장음표시 사용
341쪽
tracto. De matriis mβnio ad rhalac vel arbitrario.
certo tempore, vel quandocunque illi visum fueris, eum prole dimiserere possit soluta foemina certa pecuniae summa educanda sobolis causa. Lex enim naturae utrumque parentem obligat ad sob lem riam educandum cs. 263. , educatio autem requirit, ut cura parentum in eum perducatur statum, quo sibimetipsi prospicere possit de iis, quibus ad conservationem sui indiget, & ut actiones suas juxta naturae legem determinare no rit, consequenter vitam homines vivere possit s. ass. . Quamobrem non sussicit, ut mas det tam inae certam pecuniae summam, ut sola curam educationis gerat, ipse autem prolem tanquam alienam negligat. Legi itaque naturae repugnat matrimonium contrahere ea lege, ut maritus uxorem certo tempore, vel quandocunque illi visum fuerit, dimittere possit, soluta sobolis educandae causa certa pecuniae summa.
Repugnat hoc ipsis primis naturae. Videmus enim in eo animantium genere, in quo tam mas, quam tamella educationi prolis praeesse tenetur, marem tame tam non ante dimitis rere , quam ubi ea ad eum statum fuerit perducta, ut aliena ope non amplius indigeat & generatores suos relinquat. Quando in capite subsequente demonstraverimus, quaenam ad educationem hominis requirantur & quaenam sint officia parentum erga liberos, immo & liberorum erga paren
rea; multo clarius patebit, quantum a ratione quoque alienumst matrimonium ea lege contractum, quam in propostionEPraesente commemoravimus. Tum etiam constabit luculent,
us, quid primis naturae superaddat ratio, quae amorem illum naturalem, qui appellatur cf. as9. , extendit per Omno tempus, quo liberi vivunt.
. 47 9. Matrimonium ad thalae dicitur, quod a mare cum is-mina ea lege contrahitur, ut eam tempore convento elapsis
vel quandocunque visum fuerit cum prole dimittere liceat,
342쪽
De Societate refugali seu Matrimonio. 323
soluta educationis caussa pecuniae summa conventa. Voca tur etiam Masrimonium arbitrarium, subinde quoqe mare miniam ad beneplacitum. Enimvero cum matrimonium ad
tempus certum etiam contrahi possit ea lege, ut eodem clapso mas uxorem dimittat & prolem sibi habeat; matrimona arbitrarii latior esse poterat significatus. Si accuratius distinguere velis, quae diversia sunt. quemadmodum exigit rerum in sua genera S species distributio; Matrimonium rem is rarium dici poterat, quod ad certum tempus, vel etiam ad tempus in determinatum contrahitur: quod duas jam continere species per se patet. In utroque casu dimissa uxore vel maritus sibi retinet prolem, vel eam uxori relinquit, ut ideo utraque species duas alias sub se contineat subalternas. Sed desunt nomina commoda, quibus singulas hasce matrimoniorum illegitimorum species a se invicem
distinguere possis. Matrimonium ad thalac repugnare legi nain rara patet per propositionem praecedentem. Matrimoniam Vero ea lege contractum , ut dimissa uxore prolem sibi solas habearmaritas, etiam legi natura esse adissum eodesti fere modo ostenditur, quo propositionem praecedentem demonstravimus 3. 478.).
Matrimonium ad thalae in oriente frequens est,ubi mores gentium nimium tribuunt praestantiae sexus masculini & amorem illum, quem natura ingenerat parentibus erga prolem suam, supprimunt. Nec dissiculter patet. matrimonia istiusmodi magis libidinis, quam generis humani propagandi causa comtrahi. Neque etiam 1atis conveniunt amori, quem conjux conjugi debet s3 46s., nec consuetudini vitae, qualem inconjugibus exigit lex naturae 3. 4 I. 473. . Ceterum mat Im
nium ad thalae dissert a philosophico, quod diximus not. q.
477. . In eo enim cura educationis utrique parenti commuinnis est, x amor ille naturalis, quo uterque fertur in felicitatem prolis, perinde ac in matrimonio persecto conservatur, ut eidem Ss a ossice.
343쪽
officere nequeant nisi casus, qui in hoc etiam contingunt. Imomo amor iste marem impellit ad matrimonium hoc contrahendum
s. 48O. De iactatio- Mater infantem lactare obeatur, ns eas quodam impediane insantis. tar, quo miημι possit. Quando enim foemina peperit, lac in mammis assivit, quo infans indiget, ut nutriatur. Acin bruintis animantibus videmus, quod partum suum lactent. Quamobrem cum lac non generetur, nisi istus nutriendi caula,& prima naturae sint, ad quae animalia sua natura feruntur j. 8 o. para. Σ. Iur. nat. θ; naturae genetricis & primis naturae convenit' ut illa partum lactet. Enimvero prima naturae cum jure naturae consentiunt I. 83. pari. 2. yar. nat. .& quod rationem sussicientem in essentia & natura hominis habet, legi naturae convenit I 3 s.flari. I. phil. stra Lunm. ἔjuri adeo seu legi naturae convenit, ut mater infantem suum lactet, consequenter infantem lactare obligatur s. rai .part. I. phil. 8 cI. u P. . 22aoderat unum.
Enimvero nemo obligatur ad id, quod impossibile s.
IO9. pari. I. u. pract. umvJ. Quamobrem si cassi quodam mater impediatur, quo minus infantem ipsa lactet; lactare
quoque non obligatur. Evid erat alterum.
Parum itaque conveniunt mores nostri Juri naturae, dum nulla urgente necessitate partus foeminis stupratis ac talibus, quae ob libidinem scortis aequiparantur, lactandus traditur, velut molestiam vitent, vel ne sceminis plebejis pares videan rur,
quasi natura foeminas omnes non seciuet aequales, nec pro tur
pi habendum si aut indecoro, quod lex naturae 3i het. Ceterum quando dicitur impossibilitatem sacere exceptionem , id non tantummodo intelligendum est de impossibilitate physeca, verum etiam morali, veluti fi lac matris sanitati infantis pa.
344쪽
De Societate conjugali seu Matrimonis. 32I
Euoties satuendum, quid molis procreandae ae educanda V De jure e/nvita consuetudinis causa feri delear ; id utriusque conjugis con- iugum insensu determinandum, es s casus quidam emergit, qui ad societa- deblerando. rem coqualem spectat, utraque conjugi de eo, quod Aeri debet, volun- ratem suam declaranae jus es. Etenim matrimonium societas est, quae sobolis procreandae ac educandae causa contra
hitur garo. , consequenter conjuges socii sunt l. 4. , &
finis cujus gratia societatem contrahunt, procreatio & educatio sobolis est f. 3. , finis autem hujus consequendi causia conjuges obligantur ad vitae consuetudinem 4. 473. 3O. . Enimvero quid in societate finis consequendi gratia fieri debeat, communi sociorum consensu determinandum 3. 44. ,&, quando casus quidam emergit, qui ad societatem spectat, lingulis sociis jus competit voluntatem suam declarandi de eo, quod fieri debet g. 6 i. . Quoties itaque statu endum, quid sobolis procreandae ac educandae & vitae consuetudinis causia fieri debeat, id utriusque conjugis consensu determinandum, &, si cassis quidam emergit, qui ad societatem conjugalem spectat, utrique conjugi competit jus declarandi voluntatem suam de eo, quod fieri debet.
Facile patet, propostionem spectare ad eos casus, in quibus deliberandum, quid fieri debeat, v. gr. quando quaeritur, cuinam vitae generi filius dicandus, vel quomodo acquisitis stutendum fruendum, num praedium aliquod conducendum,num domicilium si mutandum . num ars alienum contrahendum, num res quaedam domesticae comparandae & quae sunt alia hujusmodi. Qui ad ea animum attendit, quae in antecedentibus de obligationibus & iuribus conjugum δemonstrata sunt, &inprimis perpendit, quid vitae consuetudo sibi velit: ei obscurum esse nequit, quaenam in dato quolibet casu ad societatem conjugalem pertineant. Quae ad societatem conjugalem quo-
345쪽
modoeufique pertinent, ea utrumque coniugem tangunt ἰ pri sertim s spectes arctissimam illam unionem, quae inter Conj ges intercedit g. 469. . De his igitur statuere, cum facile in praejudicium alterius quid statui possit, naturaliter uni conj gum permissum esse nequit, cum conjugium non tollat ossicia erga seipsum & ea alterius voluntati seu arbitrio subjiciat.
g. 483. russissessa Si de rebus ad societatem conjugalem spectantibus conjuges eo agam inter se dissentiunt, ea tenenda sunt, qua de starnare votorum deis in rebas ad Mnstrata sunt. Etenim cum conjugi utrique conveniat jusseuictalem declarandi voluntatem suam de rebus ad societatem spectanista ualem tibus I. 48ι. , declaratio Voluntatis votum est I. 62. . sistianti- Enimvero quoniam conjuges nonnisi duo sunt, si inter se
ιοι. dissentiunt, vota paria sunt g. 67. . Quodsi ergo quaesiveris, quid concludendum sit; id utique hic valere debet,
quod de paritate votorum demonstratum.
Naturale itaque non est, ut, quando vota coniugum dissentientia sunt, praevaleat, quod vult maritus, multo autem minus ut maritus inconsulta uxore omnia suo arbitratu facere
possit. 483. ει ιιιι d Si, qηβηdo Vota conjugum inter se contendant, votam iacia διυ. in s.sυηm marito, Vel is certis rebus marato, in cerIis uxori compet eis M. tam re debeat ἰ id ex si culi pqcto inter conjuges inito ac irentam ni Musi. uris dem atur consultum est. Elnim quando vota conjua
in ' gum inter se contendunt, ea tenenda, quae de paritate votorum demonstrata sunt U. 48a. , consequenter nihil concluditur g. gr. , ac ideo negotium extra casum calculi Mianervae nullum exitum habere potest β. 8s . . Quoniam vero vota paria vertuntur in majora per votum decisivum, ut
negotium ad exitum perducatur s. ro 3. I ideo consultum est,
346쪽
De Societate conjugati seu Matrimonin 327
est, ut conjuges definiant, cuinam votum decisivum conveni
Enimvero istiusmodi conventio, qua coniux unus ait ri promittit, se permissurum, ut valeat quod ipsi placuerit, si non ejusdem fuerint sententiae, consequenter votum decisivum defert g. io a. , pactum est g. 78 8.ρayto. Furinat. . Quodsi ergo votum decisivum marito, vel in certis rebus marito, in certis uxori competere debeat, quando eorum vota inter se contendunt, id ex speciali pacto inter conjuges inito acquirendum. αuod erat aberam.
Qui affirmant, quando vota conjugum inter se contendunt, ob praestantiam sexus votum mariti praevalere debere, eos nullam asserti sui asserre rationem, supra jam annotavimus not. g. 44 I. . Ex pacto, quo matrimonium contrahitur, minime seoquitur, potius quoddam jus competere debere marito, vidimus in anterioribus, pares esse utriusque conjugis obligationes ac paria jura, quae ex sine matrimonii deducuntur, ex quo jus conjugum metiendum, omnis quoque metienda obligatio I. t o. . Quod vero in genere demonstravimus, quando vota inter se contendunt, meliora concludere non poue o. 6. ; id etiam in societate conjugali valet. Illorum itaque sententia probari nequit, qui statuunt, ejus conjugis voluntarem sequendam esse, qui id, quod sub deliberationem cadit, rectius intelligit, seu cujus de eo judicium verius 3. II. . f. 484. Societas conjugalis Gas habere debet leges V eadem communi De legibuamariti atque uxoris consensiu determinanda. Qua libet enim si societaιis
cietas suas habere debet leges s. 46. . Quamobrem etiam conjugalis. societas conjugalis leges suas habere debet. αuod eras
Competit autem cuilibet societati jus ferendi leges de iis, quae ad eandem spectam g. 46. , consequenter etiam conjugali juste
347쪽
328 Pars VII cap. II.jus serendi leges de iis,quae ad societatem conjugalem spectant,
competere debet. Quoniam vero leges praescribunt media, quibus finis societatis obtinetur 3. 49. , quae vero finis consequendi gratia in societate fieri debent, communi sociorum consensu determinanda sunt . 44. I maritus quoque& uxor communi consensu determinare debent leges societatis conjugalis. diuod erat Hierum. RFacile apparet, sermonem hic esse de legibus positivis 3.147. Part. i. r. nat. , qualis V. gr. est quod vel maritus solus simpliciter seu sne exceptione votum decisivum habere debeat, vel in certis rebus id competere debeat marito, in aliis uxori 3. 483. , quod bona esse debeant communia 3. 439. , quod per operas ministeriales & artificiales uxor acquirere debeat marito f. 44o. , quod idem bona uxoris administrare debeat modo praescripto, & quae sunt alia ejusmodi, quorum dete minatio vi libertatis naturalis a voluntate hominum dependet. Uberior itaque lux doctrinae praesenti assundetur per ea , qua suo loco de condendis legibus positivis in genere demonstrabuntur. Si qua istiusmodi moribus definita sunt, ea legum
vim habent, quatenus matrimonium contrahentes tacite in eadem consentiunt, dum consensu expresso nihil in iisdem immutant. In statu enim naturali, in quo unicuique permittendum ut faciat, quod libuerit. quamdiu nil facit, quod est con- contra jus alterius 3. Is 6. para. r. Jur. nat.), non necessario standum est moribus, quippe quae, ut modo diximus, nonnis a consensu conjugum vim legis acquirunt. Perinde nimirum est, ac si in condendis legibus alios imitarentur, dum consensu minimum tacito easdem approbant.
q. 48s.. Leges sicietatis conjugalis feruntur de iis, qua ad procreati
nem ae educationem sobolis, vita consuetadnem ρο onera matrim
mi serenda pertinent. Leges enim praes cribunt media, quibus finis societatis obtinetur g. 49.). I inis vero societatis conjuga
348쪽
De Sotietate conjugali seu Magrimonis. - 3 29
iugalis est procreatio ac educatio sobolis a Io. 3. , & pr pter hunc finem conjuges obligantur ad vitae consuetudinemig. 47 3. arque onera matrimonii pro modo facultatum ferenda 3. 449. . Leges itaque societatis conjugalis feruntur de iis, quae ad procreationem & educationem sobolis, ad
vitae consuetudinem & onera matrimonii ferenda pertinent. .
Mentionem hic non facimus mutui adjutorii, cum mutuinum adjutorium conjugum non consistat ni fi in actionibus, quae ad procreationem & educationem sobolis atque Titae consu tudinem pertinent 3. 474. . Ceterum quae hic demonstrantura Otanda sunt, ut constet, de quibusnam in civitate legibus
postivis disponi possit quoad matrimoni Em is, 486. Cocax unus natural ter pati non tenetur, ut alter facias, De Iure non qua proereationi ac Macarioni dotis ac vita consuetudisi advocantur patiendi, ares qua obstant, quo minus onera matrimonii pro modo faculta- stant, a so.
rum erat. Conjuges enim socii sunt .a Io. 4. . Quam- cietatis con-obrem cum socius pati non teneatur, ut socius faciat, quae fugatu sa- communi hono, vel saluti societatis, consequenter fini ejus- luti adureisdem . ra. , adversantur g. as. , finis autem societatis con amaniugalis sit procreatio ac educatio sobolis β. aro. 3. , ac hujus obtinendi causia conjuges obligentur ad vitae consuetudinem g. 47 3. atque onera matrimonii fercnda pro modo facultatum suarum 449. ; conjux unus pati non tenetur, ut alter faciat, quae procreationi sobolis & vitae consuetudini adversantur &quae obstant, quo minus onera matrim nil pro modo facultatum ferat.
Jus Me naturaliter competit tam uxori, quam marito: ne. que enim ex definitione matrimonii sequitur, marito integrum esse quid facere velit, uxori autem non permittendum esse, ut faciat quod libuerit. Pacto, quo matrimonium contrahitur libertas naturalis restringitur quoad ea,quae procreatio ac edu
349쪽
evio sobolis exigit, consequenter etiam quoad vitae consueru- . . . dinem atque onera matrimonii serenda. Interest utriusque -Il ibi injugir. Re quis commutatur, quod istis adversatur. & qu,-:t, ilenus Pacto wntrahitur obligatio periecta ad ea facienda. quael . hac ea pilam continet jus exigendi a parte altera, ut faciti sed, qvod obligatur c g. a ῖ6. parti 1. Phil. yract. uuiv. λ' hiequenter non patiendi, ut non faciat, vel faciat contra
q. 487. . Miurecon-' i Oniam contra unus naturaliter pati non tenetur, ut
jugum quoad ster faciat , quae psocreationi ac educationi sobolis & vitaros emori- consuetudini advertantur, & quae Obstant, quo minus oneam legum ra matrimonii pro modo facultatum serat f. 486 , leges au- coniugatis te in societatis conjugalis seruntur de iis, quae ad procreatio- societatis. nem ac educationem sobolis, vitae coniuetudinem dc onera matrimouit ferenda tartinent i 48s.); conjux unus stati non
i sit, ut a lege recedatur, aut ab uno, vel altero socio fiat quod ei dom adVzxsatur cf. SEi gr. Maritus pati non tenetur, ut indulgentia matris corrumpantur mores liberorum, ut pecuni. . niam profundat, ut in operis ministerialibus prastanciis negligens sit, ut artificiales simplices praestet cum neglectu obsequia alium. Similiter uxor rati non tenetur, ut maritus Minnem euram liberorum abjiciat, ut bona sua dilapidet, ut opifieium vel inegotiationem suam negligat, ut praeter necessitatem aes
alienum faciat, & res, quas hahent, immobiles oppignoret ut omnia matrimonii onera ici devolvat. Non est quod ex cipias imbecillitatem virium obstare, quo minus hoc jure uti. possi MAOr . t consequentor jus omni vi destitutum promullo habendum esse. Etenim MAOr, si desunt vires, alieno auxilio . . uti potest in statu etiam naturali.
350쪽
De Societate conjugali seu M trimonio. 33I
Naturaliter non minus uxor imperium Hiar in maritum, De imperio nam marrius in uxorem quoad eas actiones, qua ad sibolis procrea- ωρ jugal rionem N educationem, ad vita consuetudinem S ad onera matriis monii frenda pertinent. Etenim conjux unus naturalitcr pati non tenetur, ut alter faciat, quae procre sqni ac educationi sobolis & vitae consuetudini adversantur, aut quae o stant, quo minus onera matrimonii pro modo facultatum facere possit c . 486.), nec pati tenetur, ut alter faciat. quae legibus societatis conjugalis, de illis communi conmis con- ' 'ditis f. 484 48 s. , contrariantur s. 48 . Qt amobrem non minus uxori competit jus exigendi a marito, quam marito jus exigendi ab uxore; ut faciat, quae ad sobolis procreationem & educationem, ad vitae consuetudinem & ad onera matrimonii ex parte sua conserre potest, consequenter non minus uxori competit jus determinandi actiones mariti hue spectantes, quam marito jus determinandi actiones uxoris. Quoniam itaque hoc jus imperium est i 94. i naturalirer non minus uxor habet imperium in maritum . quam maritus in uxorem quoad eas actiones, quae ad sobolis procre-iatione in & educationem, ad vitae consuetudinem di ad Onera matrimonii ferenda pertinenti e a Imperium conjugale nascitur ex societate conjugali A. et I 3. ἰnee extendi potest ultra actiones, quae ad finem societatis conis 'iugalis faciunt s. ax . Fol. Quamobrem eum finis societatis conjugalis si procreatio & educatio sobolis c g. a o. , & hinius rite consequendi eausa cotrahatur vitae consuetudo ν. 7 3 . .
R. uterqua conjux ad Onera matrimonii conserat, quantum pot-
- est g. 449. ; imperium conjugale ad has actiones restring tur. Et quoniam mariti atque uxoris eadem est obligatio. idem jus, si matrimonium simpliciter contrahatur , 26. , quatenus nimirum obligatio ac jus in genere spectatur in relati-