장음표시 사용
231쪽
sum. Secundum haec Scripturae loca ita conciliamur. Dominus, a coetu dzeem hominu invocatus semper audit juxta Mosem: at idem,cu Iesaia, quaeo praesto est,requirendus cst ab illis,qui soli orant: nam tales aliquando audit, aliquando
ν eq. s. II. in Thaisnde Hierosolymitano in Berahol Rairnaiah verbis R. Abhu ait:
Requirite Dominum eum invenitur, cs ubi Dominus invenitur λ in Synagogis, m vergitatibus, is Academtis. Nimiru hic literam a verbi uisona , quod vertimus in invexure eum,statuit else m ntra Bet loci, in i apud Grammaticos appellatur. Mens autem sapientis hujus eli,oratione, quae Dominum semper pronitum N propinquu invcnia ,esse eam quae fit in Synagogis Sc Academiis, non auiatem in privato aliquo loco. Etiam hoc nititur fundamento suo.Nam orationes
lacrificiis successerunt.Et quomadmodum haec non niti in Templo 1 Sacerdotiis buς fiebant; ita dc orationes peragendae sunt in Synagog is, Sc parvis quae hodie habemus templis. Quod praeter Philonem t etiam Plato sensit eoque permit- L b. a. tendum haud existimabat, ut quis domi suae privatim haberet locum peragen- de Mo- dis saerificiis. Iuxta hanc expolitionem dicat Moses, Deum semper audire pa-n rchia. ratum esse, videlicet cum communibus precibus invocatur. Nec Iesaias adver-t i. Io. satur; quin imo docens nec ubique Deum,nec semper reperiri aut propinquum de LV. esse, iubet quaeri eum locis illis quibus invenitur. III. In Gemara Rosa-Sana t,dc Ialcut 3 haec verba Iegas: 'quirite Dominumi cap. I. eum invenitur :bi sunt decem dies,aui a Ros a-Sana funt usque ad diem X ur ex-ε Lib. 1. piationiis peceatorum. Quae ita intelligenda sunt. Mundus creatus est primo die ri. 8as inun Tisti, seu Septembris,uti probavimus Tr .quaest Exod.& quia is principium anni est,incipiunt tunc planctae cursum suum. Odemadmodum autem in nativitate hominis quicquia ei superventurum est significat,sic illo die, quo motum suum ordiuntur, indicant quicquid mundo elementali eventurum fit; tam universalia, uti famem, pestilentiam,vbertatem, alutem,mortem, vitam, bella pacem dic. quam communia unius alicujus provinciae, en multo magis ea quae uni alicui homini luperventura sunt,uiram,morrem,'uzru ,aut damnum uiriliaque. Vnde Hebraei diem hunc Dri civ diem Iudicii nuncupans,quia illo per constellationes caelestes omnia dijudicantur. Sed haec judicia non lunt Irovidentiae particularis, verum universalis,dc,ut dixi,aspἰ aeris pendent. Populus autem Isracliticus non gubernatur a coelestibus corporibus, neque protegitur a moventibus sese, nedu ab aliquo coelesti principe, sed peculiariter i pilus Dei providentia uti clare innuunt illa Deut. Iv. 19. Ne attollas oculos tuos versus cartii, s upietas Solem, Luna, eaeterasque stellas, S te incurver iis; nam rigas impertitus es Detis omnibus poseulis. At vos sumsit Deus, yc. terae sentes planetis ac coelestibus potentiis lubjectae sunt, at non Israelitae. Sed quia privilegio eo non gaudent, nisi Legem observent, ac divina eos gratia complectatur, iubet Dominus primum die Tisti tibi ab iis consecrati, di Sophar seu tubi Cini;significans bellu inserendum cise praxns cupidinibus , dc carnem sub rationis imperium redigendam a Magendam cinque poenitentiam peccatorum,cum proposito, nunquam deinceps delinquendi,quae vera est poenitentia. Eam ob causam decem dierum i patium, quae periodus perfecta est, deinde diem 'im Kopiri dedit, quo peccata condonantur ei, qui decem anteactis diebus seipsum mundavit: ita ut ab eo tempore Planciis non obnoxius, Peculi ter de particulari Dei providentia regatur. At Disiti su by Coral
232쪽
is, qui decem illis diebus nequaquam sele mundavit, nec praeparavit ad obtinendam veniam peccatorum , obnoxius manet iis quae planetarum constitutio praenuntiavit. Hac obtervatione sine difficultate conciliantur loca Seripturae. Quamvis enim verd Moses dixerit,semper audire Deum quoties invocatur,ni hilominus vere etiam Jesaias proprie magis & peculiari modo illis diebus reperiri Dominum est. Diversum circa hanc rem senes R. Moles Almoisinus in Mcames coali , adeat eum qui volet. Mihi recte haec verba Psalmographus conciliasse videtur, dum inquit Pr pinquus es Dominus omnibus sese invocantibus, omnibus eius eum snvocant vere. Non satis ei erat dicere: Omnibus sese invoeantibus .nisi ludiiceret, omnibus qui eum invocant verὸ. Quia non quisque,sed qui ex animo supplicat,auditur;nimirum,si julta petat. Saepe cnim homo noxia petit, saepe ea quae nunquam meristus est; ut mirandum haud lit,tales a Deo non audiri.
Deur xv. I9. Nesublatis oculis tuis versus I Psal v. 1 . Nam nequaquam Deus caelum, quum aspexeris Solem,aut Lunam,aut ira malitiam probas . Nationes sellas, aut ullam rem exercitus caelesis,tu - i mundi credere oportet in pri-pellaras, s incurvas te iis colas ea, quae smper- mam cauisamaneque iis c ccisa
ιitus es Dominus Deiιs tuus omnibus populis. l fuit idololatria.
SEptena praecepta, ut tradizur in Gemara Sanhedrin , omnes gentes obser- ' cap. τε vare Icnentur, quae iccirco Vocata sunt, m ua mntu ναν septem praecepta AIιο- en P. rtim Noaebi. Ex his quemadmodum in Seder Olam cap .v. dc apud R.Mo- γ.sem in Iad a-Hazaqua legimus) sena Adamo data sunt: nimirum ut abstineret ' Sepher x .ab idololatria: ti. maledictione nominis divini: III. caede: xv. adulterici: Melachiv. furto: vi. ut judices institueret quorum esset curare ut illa praecepta observa- cap 8. rentur. Super haec Noacho se Timum additum sui ne membrum vivo animali et Sanhe. amputatum comederet: his verbis i : Carvem cum anima V sanguine suo ne co- cssp. 04med.is. Haec sunt praecepta, ob quorum violationem ut ex S. Scriptura ibidem in ' Com-Sanhedrin probatur, etiam gentes mundi a Deo punitas constat. Eum verti qui ment. ill iobservat, vocarunt, divin N peregrinum habitantem, quia in Jlatile morari Misepoterat. Illi autem, qui ca no colit quia natura lic suadere videtur, sed quoniam nHiot. Lege praeeipiantur,dc Moses tradidit ore Noachi filiis tradita illi inquam,si R. 'Hi Mosem audimus, sors erit in futuro saeculo. Vnde N. veteru sapientum exstat chol T dictum hujusmodi,' Mn v x, p,n on, uix obori ninis un Piis ex nationibus munis suba c. Idi, pars est in mundo altera. Idem quoque R. Moses colligit ex Misna , cujus fure exordium est : QJatuor idiotae non habent partem in altero mundo οῦ quos inter Bilha reponitur Bilham gentilis ; idque ne haberetur unus d piis gentium, quibus sors cap. I . erat in suturo saeculo. Etiam variis locis magni & egregii operis Mi E Hedulis Tora . , & in Directore lib. 01. cap. xvis . ait , nullum bonum opus cop. 13 mercede apud D cum carere , juxta dictum . rvridi bdi 'die, napo n, n i u Deus ' Pes hi benedi Etus nulli creaturae praemium suum denegat. Hinc in Semot Raba le- cap - IO-gas Deum jquisie cani cadaver obiici quia adversum Israelitas non latrasset: ' ς. 3 1 E e 3. alo
233쪽
alia ejusdem generis exempla praetermitto. Etiam R. Iehu da Levita t ait, Heiahraeos dicere nulli h gentibus mercedem negari Opeium tuorum; quamvis non aequent peregrinum tibi ipsis, eo quod Propheta evadere nequeat. In sacro quoque libro Loar ' traditur, Regibus, Omnibusque adeo magistratibus,qui ju- ita exercent imperia, & Hebraeos in d;tione sua habent, certum in Paradiso gradum esse attignatum a quemadmodum eosdem , si male Hebraeos habeant, licena certa manet. His probatis, luperest Ostendamus quomodo haec Scripturaeoca conciliari queant. Septuaginta duo interpretes , qui postulato Ptolemaei Philadelphi ut variis locis in Thalmude memoratur) Legem transtulerunt, animadversa, quae hinc oriri posset, dissicultate, verbis Deuteronomii, quae impertitus est Dominus Deus tuus omnibus populιs , addiderunt vocabulum ' in, ad lumeu praebendum: quo lisnificabant,caeteras quidem gentes Planetarum viribus obnoxias, at Israelem in solius Dei tutela elle. Ideoque mox ipsa Scriptura subiicit, At vos sumst Dominus, &c. Nam, ut inquit Aben EZra, experimenta approbarunt, unicuiq; populo, imo & urbi,suum planetam esse; sed Israelem Planetarum nulli sublectum , suo tantum regimini subesse voluit Deus. Neque aliam ob caussam Iirmias X. a. monet Israilitas,ne timeant stabia coelestibus sis-nis, quae aliis mundi gentibus metuenda lint: quia iis data s unt a Deo,ad illuminandas illas benevolo,aut maligno adspeetu. Haec mens verboru Scripturae est.
Deuter .vx. x6. Ne tentetis Domia i Matha. III. II. Protate me nune haenum Deum vesrum. l in re ait Dominus
I Entamus aliquem ad introspiciendam ejus scientiam & potentiam, aut bonitatem ac voluntatem; idque fieri solet ab ignaris, aut dubitantibus de iisdem. Lex autem vetat tentari Deum,quia ingens peccatum sit dubitare de divina perfectione: unde non immerito quaeri potest,quare Mathachi jubeat tentari Deum in oblatione decimarum.
Rosaia in Gemara Tahanit ad concilianda haec verba, en, ait, ipso hoc. loco inquit Scriptura, Asserte omnes decimas in thesaurum , ut si cibus
in doma mea, Sprobate me nunc in hoc, ait Deus exercituum; s non προ- rvero vobis catarractas caelorum, V proferam vobis benedictionem. Hoc loco vox
nindi in hoe, excludit tentationem Dei in aliis rchus, squae iccirco N. altero illo loco prohibetur) praeterquam in solis declinis. Etenim quia is qui daret, cogi tare poterat quanto plus offerret,eti minus tibi reliquum esse,Propheta ait contra sese rem habere, Ec posse in hoc probari Deum. Quippe illi qui decimas in aedem Domini attulerit, tantopere bona sua auctum iri ut ipse acquiescat. Idem quoque R.Iohanan colligit ex verbis hisce Deuter. Decimando decimabis omne fermen agri tui. Non opus erat, inquit, repetere decimandi vocem: sed menscripturae est, si decimaveris, decimabis ; i. si decimas obtuleris bonorum tuorum Deus ita illa augebit,ut semper habeas unde decimare possiis. II. Mihi non absurde dictum videtur, ad dandas decimas praecepti necessitate oblistatos suisse Israclitas, ut esset cibus in aede Domini. Itaque non tenta
234쪽
bant Deum,jussis ejus obedientes. Quod autem Malachi jubet eum in hoc probari, non causaliter intelligendum est, sed consecutive; nimirum, decimis oblatis reipsa experturos Israclitas benignitatem & munificentiam Domini. Advertendum autem est, quando prohibet Lex Dominum tentari, uti eam verbo idantentabitis,uuod semper in malam partem accipitur,de iis scilicet, qui increduli potentiali , bonitatem, aut voluntatem Dei explorare volunt: unde Num .XI v. ΣΕ. 3m dari Et tentarunt me, inquit Dominus, Iam decies. At apud Mathachi est verbum utina, ta probate me,quod etiam in bonam partem accipi potest .Fateor quidem AchMum quia dixerat ε, Non petam,nec tentabo Dominum, his - 'verbis a Iesaia reprehensum: Audite domus Davidis, an parva res est prae vobis ψ'λλ' in 3 fatigare homines,quod etiam fatigatis Deum meum p Sed ratio diverta est. Nam signum quod dedit Deus ad omnes pertinebat, quia indicio eo certiores fiebant,civitatem a regibus desertum iri: ita ut illic tentatione opus fuerit. Quin& cum R. David Kimhi dicere possis, AchaEum non ob fidem,quam Deo haberet,signum petere abnuisse, sed quia incredulus esset,& perinde ipsi foret utrum sisnum Deus daret ,an non: Abraham vero cum diceret , t Unde sciam me haere- Gen. ditate adirurum, divino instinctu signum poposcit, quamvis sint ,qui eum in hoc Is 8. peccati arguant. Gedeon certet incredulum sese ostendi cum lignis ita de rei t Iud. 6. exitu certior reddi voluit. ' 3o.
Deuter. Tm .a. Cum surgens in m dio tui Propheta , aut somnianssomnium, ediderit tibi 'num aut prodigii . Quamvis eveniat Anum illud, aut prodigium quod praedixerat tibi. dicendo , sequamur Deos alienos quos nen noveras , S colamus eos : Non auscultata verbis Prophetae seius. Ibid.xv III. 22. stusds dicas eum
animo tuo, quomodo cognoscemus rem illam quam non elocutus fuerιt Domi
nus p Quod fuerit locutus iste Propheta in nomine Domini ,s non erit illares , neque evenerit, hac es illa res quam non elocutus es Deus.
ΡRiore loco jubet Deus Prot,hetam,qui idoloIatriam suaserit,occidi, tametis si signa ac prodigia edat. Altero praecipit eum , qui arroganter ausus fuerit dicere quidpiam in nomine Dei, aut idolarum , quod ei praeceptum non sit, itidem occidi: & addit, ad dignoscendum utrum ea , quae locutus fuerit Pro pheta,divino revelatu acceperit,attendendum esse an edat miracula. An ergo, .s1 est ediderit, quamvis idciorum nomine prophetans , pro vero habendus est vatep Certh pugnat id eum sententia prioris soci.
Uxta omnes autores duo sunt, qui cu vaticinantur prophetiae suae veritatem adstruere,aut signis,aut aliis rebus,non teneamur. Is qui nomine Dei populum arguit, ac incitat ad illum colendum ex toto corde: cujusmodi te sata KL m hac reliqui Prophetae fuerunt: a quibus nulla hanc ob caussam mira -- euata iunt: deinde, qui in nomIne idolorum vaticinatur, aut demere vel ad-cere Legi praeceptum aliquod vult. Talis enim mox occiditur, juxta verba illa:
235쪽
innocenter adeo acturos, quin aliqua praeceptorum transgrederentur , denuntiat, semeer egente S in terra eorum fiamros. Quare cum necessano egentes inter illos lint, praecipit eos beneficentia re eleemosynis sublevari: idque eo ordine , ut prima propinquorum , dein civium , ultima conterraneorum ratio habeatur; nam praeserendus est is, cui arctiori vinculo adstringimur; quod & Lex indicat, quando ait ; Si fuerit apud te egens qui iam ὸ fratribus tuis, intra alι-
quam e portis tuis, rn terra tua, ne occlud to manum tuam.
Iv. Ιshacus Abravanel existimat revera inter Israelitas egentes nuIlos s re; verba autem versus undecimi referenda ad nationes mundi: etenim non dici illic, No desnet esse egens apud te .sed no desnet et e egens in terra .i. mundo. v. Ego dixerim de duplici hominum genere hic f.Scripturam loqui,pauρο-ribus. egentibus. Quorum hos Dominus promittit in Ilraὀle nequaquam rerat hodieque in captivitate nullos habemus mendicos, qui stipem postulent; sed omnes ii aut Synagogarum proventibus, aut divitum liberalitate sustentantur, ita ut necessaria iis nunquam desint.
Deut.xvri. I . Et dices, statuamsu- , T. Sem .vIII. . Praepone nobis RS- per me rege, scut omnel gentes, quae sunt i se. Dixitque Dominus Sehemu circa me. Statuendo statues super te Re- l ti, ausculta voca populi huyus, in omnis em cruem elegerit Dominus Deus tuus. bus quae indicunt tibi: no enim testre-
te S midete malum vestrum,quodfec sis, magnum ese. I Ria Israelitis praecepta fuere, quem d modum traditur in Gemara Sacteisdrin W: ut terram sanctam ingressi statuerent sibi Regem,delerent memoriam Amaleq,& templum aedificarent .Itaque & R. Moses ex veteri Trais ditione,inter sexcenta 3c tredecim praecepta,numerat illud de creando Rege; sumtum ex verbis Scripturae, Statuendo statues super te Regem: quod etiam re cit R. Simson mi-coisi in Samag. Ob haec non immerito quaeritur , quare tam graviter Deus offensus sit, cum Regem populus postulabat. ut sese spretum diceret : quare item Semuel firmarit ingens eos malum sec:sie.
CIrcumspecte satis & veteres, dc recentes sapientes hanc quaestionem tractavere. Quorum illi in Siphiat aiunt, Praeceptum Israelitis fuisse ut Regem crearent ;& nihilominus illos reprehensos, quod eum a Semuelenon alio fine pollulassent,quam ut ducem haberent ad colendos externomeos. v in opinione quoque fuit R. Neorai,uti in Ialcut legimus. Colligunt id ex verbis ipsius petitionis; Statue nobis Regem, qui nos judicet, ut caeterae istae gentes: Et postea: V1 Iimus nos quoquescut omnes istae gentes. Quibus verbis occulte venenum animi sui tegebant , gentibus assimilari idolorum cultu cupientes. Unde Deus ipse ad Samuclein, non te , inquit, sed me spreverunt. Sed quid hoc novi eos illud facere , cum ab exitu ex AEgypto huc uisue me dereis liquerint . & diis externis servierint p Adeo vehementer Deus indignatur sese desertum esse ab iis c ut dubitandum non sit reprehensos Israelitas,
236쪽
quia Regem petiverant ad defendenda vitia tua,& in quo ducem atque exemis plum ad mala quaeuue hZ ἴent;ouemadmodum postea in Isracle evenit, Deus ramen .quamvis Regem iis concesserat, non qualem ipti deiiderabam, dedit.sed
Saulum,jultum,& pium: qui nunquam eos a veritate abduxit. Quo faciunt verba illa ad Samuelem: Nunc autem avsculta voci 0us, sed contesando contestare adversum eos. i. e. contestare coenum S terram, Perituros eos, si malum consilium suum sequantur.
II. Fuere etiam inter veteres sapientes, qui sui in Tosept. Sanhedrin traditur) dicerent, nequaquam in Regis petitione peccavisse Israἰ lita'. sed in modo petitionis. Etenim graviter eos peccat se,cum peterent regem a quo ad modum reliquarum nationum regerentur; cum se populum a Deo separatum esse sciarent. Quod si dixissient quandoquidem tu senescisac filii tui recedunt a via D m:ni, da nobis Regem qui recte nos judicet, N. ducat in observanda Lege ; aut da nobis Regem, quemadmodum Lex praecipit ahaud dubie reprehenii non
fuit sent. Itaque crimen fuerit in verbis, instar reliquarum gentium: cujus tamen non omnem populum , sed solam multitudinem turbidam. & rerum novarum cupidam, ream fuisse volunt. Idque praevidens Dominus dixerat,in Deuteron. Vbi veneris in terram, Se . V drces, saluam super me Regem,quemadmod um caterae gentes. Simul addiderat Gaete , quo modo, quibus verbis petendus Rex esset inter caetera praecepto, ut ille foret ex fratribus , ne errarent in electione.
Huic sententiae adnaeret R. David Kimhi. III. R. Nissim in sermonibus t peccatum in his verbis fuisse existimat, Propone nobis Regem ad Iudicandum nos nam juxta Legem, juris civilis cura judici-ous,bellorum administratio Regi incumbebat. Ita ut crimine fuerint vacaturi, si dixissent,da Regem nobis ad gerenda bella nostra,aut, da nobis Regem. Videtur pro hac sententia esse,quod Israclitae caussam petitionis addiderunt senectutem Semuelis. Nam illa justa cauisa non erat Regem poscendi, quatenus nullus unquam ob senectutem imperio dimovetur. Caeterum ad jus dicendum ingens Semueli onus erat senectus. Ipsa Scripturae verba id quodammodo in dicant; sunt enim , Ermalum visum hoc es in oculis Semuelis, quod dicerent,da nobis Ruem ad 1udieandum nos. Ultra nihil additur, quod indicio est, Samuelem improbasse , quod populus jura, a Iudicibus reddi solita, ad Regem trahe-
I v. R. Moses in libro ludicum peccasse Israelitas statuit, quod turbidis
vocibus, & cum querelis Regem poposcitant , non studio implendi praecepti divini,sed taedio Semuelis Prophetae. Idque etiam visum est R.Mosi Gerunde si In commentariis ad Genesin , quo loco de sceptro Iehudae agitur. Ait enim crimen in eo fuisse , quod superstite Semuele Regem postulassent, non habitarat ne quam juste, quam innocenter regimen exercuisset. Itaque ingratim mos fui Te,qui eum hac ignominia afficerent,quasi non satis bene imperium direxisset. Haec opinio mihi Scripturae verbis congrua videtur. Primo enim ait malum hoc visum in oculis Semuelis,quod Regem petiissent ad se judicandum, quia illum vilipendere hac re videbantur. Deinde Dominus praecipiens ut populi vocem audiret, inquit, non enim teIpreverunt med me spreverunt, ne regnem super ipsos. Consolans eum his verbis,& injuriam illi factam ut suam accipiens: quatenus non levia injuria erat, quod Dest Regem habentes, poscerent nihil
237쪽
minus hominem a quo regerentur. Denique etiam tertius S.Seripturae locus huc facit, quo Semuel populum Israeliticum testari jubet, i eugus bovem aut asianum accepisset, quem fraudavisset, aut cui damnum intutisset. Quod sui purgandi caussa fecit, ne ob iniqua imperia desertus ab illis Videretur. Etiam , ne populus offensum illum credere promisit, se nihilominuS pro Isracle orare,& rectam ei viam ostendere velle. Ita ut ex omnibus his constet peccasse Israclitas, quod regem petierint superstite Semuele, judice tam justo,pio,ic clementi. U. Fuerunt etiam inter veteres sapientes, qui crederent, crimen in eo fuisse, quod Regem absolute periissent, his verbis, Pone nobis Regem , cum dicendum fuerit,Pete nobis,o Semuel,Regem a Deo Benedicto.Ideoque addi displicuita se Semueli quod dixissent, Pone nobis Regem , quassi immobiles sententiae , nec considerato, rem tanti momenti solius Dei nutu dirigendam fuisse. VI. R. Levi ben Gerson,quem fortassis Paulus Burgensis secutus est,huncia modum disserit. Duplices Reses creantur; alii legi, perinde ac subditi,obnoxii, qui eam ob caussam , in omni regimine praeceptis ejus sese subiicere coguntur; alii liberae atque infinitae potestatis,qui Leges pro arbitrio suo ferunt; cuiuis di gentium Reges antiqui: simi fuere , pro lubitu suo leges ferentes, aut abroiagantes. Sed prius genus decentius est,& huc respiciens Dominus dixit, Statvenis do statues tibi Regem. unde & Regem hunc,sua manu Legem describere, & in ejus lectione asti duum esse jubet,ne,elatus fastigio negligat praecepta illius. At maxime noxium est alterum genus Regum; quippe tanta donati potestate, justitiam saepe aspernantur,ic tantum quae bona iplis videntur faciunt.Talem Regem petierunt Israelitae,dicentes,Statve nobis Ruem ad Iudicandum nos, quemadmodum eaeteras gentes. Nimirum eadem cum tuis jura, easdem Leges volebant; ut ostendunt ista ; erimusque etiam nos ut caeterae gentes, judicabitque nos
'x noster. Hoc illud est quod Semueli displicuit, quapropter & Dominus dixit, se spretum esse;neque velle eos amplius sua praecepta ,sed Regem cujus lubido ipsit Lex sit. Itaque ut ostendat, quam malam rem peterent,demonstrat illis Regum ejusmodi mores; quippe filios ac filias eorum sumturum illum, &Legis obedientiae exemtum,aci tyrannidem cuncta,non commune bonum,esse directurum: caeterum cum obstinati Israelitae,se reliquarum gentium instar Regem omnibus modis velle dicerent; Samueli en vobis, inquit, Regem, quem elegistis: sed moneo vos & hortor, ut divina praecepta observetis; ut quamvis Regem E secundo genere petiveritis, ille tamen convertatur ad prius genus,ac Legem divinaq; statuta colat. Quod siquis quaerat sverba Pauli Burgensis sunt)Cur postea Israelitae, Semuele rogato ut pro se orarer, quia petitione Regis no vum veteribus peccatis cumulum adjecissent cur, inquam,non reapse poenitenis etiam ostenderiat, & a petitione destiterint: responciendum est, jam tum Sau- Iem a Semele unctum, & regem electum fuisse , ut sine atroci injuria imperio eum orbare nequiverint, praecipue bello, in Iabes Guilhad feliciter gesto, iniquum erat merita ejus ingrato adeo facto pensare , maxime cum jam GuiIgale iterato ei confirmatum esset regnum. Ergo juxta illos peccaverunt Israelitae, quod secundi generis Regem petivisset. VII. Ishacus Abravanel itatum aristocraticum,i. e. paucorum impeIium,m narchico praeferens, & Romanorum sub Consulibus, Venetorumque , ac Genuensium Respublicas summis evehens laudibus,existimat Deum non jussisse ut
238쪽
Israelitae Resem crearent; quatenus Regum imperia, non aliis modυI Is, sed apud ipsos Israelitas noxia fiasse experimentis approbatum cit, quippe qui ecipsi peccatores, dc aliis ad peccata exemplo furi uir. Contra Iudices omnes viros pios ae Dei timentes fuisse.Itaque Deum nequaquam id voluiise ut Regem crearent, eum ipte eorum Rex esset: sed tantum. cum praevideret eos simulatque terram sam tam occupassent malo propolito Regem sibi postulaturos, praecepisserat quando Regem omni*o vellent,eum c fratribus luis deligeret. Quoniam autem peccarent id postulantes , a Semuele graviter represenlbs fuisse. Haec opinio quamvis satis congrua verbi S S. Scripturae, a multis tamen accepta non est, quia adversatur sententiae ac traditioni antiquorum. VIII. Divini Theologi Cabalistae peccasse Israelitas volunt, quod intempestive Regem petiverint, etenim Deum ajunt certum tempus deliinavisse , quo regnum Davidis,ab Iehuda descendentis,inciperet; sed nihilominus illum, cum videret eos praeproperE Regem poscere , in eorum sententiam descendisse , ach tribu Benjaminaci tempus Regem concessisse,aut potius commodasse. Nimirum Saulem btilis, quod nomen commodatum significet,& ad breve tempus peris
manentem.Unde Oseam dixisse, s consituunt Reges, sed non ex me & ali-hi t: Do tibi Regem in ira mea,&recipio furore meo: nimirum quia non erat Rex ex tribu Iuda. Igitur non deliquisse eos quod Regem peterent, nam traditione ad id obligatos tuisse, sed quia intempestive. IX. Ego quoq; dixerim non in alio peccatu ab Israelitis quam quod Regem petierint; quamvis enim jussi essent creare eum ubi terra sanctam occupassent; nihilominus non ipsi poscere , sed rem totam Samuelis curae relinquare debuerant: qui, quippe Propheta, justum tempus sciebat. Nunc autem ostenderunt, suspectum te nac in re Samuelem habere, quasi proprii fastigii causa ipsis Regem dare nollet. Itaque cum dicerent Samueli cia nobis Regem , id volebant. dum in causa esse,ouominus impleretur praeceptum de eligendo Rege. At sese velle Re ,non ut dux modo in bello esset, sed ipsius Samuelis officio fungeretur,ae iudiei a redderet. Quibus verbis fastiditu libi illia testabatur,dc quali eum incusabanr,quod illius ob caussam Rege carerent. Hinc ait Scriptura ac visum sitit malum in oculis Semuelis quod dixissent , da nobis Regem ad judicandum nos. Quoniam autem non solent Prophetae malum malo compensare, demonstravit postea Samuel, non ideo se illis insensum esse , sed preces ad Deum pro felicitate eorum suscepturum. Atque haec ad expediendam hanc quaestionem sufficere videantur; quisque quam Volet opinionem per me eligat licet.
Dem. xv xx t.22. Qvεd fuerit Iocutus an Propheta in nomine Domianis non erit fila res,neque evenerit,
haec est illa res quam non locutur es
Dominut. Ierem. Tv m. 7. Memente eloquar contra gentem is contra regnum, me convia surum,S demoliturum, cyc. Ss converta
tur genr ista a malo suo, paenitebit me, Sc.
239쪽
ΡRomissa Dei conditionalia sunt. Nam , teste Jeremia, minatur aliquando
destructionem regni, sed si gens poenitentia peccatorum ducatur , itidem Deum 1 utit poenitentia minarum;ut NiniVes exemplo constat. Alias autem prospera omnia pollicitus, si populus ad impietatem deflexerit, similiter promissorum poenitentia ducitur. Unde gravis quaestio Oritur: uippe cum omnia ejus promi illa sint conditionalia, quare Moses ait eum pro pleudopropheta habendum,cujus verbis eventus non respondetp
CONCILIATI P.R Moses in glossis ad Misnaiot, dc praefatione , deinde & in magno opere
. Iada-HaEaqua ait, ad Prophetam probandum non requiri miracula contra naturam sed praedictionem rei alicujus futurae, non malae, quia i lium poenitere Deum possit, ut Ninivitis acciderit, sed bonae. Etenim quando vel homini, vel civitati alicui boni quidniam annunciari Deus per Prophetam jubeat,nunquam illius poenitentia eum duci,neque talem promi1sionem conditionalem este; at si bonum ejusmodi non per Prophetam, sed ipse voce sua deis nuntiaverit,posse eum poenitentia duci. Atque hanc ob caussam,inquit,Iacobus, quamvis acceptis divinae tutelae in itinere promissis, nIhilominus timuit, quia promissio ista non per Prophetam, aut alium quempiam facta erat; nam si per alterum fidem suam Deus obstrinxisser,utique nec timuisset Patriarcha. Confirmat haec R. Moses verbis Ieremiae ad Hananiam ben Azur pseudoprophetami: Propheta illa qui prophetat pacem, quum evenerit verbum 3 ivs Prophetae,eognoscitur ille Propheta ese quem misit Dominus. Unde colligit ad cognoscendum utrum Propheta verus sit, requiri ut boni quidpiam praenuntier,non mali. Boni quippe promiis a. per Prophetam facta, nunquam ella conditionalia. II. R.Hasdati experimentum Prophetae,non ex mali minusquam boni praeis dictione capi statuit: etenim si ad ostendendam prophetiae suae veritatem quidpiam vaticinatus suerit, non passurum Deum ut illud non eveniat, quando inde dependeat ejus existimatio. t vaticinia illorum,quorum autoritatem prophetiae satis stabiliverint, subinde eventu praedicto careres uti Ionae acciderit. Deralibus autem loqui Ieremiam. III. Mihi maxinad rationi & Scripturae verbis congrua disseruisse videtur In hac Abravanet: cujus in Miphalot Eloim & commentario ad Legem haec verba sunt. Opera & portenta cujusque Prophetae trifariam dividi possunt. Aut enim praedicit quidpiam cum neminis damno aut commodo conjunctum ς aut contra prosperum vel detrimentosum alicui regno,nationi, vel homini; aut miraculis naturae ordinem invertit. Ex his prima dc tertia tantum species apta est ad cognoscemium verusiae quis Propheta sit: nimirum annunciatio boni vel mali, cum neminis damno vel utilitate conjunct i; 8c miracula, cujusmodi M ses edidit ad probanddim prophetiam, virga in serpentem mutata, manu lepra infecta, aliisque id genus, quae homines in admirationem rapiunt. At non item praedictiones universo populo, aut uni alicui bonum, vel malum portendentes; .etenim illae se er coditionales sunt cujusqactionibus bonis ac malis pendent. Itaq; Moses quide,cu verba Prophetae ait ex eventu judicanda,loquitur de miraculis quae praeter naturae ordine eduntur, aut annuntiatione rem in neminis damnum,uel utilitatem redundantia. Ieremias contra de prosperis ec adversi
240쪽
uti incrementis Ec destructionibus regnorum , aut gentium verba facit , quae semper conditionalia esse ostendimus.Hanc ob caullam 8 Iacob timebat &Ionas, quamvis maneret Ninive, pro vero Propheta haberi non desiit. At verba Ieremiae ad Hananiam,quae innuere videntur semper bona eventum suum sortiri quod huic opinioni adversum est,accuratius expendere oportet. Ait enim: Propheta in qui pridphetat pacem, cum evenerit verbum ipsus Prophetae, eognoscitur ille Propheta esse quem mist Dominui. Mens haec est : En Hanania,quamvisa natura hominibus inlitum lit, amare eos,qui bona an nunciant; odisse infausta praedicentes; amen lieet Prophetis,qui ante me famem,peltilentiam, bella,annuntiavere essent qui Obloqueretur,dc bona,ut tu nunc,praedicerent, non eo illi mox veri habiti sunt, sed exspectatum est , donec evenirent ea quae vaticina-hantur. Quare nec tibi prospera praedicenti gloriadum est, priusquam impleantur verba quae prolocutus es. Alia in his conciliatio fuit R. Ita vi ben Gerson, quam tamen, quia non ab Omnibus perinde accepta est,omittere libet
De ut .XX. I 6. Sed e civitatibus populorum isorum, quas Dominus Deus tuus
dat tibi in possessonem , ne sinito vivere
Ibid. xxx. Io. Quum egressus D ris in praelium eontra h0tes tuos ,s
dederit eos Dominus Deus tuus in manum tuam , S captivam feceris ex eis
S I nihil in vivis relinquendum erat, quomodo poterant aliqui captivi esse
ΡRior Scripturae locus, quo vetat quidquam vivum trelinqui, agit de bello
septem nationum; alter de alia quavis gente. Et notare oportet, quotiescumque bellum Israelitae intulerunt uni ex septem nationibus aut alteri alit Hiia cui populo, semper eos suti probat R.Moses in I ad a-Haetaquat,& R Simsonebae mi-coli in Samag pacem primo tentavisse: nam praeceptum Dei, quo Israe- Mela- litae cum civitatem quampiam obsiderent, primo pacem eidem offerre jube-ehim bantur generatim quodvis bellum spectabat. Qui autem accipiebant conditio cap .f. nem tributarii Israelitis fiebant,juxta verba, Sservient tibi; simul ii adigeban- Ibid. tur ad suscipienda septem praecepta Noacho data , etenim illa rejicient sus inter Israelitas habitare non dabatur,propter verba Dei, ' Ne agant in terra tua, Devt. ne te faciant peccare. Quod si pacem abnuerens, in bellis quidem voluntariis, 2 o. xx. 8 ae Israelitae suaeipiebant adversum reliquas nationes , omnes gladio perimebantur , exceptis mulieribus & parvulis; at in iis quae gerebantur cum septemnationibus, etiam hi occidebantur. At oblatam etiam ipsis septem nationibus. eap.ra pacem fuisse, constat ex Ieosua , Nulla fuit civitas, quie pacem feeerit cum IN xy. raelitis, prater c, uvaeos habitatores Gibhonis r omnia isa e perunt bello. Unde sequitur nisi pacem abnuissent, bellum iis non illaturum fuisse Israelem. Atque hinc in Siphre Legas, Ieosuam priusquam intraret Terram Sanctam , triplices epistiam dimisisse; quarum una contineretur, quicumque pacem nobiscum cu piet,