장음표시 사용
611쪽
ad qu d est potensa diu sim excludit reliquii ii, sim tas autem nunquam p stas et tu ferri e et c., a id uitate illius unius iusta utili vel loci, sed o i tet cum hoc habere contuli lionein illorum duorum respectit tertii , que dicuntat esse si-
In vot aera Iumi r dicta de voluntate nostra. vl- i. on denda sunt quedam de voluntate diuina. Et primo, ad quae ita libertas eius, Secando, que ut contingentia respecta volito uin, Tertium, scilicet quantum adsistinctionem Logicam proposition una proportionabiliter idem est ibi, & lila. Quantum ad primu ii dico, Quod volunta, diuina non est in ali eruit; ad diuei sanus volendi Si nolendi, quia hoc in voluntate mea non erat sine impersectione voluntatis , voluntas enim nostra erat
libera ad oppositos actus, ad hac ut esset Iibera ad obiecta ornosita, & hoc propter limitationem utriusque actus respectu sui obieni, ergo posita illimitatibne eiusdem volitionis ad diuersa obiecta, non oportet propter libere item at opposita obiecta ponere libertatem ad appositos actus; ipsa etiam voluntas diuina libera est ad oppo- sto effectus, sed haec non est peti ina libertas, sicut nee in nob; s; remanet ergo libe tas illa que e per se persectionis, & sine imperfectione. scilicet ad obiecta opposi- .i , 4ta quod sicut voluntas nostra potes diuersi, volitionibus tendere in diuersavo libilia ita illa voluntas potest unica vo. litione uinplici illimitata tendere in que
unque volibilia ; ita quod si voluntas illa . vel illi volitio esset tantum unius vo sibilis, Si non posset esse oppositi, quod taineri est de se viaibile, hoc esset impersectionis in voluntate, sicut deducturn est prius de voluntate nostra. Et licet in no-tiis posset istingui voluntas, ut est receptiua, scut est operativa, &vt productiva, ipsi etiam est pri luctiva actuum, di ipsa est, qua habens operatur sormaliter vo-iendo,N psa est receptiua volition s suae; tamen libertas vjdetur esse eius inquantam est operativa. inquantum scilicet habens eam sormaliter , potest ea tendere; nobiectum. Ita igitur pota tur libertas in voluntate diuina per se & primo in- inquantum est potentia operativa, licet ipsa non sit receptiua . nec producti involitionis suae, & tamen potest saluari in eo aliqua libertas,inquantium productiva est licet enim productio in esse existen-
se, non concomitetur trecessari J operationem eius. qilia operitio est in aeternitate,&prodiictio in est existenile est in tem Pore . tamen operationem eluviae. essaria
concomitatur productio in esse vitairo; edtunc non potest potentio illa voluntatis diuine primo quidem esse ut productiva, sed secunum quid , scilicet in esse volito, ct ista productio concomitatur carΠ to-perativa. Quantum ad secundam partem dico, Quod voluntas diu; na nihil alii id respicit necessari ὀ pro cbiecto ab essentia sua , ad quodlibet igitur aliud comin- genter se habet, ita quod posset esse oppositi, Si hoc coissiderando ipsim, vi est
prior naturaliter tendentia in illud δε - . lectuin, non solum ipsa ut voluntas prior est naturaliter suo actu . sed etiam inqua tuin est volens, quia scut voluntas no- straxi prior naturaliter suo actu ta elicit actum illum, quod possiit in eidem instanti elicere oppositum; ita voluntas diuina inquantum ipsa est sub volitio ite, est prior naturali irr tendentia ia i , ici tendit in illud obiectu in contingenter, quod tu eodem instanti pos it tondere in oppositum obiectuiti , ' hoc tam . epotentia Logica , quae est non repit irnant i t Ermino im sciat dictum est . de voluntate nostra quam de patentia reali, quae prior est naturaliter acta . suo. ' - - Viso de contingent a rerum quantum 'est id exi stent am , & hoe cons de arido respectu voluntatis diuinae , restat vide- ii ic riti uire secundum principale , qualiter cui it dod .umae hoc stat certitudo scientiae eiu . Hoc po- ita uvi etest poni dupliciter. Vino modo per boc quod intellectu diuiniis videt de ei in nationeni volantatis diuinae, vi elicet i nud fore pro A, quia volu tas illi illud determinat fore pro eo ; scit enim illam voluntatem esse immutabilem, & non inipedibilem. Vel aliter scinia ista x a , detur ponere quendam discursu in ira in ellectu diuino, quasi eu intuitio e fletermi- - nationis voluntatis. immutabilitatis eius concludat hoc sore ) potest poni aliter, quod intellectus diuinus aut offert
si inplicia, quorum vnio est contingens in re.aut s offert complexionem os seri eam, sicut neutram, & voluntas et 'en; vi alii partem, scilicet coniunctionem isto immyr aliquo, nunc tu rem sacit illud deter- Nn minate
612쪽
in nate esse verum, hoc erit pro A; hoc autem exi stente determinate vero , essem iaest ratio intelle tui δiuino inteligendi istud verum, S l e naturaliter . quantum est ex parte eissentiae. ita qui a sic ut natu- . raliter intelligit omnia principia necess.l-ria . quasi ante actum voluntatis diuinx, quia eorum veritas non dependet ab illo actu, ' essent cognita ab intellectu diuino. si peri inpossibile non esset volem, ita essentia diuina est ratio cognoscendi ea, in illo priori instanti nature, quia tunc sunt vepa, non quidem quo i illa vera moueontintellectum diuinu in Der etiam termini eorum ad apprehendendum talemve. itaterii, quia tunc intellec as 'i illius
vilesceret, quia pateretur ab alio ab essentia stia, Te I sicut essentia diuina est ratio cognoscendi si ii 'icia , ita & complexa
talia; tanc autem non sarit vera contingetia. quia nihil est tune, per quod habeant
veritatem determinatam , posita autem determinatione voluntati x diuinae iatris i ii vera , videlicet pro illo secundo is
stanti , &hoc ide ne iit ratio intellectui diuino quod erat in primo γ intelligendi ista , qu e sunt iani vera in secundo in- stanti. It sui ne u cognita in primo instati , si suissent in planio instanti. Exemplum , Sicut si in oculo meo ex potentia mea visua esset v nux actus videndi obiectum= qui semper staret, tunc a ab ali- prx sentate, nunc sit iste color pra:
ens, & nunc ille, o ulus meus videbit, nunc hoc, nunc illud, ct tamen per eandem visionem, tantummodo erit differentia in prioritate, & posterioritate videndi propter obiectunt prius & posterius praesentatum . Et si unus color seret naturaliter praesens, & alius libere, non esset differetia formaliter in , isione mea,
quin ex parte sua oculus videret naturaliter utrunque. tamen contingeriter potant videre viati, Ic necessiirio aliud, inquatam sibi praesens contingenter, & aliud necessari ὀ; ita' utrolibet ist ,rum modo- troque ritin p nitur intellestum diuuium cognoscere existentias rerum. Patet secundum utrunque, quod est determinatio intelle tu, diuini ad . illud eκistent, ad quod determinatur voluntas diuina. Et certitudo insallibilitatis, quia non potest voluntas determina e . quin intellectus determinatu apprehen at illud, quod voluntas determinat ; Et immutabit ter.
quia tam voluntas, quam intri lectus sunt immutabiles ex distinc . S. quaesi. a. Et hoc quantam ad tres artic. prin os, Et lamen cum illis stat contingentia obiecti
cogniti, quia voluntas volens hoc determinate, contingenter vult hoc, eκ primo
na uia dico, Quod antecedens non est necessarium simpliciter . Et cum probatur, quia actus rationalis nodistrahitur Dropter quat cunque materiam &e. l eiapo istum est ad illam propositionem in argumento tacto contra solutionem huius' ristionis. Ad secundum dico, inod illa mixtio
non valet, nisi illa minor sit de inesse si is pliciter , Sc hoc non tantum quod fit vera pro omni tempore, sed, quod lit necessario xera, & sorte oportet, quod signisi et sumptum sub per se contineri sub medio; sufficit ad propostulati quod Oportet eam necessario esse vera. Et quod hoc requiratur patet in ista instantia , On. equiescens de necessit.ite non mouetur,'apis in centro terrae in quiescens, ergo de necessitate non mouetur, conclusio non sequitur,' tamen minor semper est vera. non tamen necessaria vera; ita est in proposito.licet i 'a minor de inesse si is inpli
citer vera, non tamen est necessario v era,
potest enim i eus non scire A, sicut potest non velle A, propter contii tentiam, que primo est in , oluntate adobiecta secundaria , & ex hoc concori. ita n- iee in intellectu . sicut prius expoli
DISTINCTIO XL.MAG. Praedestinatorum &c
λstinatione tractat Magister hi, duabuς distinct. Hac quidem Edocet, quid sis praedestiatio. de eius certitudine Circa hanc distin ii. nem queritur de prsdestitiatione diuicia
613쪽
si. Quia omne pri teritum est simpliciter nece itat tu, quia si c-e udum Philosophuui 6. Et hic.)hoc solo priuatur Deus in renita iacere, quae facta sunt; sed praedestinatio huius praedestinati traiiuit in praeteritum, quia
Deus praedestinauit istum ab aeterno, e go est simpliciter necessarium, ergo non potest Deus non predestin.isse, & per consequens non potest iste damnari. et Preterea. Si predestinatus posset damnari, hoc non esset nisi per actum suum,. ergo per actum voluntatis creatae posset
impediri actus voluntatis diuinae , quod test impossibile. DPOSITUM. Si non, non eias it solicitandii alicui de obserirantia prς-ceptorum dc consiliorum, quia qualite cunque operaretur. saluaretur, si est praedestinatus;& qualitercuq; bene viveret,s noti est predestitiatus, dan VL S O. ad Vinis i potess amnaretur; si rgo pon
destinatio proprie sumpta dicit actum voluntatis divin. Y,videlicet ordinem electionis per voluntute diuina alicuius creaturae intellectualis vel rationalis ad Gratiaci Gloriam licet roisset accipi pro actu intellestiis concomitante istam electionem.
Sicut igitur in generali dii tu est de libertate , & contingentia voluntatis diuinae rcs emi quoruncunque obiectorum secu'dariorum specialium, ita dicendum est res
pectu huius obiecti secundarii , scilicet velle huic Gratiam & Gloriam. Ex hoc dico, Quod propter illa,quae dicta sunt indis . praecedente, quὀd Deus contingeter
praedestinat illum, quem praedestinat, &potest non praedestinare, non simul ambo oppos; a, nec successive, sed utrunque diuisi iii, in instanti iternitatis. Consimiliter dico ad quaest. in se, quod iste, qui est prae destinatus, potest damnari, no enim propter eius predestinationem, est voluntas eius confirmata', & ita potest peccare, ct ita pari ratione in peccato stare sinaliter , α ita iuste damnati, sed sicut potest damnari, ita potest non predestinari. Quantum autem ad logicam, propositio proposita distinguenda est secundum co- positionem, Jc diuisionei 3e in sensu so- positionis per se extremum est homo vel
Persona predestixi ne, predci liii:
destinata sub ista determina- natum,ct iste sensus salsu, est; in sensu autem diuisonis sunt due categoricae, Jc enutiliatur de pers ua ali uabbatificabili in uno categorica esse pr destiuatum , di in alia post edat inari, ista duo sunt vera de eodem subiecto. ii ita vera, quod sinul possunt esse opposita nec etia quod unum possit succedere alteri, quia insternitate est vir unq; sed veras mul inquantum volitio diuina consit ritur,& prior naturaliter trastu ipsius su irer illud obiectum, quod est Gloria iiii; t ,
in illo priori naturaliter non repugndi
sibi esse oppositi obiecti, imo pusset squaliter e Te oppositi, licet no sin il amborii.
mu dico. Quὴd argum et uprocedit ex Di sa imaginatione, cuius imaginationis in- tellectus iuuat ad intelli se rum veritatem
proposite quest . Si enim per iis os, ibi te
intelligeremus Deu adhuc non determinasse inoluntate sua ad altera partem, sed ' quasi deliberaret virii vellet istu pridesti . enare, aut no,bene posset intellei ius nostercapere, quod cotin uter ipsum predesti naret, vel no praedellinaret, scut patet in actu volutatis nostri, sed quia seper recurrimus ad actu voluntatis diuinς quasi preteritu ideo quas no concipimux liberta ε involutate illa ad actu, quasi ia sit positu, absolute a voluntate. Sed ista imaginatio 'Disa est, illud enim nunc eternitatis, in quo est iste actus semper pre se iis e st, Se ita intelligendum est de voluntate diuina. sue volitione eius,ut est huius obiecti sicut si per impossibile nuc inciperet Deus habere velle in isto nunc, & ita libere potest Deus in nunc aeternitatis velle, quod vult, sicut si ad nihil esset voluntas sua determinata.Tunc dico ad formam argumeti, quod praedestinatio huius no transit in prae terit v,licet enim ipsa coextiterit prς- teritis,quq trasteriit, no tamen ipsa preteriit,si alia preterierunt. quae coextiteruntsbi, unde sicut dictu fuit, dist. 9. verba
diuersorii tepotu dicta de Deo, prout verissime competiit sbi, no consignificant partes teporis me suratis actu illii, sed con ignificant nuc aeternitatis, quas mensurans illum ac tam inquantu coexiliens illis pluribus partibus teporis. Et ideo ideest Deu praedestinare.&praedestinasse, lepraedestinaturum esse, A. ita contingens unum sicut aliud, quia nihil est nisi nunc
614쪽
ternio 1 men sarans illum actum, quod nec est praesens, nec Preteritum, nec futurum, sed coevistens omnibus istis.' Ad secundum dico, Quod volutas creata noti potest impedire ordinationem vo-'luntatis diuinae,nam impedire esset, si staret proposituni volutatis diuint. Sc oppost una eueniret per voluntatem creatam; hoc autem est unpossibile, quia sicut v luntas creata potest meteti damnatione, ita etia potest concomitanter sequi, tu voluta, diuina no praeordinauerit ipsum ad Gloriam; unde di im est dist. praecedente ari. 2. a largum. quod Deus non potest falli, quia non potest stare intellectio eius respectu actus cum oppolito illius, ita non potest impediri volutas eiu , quia non potest stare ordinatio sui cum opposito eius, quod ordinauit.
M A G. Si aurem qu aerimus occi
A C distinctione agit Ma- gister de pridestinatione diui-
pna in c ii paratione ad suam cau-M salia, docens nullam praedestina
tionis esse causani. Circa hanc dii l. iusti tui de merito praedestinationis unico arti
i. Quia si sola volutate absq;. aliqua alia ratione hunc pride- stinaret, & illum reprobaret, igitur non videretur esse. sumine bonus, quia nec summe liberalis, nec communicativus, posset emin bonum situm eque eommunicare illi, quem non pridestinanit,ex quo sine omni ratione in alio . illupraedestinat ex sua liberalitate sola, Ac ita posset istum praedestinare. r. Priterea. Si duo squales in naturalibus apprehendantur ab intellectu suo, de solo actu voluntatit sues ne alia ratione e parte eorum istum reprobat. & illum pudestinat; igitur videtur acceptator per tota aruari, quia quales quantum ex partu
sua,' ad sinem mu al ter ordinabiles nῶς qualiter amat ad istum finein; hoc . id tur acceptare personam praeserando ea malteri ad illum finem, ad que non est ma- sis ex se praeferenda; sed consequens aestiui possibile, dc contra Petrum Actor. io. In veritate comperi,quia non est personarum acceptor Deus.
enim nodum nati fuissent, aut aliquid boni egissent aut inali ut secundum electionem propositum Dei maneret no ex operibus, ses ex vocante dictum est ei & Praeterea, ibidem ex impii Ξcat de figulo, qui de eade massa potest sormare unum vas in honorem, & aliud in contumelia; ex quo videtur arguere a simili de prs de
stionem sensit August. aliquando, quod eis bona opera in pr scientia Dei no sciit ratio praedestinanili, Fides tamen in priscientia Dei est ratio praedestinandi, sicut per eum patet super epistolani illa ad R. manos, vibi vult, quJd propter Fide. qua praesciuit in lacob,qua sibi esset crediturii, , 3c insidelitatem in Esui,hunc praeelegit. Jc illum non; Sc habetur in litera. Sed illud retractat ipse i. Retractat. 3. innues contra se rationem, quia Fides est donum Dei, sicut Sc alia opera. Quod probatur per Apostolum I. ad Corinth. it. bi di- cit. Profecto non dicerem si iam scirem , etiam ipsam Fidem inter Dei munera re- . periri, quae dantur in eodem spiritu. Magister videtur sentire, quod omnino nullum si meritum praedestinationis, vel reprobationis; Sc videtur inniti auctoritati Apostoli praedictae, Ic dicto Au- gust. i. de Praedestinat. Sanctorum cap. is. Non, inquit, quia nos suturos esse tales sciuit, nos elegit, sed ut est ei us talisper illam electionem . Et Magister addi
cit auctoritatem August. contra ser; quae i. q. 68.dicentis. Cuius vult,inquit, miseretur, de quem vult, obdurat: Sed haee voluntas Dei iniusta esse noli potest. venit enim de occultissimis iner; iis , quia etsi psi peccatores propter genorale peccatum unam massam fecerint, ijon tam inter eos nulla est diuersitas, praecedit enim aliquid in peccatoribus , quo quaa vis nondum sint iustificati, digni tamenes sciuntur iustificatione, dc iterum praecedit
615쪽
cessit in aliis peceatoribu , quo digni sent obstinatione . Respondet Mazister,
Quod istam auctoritatem videtur retractasse in si stilli. retractando illud. iii od dicit super Epistolam ad Romanos; &hoc confirmat per hoc, quod quidam, qui subdiderat in cade quςstione, retra lat, sicut apparet I. Retraitat. 2. & illa videntur consonare cum ista sententia, eri quo vi-dutur etiam, quod illam sententiam retractauerit.
Sed contra responsionem Magistri de
uictoritatis ad Romam retractatione :.u toritatis ad Romanos
obiicit quidam Doctor per hoc, quod August. librum illum super epistolam ad Romanos edidit, quando suit Presbyter,
illum autem s . quaest. non compilauit antequali. esset Episcopus; non igitur videtur, quod retracta do aliqua de primo libro, retractet aliqua de secundo, qu a retractando dictum prius, quando minus sciebat, no est retractare dictu posterius, quando magis sciebat. Sed illud arguinetum non cogit, quia licet prius scripsit unum librum quam alium , simul tamen secit librum Retractationum, & tunc liabuit illos ambos editos,& potuit sententiam dicta in uno libro retractare in aliis, siue prius editis, siue posterius; apparet nim, quJd omnes libros illos, de quibus
secerat mentionem, ediderat, antequam
edidit illum librum Retractationum ; &tamen si in I. cap. Primi Retractat. retractasset aliquam sententiam, quam dixi ias et in aliquo alio libro posterius quidem
dito, de retractato, non oporteret, quod iterum replicaret retractationem illius sententio, in aliquo capitulo assignatoalii libro posterius edito: via de dicit lib. I. cap. 3. Retractat. retractans illam sententiam. Deus quem sensus ignorat, Addendii, inquit,erat, ut diceretur mortalis cor
poris lansis; & subdit, Nec assidue repe petendum est, quod etia superius iam dixi, sed hoc recolendum ubicunque sente-tia ista in meis libris inuenitur: ergo sententia dicta in libro prius retractato, dc
prius edito, magis retra tat eandem sentetiam, ut dictam in libris posterius editis, quam e conuerso . Sed aliter posset argui contra expositione Magistri, quod non inuenitur, ubi Auetust. illa verba retractet. quia sicut ipsemet confitetur,& veruest, post illa verba, quae adducit, secunturalia verba, qui retractat det illa quest. 63. I. Retra ap.rs. 'Ista verba tanta retra etat: videtur aute in , quod si i telligeret ea esse rut altanda, ito incipe: ct a verbis
sequentibus illa. Omittendo ista aliter dicitur, Quod
quidquid Deus operatur circa c eat aras, beneplacito suae volaritatis operatur, ut super hoc non sit aliqua ratio vel causa
petenda. 'dcosirniatur per illud, quod dicitur Rom.'. de Iacob Sc Esau, Cia enii nondum nati fuissent, aut aliquid boni egissent, aut mali ut secundum electioine propositum Dei maneret c. Gloissa, Sicut non pro meritis precedentibus, ita nec pro suturis, quia bona vel mala ni a. erant sutura,nisi apposita Gratia vel sub tracta. Quod etiam Apostolis declarat subdens, An non habet potestatem fietulus ex eadem massa&c. Vnde sicut sola voluntas figuli est ratio, quare de hac partemas resacit vas honorabile, &de illa
vas colume it, nulla discrepatia existetein tota massa quemadmodum non est in prima materia , quam tamen causa agens vestit in una parte forma nobiliori,in alia vero minus nobili) sc sola voluntas beneplaciti Dei est ratio, quare de cadent . massa tqualiter vitiata in primo parente, istam eligit ad Gloria, illam vero dimit tit in con emnationem; vel etiam si non fuisset massa vitiata, dc omnes essent equales, non nisi gra:uito unum eligeret, alterum vero dimitteret; utrobique faciendo Gratia illi, quem eligeret, scd maiore illi quem eligeret ex massa vitiata ; & illi
iustitiam, litem eκ massa damnata non eligeret, non autem iniustitiam illi, quem secundum statum innocentiae cNillentem non eligeret. Ulterius dicit illa positio, quod couenit assignare ratione eius eά- trinseca in; quare Deus de tota massa pet-dita voluit quosdam homine, nii sericorditer liberare, Sr quosdam non; nullam autetia, quare prius hunc vel illum. Ratio primi ponitur, ut scilicet bonitas eius una δc simplex existens in se manifestetur multipliciter in rebus diuersis simul, eo quod in nulla una re tota bonitas naanifestari potest, quia diuitiain persectionem non attingit ulla; ut quemadmodum ad persectionein viii uersi requiruntur diuersi gradus rerum in naturalibus , & etiam in materialibus eκ eadem materia aequaliter se habente ad omnes, sic etiam propter eandein bo-
616쪽
nitatem Sc persectionem manifestandam requiruntur diuersi gratius in moralibus, quia in hoc bonitas se a manifestatur, quo a d aliquem gradum supernaturalem: reprobos enim iuste puniendo manifestatur bonitas iustitiae illius, scuti n- glorificatis maui statur bonitas misericordiae eius; sic enim Deus permititiuste mala fieri, ne bona impediantur, sed ut eueniant, Schoc tam in moralibus, ut in proposito, quam in naturalibus, ut in caeco nato. Ioann. 9.in quo Christus so- Iam ratione ostendit esse , ut Gloria Dei manifestaretur in illo; sed hoc non et here desectu visus in caeco, sed ex eius illuminatione miraculosa a Deos acta. Et videtur hanc rationem assignare Apostol iis Rom. 9. dices. Quod si Deus volens ostedere iram iustitie dcc. Cui concordat ex Eplum ae si gulo de eodem luto sacie te vas unum in honorem, aliud incolumeliam; de quo et . Timoth. z. dicit Apostolus. In magna autem domo non solum sant vasa aurea & areentea, sed & lignea dc si lilia. Vnde dicitur, quod sicut in naturalibus cum prima materia tota sit uni sormis, qua re una pars est sub forma ignis, alia est sub sorma terr e, alia sub forma hominis&c. bene potest as,ignare ratio intrinseca, scilicet persectio uniuersi, Iccxtrinseca, scilicet manifestatio potentiae, ct sapietie,& bonitatis Dei. Sed quare haec pars materie est sub hac forma, Sc hic sub illa.
ct non e csiuerso, nulla ratio potest assignari, nisi sola voluntas artificis sic determinatis; sicut in omnibus operibus humanis, ut hic lapis figuretur sic, ut stuet ut in altari , alter ita ut in cloaca, secundum quod Plitici 1. Pitysic.dicit aliquos lapides esse bene sortituatos, ct aliouos non, hoc a mera electione artificis dependet; Sic dicunt in proposito,iu particulari nulla est ratio, quare hunc prseligit, di illum non . Quod confirmatur per Autust .super illud Ioan . s. Nemo venit ad me nisi
Pater meus Scc. tractatu 26. super Ioanne
ubi dicit. Quare illii trahat, Ni illum non trahat, noli velle iudicare, si non vis errare; Et dicunt, quod ex hoc, quod Deus scin qualia ex aequalibus facit, non est iniquitas, quia in his qui fiunt ex Gratia s- ne debito, potest absque omni iniquitate Deus dare, prout vult. Iuxta illud Mailli. sto. Tolle, quod tunc est, & vade εἰ c. anno licet mihi,quod volo facerer runc a
tem esset iniquitas, si esset datum eu debito. Contra istam positionem arguit qui- ut cui dant. primo contra illam rationem . 'u e sv i assignatur in communi, nam nullii, de se
eius culpae sue poeni est de persectione P per se uniuersi, igitur nec per se requiritur ad manifestatiotiem divine bonitat s. Et per hoc patet, quod non est simile de
differentiis rerum in esse naturali &worali, quia omnes species rerum distinctae in esse naturali sunt per sede persectione uniuersi; aio ii sic autem de disserenitis inesse morali, inter bonum S malum, is inter beatum Sc miserum. Item a retriit, Quod si esset Decessarium ad n alii lationem diuin e iustitie damnatio aliqui ruin,ad hoc videretur sufficere damnatiod emonum, non enim videntur homines& de mones in culpa & poena differre specie in esse morali, pluralitas autem a ndiuiduorum non est de persectione v nivei s. Aut si dicas, quod alio modo mariissectatur diuina inllitia in illis , & in tu is ivit e Punitis. Contra. Ita niani se staretur diuina iniseri eordia pluribus mi ais, si Deus glorificasset aliquos homine. innocentes, licui glorificauit Angelos innocentes, vel aliquos Angelos , vel homines sine omni merito in se ipsis, vel in alio, quod iioia fisest, cum magis tamen videretur de persectione diuin e bonitaris pluribus modis manifestari ni sericordia Dei. quam Dei iustitiam. Pr eterea arguit ille, quod non videtur, ou ad ex intentione Deu sieri
peccata permittat, i t ea post modum puniat . quia non videtur, quod per intentione ii cuiusquam plus uni permitenda
mala fieri, quam cienda , quia nulluminal uni cul p e vel poenae potest esse per se
intentum , inquantum malum. Et si dicatur , quo a voluntas in permittendo riu' lo modo sertur super malum, sed solummodo super permissionem. ut intendat malum permittere esse vel fieri, ii oti ratione totius, sed partiς, Arguit ille. quod saltein non est manifestum , qualiter ex intentione Deus velit unum, ct irim alterum. GTVnde no videtur, quod Deus ex intentione malium permittat, sed i tu, ut bonii eueniat. Hoc patet i ii caeco nato, quem Deus permisit naici cxcii , non ut glorificetur in caecitate eius, sed in miraculosa illumina: ione ; hoc etiam patet in naturalibus, Deus enim non intendit
617쪽
tendIt desectum, sed si cause secunde sint
impotentes permittit desectum' esse t leni, qualem cause possunt producere; In hominibus etiam videmus, quod qui permittit aliquem peccare, si posset eum prohibere, vel impedire, peccat, Hoc igitur non est ponendum in Deo. ' Praeterea, Contra secundum membru, scilicet quod nulla sit ratio in speciali, quare illuni eligit, & illum non,arguit, quod illud exeiriplum non est simile, in materia enim vinuda est, non potest esse dissereritia, pr
i ter quam sic sit disposita ad talem & ta-em sormam, sicut nec in massa, re pestia diuersoru in vasorum; sed in bominibus
videtur posse inueniri alia dispositio in
uno,& in altero, propter quam huic congruat praedes linari, di illi non, sicut in materia no ut nuda cli dispositio propinqua, ut fiat sub alia sorina , sicut patet de vina& aceto, non aute esset persectissim ὀ di posita ad illa posteriorem, si non esset sub priore. Et quod illi adducunt pro se Apostolum , dicit ille secundum Glossam; quod Apostolus hoc dicit, non propter
inopia redde dae rationis, sed ut reprimat temeritatem incapaci una, nec est si inite in
inemplo Apostoli de massa &Mulo, nisi
ex parte finis, non autem eκ parte subi
cti,quia hic in electione potest esse differentia in subiecto, ibi autem nou. & quoad hoc est congruentius e Kemplum Ap stoli, quod ponit r.Timoth. a. de vasis argenteis Ni aureis ; quia ibi est differentia in subiecto, secundum quam vasa fica ilia sunt in maiorem contumeliam, lignea in
minorem, aurca in honorem maiorem. Se argentea in honorem minorem.
Ille igitur improbans illam positioned; cit aliter, & hoc sic. Actus diuinus potest c5lialerari dupliciter, vel ut est a Deo
agete, vel ut recipitur in aliquod passum sue ut terminatur ad aliquod obiectarii:, primo modo nulla est ratio actionis diui ne, neque vi finis, nisi ut bonitas sua manifestet tir, neque vi essiciens, iii si voluntas sua; secundo modo tamen est alii tirare aliquam rationem, perquam scilicet illud ens,circa quod est actio, ut eus ad finem congruit fini. st quod aliqua talis r tio sit ec parte entis ad finem. ostendit tripliciter: Primo. quia iii rebus Omnino aequalibus electio nominari non potest. letitur si Deus ilium elegit, aliqua est disserentia electi alion electo; Sec
do, quia in omnibus operibuq m sericardiae diuiti e videtur concurrere iustiatia, ergo aliqua est congruentia eae parta illius, quod operatur nil serie sedit r: Et tertio. quia consimiliter videtur non eis vel esse meritam elestionis. vel reprobationis . de ita licet malitia eκ parte reprobati non sit causa damnandi a parte Dei, quia tunc Deus esset passi tuus, de tem
rate esset causa aeterni; tamen bene conceditur eκ parte damnandi iri: ilitia elle ratio motiva, propter quam recipiatur
in ipse aliqua actio, & sit circa ipsum: e .so a simili videtur eκ alia parte, quod absque imperfectione Dei in agendo pocst poni aliqua ratio eri parte pra destiti ti. Et iste innititur in ista conclusione auctoritate August. praeallegata . s; .
questicinum, quae non videtur retractata, de hic potest introduci expositio Magistri sit periit; posita. Ulte: ius in speciali dicit, quς si illa ratio, Quia bonus usas liberi arbitrii praeuisus ex parte electi,& malus vias liberi arbitrii praeuisus e cparte reprobati; Hoc deelarat se. Licet Gratia principaliter operetur in actibus bonis, tamen liberum arbitrium cooperatur, quod probat per August. per illud Psal. 8. Adiuva nos Deus salutaris uoster; ubi dicit August. Iam vero lauari uos vult, nec ingratus est Gratie, nec tollit liberum arbitrium, qui en iiii adimimur, etia per seipsurii aliquid agit Quando letior offertur Gratia viatori. ii recipiat Gratiam oblatam, si ei secundum usum liberi arbitrii bene cooperetat, me retur habe e Gratiam secundum gradum ulteriorem ; sicut eκemplificat in inultis gradibus intremediis a statu peccati mor tali, vsque ad statum Gloriae, quos non
oportet modo enumerare omnes; &ita
videtur, quos totus bonus vias liberi arbitrii pro omnibus istatibus praeuisus, possit esse ratio Electionis aeterne ipsius De- ne viari . Sc ita ex alia parte de malo usu, ct reprobatione. Et si obiiciatae conira illud , quod bonus usui liberi arbitrii est per Gratiam , ergo pertinet ad esse iam pCedestinuioim, ct ita non e: h ratio uligenti. Respondet. Quod bonus usus qnodammodo non includi me , subpr idestinarii ne . nee sub elux esse tu. liiseet non sit sine elux esse dii. nec sit distincta, tu id est pre .lathi nationi ab eo,quod in Libeti arbitrii. Sie igitur secunda
618쪽
ipsum,3c in communi circa totum genus humanum potest assignari bonus v sui& malus usus, & de quocunque homine potest assignari ratio ex parte ipsius, non propterquam, sed sine qua non .Tamen in speciali circa determinatum hominem, nis, est homi uis illam rationem inuestigare, qua nuis non desit, & vix possit sciri. cuin speciali secundum eum) magna inopia redde lae rationis Apostolus laborauerit, cum dixit ad Rom. D. O altitudo diuitiarum &c. Quia in hoc consistit iudicii Dei
abyssus multa. Sed contra istud arguitur pAmo, quia Deus inon praeuidet istum bene usurum liii vii l. sero arbitrio, nisi quia vult vel preordi nat istum bene v surum eo, quia sicut dictum est distinct. 33 certa praeuisio futurorum contingentium est ex determinatione voluntatis diuitiae; si ergo offera natur voluntati diuitis duo squales in natulibus; Quero, quare illum pis ordinat bene , surum libero arbitrio, do illum non
Non est huius vi videtur assignare rationem, nisi voluntatem diuinam, & lixe est orima distinctio inter eos, quam per te sequitur electio vel reprobatio, ergo in prima distinctione pertinente ad predestinationem & reprosationem sola ratio est
diuina voluntas. Praeterea, ista ratio, qua ponit, nonvidetur comunis omnibus praedestinatis 3c reprobatis, primo quidem,
uia non paruviis, in quibus non praeui- et Deus viam bonum vel malu liberi arbitrii. Et si dicas, et etsi no preuideat usa
talem, tamen previdet istum bene fuisse usurum, si superuixisset, illum suisse male
usuriim, si superuixisset, Sc ideo istum perducit ad Barii Muin , es illum non, Scista
saluatur, do ille damnatur. Sed hoc ipse ita improbat, quia propter bonum usum praeuisum alicuius, si superuixisset, non acco pratur, vel damnatur; tunc enim adultus secundum eos moriens in Gratia, non
trem ia re tu r secundum merita, quς iam haei, sed secundum illa , que Draeuideretue habiturit . si superuixisset. Similiter si l quamur de Angelis praedestinatis, Si non praedestinatis, quem usum liberi arbitrii praeuidet Deus in isto, si offeratur Gratia. Quε no previdet in illo,propter quem prpdesti nat i stum, Se illum reprobat
soli. nIs, nulla est ratio etia ex parte pr destinati, aliquo modo prior ista praedestinati ne, reprobasonli tamen est aliqua causa, non quidem propter quam Deus esse iiii ἡ reprobat, inquantum est actio a Deo, sicut argutu est in praemisita opinione, quia tuc Deus estit passivus; sed propter quam ista actio se terminetur ad istud obiectum,&non ad aliud.primum probatur, quia volens ordinate finem , dc ea qui sunt ad Mnem , prius vult finem, quam aliquod entium ad finem, quia propter finem alia
vult ; ergo eunt in toto processu, quo ero
tura beati scabilis perducitur ad persectum finem , sitis vltimus sit beatitudo persecta , Deus volens huic aliquid istius ordini, , priuid vult huic creature beati-
scabili finem , de quasi posterius vult ei
alia . que sunt in ordine illorum, quae pertinent ad illum finem; sed Gratia, pliades, merita, di bonus usus liberi arbitrii. omnia ad istum finem sunt ordinata, licet quaedam temotius, Oc qiuaedam propin-uius ι ergo primo isti vult Deus beatitui ne in , quam aliquod istorum, di prius vult ei quodcunque istorum, quam Pr x- videat ipsum sabiturum quodcunque istarum; igitur propter nullum ἱstorum prouisum, vult ei beatitudineni. Secundum probatur, Quia damnatio non videtur bona, nisi quia iusta. Nam secundum August. II. super Genes. capitul. e . Non prius est Deus vltor, qua ui aliquis sit pectator: videtur enim esse erudelitatis punire aliquem non preexistente in eo culpa,
Igitur a simili non vult Deu prius aliqua
punire, quana videat aliquem esse peccaturii , non igitur psimus actus voluntatis diuine circa Iudam, est vel le damnare Ii dam, prout Iudas offertur in puris naturalibus. quia tunc videretur velle damai re sine culpa, ses videtur, quὀd opo tet Iudani offerri voluntati diuinae, sub ratione peccatoris, antequam velit ipsum damnare ; ergo eum reprobare sit velle damnare, reprobatio habebit ex parte obiecti rationem aliquam, scilicet peccatum snale praevisum. Hoc confirmatur Auctoritate August. in libr. de Pit destinati otio
sanctorum, de ponitur in litera.
contra istud. Petrus ac Iudas aequales in naturalibus voliti a Deo in esse eristentiae in illo instanti, in quo osse tutatur voluntati diuinae ui existentia naturali Raequales, Deus per te) primo vult Petro beatitudinε , quero tunc,quid vult Iude; Si damnatiouem, habetur proposita, quia
619쪽
tune reprobat s ne omni ratione; si beati asiniis. tudinem , ergo predestinat Iudam. Dici potest, uti Jd tu isto primo inflanti, nihil vult Iudae, sed tantum est ibi negatio volitionis Gloriae: de simi liter quasi in secui do istanti nature,quando vult Petro cratiam, adhuc nullus actus positiuus volui talis diuinae est circa Iudam, sed tantu negativus; In tertio instanti, quando vult permittere petrum de massa perditionis, siue dignum perditione, de hoc sue propter peccatum originale, siue actuale, tunc vult permittere Iuda smili modo esse silium perditionis, & hic es h primus actus positiuus uniformis Quidem circa Petrum ct Iudam, sed eκ isto actu est istud verum, Iudas erit finaliter peccator positis illis negationibus, scilicet quod non vult ei dare Gratiam, nec Gloriam; In quarto instantios fertur Iudas vi peccator finaliter voluntati diuine, de tunc ipse vult iuste punire,& reprobare Iudam. Nec mirum, quod non ponitur s milis: processus predestinationis Sc reprobationis, quia bona omnia attribuuntur principaliter Deo,mala autem nobis, & ita Deu pr destinare sine ratione congruit bonitati tuae, sed ipsu velle damnare non videtur nisi immediate posse attribui respectu obiecti, ut cogniti in puris naturalibus, sed titu respectu obiecti, ut cogniti in peccato mortali sinati. Potest cofirmari ista responsio per simile.
Ponainus duos ex parte sua aeque gratiosos mihi, quoru alterii dili o. alter u non;
d cistu que diligo praeordino ad aliquod
bonu, peri possin mihi placere, illii aute, que non diligo, non priordino ad tale bonu; si ita esset, quJd in potestate mea esset permittere eos poste ossedere, poste velle permittere utrunque ossedere, & ex quo illii perducere no volo ad illud, per quod posset mihi placere, prescirem ostensam eius sore perpetuam, & ita me iuste punire eum, praescirem autem osseniam ait rius remittendam, siue commutandam ad
quod vellem. sed adhuc contra ἔstud instatur, Quia in Deus certitudinaliter non priuideret 1udam esse malum secundum istam viam, na sola permissio alicuius actus & certitudo. de permissione non facit tertitudinem de illo actu. quia oporteret habere aliquam eausam essectiva; istitii reκ hoc solo, quod Deus pr scit se velle Iudam permittere peccare,no erit certus de Iuda peccaturo, vel ludam esse peccaturii. vel loquamur de Angelo bono 3c malo, qui no erant in peccato originali, ex hoc inquam solo novidetur, qudd sciat Luciferum esse peccaturum, oc ex hoc solo ut videtur non o sertur ei Lucifer , ut peccator. Dreterea, Quid est istiid velle permittere Luciferum peccare, si hoc est aliquis actus positiuus voluntatis respectu peccati; ;gitur videtur, quod vult eum peccare, si non est ac ius postilius, respectu actus peccati, sed respectu actus permissionis, tuc erit actus reli eos; de tunc erit quaerere de ista permissione, quis actus sit ' si actus positiuus volutatis, ergo videtur adhuc, quod Deus habeat actum positiuum respectu peccati, quod permittit. Primum istorum soluitur per hoc, quod Deus praescit se cooperaturit Luci soro ad substantiam illius actus, qui erit peccatum, hoc aute praescit, quia vult cooperati illi, si est peccatum commissionis, vel praescit seno eooperaturum adactum alique, si non vult ipsum, Sc hoc si
iste actus primus est peccatium omissionis, dc sciendo se cooreraturum ad talem sui stantiam actus, cum non circunstantiis debitis, vel non cooperaturu ei ad actum ne- cessarium,& per consequens, quem omittet, sciret illum peccaturum, ita quod scit hunc peccaturum, non solum quod scit se permissurum , sed etiam quia scii se cooperaturum huic ad substantiam actu
non circunstantionati,& per conseques iste committet vel non cooperaturum ei
ad actum necessarium , ct per consequens iste omittet. Secundum dubium, difficulta tein qu rit tangentem diuinam volunta- Diae natem, de qua non modo, sed alias. in a d. De istis op;nionibus, quia Apostolus videtur di uians de ista inateria ad Rom. in sine quasi totu imperscrutabile relinquere, O altitudo inquiens, diuitiarum sapi Eliae & scientiae Dei; Sc quis nouit sensunt domini, aut quis consiliarius eius fuit &ideo ne scrutando de prolando secunda dictum Magistri eatur in profundum, eligatur quae magis placet, dum tamen saluetur liberta, diuina sine aliqua iniustitia.& al; a quae saluanda sunt circa Deum, ut tiberat iter eligentem. Et qui aliam opin onem tenuerit, respondeat ad ea , que tacta
nium respodeo, Quod summa bonitas potest stare cum liberali communicatione,li
620쪽
cet non si illa squalἰs omnibus, potest
enim summe bonus ex libertate liber cecim unicare,' tostendat se non necessario liberalem, sed liberalem libere communi- . catilium , potest enim sic liberalis aliquibus duobus apprehensis aequalibus velle
bonum non aequaliter communicare; nec
in hoc sit iniustitia aliqua, sicut dicit te tia opinio,quia nihil est ibi debitum. Ad secundum dico. Quando sunt aliqua duo aeqtie voli bilia & ordinabilia ad aliquem finem, Jc ex parte sui habent rati
nem illam, propter quam sunt xolenda ab aliqua voluntate, voluntas pra acceptans unum illorum alteri ad illum finem peccat secundum acceptatione personarum, talis est autem omnis volutas creata, quia respectu illius bonitas amabilis est ratio recte amandi; non sic voluntas increata respectu alicuius boni alterius ab essentia sua, nullum enim aliud bonuia, quia bi num, ideo amatur ab illa voluntate, sed e conuarso, dc ideo no potest acceptare personas, quia non est in eis bonitas, qui sit sibi ratio amandi.
tum. Ad primum, qui vult tenere aliam viam potest dicere, sicut dicit quarta opinio, Quod Apollotus in hoe redarguit Praesumptuosos inquirentes illa, quorum
non sunt capaces, non autem propter in Piam reddendae rationis salieni in coitumini, licet in particulari nesciatur, quod malum pr.ruidet Deus in illo, propter quod reprobet eum, di in illis specialibus peccaris previsis est altitudo diuitiarum, dc sunt iudicia incoinprehensibilia; cui videtur concordare illud vocabula iudici j, quia iudicium est de particulari agibili, usitat enim non dicimus de principiis practicis sue de legibus statutis esse iudicia, sed de aliquo particulari actu iudicatur, secunda principia practica , siue leges Ita tutas. Scadeo noti obstante, quod sit principium practicum statutum per diuinam voluntatem, quod omnis praeuisus i in aliter iratus damnetur; tamen de particulatibus astuanendis subaudi, iste priuidetur sc sin diter mal , Se ille sic, quas; exlio: iudicatur. iste reprobatus propter lioc, & ille propter illud illa iudicia sunt inscrutabilia,
non enim scit homo, nec potest scire in- quod peccatum Deus , ill permittere illa cadere, respectu cuius sit non volitio conserendi Gratiam, Ut sic offeratur tanquasnaliter peccator In illo peccato, de propter illud peccatu praeuisum reprobetur. De bonis autem potest poni, Quod nullast ratio, sicut dictum est in quinta opinione. Et si contra hoc arguas, quod salidcirca bonos non erunt iudicia inscrutabilia, facile enim est dicere de eis, qui a quia vult, ideo saluat. Poteli dici, quod in eis. inquantam predestinat, uo eii iudicium, neque de facto in ex i stenti a, neque quasi in praescientia diuina, iudicium enim est de aliquo facto vel praeviso: sed de malis,li et non sit iudicium de facto, quia non peccauerunt,potest tamen condenatio di ci iudicium de eis in praescientia Dei, vi sdicuntur mali, & tunc inscrutabilitas iudiciorum potest referri ad malos,ex parte tuorutra ponitur aliqua ratio, licet illae tationes ex parte diuersorum, propter qua quasi ex parte eorum seriatur iudicia, sui inscrutabiles, Ec per hoc iudicia inscrut bilia. Ad secundum, Aug. facit pro quinta opinione quia probat ex parte pridestinatorum nullam esse rationem, sed noeκ parte damnandorum.
i a diuina disputat Matillest tri ius sequentibus dist. Hac qiii-em monstrat ea in ella vitiue ialein, ex quo dicitur omnipotentia . Circa hanc diit. qucri turdaeaidentia diuinet, iotentiae unico arti c.
non solum habemus rationcs na, turale , scd neces Isiri. as. di .Pitterea Naturali ratione probatur.
Deum esse potentiae inlinitae, si ut probatur8: Pitys. dc I r. Mataph. potentia auia 'sin inlinita nota est esse' onini potentia. e:go dcc.Prob. itio minoris, quia uotum estpq