M.T. Ciceronis Philosophicorum librorum pars prima tertia, id est, Academicarum quaestionum editionis secundae, liber primus, ad Varronem. ... Ex Dionysii Lambini Monstroliensis emendatione

발행: 1579년

분량: 367페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

291쪽

84 M. T. CICERONI si uit,atque Immisit: itaque ementatum est in eodice Memm. istribus τeteribus. Ego putabam olim legendum, deuotos immisi, dce. sed nunc veteres libros sequor. s gloriatione sedc praedicatione extollit Nonnulli libri ha M.qt, effert

Se ipse contentam esse νirtutem ad beat/

Nεc ero ego M. Regulum aerumnosium, nec infelicem, nec miserum, Vmquam putaui.Non Ibo enim magnitudo animi eius cruciabatur a Poenis, i non grauitas, non fides, non conflantia, non vlla virtua, non denique animua ipse: qui tot Nirim tum praesidio munitu tantoq. comitatu circumma al. earpet.- pn , cam corpua eiu ' caperetur, capi certd ipse i s v , Ut non potuit .catum Nero Marium Nidimus, qui mibi secundis in rebus νnua ex fortunatis hominibus: in aduersiis, νnm ex summis νiris Nidebatur, quo beatius esse mortali nihil potest. Nescis, insene, n siis, quant, vir eis Nirtua habeat. nomen tantum 1 ovirtutis Uurpor quid ipsi Nasea ignorata. nemo

potest no beatisymus esse, qui est totin aptus ex si bal. OI spha se, quiqVe in se Nno sua ponit omnia.V cuius autem spes omnis, ct ratio, cogitatio pendet ex fortuna:huic nihil potest esse certi:nihilque, quod explo 1 se L. perman- ratum habeat, spermansirerumpi ne unum quisurum 2b , vilem . 1 uni tu hominem terreto, si quem eris num ς ' mortis,aut exsilis minis.mihi Ved ii. non mo τὸ quidquid acciderit in tam ingrata ciuitate, nedo repugR ' recusanti quidem euenerit, β non modo non repu- is

gnati. Quid enim ego laboraui,aut quid egi,aut ij

292쪽

RVox, terribile, abest a v.

Euo euigilauerunt cura, ct cogitationes meae, sequidem nihil pepcri tale, nihil consecutus sum,ut

eo flatu essem, quem neqse fortunae temerita , n que inimicorum labefactaret iniuriae Mortemne. mibi minitaris, ut omnino ab hominibus: an exsilium,ut ab improbis demigrandum site mors terribilis G ijs quorum cum uita omnia exstinguuntur: non js,qoortim laus emori non potest exsilium autem' terribile illis, quibus quasi circumscripturbabitand locvdmon lys, qui omnem orbem tem eod. rarum , Nnam Trbem esse ducunt. Te miseriae, te aerumnae premunt omnes, qui te beatum, qui te βο- . ἱ- irentem putra et tuae libidines te torquent: tu dies, nocteisque cruciaris, cui nec satis est, quod est, oe .

..idium, V quod habes, ne non sit diuturnum futu- b hoezM.

rum,times:te conscientia stimulant malesciorum nori repetiis tuorum:te metus exanimant iudiciorum, atque te tur in v. c. i

gum:quocumque a pexsi,Nt furis, sic tur tibi οὐ

currunt iniuriae, quae res restirare nosnunt. Qua- e Q. fusti

6 mobrem νt improbo, stulto, inerti nemini be 'ne esse potest: sic bonua νir, ct sapiens, ct fortis, miser esse no potest. ec Nero,cuiua Nirtu ,morct que laudandi sunt,eiu non laudanda Nita est,neq. porro fugienda vita, quae laudanda es.esset autem fugienda si esset misera. Quamobrem quidquid est J laudabile,idem ct beatum, florens, ct expetendum videri debet.

IN PARADOXA. 2.

E TOT virtutum pretsidio munitusὶ In nullo codice vetere, munitus, reper tur: quine iam,saeptus,quod paullo post sequitur, abest a plerisque . A .

293쪽

decem millibus pondo non idem fecerit ut temperantem eum, qui se in aliqua libidine continuerit, in aliqua effuderit e Vna Nirtus es consentiens curatione , ct perpetua connantia.nihil huic addi pos test, quo magis Nirtus sit: nihil demi, ut virtutis nomen relinquatur. etenim si benefacta, re Id D-cta Ant, O nihil recto rectius: cert/ ne bono quiadem melius quidquam inueniri potest. Sequitur igitur, ut etiam vitia sint paria; siquidem prauitateso animi recti vitia dicuntur. Atquι quoniam pares virtutes sunt: recte facta, ' quando a Virtutibus , ὼ q..his proficiscuntur, paria esse debent: itemque peccata, viria α iis quoniam ex Nit ijs manant sint aequalia necesse est. philosiopbis in quis ina fumis. Metuebam, ne due lenonibus diceres. Socrates disputabat isto modo. Bene hercle narras. nam sum doctum, sapientem Nirum fuisse, memorie traditum est. Sed tamen qMero ex te quando Nerbis inter nos conten dimus, non pugnis virum potius de bonis es qu o rendum, quid baiuli, atque operarii, an quid homines doctissimi senserint' praesertim cis hac siententia non modo Nerior', sed ne νtilior quidem hominum vite reperiri Nila posit. V Quae Nis enim, quae . . magis arceat homines ab omηι ιmprobιtate, g se est eniA, q.

senserint, nudum in delictis esse discrimen e squὰ

peccare se si priuatis, ac si magistratibus manus ' e L asserant inferantequacunq. in domumstuprum intulerint, ieande esse labem libidinis' Nihilne igitur interrisonam hoc dicet aliquis patrem quis nece an semtium ' Nuda tuas ponas, iudicari qualia sint, non

facilapo sunt. patrem vita privares per se scelus est;

294쪽

288 M. T. CICERO Nis

es: Saguntini, qui parent eis suos liberos emori; a L. parricidi quam seruos V uere maluerunt,'parricise fueruli ergo parenIi nonnumquam adimi νita sine sic iere potest: seruo sepe sine iniuria non potest. Causa igitur haec nou natura dininguit: quae qua sdo alteri accessit, id fit propensius :s Nirique adiuncta sit, paria fiant, necesse est. illud tamen inter- si id sit is, quod in seruo necando, V se adsit iniuria , Icmel

,- - peccatur. patris vita violanda, peccantur. Niolatur is, qui procreauit:is, qui aluit: is, qui inerudiuittis, cui in sede, ac domo, atque in rep. collocauit. multitudine peccatorum prae fuat, ebque pia xia maiore dignus es. Sed nos in Nita, non quae cubque peccato poena sit, quantum cuique liceat,

spectare debemus. quidquid no oportet sicelua esse: is

quidquid non licet, nefas putare debemuN. etiamne in minimis rebus' etiam:siquidem rerum modum fingere non possumuta: animorum tenere possumua: hinriosi pausio sie mouit extra numerum,aut si Verflua pronuntiatus est syllaba una breuior, aut longior, exsibilatur, exploditur: in Nita, qua omni genu moderatior, omni versu aptior esse debet, ut in ollaba te peccare dices e ponam non audio iu . nugis: in vita focietate audiam ciuem, digitis peccata dimetientem suaequas i visa sunt breuiora, leuiora qui possint Nideri, cum, quidquid peccatur, perturbatione peccetur rationis, at q. ordiniae pe

turbata autem semel ratione, ordine,nibit posmardi, quo magis peccari posse νideatur.

295쪽

1 AE quando altero accessit altero, id est ad alterum. Sie saperiore pagina malim legi, nillil huc addi potest.2 rerum modum figere non post . in fingere, omnes quidem habet libri sed videri possit legendum, figere. sic Horat. oda I s. lib. 3. Tandem nequitiae fige modum tuae. 3 Visa sint breuiora leuiora qui possint &c. Recta quidem videtur haec scriptura: sed ne ea quidem rei j cienda est, quam in codice Memmiano adscrip rum reperi: Si visa sunt breuiora: leuiora

qui possint Ioid est.

Omnes stultos insanire 4. EGO Nero te non IIulium, Nisaepe, non improbum,νt semper, sed dementem, insanumh rebuis addicam necessari s. Sapientis animus i . magnitudine consili , tolerantia rerμm btim ηδ si ubhib. rum, contemtione fortuna, Nirtutib.denique om- aduincamnibus, Ni moenibus, Mincetur, O expugnabitur,

qui ne ciuitate quidem pelli poteri ' quae est enim

ciuitas e omnisne conuentusJerorum, imm o nium ζ omnisne etiam fugitiuorum, ac latronum congregata Nnum in locum multitudo e certὰ negabis. num igitur erat illa tum ciuitas, cum leges in ea nihil valebat:cum iudicia iacebant: cum mos patrius occiderat: cum, ferro pulses magictrati-α - bus,senatus nome in rep. ςno eratPPraedonu ille co cursus,o te duce latrociniu in foro connitutu, ς L non erat. reliquia coniurationis a Catilina furiis ad tuum scelus,furoremq.comersa'num ciuitas erat' Itaque pulseus ego ciuitate non sum, qua tum πηοβ a L non ei ua . 6 erat:ς accersitus in ciuitate sium, cum esset in rep. ta, Eli,

296쪽

tum occiderat: esset consiensius populi liberi: esset iuris, ct aequitatis, quae vincla sunt ciuitatiore' petita memoria. At vide, quam ista tui latrocinj, tela contemserim. iactam , ct immissam a te n furiam in me iniuriam semper duxi: peruenissee ta smen ad me numquam putavi: nisi fort8, cum parie 'res dissurbabo, aut ci m te scelerato faceis a sinat defla inferebas,meorum aliquid ruere,' aut deflagrares arbitrabare. Nihil neque meum en, neque cuiusquam, quod auferri, quod eripi, quod amitti potest. l . Si mihi eripuisses diuinam animi mei constantiam, riuibaec meas curas , Nigilias, consilia, V quibus resp.in is, uti ''' victa nat e si huius aterni benefici, immortalem memoriam deleuisses: multo etiam magis si illam mentem, νnde haec consilia manarunt, mihi eripuis i. ses: tum ego accepisse me confiterer iniuriam. Sed si haec nec feci ni, nec facere potuisti: reditum mihi gloriosum iniuria tua dedit, non exitum cal

e verbum, e- mitoseum: frgo ego semper ciuis' eram, O tum ma- δ ,-hςst xim/ , cὐm meam salutem senatua exteris nati onibus, i ut ciuis optimi,comedabat: tu ne nunc quia

dem es ciuis: nise fortἐ idem esse honis, O ciuis

potest. An tu ciuem ab hoste natura, ac loco , non

animo, factisque distinguisὰ Credem in Drofecisti

, armatis latronibus templa tenuisti: priuatorum , domos, actisque facras incendistiaeur bonis spar intacus, si tu ciuis e potes autem esse tu ciuis,propter quem aliquando ciuitas no fuite O me ex Alem, tuo nomine,appellas, cum omnes meo discessu emsulasse remp. putet e ri umquamne, homo amentis e Dei, te circumspicies P numquamne, quid faciaU,

297쪽

eonsiderabis, nec quid loquare'nescis, exsilium scelerum esse poenam'meum illud iter ob praeclarisi mas res a me genas esse susceptu ' Omnes sceler ii , atq. impij, quorum tu te ducem esse proterre, 'I quos leges exsilio asci volunt, exsulessunt, etiams solum non mutarunt. an cum omnes leges te ex

sulem esse iubeant, non eris tu exput' Non appellatur inimicu s, qui cum telo fuerit antd senatum tua sica deprehensa est. qui hominem occiderit' tu

sit. Sed quid ego communeu leges profero, quiora. etiam, abest

omnibus es ex stulζ Familiaris tuus de te pri

a e uilegium tulit, Ni, si in opertum Bona Dere occes coinifieiuι' hi es, exsulares. At te id fecisse, etiam gloriari Ν- 4φ P - .les. Quomodo igitur tot legibus in exsiliu eiectis, nomen exsulis no perhorrescis' Rome flumβnquis: Et tu quidem in operto fuisti. Non igitur,vbi quisa o que erit,esus loci ius tenebitise ibi eum legibus esse non oportebit.

ANNO T. IN PARADOXA.

I IED dementε & insanu rationibus vinea necessariis siquis locus est in Paradoxis corruptus,hic est: 'uε Langius ina ceteroso huic ulceri man' admouerut omitto sic emedare conatus eli, Sed demente & insanum, addica necessarijs. addica necessariis. aule, id est mittam ad agnotos, inquit ille ad quos mente capto Tum tutela pertinet. Sed eso hane emendationem probare nullo modo possum.Nam primum in omnibus libris reperitur vox. rebus,quam tangius delet. deinde quorsum hoc ego te ad agnatos ut dementem,mutam ' Deinde si certum est, mente captum esse, non dubium quin ad agnatos mittendus sit: sin incertum, id cle monstrandum est. stremo in omnibus fere libris scriptas repe-

298쪽

292 M. T. CICERONI stitur, vox, Ihuictum,partim in locum verbi, addicam: partim una cum eo ipso verbo. Pauci habent, advictum, pro, addicam: nonnulli, addictum, unde intelligere licet mendum esse in verbo, addicam. Adde quod nonnulli libri habent infinitiuum, esse, cum verbo inuictum. Ego igitur coniectura ductus, sententianique Ciceronis secutus, sic emendandum hunc locum puto: Insanum esse rationibus euincam. seu aduincam, seu vineam necessarijs C lectit rana meam adiuuant verba eius, quod proxime sequitur, paradoxi extrema : cum eum ne libem quidem esse ratio & vexitas ipsa conuincat Iam quod, rationibus,pio. rebus,edi iussi, non videor nimis longe discedere a scriptura recepta. nam, rebus, facta fortasse est ex roibus. roibus autem ex, rationibus. siquis tamen. rebus, retinere volet, non repugnabo. α ut ciuis optimi nonnulli libri veteres non habent partieulam. Vt. quos secutus est Langius. In uno pro. ciuis optimi, scriptum est, ciuis optimus. Uendose. 3 & me exsulem tuo nomine quattuor libri veteres non habent vocem, exsulem .e unque tangius delendam censet: cui assentior. Et tu quidem in operto fuisti in sic habent omnes libri vulgati. quos quidem viderim : quibuscum nonnulli veteres consentiu t. nonnulli, in portu :alij,in Pontia. Ego, in operto, tueor, ac retIneo.

omneis sapienteis liberos esse, oesultos om

nese, seruos.

LAudetur vero hic imperator, aut etiam appelletur, aut hoc nomine dignus putetur. quom Eodo'aut cui tandem hic libero imperabit, qui non potest cupiditatibus suis imperare' b renet primum libidines , spernat Noluptates, iracundiam teneat,

coerceat auaritiam, ceteras animι labes repellat:

tum incipiat alijs imperare, cum ipse improbi mis , s

dominis, dedecori, ac turpitudini parere desierit. dum quidem his obediet, non modo imperator, sed liber habendus omnino non erit. praeclarὰ enim est hoc a furflatum a doctissimis, quorum auctoritate non Vterer, si mihi apud aliquos agreneis hac ba-

bcnda esset oratio. cum vero apud prudentissimos loquari

299쪽

PAR AD OTA. 29

loquar quibus haec inaudita non sunt:cur ego simulem, me,si quid in his nudijs operae postuerim,perdidisse e Dictum est igitur ab eruditissimis viris, nisi sapientem, liberum esse neminem. Quid es enim lias bertas' potestas Nivendi,ut velis. Quis igitur vianit t Nuit, nisi qui recta sequitur, qui gaudet umcio, cui Nivendi Nia considerata,atque prouisa en' qui legibus non propter metum paret, sed eo β' a al. vi ne loquitur,atque colit, quia id salutare maxim8 esse tu gibus quide, o dicat: qui nihil dicit, nihil facιt, nihι l cogιtat aenἶ- patet, nisi libenter, ac liberἡ e cuius omnia consilia, res que omnes, quo gerit, ab ipso profici sicuntur, eodemque referuntur: nec en Nila res, qua pluU apud eum polleat, quam ipsus Nolunto, atque iu- , 3 dicium: cui quidem etiam, qua vim habere maximam dicitur, Fortuna ipsa cedit; quae,sicut sapiens poeta dixit, Suis ea cuique fingitur moribus. Soli

igitur hoc contingit sapienti, ut nihil faciat inu tus , nihil dolens, nihil coactus. quod etsi ita esse,ao pluribus Nerbis disserendum otii illud b tame bre b L. tamen ut conficiendum est, nisi qui ita sit affectus, esse Iibe tandum' h

rum neminem. Igimr omnes improbi serui. nec hoc i ζ ἔ hii tam re est, quam dicto inopinatum, atque mirabiale. non enim ita dicunt, eos esse feruos, Ni mancias pia, t quae fiunt dominorum factamexu, aut alia quo iure ciuili: se se seruitus sit, sicut es, obedien- tia fracti animi, et abiecti, et arbitrio carentis suo, quis neget, omneis leueis,omneis cupidos, omneis, denique improbos,esse feruos'. is illa mibi liber via o deatur, cui mulier imperat'cui leges imponit, praescribit ubet, vetat quod videtur e qui nibit imp T 3 ranti

300쪽

a L. sed tameserui , ut a- IIentes: alij inferiore loco, ut mediastini: sic stulit quide omnes, Ut tu, pati stultitia sunt, quos signa, &c. v i. qui ceringenis

e L. Ahionis tabula

294 M. T. CICERONI s

ranti negare potest, nihil recusare audet e poscit,

dandum est. Nocat, veniendum: ejcit, abeundum minatur, extimesc&um. ego νero illum non modo

seruumsed nequismum seruum, etiam se in amplissima familia natus sit, appellandum puto. Atqse sπt in magna familia, sunt alii lautiores,visibi vin

dentur, strui, ' sed tamen serui atrienses ac tu pari stultitia, quos signa, quos tabulae, quos caelatum argentum, quos Corinthia opera, quos aedificia magnifica nimio opere delectant.Sxsummis, inquiui, tociuitatis principes sumus:Uos νero necoseruorum quidem Ne Irorum principes enis. Sed νt infamialia, qui tractantissa, V qui tergunt, qui Nngunt, qui Verrunt, quispargunt, non honen limum locum seruitutis tenent sic in ciuitate, qui se istarum re- 1 srum cupiditatibus dediderunt, ipsius ciuitatis locum paen/ infimum obtinent. Magna, inquis, bella

ges: magnis imperijs, ct prouincijs praefui. Gere

igitur animum laude dignum. ς Actaeonis tabula te Rupidum detinet, aut signum aliquod Poly- 1 ocleti. Omitto, νnde si tuleris, o quomodo habeo. intuentem te, admirantem, clamores tollentem cuvideo, seruum te esse ineptiarum omnium iudico. Nonne igitur fiunt illa feniua' Sunt. nam nos quoque oculos eruditos habemue ed obsecro te, ita Ve i uenusta habeantur icta, non ut vincula νirorum sint, sed ut oblectamenta puerorum. Quid enim censese se L . Mummius aliquem istorum videret matelli nem Corinthium cupidi me tractantem, cum ipse totam Corinthum contemsisset : Nirum illum ciuem excellentem,an atriensem diligetem putarete

SEARCH

MENU NAVIGATION