Theologia Moralis Universa

101쪽

quam non costituit Dominus; damnosa est hominibus, neque sane hostis hominibus infensissimus vult hominibus praesto esse :4 abbiamo sotrocchi l ad rem Diarium laud. p. 6 2l la storia Iamen levole di un padre di

famiglia a cui morta la diletia e sedete com- Pagna , Volle egit saperne non so che da gli pirili; H n ebbe, la sposa essergii statu insedele tuita sua vita e non essere di tui layrole che teneasi in casa. Non ci volle altro per ispingere alia dispera Elono quello scia-gurato, per largit imprecare alia memoria delia sua gia bene amata. largit diseredare. seacciar di casu i grami figliuoli ed amaraggiarii sino gli aneliti deli a gonia. Si conisi id eri che diverrebbe la societ a se codestogi uoco si lacesse frequente, ed ii padre delia alienEOgna douess'essere per Iei it maestro

cli liu verita u.

Ita etiam Lib. laud. circa has aliasque similes inquisitiones: a Non sem pre e innocente, o certo non Sempre t immune da pe-xieoli quello spingere foverchia mente, per mera curiosita , le ricerche o te prove periscrutare i segreli delia natura. Le sorZe diquesta, quando si travali cano certi confini, sono cosi incerte. ed i confini flessi ne sono per noi cosi inde terminati e dici amo co- si digradati e flamati, che lyuomo age volis mento li trapassa senda quasi avvedersene, e puo trovaesi irretito in commerci arcani eoi rei Spiriti senEa pure averne una volonta chiara e decisa. Se cib puo vacare dicolpa, non vaca sem pre di perieoli: o se ne Puo avere argomen tonstite tavolo giranti editi alauni processi dei Magnetismo animale. Siam iungite mille mi glia dat dire cosa dia-holica te uas e l'ultro; noi medesimi abbi, mo sperimentato diverse volte ed in isua. riale guise te prime, ene abbiamo data una spiegaxione naturiale e meecanica Vedi que

dice che te tu vole ris pondono col levare oabbassare dei piedi; quando ci Si conta elio esse secondano te in tenetioni di persone e- glandio che non te toccano; quando ci si nam rano degli effetii stranamente portentosidet Magnetismo animale, uoi non possiamo

non venervi l intervento di una sorZa preternaturale, che net eliso presente non pOttebbe essere che diabolica. Ora che professori di seipnete naturali molliptichino le perienge astino di me glio conoscere que sto o queli' agente fifico ed arricchire laseieneta di nuovi trovati, questo l' intendia mo; intendiamo anche meglio che te autori-ili ecclesiastiche, a cui corre it douere di re-golare te scien , sacciano tentare delle prove eon quella cautele, di cui eg&e conos no ii debito e la portata; ma che ogni san- ciuilone di venti anni, che ogni donna curiosa, che ogni uomo meZZo scettico si lasei alia balia det primo clariata no che veuga a prome itergii di sargii vedere , senEa Super come e perche, la luna nel poZZo o la

ecchia in cieto , codesto si alienissimo daquello spirito di semplicita rigualdosa eosi propria det cattolico; non puo sarsi senZa Pericolo, e sorse non si putrebbe in molli

Martyrium graeceidem est ac latine lastimonium. Usu porro ab Ecclesia recepto martyrium sumitur pro testimonio Singula. ri veritatis christianae per tolerantiam mortis. Martyr igitur est testis, qui morte sua perhibet testimonium veritati, quae per Christum nobis innotuit: unde martyres Christi dicuntur quasi testes ipsius Christi. Quae tamen mors non de necessi late requiritur in effectu, sed sussicit ad rigorem martyrii, ut quis propter Christum tormenta sustineat de se sumetentia et efficacia ad in- lserendam mortem, etsi contingat mortem impediri; nam hoc est vere subire mortem in causa efficaci per se; nec inde minuitur lassectus internus et acceptatio mortis Pro- lpter Christum: sic martyr appellatur, imo lmari Frum regina B. V., licet non otii serit morte violenta. V. MaZZola, De B. M. Vir. sine, pag. 256 - Ηinc sequitur: l. Illum esse verum Christi mari rem, qui non pro ipsa christiana fide generatim, sed pro alia speciali virtute eliristiana moriatur. Hinc vere est martyr JoanneS Nepo-miicenus, qui oecisus suit pro tuendo sigillo sacramentali; item B. Pandem, quae crudeliter a sua noverca necata fuit ob ejus eximium orationis studium - ν. ven. SCape, Novaria Mera, lib. 1 ει 2 - Travelli,

2. illos, qui occiduntur in bello justo

pro de sensione reipublieae adversus infideles et haereticos . qui fidem Christi corrumpere moliuntur esse veros martyres: si ta-m'ia militent ex zelo sidei ac religionis christianae. 5. Non ess veros martγres. qui occiduntur in bello justo propter defensionem

boni communis seu reipublicae tantum. Ex

cipit Sylvius, nisi illam inlaadaut defendera l

102쪽

ADNOTATIONEs ' 101 propter Deum ex amore justitia. et legis iuri 1 ut eorum supplicium impios deterre

is ivinae; sic enim moriuntur, ne virtutis OI- al, qui eae iιlorum nequissimo eaeemplo pa-licium deserant. D. Thomas ait: bonum rei- ria eonantur, 4 ut bonis scandalum adima-yublieae est praecipuum inιer bona humana. tur. quod impii injustis visu ιionibus ingε- Sed bonum disinum quod est propria causa runt; 5 ut Dei gloriam ae prouidentiam vi martyrii est poι ius quam bonum humanum. dicet aduersus impios, qui renuunt intellige- Tamen quia bonum humanum potest e ei re. Deum justorum praesidio inrigilaret, odivinum, si referatur ad Deum; ideo potest ne justi pravo iniquorum eaeemplo corrum- esse quocumque bonum humunum martyrii pantur. ita Calmet, Com. in Ps. 34- V. ruu a, ecundum quod in Deum referιur. F. S. Thomas, 2, 2, q. 25, a. 6, ad 1 - Loxi- nil luari, De sorιllud. Diss. l. a. 2. Bus, Com. in Ps. 38.

Dices: guomodis eae satur a graui eu a xd rem Caitolico Gior. Rel. Genova, n. Iob, qui malediaeit diei natinitotis suas, eι 567: . invece delle triviali sorme di Saluto, Opluvit, ut numqvum natus fuisset, idquo che si usaso neli 'Alemagna protestaute, co-ιum aeriιerr me: buon horno, vosιro servitore e Simili, Alii cum a. Hieronymo dicunt, Iobum it eat tolico deli' Allemagna e gli uomini sin- non suam hic Solius jacturam duplorare, golarmente delle ville e dei contadisi Ser-kod communem, quae ob originali labe ma- vono dei celobre fututo d'alleanga ramo-uavit et unde tot sunt miseria: quare eSt mandato da Papa Benedetio Xlli: sia Ioda ad cle testationem pereuli in quo omnes Du- ιο Gesu Cristo, a cui si rispondet, sem oscuntur. Alii cum d. Ihomu contendunt, sta Iosito. Or sale conto, chealcuno dei no- Drba Iobl esse dumtaxat vocem sentientiS siri sapitielli miseredentis'incontri in undinaturae, non rutionis aliter judicantis; Sae- eotali. Egli credendo sar prova d' animope enim dolor vehementes vocem exprimit spregiudicato e sorte, schernisee e ride: magravis doloris testem, etsi matio quod Pali- quello scherno muligno e l' ultimo flami itur, eligat et amet. Alii cum Calmeto di- d'un empieta consumata, cheindarno Ε'adOrunt, Iobum 'irum magnum inter omnes pra ad attuli re it timorso, che gli stragia OrientaleS,seculum esse orientalium St tum te viseero; quel riso bessurdoli'espressione tu loquendo, qui quidem et igneus est, et det moto convulso d un cuore, ebe Creatoii, perbolicus - Non ideo tamen exeu a- sol per amare, h possedulo da un odio im-tur a veniali Iub, quia revera in suo loquen- menso pel Dator d'ogni bene. Non cosi l Audi modo signa quaedam dedit hominibuε torodsella Messiad. Io miricordo assai -Pxterna tantuni intuentibus impatientis a ne, dice Κlopstock la sensagione profonda, .ni' ipsa eouses ionu e. che produssero sopra di me queste sempli in

. . . . . ei parole. lo incontrai per cammino aleunt

Uuia quaerest de horrendis maledictio- huoni Suevi, e ognundi loro salutandomi minibus latis in malos Psalmo 108Τ R. in hoc dicera: sia Iodato Gesu cristo. Adir Vero,

non peccavit Davidi num pluribus de eausis non supeva aliora elio questo soSse unSalu- aduersus inimicos suos obloqui FOιuiιοῦ 1 ex iri e molio meno che cosa si avesse a ri- sincera eorrecιtonis illorum eupidiιare: eos spondere. Ma la risposta consueta, che hopereute Domine, uι inique agere ad Iaces ere risa puto pila tardi, mi parve cosi naιuriae, ιandem aliquando desistant; Ξυι in hoc mun--nonso intendere come non l'a esSi iro. do eaaιiqvii, minoribus in aιισο Oscian vata da per me StesSO P.

103쪽

Inter virtutes morales post Religionem veniam quatuor liIae . quae eardinales appellantur : ει sunt prudentia, fortitudo, iustitia, et temperantia. Verum earum tertia. Dempe iuvialia , talem . lam gravem tam copiosum. lam iusignem. lam necessarium reruin dieendarum exhibet apparatum . ut non solum primum ei loeum in hoc Tractatu adsignaudum esse arbitremur; sed ab ipso etiam eiusdem nomine merito putemus eum laseribendum his verbis: Haetatus da Uinuta Iustitiae iSehola- silet de Iustitia vi Iure nuneupant . Quum autem virtus iustitiae tu eo sita sit, ut ius suum cuique servetur, neeesse prosetis est, ut planior quo fieri potest idea tradatur et nolio iam turis et dominii, quam eorum omnium, quibus haea duo tonstantur, quippequae sunt iustitiae quasi sinis et meta. Sed anta omuia, nonnulla praemittemus de iustitia generatim.

n. Iustitia interdum accipitur pro virtutum omnium complexu, ita ut vir jurtus, idem sit ac vir omni uirtutum genere donaruM. hoc Sensu inquiebat Christus: beati qui

est, quam omnium mandatorum plena eustodia 2 . Hic vero justitia a nobis sumitur

prout est virtus a ceteris specie distincta, et desinitur: virtus moralis consιanter inclinans hominis volunιatem ad per tuo reddendum alteri ius suum ad aequalitatem. Dicitur virtus, quia tum huminem, quam opus illius reddit bonum; nam bonum est reddere cuique suum: quod quidem virtutis ebi proprium: - 2 Moralis, quia non Deum, sed hominum honestatem habet pro objecto Suo immediato: quae quidem honestas sita est in tribuendo cuique jus suum; - 3 constanter inclinans, quae vox indicat propositi nostri firmitatem: quod sane genuinae Virtutis proprium est; - 4 hominis voluntatem, quia jubtitia est actus et habitus voluntatis;

Don vero intellectus, cujus ossicium est recordatio rerum praeteritarum; -5 ad perpetuo reddendum. id est omni tempore ;quia justitia uou consistit in aliquo peculiari actu. v ut in transeunte inani voluntate, sed in firmo ac Permanenti proposito reddendi; - si alteri , cum enim justilia in con-5lituenda aequalitate versetur, habet pro-

it Matth. 1. sal uom. 12 in Matth. secto ex ipsa sui natura, ut in alterum t n.

dat: nihil autem est sibi aequale, sed ali

nempe quod non Solo titulo honestatis, sed stricti nominis obligationum dehρtur: et hoc

proprie justitiae objectum constituit; neque enim hic jus sumitur formaliter, prout est Iegitima saeuitas ad aliquid; sed objeelire

prout est debitum rigorosum, exicujus Violatione non solum contrahitur turpido moralis, ut in aliis debilis, v. g. gratitudinis, verum etiam obligatio restitutionis; - 8 ad aequalitatem: quibus verbis intelligitur

accurata mensura rei, quae redditur cum jure alterius . sic v. g. centum nummos

creditori suo debitos solvit, servat u qu ilitatem; quia haec pecuniae Sumina jus creditoris 'ursecte ad arquat.

0. 2. Quomodo dioidi ιur justista Ιt. Cum justitia dicat ordinem unius ad alterum; lotuplex erit justitia in Republica, quot uplex in ea hujusmodi ordo; atqui istuordo triplex est, nempe parιium ad totum toιius ad partes eι portis ad partem: ergo triplex est justitiae Species - Legalis una. quae ordinui partes ad totum, et inclinat privatum ad roddendum communitati quod ipsi debitum est propter honum commvue: dicitur legalis, quia habet pro suo objecto id, quod communitali debetur rasione eι vilegum 4). - Disιribuιira altera. quae Ordinat loιum ad partes, et inclinat volunta

104쪽

103 DE Vini GL I TiTia lom superioris ad bona et onera communitatis distribuenda juxta morita Pt vires subditorum; ideo distribuι ira dicitur. Tertia commutativa, quae ordinat partes inter se. et inelinat priuatum ad reddendum alteri prirato od aequalitatem quod eidem stricte deb0tur, ratione vidplicet vel pacti vel contractus τει alterius tituli peculiaris. Dicitur commutativa, quia in commutationibus . ut plurimum , solet habere t

Violutio justitiae legalis dicitur illegalis

injustitia: justitiae vero distributivae , dicitur personarum acceptio; jus i i i iae dem umcommutativae, appellatur injuria - Nulli dubium est, quod cujuscumque justitiae violatio sit ex genere suo mortalis; quia

quaelibet iustitia est gravissimi momenti,

ac gravissimi sinis. Verum uirum omnis

istae injustitiae latos sint stricti nominis, sunt ciliqui qui affirmant; ideo quia verum obligationem inducunt unius ad alterum. Λttamen alii id negant de jus lilia legali et

distributiva: nam illa tantum dici potest veri nominis justitia . cujus ol jectum est strictum jus, adeo ut ejus violatores teneantur de restitutione; hoc autem de sola justitia commulativa praedicari potest ex Angeli-

eitur vindiealiva 2 Haec novam justitiae speciem non constituit; nam lota in eo est, ut inclinet Superiorem ad instigendam reo poenam debilam. Iam vero prout Superior per poenas civium si licitati prospicit, ea ad legulem pertinet; prout poenas ipsas criminum gravitati proportionales decernit, ad distributiram: denique prout justitiae vii dicativae ossicia i xequitur ex quodam qua

is in Et haee est, de qua maxime sumus disputaturi, et de qua teterae justitiae species plerumque partiei pant. Ex dietis autem patet justitiam tria importare: - 1 quod sit ad alterum: quare erga Reipsum proprie di et a justitia non datur : - 2 quod in uno sit verum ins, in alio verum debilum: unde haee non est in Deo relate ad homines , his enim Deus nihil striete debet: -3 quod servetur aequa inlitas: hine haee loeum non habe: in silio reIale ad patrem et vieissim . si eonsiderentiar qua tales, eum non sit perlaeta alternitas: nam filius ad aequalitatem patri nunquam dabit quod debet. Nee pater s-

si contractu cum Repubbliea da recte negotiis publicis administrandis, perlinet ad justitiam commutatiram id . 0. 3. In quo disereponi j ι ilia commutatira ει disιributien3 n. Hoc discrimen notant, quod in commututina servanda sit proportio arithmeti-en: in distributira proportio geomesrica .RPm explicamus: iustitia commutativa Xo estur a cive ad civem, a privato ad pri- Ialum . et locum habet in contractibus ac in negotiis ad sociale commercium Pertinentibus; servanda igitur in ea erit proportio rerum ipsarum, nempe aequalitas rei ad rem, uti si v. g. debeas centum, Ceu tum rPddas non attendendo nisi id quod debetur, ita ut si excipiantur casus, in quibus ratio personarum a lege ipsa praescripta

sit ut cum ligitur de minoribus , in ceteris

nullus habeatur respertus conditionis vulmeritorum personae: et haec est proporιio vulgo arithmetiea. - Iustitia autem distri--ιiva mercetur a Superiore ad Subditum, et locum habet in distribuentis honoribus et oneribus, praemiis ac poenis; ideo non habet respectum rei ad rem, sod meritorum et conditionis personarum, loci, temporis

et adjuticlorum similium ροὶ: et haec proportio dicitur geomeιrica. u. 4. Ouaenam sunι Iuris, seu justitilla

nianus: honeste rizere. allerum non laedere.

3uum cuique ιribuere M. Primum pertinet ad justitiam generatini: duo alia ad omelum jubtiline proprie dicto , quae in eo eouSistit, ut homo ex rationis et legum praescripto se gerat erga celerOS.

lio dando dat alteri, ant seeundum quod debet ἔnam dat filio ut sibi, eum filius sit quid patris: un de hoe vineulum est majus vulgari rustitia. v.

Charmes.

s2ὶ2.2. q. 61. a. 1; et q. 185. a. 3.i3 S. ThomM. 2. 2. q. 80. 4ὶ Quae sellieet non est proportio rei ad rem . sed rei ad personam. id est ad merita personarum: unde si illi, qui habet merita uti quinque , tribu antur, v. g. decem nummi , illi eui sunt merita uti decem, tribui debent viginti.

105쪽

0. l. Quid iuris nomen indieat pn. Iuris nomen ductum est vel a jubem sto, quia continet quae iussa sunt, id est legis praecepta; vel melius a justis is, quia continet eu quae jusιa sunt, id est recto. Iuris significatio multiplex est r1. Significat omne, quod est boniam ac

rectae rationi consentaneum. Quo sensu Terentius, ut adolescentes arceret a malorum consortio, inquiebat: qui eum iIlis agos, qui neque jus neque bonum et aequum seiunι - 2 scientiam ipsam aequi et boni. Quo sensu in hac scientia versatos Iurisperiιns upi Iuriseonsultos nuncupare Solemusῆ- 1 ipsam collectionem legum, quibus regitur homo tam in religiosa, quam in civili societate. Hoe sensu venit Corpus Iuristum Cononici tum Civilis; - 4 judicis sententiam , vel locum ubi udicia fiunt. Quo sonsu dicitur judex ius dicere, et reus injus vocari;- 5 rem, quae rigorose ac stricte debita est. Hoc sensu res nostra dicitur

jus nostrum: ius il a sumptum est justitiae Objectum ἰ - si potestatem ad aliquid : ethoe sensu hic a nobis aecipitur is l. e. 2. Quomodo desinitur jus, aιque divia ditur 'B. Ius communiter dρfinitur e legitima Reu Itas ad aliquid. id est ad aliquid hu-hendum vel agendum: his namque duobus habere eι agere, omnis hominum absolvitur sucultas et Ρssicacitas. Jus dividitur: - l in publicum et priva-ιum. Publicum est quod pertinet ad regimen et utilitatem totius Regni, quodque i in sum asscit Reipublicae corpuS, nou vero partes singulas, quibus constat; talia sunt jura de Sacris et Divinis rebus. de sacordotibus, de Magistratibus, etc. Privatum Vero est illud, quod respicit utilitatem singulorum elotum: et ejus materia sunt contra inctus, testamenta, tutelae, Pte. - in PDrsonale ac reale. Personale stricte acceptum

est jus, quod uni personae compelit in alteram , et definitur legitima potestas gubernandi subditos , quast quidem proserio nomine jurisdictio spu imperium dicitur. Reale autem s proprietatist psi jus. quod quis habet in rμs suas: erit plenum, Si jussit disponendi tam de re ipsa. quam de Iructibus; erit sΡm plenum, si libera rei dispositio sit tantum aut do re ipsa, nut de ejus fructibus , 5 Da reale iterum dividitur injus ad rem, et in jus in re. Ius ad rem Ost jus, quod quis habet, ut res aliqua fiat sua

ideoque dat actionem non in rem, Sed tantum in personam: emeit nempe, ut persona citari possit ante judicem et per eius Senientiam cogi, ut rem vel ejus pretium tradat; non autem emeit, ut res ante judicis sentontiam possit occupari: Sic V. g.

si Titius rom aliquam Calo jam donatam alteri tradat, Cujus actionum habet in ipsum Titium . ut eum cogat inisi lex obstet silli ad rem illum sibi trudi'ndam: quo porro in loco actio significat jus prosi quendi in judicio quod suum est, usi quod sibi debetur. Ius autem in re est illud , quod quis habet in re jam sua, ideoque consertactionem realem, quae nempe rem ipsam

directe assicit: tale est jus illius . cui traditalam fuit res promissa, donata, aut vendita; sic in allato exemplo, si res illa Caio non solum verbis donata sit, sed eidem etiam jam tradita fuerit et postea furto sublata , et a iure in alium emptorem transmissa , cujus actionem habet tum in larem, tum inemptorem, tum in rem ipsam, ad quascumque manus ea devenerit.

Quid quaeres requiritur ad aequirendum jus ad rem, et jus in re .R. Ut jus ad rem adquiratur, hoc unum necesse est et suffuit. ju tua litulus, vi cu

ll) V. I ignori. Θ. Mor. I. a. nn. 486 et 3 q. emptor hoe lanium habet . ut sibi alisfiat. Ius Neap. 2ὶ Obstat lex, si res sit mobilis et hie se nndus ari. 1093-C. Alb. ari. 1232-C. A. ri . 430-c. eam aequisierit in bona sile : unde tune primus G. 114l-c. P. 1 14-C. N. 1191.

106쪽

DE VIRTUTE IESTITIII 103jus Oxigi possit ipsius rei possessio: coul ructus rite cole itus sucit hoc jus. - Ut lamen aequiratur jus in re, requiritur: 1 exi stentia rei: hinc usi fructuarius non habet jus in re in seu tibiis utino Kμ lusenti colligondis, quia nondum existunt; ' litulus testitimus v. g. emptio, donatio: hine sur jus in re non habet in bonis. quae turio pos Sidet; a traditio rei. si agatur de mobilibus aut inde. torminalis rPbus: hinc qui seruit equum aut vestem, etiam soluto pretio, non habet jus in re illius equi aut vestis , quandiu ipsi non truduntur l). Fiantes Porro, equibus tale jus emanai, Euni mnxime seris vitus, usus, usus rucιus, habitatio, et possessio.

Articulus I. - De rerum servitute Res dieitur ii 'ra , cum unum solum' dominum nubet, ita ni praeter eum alteri non praestet utilitatem. Quod si ultur prae-iser ipsum dum iuuin habeat jnsa re illa periscipiendi utilitatem quamcuinque, tune res dicitur sertare, vel servit utri ligata. Ha entilem servitus vel passice Sumitur , et

est ipsa rei subjqctio in utilitatem alterius; vel aetive, et est jus quod quis hu-hset in re ulterius, ut sibi serviat quo sensu hic maxime necipitur . Q. 3. Ouid est rerum servitus R. Rerum servitus do si uiri poti si : jus

ilominus rei in ea aliquid pali vel non s cere eogitur in tersit utilitatem. Dicituri jus in re, non in persona ', Si eni in Persona tantum obligaretur ad tiliquid patiendum vel non faciendum osset obligatio:

ni non servitus, cujus naturae proprium est rei adhaerere, et sie in possesSorem quemcumque eum re ipsa traustro οῦ - 2 liena. num res propria domino suo non serviιe quare quae indu commoda dominus percipit, jure dominii percipit, non

jures seretiuιis; -5 vi eujus dominus in ea re aliquid petii, vel non facere eogitur; pati. v. g. ut Sinat aliquem aquain e suo stando ducere; non lucere, v. ut altius

domum suam non aedilicet. Unde servitus

est diminutio dominii, cujus pars tollitur ab eo. qui servitutem debet, et nec 'dit ad eum, cui ipsa debetur; - 4 in tertii uill ωιem; ueque enim leges ullo modo permise

13 Diximus si astatur de mobilibus aut de in-

derminatis rebus; nam quoad immobilia. haeredi lates, ac sere omnen alios tasus sola aceeptatio ad transferendum dominium sumeit.

ti rent hac dominii diminutionem , nisi

pro clo adesset vel praessens, vel certo lu-lura alicujiis utilitas. Q. 2. Quotvpleae est serritus R. Servitias. duplox distinguitur, personalis et realis ' personalis est quae a re debetur personae, uti sunt usus, uSusfructus

et habitatio 2l; realis est quae a re debetur alteri rei, v. g. ab uno praedio ulteri praedio, et dicitur etiam praedialis. Ad hanc constituendam patet praedia duo requiri, quorum unum debet servire, et dicitur serviens; ulteri vero servitus exhibenda est, set dicitur dominans.

Servitutes reatis de quibus hic) disti,guuntur in rustieas et urbanas, asti mali- eas et nρραι iras, eonι inuas et discontinua ,sPyarentes et non apparentes Rustieas sunt quae landis tulia Prent: urbanae sunt

quae inhaerΡnt podificiis , quovis in loco positis. Exart. 608 juris ei v. Neapol A

firmativae, quae verbis ussirmativis exprimuntur, obligant dominum sundi servientisnd permittendum , ut proprietarius iundi dominantis aliquid agat, V. g. aquaeductum construat. Negative, quae verbis negativis indicantur, Obligunt dominum landi servi-ontis, ut se abstineat ab aliquo peragendo in ipso, quod quidem perageret, si servitus non existeret, v. g. ab aedificio conStrue do, vel altius illud attollendo. - Contin uaa

Sunt, quarum exercitium est vel μsse potest continuum absque uel uali hominis opeiara, v. g. gurSus 2qu te in fundo. Discontinuae, quarum exercitium requirit actualem hominis Oseeram. ut est aquam haurire

o puleo in laudo existente. Vid. jus civita Neapolitanum art. 609 Apparentes sunt

quae Exterius conspiciuntur, uti aquaedu elus, seneStra, janua. Non a parentes qua rum nullum signum exteriuS upparet, uti sunt omnes Servitutes, quae dicuntur nest

tirae. Ex art. G10 1tiris civilis Neapol. i5 . O. 3. E quibusnum fontibus servituιes

realae dimanant' R. Tres Munt sontes, unde hae sorvitutes dimanant. Est: l naturalis posιιio locorum: sic landus, qui est in situ inferiori, tenetur recipere nquas emnentes e lando, qui ostin superiori: servitul S, qua ' sic manant . dicuntur ideirco naturales. Vid. jus civile Noopuli lanum art. 562 et SPq.-2 conventio:

habitatio non appellantur servitutes personales rq ula ad Oxcludendam vorem servitulis personae isto vocabulo servitutis utitur tantum in praediis; ut , ider' est etiam ex art. 539. 3 deae ei v. Albertinus. Ar . si l. et ne M.

107쪽

166 TRA . vi possunt nempe vicinorum landorum proprietarii: inisi lex obstet) Secum eonvenire, ut unus tandus alteri serviat et vicissim ;on servitus est conventionalis : ut in arte

60' juris civilis Neapolitani l).-5liae quo

nomino venit liam sentent in judieis. Sic ob utilitatem publicam vel privatam lex praescribit regulas quoad viarum constructionem, v quarum deductionem, domorum aedificationem , murorum distuntiam etc. servilii ies istae dicuntur legales. Servitutes a lege statutae et magis usitatae respiciunt

aliae murum et soSSam communem, nec non

distantiam inter quasdam structu fi, lassionses et plantaliones: aliae prospectum in laudo vicini, aliae stillicidium; nliae vero

jus transitus et aquaeductum lA . Q. 4. Quot modis servitutes amittuntur2B. Triplici modo servitutes limittuntur ex jure l2) ; - 1 Si amplius non inservi aut M: si tamen res reducantur ad primum statum, servitiales reviviscunt, nisi

obstet praescriptio: in nrt. 625. - 2 si servions et dominans praedium in dominium

unius transeunt: sane reS Sua nemini servit:

ut hoc dicitur eonfusio: in ari 626. - 5 si triginta annorum non usus intervenerit inart. 627: tunc, si agatur de s/rvitutibus discontinuis, tempus currit a die, quo quis illis non fuit usus 4ὶ , Si vero vgatur deseonι inuis, tempus currit a die, quo aliquid contra illas actum est Fl. Articulus it. - Da usu et usu ruetud. s. Quid est usus' li. Usus solet definiri: ius utendi rebus

alienis, salva earum substant a tum quoad materiam. tum eι iam quoad formam. is ,

cui competit usus, diei iur usuarius; illu

1J C. Alb. Im . A. eiv. 480 C. G. 639-C. P. 493-C M. di T. 2 Ius Civ. Neapol. ari. 624- Cod. Alb. 669 C. A. 525-C. G. 203-C. P. 552- C. N. 613. 33 a Per esemptor se la sorgente. dove si allin-geva i' aequa inaridi te, se ii eampo the somministrata ii passaggio Φ inondato da tin filume vieino. se ii muro fovea eui si aveus il diritto di aptit finestre. si abbatie . . Ex art. 624 juris civilis Neapolitani. 4ὶ Cosl nelle servi tu di passaggi . di attingere aequa. la preseririone inmineia dat giorno. in cui si tesso dat passare, dat Pandare ad alli ager aequa. Fid. jus et vito Neapolitanum ari. 627. 5; . Ad eampio: io ho una servitu d 'atquedollo sui sondo vieino; il proprietario disi rugge i eanalie devia it eorso det Pacqua: la preseritione comineia a deeorrere da quel momeuto : e laseio tra-fieorrere trens anni senta reelamare, ii mio diritio

autem ad quem pertinet rei proprietas sive dominium, dicitur proprieιarius. Illud utendi in desinitione signifieat tacultatem usuario convenientem extendi ad illa dumtaxat, quae ad usum quotidianum sunt necessaria. - illud vero alienis rebus indicatusum in rebus propriis consistere non pos se; quilibet enim in rebus suis non usum tantummodo. Sed dominium quoque habere dicitur. Tandem additur salua earum sub .stauιia. unde usuarius non potest ne in moliorem quidem formam rem , cujus usumennsecutus est, immutare ; et ideo dicitur tum quoad maseriam ium etiam quoad formam. Hinc stricte loquendo haec usus cle- finitio non competere rebus uno actu consumptibilibus, ut vino, oleo, pane etc. , quia per talem usum non manet salva rei substantia.

Sed squaerest an usuarius possiι usum suum alienare' Usuarius non potest alteri locare, vendere aut donare jus suum: unde qui usum habet, v. g. equi, vestis, horti, pro se tantum his uti potest; usus enim in eo consistit, ut quis re utatur pro mensura tantummodo Suae necessitatis. Excipe nisi clare appareat ipsi talem facultatem suisse conceMam; nam usus ab ipsa conventione

primum sustinetur 6 . u. 2. Quid es ι usu fruetus'

teriam , tum quoad formam. V. urt. 505 juris civilis Neapoli lani. Diss rt ab usu inhoe, quod latius paleat, nam uti simplieiter

est fructus dumtaxat necessarios ad usum

quotidianum percipere 7 . Sic v. g. siquis habeat usum alicujus horti, potest quidem

fructus ab eo suscipere pro Se et suis, Sed non potest eos alienare et extraneis elae-garh est in o. Lo stesso die si deI eam, in eui avendo io sinestre d'aspello sul la proprieta dei mio vieino. te saetio otiurare io medesimo , e the esse rimangono in tale stato treni anni. . Ex jure et ili Neapolitano art. jam citato. 6ὶ Vid. ius ei, ite Neap. art. 565 et seq. Heie notandum , quoad usum sylvarum . quod habet tot diei 21 sextilis 1826. C. Alb. 340-C. A. et v. 504-C. G. 628-C. P. 487-C. M. 50I. Hie notandum quod hali et idem Albertinus Cois dex. ari. 54T u l' uso dei hoschi e delle foreste hregulato da lessi parti eolari . . Vid. R R. Pulemi. 1. dieembra 1333.lzὶ Illud ad usum quotidianum non sit opori lintelligi, quasi non aliud liceat. quam quae Singulos in dies xumeianir recέμ. ait Deliori . simul ac remeι aeeipit, quae tibi in annum neeessaria tint.

108쪽

DE VlRTUTE IUSTiTl.E 10 giri; potest autem si ejusdem habeat usu- fructum. ille cui competit usula tus, dicitur fruetuarius. Nomine fructuum generatim intelligiti irillud omne , quod res fert vel producit ; uel iis senim dicti sunt a serendo. Sunt alii naturales, qui rex re ipsa, ct sere solius naturae benesteio producuntur, uti herba, ligna, poma, nuces: item lac, lana et laetus animalium. Alii vero industriales, qui sola industria adquiruntur, ut est lucrum quod percipitur a pecunia, quae negoti ut ioni exponitur, nut a meliorationibus rei saetis. Alii mixti, qui partim a natura et partim ab industria habentur, ut sunt oleum, vinum, ea Set S. frumentum, segetes si) xlii tandem ciuiles, qui proveniunt tantummodo oecasione rei, aut vi obligationis particularis in jure civili laudatu : V. g. pretium domus vel libri, vestis uuisundi locati, usurae pecuniae mutuo data P, etc. 2 . Fructus ipsi naturales et industriales dividuntur tu naseituros, et natos; isti it omin pendentea et in praeceptos; et isti adhuc in eoelantes, et in consumptos dividi communiter solent.

Q. Quot upleae est usustucius 'It. Usulanctus dividitur: -l in proprium et in improprium. ille constituitur in rebus, quae usu minimct consumuntur, uti sunt v. gr. domus et hortus ', iste vero

constituitur in rebus fungibi ι bus, ut vo-Cant, quae nempe usu consumuntur, uti Runt v. g. panis vinum et oleum : usu

Ductus impropriuq dioitur quasi usu fruetus IJ;-2 in singultirem, id est quarundam rerum in specie; in particularem, idest alicujus partis bonorum; in univi salem, idest bonorum omnium. 0. 4. O ι modis constiιuiιur usus' latus, ει usus 'B. Ad I: Usu fructus constituitur lege

Ius eivile non distinguit nisi fruetus natura es, industriales atque ei viles; mixtos autem, quos addunt theologi ilaritatis gratia, inter iudustriales

recenset. Art. 451.

eomprende eose, delle quali non si possa sar uso EnZa tDusumarte, ton e danam, grani, e liquori,i' usu ultuario ha diritto diservir ne, col Publili go ei rappresentare u valore at termine deli' usu. rullo speondo la filima ehe ne lasse glala salta aleomineiameuto di esso. Ove late stima non si a Mala lalla, aura la seella o di restitui re te eose in eguale quantith, qualita e boala. ooero di pagar- ne ii prerro eorrente at tempo delia cessa tioue

et voluntata hominis : ρx art. 504 juris civ. Neap. 1 lege: Sic lex concedit putri et matri usum fructum in honis filiorum: et conjugi superstili concodit usu infructum in parte bonorum conjugis, qui intestatus de ressit: in nrt. 298 Pi 689 Et seq -2. υ

luntate hominis. v. g. vi conventioniS, do

nationis, testamenti: art. 652 et seq. 4 l. R. Ad 2: Usus pariter lege et volunia lolio ni in is constituitur, si ratio habeatur ho

i 'usustulto stil. Attamen observant jurisconsulti vix, ac ne vix quidem exemplum inveniri usus a lege constituti l6 .g l. - De juribus eι oneribus usuarii eι fructuarii. Q. I. Ouaenam sunt Iura usuarii γn. Usuarius jus habet a re sibi in usum tradita percipiendi quae ad usum quotidianum sibi et familiae sunt necessaria non exclusis filiis irascituris in jure civili Neapolitano art. III. I . Haec autem necessitas metienda est juxta conditionem, Staium et dignitatem ipsius usuarii et Paussumiliae. 0. 2. Quaenam sunt jura fruet uarii 'R. naue habet jura fructuarius in genere, Seclusa conventione:

l. Ut possit fructus omnes percipera sive naturales sive industriales , eosque suos sacere sive collegerit per se. Sive per alios. Collecti intelliguntur, eum a Solo, vel a re suerint separati: hinc si fructuarins moriatur fructibus quidem maturis, sed nondum a solo vel a re Separati S, fru- cluarii haeredis non sunt, sed rei proprietarii. Quod si fructuario j im morituro , ejus haeres fructus immaturoS collegerit,

P. 481-C. N. 501. 6) Enum ei lant exemplum in Iure et F. Ne P. art. 1383 ubi statuitur , quod si conjugium mariti obitu solvatur, uxor habebit optionem et exigendi durante anno luetus in uxura aut fruetus suae dolis, vel poseendi . ut sibi ex hae reditate viri suppeditemur alimenta pro eo tempore: et ivsuper in utroquo illo casu, lolo anno 1uctus. ab haeredibus viri et habitatio ei lugubres vestes ei suppeditari debent. Porro si alimenta et habitatio ineludunt etiam mobilia domus ad die tam habita lienem neeessaria, indubitatum est inhoe artieulo legalis usu exemplum haberi, ut notat ei. Pastore. Cod. Ath. 1562-C. A. civ. S 12 I-C. Η 157D-C. P. 1376-C. M. 14J6.

109쪽

teuetur eos proprio tario restituere; uum neque ipse fructuarius poterat fructus im. maturos colligere : art. 510 juris civilis Neap. Habet autem jus in omnes civiles fructus, art. 5ll. etiam in laudimia em phileutica; fructus lamen civiles non censentur acquiri nisi de die in diem: ideo

spectant ad usu fructuarium tantum pro ratione temporis, quo BIVS usu,fructus perdurat; 2 ut pussit fructus vendere, d nare, locare, limo et pignori tradere; nam qui por alium fruitur, pur se frui censes-tur: 5 ut fruatur juribus servitutum, itineris et generatim illis juribus et iis modis. quibus frueretur ipsemet proprietarius. Logi Diium consentaneum est, ut nisi contruria appareat domini voluntas tradantur fructuario laudi instrumenta, pula torcularia, Vasa vinaria, quae in ipso

reperiuntur; non enim praesumendum Osti statorem voluisse, ut fructuarius sibi instrum tala necessaria compararet prosundo, quo ad tempus tantum usurus Sil; - 4 ut omnibus utatur remediis. quibus Suum DSum fructum tueatur: quare datur cid 'maelio tum adversus cos, qui usumlauctum

impediunt; lum adversus eos, qui fructus Perceperint, ut eos reStituant ex art. 522

bet usum, in logram diligenter servare proprietari ut nani ipse non habet jus ea utenui nisi salta ejusdm substantio;-2 eum tantum percipere fructum, qui cum ipso usu conjunctus sit et prop0rtionatus, non vero distinctus; quia solus uSUS ei conceditur. Sic si usu urius initio anni acceperit quae sibi necessaria sunt ad integrum annum, et anto anni finem decedat, illius hveredes restituere debent id quod supe-Test; -3 praestare cautionem re utendi in-

Ies adhue pendentes eum ineipit usus ruetus, fiuntuSus ruet uarii: sed spectant quoque ad proprietarium si, eis adhuc pendentibus. M u frue tofi tesset. In neutro autem easu adest obligatio rependendi SPmina et pretium culturae. Cod. Alb. art. 494 C. G. 582-C. P. 431-C. M. 446.i2ὶ Cod. Alb. 522- c. A. 511- C. G. 60- C. P. 453 C. N. 470. ia) Quoad tribuia extraordinaria videndum ;ntrum ea sint imposila Rupra fruetus sv g. ut d tur illorum teria quantitas pro exertitu transeun- tel; an vero supra proprietatem iv. g. aliqua laxa impia ita super honis ratione helli . - Si 1, ea solvere ii Detur Duel uarius si 2.lune ea pilate tribuitura domino standi. et fruetuarius, duraulo usuis ictu, tenetur solvere lygi domino luteresse illius eapii a

lis. Quod si laxa illa tribuatur ab usust uel uario , i. DISP. r.

Stur boni PatrisLimilias, nec pol est jure

suo uti, nisi inventario bonorum consecto;-ε pro ratione fructuum modicas reparationes ag0re ot ordinaria tributa solvo

re. Vid. jus civile Neapolitanum art. 558 2 . u. 4. Quaenam sum onera fructuarii in yenere n. Onera fructuarii in genere ad haec revocari possunt: 1. Ut rem restituat proprietario in illo statu, in quo eam uecepit: ideo initio usuSfructus seri debet inventarium rurum mobilium, et descriptio status rerum immobilium, quae in usumfructum Cedendae Sunt, non obstante quacumque disyen

Satione testatoris; - 2 ut rebus iis tam mobilibus quam immobilibus fruatur tan- quum bonus paterfamilias: idcirco tenetur

cautionem praestare bene utendi, nisi eum dispenset aut titulus ex quo usu Ssructus ipsu climanat, aut li x. Sie lox a praestanda Pauli ouu dispensat patrem et matrem circa usum fructum in bonis filiorum: hi tu Ius vero, ex quo ususfructus dimanat, dispensat venditorem aut donatorem, Si contractus sit initus sub conditione ususfructus

-3 ut tributa ordinaria persolvat i5 : reparationes item ordinarias peragat iιJ' atque abusus et damna omnia praecaveat, e

ita in litus sustinendo, si opus sit; - 4 ut Solunt debito, pro quibus res ususructuaria bypo liccae subest, item census, vel reditus eidem rei impositos; si tamen usumlauctum haheat titulo universali, ut si v. g. eisini in usumlauctum togata omnia mobilia, vel eorum dimidia pars. Secus autem Si usum fructum habeat litulo particulari, ut si ei v. g. legata sit talis domus, ut ea lauatur; tunc ad haec onera solvenda non tenetur: quod si fuerit compulsus, habet rcgrcSSum contra dominum rei. Ius civ. Neapol.

cessante usus eiu , est illi restituenda. Rallo eon-tIndemissima esl, ut nempe onus frueluum ab v fiusroti uario, onus super proprietate a domino Sustineatur. Ita ex eodem jure ei vili Neap. arL. 53ου.

4 llem etiam ad in laurationes extraordinaria tenetur. si usustruetus sit titulo universali. Qua oporro Rint instaurationes extraordi uariae clare ii dieat ei, ilis Neapolitanus Codex ari. 531: a Sonori pararioni straordinarthe quelle delle muraglio maestre e delle volte; it rinnovamento delle tra i .e dolle coperiure inlere: quello degit arguit, odelle mura di s legito e di cinia, emalineule Pertulero O per Ia magginr parte.-Tullo te altre ripa-

110쪽

dum est pn. De ususructu speciali haec veniunt ex civili lege notanda: I. Quoad ustam lanetum agri, nullum jus competit fructuario in metalli fodinas vel lapidici nas , quae non fuerint aperiae, incipiento usuis ictu. Nec in alias materias ad comburendum, quae nondum effodi comperant: nec in thesaurum . qui durante us fructu inveniretur; art. 525jur. civ. Neap. a. Quoad usum fructum gregis , si ille in uno tantum animali consistat. eo sin culpa pereunte , ad nihil tenetur fructuarius Si vero consistit in toto grege, fructuarius qui scelus. Iac, pilos ac lanam percipit, tenetur in loeum domortuorum alia capita substituere, habita ratione natorum. Sed si integer grex ensu perit, non tenetur nisi ad reddendam rationem coriorum, aut Porum aPstimationis. Vid. jus civile Neapolitanum art. 540 Dt seq.5. Quoad usumfruetum stylvae haec sta luuntur: l quod pertinet ad Aylvas caeduas, quae nempe Succisae ex stirpibus radicibusque renascuntur, fructuarius potestillarum arbores succidere, modo fiervet Ordinem uc m nsuram consuetudine indu .ctum: ari. 5lli et seq. Quod valel etiam duarboribus alti roboris, si ita sint distributae tit earum complures statis temporibus succidantur il ;-2 potest sibi fructuarius

vindieare arbores alli roboris. quae persundos huc illucque dispersae sunt, si mus sit,

ut periodice succidantur. Sic uti potest tot

palos e sylvis caedere , quot sunt necessarii pro instruendis vinetis . quorum habet

usumlauctum, servato tamen more regionis

aut proprietariorum praxi; - 1 ipsi quoque

cedunt omnes arbores frugi serue d mortuno aut casu avulsa D vel tractae, eum On

rs lamsen totidem vitas substituendi. Art.

S II.-De modis, quibus usus ructus et usus eael inguitur. 0. I. Quot modis usus ruetus eaelinguitur PR. Ususfructus, prout diverso modo, Ie-9e n m et conventionη constituitur, et mo-clo diverso extingu lur. si In Regno Sahandiae ad gneeidendas arbores

neneficii hodie noti tantum ab eeelesiastiea, sed e tiam a eivili potestate licentia requiritur; et contraveniores mulctantur.

I. galis ususfructus Oxtinguitur. Vid. jus civ. Non p. urt. 298 et Seq. - Νi filius complevstrit aetatis suae anuumae vel si ante illam aetatem moriatur; si filius matrimonium contraxerit cum patriS conse Su. rPASat usus ructus, compi tu ast late annorum 25. si illse sit masculus; et 2 l, si illasti foemiua 5 ;-5 si cessaverit patria potestas : poterit tamen paler cum filium unianei put, vel ei ad matrimonium consensum praebet, si hi reservare usumlaucium

vel in parte vel in toto usque ad M annum filii; - 4 quod spectat ad usumlaucium ma tris in hona filiorum. isto cessat cum silii majores evadunt art.500 4)-5 quoad usu fructum conjugis in parte haereditatis conjugis pra mort ut, cessat si coniux ad secundas nuptias convolat, adhuc vivento filio

AElas. eonnubium geniti, patrisne potestas ;Non fruitur mater, major si filius adsit; Bis nuptus eo uae haud conjugia asse frue-

Γsi fructus autem contem onalis extinguitur; art. 542 et seq.;-i morte frueι--rii , quum enim ususfructus sit jus personale, morte ejus cui compoti t. extingui debel: quod si ususfructus Civitati vel Collρgio relictus sit, lunc extinguitur post triginta an . nos, nisi mulus temporis spatium fuerit determinatum in ususfructus constitutione ;sed nequit sexcedere annos sexaginta. Vid.

jus civile Noa p. art. 544;-2 finito tempore, si quod fuerit constitulum; si iamen sit conineessus usquedum aliqua determinata persona ad talem aetatem pervenerit et ante mΟ-riatur, ustissmetus nihilominus perseveratri,que ad pra sinitiam lempus; 5 consolidalioni, quum nempe fructuarius rei ipsius proprietatem consequitur: item renuntiatione, quae . tamen si sit fraudulenta, poterit invalidari; ι non usu: videlicet si fructuarius neque per se neque Peralium spatio ad praescriptionem di terminato, jure suo non utatur, et interim utatur proprietarius. item ejusdem abusu, utironstat ox liis verbis juris civilis: neap.:ι usu fruιιο puo anehe eessare per ι'abuso iche facesse ι'umstultuario deI suo diritis, tan- sal Cod AIb. 224 ei Nn - C. A. 159. - c. G.