Xenophontis Cyropaedia e recensione Hutchinsoni cum selectis eiusdem notis. Accessit index graecitatis

281쪽

κηρυττειν τους Συριτι επιταμενους ενδον μενειν ει δε τις εξω λ Θώη, οτι Θανατώσοιτο. οἱ μεν δη ταυτα ἐποίουν. Γαδάτας δε καὶ Γωλύας ηκον' και θεῖς μεν πρῶτον πέοςεκυνουν. Oτι τετιμωρημένοι ησαν τον ἀνόσιον βασιλέα, επειτα δε Κύρου κατεφί ν και χειρας και ποῦ δας, πολλά δακρυοντες ἄμα χαρῶ και ευφραινόμενοι. 3α Ἐπιι δὲ ἡμέρα ἐγενετο, καληθοντο οι τας ἄκρας εχον- τις ἐαλωκυῖάν τε την πόλιν και τον βασιλεα τεθνηκότα, παραδιδόασι και τὰς ἄκρας. O δε λυρος τας μεν ἄκρας εὐΘυς παρελάμβανε, και Oρουράρχας τε και φρουρὼς εις ταύτας ἀνέπεμπε ' τὼς δε τεθνηκότας Θάπτειν ἐφηκε τοῖς προσηκουσι ' τὰς δε κήρυκας κηρύττειν κέλευσεν, ἀποφέρων πάντας τὰ ἔπλα Βαβυλωνίους eo δὲ ε ληφθησοιτο οπλα εν οἰκία, προηγόζευον, ὼς - πάντες οἱ ενδον ἀποθανῶνται. οἱ μεν δη ἀπεφερον . δὲ Kυρος ταυτα μεν εἰς τάς ἄκρας κατέθετο, ως εἴη ετοι- 23 μα, εr τι ποτε δέοι χρηθα . Ἐπεὶ δε ταῶτ' ἐπέπρακτα πρῶτον μεντους μάγους καλέσας, ώς δορυαλωτου της πῶλεως ἴσης, άκροθίνια τοῖς Θεοῖς και τεμένη ἐκελευσενεξελειν ' εκ τήτου δὲ και οικίας διεδιδου και άρχεια τέ-

ύτω διένειμεν, ἔςπερ ἐδέδοκτο, τα κράτιτα τοῖς άζωοις. y Eι δέ τις οἷοιτο μειον εχων, διδάσκειν προςιόντα ἐκέλευε. Προειπε δὲ, Bαsυλωνίους μεν την γην ἐργάζεB , και τους δασμὰς ἀποφέρειν, και Θεζαπεύειν τουτους, ας εκαςοι αυtῶν ἐδόθησαν ' Πέρσας δὲ και τὼς κοινωνου τας, και των συμμάχων, ἴσοι μενειν ἡρῆντο παν αὐτῆώς δεσποτας ίν ἔλαβον προηγόρευε διαλέγε s. a 'ει δὲ τώτου επιθυμῶν ό Κυρος ηδη κατασκευασα-δα , καὶ αυτὸς, ώς βασιλει ηγῶτο πρέπειν, ἔδοξεν

282쪽

αύτω τοῦτο συν τη των Oίλων γνωμη ποίησα , '' ως οτιη- κιτα αν ἐπιφθόνως σπάνιός τε καὶ σεμνός φανήη. Ωδοουν εμηχανἀτο τουτο ' ἄμα τη ημέρα ςας, ρπου εδόκει ἐπιτήδειον εἰνα , προέεδέχετο τον βουλόμενον λεγειν τι, και ἀποκρινόμενος ἀπεπεμπεν. οι δ' ἄνθρωποι . ὼς ἔγνωσαν, οτι προςδεχοιτο, ἡκον αμηχανοι, τὸ πλῆθος ' καὶ

ώειμενων περὶ τοῦ προέελθῶν, μηχανή τε πολλὴ καὶ μάχη ἡν. Oi δε ὐπηρετα ώς ἡδύναντο διακρίναντες,

χίαν συγγενησόμεθα. οἱ μεν δ ὴ Qίλοι περιεμενον, ὀδ' οκλος πλείων καὶ πλείων ἐπέρρει, εως παρέφθασεν

εσπερα γενομενη, πρὶν τοῖς φίλοις αυτὸν σχολάσαus και

ανδρες. νυν μεν καιρὸς διαλυθῆνα ' αἴριον δε πρωι ελ-

σαντες ταὐτα οι φίλοι, ἄσμενοι ωχοντο ἄποθεοντες, δίκην δεδωκότες ' υπὸ πάντων των αναγκαίων. Καὶ τότε μεν ουτως ἐκοιμμησαν.

283쪽

LIBER VII.

μεΘα , καταπεπζαχέναι ' εἰ μέντοι το ῖτον εται το μεγάλα πράσσειν, g μη οιόν τε εἶναι. μητε ἀμφ' αυ- τον σχολην εχειν, μητε μετὰ των φίλων εὐφρανΘην , εγὼ μεν χαίρειν ταυτην την ευδαιμονίαν κελεύω. Ἐνενοροσατε γὰρ, εοη, καὶ χΘκ δηπου, ἔτι εωθεν secάμενοι ἀκέειν των προωόντων, ουκ εληξαμεν πρόςΘεν εσπέρας' καὶ νυν όρῶτε τουτους, καὶ ἄλλους πλείονας των χθες παροόντων, ὼς πράγματα ἡμῖν παρέξοντας. Εἰ ουν τις τούτοις ὐφέξει εαυτον, λογίζομαι μικζον μεν τι υμῖν μέζος εμῶ μετεσόμενον, μικρὸν δε τι εμοι δμῶν' εμαυτου με τοι σαφως οἶδ' οτι Aδ' ἡτιὰν μοι μετες . 'E τι δ', εφη,

μεν ωσπερ εἰκος διάκειμαι ' τουτων δε των περιετηκότων ητινα η ουδενα οἶδα, καὶ ουτοι πάντες κτω παρεσκευασμενοι εἰσιν, ὼς, ην νικῶσιν -ἀς ώΘουντες, πρότερον a βου-.λονταs υμῶν παρ' εμῶ διαπραξόμενοι. ξγὼ δι ἡξυν τουτους, εἴ τις τι φου δέοιτο, Θεραπεύειν υμῆς τους - ς φίλους - διομενους προςαγωγης. 'Iσως αν ουν εἴποι τις, τί δητα ἡκ ουτως ἐξ ἀρχης παρεσκευασάμην, ἀλλαε παρῆχον εν τὼ μεσω εμαυτόν. 'Οτι τα si πολεμου τομαῖτα εγίγνωσκον ἔντα, ώς μη δορίζειν δεον τον ἄρχον-

καιζὸς η. τους δε σπανίους ιδῶν τρατηγους πολλὰ ενόμαζον, ἄν δῶ πραχΘην , παριεν . μν δ' επωδη oοιλοπονώτατος πόλεμος ἀναπεπαυται, δοκῶ μοι καὶ ηεμη ψυχη ἀναπαυσεώς τινος ἀξιουν τυγχανων. TZς ουν 'εμου ἀπορῶντος, ὁ τι ἄν τυχοιμι ποιων, ἄτε καλῶς ἔχειντα τε ἡμετερα καὶ - των ἄλλων. ῶν ημῶς δει επιμελῶ.β'. συμβουλευετω τις, ὁ τι ὀζἀ συμφορώτατον.

284쪽

27 IΚυρος μεν ἶτως εἶπεν ' άνωαται δ' ἐπ' αὐτω 'Αρτί Igβαζος, ο συγγενής ποτε φήσας εἶν , κα εἶπεν, 'Hκαλως, εφη, ἐποίησας, ω Kυζε, ἄρξας του λόγου. Ἐγωγάρ, ἔτι νέου μεν οντος σου πάνυ ἀρξάμενος ἐπεθύμουν φι λος γενέει , όρων δέ σε ουδὲν δεόμενον ἐμου, κατωκνουν σοι προςιένα . Ἐπεὶ δὲ ετυχές ποτε κή in ἐμου δεηΘεὶς, , προΘύμως εξαγγειλαι πρὸς Mήδους τα παρὰ Κυαξάρους, ελογιζόμην, εἰ ταῖτα προθύμως σοι συλλάβοιμι,' ως σικῶος τέ σοι ἐσοίμην, κή ἐξέσοιτό μοι. διαλέγεθαι σοι. όπόσον αν χρόνον βουλοίμην. K- εκῶνα μεν δηεπράχθη, ωςε σε ἐπαινῶν. Mετα δὲ τhτο ' κάνιοιμεν πρωτοι φίλοι Ῥῖν ἐγένοντο, κέ μάλα πεινωσι συμμάχων ' ωτε μονονουκ εν τῶς ἀγκάλαις περιεφέρομεναύτους ἀγαπωντες. Mετὰ δὲ τουτο, ἐπεὶ ἰάλω το πολ μιον Πατόπεδον, 'κκ, οἶμαι, σχολή σοι ην άμφ' ἐμεχειν ' κῶ ἐγω σοι συνεγίνωσκον. Σκ δὲ τουτου Γωβρύας

ἡμῖν φίλος ἐγένετο, καἰ ἐγω εχαιρον ' καἰ αυθις Γαδάτας ' κή δὴ εργον σου ην μεταλαβῶν. Ἐπεί γε μέντοικῶ Σάκα κα- Καδουσιοι σύμμαχοι ἐγεγένηντο , Θεραπεύειν εἰκότως ἔδω τουτους ' καἰ γὰρ κτοί σε ἐθεζάπευον. Ωι δ' ἔλθομεν πάλιν. ενΘεν ώγήθημεν, ὀρων σε ἀμφ' ἶππους ἔχοντα, ἀμφ' ἄρματα, ἀμφὶ μηχανὰς , ἡγου- μην, ἐπεὶ ἀπὸ τουτου σχολάσαις, τότε σε κῶ ἀμφ' ἐμὲ εξειν σχολήν. 'Π.ς γε μεντοι ηλΘεν ἡ δεινὴ αγγελίατο πάντας ἀνθρωπους ἐφ' ἡμἀς συλλεγε Θ , ἐγίγνωσκον , οτι ταῖτα μέγιτα εἴη ' εἰ δὲ ταὐτα καλως γενει- το, ευ ηδ η ἐδόκουν εἰδέναι, οτι πολλη μοιτο ἁφθονία

τῆς ἐμῆς καἰ τῆς σῆς συνουσίας. Καὶ νυνδὴ νενικήκαμέν τε την μεγάλην μάχην, κή Σάρδεις κώ Κροῖσον ὐπο

I a sqq. ille emendatiotieni lia re veteris ex-m Οὐκ, οἶμαι s σχολη σοι cre. J emplaris a tuctoritate confient tam lane restituimus lectitonem ex Ga- inuenit. Prius legebatur, οὐκ aru metit Maniplarib iis . adsentienti- μαι σχολεν σει εῖνα

285쪽

εκἐλευσας μένειν, ηδη πε ίβλεπτος ην, ὁτι μετα σου ἄσιτος και ἄποτος διημερευον. Not ουν, εἰ μεν ετ 1 πη. οπως οι πλώςου αξιοι γεγενημενοι πλειτόν σου μέρος

τρόπου μόνον ἔχεις, ἄλλα κῶ ἄλλους άνακταθαι δύνα

σα , ους καιρὸς εἴη , ηδη κή οἰκίας σε τυχὼν ἄξιον ' η τί ἀπολαυσαις ἄν της άρχης, εἰ μόνος ἄμοιρος ελς ετίας. ου κτε όσιωτερον χωρίον εν ἀνθρώποις, ουτε ηδιον, ουτε οἰκειότερόν ἐπιν Αδέν Eπειτα δ', εφη, ουκ ἁν ούμ καὶεμῶς αἰσχύνεBM. εἰ σε μεν ὀρωμεν εω καζτεζουντα, αυτοὶ δ' ἐν οἰκίαις εἴη μεν, κέ σου δοκοίημεν πλεονεκτειν i

286쪽

Ἐπιὶ δε μυσάντας ταὐτα ελεξε, συνηγόρευον αὐτω κατὰ ταυτα πολλοί. Σκ τουτου δη εἰςέρχεται εις τά βασίλεια, και τὰ εκ Σάρδεων χήματα ενταυθ'' οἱ ἄγοντες άπεδοσαν. Ἐπεὶ δε ε ηλΘεν ο Κῆρος, πρωτον μεν Εατία εΘυσεν, επειτα Διι βασιλsi. και εἰ τινι ἄλλω θεωθι μάγοι εξηγουντο. Ποιησας ταυτα, τὰ ἄλλα ηδηηρχετο διοικῶν. Ἐννοων δε το αὐτου πρῆγμα, ἴτι επιχειροίη μεν ἄρχειν πολλων ἀνθρώπων, παρασκευάζοιτο δε οἰκῶν ενα πόλει τη μεγΦη των φανεζῶν, αυτη δε ουτως εχοι αὐτω, ῶς αν πολεμιωτάτη γενοιτο ἀνδρὶ πόλις ' ταυτα δη λογιζόμενος, φυλακης περὶ τὸ σωμα ἡγησατο δειd . Γνως δ', ἔτι ουδαμου ἄνθρωποι εὐχειρωτότεροί εἰσιν, η εν σίτοις και ποτοῖς κή λουτρω κή κοίτη κή ἴπνω, εσκόπει, τίνας ἄν εν τουτοις περὶ εαυτὸν πιτοτάτους εχοι. Eνόμισε χιδε, μη ἄν γενεοθαι ποτε πις'ὸν ἄνθρωπον, ἔστιζ ἄλλον μῶλλον φιλησει του της φυλακης δεομενου. Τους μεν ουνεχοντας πῶδας η γυναικας συναζμοζουσας, η παιδικὰ εγνω φυσει συνηναγκάλι ταυτα μάλις α φιλῶν ' τους δε εὐνουχους όρων πάντων τουτων τερομενους, ἡγησατο τουτους aν περὶ πλεί- ποιῶμε, οιτινες δύνανταs πλουτίζειν μάλισα αὐτους, καὶ βοηθῶν, ει τι άδικοῖντο, κῶ τιμάς περιάπτειν αὐτοῖς ' ' τουτους δε εὐεργετουντα ὐπερβάλλωναυτόν ουδένα ηγῶτο δύναιθα . Πρός δε τουτοις, ἄδοξοιοντες οι εὐνουχοι παρὰ τοῖς ἄλλοις ἀνθρωποις, καὶ διὰ τουτο δεσπότου επικουρου προςδέοντις ' ουδεὶς γὰρ ἄν ην, ομτις ουκ ἄν άξιωσειεν εὐνουχου πλεον εχεεν εν παντὶ, εἰ μητι ἄλλο κρῶττον ἀπείργοι ' δεσπότη δε πις όν οντα Aδὲν κωλυει πρωτεύειν καὶ τὸν εὐνουχον. 'O δ' ῶν μάλις ά τις λη

287쪽

εφαίνετο αυτῶ. Ἐτεκμαίρετο δε καὶ εκ των αλλων ων, ἔτι or τε υβρις - Ἀποι εκτεμνόμενοι, του μενδάκναν καὶ ὐβρίζων ἀποπαύοντα , πολεμικοι δε ώδεν ητ. τον γίγνοντα ' οἴ τε ταῖροι εκτεμνόμενοι, του μὲν μεγαφρονῶν καὶ ἀπειθῶν ὐφιεντα , τῆ δ' ἰσχύων και ἐργάζεB s ζίσκοντα ' καὶ οι κυνες δε ωςαύτως, του μενάπολώπειν τὼς δεσποτας ἀποπαυονται ἐκτεμνόμενοι, φυλάττειν δε και εις θηραν ίδεν κακιους γίγνοντα . Καὶ οἴ γε ἄνθρωποι ωςαύτως ἡρεμε ροι γίγνονταs, cpεζισκῶ ἀμενοι ταύτης της επιθυμίας, s μεντοι ἀμελε ροί γε των προςτασσομένων, άδ' ησσόν τι ἱππικοι, άδε ησσόν τι 23 άκοντιτικοὶ, ουδε ησσον φιλότιμοι. Κατάδηλοι δε γίγνοντ' εν τοῖς πολεμοις και εν ταῖς Θηραις, ὁτι εσωζον το. φιλόνεικον εν ταῖς gυχάς. Του δε πιτρι ειν ,

εν τη φθορα των δεσποτων μάλι- βάσανον εδίδοσαν. ἡδενες γὰρ πιςότιρα ἔργα ἐπεδώκνυντο εν ταῖς δεσποτικῶς συμφοραῖς των εὐνήχων. ta δε τι ἄρα της του

άθενεις εν τω πολεμω τοῖς ἰσχυρῶς. Tαυτα δη γιγνω-

σκων, ἀρξάμινος ἀπὸ των Θυροζων, πάντας τους πεζὶ

το ἐαυτου σωμα Θεραπευτηρας, εποιῆσατο εὐνήχους. a 4 Mγησάμενος δε ουχ ικανην εἶναι την φυλακην ταύτην πρὸς το πληθος των δυμενως εχοντων, εσκοπει, τινας των ἄλλων αν πιτοτάας περι το βασίλειον φύλακας λάβοι. Εἰδως ουν Περσας τους ο&οι, κακοβιωτάτους μενόντας διὰ πενίαν, ἐπιπονώταπα δε ζωντας διὰ την της φ χωρας τραχυτητα, καὶ διὰ τὸ αὐτουργὴς εἶναι, τέτους ενόμιζε μάλις ' aν άγαπῶν την παρ' εαυτω δίαιταν.δεαμβάνω ουν τάτων μυρίους δοροφίζους, οι κύκλω μεν

ν ΠολέμειςJ Hanc lectionem ex quo sentiunt etiam Lemnelauitu et barrierariano uibro aviore Stepha- Μuriritis. Editio autem Fron. Ruff, et recipimulain putat: ciun πολεμικοῖς et libri alii, πολεμίοις.

288쪽

νυκτος και ἡμερας εφύλαττον περὶ τα βασίλεια, ' οπότε

ταγμενοι επορεύοντο. Nομίσας δε, κα3 Βαβυλωνος ολης φύλακας δῶν εἶν ἱκανῶς, εἴτ επιδημων αὐτ ς τυγχάνοι, εἴτε κο- αποδημων, κατ- ησε καs εν Βαβυλωνι

φρουρῶς ἰκανάς ' μαθον δε και τάτοις Βαβυλωνίους μαξε παρέχειν, βουλόμενος αυτὴς ως ἀμηχανωτάτους εἶς',

πων δ', ἴπως αν καὶ ἡ πἀσαάζχη κατέχοιτο, κα8 ἄλλη ετι προέγίγνοιτο. ηγίσατο, τὼς μαθοφόρους τέτους s

τοσῆτον βελτίονας των υπηκόων εἶν'. ρσον ελαττονας'

τὴς δ' ἀγαθὼς ἄνδρας εγργνωσκε συνεκτεον εἶν', οῖπερ

συν τοις Θεοῖς το κρατῶν παρεσχον, καδ επιμελητεον,οπως ' μη ἀνησωσι την της ἁρετης ἄσκησιν. 'Oπως δὲ μη επιτάττειν αὐτόῖς δοκοίη, ἀλλα γνόντες κή αυrοιμ ταυτα ἄριτα εἶν , ἔτως εμμενοιεν τε κα ἐπιμελῶντο της ἀρετης, συνέλεξε τάς τε ὀμοτίμους κ' πάντας, οπόσοι επικαριοι ησαν, κ- ἀξιοχρεωτατοι αὐτω εδόκουν κομνωνοὶ εἶν κ' πόνων κα8 άγμων. Σπει δε συνηλθον, ελεξε τοιάδε.

Aνδρες φίλοι κ σύμμαχοι, τῶς μεν Θεοῖς μεγΦη δοχάρις, ἔτι εδοσαν ημῖν τυχῶν, ὼν ἐνομίζομεν ἄξιοι . εἱ-ν . Nυν μεν γαζ δη εχομεν κα3 γην πολλην κ' ἀγα- Θην, κρη οἴτινες ταυτην ἐργαζόμενοι Θρεψουσιν ἐμῆς '

essitionis Stephanianae et libri camerariani lectio est: qua II LetIn clauius qui lectionem viligo receptain istam ὁπότε ἔσω μI6 9 sequitur) censet nihil aliud esse, εὶ Iarn Seholiolum, declarando verbo inuo statiora pαίσειεν.e Μὴ ἀυέσω J Haec litui Cameratiani lectio est; qtram adsentientibus Sop.ano, Marato , at Leuum elauio amplexi fiamus. Notandum

ratnen est, a verto ἀνίημι forinatia rist. I. ex grammaticis priaeceptis. ἀνῆκα, non autent ἀνῆσα: quapria pter vel cum Porto rectius legas, μὴ ἀνεσουσi: vel , quod mallem, μὰ ανωσι. Sie paulo post adhibe t ἀνοcum e t ein accusativo ἄσκησιν. Prius erat μNGσω .

289쪽

a 6 LIBER VIL

ίσκησιν , εκ.τήτου εις την πονηρίαν παλιν τρεπετ'.

σωσα ι. Tο μεν γαρ λαβὼν πολλάκις τω τολμαν μόνον παζασχομενω εγενετο ' το δε λαβόντα κατέχειν, άκετι τουτο ἄνευ σωφροσυνης. ώδ' ἄνευ εγκοατειας, άδ' ἄνευ πολλης επιμελώας γίγνετ'. 'A χρὴ γιγνωσκομτας, νυν πολὐ μἀλλον ἀσκῶν την ἀρετὴν, η πρὶν τάδε τάγαΘὰ κτήσαθα ' ευ ειδότας, ἔτι, ρταν πλῶς ατις εχη, τότε πλῶςoι κ φθονουσι κω ἐπιβουλευουσική πολεμιοι γργνονται, ἄλλως τε καν παν άκόντων τά τε κτηματα κή την Θεραπώαν. ωcπερ ημῶς, εχη.

290쪽

' επιβουλεύσαντες ἀδίκως' ταῶτα ἔχομεν. αλλ' ἐπιβου

βελτίονας οντας των ἀρχομένων, ἄρχων άξιῶν. Θαλπους μὲν ουν Mi ψύχους, κῶ σίτων καὶ ποτων, κα πόνων κή υπνου ανάγκη καἰ τοῖς δήλοις μεταδιδό- να ' μεταδιδοντας γε μέντοι πειρῶ λι- δει εν τάτοις πρωτον βελτίονας αὐτων φαίνεP . Πολεμήκης es' επι μης κῶ μελέτης παντάπασιν s μεταδοτέον τά τοις, ουςτινας επάτας τε ἡμετέρους κή δασμοφόροι βουλόμεΘα κτήσαθα . αλλ' αὐτους δει τήτοις τοῖς

ἁσκήμασι πλεονεκτῶν, γιγνωσκοντας. οτι ελευΘκίας ταυτα οργανα κή ευδαιμονίας οι Θεοι τοῖς άνθρωποις απέδειξαν ' κω ωςπερ γε εκείνους τα οπλα ἀφηρ

μεΘα, ἔτως ἡμας αὐτὰς δῶ μη των οπλων πετ' ἐζ μους γίγνεBM. ευ εἰδότας, οτι τοῖς άει εγγυτάτωτων oπλων ουσι , τέτοις καἰ οἰκειότατά εσω. a ab βάλωνται. Ei δέ τις τοιαύτα εννοῶτα , τί δητα ἡμῖνόφιλος καταπρῆξαι, ἁ επεθυμῶμεν. εἰ ετι δεήσει καρτερῶν κῶ πεινωντας κή διψωντας καὶ επιμελομένους καὶ πονῆντας εκῶνο δῶ καταμαθειν, sτι τοσῶτω τάγαΘὰ μἀλλον ευφραίνει, ἔσω ἄν μῶλλον προ- πονησας τις επ' αυτὰ ἀπίοι' οι γὰο πόνοι οψον Ψοῖο ἁγαΘοῖς ) ἄνευ του δεόμενον τυγχάνειν τινος. ουδεν ἄτω πολυτελως παρασκευαθώη ἄν, ωζ9' ἡδῖε ειν . Eι δὲ, ων μὲν μάλιτα ἄνθρωποι ἐπιθυμου- σιν , ὀ δαίμων ἡμῖν ταυτα συμπαρεσκεύακεν, ως δ'

ἀν εδιτα ταυτα φαίνοιτο , αυτός τις αὐτω ταυτα παρασκευάσει. ὁ τοιῆτος ἀνηρ τοσάτω πλεονεκτήσει

των ἐνδεετέρων βίου, ἔσω πεινήσας των ἡδίςων σίτων τεύξετ . καὶ διψήσας των ἡ δίφων ποτων ἀπολαύσετα , και δεηθεις ἀναπαύσεως, ὁ δ ςον ἁναπαύσετ . 'Ων ενεκα φημὶ χ:ῆναι νυν ἐπιταθῆναι ἡμας εἰς