장음표시 사용
211쪽
Propositam edelusionem probat,& dicit. De his enim
eo modo se habete uerisimile est, ut quando memoranti de aliquo saetendo memoranti dico, aut per imaginatio nem aut uerbis .contingit hoc sae um esse. Saepe enim mεti occurrit amici recordatio, amicus adest, saepe etia essioquimur de uirtute aut uitio alicunis, uir ille adest, undem et bio dieitur, lupus est in sabula, quid enim prohibet M in somnis ita accidere magis autem uerisimile est multa huiusmodi accidere,cum enim multa imaginemur in somno,nihil prohibet nobis ita somnia ritibus, aceidere ut somniauimus,unde uim rationis resumens inquit Que ad modus iratur meminisse de aliquo, ut de facto, aut de amico,nem lignum, ne in causa aecede di ipsum est, sic nee ibi somnium causa erat aut signum eius, quod euenit,sed sym ptoma,ac sol turia causa.
Vnde etiam sit, utplurimasomtuorum minime euadant, nas ae*rtuita sent,nes sim retines maiori ex parte accidat. lio. er multa morum non turriuntomptinata erum,
Ex his eone ludit,propter quid pleruo somnia n5 eue niunt,& dicit. ideo dc multa iamnioria non eueniunt, quoniam sunt accidentia ac symptomata, Rus ne P temo noque stequenter fiunt. Ad summam .euin e ecteris animantibus aliquas anient haudquaquam insomnia ideo misellemunt, aut ad eum fuem nobis adiuncta fuere.daemom tamen haberi debla, raram natura, aemonia est, non Ouina. Omnino aut quoluam er alιorum animaliumIomniant
pedam, a deo uiis misy no erui somnia, neq; facti funibuius gratia, demonia tamen, tinora enim. timonia, non diu
Seeundum Themistium Aristotelea redis ad assignanis
dam causam quare somnia aliquando eueni sit, . c is multi pet somnia diuinant. Et ponit hane conclusionein is innia, quae aliquando contingunt, non uemunt a deo,sed ab humore melancholico excitante species reseruatas ad multiplicem phantasmatum generationem. Pruno ergo probat primam partem, v dicit. Omnino autem quoniade aliorum animalium somniant quadam a deo utimitiissa non erunt lamma, nec suerunt nobis data ad eum sinε, ut euenitent haec est prima pars,& eius probatio. No eniest eonsonum de iam dare brutis somnia, ut ipsis eueniat, rego nec hominibus, quibus enim causis somnia danε brutis, his dantur nobis, ergo si brutis non datur ut eueniat, nee hominibus dari debent, ut eueniant. Hate est optima ratio conita somnia, potest tamen aliter ratio intelligi, insomnia non sunt daia brutis a deo, nec huius .s dei gratia quare nee hominibus. Deinde po it secundam partem deIege sie, licet somnia non lint di uina, dsmonia tame sunt. Et ne quis credatee dsmonia, ν lint a spiritu daemon leo, exponit quid per daemonia intelligat, u dicit. Natura enidaemonia est,α non diuina,ut humor melane holicos ab Auleenna demonium dicu ut, ergo uult habere somnia euenue inopter daemoniam naturam hoc est propter hum rem melancholicum, qui apud antiquos daenion die ebritur, euenu dico quaten' excitat species reseruatas ad multiplicem phantasmatum generarionem.
cuius rei indicio est,s degeneres a modum Crgregarν bomines futura praeuident, crata ut m babelsomniat, tanquam non disgantefomnia deo Verum prout qa snatura locutoleius est,aut uitio bilis Atrae laborat, ua missarias visiones experituri a uero plurimis Cr Grifflinis feriuntur,austiando in somnia illa quibus eventus graim rondet . t - udum ima nulli,cum totam dura ceriatu, interim pro in
rapiunt. Nam quos in prouerbio est. si saepe iacias, aliud dIias
ieceris,idem Cr in Aomniis contingereses. t. Signum avtem.valde enim stulit homines, praeuidentes sunt
Cr rectesomniante lac am deo non mittente. Sed quorinuquep ast loquax natisra est o melancholica, multimodas visiones vident. Eo uero odbecunsum plura Crmultifaria moueantur. assequunturicut quidam tota contendentes,rapiunt. Nam quemadmodum ex cicuari si musta iacias, alias aliud iacie Gin his Me accisi. Quod non a deo, sed a daemonia natura, hoe est ab humore melancholico concitentur probat a signo. Se dicit. Signum autem,quoniam autem. quoniam ualde stulti homines praeuidentes sunt,& te die sommantes, i 2 quam deo non mittente Stulti enim in uigilia praedicunt, de et i 2 ια lamno recte somniant, quia enim sunt stulti, deus ipsis, la
mnia non mittit . quia uero praedicunt, somniant re.
iste,sgnum est in ab humore melancholi eo excitant ut species. Et hoc exponit,dicens, sed quo tu eum quasi loquax
natura est,& melancholica, α in somno multimodas u sones uider , I inuigilia multa imaginantur, eo uero secundum pIuta 5c multifaria phantasmata moue tur, Acconcitentur Min praedicendo, dc in somniando assequunt ut finem, eis ita respordet in re. Uauit quid1 tota die certante , coli tendentes tandem rapiunt, de pix misi capiunt Aliqui enim tota die iaculantes, aliquando signum attingunt. Ac praemium sumunt,plobat i, idem ueteripto uerbio dicete. Si multa iacias,alias aliud iacies, qui . n. multa iacit,d lpati liter alia at. ν alia facit. Idem S in his somniis accidit cum enim mulli somnii sint melancholi et, aliquando eorum somniis quaedam respondent. Sic igitur patet somma non euenire nin temete, Bd aliquando natura melancholica species ad multiplicia phantasmata
Nec uero absurdum est. plurima non euadere. Num ne que ea signa quae in corpore uisantur, aut in corio ut quae imi breis aut status praetundunt aemper eueniunt , si enim alius uebementior motus ingruat quam it iste Iuturus a quo ita fautum ex signo nihil se at bolet. sed Cr plurima agendorum
de ibus consilium optima ratione interis , superumentibus tys alijs pravioribus in irritum decidunt, nec enim prorsus
omne sit, quod futurum erat.urs itim est fre, ex esse fui uia. Sed dicendum est, ex principia esse a quitas nihil mergat, Crsigna quae nudus approbet electus.
venam . Neque enim, eorum que ια corporibus sunt signo. rum, ex calcilium, clut quae aquarum cI quc uentorum. Si enim alius uehementior isto acciderit motus a quo fusuro, non
D signum. Et multa coufiusta bene quae sim expediebat, esse
Muta sunt.propter alius digniores inchoationes,omnino enim
non omne Iis, quod futurum erat, neque idem quod erit. σs futurum est. verumtamen principia Menῶm esse, a qua bus non perfecti sunt, er signa natura sunt baec, aliquorumque non facta sunt.
Dictum est quod aliqua somnia sum signa eorum. qus
nobis aecidunt:contra,quoniam multis lamma uisa sunt, ignea, ut qui somniatit esse politum in sotnaee, & ta men non sitecessit febris ergo non est uerum, quod ali qua somnia sint signa. Respondet, ct dicit. Quod audiem non eueniant multa sommotum, quae ut signa a mpimus, nihil inconvelliens est. Et hoc probat primo u-dem, quoniam neque eorum signorum, quae signifieam quae in eor potibus nostris accidunt, temper eueniat. Saepius enim utina mortem aegri praeducit, A non est mors
212쪽
Deuta,& tamen uritia dieitur signu mortis. Seesido quo . niam ne in eoe lestium signotum significat onea semo euenerunt, uelut quae aquarum, quae uentorum . Corona enim circa lunam uentum et pluviam significat, non tames perita euenit. Causam affert,et dicit. Si enim alius motus uehementior isto acciderit,4 sit iste fututus. a quo illa fiant, non fit lignum, hoc est ex illo signo nihil sequi so1et,superueniete sortiori motu, lignum pristinnm deletur. Tettio hoc idem probat ab his, quae aeci dum in age radis, α dicit. Et multa consulta bene quae fieri expediebat propter alias digniores inchoat ictes,& proptet noua emergEtia,quae magis urgent,dissoluta sunt. Causam affert, Se dieit Omnino enim no omne fit, quod futurum etat. multa
enim sunt fututa,qus nil quam fient neque idem est quod erit, de quod fututum est. Omne eni quod et it . fiet aliqsi,
non autem omne futurum, fiet aliquando. Dedit enim Aristoteles differentiam inter id quod ei , id quod sui ut si ei libro securido de generatione,ubi uoluit, quod erit ali- ouando fieri. quod futurum est, non semper aliquando fieri. Ideo dicit quid est res principium ἰδc quid rei signum, Ad dicit.Vetii tamen principia dicendum est ea esse a qui 'sus opeta sunt solum inchoata, non autem persecta. Siminter signa natura haec sint, quae eorum sunt, quae non e Gpleta sunt ergo signum re principium non intelliguntur rei persectae,per quae dat intelligere Q, duplex est signiri uel principium,uel rei factae, M se necessario his stantib', res cuius est signum, uel principium est, uti res fututae, desie non necessatio signo uel principio posito res est.
Desinis 3s uero que eiusnodi principia non habent qualia diximus Ad ab hisce qtusimniant aut temporibus, aut recisi Eut ni nitudine abiuncta sunt, aut ei de uicinitate aliqua adiamsunt,non tamen principιa eorum continent,ni temere situra praesentiantur estatue tum ut sequitur pNius est, quam ut Democritus as uomitia simulachrista' ιηlarabus accepta
De his uero fomi r que non bqiasimos habet origines, sid
dilationes uel teporibus, uel locis uel niagnitudinibus, uel bois rum quidem nihil, non tamen babentibus in scipsis principia quid ηι somnia .msi praeuicto fiat,ab atriccnte, tale utis erit irratis,4 ut dicit Democritus idola Cr defluxiones causans.
R edit ad disputandum de somnηs, quae sunt rerum noexistellum in nobis,sed procul aut tempore, aut loco, aut si ies sint prope, iiihil attinet ad nos, de uult in somnia n5 eausae non ligna,sed accidentariae causae sunt holum, Scdicit. De his uetis somniis,quae non habent huiusmodi oti ines,scilicet aut ab humore, Ruc ab effectione animi, ne uue earum rerum sunt, quae originem habEt in nobis. Sed habent dilationes re sunt rerum procul a nobis uel tεpotibus uel locis . uel magnitudinibus 5c spatiis, uel si sint te tum quae nihil horum sint, sed sint prope nos, modo non prosi ei laatur a principiis, quae sunt in nobis, nisi priuisio praecei latit,omnia talia ab ace dente magis sunt, qu1 ut dicit Demo. a defluxione deferente idola ad nos nocte, Min somno Est ergo conclusio,somnia quae non pendεt ab
his quae insunt nobis, ut natura,aut affection ne ii eoru sun ,quae a nobis pendent,accidentia sunt eorum,qus euetuunt. Animaduerte omne somnium uenit ab aliquo existente in nobis,quo ni in omne somnium sit aspectet,
telum sensibilium reseruatis in sensorus, sed Aristo. assuit
ea somnia non uenire his,quae in nobis sunt, quae eue niunx nee humore concreante, nec assectione eompelle te.nee habitu animae manente,& sunt earum rerum, quae non sunt in notas.
Nam quemadmosumst quis aquam aut aerem propellat,
pars commotas inali aliam commouet. cessantes ita accidistidem motu piadatenus provis auctoria
pereuenire ab ijs rebus a quibus ire exuuias σimagines nitui limat. memadmodum enim eum quis mois aquam uenere, iis aliud mouit. G quit serere illo accidit buiusmodi motum pretio
re usis ad aliquMallo qui movit non praesente, ste nihil probru
bet motum aliquem er sensum pertingere ad animas omnian
tes.ὶ quibus ire idola facit er dicturiones.
Haee Themistius refert ad opinionem Democriti. dicertis somnia fieri, quia idola deseruntur ad sensus nostros ditnoeie,3 in somno. Imaginatur enim ιν res quant sicu quς procul ut loco, aut tegione ultiplicat idola, id speetia in aete, &. per aerem deseruntur ad nos dormientes, Se te eepta infensores faciunt somnia, unde dicit. Quemadmodum enim eum quis mouit aquam uel aerem aer uel aqua mota mouit aliud, adeo quiescente illo primo mouent saccidit huiusmodi motum peruenire uim ad aliquid determinatum,sae ut Demoetuus inquit nillil prohibet motii aliquem Sc sensum, hoc est spectrum sensitiuum pertinge te ad animas somrii ante a quibus ille Democrit' idola saeit,re defluxiones, hoe est ab illis sensibilibus, a ub' Dein moeri .eenset idola fieri ergo Democtu'asserit idola multiplicari in aere a rebus sentibilibus procul distantib'.& patrem deserti usq; ad sensoria, Sc per sensoria alam init te, Ac eor,de facere somnia. iEt quocus perueneritu impensius noctu sentiri, quia interdiu delati dis,laantur, est enim aer noctis, ab omni turba liberior,s noctes vento minus infestentar. π in corpore facerem sum rationes ni s motruculas interiores dormientes melli is quam uigilantes sentiponi. Porro tu motus, vis dormientibus
Dint,per que uaticinari futtira de rebbs ipsis assolent. Et quocus fuerint pertingentes magis sensibiles esse nocte. eo quod qui in die deferantur Issoluuntur,magis enim sine turbatione aer noctis, eos silentiores sint noctes, G in corpore s
resensum, propter nunt, eo s er paruos motus qui in trinsecus sentiunt dormientes magis quam uulantes. Hi uero
motus, phantasmata factivit, ex quibus praeuident Iutura ct hati modi.
Sed dices eontra Demoetitum e ut lixe idola multiplicata a sensibilibus procul exfitibus potius nocte deserunt quam die. Ampliux eur potius somno peicipiuntur Sc larciunt somnia. Respondet Aristoteles pio Democrito,& dicit hoc accidere ex pte noctis,& ex parte nostra,et dicit Et quo euiis motus isti fuerint pertingentes magis sensi
les esse nocte altitit eo Q qui in die deieruntur, di Gluu tur: quoniam aer noctis tranquilior, α magis sine turbatione est,eo in noctes siletiores sint, ergo ex patie noctis mel his deferuntur. Seeundo hoc idem probat ex parte nostra, Ac dieit. Et i e pote dieit lise idola iacere sensum in somno propter somnum, eo . ut dristum est 3 dc paruo
motus qui intrinsecus sunt,ut motum cholos,aut segm tis sentirunt domarentes magis ut uigilantes, tune recolli git opinionem Demo de dicit . Hi uero motus ueniente extruasteus phatasmata saetunt in nobis, ex quibus sium somnia 3 lamniante de huiusmodi, quorum Principium
non est in nobis, ut aptiuident. Haec est opinio Dem crita,per u uult lipsi. somnia n5 sint a deo.
Et ob is, quibusvis sim Iege ulla non prudentissim praefugare contingit nam si deus Lmia mitteret . praesagia interdiu 'rent, ersa intibus durentur. Sis autem di dia quo'
praeuidere par est,mens enim omnium id genus hominum cum
213쪽
ut is seret, rapientibus,st deus esset mist D.
Me autem ueri mili.quoslibet praeuidere, nam intelligentia boruin non est euris ad edia; deserta er ustarat visus,
Crmata si rusum mouciis ducitur. Ex his uult emicludere ρm Democritum in non fili somnia adeo, uel fortasse hoe quod hie egeludit est primu quod concludit de mente propria, E dicit. Et ideo eci dit passio haee quibuslibet hominibus indifferenter, en oeritum,& non prudentissimis solum, quoniam si acci deret prudentissimis solum, fiet et hae e pastio de die, sapientibus si deus h se mittet et, qm uero secudum Demo critum non adeo fiunt,sed per defluxionem idolorum, isitietissimile est quonibet homines posse per somnia maeus dere, de quidem in somno, nam intellirentia horsi dormietium non est euras affecta sicut de die, sed est laqua deserta tu uacua omnibus,& mosa ducitur secundum mouεs, G pto latione eius, quod ipsam mouet. Per quae ut Themistius innuit imit habete, Q praeuidete per somnia poli' nostia 5c in somno est, Φ in uigilia Acin die, Echoe tenendo aliqua pruscientia si per somnium, hoe est primum sortasse quod Aristoteles asserat.
Qin ara uero esse qui in excessu mentis futura putiant, id
cause est. svernaculi motus Hos non insillem , sed procul abris si moMantur,ex quo si ut pererrinos maximeseminit. Et g sint restares praeuident,causa est,quoniam proprii motus non inmanisa longe pro ciuntur, extraneos ergo maximesentiunt.
Cum declaravit,'ipsa praescientia per somnia maesa nostia Ad in somno accidat quas interdiu,& in uigilia, hie uult declarare, quibus magis praescientia aecidat, dicit. Et in quidam ec statici, hoc est mente occupati praeuideat Ec praesagiant sutura. Causa est, quoniam his inest mens silenta. deserta aceogitationibus propths uaeua, quar si pIenus animus milosophaninim est, unde inquit. Quonia proprη motus non infestant eorum sensus,sed longe proficiiuntur Ac sentiunt,& ita extraneos maxime sentiunt, de qui extrinsecus generantur.
Esse item a Us qui certis ima somnient, sti necessariis
er amicis suis potismum ques futura praevidere binc euenit. s necessari due mutuo impensiestauiusunt:uterum de Iouis quo se maxime agnoscunt ersentiunt ta σμον quos motur,
ε uidem, rerum notiorum moli es,notiores babentur. Urim autem recte somniantes esse, er notos de notis mauci me praeuidere,accidit, eo s noti maximae prosei irem fossicit sunt, quemadmodum enim procul existentes maxime eun scunt et senti M. Met motus notioru enim, notioressiunt motus. Tertio declarat de quibus somnia magis esse soleat, Sedicit. Praeterea accidit de quosdam ena somniates recte. vi praeserturi de notis maxime notos 5c sibi cognitos prouidete, ut de amicis,filds,& id genus. Causam assest, dicit hoc esse,eo . noti Sc nobis cogniti magis sunt i nostia cura ae sollicitudine. Videmus enum'quando aliquis tinuicem noti procul Occurrentes mox se cognoscut, de hoe propter notitiam. ne demotus phantasticia sunt de nobis notis occurrente saepe in nocte, quoniamiottia sent illiorum species impraesiit, oc sic solitotes sunt in . mouendo, ut dictum suit proximo libro. Causini assert, et dicit. Notiorum enim notiores Sc frequentiores sunt mo. sp antastici. . , Meiacholici uero, opter naturesseae metiam, inusiaculatorum modo,co rant, nemo propter mobilitate. oc se
Unem inque praemeresolentata me Iachines xi a quae perina
decolligata sint, releriter recurrunti Melichestra autem, propter vehementiam, quemadmodum iacienter, de longe bene coiectant, Cr propter permutatione cito adhaerens imaginantur ipsi. Quemadmodum enim Philaagidae poemata. . qui furio sunt adhaerimia simili dicunt intelligunt,ueluti sti migeram, 'ste copalat ad id s loge.
Quarto declarat, melancholici ad d: uinandum Sc adeon eictandum sui ut melius dis siti sunt, non solum in somno,sed ιn uigilia, Sc liuius rei causam ex ordine plian tasmatum in eis comperto multitudine, adeo P uno motu laeto ordinate cG sectant oεs unde dicit.Mela choliet autem propter uehemelia,ae sus natutae procacitate, quemadmodum iacientes, hoc est uenatores hiates telum ut illud in seram monciant,de Ionge bene ecie at. Vt. n. uenatores uisa fera etiam procul proptet bonum ordinem teli,de aliorum quae pro capi eda sera ordinata sunt, quasi possidem seram ac manu tollunt,ita melancholici esticacia animi rapida quasi anticipat futura, ct propter permutationem facilem quam lisit ad ola consequentia, uno signo appraehenso, cito ipsi imaginantur quod illi signo est adhetens re consequens. Quemadmodum enim poemata Phil aegidae.quae nee personarum cui Themistius inuonec narrationum disputate interpoliantur, sed consequentia annexa. sunt. Facile aud mus de pro petantes absolutismus,lie de qui tutiosi remelicholici sunt adherentia.hoc est serie dc ordine consequemia uno simili cognito, dicunt de intelligunt, ueluti spumigenam, hoe est Venerem quis a principio die eret, M us p ad finem pis meret, sie insani, de phanatici copulant praecedentia signa ad id quod se.
tur. Patet ergo tales homines maxime esse divinatiuos propter dehitum ordinem phantasmatum, re imaginationu, qui consequitur naturam melancholicam. Praeterea tanta concuatione rapi folint, ut motus eorum ab
alio motu elis aut mossuari non Qu. Amplius autem propter ut sementium, non depellitur eor amotus ab alio motu. Assignat secundam causam,ex uehementia motus quElint potius intrinsecus. quam extrinsecus,et dicit. Ampi, autem propter uehementiam motus, ae impraessionem phantasmatum in melancholicis non facile repellitur motus ipsorum a motu sensibilium exteriorum . Ex his Aristoteles uoluit habere,u, ptaeuidere fututa potius somno accidat se uigilia, amplius . ecstaci, qui mente laborant, diuinare solent . ubisias melane holici, Se phanatici, vphysicas causas a fgnauit, parum multitudine imaginationum par in Ordine phalasmatum, partam ejicacia mo
tus inter lotis,qui non tollitur motu exteriori.
Arusicli mos morum inurpres taberi debet, qui similitusnes pes icere posit,nam recta clarassin a internaeotari, cui uis est. Dicosimilitudinis, quoniam,ut etiam prae
nucllectra sistitia evadunt ala Iris Pae in torrente appa rent, ubi I multu commotio fiat, D app.risioues aut nutiebra Meris rebus milia reddunt r. Acerrimus uero apparitis num coniector est, qui celeritur perspicere er discernere potiss alachra distorta elioqui Crincondita hominem aus equum aut aliud quodcus id sirc sine. Et somniorum iras contector optimus eo: qui miti quippiam internoscere potest, ea motio. uritatemfomiorum merturbarebo LMdqdψso M. Cr quid ιnsomnium, G qua de edusa ut russat, uem te diuinationeque ab insomni ori iratis tam iam est. 3
Artificio nas autem est tutix somniorum, qui potest i
ris quae in aptissumi docti, sicut G Arias oram tibi ais β
214쪽
plus vero erit emphasis iudicare, q potest cito inpicere cr sentire dylipat aer distorta idolorum s sunt bominis uel equi aut cuiuscu p. Eribi itas aliquissimili potest somnii: motus enim
impedit rectum somnium. Qi digitur elisiomnus ersomniam. σpropter quam causam utrus; horum fit, amplius autem Crde ea que ex somnijs est diuinatione, dictum est. Seeudum aliquos Arist. hic uult docere quo somnia sit inter proada, q r no nihil placet qQ Arist. Is Messerit sutura a abuta 1 possies inderi. somnia n5 nisi eata sutura β-
sapite Obauit, ict saluo meliori iudicio. Aiaduerte . iudi care somnia est duo, nodis. Vno d significatio de s tu orsi, Rhoencte sicessit Arist.Alio mct d ad cognitione ph tasmatu in re prssent 1 do α se iudicate somnia est referte phalasmata ad eas res, ast epet sentat, Ac hoe est dissiciti nn eo fuson ε accident E in phantasmatib'. Vide. mus. n. n nubiti' mastines adeo imistas aliqri et e si fusas ut n5 diseernam'an iant ho is, an centauru Docet et go iudieare somnia inqui si refersit ea situ sunt phalasmata, non aut inquato x lignant sutura,vn dieit. Attificiosissim' aut iudex somniotu is psit esitorias sint udines' inspicere,et eas referre ad A prias res quaru sunt spectra: recta. n. somnia ae nct colotta phalasmata niditate eui usi ν est,&exponit se,cte dicit. Dico asit smilitudines qui phalasmata similia ae eid ut eis imaginib'qus in aus si, ut di. t si est. Ibs. n.Lin aus simult'sat motus, no sit idolsi re apparitio similis ueris rebus 15 qs rectus emphases ae coniector soransi sit exponεs iat .Prsipi' o erit emphases ae ieeiotiudicare,n psit inspicere,de sentire dis spata. Sc distorta idolotu in s ni hois,ureet,uel cuiu's. Cui'cI3 affert,ex eo ea somniu pol ibi in tali c5susione ii re aliud simile, ii 2 motus sanguis spirituos impedit tectu somnm. Demsi epilopat Ad dicit. Quid igiε est somnus, de ud somnisi . Se in
E edim ut tum ho tu fiat amplius dicta est de ea diuinatione.que est o somnia. haec sunt,quae habemus ab Arist. dedi is x positis . Circa fine huius dubitatur,qua Arist.
uoluit inplicia somnia, lia signa eoru qui nobis aec id sit,
alia causas alia accid Elia de dixit,.sena si dupli et a signa eo tu qus accidui corpori, aut eoru quς aecidui ais, α dixit c, somnia qus sunt sina eoru quς aee id sit alae, sunt v que assectiones aliquς Riae notatur ut somnia quae accidui Pliis .qh'vi eis,aut disputare,aut legere, aut me eete ea que Plii sunt,& somnia quς accidat uenatorib', noue vr eis uenari seras, aut tedere laquea, aut id gen'. Somnia No qus signa sunt eoru , quς accidui eorpori, si signa oue o det ab humoribus uel a passioniblattea cor ptine εtibus ut a metu, ab amotibus ab ira,& id genus. Hic. n. oia somnia signa sunt eoru quς nobis accidunt. Somnia
Ν , que sunt causs ea si ub' in ast dis dirigimur, ut dictu A Orea textu. Desini Es No somnia accidentia, dixit ea esse. quot si principiti & origo no est in nobis,per qus d xt intelligere somnia quae sunt signa re somnia. quς si causae,
lite otigine ab his, quς sunt in nobis, uel esse causas eoruusae sunt in nobis. At somnia accidEtia asserit n5 hre oria in F ab his. qui sunt in nobis, nee esse causas eorsi, quae nobis ae eid sit nisi temere, ae casualiter. modo hoe .p dubium qino ε somniu fit ex spebus reseruatis eorum sens-hil tu,qus praefuer ut in sensu, m5 spes ists sensibilem sunt in nobis, ergo et i 1 somnia accidentia omninE hsit ex his, qsunt in nobis. Dicendum, is o E somniu li Et originem ex speciebus reseruatis eorum sensibilium, quς prout runt in sensibus exietioribus,veru spes reseruat saliqn excitantur ad multiplicandam phalas nata in sanguine spitu uoso deserente illa ad cor,ubi est uirtus somni tera, de hoc excita- iup6t esse humor nam si in uia qus est a loeo sperum ad eor defluat modie si de cholera, spes rerum sensibilia excitabuntur, de multiplicabunt ph tasmata calida si re-
tum M se apparebiit fulgura ues ignes, simili mo si in via media desuet parum Regmatis , spis humidorum pollinistes fient in multiplicando phriasmata humidorsi et ne Maths. Amplius hoe incitamentum potest esse passo. quae est circa cor, ut amores,aut timores, Ad id genus, excitan εeni spῆs ab his, ueluti excitamur ab humotibvs. Ampliushoe incit ametu esse pol habit' ais,ut studium pliis, uenationis ais,de oe genus uiuendi, euius habitus est in nobis. Tue dicendum in Iicet oia somnia originῆ habeat ex spebus reseruatis,in sunt quaeda somnia, quae nct hiat origiisa eo citamentis speria,qus esi ei tam εta sint in nobis. n. quis somniet uidere reges in gloria uel honore, hoe n G pendet ab humore,uel passione, uel habitu aiae, sed solii abus cocitatis casu, ut accidente,csi. n. spes regis, uel ait tius et i csi seruatae,si multaplicent phalasmata, de ad coepet sanguinem deserantur. hoe eam, de accidente est. qiu nulla e si citatisie, aut ex pte corpori aut ex dis ais id euenit, sed solu,na spes multiplicatae incolumiter delatae sue rut ad cor,ueluti cu multae naues in fluetibus naingsit, casu fit ut quae minus debebat incolumis euadere, euaserit.
Amplius ea in sit,ut qui per latrones ita serit, ct debebat in illos incidere no incidit,sie casu est ut spis n5 eocitatae potius multiplicant phalasmata ad cor, o concitatae. Si ei piε p Aristo per origine quae in nob s est, intellexisse esscit ametum quo ψε s reseruat s eo citans, veluti ductum est, csi. n. lanima euenissi sine tali csicitamento, accidentia somnia appellat,qm proficise unε a sp bus reseruatis, q nulla ea extite in nobis,aut in a Ia,aut in corpore,csicitan ε Se sera cudo dubita ε. quid intelligat Aristo.o somnia quae e Gueni ui impiis melacholicis, aut ec stat cis, aut phanasticis,
de ii si in sapientib' Dicedu in Aristo. intelligit o talia somnia, ea quae ac critia si,que ui in lic bis eo citamentu nonii fit,qm somnia quotu otigo est in nobis, ita eveniunt sa pientibus se ut stultis. Somnia aut ae . idelia euenitit me-lacholicis aliqn multitudine eo tu. Cu. n. tot lint, aliqua ops, ut eueniat, ut pro 'alum est. Pr stet ea euentum Pn or dine imaginationia,qni imaginatione i his ut humoris me
laetioli et hiat ordine Sc se tu,adeo ut una data, aliae succedant Pisterea mel cholici ininus uacat exteriorib' sensibilibus, ideo magis semiui motus internos a spe b' reseruatis multiplicatos: vn Auer dicit, pinnae lac holicis x pter se citate nG est lata evaporatio, et id ph tasmata no sunt se distorta, nam licet e vaporatio in eis eleuata lassiciat cimno,no in est tanta, ut impediat opus phalastici sensus iopon Edo somnia. Praeterea mel cholici lisit imaginaria ut Auer. inuo optime disposita, quae dispo est esse bli sit
in I,de no celeriter P mutabile de uno phalasmate taliud. Flipiditas. n. facit tarditate motus, siccitas so sim:talem formς. Proptet hae e melacholici diu seruat sinu lachra, qiplli apparit, Ac diu ectiali It ut ex illis priuide t sutura.
Ideo accidit ut diuiti ξι. Tettio dubitat,qm sapientes melius piae uidet sutura, ii mei acholici, id insipientes .m lius n. sapies medicus iudicabit de sutura morte uel salute
eb insipiens melacholieus. Helvis sapies dux exercit'udieabit deuictoria,aut strage, i in spies melacholicus. M lius sapies mathematieus de annonae libertate uel charitate u in spies melae holicus. Dic Edu in insuidere sutura potest esse Arist. hi satia. Aut ex motibus ph Itasticis, quo in nulla origo est a nobis pister spξs reseruatas, siue hi motus accid1t in somno . Aut in uigilia. Ad hoc pacto melius melacholici,& inlJpiries praeuidet sutura pn causas assipnatas. Aut esse pol ex motib' rationis, δί memoria prae tetit orsi e si notitia praesentirum, Ee hoe pacto longe mel praeuident sutura sapientes.si insipi Etes mel cholici, qin insipi Eies mel cholici n5 praevid Et futura ex motu rationis. Ex his patet-mel Icholici inspicies, licet iter tot innumeras imaginationes, quas senti ut, i qu plurimis et1t, in l5ge plura diuinant natu quieuui,qm inter tot multa, quae praedic ut, pnt multa euenire,quae licet pauca snt te spectu tot, quot praedicut, in multa sunt respectu eorum
quae alii praedic sit.Veluti a etia saepius ludit,licet in mulistis saltat,tsi ut min ta assequi,& loge pluta v is u raro iudit.Hse habemus ab Atis inl4 tu iuniores,quoru mino
215쪽
fuit Albettiis supra somnia,quc Aristo adinvenit, addsit
somnia coelestia. quot si origo est a colo. Imaginantur. n.
coelum alterare aetem qui nos cotuinet, ut Primo meteo
rotu Sc octauo physics auscultationis patet. Aer Em alterare nostra corpora,ad calidum, trigidum, ad alias qualitates, per quas species in memoria seruat s excitantur ad multiplicandum phantasmata repraesenta a ea quae attinent ad qualitates impiaelsas, e pet hunc modii somnia non solum portendunt ea, quae nobis contingunt, sed ea qnostra potestate italaedat. Si us. n. somniet aquarii excessum, sit hoc somniit origine non habeat ex his, quς sunt in nobis, sed ab impraestice aqueacoelesti , somnii a porte det sutiara pluuia. C lv. n. prius alierare p6t aere re corpora nra ad di position E humida Φ efficere effectu principale Aulus illa hui dirus eli dispositio. Sesus. n. existes purus in somno excitari p5t. Sc disponi, ut thecies eo citen .
ut de pluuns dicunt. ita quo in Malus diei potest. Huic fidem affert,quae animalibus contingunt, nam gallus in somno sentiens motum phantasticu excitatur,& catat, se ut autem illum motum excitat 'a ccelo. grues pissent uni suturam pluviam de ite caetera animalia. Dicut insomnio
tu interprstatione; ee difficili una. Primo ade ex pte ipsis ru somnio tu, tuae n5 repissentat sutura in propria forma, sed uel in suo simili,uel in suo accidetur, uel in suo propinquo,modo difficile est simile referre ad silum csipar. Secudo difficile est ex parie causae, quoniam difficile est scite an somnium pedeat ab humore, an a passione. an ab ant mae habitu,an a creteita imprsssione. Tettio ex parte per mistionis somniorum qu sfficiscetia ab his omnib' ea usi aliquando permiscent, de cito P mutatur, adeo ut nicthae e .mo illa appareat, nodo udE qu a colo sunt, apparere .m6 qus ab humore,m 6 qus a pastiori mo quae ab habitu ais. His Oib 'ndurn, Ac grade est somnia interptaetati. At ut aut coelestia somnia no olfecit,nee Themi nee ali sis peripateticus moillare ius auit, qua si a coelo putis mnia lire origine, etia in brutis somma a coelo tirent origine, n5. . coetu alter 1do aere, magis mediate aete alterato
alterabit corpus humanu ad somnia u serinum FIG nemo in se iis somnia euenire asseret,praesertim cu ictu nihil contingat, nisi quod iacit ad uitae utilitat ut necessitate materiae. Praeteria somnia eoelesta n si sunt signa e uetus,ednsi lint illorum effect ' nec illotu accidetia,nee si caussuliotu, cu ncta somnio pluvis proficiscaε pluuia. Ampli ut
Arist. argumetat, sicut nobis loque tib'de amico, casu nobis oecurrit amic', sic in locutio nra de amico no fuit ea aduentus amici, nee signit illius .ita me somniate amicum, casu uenit amae', ergo somnia n5 vr portendite aduentu amici. No.n.magis somnici ur attinere ad amicum v loc tio. In sua sicut me imaginate aduersi amici, casu amicus uenit,sic me somniate eu,casu ipse uenit. Somnia ergo nulla r sine uidet ait mire ad re, quae origine n5 het in nobis.
Adhue motus pli iastici,u si ex spin'seruatis, sunt nobis mere naturales, sicut alteratio, Mauctio,& alu mot et nobis a natura inlant,ergo sicut alii motus nihil notas pol iEd ut emia, qtu prici pra nct est in nobis, ta nee mot' a rastici Φ moi 'ph Masti ei sint naturales: p3,qm s s reser uat s naturaliter multiplicat sua simulachra, sanguis spiri
tuosus naturaliter illa defeti, et recipit. CGis etia sensus ab illis delatis naturaliter mouet ergo talis mot' est mete nais tutatis.sicut auctio, nutritio diminutio, Sc pulsus cordis,et uirgeat tectio, se caeteti id genus, quare ut isti nihil nobis portEdue eoru quotum principui nct est in nobis, ita motus phalastici, nihil eorsi,quae procul a nobis sum, pollendere uidetur. Adhuc coelu nsi solii mouet unu dormiemtε,sed oes, se in somnia sunt diuersa ,α in uno senificat et in alio nihil significat,ergo qus significant, casu signiti eat,& n6 p shq r. n. P se est,in Oi, ita est. Hi ne Xenophanes Colophonius,5c Epicurus, Sc Paneti Ec Carneades, atq; Cynici ora oem diuinatione penu'sustuletui, priser
tim ea, qus p lamnia sit Cicero 'o libro secudo de diuinatione argum Mahqrida lanii esse uana ne o diues
tat,igat oia,siant. n.oia somnia elii UE rationis, at ni Praeterea argumetat, de' obseura n si mittit. Maiestatim. diuinae obscura consentanea risi sunt. At somnia obscurae imaginationes ei se ε eiis somniat, nsi res, sed retu spectra imaginei. Quis o diuination in somnia fidῆ tii et inti apetiamus sunt igit intra Plios Plato βρ Socrates, Stoci quoque oes, Democritus, Zeno Eleati . Pithagorici, Dice;
chus petι pateticus, Craoppus, Cleantes, Diogenesia bylonius, Cleantis audit . Antipater at in Possidonius. Hi emm o s ibinnda sidE tribuetur. insignia No somnia,qhistorici applobarunt plura sunt illud ues prs sagiosum, qu' narrat Philistus de Dionysii matre Syracusanoru ty ranno. Illud quom Priami de Paride, cu eius mr grauid'. patere se ardent E iaeε uisa est in lamnis. Illud ut Fabi' pictor scribit quod fuit Eneς. Et illud superbi T arquinii ut Aelius annotauit, satis probatii. Amplius, ut illud matris Phalaridis,ut serabit Ponticus Hereclides uir doet Ialqqe Platonis discipulus, somnium fuit satis celebre. Ruisus sismnium Cyti persarum Regis,ut Dicinysius in Persicis i brit scribit. Somni u etia fuit celebrari inu. Septimii somnia fuit Hamilcaris Carthaginensi de e captiuitate. Octauuiuit somniia Hannibalis de columna aurea.ut G si ius scri M. Nonu suetiit P. Dech somnia duo celeberrima: quae. Μ Tullius refert. Fuitodecimu Socratis somnium de eo morte. Fuit Ad undecimii Xenophantis omni v. Eudemeetia Ci d fuit aliud Se duodecim v. Sophoclis alnid de Pathera aurea Herculi subtracta. Aliud rustici Romani de latinis ludis. Decimia quitu fuit somniii. C. Gracchi de ei morte. Simonidis somni u etia fuit ita naufragio situ tus est. Decimus timus est somni u laniatu duoru arch dum, quo alterius mors detecta est. Decim octauum suit. fratris de Oceronis exilio Elia illud Ciceronis de eius exilio. Vigesimum illud Casto parmensis de drmo ne.Vigesimumprimu illud Attarii tui. Uigesimum secundum illud Alexa dii regis Maeaedoniae. Vigesimumtertiuillud Alcibiadis Hie somnia eelebriola sunt, s Getiles hystorici se tibiit quae cu obseruata sint, Ac quide a uir doctis limis, nobis fidem faciunt, ut somnus credamus. S acti quoq; uiri non ol ex parte somnia cote pset ut . Uanies enim de Iosephus interptitati sunt somnia P haraonax H bylonis regis,q n 6 interplaetari essent, nisi illis fidῆ adhibuissent. lobus etia uit uita de sanctitate praecipuus ita desomnsis inut. Per somniit in uisione nocturna, qta irruat sopor super homines,α dormi ut in lectulo, sic aperit. s. de' aures virorum re erudies eos instruit disciplina . Omniueita gEtium esi sensas somnhs fauet, unde Hesiodus fama perite n5 potest, quam populi eelebrant. Alist so ut diximus tapius triplicia somnia distinxit, aut qus causae sunt rit,quae futura sunt nobis, aut signa, aut occidentia. sue fortuita Hluc exposita fiant diligentet circa textus expositionE. Verii, ut die u est somnia quae sit causae, habitus uel dispostiones alae aut torporis sunt, α pricipia eoru, quae nobis accidsit ut aegritudinu, is actionss. Somnia sto qus signa sunt ab humori proficiscutur, de sunt signa humotu. Somnia acentia licet sint a spEbus testiuatis , in eorsieausae accidetariae sunt, quae ad nos nsi attinet, nec in nos
bis sunt,ueluti sius sismniauem sol ε obscurari, aut e scalis eadere, hoe somnisi ea suale esse celat si post istm u .mniauit,in honore aut plate deprimet, na licet sol honores tortae, M solis densus honotis deiectiones, δύ scala honoris gradus. Se easus deiectionem reprssentent, tamen cum hae e 1bmnia, nec causae sint eorum, quae euenerunt, nec effectus, iure accidentia sunt eorum, quae eueniunt, ut in is
biis Chrysippi narratur, quidam somniauit uidere ovum pendere ex fascia lecti sui cubicularis detulit ad coniectorem,ss resp5dit thesaurum desos sum esse sub lecto. sndit.
inuenit xv autu aliquantit,idcli argeto ei reddatum. Militeoniectori quatiata uisum est de argEt tu ille, nihil ne inquit de uitello. Id enim ex ouo uidiuae aura declarasse, ipli quia argentum. Patet uam eiusmodi somniis, nec cam,
216쪽
uerisimilia cogitatu ibin illa eueniunt easu, si e nobis B.
. mnia bum, casu eueniunt, quae monunt, Dum in oppido montis rotundi motabar,mecum multis loquentib' in me
venit. ut cGeepi, ubi Patet mea coc epitone, nec illius cauis
tam nec illius signa fuisse,sed aectis. Sed dubitabis soluta nox no ab r5 ne eu nihil fortuna,aut casu sit, nihil in oaeeris. quin ad aliquod reducat, quod est O se. ut in physi eis aute ultat ionibus dem 6 strat si est, iure dub labit uspia,
hae e somnia quae accidelia sum . ad quae per se te ducanε. Et dieendum somnia accidEtia redue ad somnia que pliei seunt ut ab humoribus aut ab affectibus. Vt. n.u sodit est o se ea se, noni M& n accris ea in uition ri thesauri, stehumor et stadii est st se ea sumnsi. quo ciuix somniat se seatam scandere per accidῆs vo ea est aut simu euetus honori, α eode m 5 si faber somniat se iscurem cudete, de postea uerberetur habitus quid E, quo somniat se se est E eudete.d se causa est eius somnii, quo somniat securem eudere,aeod ει asit si ad uerberatione . quae sentur, eo paret. Haee Aristo. Alexander,et Themi. de somn4s. Ptolomsus uero in apotelesinatibus somnfis fidem tribuit, allerens no solum somnia eE emam praesaeis, quorsi sunt, aut eaust aiue 'us. sed etiam eorum . quae sapia npam facultate sunt. I opinion ε Porphyrius Se Anonymo eius inter a res sequuntur. Hereurius etiam trismetinus in pymadio M in his libris, quot de stellis eo fecit, eadem politione uoluit. I inioris 4 astronomLut maternus, Manilius,& arabes id ε seni vini. Auermes quam Sc Avicenna, M Alet e Ailatabius hoc' probant . Albertus Ad Cauda.
υε si,.& alfi idem. Mouεtur Do oes,P aer, qui nos conii. net nos alterat alteratus uero astellis nos eade alteratio. ne alterat,qua alteras.Ab alterat ictea sit emergut somnia, ouare eum somnia ab alterationibus emporeis ecttingat, alterationes corporeae ab aere et fio alte tetur a stellis, eroo somnia a stellis esit ingerer Inabile est. Sed argumentiam istud non caret q6ne. Primo quid E aer oes eiula Eterionis simili alteret. Sc in no sant oi , u sunt eius dein
regioni somnia equalia,nee eade,nec similia. Scao uerme H aliquibus eiusdem regionis uiris somnia uera Lant, aliubus salsa & isi aeris e sistitutio ea dein est. Ampi cui ego uε arat tu se equum militare somnias, de in humus ine Eaete. Nee fingi psit,ut somniorum rudes e Greetoto asserum esse alia somnia uel alia salta, ua in alia die lunaehaee aee id sit illa rho in alia. Nam eadem die lunae, eademnuon: hora hae e somnia uera,illa salsa accidersit. Praetet ea nos expimur metaeholicor si somnia aliqn ueta,& in non ut aeris aut stellarum,sed ut dimonio humoris,ut Aristo. incit,propterea ut Aristo. sentit,ab alterationibus altis, qa eoelo e Grangsit, somnia prosi esset nemo est, 4 d. at, uerum alterationes illae sunt per se cli somniorum, per accias vero Se casti eorum, quae eueniunt post somnia, ut si aer ealidus eales aetat somniabit quispia se uolare ut aliud ta-ie. ore aeens so significabit rixas .Eadem . n. ca ad somnia erit per se ad euεtus erit accides, Id eas . Auertoo peti pateticus Plia uim somniorum approbas finε eoti dato.
νε exposim .snε quidem, ut per ipsa demGatent nobis utilia et calamitosa praevisa vitemus , utilia aut 1 sequemur.
Hune enim ob finε deu nobis lamnia dedisse asserit. mois totε utro,ae effectricε e 13 uetorio somniorum. qui hse praecognose imus, diere esse e 1 inteistitia. qua intel agε- tem prosteε prio ademissomnia uera nobis accidat, ut cognitionε primorum principiorsi. qus axiomata dicunt, utpote nee sylla, nee tone aliqua,sed lumine intel , seu somnia sinii talis cognitiones sint, quae nobis inessensi piit .msi lumine intella agεtis . Quare intella ages erusommotum uelotu datrix ea. Sed cotta hse quae Auet. dicit, dubitas, io quidῆ, qm risipsit intella agεs date no his eo iliones somniales, nisi ipse singularia eognoscat, Quotum sunt somniales e gnitiones . At, ut proΡt Auet.
lectus agεs esset dator somniorimi, somnia n5 essente
gnitiones ossuta,metaphoricae,ae uerisimiles . Veluti s mnium Chrysippi,in ii dormiens uidebat ouum pendens in fascia sub lecto. IntellY. n. astens,cu si uera ea,uetos es sectus, Ac non ueris res dabit. Praeterea cur ime ira agεs sututratum cognition E potius in somno per somnia, . in uingilla d sensus no det .nsi. n. facile causa asserta pol, insuper cur quibusda salsa mitiat, agens. n. unum in sinto uno saltῆ spe, essedium unum mittet. Auge . q. . nee eidε hoi l mnia sema eadem accidant. undet his argumetis Auer. in eius paraphraxi. Minit primo vola. quae in sublunati mundo aecidunt, eo tineri in intellectu agente ut effectus artificiales in artifice.τsic ait oia in agεte intellectu alter esitineri, in mater a secet tia dispositonibus affecta, fieri particulatia, ne sommarctne habita ad datorem, uni alant,ratione habita ad materia particularia. Sedam quaestionem delet Auer. in offuso metaphora, α uerisimilitudo, quae in somnes accidunt .ex somniatrice uirtute emergunt. quae somnia non efficit, nisi ex speeirius retu sensibilium reservatis retiam rursus delet,ex eo quia ala in s mno magis est ad fututorum coenulonem parata sextunis sensibus adoperibus uocantibus. Quartam insuper te sellit ex eo quia interni sensus non sunt omnibus aeque assecti ,externi quo cri non sunt in hominibus eunctis eodε modo internis seruientes, nee in Oibus spus simili ratione disponitur, qui somniis ministrat, nee humo rex quo vinoibus conlimiles habemur. are sit n5 olbux somnia uera sint, nee eidem semper. sed haec quae Auet. dicit in sui deseri none, nee tibi esistant, nee ueta sunt, non quid E sibi constant. primo quidem, qm ns in ectinentariis, quae se- timo metaphyssem libro colieit,as erit nece, si tε uuelis agentis esse in eineundo cognitiones, non sensationes. quales sunt somnia. Idῆα libro tertio de anima, ubi ne cessitatem illius asserit in tros serendo intelligibilia de potent a intelligibilibus ad actu intelleeta. Plaeterea libro secundo de coelo probat a motoribus aeternis ae sep λ atis nihil proficisci posse, nisi mediante eoelo, at nune somnia proficisci ait ab intellectu agente sine coelo medio . Nonet, 1 uera sum. At isto. n. lamnia ex specieb' te set uatis Leualutat, inouerito ad communε per uapores,ae spiritus uaporulentos, per quae nct talum Averrois fictio deletur: sed illa Auleenne, Algaselis ae coetetorum, qui hanc politi ne sequuntur. Mathematicors veron sinulli somnes uim praebentes ex stellia dixei sit huic somnia esse uera, illi salsa ex genitutis, nam hule ex stellis in genitura constitutis, messui somnia ueta snt, illi ot sint salsa. Vnde Ptoloms'
libro c. enucleat tuor, cui ad rem que piam aptus est,hEt
profecto de hingi significationis stellam admodum pol Etem insita penitura. Praeterea hic ueris: ille saliis somnos ioccupatur, ut eodem libro asserit jamma ad cognition Eapta,utri plus at sequatur, O qui supremum in modum se in scientia exere uit. Est autem haec aptitudo ex stellis, quibus formae in penitura assicisitur, eodem enim libro inat. In generatione atq; corruptione sormae assieiuntur a coeles ' formis Praeterea hie ex genitura habet , ut somnia sint benefica iocundam, quo in genitura stet lae, quae somnia ministiant benes eae sunt Ille uero habet ut sint holribilia quo stellae maleficae somnia in genitura esse eerunt. Item hic habet,ut animalia ille alia somnaei, pio ratione ugnom,quae stellae in genitura tenuet sit,quae somnia dat, ut Ptolomtus in apotelesinatibus asseruit, quare somnia. 6c somniorum genera, Sc ratione x ex stellis homines n2ein scuntur, quae in genitura inuenis sunt. Haee mathematici. Sed quae eat holici uelint. adficiamus. Gregorius ita P s per Iob libro octauinita de somnhs inquit. Exquirendum est magnopere quot modis tangunt animum imagines samniorum. Aliquando natu somnia uenitis piraritudine de inauitate,aliquando illusion aliqu2do cogitatione simide illusione,aliquando reuelatione, aliquando autem e
gitatione simul de reuelatione genet tur,sed duo, qus mima diximus, omnis evolantia cognoscimus. Cstera μ
217쪽
non nisi ab his,qiti mictitate, si uita pr spoliat. Hse sime, quae de somniis Se a Philosophis, Sc a mathematicis, de
catholisis habe imis. Sed quoniam Aristote. pavea aut milia asseruit de artiseissa somniorum interpraetatione, nos librum quartum adiecimus in quo de somniorum in. t et praetatione dieiturhea die em quae ath, sentiunt,& qur secundum Aristo. die enda sunt. De naturali diuinatione Se de tertio Libro.
Mediees de artificiosi somniorum interprstatione, qus diuinatio dicitur attificios L. Quid sit artificiosa somniorum diuinatis, quidue t mniorum Interpraetatio. Casi I. iv INATIO.uam alia natura i lis alia artificialis distinguitur . natui talis quidem est somnium ipsum nobis aliquid prssagiens. Somnium. n. ut diximus proprie uocaε quod figuris tegitur. 6c ambagibus uelatur, non nisi inter pistatione intelligεdis. Et quoniam somnium nobis ex causis inest, quae non redigunt ad n ram uoluntatem,& aliquid portendit, naturalis diuinatio diacitur.Diuinatio quidem. quo nobis aliquid diuinae, natu resis uero, quo no ex causis proficiscitur, qui ad nostram uoluntatem redigunt, unde Cicero hanc uocat natural ε,
quatenus a natura praesagitiua est,non autem arte, aut uoluntate. Artificiosa somniorum diuinatio est ars interpretandi somnia mitione a tui regulis, & obseruatione contecta qua praesagita per somnia somniorum siue interpres siue conie stator,interpraetatur. Vnde quemadmodii haruspices,& augures per auguria,& hauspicia, ex regulis, ex ratione . de obseruatione inter praetantur qus per illa portedunturota somniorum coniectores per artem qus ratione, regulis, de obseruatione eonstat, somnia inter praetatur:
quamobrem Chrysippus definit diuinationem fis uerbis, uim cognoscentem.& videntem,sc explicantem fgna qa d4s in somno mittuntur. Alibi quom somniorum consectationem desinit hoe modo,esse uim cernentem: de explanant quae a dos hominitas signiseentur in somnis. Ex his apparet de quibus est,u i de materia, artificiosa inter praetatio. Est enim de somniis, quatenus somnia sutura nobis ealamitosti, ut proseua praesagiunt. Nam de somnns dissetete uidetur physicus, Ac interpres. Physicus quide, quatenus est aialis assectio. Imetp es vo siten' somnia fututa plagiant, qus nobis sunt,aut prospera, autaduersa.
s somnia pr sagiant,decs quibus pet somnia artificiosa diuinatio est. Cap. II. I A Verroes in paraphraxe huius Ist,ti distinguit rerum
I L quae cognoscumr genera Nam aliud est eorum,quae speculamur. Aliud eorum, quae agimus, Eorum aliud 'Metaeimus.trissi' artibus spe eulamur metaphysi ea, physea, Ac mathematica una duntaxat agimus morali, vs. qui postea in tros secta est, infinitis sere artibus faelis , nam medicinali saeuitate curamus, agricultura colimus .eaeterisu aliis alia facimus, quibus ait somnia ea sutura praesagire, quae artibus interdum facimus,interdum evitamus. Sequimur quide ut utilia at in prospera, euitamus, ut aduersa α ealamitos . Quare 3c interplaeta di saeuitas de somnijs pertractabit,quatenus somnia iactibilia utilia uel nocua praesagiunt. Addit quom Aueuora posse morale scienti 1 quae de uirtutibus .est, per somnia aequiti. Nam de uirtutis imarunt, quae postea experrecti illas exercuerunt. Speculati uas vo arsea per somnia aequus non posse argumento ostendit, quia scire non nisi per demonstrationem habetutiat demonstratio nis in uigilia inuentione, uel di-
lina intelligit ut missortasse scientia haee aequivocaeesis,utpote insula, uel mamine data, o accidens so inter
dum lambates in ius,qiti intra nos satu, adto de c
de in somniis ametuntur, constituunt utque ut per accidis nonnu qua recte intellectus ad spe eula dum subministrεt. Quod eum per aceidens Sc tarent et illud sit, iure pri s mnia non nisi rato dc per accidens scientiae speculatuis habentur, quibus omnibus patre somniorum inter stativa quae diuinatio dicitur artificiosa, uersari circa somnia quatenus per somnia coniectores piaesagi ut, sutura nobis aut aduersa, aut prospera.
Quatuor praesagiri per somnia ueluti o stellas ς omnia ut proximo capite explicauimus, utilia uel adiuersa quae sutora sunt, prscipiunt,de quibus interpres pertractat. Haec autem ut Ptholemto placet in libro apotelesinatum inquit quatuor in partes diuiduntur. Sunt. n.
haee, genus subiectum, in quo sutura per somnia praesagitainter praetantur: species: locus: Sc tempus. genus est multiplex,ua aut propina ut potae,quu somni u portedit plane somnianti. Aut alienum, cum praenuntiat amico uel propiquis. Aut ede qusi sibi de amico uel proximis. Aut publied eu ciuitati foro uel theatro,aut generale, ut cum orbide uniuerso minatui.Tempus est, si sero, quod per somniuprssagitur,eueniat si cito,ii ad annum, si ad mensem, si ad diem,ii ad horam. Loe' fi in domo mea, uel sua, si in agro euenta de generi, eui praesagiuntur: sutura sunt. Species uero, si praesagia sint hona, si mala, si calamitosa, si aduersa. Haec quatuor bonus interpres perliberate debet, si recte
De sundamento quo Iuniores Iomnia interpraeten
T somniorum conisistatio si non obseura. Possidonius, nihil ei se factum,quod non suturum suerit, eo dem v modo nihil esse futurum, quod non factum fuerit,
ct cuius non eausas idipsum efficientes natura contineat: sumit. Hine patri nullu futurum esse somnium: quod non
tactum sit, nullumqt factum, quod no fututu . Patet etian ullam factam esse somnη interpi talionem: quae non sutura sit, nullam quom suturam: qus non facta sit. Ex haemersit ars interplaetandi somnia, est enim haec collabio
omnium earum coniectationum,quae iacts sunt: quate cumhil factum sit quod non sit futurum, nulla saeta fuit somnii coniectatio. quae non fit lutura, nee ulla protius sutura, quae non facta sit. Hoc quo P sundamento obserua tio constat,est enim obseruatio omnium eorum quae facta sunt, memoria collecta, quae eum omma sutura unt, ex obseruatione eorum quae facta sunt, obseruans coniectabit
ea quae uentuta sunt. Hisdε etia partibus prudelia habe hqus est priuii o de futuras per memoria praeteri torsi, ap- eu ea quς sutura sunt sacta ola sint. s rudes interpritea de artificiosa intrepitiatione so
RVdes somni otii interprstes, a stellaru, δί natuis sunt
impetui solum per o eruationem artem interptae , di somnia eonstare aiserunt, nec ad regulas posse reduci affirmant. Non enim reddi potest eausa, aut dari regula, cur uidere in somno arbores findi dana praesagiet. Rursus nee reddi potest rat me ut barbam tonsam uidere, orbit
tε significet. Sed obseruatione ppota haec omnia sunt, naeum nihil factu sit, qa nsi sit statutu,ri nihil fututu, quodno factu,nulla interptatio est sutura,st non est sacta,iure collectio otum interptationu sufficies erit ad ait E intomi di, biε tabulaa interinsiationa fici ut, ut us p possitoia s nin Q sutura si facile interm aetati, qppe cu somnia futura nct sint,q nsi suetit iacta, nec facia quae no futura. Rursus etia nee in teiptata, q no interptada, nec deniq; inter praelada st no intersitata lavit e tabuis quae ex obseruatione omnium interptaetationum scriptae stad attε intersit Idi putat sume ete,q io sint mismodi tabuis,si ue libra de somnioru intrebrationibus, cu olb' pate2t, ccmuniter in ab ossius habeantur,iure praetramismus. Confutatio hunis tudium positionis. Casi VL
218쪽
tionum uel In illis omnes inter praetationes e G tinetur, uel quida oes si continenε, uel ota in numero, uel oes in ME: uel ota in genere, oes quid E numero uel spe continere est impossibile,qua hae numero infinitae sunt. Infiniti. n. sunt actus animae, α numero. β specie,ut sentit Avicena . nam ut sorti cois tradsit,sunt rA tot spe quin plures nec tot numero quin plures, pitur iῆ niti numero & spe. Aecedit adhaee in phantasti ea uis infinita coponere pol, cu non tot, quin pluta figitur Se infinita etia somniare. Quare nulla potest dari tabula in qua oes intex praetatisies numero uel ψε eo tineantur. At si in tabulis oes inter praetationes secudum genus haberεtur,ex iis somnia inter praetari no possunt non. n. puto quia somni u Alexandri de illud Scipionis, x eorum inter praetationes genere e si uenerint, esse eadem rGne ad amuxim inter praetanda. quippe cu in genere multae lateat ς qui uocationes .at in dissimilitudines. ut peripatetici dictit. Qitarei abuis eiusmodi uanae sunt, Minutiles, quippe cum ratenter Oium quae colingui sciniatorii, inter praetatione habeant.
De iis quae Arnaldus uilla nouanus ait de somni orsi iniste taetatione deq; prima eius regula. Cap. VII.
EA qus Arualdus de somnioru inter praetatioe scripsit,lsipa sunt, Se iastigiosa: quare P capita illa rece sere de eui, na Ite et quae narrat,aniles fabulae sint,arte penii 'tiGcat εt. Sumit. malam i somnis septε assici modis, aue a stellis, siue ab humoribus .siue a quibus uis causis, quos reduiscit in tres, nos Do,ut breuiores,in duos resumptini'. Namuel afficitur fribus ns 'os o somnia portendunε, uel dissimilibus, siue esitrariis simulachiis. Quado. n. aia i somnissa simulachris assicit,quae sutura uera r sine replatant, non somnia, sed magis uiliones appellat. Cu enim arcas ille uidit in somnos suu amicti, orate, ut sibi cauponis inlidiis circuuento subueniret,non somnium appellat, sed uisionem, quippe cu amicu no uidit arcas ille in suo liri, sed in se pet eius propriu simulachria, quo nuc colore p eius propria imagine cet no . Quare e si somnia si praeuitio eorum quae sutura sunt, n5 per illorum propria simulachra, dupliata pol somn is assici aut sub specie similium aut sub specie dissimilium. Haec est eius prima regula.
De secunda Amaldi regula. Cap.VIII. SEeunda regula est,qus de inter pratatione pet locum
a limili eonfieitur,ut interpres ad proprietates earu rerum, quas tecte reptitant simulachra in somniis, diliget et animaduertar,& ad citetistantias somni t tu, Ac ad colores, situs,& quantitates eoru quae uident in somnns, horuoium ex Epium est: videre assistbetem dracon E in somniis e proprietate draconis v necat mortale inimi eu somnianti oceat te praesagit. Ide de Oibus nocuis aialibus, uerum si inuiticus, qui suturus est, sic occultus, uidebit in somniis lupu usi uulpe, qui proprietate oeeultus est inimie' si inimicus iit persona digna .ut rex, uel princeps. uidet leonem mordere,nam de proprietate leo rex est alatius . Si bilia sit hostis,uidebit serpentem,uel uulpE, uel aliquid naturae hostile. Simili latio ite respici edae sunt circustantiae eot si,qui
indenε in somniis, dc somniat tu cUditiones, na si somni Isdisciplinatus iit uidetq; se in somniis aqu1esi difficultatenagrate ad honores scandere merito suae disciplint praesagit, possunt de alus condationiblixempla poni qus ut bre
Artem hane multifariam esse uanam Sc impet sectam, M omnino falsam. Cap. IX. DE seeisse sibi Arnaldum facile patet, nam esi dixit somnia praesentare sutura sub similia specie,& sub dissimilis: testulas n locu a limili nos edocuit, regulas o locu a dis umili nullas posuit,igi ε uel maeus, uel tibi des eiens Praeterea eoruncturi hae regulae possunt ite te selli, nacis interptatio p ipsum sit,uel a tiri. uel a dissimi Ii, a diasimili nulla pol interpraetandi regula sumi,nam unum dissi te infinitis est dissimile, gitur per ipsum in nullum eorsideuenire possumus, quare inter praetandi regula a dissimili
nullo pacto et it colligenda, cetiam a sis , quia uti simili in substantia,uel in aecidEte n5 in aeeidεte, qui instatis modis res possunt o aecidens assimissati, at cum infinitum Oi ex parte ignotum sit, nulla ratione per aeeidEs, uel smilitudine in aecidentibus eo niector potest si mnia inter praetari. Quippe cu portenta per somnia,de pottendentia quae uidetur in somniis, infinitis modis in acet de te assimilara possint, nec in substantia,nam uel in gen re,uel in specie, uel in numero,non in genere ueI specie, nacum inter praetatio nihil aliud iit, quam eorum quae pissariuntur: cognitis,in triplaetans de uisis insomnes deduci εin cognitionem, eorum quae per ipsa prisagiuntur. At ea in uno genere,uel specie infinita c5tineatur indiuidua per unum illorum non magis deducetur in notitiam unius, O alterius: non enim per notitiam Socram,sa e Guenit genere uel specie cum Platone, possum si uiderim Socratem mihi tribuere aquas, in Plato mihi experte sto tribuet diu tias, Mitto in quae uel genere.uel specie eonueniunt sunt inter se dissimilia. quare cum unum infinitis sit dissimile, iure per unum insomnes pituissum non possum deuenire incognitionem alterius. Nee singi potest regulas interptae t ndi esse colligendas a similibus in substantia,& accide te. nam uel genere uel specie haee similia erunt, iis que per
ipsa somnia porte dunε. Si sint prie sina, spe et ut distina, at ea un a dissili pluribu' sit dissse, ερ plurib' in gne sist,
non per id quod mihi uidetur in somniis, possum in unum magis qua aliud sibi in genere simile in specie aute dissimile, deuenire. Simili ratione si specie sint similia, numero uero dissimilia. nam cum mihi uidetur in somniis aliquod, non uideo quonam modo possJm psagire magis de uno eiusdem species,u de alio. Praeterea hse ars de genere prs sagitoru de specie, deq; loco nihil scribit, igitur Oino manca Quippe cum quatuor haec de omni praedicendo itini ci deblant,ut Ptholemaeus dixit.
De his quae de tempore dixit Arnaldus, Se quomodo sint salsa. Caii. X. A Rnaldus multa sabulatur de iste, quo piscipua per
somnia interpretantur uenite. Obseruatione enim fima cardi iussit esse respiciendas horas somniorum, nam si per unam somnium ante die hora uenerit,ad mesem praesagit si per duas ante diem: post duos a somnio menses. Sin- autem per tres ante diem, post tres menses enutiatum ita tutum est. Auctoritate alior si praecipit hora somnii esse lunam obseruandam, quae si tune sensi tenuerit mobile, sitque eursu uelox, atq; somniis emerserit die ae hora Iunx. ead E die qua somniu euenit 3raesagitum uidebiε. Sin aut luna fit e ulla feta immobili in signo, sit P somniu ipsum die& hora saturni, praesagitum post tot annos uidebitur, quod gradus luna est peragratura ei' signi, quot tenet hora somnia, haec ua sibi uana uidetur,& aniles sabellae,haedemst regulam subscribit, ut interpres inspiciat ad qualitatem rei uisae, ad proportionem somniantis ad rem uitam, demum ad lunam ipsam quem locum hora somnn teneat, dimotu moveatur,& quot gradus Iuna de sana sit peragratura.Ad qualitate quidem rem uisae. Nam Neronis mater Neronem dum in utero gereret, uidit i n somniis se parere dracone, qui conuersus ad eam, moidens ipsam euiscet bat. Cui in teiptes dixit somnium praesagire eam fore pari
tutam magnum uirum,qui eam erit per mecaturus. Patet
esse istus non uenit eo ipso in peperit sed ad annos mul tos,nam qualitas rei ulla cuius esse nG potuit. Ad promitionem so somniantis ad rem uisam,o puer si somniat et sese alam scandere,non die experrectus ad honores attolleε,
sed sportione eius ad honores praesagitos. Ad lunam Doaspiciendum esse dixit,ut alii dixerunt. Sed lis e stiuolarina nemo misti interptari debεt una alte, quale si de genere, deq; τε euetorum regulas dedit nulla stellariam obser uatione, nec de ine obseruanes erunt stellae. Quod si de te pote se stellae obseruad istisi de genere spe, loco etia eoru
quae maesentiunε in somniis sunt stellae diligenii t sine eoiligendae. Elactericat igitur uir iste, qui eu tarit oi ex die superstitiosus, nec in iis uacate suastitionibus doluit. De interpraete
219쪽
De interpraete somniorum, Ad de tegula interprstandi
EXquisiuissimus ut inquit Aristotelesὶ somniorum
coni ei tot is est: qui rerum imagines acutissime pet-spicere potest: nam recta clara iri somnia tacite quiscv interprstabitur: si eut enim aqua agitata stellarum imagures minus apte ostenditiqus ubi quieuerat: liquide eas demsistiat: ita quoq; motiones in nobis impediunt clara eo spici somnia: ita seqvi formas illas prsposteras inconditas distoriasin χmniorum seit distinguere, de ueris exemplaribus redderer ut hominis hane illam equi designet: qu tum tamen neutra incolumis absolutaui cernebatur: hie est optimus somniorum coniector. E quibus patet attemeoni ediadi somnia similibus ex plaribust, constare: non autem esit tarns atq; dissimilibus. Insuper etiam duo esse somniorum genera: quaedam aperta,in quibus exemplaria limitia r. clare patent eoniectori. Videte enim brachia pati in somniis facile patet eiusmodi somnium ad fratres vile reserendum. Nam brachia gemelli sunt fratres,atque similes. Alia sunt ossula somnia tetrata,r in quibus similia
a P exemplaria non elate uisa repraesentat: ut ovum somniare quod reprς sentauit aurum argento circulariptum:
non elate hoe demonstrauit Hactenua Aristotelem. Restulam inter pratandi Aristotelis esse de somnna naturalibus aiatibus p non autem de sortuitis. Cap. X II.
S Omnia duplicia esse uera AristoteIes comprobauit:
aut quae earum rerum sunt: quaru ptine ipium est asse eius: idest ex parte animi, aut earum rerum: quarum mincipium est humor idest alteratio corporear earum rerum quarum nullum in nobis principium est: somnia fortuita esse uel signa, ueI eausas dem 6 strauit Aristoteles. Quo fit ut inter praetandi regula quam Aristoteles tradidit: solum ijs somnns sit, qus aut naturalia sunt aut animalia. Per naturalia somnia praesentimus alterationes humorum, mor
hos Ad uniuersales,re particulares: qui ab illis proficiscutur alietationibus, ut febres,dolores,a post emat s eae tera id genus. Per somnia uero animalia pres olim' affectus animi: quibus mens praemestas ta aratione euenit somnia auimalia esse MI utri emorias aut eatu rerum, quas sacere uel agere coepimus ut eoas affectuum: quibus mens sensatia in pars occupabatur Sunt auth haec animalia somnia plerunm aperta, rarenter offusa atq; de tedia. Somnia uero naturalia sunt me tiae aut ostentiones naturae: nam eum humores exerescunt, Sc adsensus peregrinos permeant: apparent eis magis quam sint sentiri apta: siem insomnia triee superiori sui uirtutibus sensum effievit phatasti eum,plerunq; ossii sum detectum P, rat Eter apertum. Horum igitur regula potissimum habenda est: quam nobis optimus naturae interpres Aristoteles tradit.
De iis quae sunt melancholiae peculiaria, deque tegula interpritandi melancholica somnia. Cap. XIII. p Eeuliana melancholiae sunt ea quae ei competunt, uel
ex genere substantis, uel quantitatis,uel telat totus, uel qualitatis, uel motus,uel habitus, uel alicuius figurae caeterorum praedieamentorum: secundum substantiae quidem figuram pecul iaria sunt esse tetram tetractam in eme Sa. turnum, Saturnutraq;. Est. n. melancholia animalis tetra, aim Saturnus. secundia figuram quanti sunt esse erassum esse antiquum at cri diuturnum. m figuram relationis: aD similatur daemonibus daemoniacasq;, nigris, umbrosis ni et is liquoribus. m fguram qualitatis eius peeoliaria sunt esse niersi.ossum retrum,acre, Ponticum. senile autum nate, graue, si igidum,siceumet; . secundia figuram motus, eius peculiaria sunt deorsum serra, tardum pigrum, seruu. secundum figura habitus, tenet omnia quae Saturnus coelestis tenet .ut aedificia,sene res, antiquas,Palentes, uos, atta uos, noctes, tenet in anomines edaces, agri eolas, re agros, eonventus religiosos, uestes nigras, lapides nigros,haereditates,mortuos, putrida' aquas atq; paludes,
Ieptat α cist a qui a melancholia proficiscuntur. Longa uiuera, carceres calamitosos: pignora,seruos uves pit
sonas, atq; ea onmia, quae Saturnus ecelleus tenet. Sunt de alia me ullatia: qus bonus coniector facile per haee te periet. Ex his regula generalis colligitur hoe pacto .o- mea ne uisum in somnus,quod ad aliquod eorum quς peculiaria sunt melancholiae quouis modo attinet: id est uel som nianti, uel alieno, uel communi, uel Publico aut genet lar ut capite temo explieauimus: melancholicum est insom nium.Qubd si frequentauerit, morbos aut uniuersales,ut febres,aut particulares, ut languores nisi somnians praeseruetur in praesagit. Exempla sunt ut somniarς daemones, monachos . aut id genus aggredi, uel te. uel alienum. ut amicos uel te M amicum communκer, uel publicum utiarum, uel theatrum, uel urbem, uel Renerale ut orbem: humorem meIancholicum praesagit insomniante alterare corpus, sensoriam : quae ii nequentauerint melanchoI1- eos morbos praesentit somnians .mli bono praeseruit ut regimine. De regula particulari somniorum melanel olieo
rum. Cap. NIM LVI sum antequam ad partieulares motbos conseratur.
prius esse melancholicum generatim colligatur,postea uidendum est si uel somniantem tangit, uel aliud di. uersum .siue sit amictu, siue patria, siue orbis, sue quodvis alienum. Nam si tangit tam niantem: tune uel ipsum totum tangit: uel eius partem ueluti cutem, uel caput,uel pedes, uel partieulam quamuis eius. Si igri ut somnia mei nnullatenus tetigeri , melancholia senisicabitur in uap rulentis spuitibuq potius,quam in membris humoribust Quale nisi praeseruet ut uel aliud pollentius ei adueitans superuenerit: de es smera melane holica ex moerore itisti itaq; est praesagiendum,aut de melancholia uel dsmonio,
uel sis morbiis: qui per spiritus agutut: dixi fi liae e somnia
persaepe ato saepius frequentia fuerint: ubi namq; rarem ter emereunt,de parua admodum melancholica alteratione in spiritibus est praedicendum. Rases assem haec somnianuae personam somniantem non tangunt: uniuet ales morbos praesagite, qui totum eorpus occupant, ut febres daemonia. melancholis, de id genus, Sinautem personam somniantem id quod uidetur in somn4s: tetigerit, aut eam totam,aut eius palliculam.Si eam tota: de sehte uel motis
bo uniuersali, ut mania, apoplaxia epilepsa,aut de ales id genus est prisagiendum, si frequentauerint l, se, nee prae Luetur somnians, ut pati ineutium quod epilepsiam uel amplexiam nuntiat uadere umbras, qus totum rapianteorpus: uidere se quasi immobilem grauem,cadere ab alisto re inde immobi Iem quasi derelinqui: haee omnia moris x uniuersales nuntiat. Sin uero particulam,ad eam molane holiam defluxisse uel defluxuram morbumq; exoriti nuntiat, Narrat Arnaldus uidisse quendam: eui in somniis stequenter apparebat niger eatus: qui eius dextrum mordebat pedem: eui postea pedi dextro pustula nigra ectitiis git: ex qua de breui obui. Erat enim pustula illa ex humore mel 1eholieo perusto .audiui ab obseruatore,u- cuidam uidebatur in somnsis acubus per totam eutem pungi: cui postea ad paucos dies lepra ea n na euenit. Sunili ratione argui potest de aths occurrentibus.
De sis quae sunt sanguini peculiaribus, de . regula uniuersali patriculatique inter praetandi sanguinea tam nia. Cap. XV.
S Anguini peeuliaria sunt hae e. se eundum substantis fi
gulam quidem esse aerem, aereum P, esse iovem io uiaq;. Est enim sanguis terrenus Iuppiter et animalis etiam aer. secundum quanti uero figuram, sunt esse medium inisi et erassum de tenue,esse inter antiquum Se recens.secun dum figuram relationis assimilatur liquoribus rubris omnibus,tucundis hilarabusis rebus. secundum figuram qualitatis,sunt esse rubrum,dulce.suaue,nruenile, male, g ta
udi sed minus qua terra, ct aqua: calidum y humidum. secundum figulam motus,celer potius, ad regionem mediam standere,aim superuolare . secundum uero figuram .habitus, omnia habet quae Iuppitet ccclicus. tenet emia
220쪽
pacem iustitiam,diuitiar utri copiam,letam uitam. uetita intem tetigii nem, pulchra preciosa,veneris, abundantiam, largitatem, uerecundiam, homines albos habentes rubo rem . statur c pulchros: esteraq;, quae Ioui dieantur. Ex sis pene talis regula est hoc pacto: omne visam in somniis, qa aliqua ratione ad aliquod eorum, qui peculiaria sunt sanguini. quouis modo attitur,uel somnianti, uel alteri:insomnium sanguineum est. Quod s frequesauerit, nisi somnians bono regatur regimine, uel aliud pollentius inter uenerit,morbos praenuntiat sanguineos, ueluti indere nuptias degustate dulcia atq; suauia,u Flosa emergi, suxum seri sanguinis,&ld genus sanguinis alterationem nuntiant. Haec si uel tangere uidentur somniantem. uel aliud ab eo diuersum, nili praeseruetur, uel aliud oecurtat sortius: morbos sanguineos nuntiant, uniuersales. Qus si tangant somniantis aliquam partem: illic morbum aduenire
prs dic sit: nisi ut diximus praeseruetur. Narrat Arnaldus uidisse in filmsi, eui uenit in somnus, quida qui eu lapide pungenti maxillam sub aure pungebat. Quod eu postpe uidisset, demam apostem a post aurem exoratur. De iis quae sunt cholerae peculiatibus, deque regulis cholerieorum somniorum, Cap. XVI.
CHolere peculiaria sunt hae e. seeund si substantiae figuram, esse ignem uel igneum, esse martium uel maristem Est enim e holera ter tenus mars animaliso ignis. Se cundum quati uero figuram, esse rarii teneis', esse uirile iuveni Ieq;. Secundum figuram relationis similis est omni-hus liquoribus citrinis, a tui naturae horridis. Secundum qualitatis figuram, est citrina .amara, iuuenilis,aestiva. te uis, ea lida & ne ea. Secundum figuram motus eel et rima. uolatilis,sursum petens At secundum habitus figuram: ea
omnia habet,quae mars coelicus.Tenet enim statio,peregrinatu nes, uuenes,tenet artes, quae per ignem aguntur,ata; serrum, habet uulner rixas,bella iniurias, uillium, sangvinis effusionem,ui Iemias, in dones, tacundo ,eeleritates, seditatem coitus abortus,oppilationes, sebres, elio.
Iericas pustulas, de omnes morbos, qui sunt eum rubedine eot potis, dolores capitis, homines rubeos, superbos, at et, ea omnia quae mars, quibus tegulae constant. Nam omne uisum t qae ad aliquod horti quovis modo attinet, est praenuntians alterationem cholere. Quod si perseuerauerit morbos sdicit,& persona somniantem totam, uel omnino aliud ab ea tetigerit: uniuersales morbos. Sin au tem eius qui somniat particula ad eam morbii defluere significabit ut uidere prunas uel ignes, uel per aerem -- lare, socius noster uidit se per prunas ambulare, totum tu ori:& iam labiis causon eum aecepit. Alius omni lite nocte faciem suam uidebat urticit molestari, qui demum heresi pelea laborauit. De peculiaribus segmatis, deque tegulis thisdem som-rrh. Cap. XVII. AE eundum substantis figuram sunt aqua aqueum esse
uenerem uenerium. Est enim Regma animalis uenus, aqua uero terrena. Secudum quanti figuram, est et assum, corpulentum. atm senile, antiquum. Seeundum figuram
relationis est omnibus albis liquoribus simile vitreis, gypseis. gelicides,nies, Iacti, caccharae, uiscosis, tenacibus, Mid genus. Secudum figuram qualitatis est albo, clarsi, perspicuum, sapore interdum dulce. ponticum, aliqn sal sum aliqn insipidum. Senile,muliebre, hibernu, graue,frigidum δc humidum Secundum motus figuram, est pigrum,serum, segne, alui deorsum petens. Secundum habitus figuram tenet omnia quae Venus 5e Luna tenent, ut octa.mulieres, earum in ornamenta, margaritas, panguia, alba omnia unctuosa, homines albos, caeteraq; quae L na, quibus regulae ut prius colliguntur Omne enim uirusum ad aliquod horti quomodolliat attinens est segmat eum lamnium .Qubd si frequentauerat: morbidum eiit. Vniuei uiter quidem si uel totum lamniantem, uel omni no ab eo aluid tetigerit, particulariter autem si eius aliqua
patrem amplerieuit. ida uidit sibi himet os a pIuuia
madefieri, experrectus reperit ad humeros desuxisse stogma.Visum est mihi non raro degustasse lae, re experrectus linguam dulci Regmate plenam repeti. Quidam ui .dit submergete se in mari supernatare , qui captus fuit febre segmatica. Alius uidit se quasi lignu immobilem: qui postea repletus fuit segmate. Alius uidit se pedibus det tum: qui postea podagra laborauit. Infirmus quidam uidit pedes praues tumido'; , ad quos magnum apost ma defluxit segmaticum. Ex fis facile de omnibus humoribus mistis, Se uniuersalia de particularia, bonus eoni ctor poterat inter pistari: quippe eum ex simplicibus eomposita constem. Problemata nterpratationum somniorum, quae secundum medicos soluuiitur. Vt somnia quς ultima noctis parte accidunt. qus. i. res eo modo repraesentant: quo interdiu Ad trigilando agebantur: sanitatis amissae recuperandae. uel habitae conseruandae nuntia sunt. An-animus diurnis in conmIiis nulla plenitudine, nullaq, inanitate permanet,nulla valteratione,denio emergente, petatus. Cur somnia in prima noctis parte,ossula, turbida, atq; Lomni ex parte diuersa repraesentantia ab his qus interdiu ageb tur: aegrotativa sint. An-animus plenitudine, uel inanitate, uel alteratione aliqua superatur. Cur Sol, Luna,stellae ex consuetudine lucidae splendidae conspectui subiectae apparentes insomniis sanae snt: contra ueto obscurae, tenebros atq; omni ex parte alte ratae ab eo.quo interdiu uidebantur, morbidae. An empus nee alteratu, nec animu humore aliquo e superatum, nec inanitate,nec plenitudine affectum notant.
Cui si stellarum circuitus uel Solis uel Lunae extingui aut laedi, aut occultari, aut omnino impediri uisus fuerit. Si ab aere uel nube leuem morbum, si ab aqua uel pluuia grauem prsnuntiat. An qu bd empus superficiet enus multa pituita alteratur,si aqua uel pluuia stellae circuitiis impediri uisus est. Si uero aere uel nebula. pauco eius ei teli serentia pituitae afficitur. quo fit ut si Luna uel stella pati intrinsecus uideatur nebulam uel pluvia. somniantis eorpus intrinsecus pituita alteratur. Cur stellatum circuitus si a siecitate assisti. uel si stel- 1. lae uti uel incendu quicquam pati uideantur, aegrotati nis periculum ex tubrae talis aceretione imminet som hianti Quae si ab igne uel ntedine uictae stellae uideantur ita ut demum occultae appareant cur somnianti. mortis est indicium. An quod rubrae bilix peculiaria sunt haec. Stellae uero intae indices: quare si ab igneis pati stet Is uideantur, cholere excrementum in eor pote indicant, quae si ustae,5 quasi in profundo offusae apparuerint, choleram in corporis profundo submergi prs nuntiant.ex
Cui si somnia mi apparuerint stellae aut sugere, aut iv c. fugam uerti. aut uersae celeriter sugere ales dei neeps insequentibus futuras insanias prs sagient. An qubd animus uacillatione, furore, atque titubatione melancholici humoris rapitur. quia quidem sine insania esse non poterit. Cui si stellaenalia aliunde necessitate aut ui urgente uagari uideantur .animum moerore affici prs nuntiant. Ananimum sollicitudine curaui atque humore melancholico superati significant.
Cur stelis quae e circunserentii puri spIendidi, delabi,
ae orientis regionem petere uidentur: bonae ualitudinistin imonia sunt. An qubd omne quod uel in corpore est separatum .uel in aluo excretumuel in carne pullulans,id probe omne ab oceidus circuitu, cui recte heret: ex ei uersuso orientem petens.
Cui contra si nites uel obseurs, sue ad occiduum, siae min mare,siue in terram, sue paulo supra deferri uideantur, morbos nuntient. An q, quae supra seruntur: grauedines,
quae in mare, mala silui habitus, qua in titta tubercula exotiti rastim praedicunt.