρ ἁμαρτάνειν ἀνθρώπους οντας, ουδὲν, . οιμ , Θαυματόν. Aξιοι γε μέντοι ἐσμὸν του γεγενημένου τουτου άγματος απολαυσέ τι αγαθὸν, το μαΘῶν,