장음표시 사용
411쪽
Iu VI. E T HI C O R U N. 38sa virtute . Id aut posse fieri , nisi quis omnes illas vi tutes habeat, doceri potest ex iis, quae sunt apud Bur Ieum , Buridan. & Acciaiolum . Καιμπαιαὶ Vide exemplum mirae constantiae , &odii etiam in tyrannos, in Catone Uticensi adhuc puerulo apud Plui. dc egregium exemplum humanitatis in filiola Plutarchi adhuc infante , se το παραιμυθ. πνὸς
Σωκρατης μν D ergo quodammodo probabat illud :sP τλημον Φετη, α ρ' ηιθ' ἐγω, σε εργον ησον ' σοῦ δ' ἄρ' ia υλάγες τυχ' , &virtutem verba putas , ut Lucum IIgna. Horatis
ἐμὰν in quod posset esse etiam alio monente , qui prudens emet. At μετἀπ ορθῆλογου agere non dicetur , nisi qui isse prudens si . εοικεν ορῆR Haec verba delenda sunt, neque ea agnoscit Argyropylus .
Finis Commentariorum M lib. 6. Eibicorum Ariflotelis.
412쪽
earum , quae actione , & eorum quae cognitione cernuntur tractatione, ne quid omittatur , quod ad hanc philosophiae partem pertineat , ea quoque excutienda, sunt quibus cum virtute vitioque quaedam intercedit similitudo, ita ut ipsa qumque in ratione vivendi aut fugienda , dc vituperanda , aut persequenda , & laudanda sint. Talia autem esserion nulla ex iis, quae mox driaturus sum , facile intelligetur . Didicimus principio libri rexti duo requiri ad virtutis mortalis persectionem . Unum , ut O , o Qνακ--ος vere iudicaret de expetendo , aut fugiendo. ΑΙ terum ut ea pars animi , in qua inest appetitio , consentiret cum illo vero bonoque iudicio , & quod mens pronunciasset fugiendum esse, id prorsus aversatur rquod expetendum . id sine ulla cunetatione sequeretur. Quoties igitur concurrunt haec duo , ut & mens vere iudicet, & quo illa intendit, eodem appetitios feratur , tum demum perfectam dicimus esse virtutem. Contraque cum S appetitio ad turpia , ct inhonesta
413쪽
I N VII. ET HICORUM. fertur,&quadam quasi caligine erroris occoecata mens, ea ipsa persequenda , & in comparatione aliis anteponenda esse iudicat, tum eum , qui ita affectus est , vere ac proprie dicimus eme vitiosum.Sed evenit plerum inque ut mens, & appetitio dissideant, cumque mens vere de honesto, ac turpi iudicet, et is honestum anteponenti, appetitio, tanquam calcitrosus , & contumax equus bene ducenti insessori repugnet. Func igitur, aut in illo conflictu vincit ratio, & appetiti nem quamvis invitam , ac renitentem sibi parere cogit;
atque hanc affectionem animi , contiaentiam , Vocamus, aut ut ait Poeta . Fertur equis aurua , nec audit curras hasenas ,
id est, immoderatae illae , & effrenatae cupuditates
ruunt, secumque hominem auferunt, dc neglecto rationis imperio exultant, atque hanc incontinentiam , aut , impotentiam nominamus. Hoc autem inter vitiosum , & incontinentem interest, quod vitiosi etiam mens ipsa corrupta est : incontinentis non item . Hoc Continens &-as , in quo est virtus , quod hie, & ab omni turpitudine abstinet , & hoc ipso gaudet: ille et si quae turpia sunt, praetermittit, tamen id non sine quadam molestia , morsuque ut ita dicam , animi facit. Itaque is qui virtute praeditus est, similis est navi, quae & bonum gubernatorem habet, & secundo ac serenti utitur vento . Uitiosus navi, quam dc ventus agit in brevia , & scopulos , & gubernator imperitus , portum ibi putans esse , eodem impellit . Continens navi, quae reflantibus , 3c reluctantibus ventis , gubernationis tamen virtute fertur in portum. In continens navi , quae bonum quidem gubernatorem habet, sed vi ventorum , ct tempestatum abripitur .
. Haec similitudo diligenter considerata , nisi me fallie animus, aliquid conseret ad harum rerum diserimen intelligendum.
414쪽
M. ANTONII ΜUR ET IExistit etiam interdum , etsi non laepe in hominibus admirabilis quaedam animi excelsitas , ut non tan tum omnes virtutis numeros impleant, sed quaedamessiciant , quae a nemine expectari , omniumque supra hominum captum posita eme videantur. Si ergo haberemus aliquod nomen virtutis nomine pulchrius , & sublimius, id eis tribueremus : nunc quoniam iis , quae rarissime reperiuntur , nomina fere imponi non soleant , huic animi affectioni suum , ac proprium nomen nullum impositum est , sed eam heroicam , ac divinam virtutem vocamus . Rursum tanta nonnunquam in quibusdam est naturae depravatio, ut non humano more vitiosi esse, sed prorsus hominem exuisse, & in taeterrimas beluas degenerasse videantur . Hanc feritatem nominamus . Haec igitur huius libri octavi materia est : duabus enim partibus continetur :quarum prior heroica illius ac divinae virtutis , & Iiciatis brevem , continentiae autem , & incontinentiae , longam & accuratam tractationem habet. Po- serior, quoniam continentia, & incontinentia , quaeque eis vicina sunt , tolerantia, & animi mollitudo in voluptate praecipue, molestiaque cernuntur , in utriusque harum rerum erudita , & copiosa explicatione consumitur. δε ταυταὶ Cognitis videlicet iis , quae in superioribus libris tractata sunt . Των eis τἀ ηθινή. -τωνὶ ab iis, tanquam notioribus progreditur ad ea , quae expetenda, & persequenda sunt. regere, ac cohibere. Hinc cum quis non potest scriptum regere , id est , cupiditates suas frenare, ac coercere., Δ Satis enim crebra eorum exempla quotidie
Προς θοιοτητα) Non erit alienum breviter proponere aliquot exempla seritatis, itemque eius virtutis ,
415쪽
uuam heroicam , ac divinam vocamus , ut quid utraquest, facilius intelligatur. Quos igitur dicimus
Eos nimirum , qui quaedam ita taetra facinora , i flagitia in se suscipiunt, ut aures ipsae ab eorum commemoratione abhorreant. Exempli causa. Heistor Pa trocolum interfecerat, Achilles , qui amici mortein ulcisci velletis Ter circum lilaeos raptaverat Hectora muros . Crudele lacinus , sed tamen tale , ut in hominem cadat . Fulvia Ciceronis caput , & linguam acubus punxit . Omnino magnae cuiusdam crudelitatis est , etiam in cadavera saevire : sed tamen hoc quoque multi alii fecissent. Tydeus Diomedis pater in bello Thebano, a Menalippo vulneratus fuerat, eius a se interfecti caput Amphiaraus ad Tydeum tulit. Tydeus capite hostis mortui mordicus abrepto,& dentibus suis abrupto , cerebrum illius absorbuit . Tygridis hoc , aut ursi, aut lupi alicuius , non hominis suit . Tereus Philomelae . coniugis suae sorori per vim vitium obtulerat . Indignata uxor , commiines filios interfecit, eosque viro epulandos apposuit . Nulla hoc fera Dei Gset . Haec igitur feritas est . Heroicae virtutis exempla Hercules , Anaxarchus, Socrates, aliique innumerabiles cumulato praebebunt. nοπερ οριηρος Priami verba Iliad. s.
416쪽
Μ. ANTONII ΜUR ET Imios viros filios esse Deum,& post mortem Deos seri. Prioris exempla Hercules, Theseus,Minos, Lycurgus, Romulus , alii . Posterioris, Hercules ipse , Romulus , Orestes , & Pylades, ut est apud Lucianum in Toxari, innumerabiles alii . Euhemeri historiam peteeκ Lact. Cic. I. Tuscul. Ex hoc Θ nostrorum opinione Romulus in corio cum DIis agit aevum, ut famae assentiens dixit Ennius , ω apud Graecos , indeque perlapsus ad nos, oe usque ad Oceanum Hercules, tantus, θ' tam praesens habetur Deus. Paulo post : Quid totum prope coelum, nou- ne humano genere completum est λ si vero scrutari teter ω ex iis ea , quae scriptores Graecι prodiderunt, eruere coner ; psi illi maiorum gentium Dii qui habentur , hinc a nobis profecti in coelum reperientur. Plinius: Deus est mortali, iuvare mortalem, et haec ad aeternam gloriam via hae proceres iere Romani . Hae nunc coelesti passu cum liberis fuis vadit , maxImus omnis aevi Rector Vespasianus Augustur fessis rebus subveniens . Hic est vetustissimur gratiam referendi mos, ut tales numinibus adscribantur . Auippe
omnium aliorum nomina Deorum ex hominum nata
sunt meritis. Cicer. a. de natura Deorum: Sufeep It aurem vita homInum , et consuetudo communis , ut benefici sexcellentes viros in cρelum fama, ac voluntate tollerent . Horatius . Iustum oe tenacem ,
mee te merentem Bacche pater tuae , vexere Tures , indoeiis iugum
Cicero :Et ollis quos Endo coelo merita IocaverInt . Oι λακωνες in Μegillus Lacedaemonius apud Plat. T.
417쪽
Eust Iliad. SMπὶ an τοῖν , ct maior , etsi aliter scripsit Lambinus. ' θηριώδης μαλιτα ἰν Mῖς βαρceris , ut Scythae , Antropophagi , & Persae, qui cum matribus commiscebantur , tam ηρ- , , ut Hercules in Agaue, Eri tho ius , Hecuba , quae propterea Lucana ursa dicitur : οἰ ---λριώδεις καλοῦντο Q Iis fuit Eehetus , quem Homerus Odyssi es vocat is io - ταν δηλεμνα παέτων. Vide , quae de eo Eustratius
Tales fuere Nero , Caligula, Busiris, Mezentius, Phalaris , &c. Ἀγλὰ μει) Alia commodius paulo post tractabuntur, alia iam tractata sunt . Dicendum igitur- ρἀ-
Ἀκρααα, in iis, qui sibi moderari non queunt i n ira , In ambitione , & similibus reprehenditur tantum. , ut
At ἀκραιπα est etiam nomen certae cuiusdam , quae in eorum nullo cernitur .
418쪽
3sa M. ANTONI i MUR ETI 'Eπά δε ὶ Iego ετι δ', ne duobus modis pendeat oratio,
dc quod nihil addatur ad illud quod nihil ad ii
Iud-μπ , legendo autem ετι , saltem alterum incommodum tollitur.
Αι μὶν εἰσα γενειὶ Sequebatur ut adderet, αἱ δε' ἐναντίων, αἱ μ παρυ , sed omisit, transiitque ad divisionem ex quibus illa alia membra intelligi posisunt cum omni S referatur ανὸς το ηδύ. Est igitur . Argyr. tamen addit de suo aliae non sint in quod ego facere non audeam.
Καθαπερ- Θερον atqui nusquam ita divisit, sed tantum dixit duplicia esse τὰ μιν-τἀδ αἰριτἀ μῆν φυσει θ cia Αλlis. At haec eadem di visio est, nisi quod additur membrum unum, quod ibi
praetermiserat. Praetermissum autem erat illic , quoniam ea tantum quaerebantur, quae ad continentiam,& incontinentiam, seu proprie, seu communiter di ctam pertinebant. Hic additur , ut quasi via munia tur ad explicandum θηριοτητα. Et hic vocat τὰ μεταξὐ, quae primum Vocaverat ἀναγκῶα, & ita accipit Λrgyropylus. Πν Hηματα. Hoc exemplum resertur non ad proprium membrum , sed ad primum , & tamen mirabile est. pecuniam, dc lucrum numerari inter τἀαίρετἀτνφυ--,cum tamen constet ea expeti tantum propter usum, Sed videlicet ita vocat bona omnia quae quidem non
ουτῶ παχεινJ Non quod ii. assiciantur, eaque concupiscant,& ament. At εν ῖς εναντι , alio ratio; simpliciter enim ea amare, & concupiseere. viruperandum est. , moz ιὶ Huic quoque οσοι nihil est,quod respondeat: aeam cum dicere, ut videtur, instituisset, o σοι μιν μεν σκει- , εἰ μη δια το 'salc-ειν , aut aliquid ta
419쪽
I N VIIo ETHICORUM. 393. pro iis , quae dixi , addidit οἶν , dcc. est igi
tur insigne ανακοληθον. dc proferre possent talia quaedam ex aliis scriptoribus . Καιὰ 'ψεκτῶν non dicit ipsam ακρασίου eme ex numero M ψεκτων, ut Argyrop. Lamb. & alii putant, &graecus etiam interpres , sed referri πος τα ψεκτα, tanquam ad obiectum , ut rectissime D. Thomas . Τ Ορασίου in legend. ηπος τιω ακμμαν, & ita legit Interpros veta omnino ita legendum est , nam dicunt primo , deinde addunt 'ri
manitatem pertinentia , sed ait illa superiora ita ex
420쪽
quibusdam morbis, aut consuetudine evenire, ut haee quoque eveniunt. Eιπειεν nemo ob id dicit mulieres ρατεῖς
IN CAPUT VI. o τι ἴ-, &e Turpius est vinci a cupiditate,
-2λας in legendum videtur , Γλλαἰ dcci' μοίως δ' xσθὶ Itaque Phaedria Terentianus, quod biduum amica carere non posset, ipsemet mollitiem
DIον ἐν τοῖς σκυθωνὶ in aliis libris , quod verius puto; nam dc Aspasius ita legit.' Ωρατερ εγογαργαλIMGτις -οαργαλιθέντες P.
ελάβεν ρογαρ nam si emet admodum vehemens, I non daret spacium cogitandi. ως διιτ i , &c. . al. μη , & ita Veter. aut o sed prius malo