Jus naturae methodo scientifica pertractatum. Pars prima octava ... Authore Christiano Wolfio .. Pars septima de imperio privato, in qua tam de imperio ac societate in genere, quam de officiis ac iure in societatetibus coniugali ... domo agitur ... A

발행: 1747년

분량: 893페이지

출처: archive.org

분류:

551쪽

s32 Pars VII. Cap. IV.

te is omnino hominibus parentes praeser re,. consequenter magni facere debent l. 8 3 9 8art. L. Dr. nat.).

Nihil hie datut opinionibus praejudicatis . quemadmodum vv o in magni faciendis aliis fieri solet s3ώ 839. para. l. Furonat. , sed veritati unice litaturo Si quis dubitet, ea relegat, quae supra annotavimus noe. CZ38.j. Ecquis est, qui prae ter parentes paria cum ipfis liberis praessare velit. pra senim ubi patentes adhuc in vivis sunt. Meremur itaque parentes, ut a liberis sitis majoris fiant quam aIii, quos rariquam bene. factores suos venerantur id quod clarius elucescit, si beneficia parentum rite aestimare & alienorum ab iisdem dependentiam perpendere noveris. Merirum hoc in causa est, ut lex naturae praecipiaz parentes magni facere fine ullo discib

Quoniam liberi parentes magnifacere . Is r. , con sequenter aliis praeserre debent 3. 339. pare L Fur. nat. νhonor autem consistit in actibus externis, quibus alterum aliis preserendum estis indigitamus I. 84 r. para. ι Pronat. ςhωνι parentes honorare debent. Non sufficit ut liberi agrioscant beneficia parentum. & ob ea eosdem magni faciam; sed necesse est, ut actibus quoque extemis animum suum iisdem declarent. In hac aurem significatione animi nostri, qui ad existimationem referendus, ninnor consistit s3. 638- parto 1. Dr. nax. o Honor vero hic cum a beneficiis parentum in liberos profectis dependeat, significatio em amm grati s 3. 3I. pari. 4. Furi nar. 7, & mmes amorem ob beneficia Parentum continet e l. 799. Pnis, pinx

552쪽

De Societate paterna; S33nentur liberos ossiciis, quae ipsis debentur To9. D udem circa fon

quoque a prima statim atarc uberra assuefacem debent. ut se rem a id

Absit ut tibi persuadeas, hoc ambitioni parentum esse re, δε ς'

huendum, quas honorem intenderent tanquam finem: neque enim sei gratia liberos ad honorem sui adducunt. sed ut liberi satisfacere discant ossicio suo. Etsi enim ambitiosus, qui honoris insitiabili cupiditate flagrat g. sro. Part. l. Furinnae. , eundem appetae, frue eum merearur sive minus, dc ah aliis eundem extorquere vel ir; alia tamen longe est ratio parentum, quorum curae demandatum, ut liberos ad ossicia

sibi debita pia Manda obligent, cum sint formatores morum tiberorum suorum. Et quamvis honor praecipue in actiHis externis saltem consistar, a quibus tamen rnrerni abesse minime debent; quamdiu tamen liberi nondum eo judicio pollant, sine quo existimatiom locus non est, quemadmodum ita ceteris, ita etiam in hoc ossicio parent bus curat esse debet j ut actibus externis statim assuesiant liberi. quamprimum fieri potest, ne, postqtram contrariam consuerudinem c mraxerunt, . quae altera natura est & dissiculter eradicatur, dimile, s non prorsus impossibile sit ad virtutem infucatam perducere liberos. Paren res sunt vitae nostrae autores . edueatores & aIto res, ac propterea maAimi benefactores nostrr 3, 73 8. , qu bus ut placeamus in omnibus actionibus nostris studere debemus f. 7434. Quoniam unus quisque alterum tanti existis mare deber, quanti meretur g. 647. Parr. L. Dr. nar dc eidem exhibere honorem, quem meretur g. 648. yart. l. D

nan); parentes esse Vitae nostrae autores, educatores, arque altores & maximos benefactores nostros. atque eos. quibus ut placeamus in omnibus actionibus nostris studere de heismus, non modo agnoscere, verum etiam quod agnoscamus

actibus extvrnis fgnificare ipsis debemus f 3- s 3 8. pari. r. Jur. r. - Quamdiu rationis usu destituimur, vel judicium no dum satas perlectum; quanti parentes enistimare debeamus, Xxx s capere Diqitigoti by Corale

553쪽

s34 Pars VII. Cap. IV.

' capere non possumus, externi tamen actus, quibus existimatio significatur, vires corporis non excedunt. His igitur ase

suefieri a parentibus debent liberi a primis stitim unguiculis. Quando vero ad eam perveniunt aetatem, in qua scientiae boni & mali sunt capaces, ratio illorum actuum ipsis insinuanda f. 689. , ut jam cum sensu ossicii faciant, quod antea sola consuetudine ducti fecerant.

I. Ts 4.Dὸ ινὰαω, Pareotra in s standis o citi humanitatis in casu e AP Fri, iiii, serenis pr. ferre de mi sibin , cos Ue rem ac liberis propriis, s 1υn his ,- is ira bent, cxceptii. Etenim liberi ad Osficia humanitatis, quae na misa, usi turaliter dcbentur aliis f. 63 -part. ι. J r. nai. , specialieti, homi ratione, nimirum quia liberi sunt, parentibus obligantur,itatis. 3 744Q- Quoniam itaquQ in praestandis officiis humani tatis eos, quibus speciali ratione ad eadem praetanda obligamur, ceteris praeserre debemus, quibus ex universali sal tem obligatione, nimirum jure humanitatis g. O. pari. I.

nas. ; libori utique in praestandis ossiciis humanitatis in casu collisionis parentes praucare debent aliis. uod erat pyrmam. Enimvero conjuges tactissime ita uniuntur, ut instar unius personae spectentur, nec ita cum perisna alia uniri possunt q. 469. . Quamobrem cum felicitas propria prae ferenda sit alienae, si propria & aliena collidantur fast. pari. I. Iur. t. , consequenter in praestandis ossiciis huma nitatis quilibet praeserre debeat seipsum alteri ope ipsius indigenti β. 6s s. pari. . Iur. nat. I in casta collisionis con jux conjugem parentibus suis praeferre debet in ossiciis hu manitatis praestandis. αuod crat secundum. Denique naturalis amor parentum, qui se prodit in liberis ante ultim rationis, nascitur ex sensu beneficiorum a

554쪽

De Societate laterna. S33

parentibus in eos collatorum & ex significatione amoris parentum erga liberos . 649. Pssu. empir. 3, unde est, quod

infantes ac pueri matrem magis ament, quam patrem, nisi singulares quaedam rationes in contrariam adsuerint, & percon equens natura liberis parentes commendat tanquam

benefactores maximos. Et eodem quoque ducit ratio l.

7 3 8. S Enimvero amor naturalis parentum erga

liberos commendat ipsios parentibus tanquam eos, quos felices di fortunatos reddere debent qua parentes g. a 39. a II. & ratio eos eodem ducit l. 7io. 73 a. ) . Quamobrem parentes liberis suis arctius obligantur ad felicitatem eorum promovendam, quam parentibus, quemadmodum etiam naturalis amor parentum, quo prosequuntur liberos, major deprehenditur naturali amore liberorum, quo parentes suos consequuntur, nisi rationes aliunde accedant, quae naturae vim inserunt. Quoniam itaque in casu collisionis obligatio una alteri praeserenda ao T. pari. 1. Phil. maffun/υ.), consequenter arctior vincit minus arctam, vi

ipsius principii rationis stifficientis β. 7o. 76. tot.); in praestandis officiis humanitatis in casu collisionis liberi utique

parentibus sunt praeserendi. moderat termin.

Propositio praesens primis naturae convenit, nisi naturae vis inseratur, quemadmodum abusu & non usu facultatum in hominibus facile contingit, prout i discere datur, siquidem ad ea, quae fiunt, animum attendamus &, quemadmodum fieri necesse est, ea diligenter perpendamus. Quamobrem et iam inde inferri poterat, quod legi quoque naturae conveniat 3. 83. pare. a. Jur. nat. l. De naturali amore parentum, quo liberos suos prosequuntur, id saris liquet: ast an natura quoque instillet coniugi amorem conjugis, dubitari poterat, propterea quod matrimonium libera hominum voluntate conistrahitur inter Personas, quas natura nullo peculiari vinculo

conjunis

555쪽

s36 Para VII. Cas. IV.

coniunxi t, & quarum uni erga alteram singularem quendam amorem non instillavit. Enimvero quis negare ausit ex copula carnali nasci amorem mutuum quendam conjugum, qui rariora acceptus ferri minime potest. Hoc autem natura non aliud intendit, quam ut arctissime uniat .conjuges, ad quam

tinionem quoque ducit ratio g. 469. , quatenus amorem mutuum conjugum fine exemplo praecipit 3. 468. . Quodsi

appetitus rationalis cum senstivo constanter contentiret. quemadmodum vult lex naturae f. 267. para. l. Iur. nat. samor ille naturalis facilius Observaretur. In praesenti autem nostrum non est inquirere in impedimenta, quae objiciuntur, quominus amor iste vel non generetur. vel genitus enervetur, ut

essectu suo destituatur. Ceterum .ne propositio praesens in abusum trahatur, colliso in casu dato rite dijudicanda. Etenim necesse est, ut utriusque eadem si indigentia & ut vel idem praestandum sit, vel quod uni praestandum praestari

nequeat nisi cum neglectu alterius. Praeterea quoque notandum est, distinguendum esse interea, quae conjugi & liberis perfecte debentur. & ea, quae parentibus debentur minus perfecte, hoc est, nisi obstet aliud, quod illis petiecte debetur.

Sed talia in casu particulari per rationes particulares clarius definiuntur. Quamvis enim nec ossicia, quae parentibus prinstantur ex animo grato, smpliciter spectentur ut ossicia humanitaetis. quia non to jure humanitatis iis debentur a minus tamen ascedunt ad ossicia perfecte debita, quam quae ad educationem tmerorum pertinent. Dantur nimirum etiam in iis, quae persecte, aut saltem non prorsus impersecte debentur, gradus. Sed horum accuratior discussio ad theoriam illam magis exasciatam pertinet, quam posteritati reservatam alias jam diximur. Generales enim theoriae post discussionem particularium demum condendae. tumque facilius ac rectius condi possunt, quam particularibus nondum discussis. Dedimus subinde fidem oculatam in ipsa tractatione nostra: sed quamvis ratio jam pateat acutioribus ex iri. quae in Logica & Omologia, immo etiam Psychologia tradidimus; clarius tamen

556쪽

De Societate paterna. 337

constabit, ubi Ars inveniendi ad artis sarmam instar Logicae

.suerit reducta.

s. 733. Liberi parentes inopes alere renentur, nisi eadem inopia la- Dὸ alimeη-borent, mel vix liberis suis alendis sussciant. Etenim liberi be- iij. ροὰ reficiarii parentum Porum sunt β. 738. h. V l. a Q. Part. leg ruro. Iur. nan , consequenter ad beneficium reddendum i piis Ma ibis. obligantur l. 4s. art. q. Pur. nat.). Quamobrem cum alimenta a parentibus acceperint, cum rerum omnium ii opia laborarent, nec casibimetipsis comparare valerent, quod

per se patet; parentibus quoque inopibus, quos in praest aione cujuscunque ossicii pratferre aliis debent I. 7sq. ,

.alimenta praestare tenentur. αuod erat stramum.

Enimvero si eadem inopia laborent, qua parentes, in ipsorum potestate positum non est, ut eosdem alant, quod per te patet. Quamobrem cum nemo obligari polst ad id, quod impossibile β. ao9. pari. r. I l. Wari . unis. , & in casu collisionis officium erga stipsum vincat ossicium erga alios g. a 29. sart. I. Phil. pract. umυ. J; si liberi cum parentibus eadem inopia laborent, parentes etsi inopes alere non tenentur. αuod erat secundum.

Denique si liberi vix propriis, quos habent, liberis

alendis susticiunt, siquidem parentes alere deberent, liberos suos alere non possent. Quamobrem cum in quibusvis officiis in casu collisionis liberi parentibus suos, quos habent, liberos praeferre debeant g. 734. I iidem quoque parentes inopes alere non tenentur, si vix liberis suis alendis

iussiciunt. Iuod erat rerilum. Sincerus amor praestationem hujus osseti liberis facilem reddit, ut non sine gaudio alimenta parentibus inopibus praestent 3. 348. Part. t. PHI. Wacit. univ. , si vel maxime moleo

557쪽

Pars VII. CV. IV.

rentes amant, quemadmodum debent 739. , quasi natura sua ad parentes inopes alendos ducuntur. Negandum tamen non est, vulgo liberis durum ac molestum videri alere parentes, ut apud nos dudum in proverbium abierit, facilius este, ur pater unus viginti alat liberox, quam ut viginti liberi unum alant parentem. Ecquis vero est qui nesciat, amorem rationalem, qualis is est, quem diximus, parcius inter homines esse dustributum, & plurimum disserre ab eo, quem vulgo unicuique vel sua, quae lipsum trahit, Voluptas commendat, vel necessitas & mores, quamvis non satis sincerum, imperant IIn differentiam hane inquirere & ex natura animae eandem a priori demonstrare ejus est, qui philosophiam moralem exintolere voluerit. Principia sussicientia largitur Psychologia empirica, praesertim ubi genuinus usus facultatum animae in dirigendis affectibus in philosophia morali iam fuerit demo stratus. Eadem vero methodo utendum est, qua nos in ph, losophando uti solemus. Quae ivero modo annotavimus decollitione ossiciorum rite aestimanda cnot. 7s . J ὲ ea etiam

hic notanda veni utit.

g. 7 6.r, Si parentes equidem ιaleant, unde vitam tolerare posme, ad illa d Iu ramen linis qua ad vitae commossitatem es bucunditatem δε- commodi a- Gunt ἰ pro scia/aium suorum parentibus ea conferre ratem es jm debent, 'Ra vitam commodam ac jucundam factant. Quicquid conditatem enim facere possumus, ut alii vitam commode ac jucunde facio, . transigant, ad hoc faciendum Obligamur g. 64s. ρart. I. Fur. nat. . Quamobrem cum parentibus ad quaevis officia humanitatis praestanda obligentur liberi 3.744. , & in iis praestandis cosdem aliis praeserre debeant j. 7s 4.), ultra posse vero nemo alteri obligetur I. ao9. ρart. I. Irid. νais. uxiυ. ; si parentes equidem habeant, unde vitam tolerare possunt, desint tamen ipsis, quae ad vitae commoditatem Diqiti sed by Corale

558쪽

De Societate paterus. 639

ratem & jueunditatem faciunt ; liberi pro modo facultatum suarum parentibus ea conserre debent, quae vitam comm Ois 'dam ac jucundam faciunt. 'Ostenditur etiam hoc modo. Si qua liberi parentibus conserunt, quae ad vitam commode & jucunde transigendam faciunt, quin id ipsum placeat parentibus dubitandum non est. Quoniam itaque studere debent, ut in omnibus actionibus placeant parentibus 3.74s. , si his desint, quae ad vitam commode & jucunde transigendum faciunt, etsi non desint, quae ad vitae necessitatem faciunt, quin pro modo facultatum suarum ea conferre debeant, dubi-

zu nequit.

Suppeditare ea, quae ad vitae commoditatem ac iucunditatem faciunt, manifestius signum est amoris erga parentem, quam eorundem egestatem levare. Liberi igitur, qui paren- res suos amare debent s. 39. , eundem ipsis hoc modo significare utique tenentur. Amare parentes nihil esse videtur, nisi etiam facias, ut .sciant se amari. Quae parentibus praestantur, sunt veluti fructus laborum, quos educatio fecit. Quamobrem aequum est, ut eos quoque percipiant. Sed non opus est, ut ad particularia descendamus, quae magno Mumero hic sese osserunt; ipse enim amor, quo imbutus esie debet animus liberorum, optima erit illorum magistra, praesertim si prudentiam individuum habeat comitem s. a s 6. Part.

minime aurem dominium in iis acquirunt, nec usuffractus ad eos pertiuer, nisi quat us fractus impenduntur education/. Etenim

quamdiu liberi per se ossiciis erga seipsum satisfacere ne-Υyy a queunt,

559쪽

74ci, Pars VII. cap. IV.

cunt, parentes facere tenentur, quae ipsimet facere debebant, sed nondum possunt g. 6 i. . Quod si ergo bonae sua, quae ipsis undecunque obventuur, administrare no dum possunt parentes omnino ea administrare debento

Constat autem parentes liberos bonis fortunae privare' non debere, quibus eos augere poterant g. 73o. consequenter nec eos privare bonis, quae undecunque ipsis ol, veniunt. Quoniam igitur id fieret, si bona, quae liberis obveniunt, ipsorum, esse deberent, consequenter sil dominium in iiς acquireren d ἔ- ra 4. pari. a. Iurianar.)ἰ do minium in iis acquirere nequeunt. 22uod erat secandam. Enimvero, domino competit jus fructus percipienst, nec ipso invito alius eosdem percipere potest g. 44 r. part Z. Iuri, natia . Quamobrem cum liberi sint domini bono rum, quae ipsis undecunque obveniunT, per demonstrata n. a. ipsorum quoque simi fructus, qui ex iis percipiuntur. Quamobrem, parentes in iisdem usumfructum habere nequeund

Quoniam tamen' parentibus licer subsidio fructuum sustentare sumtus educationis,. fi liberis obveniant bona g. Sa I. us frestias ad parentes pertiner,. quatenus fructus

impenduntur educationi. Puod erat quaνIumis rurale nota est, sed mere positivum, quod', quae libersamurrunt, patri acquirantur, quemadmodum obtinebat Iure Romano antiquo aut quod usius fluctus honorum , quae tib meam sunt, pertineat ad patrem, quod Iaris Romani rece tioris est, ac inde ad nos derivatum. Fluxit illud ex erroneae Potestatis parriae notiorae,. quae constituit liberos in dominio parentum; hac vero introducta postea. est adi temperandam iniquitatem Iuras antiqui. Naturaliter patria porestis patre

560쪽

De Societate paterva. . Ur

' matri communis est 66 I. , consequenter si bona, quaeliberis undecunque obveniunt, non essent ipsorum propria, aut si usufructu privari possent ultra sumtus in educationem faciendos, bona, quae ipsis Obveniunt ,. parentum communia esse deberent & eodem' modo' inrelligitur, quod etiam unus. fructus communis esse deberet. Facile itaque apparet, Ius Romanum non attendisse rationem naturalem - Sane naturaliter parentibus jus aliud in liberos competere nequit, nisi in actiones eorundem 9..663. I. ut ideo' potestas patria non sinis imperium ire liberos competens cl. 662. .. Nullum igi-rur jus, in bona, quae liberis undecunque obveniunt, comperere potest, nisi quatenus fructibus ex iis percipiendis sumtus educationis sustentare licer sar. .. Equidem naturalistac aequitas parum attenditur, quia legibuς positivis aliud sancitum se ac moribus aliud introductum; non inmere propterea illa nulla est Ac, nisi parentes ossicio suo deesse velint , non tanta penes eos Iuris positivi aur morum reverentia esse debesi ut illi nuncium mittanto Nemo autem sanus a nobis desideraverit, ur,. dum ea demonstranda nobis sumsimus, quae Iuris naturar stat, immutabile hoc jus in positivum convertumus d quae juris mere positur sunt pro jure naturali venditemus, ut dicamur Jus natura: juridicum, non' philosophicum tradidisse. Ita enim Jus riaturae juridicum foret larvae qua dam: ad decipiendum incautos conficta. Nostrum non est sumum vendere, sedi veritatem' conspicuam facereo

Quoniam parentibus non competit dominium in bo- an bone Gni . miae liberis, undecunque Obveniunt β. 737. nema --

autem praeter dominum' rem, alienare potest j 6 6 8-part. a. alienare si Frrino. 'rentibus quo Ple' non co erit jus bona liberorum ' erat. Hienandi , seu ea alienare non licer IT . pari. L. Phil. stracto univ. . Quoniam tamen parentes operam dare debent pro

virili, uz liberi consequantur opes I. 73 i. , consequenter Υyy I etiam

SEARCH

MENU NAVIGATION