장음표시 사용
131쪽
130 TRACT. viniis, veι alicvj iis particularis. Ratione ι .poris prohibila est uliquibus in regnis obprolificationem animalium. Ratione personae omnibus iis est prohibila, qui facultat in non oblimiorint a principi': ex art. 35 Iluris Donalis i l. Rationis modi en textus legis in rognis aliquibus: e pro ita ια eae-eia l eoltuso di laeet o di traboeehetti di qualitast forta; 2 eoι melle di nolle tempoda tin'ora clopoli tramonto ad Nn 'ora priama deι Ierar dei sole; 5 alla ι raceia sulla neve. iterum: e pro ibiιο di prendere e di- struggere se υOra e te nidiale delis sρIsag. gine. eecessuate pero quelle desti animali uir apina, e di quegii altri rhe nidificano miluo; hi einli e netis case. - Quoad piseati nem id unum adnotamus, nempe vetitum esso sub Staiulis poenis et cursum stuminis noclero, et calcem projicer , vel quodvis aliud quod piscibus noceat. Ex decreto 20 l. 1854.
Ouid quaeres de iis, qui venantur in
fundo alii no pis. L 'gu id vetitum est. sine domini licen-lin. Audietur jus poenale Neapuli lanum art. 465. Cularo che senaa la permissione, sis p r caecia siu per astro oggeus, en trino nes-Poltrui sondo chiuso damura subbricanιe, odia mura a seceo, da si pe. da fossato, ο dariparo di terra, ehegiunga a pulmi cingue, ead mo in contrannena ione di poliata. Q. 2. Cujus e. ι animul a te capιum , si fustum arxipiat 'R. Si fugam arripiens animal a te captum, naturali in acquisivit lihortatom . desinit esse tuum est fit primi oecupantis : secus somper tuum erit. Naturassem autem libem latom reeipere intelligitur animaι, eum seloeutor ιuos effugeriι, uel ita siι in eo ectu tuo. υι dissicilis sit e us persecutior ita Ju
auι illaqueata, eapta vero ab alio e Si sera ita vulnerata erat nut illaqueata, ut adhuc posset fugam arriper', fit primi occupantis; quia tidhuc censetur in naturali sua liburtute. Si vero ita vulnerata erat aut illa-haee eonveniat illius dignitati. Hine Lessius tum aliis evntravenientem non solum de peceato gravi reum dieit, sed etiam ad restitutionem leneri eo tendit, si loca reservata sint elausa. nee alia sit imposita poena V. Liguoti us Mor. l. a. nu. l. sit o. Hoe pariter valet de pisealione. Videant autem omnes venatores.ne venando segetibus frueli-husque damnum inserant; qui euim damnum inserat, de damno lenetur. ill .uoad Clerico hei e nulla lex est ei vilis specialis : est lamen lex ecclesia,lita, de qua vid . de Obligat. d. i. e. 2. a. 2. l. DISP. Il.
queata, ut non amplius potuisset fugam arripere, propria erit vulnerantis et illaque. antis; est enim jam inchoata ejus posSessio. Si vero res dubia sit, dividetur in partes aequales, cum aequale tunc sit utriusquct et jus et spes; quamquam sit lanc altendenda luxta alios lex illa generalis : fere besιicie
capientibus eedunt, non vulnerantibus.
Q. 3. Quid de eolumbis, euniculis eι Pi- cibus, si sedem mutentpB. Huius casus definitionem hubomus in iure civili Neap. art. 489 : ε eolambi ita , conlati, e Pisci che passano ad alιra eoω-b a , mnigliera o peschiera, si acquisfanoMι proprietario di questi tagelli, quando non ni sieno stati aιlirati eis arιe . e con
N. ll. - De Inventione. Q. l. Ouoluplicis generis sunt res inmen tae pli. Res inventast aliae dominum nequ8 habent, neque habuerunt: v. g. lapilli et gemmae, quae in litore maris interdum reperiuntur. Aliae dominum quidem jam ha huerunt, sed nunc desierunt habere: ut sunt thesaurus, bona vacantia, et d relicta. Α-ιiae dominum habent, sed ignoratur quis
nam sit, ut sunt nuper amissae r S.
0. 2. Cujus sunt res, quae dominum nee habent nee hubuerunιρn. Lege civili desinitum est, ratione ipsa Suggerente, reS inventas , quae dominum nee habent nec habuerunt, pertinere ad ipsum inventorem. Hinc lapilli, gemmae , fragmenta auri , margaritae coralla etc. quas in suminum lando reperiuntur vel scopulis adhaerent, sunt iuvenioris. Non sunt lamen inventores sed domini landi venae metallicae, lapidicinae, carbonariae , cretari an, arenariae, quan considerantur tamquam pars fundi, in quo inveniuntur , uti aquae sons, qui ibi scaturiret a . Hic lamen maxime sunt ipsae locorum leges inspiciendae.
2 Inst. L. 2. t. . darer. 12. at Columbae squod valet tum proportione de e nientisὶ proportionari debent latitudini sundi: atque
a domino turandum est, ne damnum inserant. maxime seminationis tempore. Vitiui. quibus noeent. possunt eas utique abigere, eaque de re reclamare. Vid. Botirier. 43 Art. 474-C. G 56l . P. 59 - . N.Mn. i5ὶ in sui do alieno sungos perquirere. vel eolii- gero glandes. vel sibi hindieare nuce Reeastaueas quasi is jam collecti in eonductae mulieres stramen melinando, vel alii easu inveniunt, seri ne ubique
132쪽
DE vIRTUTE IUSTITI E 1310. 3. Quid de thesauro' suudo uti euo etiam casu , t netur illico mR. Thesauri nomine venit: quaeeum- myscientia dimidium redderi domino laudique res infosxa vel abscondita, cujus do- ip ius; ratio quia haec civilis iuris disposi-mini m moria non eaetat ita, ut nemo pos- tio est determinativa proprietatis: idquerit demonstrare illam esse suam. Vid. ius lex potuit agere ratione boni communis, ut eiv. neap. art. 656. Dicitur quaecumque tenent sere omnes. Qui vero ex industria res, ergo pecunia, numisma, vaseulum, um thesaurum invenit in alieno lando ulriunna, statua possunt esse materia thesauri ; do at non tantum dimidium , sed totum infossa veι abse dita : secus res non habe- domino reddere ante judicis sententium , retur ut verus thesaurus ex jurisconsultis . negant communiter cum Gerdit, Lar man , Porro thesaurus, attento solo jure naturae, Lessio ele.; quia quoad hoc lex est poena ad inventorem spectat, quia habetur ut res iis, quae non obtinet aute sententiam s5ὶ; nullius, non autem ut pars loci; unde esse I si thesaurus inveniatur in fundo commu- debet primi occupantis. Attamen spectato nitatis, Ecclesiae v ut demanti, in thesaurum jure civili, totus quidem est inventoris the- jus habet simul cum inventore communitas, saurus, si in proprio lando inveniatur: ve. Ecclesia aut demanium, quia haec babenturrum si iiivpniatur in fundo alieno, tunc id ut lotidi m phrsonae s6ὶ M. si simplici casu contingat, thesaurus divi- 0. 4. Quid de fodinis 'ditur pstr dimidiam partem inter inventorem se. uuae ad fodinas et similia pertinent, et dominum landi l; si autem data opera, peculiaribus dispositionibus reguntur ex totus domino sundi cedit thesaurus i2 . Hic iure civili Nρap. ari. MI ).
etiam notandum est: 0. s. cujus sunι bona derelicta , et va- . Por dominum landi intelligitur qui eantia' habet dominium directum landi ipsius, non R. Bona derelieta sunt ea, quae dominuS
vero qui ha het utile lantum: unde usu fruc- ipse ab cit ex animo a se abdistandi eorum tuario nullum compelit jus in thesaurum , dominium; undo huc non veniunt sta quae nisi sit inventor 3);-2 censetur invenisse di minus necessitate coactus projicit, V. g. thesaurum qui primus rem viderit aut visi- in via, quia incensa est domus. Bona dere-hilem reddiderit, etsi eam non apprehen- licta Ox loge si mobilia, sunt primi occu-
clerit ; unde si artifex comam domino labo- pantis 8ὶ ; si immobilia , cedunt Ii,co I .rans thesaurum videt, et dominus eum re- Bona rarantia sunt ea , quae quis reliquit
movoat ne illum apprehendat, nihilominus ab intestato mori ns, quin habrat haeredes jus habet ad dimidiam partem. Excipe si intra duodeeimum consanguinitatis gradum. artifex praecise a domino conductus suit ad Haec omnia, nulla lacla distinctione mobi- quaerendum thesaurum: tunc enim non ip- lium et immobilium , pertinent ad regium se, sed illius conductor thesaurum invenisse fiscum 10 l. liue ex parte valet etiam de b
censetur 4 ; - 5 qui invenit thesaurum in nis jacetilitas, de quibus ubi de Testamento.
eonsi eludo permittit . ut permittit io alienis agris num agri nulli mode perlinet neque est pars fundi. ol vineis eolligere spleas et uvas, quae tugiunt Iin Bouvier. manus metentium vel vindemiatorum. Haee uti lo- mees: non lieet a rustieo emere vili pretio gem iidem bona a dominio derelieta 'habentur. Sed ea- mam. quam ipse putat esse vitrum; ergo a pari ne- vendam, ne talia inquirendo alienis sundis damnum que eampum pretio ordinario . si ibi Iatet thesau inseratur, ut non raro lugendum est. rus. Sed disparitas est, quod praestantia gemmae xi Congruit eum nova lege Austriaca, quae pri- sit pars ejus: insuper non emitur prelio , quod ex- initus si eo debitam partem remisit. eommutat habet aestimatione. At thesaurus usta est 23 Cod. Alb. Art. 685- C. A. 391 C. G. I 16 pars agri; et ager emitur juxta communem aesti-- C. P. 565 - C. N. 629. niationem hominum . ita Lyonnet. sal Cod. Alb.art. 510-Eιl et t. quoad alios Cod. i5ὶ v. Liguori. Opus Mor. l. 6. n. 502.
peeuniam invenit, totum sibi retinere potest, si quoad alios Codiees. nulla sint vestigia, quibus judicari possit. ad quem l7ὶ Cod. Alb. Art. 432-C. A. et v. 1 28T. V. e- haec pertineant;quia est simul inventor et dominus. tiam R. Edicium 30 Iun. 84o. Ita Lessius - item opifex, si in domo aliqua labo- i8J lus ei v. Neap. art. 633 - Cod. Alb 582 rando inveniat in aliquo angulo parietis vel in aris C. A. 381-C. G. 12-C. P. 56l C. M. 626. ea vereri summam petuniae, dimidiam pariem re- si lus eiv. Neap. art. 464-Cod . Ath. 419-C. tinere potest, si nulla omnino adsilit vestigia pe- A. 387-C. P. 397 C. N. 431. eoniam illam dise talis personae vel fami Iiae; quia i 10) lus ei v. Neap. ari. 46l-Cod. Alb. 941. 06 tutic ratio thesauri haberi videtur. ita Sury-ltem -C. A. et v. M T51. Issi C. G. ari. III, 76η qui pretio eommuni emit agrum tenensibi esse re- C. P. 849,858-C. m. 926. 935-c. 1l. De sucees- eon dilum the flurum, lotum retinere potest, si in- sine art. 23 et 29. Egi siseus proprie vas ex juveo veniat; nam thesaurus uoadum repertus ad domi dein dielus fuit loculus aut sacculuς ad p ruinam
133쪽
Sed quid i quaeres de bonis naufrago.
rum' sunt ne inter derelicta habenda 8 Ne guttve: alia sane causa ad rem Iustinianus, ut e teri legislatoros consormantur j est earum rerum . quae in tempestate levandae norit eausa ejiciuntur ; hue enim dominorum permanent. quia palum est eas non eo animo diei quod quis eas habere nolit. sed quo magis cum ipsa navi maris periculum ess igiat : qua de caura si quis eas fluctitas utilens rei et in m in ipso mari nactas, lucrandi nnimo abstulerit fursum committit. Non longe ridentur discidere ab iis, quae uerti eda currente . non intelligentibus dominis, eadunt ' . imo si nauisugorum bona portineant ad i hristianos, Pa surripientes incurrunt excommunicationem latae senis
uic autem notamu , quod lum jura super horia in mare projecta uut a mari rejecta ;lum iura supΡr plantas et herbas, quae crescunt juxta litus , propriis reguntur legi-
0. 6. Quid de rebus inventis, quae dominum habere censenturΤR. Si diligentia adhibita, quae rei inv n-lae valori corresponduat 4 , statim invenitur dominus . res ei ira UΡnda est . cum clamet ad dominum. Hinc d. Λugustinus :si quid invenisti, eι non reddidisti. rapuia
tant esse si alienum quod invenerint, retin ant, et dicant, Deus mihi dedit : eui habeo reddere3 Diseant ergo hoc peccatum esse fiamite rapinoe, si quis inrenιa non reddaι GJ. Est cor tum p pud Omn s.
Sed squacres) euinam in conseientis tr d nda est res innenta , si debita diligentia adhibita. ejus dominus nultimode potuerit inreniri ' Hic praemittenda sunt qua o a civili loge sunt constituta ex art. 637 I :
ncquq enim sine damno ignorantur, siquidem lex nulli transgressori parcit. 1 Si res inventa non excedat valorem quatuor vel quinque carotenorum, adludi tur ipsi inventori, si enim statim dominus non potuit inveniri. id magis sit impossibile in d 'cursu, quum parvae rei nou sileat institui longa loquisitio. 2 Si res inventa excedat valor m supradictum, debet illico consignari auctoriis tali locali ubi invitilla fuit . ut ex jure Poen. Neap. art. 463 n. 6; vel Parocho, ut apud nos mos est id .5 Quod si inventor tali muneri suo non satis eicit irom nempe vel domitio tradendi, vel buctoritati consignandi, casu quo dinminus non inve uiatur. nee agatur de re eX-
cedento dictum valorem habeatur uti dolo-Auq detentor rei aliena '. Ius enim poenale Neapolitanum art. 4i,3 nuin. 6 in Dum ita
minore dei rarore delia eosa rinvenula, nὸ maggiore δει doppio. 3 Deinde tam unctoritas loealis quam Parochus debet convenienti modo significure populo rerum invuniarum notitiam, ut detegatur dominus 9 . Quod si adhuc non detegatur, tunc lex civilis post lapsum biennii a die publieationis praesumit res illas derelietas, et ideo inventoris proprias. Cui oel in se tradendae sunt, si adhuc extant, veI in aequivalenti, si conservari non potu rint - Λt si dictae solemnitates omissae fuerint, dominus apud quemcumque rsem
suam repetere potnst cursu trium annorum ab nmissiono computando: ex art.jur. civi
lis 2 85 cit. 10 .His positis:
R. Si adhibita debita diligentia, non inve-
servandami demum diei eoepit publicum aerarium
quirendum dominum eum diligentia pretio rei proin portionata . quia in pari oecasione idem sibi fieri unusquisque censetur veIIe. Dixi saltim eae eham late. quia plurimi Theologi eum Collatore Ambia-riensi, ut valde suspectum injuglitiae habent eum. qui omittit hujusmodi disquisitiones ἰ adest enim ni ani-eontractu', quem vocant aestionis. vi eujus in pntor, eo ipso. quod rem apprehendat, et in tu - todia aecipiat. suscipit in se illius euram . ae proinde obligatioti m us minum qua prendi. ul ipsi νam rod dero valeat. Si has disquisition saepto noli l. lime res non pra lapprphendenda. IIoe salis rationi eon enlaneum est, et imo ultra omne du-hium . εi disquisitioues omit Leudo . rem inventudisse iliorem reddat . prout ordi uarie accidit, eum in entor rem apprehendens eausa sit, tur dominus ommuniter recordans loti. in quo eam Perdidit . eam frustra hoc in toto quaerat . vel res amissa non inveniatur ab eo, qui dominum diligenter inquisivisset n. ita Lyonnet.
Ex inadem svnodo Novariensi res signifieari debei Episcopo. si exeodat valorem duod miri lihelistarum mon lae noxae pedemoulanae, ut earum ueterminetur usus.
134쪽
niatur domi nux roi inventa'. cuinam illa sit tradenda in conscientia , disputant. - Alii Cum Navarro et Soto tenent. quod inventor potest luto ill .im retinere: quia domino nouin vento. post Omni'm diligentiam, res ceusElur domino in rere, et ideo fit primi occupantis. - Αlii unldμ communius csnsent cum S. Autonino. Habstri, Billuari, Ca-jset uno. Collet, Lyonnet, Ilos a glia, SVlvio aliisquρ, rum perditam dobsere elargiri in usus pios. Ratio, quia praesumitur voluntas clomini esse, quod si ipsu rem amis am habero non possit. saltem illa pro anima sua μr cotur. Hic ei tari possunt ut Catechismus Ro- munus et s. Carolus in concilio Modiol. lv, quibus aperte statuitur bona inventa in pios usus distribustiada esse. Et talis etiam videtur esse fidolium persuasio. Unde inuontor non potest ea sibi applicare nisi sit vere pau-D r. - Alii tandem sic verius di tinguia ut
Dic.: si Etiam post adhibitam diligρntiam ii-liqua appareat spus iuvi utendi dominum tunc ei conServanda est, aut ejus pretium: ot si neutrum servari potest, debet distri.
Dui paupPribus; quia dum talis spes durat, dominus habet dominium rei; ideoque illa clis tribuenda est juxta ejus praesumptam voluntalem l: hoc porro sensu accipienda sunt o secta testimonia. Si e converso, res spectatis circumstantiis longitudinis, tem. Doris, vel distantiae loci. vel diligentius inquisitionis, vel impossibilitatis recogniti nis rsti, ut accidit in nummis ordinariis in non sit amplius possibile quod ad dominum
redeat, illam potest invenior sibi retinere, Cum sit nullius: et si casu postea dominus Ompareat, nihil ei debetur, cum amiserit omne jus. Nec va isti dicere, quod juxta sera 'sumptam domini voluntat in est res illa eroganda in usus pios; num quando, attentis dictis circumstantiis, judicari potest, quod dominus nmplius non possit inveniri sui evenit
in casu, quo omnia a Rupra m morata civili lege praescripta impleantur , tunc nulla Supponi dehet praesumpta domini voluntas;
nam iste per suam impossibilitatem pam recuperandi, ejus dominium prorsus omisit. Hanc senteutium expresse docet s. Tho
tur, et hoe credit inventor, licet sibi eas re-
1ὶ si post distrihntionem dominus eompareat.
die utit rem ipsi restituendam a paupere vel ab eam habente. si adhue illa in Ae vel in aequivalenti exi-Sint. Dee sit praeseripla; quia largitio haee videtur ineludere conditionem . nisi dominus innotescat.
tineat, non mmmittit furtum M. Ratio a priori est, quia jus gentium tribuit privatis dominium rerum non ad aliud. quam ut illis utantur. Hinc quando est impossibilo rem pervenire ad ipsorum usum, illa tanquam derelicta pundit nullius. et redit ad primasevum jus natura o : ac ideo sit primi Occupantis Sin 3 ulla obligatione St. Quoad
hane questionem vid. jus . civ. neup. artis
Quid dicos) si Confessarius a poenitentσrogetur de rerum inventarum restitutione
mino facienda ' Consessarius non debet
in Se tale onus Auscipere, nisi aliter restitutio satis commodo fieri nequeat. Quo in Casu ad omnem Suspicionis notum effugie clam ultenti' sal agat, ut nites tutionem Re- ructae restitutionis seripto exaratam a domino ipso reportet, eamque poenitenti Cau
Q. 1 Quid est Meessio, et quotvleae'
n. Accessio est ille domini uin acquirendi modus, quo nostrum fit illud, quod uel rebus iam nostris adjungitur, vel ab lysis νε-hus nostris producitur stoe de industria siue ipsu sui natura; Rive res illae mobiles sint, sive immobiles. Vid. ius ei v. Neap. art. 471 Duo igitur sunt genera accessionum: res
nim vel ab altera producitur, vel alteri ad
0. 2. 0-modonam una res ab altera pro- duriture R. Res una ab altera producitur vel reat i ta te ut fructus agrorum, laetus animalium etc. vel suppositione sen juris selione, ut pensio fundi locuti. reditus vitalitii etc. : quae omnia generali fructuum nomine appellantur. Ut igitur cognoscatur ad quem pertineant hae accessiones , triplicem distinguendam dicimus possessorum cla&sem: alii sunt possessores vere domini: alii bonae fidei: alii malae fidei. Possessores vere domini sunt qui plenum habent rei, V. g. standi, domi uium. Possessores bonae fidei
135쪽
sunt qui rem alienam pos , ident taliquam eis
ius proprietarii vi alicujus tituli, qui quidem idoneus est ad dominium transs rendum, sed illud reapse non transsori ob vitium lulans, quod a pnsgessore pΡntius igno. ratur. Vid. ius civ. Neap. art. 475,3 v. g. Si quis fundum ex haereditate possideat putans eum fuisse a testatore aliquando emptum, eum non emptus revora fuerit, sed uSurpalus. Possessores malae fidei sunt qui rem possident, quam non ignorant esse alienam, . g. surto sublatam uis positis: Dicimus 1 : omnρs fructus vlicujus rei pertinent ud ipsius proprietarium, cum sitv re dominus: sud cum onere compensatidialiis expensas, si quae saetae fuerunt; -2
possessor bonae si ei jus nubet in omnes fruetus perceptos li), nec debet domino restituere nisi quos percepit a die, qua judi-eialiter de restitutione suit expostulatus. Attamen jus habet retinendi rem quoadusque sibi a domino sint compensatae melio. rationes a Se procuratae, Si adlluc perdurent; - 3 possessor malae sidei restituere debet non solum fructus Omnes Perceptos, sed etiam quos percepisset, si tanquam bonus paterfamilius rem administras- fiet: ac merito, cum sit in culpa. Vid. ius' civ. Neap. arl. 474 e seq. M. 0. 3. Ouomodo eontinstit accessio in re, quae una aurei 1uvisur 'n. Accessio in re, quae una alteri jungitur , coutingit tum in immobilibus tum inmobilibus. Ubi notamus, quod hic gstnera
lim ρst receptum, ni acceswrium sequatur principale : est autem principatu res, quae ex se subsistit, licet minus pretiosa: acceS- Sorium vero quod ulterius rei ornandae cau sci accedit.
0. 4. Ouos modis eontingit aeeersio immobilium 'Vid. ius civ. Neap. ari. 477 et seq. la .
B. Duobus: l plantalione, ut aed si tione; 2 vi cursus aqua mim. 1. Planlutione et aedifieatione. Tres saetorum species supponi possunt hac Super re:-l quod dominus ipsit plantet, vel aedificet in laudo quidem proprio, SPd materia aliena: μl tunc evadit dominus plantationis et nodificii, sed tenetur solvere materiae valorem , et potest eliam cogi ad
1ὶ Porro, perseveranis bona fide non obstanteritumale illo , quod res frueti levi domino auo i,
Bit Bouvier, eommunius dierant auetores time dispositionem valere pro foro interno, quia leae dominium hujusmodi fruetuum ud possessorem Miluituraeis. et seeuri mis familiti rum transfert. - v.
etiam de Restit. disp. 1 e. s a l. . s.
compensationem damni et usurarum e imo
proprietarius materiae habet jus ad illam sibi resumendam. et id facere possit, quin
opus consectum destruatur vel detertitur; -2 quod extraneus plantet . vel aed in otin fundo alieno, sed materia propria: et tunc
si id egit mala fida , dominus landi habet ius vel sibi retinendi uti propria illa opera
in fundo suo peracta, vel exigendi ut e sun do penitus evellantur. Si vult vindicare sibi opera ipsu , persolvere debet vel malerium et expensas illus quae vulgo dicunturta mano a' opera; vel valorem longe mul rem, quem landus aequisivit propter o ra illa. Si vero vult exigere operum illorum destructionem, operarius debet ea penitus evellere propriis expensis, et Compensare damna , quae inde fundo obvenerunt. Quid vero si adsit bona fides in hac hypothesi dominus landi potest vel persolvere valorem materiae , et expensas operum, vel pretium respondens augmento dato landi valori; at neutiquam potest exig're, ut opern e sundo Puellantur; -5 quod tertius plantμl vel a 'dificet in laudu alieno Et materia alleua. v. g. si Titius aedificet in fundo S. mpronii domum adhibens maleriam Culi: dominus materiae non eam sibi vindicare potest, sed petere a tertio illo indemvirationem, et etiam a domino landi valorem materiae si retinρat aedi sietum Il. 2. Vi eursu aquarum. Quatuor Sunt species hujus vi cessionis , nempe alluvio , avulsio, mutatio alvei et insula in numine nata Alluvio contingit quando uti quid latenter et insensibiliter ita lando meo adjicitur, ut intelligi n queat quantum quovis temporis puncto adjiciatur: hon incremenis tum pertinet ad eum, cujus est fundus, sub certis clausulis. Similiter quando aqua paulatim unam ripam deSerit alterium supergrediendo, proprietarius ripae a numine dere. lictae hujus alluvionis incrementum aequi-rii, quin proprietarius ripae oppositae po sit reclamare partem pr0prii landi, quam qua supergresSa est. Excipe tamen loca amari ri licia: Vid. ius civ. Nev p. art. 48l ut
sqq. 5ὶ - Aruseis contingit, quando vi et
impetu improviso , v. g. numinis, pars aliqua notabilis distrahitur ab uno tando et adjungitur alteri, et haec semper manet
136쪽
DE VIRTGTB IUST Tire 135 in dominio illius , a mijus lando dotracta est ; in hac enim facile potest dominus in v niri , quod non Qvonit in alluvione. Quare domi nux partis arulsae potest intra anni spatium illam sibi vindicar ': quod si negligat. jure suo privabitur, nisi sorte pars illa vvulsa nondum sit ab aliquo occupata. Vid. ari. 484 li J-Mu alio alvei evenit,
cum numen, primo alvΡo rΘlii lo. Per BOVum decurrit: porro ut ei relicti fit dominus illu, cujus laudus fuit oecupatus pur novum alveum in quanti late responis senio Vid. urt.
ne natam , si num n navigationi inservit, insula est fisci, nisi opponatur ii intus vulpru'scriptio, vel nisi fuerit impetu avulsa ab aliquo sundo quo in casu esset compon- Sandus proprieturius landi). Si voro numen non insPrviat navigationi neque insula impetu sit avulsa, ipsa p'rtinet ud eos, qui utrinque praedia possid0nt prope ripam: attamen juxta togis limitationes. Vid. arl.483 et seq. i5 .Q. 5. Ouοι modis eontingis accessio m O.
n. Triplici modo contingit accessio mobilium nempe adjunctione , specificatione , atque confusione sive commixtion . I. Adjunetio est, quando una res, Vel multae res mobiles, quae ad diversos dominos pertinent , uniuntur et eoalescunt alteri rei tamquam principali: v. g. Si plures gemmae plurium dominornm annulo it cludantur. ita ut annulum preliosum Constituant.Jam vero: vel res secundaria, qnae principali adiungitur, et ipsa longe prelio. Sior; vel non Si l, proprietarius rot udjunctas si id Delum sit absque Psus Scientia ac consensp potest petere si parulionem ejusdem a re principali ex art. 495 Si 2, lutum pertinebit ud dominum rei principalis, soluto pretio rerum adjunctarum; quia necessorium Sequitur naturam princi
2. Spee casio est quando meetes nova nnscitur ex re aliena, v. g. si quis ex lana Titii sibi consciat pannum vel ex Ndssa duri quod Tilii proprium est, sibi conficiat annulum ; vel demum ex uva Titii sibi con-
4 Habenda autem erit uli res principalis illa .
tui res allera adjuveta est tanquam Dis mentum et usus vel eomplementum: sie v. g g mma fid-jungitur annulo, et purpura v sti. Si vero dubii
iuri habebitur uti res principalis illa , quae prae
liciat vinum: iste dicitur spee eans. igitur vel res ad specificationem adhibita valde Superatur a labore impenso in ipsa Specificatione vel non Si 3, industria habebitur ut principalis , et ideo artifex poterit
eam sibi retineres solvendo domino valorem materiae, habita etiam ratione damnorum ac poenae, si dominus fuerit inscius Si 2, dominus poterit novam speciΡm vindicare sibi, licet res ad primum statum reduci possit, dummodo solvat prelium specificanti pro ejus labore, vulgo mano d'vers. Quod si species fuerit consecta partim ex propria, partim ex aliena materia, si separari non possint absque detrimento, neque primae materiae sint per integrum destructae, tunc opus commune erit, quoad unum ratione materiae, quoad alium rations tum laboris in opere conficiendo. tum suae ma-lρriae r unde erit res publica hasta ven
5. Confusio sive eommistio est, quando diversae materiae ad complures dominos pertinentes simul eonfunduntur Leucommiscentur. id contingit vel in corporibus liquidis aut liquefactis, v. g. si vinum duorum simul infundatur in unum vas; vel etiam in corporibus solidis, v. g. si nummi Titii cum nummis Sempronii misceantur , frumpnium cum frumento. Porro si materiae illae sine praρjudicio a se invicem separari possunt, quilibet dominus rem suam potest sibi vindicare, v. g. quilibet suam pecuniam; si non passunt, tunc si constat quaenam sit res principalis, dominus rei principalis sibi vindicat totum , v. g. virinum, compensando ceteris materiam pro-yriam V. g. uvas: si non constat, res tota pertinebit ad singulos pro mala quantitatis, qualitatis et valoris materiae uniuscujuS
Articulus it. De modia adquirendi rerum dominii juris sentium derivativis, idest de ιraditione. 0. 1. Quid esι traditio; et quotvnIez2R. Traditio des nitur: translatio po ses-
137쪽
sal TRACT. vl. aionis de manu in manum , si res mobilia sit: vρl immissio in possessionem, si siι -- mobilis. Traditio alia est propria , quae eonsistit in rebus corporalibus, quae mobi-Ies sint sive immobiles. Alia impropria , quae rebus incorporalibus convenit: haec quippe dicuntur tradi, clam dominus alteri concedit Θarum usum. Aliu Acia quae triplex eSt, brevis manus, longae munuS, utque symbolicu : - breuis manus FSt. cum res nostra, quae jam est yene, alterum , ex nova causa jure dominii ipsi relinquitur, v. g. Si res nostra apud aliquem jam existens ex deposito, apud eundem relinquatur titulo venditionis; 2 longae manus est, cum res ante oculos posita sola voluntate alteri traditur, qui eandem se accipere significat oeulis. quasi a longe eam apprehendens; 3 symbolica est, cum intervenit aliquod signum, quod rei traditionem significet, v. g. si tradantur claves horrei ad significandam traditionem omnium, quae in illo continentur.
Q. 2. Ouomodo fit traditio γB. Ex iure Neap. art. 3450 et SPq. si agatur de rebus incorporuis, traditio sit per consignationem documentorum , quae rerum illarum dominium respiciunt, V.g. Patronatum aliculus Beuesicii; aut per usum earumdem rern m de consensu domini. Si vero agatur de rebus corporeiS , est distinguendum: vel agitur de rebus corporeis immobilibus, vel de corporeis mobilibus. Si l, traditio fit per consignationem clavium, ubi agatur de aliquo aedificio; vuldocumentorum, ubi de alia proprietate sit Sermo. -Si 2 μn luris civ. Neap. nrt. l 452 verba: tu tradietione deIle se mobili si compte o eolla ιraditione reati, o cυι consegnarti chiasi sqIi edisiaii. ove si conserrano , anehecol solo eonsenso deue purιi, 3e Ia trallaxione non pud eseguirsi nel tempo Olla vendita. oppure se iι eon prolore ii ave va
tionis a venditores; translationis vero expen-Sae ab emptore serendae sunt, uisi a lite stipulatum sit Tempus autem traditionis illud erit. quod fuerit constitui una ; quod si a enditore non servetur , ius erit emptori vel vendi tiouem dissolvere vel rem sibi venditam exposcere, et inbuper in uiroque casu jus ei est tum ad damna tum ud quid-
quid se i interesse ob talem dilationem. Attamen et veoditor a re tradμnda liberatur, quoties emptor pr lium non solvat. Dec ei ab ipso venditore concessa sit mora imo neque concessu mora ad solvendum, tenetur venditor rem tradere , si de pretio in periculum vpniat, nisi emptor cautionsem pro solutione tempore desinito facienda tri-hulit RHs tandem tradenda est in loco quo
praestabilitum fuit; quod si nihil stat utrimSil. in loco quo serat cum venundata fuit. Est vero tradenda in eo flatu , quo serat tem Pore Venditionis , una cum Suis fructibus et accessionibus 2 . Articulus III. De modo adquirendi domini juris ciuilis universali id eιι de haeredi-
R. Hasereditas des nitur: successio injus, quod defunctus habebat tempore mortis. Hae roditas in jure civili appi ilatur quoqueas pondo Seu tibra, cujus partes vel unciae
pra cipue enumerantur duoducim : dua unciae dicuntur sea tans, haereditati , tres quadrans quatuor triens, SP x semis , Octobessis, novem aodrans, undecim vero G
Haereditas generice accepta dupi 'x est, pro duplici nempe modo. quo ipsa haereditas solet dpserri: vel desertur ex hominis voluntate per testamentum declarata , et dicitur haereditas vel successio testam nia .ria: huc pertinet etiam hastreditas idei eommissuria, et fiduetaria. Vel desertur sex ipsu logis vi et auctor; tale, et dicitur haereditas tegiιima, sive successio ab inlestato. Q. 2. In omnes, qui usum rationis habent valide, possim de bonis suis per testamen-ιum disponere ipso jure naιurae n. Cum nou vir aliisque communiter as. firmativse. Prob. i Seripluui, ubi legitur :addiditque Abraham: mihi autem non dedi. sti semen, eι ecce Nernaculus meus Elii aer haeres meus erit 5 . Unde sic : Abraham nullis tunc saltem valde probabiliter rogebatur legibus positivis; atqui lamen in teu
debat servum suum instituere bonorum Suorum haeredem. sicque de bonis suis peractum lPstamentarium diSI Suisset; serpo persuasum hahebat tulem facultatem a legibus positivis non exoriri. Prob. 2. Ruιione: Sunponamus plureS homi ueti tu quadam in Sula , nullis l0gibus
138쪽
positivis subjectos: unus prope mortem dicit aliis: volo ut quum abiero, bona mea inter vos sic dividatis: Petrus habebit vestes meas, Paulus libros etc. Vel illa dispositio est valida , vel non: Si valida est, saeuitas disponendi per testamentum est naturalis; si non esset valida . tunc bona defuncti erunt primi occupantis, et non obstante illius dispositione, sortior poterit absque t
terorum injuria , omnia sibi arrogare. At hoc rectae rationi et obvio sensui repugnat; etenim nihil est tam conveniens natu rati aequitati, ait lustinianus, quam volun-eviem Domini volentis rem suam in aliumrransferri, ratam habere si . Adde ex naturali lege quisque suum donare potest sub conditione suspensiva; tali autem est donatio per testamentum: est nempe donatio
sub conditione mortis 2 . Hinc sequitur quascumque dispositiones , lege positiva
non clare prohibitas, esse valiuas Per se ;facultate enim naturali valide et licito possumus, dum illius usus nulla certa lege restringitur. Praestat ut Theologi materiam de hac ditate apprime calleant , ut consilium op Portunum praebeant, e L ue unimabus laqueum imponant
S I. - ' haereditate testamentaria IJ. 0. l. Quid est testamentum
v. Testamentum, quasi testasio mensis , definitur: justa et eae natura sua revocabilis sententia propriae voluimatis de eo , quod aliquis posι mortem suam fieri vuIt do rebus suis vel in toto vel in parte. Dieitur l justa eι eae natura sua revom bilis sententia. Sententia, idest certum et
deliberatum animi judicium. Iusta , idest Iegibus testamentariis accommodata. Et eae natura via revocabilis, juxta illud iuris Neap. art. 8 5. It testamento e un attoeol quale it testatore dispone, pel tempo in Qui avra cessato di vivere, di tulit odi par. te do' suoi beni o che iri la sacolla di rivocare: id est non imp 'dit, quominus Omnes
2ὶ Hoe ipsum eontra nonnullos Iurinias tuetur ei. Pastore. Commenti det Cod. eiv. Albertino A. t. Ita etiam Martini. Baroli et antiqui Dmues. 3ὶ V. Omodeo , Trattato delis mee ssioni te
quae per subsequens testampnium sterent dispositiones, habeant esseclum.Vid .iuS civ.
Iunia ιis , ut intelligatur testamentum ex nostro, non ex alieno arbitrio pendere; 5 de eo, quod aliquis; nam tostamentum declarat ultimam voluntatem unius Perso. nae, non plurium simul: iduo nullum csset testamentum sive pro alterius sive pro reciproca utilitate uno et eodem actu conditum a duabus vel pluribus, vid. ius ciV. Neap. art. 895 ; - 4 post morum suam fieri vulι , quia testamentum vim non trahet, nisi post mortem testatoris ; unde dicitur etiam ulι ima voluntas; -5 de rebus suis, vel
in toto veι in parte. De rebus sinis; quae Verba indieant materi ule testamenti obieetum: vel in toto vel in parte; quia hodie testator contra veterem juris Romani praescriptionem potest etiam disponere de aliqua
tantum partu rerum suarum, Pt relinquer . ut e terae substantiae suae deserantur adhaeredes legitimos ob intestato sit. Q. 2. Ouot liciter testamentum potesteonsiderari R. Quatruplici Subrespectu potest testam seu tum considerari: 1 ratione suae formae extrinsecae; 2 ratione Suae formae intrin- sicae; 5 ratione personae testatoris: 4 ratioue persouae haeredis.
N. I. - De tutamenti forma eaetrinseca Il.
0. l. O tuplex esι tesιamentum ratione formae eatrinimae' R. Testamentum si ratione suae formast extrinsecae considerntur. aliud est minus
solemne sev privilegiatum, in quo aliquae solemnitates aliunde praescriptast , urgente causa, ex privilegio omittuntur. Aliud solemne et non privilegiatum . in quo Solemnitates illae debent praestari. 1. Minus solamne. seu prinisestiatum, ad triplicem speciem re voeatur: - ad testamentum tempore pestis veιωMagii, quod valet ad sΡx menses, Dx quo causa hujus impedimenti cessaverit; si tamen recipiatur
tatem honorum dicitur haeredis institutio . vel testatum universata . si universalit alis. dicitur a ti- ιοlo universale, Pt qui sie instituitur, dicitur has- res. Ceterae dispositiones distuntur a tuolo part eotare, et qui sie a testatore voeatur. dieitur legu-ι unius. Vid. ius eiu neap.ncl.923 et seq. et art. 9 et seq. Cod. Alb. Art. 1 ua, et sis T. et 806 - C. Aia
139쪽
a judies vol ab ossietali municipali; ot duo Q. 2. Quaenam est forma eaeuinsem le-
sint t0stos et aliqua alia sorventur. Vid. ius stamenti pubbliei civ. Neap. nrt. 9ll ; - 2 ad testamonium n. Formn extrinseca testamenti publiei eonditum in itinere super mari, quod a su- ad illius valor m necessaria ad sequentesppriore navis polost recipi: hic pariter sus- conditiones revocatur: - ut testator No-neimit duo tostes; et alia quaedam : valet tario actum recipiendi doctaret pxprosinnulem ad tres menses ex quo testator in suam ultimam voluntatem; - 2 ut adsint terram descondit et venit ubi tosta montiam quatuor testsx idonei : - 5 ut Notarius ordinarium scribere potest. Vid. ius civ. aetum ipstamenti rocupli perlegat alta, et Neap. nrt. 9ll et seqq. - 5 od testa mon- intolligibili voer una simul et testatori et tiam militore, quod recipi pol si a superio. tostibus, laeta hujus roi mentione; - 4 utra militiae, vulgo maggiore. vel ub nlio si - nolnς subsorthatur a testatore, a Notario. pprioris ordinis, vel etiam ah ossicinii sup - in uno quoque solio pt u tostibus a duo-riorin, ordinis sanitatis si mit A noerolet : hiis saltem in tigris l. Vide ius civ. Noa p.
t salis psi, si duo sint tostes, ne alia non- nrt. 896 pt s q. Si autem ipstator seribentilla serventur. Vid. ius. ei v. Nev p. nrt. ro nesciat vel non possit, subsignet, facta
I et ςoq. Hor nntem testamentum quod montione impedimenti ejusque causae. vulset ad sex monses a cessatione impedi- Quod si adhuc non possit, Notarius debet menti consei potest ab iis, qui sunt actu non solum hanc peculi arom circumstantiam in odipodiit ono milituri, vel oconpant pram in ipso actu ad notare, sed etiam doctara sidia Oxtra Ditionem, vel sunt captivi apud tio nom hujus impotentiast ab ipso testatore hostes, aut sunt in locis bolli causa omni satiendam.
parte inlprelusis il). Quid vero quaeres si testator surdus
2. Non privilegiali, Astu solemni lesla- omnino siι8 Tunc si seial l segere, ultra dic-mpnii duplex specieS; unum quod 'xliihilne las solo militates testamentum legere debet Nolario et vocatur socretum, vulgo in sor- rorum testibus et tabellione, qui hujus rei ma mistion : alterum quod debilis fornufi montionem Deiel. Si autem nesciat lege recipitur a Nolariis et dicitur publici im 2). ro , quinquo tunc erunt testes adhiben--Λd primum quod altinet, si quis vrlit Po di; quorum tres saltem testamentum sub- modo testari, debot seipsum sistere Nola- scribant so). Tio coram sex testibus saltem , et Pidem Q. I. Quaenam est forma eatrinseca te exhibere schodulam, in qua scripta sil ulli- stamenti staretiYma sua voluntas, a su ipso signatam, clau- R. Forma extrinseca testamenti secretisam ac sigillo munitam. Et si scribere nμ- haec est: seiat aul n queat, debet declararo se du- l. Ut testator schedulam subscribat tam l stamentariam Psse conseriptam tib si valeat;et quidem in fine sive testamqntum
alio, sed a se signatam: hinc qui legere no- sit holographum, id est totum manu prο- qui, vel nescit non potest Sic testari. 3 - pria consectum, si vo usus est ad seriben-Quod vero pPrlinet ad testamentum retein dum in toto, vel in parte opstra aliena. tum a Notariis , hoc fit quatuor testibus 2. Ut schedula testamentaria clauda quando testator Notario ipsi declarat pro- tur, et sigillo muniatur coram Notario et priam voluntatem ultimam l4 , ut eam hic sex saltem testibus, vμl si j im pridem publicis tabulis valeat consignare, vel quoad clausa et sigillo munita sit, testator comam duobus Notarius coram duobuS testibu A ip - praedictis eam Νolario praesentet, simulsam voluntatom declarat, ut ex art. 896 que declaret in illa contineri suam ultimam et SPq. s5 . voluntat m. Si tam n testator non potuin
1ὶ Cod. Alb. Ari. 782. et seqq. - c. A. et v. S pationis explieisus; speretum vero nuneupativum 59S - C. G. ari. 988 - C. P. 740 - C. N. 715. nuncupationis impιicuae . et seqq. Non necessario requiritur. ut actus eo ignatio sal Art. m. et seqq.-0uoad alios Cod .loe .eit. nis lota menti spereti manu propria notarii erare i4 Tam publieum testamentum, quam Reeretum tur. iis RR Patentes /o mari. εκάθ. xi placet. solemne dici potes i. cum tu utroque sem- ill) in omni autem easu neeesse est. ut Nolarius porserventur solemnitales a jure Praeseriptae .ltem terius fiat de identitate perfionae, quae testaturi omnia testamenta poSBunt appellari holosrapha . ad quod quidem duo saltem testes lide digni re vel non holographa prout propria vel aliena manu quiruntur sui supra , qui ip um cerium reddant sunt tonseripta ἰ ΛοιO9rophum enim est a graeeo Meus eni in pluribus traudibus loeus fieri possetholos omne. et strapho Scribere. Publicum testa- 63 Cod. Ath. Ari. 745 - C. A. civ. 177 - G. lmentum appellatur etiam nuncupviiDum nuncu- C. 971 - id. P. 723 - C. N w9s.
140쪽
ris testalioues subscribere subseribendum est ab alio rogato teste, sicut est d claranda causa, qua ipse suit rogatus. Hinc qui legere nequit, non potest Secreto leStari. 4. Restat ut Nolarius actum conficiati absque interrumptione secutae traditionis: qui acius iam ab ipso, quam a t Statore et testibus est subscribendus. Quod si impedimento superveniente nequeat testator,eSt notanda declaratio, quae ab eo fieri debet. Vid. ius civ. Neap. ari. 902. Q. 4 Quinam sunι testes idonei in lesia mentis 3I: . Sunt testes idonei tu te, tu mentis qui
non repulantur incapaco, lege naturae. vl-que a civili lege ut idonei nemiliuntur. Porro quod pertinet ad primum, naturaliter habentur incapaces ad testi munium serendum surdi omnino, muti maximi: si nesciani scribere, caeci, item qui testa loris linguam penitus ignorant; quia isti omnes non salis iidem sacere possunt de actu exarando. Donmente . qui lucida laatvat intervalla, disputant iurisperiti l l .
di ιι deι Re , e che godano de ' diriιιi ei ulli. e. 5. An testamento fieri possinι addui nes per simplices noιus pn. Alpirmative: testamento fieri possunt additiones per simplices notas , dummodo
tamen habeantur Sequρntos conditioncs si
expressae in lege de os sciis Nolariorum 25 nov. 18l9 ari. 25 pro RHgno Neu politatio:
modo solemnisales eaeli inscae n jure civili praescriptae, nussum siι Hium in foro conscientiae3n. Quod sit nullum in foro eXμ o leSta mentum, cui desunt solemnitate, a iure cicili praescriptae, certum est ', id unim ν X. presse declarat. Vid. jus civ. Neu p. art.927.
cui mancaneta secondo Io stetio regolamenton n e annessa penu di nuuita 5 . tit ruin autem testamentum illud valpat saltem in foro interno et conscientiae, dissidi ut inter se Thuologi i4ὶ. - Alii culti s. Autonino, I .essio. Molina, non glia, Reginaldo, Sa, Sylvestro et c. docent adhuc vale.
re testamentum in conscientia', nam a voluntate oritur obligatio, ot lex Pst tantum in subsidium juxta illud. non sit locus Pro visioni legis, nisi quando cessat pronis o hυ- minis. Hic porro hominis provisio libera atque firma ha boatur, licet erratum sit iu