장음표시 사용
441쪽
οπερ ἔκ-ςωὶ Haec Platonis sententia est in Λlei priore . Mens cuiusque is quisque est , Cic. de fine lib. r. Tu vero enitere , - - ώabeto , te non esse mortalem ; se Torpus hoc, neque. enim tu D es , quem forma ista declaram, sed mens cuiusque is est quisque , non ea figura , guae dig/ro demonstrari potest. Deum igituν re scito esse, si quidem Deus es , qui tuet, qui sentit. Inde quoque illa manarunt. enim civitas in seditiinepotes esse beata,me in. Iscordia dominorum domus , quanto minus animus asti odissidens, secumque discorsens gustare poterit partem illam Iiquidae voluptatis, Θ libera esse. Cicero lib. I.de finibus. Et in oratione pro Roscio. Nolite enim putare, quemam modum in fabulis saepenumero v detis, eos , qui impie amquid , scelerateque commiserint agitar ,er perterreri furi rum taedis ardentibus sua quemque fraus , Θ suus remor maxime vexat, ero. In Pisonem . Nolite putare P. C. At in scena videtis homines consceleratos impulsu Deorum ter Ireri furiarum taedis ardentibus , sua quemque fraui, suam facinus, erc. t
διαταπιν αδτα ς non est intensio, multoque mininus , quod Lamb. putat contentio , sed continuatio quaedam ac tractus temporis.
C,ῖν GH Ut in factionibus aurigarum QIet.
442쪽
- Αυτυο αργυο d φααν in sic dictum , ut ἀργὰ κηματα &similia .
IN CAPUT VI. Ava τῶ ν - sie una quaelibet dimensio
ποιει . Plato in Euthyphrone . '
A.' ἀυπυ ἀφ' ἀυτου leg. puto ε' Ἐπιτιμ--ΛΠ Horatius. Egomet M unosco Maevius inquis. , Stultus , ι robur hic amor est ; dignusque notarλ. Talem notat Plato s. de leDEpicurus dicebat sua caussa omnia quemque facere oportere, sed necessiarium est, 'uscunque tales sunt, cum sibi valde placeant aliis tamen displicere . Λmor enim coecus , dc qui se amant, . in vitiis suis sunt . Cicero lib. ra ad Λtticum epist.2κυ forte me communIs φιλαώσω decipit , ut in tali genere m apud graecos quidem simile quidquam . cIατερ θ εο πολις Sophocl. TIMug ob. αδπἡγουμένων,
443쪽
I u IX. E T H I C o R U M . 61 7 Facere autem id nisi in amicis non plene potest. Inqdiget igitur amicis . Primum Lemnia probat hoc mo
cunda sunt. Iucundae sunt autem ei actiones Enεικεῖς, , οἰκειαι. Tales igitur . Secundum hoc modo. Aut eas θεωρi σει in seipso , aut in aliis . In seipso non satis commode potest . του stia λας, η ἐσώτὸς , 6 τ dcc. ergo in aliis . Quare aut in amicis , aut in iis , qui nobis coniuncti non sunt . Si in iis quibuscum nulla nobis intercedat coniunctio, ut
demus eas iucundas sore , quia at certe carebunt altera parte iucunditatis: non enim erunt οἰκειαι Sed si in amicis , tum vero αρμφω τὰ φυσει iata: erunt enim etiam οἰ αι, cum amicus sit alter idem .& quae amici faciunt , ea nos quodammodo ipsi face. re videamur. Ut oculus alia omnia melius videt,quam seipsum: ita unusquisque nostrum alienas actiones me lius videt, quam suas . Ut formosae mulieres libenter se in speculo intuentur : ita si animi, & honestarum actionum speculum aliquod esset, libenter se in eo viri boni ea elices intuerentur. In amicis igitur se tan- quasi in quodam speculo intuentur. Καθαπερ uia θεογνιςὶ Summa huius argumentationis est.
αωἀσίτω φίλων. Maior patet , quoniam alioqui esset ταυτη ενδρη, . Ad minorem probandam multa ad feruntur, quae reddunt obscuram disputationem. Ad summam autem hoc dicit. Vir bonus eodem modo adse-ecus est erga amicum , ut erga se : ergo quaecunque
bonum, optabile. & iucundum est habere in se, eadem & in amico . Bonum dc optabile , dc iucundum est bene vivere, & sentire se vivere : ergo bonum est etiam ipsi, tum ut amicus vivat , tum ut ipse sentiat eum vivere. Sed congeruntur multa,ut doceat bonum E e esse
444쪽
ig Μ. ANTONII ΜUR ET Iesse bono', quorum summa est , omne bonum , de iucundum natura, est bonum , & iucundum bono a tale est Igitur, &c. Τὸ θ κυριφνὶ κυριον vocat τοτέλω Eustrat. at ego eo refero, quod id demum dicitur quod est ut saepe dictum est . Το δεοτιὶ Sentire se sentire, aut cogitare, est sentire se esse, sive vivere. Nam esse, aut vivere homini nihil est , quam αἰθάνεθιαι, tu ἰ νοεῖν.
Finis Commentariorum in lib. 9. , Elbicorum Arsotelis.
445쪽
Ουμιω-n stesellit quaedam argumenta eorum .
qui voluptatem bonum esse negabant. Omne bonum est qualitas; adfert η ἡδενη non est bonum, nam est τι, δεχομυη το- ωι το ζῆν . Respondetur idem in virtutes, aut certe virtute praeditos convenit, & non omnis voluptas ιηχεται
ουτώ UI non est verum omnem ηδενιυδ caperes οἱ λον , έτο nam haec dicuntur secundum maiorem , aut minorem contrarii admissionem : ergo Io- eum habere possunt in iis voluptatibus , quae su neni istae cum dolore , quales sunt corporeae, at ταιe quae sunt , non potest . Ita adversus omnes alios intelligo . -- E e a
446쪽
Δόξειε δεο Hoc tantum 'olupi.s nori est motus, aut γένεας, sed ne satis qurdem proprie dicimus voluptatem gigni , aut quempiam voluptate
Finis Commentariorum in lib. Io. Ethicorum Aristotelis: ARD
447쪽
448쪽
CUIUS INTERPRETATIONE Μ' M. ANTONIUS MURETUS Locis aliquot emendavit, scribisque
Iseiplina rei familiaris a civili seientia non tum tam differt, quam domus a civitate inam
domus dc civitas est. subiecta Ruasi materia duabus his artibus in verum etiam quod administratio ad plures magistratus . domus autem rectio , ad unius imperium pertinet . Ac sunt quidem artes quaedam distinctae : in quibus non est eiusdem opus emcere, de uti laeto , ut lyra , ct tibiis. Civilis autem scientiae est, de ab initio constituere civitatem , ct bene & ratione uti constituta . Unde planum fit , eme disciplinae rei familiaris, & domum comparare , & prudenter uti comparata, ergo civitas quidem est domorum multitudo,cui & agri & rei satis est ad bene vivendum. Constat autem ita esse: vel ex eo , quod si id assequi non possunt,dirimitur societas.Λtque etiam ea de cauissa coeunt. Id autem est ipsa cuiusque rei substantia , prepter quod ea re. est. Apparet igitu e
449쪽
INOECONOMIC ΑΛ R I s.T. 6 3 rei familiaris artem civili disciplina esse ortu priorem . Nam ct opus eius prius est. Dominus enim est pars civitatis . Itaque de ratione tuendae rei familiaris , &quod sit eius munus , videndum est .
D omus partes sunt, homo , dc res quae possiden
tur . . ando autem principio natura cuiusque rei minimis in partibu speetatur, hoc quoque modo natura domus est consideranda. Ut igitur Hesiodus . . Primum aedes , mulierque , bos habeatur atrator, Hic enim primum victus & alimenti gratia comparandus : illa vero liberorum causa . Debet igitur oec pomiae peritus uxoris consociationem recte, & prudenter instituere, hoc est talem parare qualis esse debet . Facultatum autem prima cura , ea quae secundum naturam est . In iis artibus autem , quae secundum natu ram sunt priorem obtinet locum ratio agri colendi et alteram vero , quaecunque e terra aliquid exquirunt , ut ea quae metalla eru t, & si quae sunt aliae generis eiusdem . Sed agriculturae prima laus est , propterea quod iure nititur , ac iustitia . Non enim rem quaerit ab hominibus, aut non invitis, ut ars cauponum dc mercenariorum , aut inutilis, ut bellicae . Cui iunge ex illud, esse secundum naturam , quia natura compa ratum est , ut a matre sit omnibus alimentum ; est igitur hominibus a terra. Praeterea ad laborum toleran . iam ac fortitudinem perutilis est ; non enim scut artes sordidae ita coςpora infirma & inutilia facit, sed quae sub dio manere , laborare , atque etiam adversus hostes adire periculum possint . Nam soli agricolae res suas extra munitiones habent .
450쪽
CAPUT II I. . IN hominum autem genere curando ii prima uxori
adhibenda curatio . Societas enim seminae & maris maxime naturalis est . Huius rei fundamentum a nobis alibi positum est , naturam cupere talia multa procreare qualia produxit, ut in quoque genere animalia. At fieri non potest, ut hoc femina sine mare , aut mas sine semina perficiat. Quamobremi societas illorum necessaria est. Idque in aliis quidem anima tibus nulla ratione duce , & naturae tantum impulsu , dc solum procreandae sobolis gratiae coeunt. In cicuribus autem , & in iis, quibus est plus cuiusdam prudentiae , perspicua magis atque manifesta societas, i quia magis elucent mutua auxilia , benevolentia ἔ, lasbores, & operae communes . In homine vero maxime p. spicitur haec coniunctio, quod mas & femina , non solum ut sint, sed etiam ut bene sint, inter se dant operam;& habentur liberi non modo ut naturae serviatur, verum etiam ut inde capiatur utilitas. Nam quae parentes , cum vires haberent, labore suo in aetatem Iiberorum imbecillam contulerunt: debilitati senectute , & viribus destituti , a valentibus quasi deposita recuperant . Adde quod & hoc ambitu ac tanquam orbe natura supplet aeternitatem , si non singulorum numero , at certe specie conservata. Sic divinitus natura utriusque & viri , & mulieris ad coniunctionem societatemque praeparata est . Distincta enim est , ne esset utrique ad eadem omnia similiter utilis & idonea facultas , sed in quibusdam ad contraria. quae tamen eodem contenderent es apta. Alterum valentiorem , alteram minus robustam fecit, ut haec adducta metu di- . lictentius ad vigilet ad custodiam rerum : ille sortitu