Parua naturalia Augustini Niphi medices philosophi Suessani, videlicet Physiognomicorum libri tres. De animalium motu lib. vnus. De longitudine & breuitate uitae lib. vnus. De iuuentute & senectute lib. vnus. De respiratione lib. vnus. De morte & vit

발행: 1550년

분량: 232페이지

출처: archive.org

분류: 철학

201쪽

De insomniis

eram eo eius mulac oram motur ab unoquos sessum, T amata facis sionis, Cr apparere ali ρει id π videri.

Cimi accepit quintum proloquium, in quo sumpsimulae hia deserti ad sensum phantasticum interdum lia cta. interdum integra, & declarauit. quando fracta, α propter qua eausam stadia deseratur. Hic declarat quando deserantur integra, s propter quam causam, Ac dicit. Sedato autem Ad diseteto sanguine, loquor in habZtibus sanguinem: quoniam in non habentibus, fiunt discreto de sedato ptoportionali sanguinis. Se dato itaque Sc discreto sanguine, aut quia digestio est prope finem aut ouia cessauit aegritudo. motus simulachior si ad sensum phantasti cum eon seruatus in unoquo et, sensuum: de amata aeptata facit somnia,& apparere, Ac uideri aliquid. Per quς

dat intelligere tempus, quando Phantasinata ueniunt in tegra de causam,& unde ueniant.Tempus quidem: cum dicit. Discreto sanguine, quoniam hoc est summo mane, eum digestio est sere completa: Se in perturbatis morbo:

tempus est cessante morbo. causam innuit,ex eo, quia turis bulentia cessauit, quae erat causa stangens phantasmata. I meum uero unde ueniant ad selisum communem, demonstrat eum dicit, ab unoquoque sensuum et ita ut uelit

phantasmata cG seruari uniuscuius sensus in proprio sensorio: ut species uis biles in uisorio, auditiles in auditorio:

α hoe quia memoratiua uirtus totum cerebrii occupat,

Bd pro uisibilibus oceupat eam cerebri parte: quae est seruiens uisui: εd pro audibilibus occupat eam celebri par tem, quae seruit auditus, ct se de at s. Secundum enim hane Aristotelis opinionem uirtus memoratiua est in proprio organo seruieti sensui Quae uero seruat imagines sensus phalastici est in posteriori parte cerebri. Potest ei iam dici-omnes species omnium sensuum, Re imagines ser

uantur in uno communi instrumento memoriae uidelicet

in parte posteriori. Cum uero Aristo t. dicit in species ueniunt ad sensum eommunem ab unoquoqi sensu, intellinendum est,'ueniunt a loco memoriae, prout locus ille subit naturam eon seruandi species uniuscuius sensus unde uenituisbiles species ab illo loco: ut seruit in conseruando species uisibiles uisui: Sc sic de aliis. Perea ea visu destrutitur visere, pereae; ae ab austu

audire, pari meo per ea quae a ceteris sensuum officinis mandantursentire: eo enim emotiones asinsibus aspristis

e tum sentiens peruenitatur uideri videre, audire, πραι re,

necesse est.

Propter ea epilem quae a uisu destrantur videre,propterea vero quae ab austu dus , similiter autem σ ab alijs sensio. Us: ex eo enim staditus progrestur motas ad principium: putatur uidere, π audire, ex sentire. Secundum Themistium hie Aristot quas ampliando

quintum proloquium uult assignare causam e ut animus insomnes modo obsistat .modo consentiat, M ptimo assi gnat causam quare in insomniis interda apparet nos ui derealiquando nos audite: interdum autem sentite laeundum alium sensum: fid per hune modum uult habere primum modum quo insomnio decipimur.3c dicit. Propterea quidem simulachra: quae a uisu deserutur, hoc est a lo- eo memoriae uisibilium in phantasticum sensum,nobis apparet uidere. propter ea uero simulachra quae ad sensum communem deseruntur ab auditu, hoe est ab organo memoriae audibilium nobis apparet audire. Similiter autem propter simulachra quae deferuntur ab alns sensorqs,no dis apparet sentire pro ratione illius: e quo deferunt. Ideo causam repetens inquit. Ex eo enim v, inde progreditur motus ad principia,hoc est ex unoquo in sensorio ad sensum phantasticum, qui est in corde, qui somnians est, piniat ut uidete-audite, oc semire Haec de pruno modo decipiendi.

mantium pud eo us non moturi videtur, curammen in metu' Mescimus, o pila tactas duos motus adnui

tiat quos ιm est duo esse viditum namsentiendi principia

quicquid a singulissiensibus affici uturi astruit: ns aliqua asta

uirtus potior contraxentuti Semper igitur apparet :bed non omne quod apparet etiam uidetur, nisi uis illa a bitra matrus

dederit,aut non moueatur motu umaculo σμα

QMa autem uisus interdam non moueri uidetur, qui mo et in ut dicimus, Cr quia tactus duos motus annuntiat: id quod

unum est duo uidetur: omnino enim quod ab unoquoqui se si , scit principium: ns alius dignior cotradicat. Apparet igitur

semper putatur aute non per quod appiret, nisi quod qu

dicat detineatur, uel non motitatur proprio motu. His declaratis exponit unde est Q animus modo consentiat somnηs,modo obsistat,& quasi dat secundisi in dum decipiendi: Sc dicit. Quia autem uisus interdum non

moueri uidetur qui mouetur: ut diximus: ut quando in uigilia decipimur per uisum: credites nos no moueri a duobus uisibilibus cie iam movemur, ut cu credimus duo oua esse unum, cum uice mut tur: α quia tactus duos motus

annuntiat, qui unus est, ut de digito dixit, id quod unum est duo uidet ut ipsi sensui csi in uni in uinitia. Tactus enim eNit cum decipi aliquando. Se uisur aliqua do Causamaneri,Se dicit. Ommno qu ab unoquom sensu est ii dicatum illud idem iudicat, α dicit principium. hoc est sensus communis, nisi alius dignior in illo iudicio contradicit, per quae dat intelligere communem sensum in uigilia decipi iudicio sensus exterioris,nis auxilio alterius in iussieto dignioris, illi possit contradicere. Ideo concludit, c. idem accidit in somno, de dicit. Apparet igitur in somnio semper,aut nos uidere, aut audire,& id genus: non tamen id q r apparet putat ut semper ita esse, quoniam contigit sensum communem corrigere.de dicerem somno, in lixe est illuso: sc facit hoe semper sensus communis nisi quod dijudicat. i. ipse sensus esimunis detineatur uaporibus, uel non moueatur proprio motu . sed motu sensus decipientis. Quo aute ad rem attinet, animaduerte. v semper in somnio est primus modus deceptionis. quo apparet nobi aut uidere aut audit Gaut id genusinon tamen semper in iomnio est secundus modus,quo.uidelicet. sensus pli iasticus putat ita esse, quoniam interdum, apparet nos uidere, de communis sensus solutus, uel alio sensu soluto corrigit et torem, re asserit esse illusionem 5e non ita.

Qi3 admodum uero diximus alios ob alium ali tam fo ili deo : ira o de dormientibus statuendum est,qui propter

Dmnum. Creo φιδέ Ibria ipsa moueantur er cetera quae per sensum contingunt , procliues ad Iabendum siunt. mare quod tenuem alicuius rei similitudinem restrat: eis ipsa plane res esse apparet.

insmadmodum uero diximus quos Aij propter aliam pas

sionem facile decipiuntur: ita dormiens propter somnum, Crquia movemurseusoria er alis accidentia circa fensum. Qua re medieam habens similaudinem: uidituri aut

Hie potest eonstitui sextum proloquium: Ac est Q dormientes eum somniant, decipi utur. uel clarius. sexta suppositio si h se,.sicut uigilantes propter perturbationes salii eontingit. ita id pleruntv nos in somnio fallimur: Sequidem longe magis, de saepius:primo quide propter somnum:in quo sensus csimunis non penitus mundus de lin pidius manet, Sc sensus exteriores sunt ligati. secudo quia in somno mouentur sensoria propter motum uaporum Acspiti tuum una mistorum: sc simulachra etiam mouentur, 6e mouent sensoria. tertio propter uaria accidentia ac pansiones ut propter timorem uel amorem: quae erant circa

sens udicit. Quemadmodum uero dixi in , atri pro

202쪽

HLiber

ptu aliam passionem facile in uigilia deeiphantur,ita dormientes decipi contingit. primo quidem propter somnuet in quo propter ligamentum exteriorum sensuum non est um inde te aut uerum audire, sed phantasticum, ut dictum. secundo quoniam sensoria motu uaporum moueri tur: M phantasmata etiam mouentur in illis. Et tertio propter alia accidentia. ut propter passionis, quae circa sensus erant in uigilia: hse enim faciunt, ut so milia similia illis uideantur: decipitur autem dormiens propter vas causas,adeo,ut propter modicam similitudinem eius, quo homo a flectus est: sibi uideatur illud.

Nam cumAormientibus illis, plimina singuinis copia adstasium principem delabitur: una π motioncs ita descendunt

quae in ea materia continentur, aliae potetis,aliae actu. Sic aust fesse bibent, vi ex eis una aliqua priorse asserat moueats, qua assumpta.dlia subinde comparet. cum e .im dormit, descendente plurimosanguine ad priniscipium,condiscendunt π mouent φιi insunt motus, hi quidem

polente Pi uero actuast autese habent, ut in motu, Me quidE Matet ex ipfis motus, si uero bis corrumpatur,hic.

Exponit quod dixit, Ac dat modum,quomodo simulachia surgunt coram phantastico sensu, Ac quo ordine, uel fortasse,uerbum. n. non ad proxime dicta referendum est. sed ad id: quod dixerat: dixit enim is phantasmata mouentur, de descendunt ad eor a propr0s sensoriis, Ac non dixit. quid est illud, quod illa defert, nee quo ordine ad corde setantum ideo as lignat causam quare deseratur: de quo ordine deseramur: Se in quo deseratur: 3c dia it. Cum enim homo uel animal dormit, descendente plurimo sanguine tu ibido Sc uaporoso ad principium. unde ascendit 1 ad cor: in illo sanguine condescend sit, Ac eo descende doad eor,motus qui insunt in tali sanguine illorum ph Ita Dinatum mouent phantasticum sensum, hi quidem potestate, illi ueto a Au : qui enim prius ad cor petneniunt adhumouent, qui succedunt ueto mouent potestate: Ze si e primis transadiis, alii succedunt actu in mouet. post illos tetth,& silc u ad finem ordinate,sicut perueniunt,ita mouent,unde ne se habent ut ex ipsis motus alius supernat et sanguini de cordi se praesentat. Si uero hie . qui prius se praesentauit cortumpitur: hic secundus succedit, se se deinde: per qus habetur quid sit deserens phantasmata ad cor quoniam est sanguis turbidus, qui redit ad eor: comis pulsus a stigido cerebri: habetur ordo, quo deserantur: non enim simul sed ordinate ut dictum est Demum hahetur causa mouens phantasmata, de sensoriis, in quibus fueriti impressa ad cor: de est turbidus sanguis, qui mouetur a celebro, fluit,& refluit, ut Euripus. Est tamen ii lud dubitatione dignum non parum: utrum cum mouen. tur phantasinata in sanguine: migrent per sanguinem. An

sint sima in sensor ns, Ac effici t noua simulachra similia

in sanguine. illis existentibus in sensbriis, ubi suerunt impressa: de hoc nihil habemus ab Aristotele ipse enim soluae cipit illa deserti suere atq; refluere in sanguine. Vtium uero ita sit, posterius dicemus. Quo uero ad uerba attinet, eum dicit. Sic autem se habent, ut in motu F Animaduerte uer 3,autem, pro causali accepisse.Themistius uero illative legit, hoc pacto: si igitur se habent motus in ordine: ut in motu, hic quidem motus ex ipsis supernatet, si uero hic corrumpatur, hic succedat.

D perindιμο quies ordine sequuntur: atq; ratis esubere

aut qua uis alia materia factae, quae colliquato sue quo erant oblite ια aqua emergunt. Ad hunc modum: potetia i sunt. Reaiecto autem eo quod impedimento erat:acta sunt. Atquefolutae

in exiguo illo reliquo sanguine qui infensorijs habetur: mi

tudinem rerum quaesensus extimularesolint, praeserunt, noualiter quam portiones ita nubium, quae cum modo figiem bonitus aut centauri reserant, mo e transitu oci imo hi alias subindeformas coauertunt. Vm quod ire teriborum, Meilium .il reliquiae eraestigiumsensi actu ri Adinuicem itaquese habent, qui madmodum flat aeranAuis uesicen tes in aqua liquae acto sue ita tisint potestate ce

dente utro quod prohibebat, agunt. Et solati in exiguo reliquo

finguine qui inbet forijs: mouentiu habent similitudine, quῆα admoda quae in nubibus, quae similia dicunt hominibus er cin

dictum est reliquiae eius quod in acta simulachmIllud quod dixerat,exponit exemplo: quasi conci

dit ordinem in motu phantasmatum Exponit aut E exemplum Themistius, Ac nullus alius, Ac dicit . fingat quis ranas quinque in dolio salis, e Grectas atq; collocatas, easq; ita disponat, ut una in summo, unam in imo. tres in medio spatio. atq; omnes inter se paribus interstitiis collocet:ita alte tam ad os de labia dolia, altera ad fundum, medias in medio situ interuallis, εd proportionibus suis constituat: ita tamen,ut omnes sint sale operis: tune prima Ac suprema pars salis tabescat, atque liquescat patet o rana, quae parte illa condebatur. prima uendicabitur: Se prima supersiciem obtinebit, Ac prima apparebit: tum deinde sequentes ordine quo eollocat s suerunt in tale: ita prodi-hunt in lucem, eodem modo phalasmata surgunt coram

sensu phantastico: qui in corde est, in sanguine: Sc hoc dicit. Ad inuicem itaque se habent motus phantastici in apparendo eoram sensu phantastico, quemadmodum ranulae ascedentes in aqua post qua sal fuerit liquefacta. Ita quo'; motus phantastici insunt, Ze fiunt coram sensu phalastico potestate. Addit, in cedente quod prohibeat cessante turbulentia tales motus mouet, de agunt in sensum, de soluti in reliquo sanguine exiguo, qui in sensorijs remansit post digestionem. tales motus habent similitudinem mouentium, Sc ut integrs imagines mouent sensum: quemadmodu ut inquit imagines quae sunt in nubibus, quae nubes di eunt ac reserunt nobis smilia quaedam hominibus Se centauris, cito tamen permutatae ut a uentis,

uela sole. Sed diees partem simulachri stacti in sanguine existentes, sunt simulachra: quasi respondens dicit Horum autem simulachrorum stariorum unum quodcv, hoc

est unaque ii pars ut dictu est reliquiae eius simulachri

sunt: quod in sensorio erat actu integrum: ergo non sunt simulachiar sed simulae litorum partes. Themistius ueto legit eompalatiue sic, se ut in nubibus paries imaginum quae apparet, non integrae imagines sunt: ita horsi unum

quod is est ut dictum est reliquie eius simulachri quod

in actu est.

Et digre is sensili, vere dicere possumus, hoc esse taliqua

lis coris ui s: ut cum uis ita superior er arbitra sentiis hoc, nequaquam dicit esse corificum , scdper hoc, uerum illum coari m inte2git. Et abeute verosensibili est σι erum disere,quMDe quali corificus, sed non est corificus, cum autem sentiebat, non es.

cebat corsum quod principale est oe quod dijudicat, sed per

cillum constum ueram. Sed dices sortasse, quale simuIaelitu sit. Se quae uirius ipsum discernit a te.cuius est simulae litum. Respsidet ut mihi uidetur: 5e dicit. Et abeunte sensibili a sensibus nostris, uerum est dicet eo phantasma hoc eorim: est quale

cori seus: n G tamen coriscus, sicut figura arietis est qualis ames: non tamen attes: . ita improbat, na eum sensus sentiebat conseum in uigilia, id quod principale est, tu quod iudieat. intellectus non dicebat phantasma illud esse emtiscum: sed dicebat per hoc phantasma illum coli seu esse

uerum coliseum e quoniam etat ratio sentiendi eoriscum:

δύ non e seus. Patet igitur quod sinus achium iri non

est res: Ad quod di se et Ga imet tem de eius simulachium sit intellectus: uel uirtus altior.

203쪽

De insomniis

Ediuque virtus sentiendo, Me esse cori in asscite

rus non penitus sanguine obruta seitientis more exmeatura motionibus que in sinsoriis sunt atque commovetur, ertum Militudo rei uidetur ipsa res esse: tanta vissomni s: utiati cim nos esticiat. itas sentiendo dicit De , si non omnino detineatura

sanguine quemadmodum retuns, hoe mouetur a motibus qui

sunt infensoriis, π uidetur quid in simili ipsum esse quodae

rem est, s tanta somni potentia: γόdfacit hoc latere.

Reperit hic prinua modum quo decipitur sensus communis in somno,duo enim sum modi quibus dormiens in somno decipitur: ptimus, quo sentiendo simulachrum,athuratur se sentite illud euius est simulachrum Jec sidus eurion cottigit ut ab alio sensu in suo errore de perseuerat in errore: repetat ergo modii quo decipitur: Ed inquit. Quod ita P sentiendo simulachrum dicit hoc esse id: euius est si mulachrunt, si non omnino detinetur a sanguine at P oc cupatur, hoc mouetur a motibus, hoe est ph tasmatibus: qnae sunt in sensor is, ct tunc ipsi,m simile uidetur quid Eesse id quod ut tum est, R est tanta somnipotentia. quod facii hoc latet e. Quo uero ad rem attinet,animaduet te in somno sensus esim unis semper est aliquς modo uaporoso sanguine alteratus: Ic ita ui somni nunqua potest di Cernete inter idolum 5e rem. In uigilia uero quoniam penitus uaporibus est mundus. Si imari natur ae sentit id lum: non iudicat ei Ie tem: sed idolum: quoniam non est ita alteratus: quin possit idolum a re discernere. uel fortasse ad intellectum te serendum est ut Themistius retulit.

Quemadmodum isto I quis oculum digito supprimat,

neque animaduertat digitum ita admotum, non modo appὴe-Ht , sed etiam uidebitur, esse duo quod unum est, ct uero uni maduertat,apparebit quidem sed non uidebitur: ita σin fom si quisse dormire intelligat, Cr asectionem eam sentiat euisensus fensariae partis addictus est, apparebit quidem ei quos Iriniat, sed siccum dicet, quaquam apparet hoc corificus esse,

non tamen est corificus: nam sepe euenit, ut quis dormienti in

animosuo dicat,somnium esse quod uidet. st dormire Ie

hesiat: nihil imaginationi contradicet.

madmodum igitur si quem luteat suppositus digitur oculo, nonsolam apparebit, scd Cr putabitur esse duo quod est

unumsi uero non lateat, apparebit quidem, non putabitur au

tem: A er insomnis si femiat quid in quod dormit er palla,

nem in qua essensus senstitui. apparet quidem. scit autem iusti fio, quod apparet quidem corticus,non est autem corificus: saepe enim dormiendo duit aliquid in anima: quo somnium est quod apparet. Si uero lateat quod dormit: nibit contradisiephantastae.

Iteram repetit differentiam iudiciorum: unde est in aliquando in somno iudicamus id quod cernimus esse somnium,aliquando non: 3c si e t agitur se elidus modus de ceptionis: Sc dicit. inemadmodum igitur si quem lateat digitus oeulo suppolitus, si non animaduertit digitum sta ad motum, non solum apparebit, sed putabitur esse dao: quod est unum: si uero non lateat. sed animaduertat digi tum esse suppositum apparebit quidem unu duo: non putabitur aut Et se in somnis: si sentiat aut intelligat quia demis dormit,& sensus primi sensitaui cognoscat pastionem in qna est. s.somniat, apparet quidem id quod somniat, dicis autem in seipso apparet quidem eoriseus: non est autem coriscus: nee est hoc remotum: nam sipe in dormiendo dieit aliquid in anima ,.somnium est quod apparet, de non uetitas. Sinaute Iateat Se non cognoscat.

'ubddoiniuinitul contradicit phantasiae, quae ad ipsum defluxa est.

QMd autem vera sint que scimus, quod premiseras imaginariae insensuum officinis esuerserua : certam apertamque is quis actibitio animo conetur meminisse eorum quae nobis obdormi centibus er excitatis expergessissae accidunt traterdum enim qui a somno recens excussussit epraebendit: simulachra quaese illi per quietem obtulerant,esse motiones γα insiensiori s sunt. nam pueris nonnullis uel plane uigilantibus usi rectantibusis: quamuis tenebricosus sit linus. tumeti multae imagines apparent que mouerι videntur,ita ut illi se prae meatu saepe intra strandum occultant. Q daurem vera dicimus,cu quod sunt motus phantastici in se or 1: manimum i quis attendens tentet meminisse quae patimur π dormientes er expergefacti. interdum enim quae apparent idola dormienti depraeben et expergefactus,esse motus in siensiorijs: quibusdam enim rumorum Cr omninσperipi. cientibus, etsi i ut tenebre, idola apparent multa quae mouentur, ita ut uelimur frequ ter timentes. Demum quae dixit:nune per experientia probat. Themistius autem dicit, ca, uelit probare, in rerum absentium simulachra modo in corde uersentur,modo in ipsis sensi rijs exterioribus: hoe eo patet statim, quoniam phantan

mata moueritur,ergo qua ratione mouentur aliqua do et d

eor per sanguinem delata: eadem ratione possunt moueti ad extetiara sensoria etiam per sanguine delata: de ibi aliquo temporis spatio morari. Aristoteles autem hoe pro- in

bale eperientia: u dicit. Quod autem quae dicimus de di Iximus uera sint, corde sint motus phantastici in sensorijs manifestum est: siquis attendens tentet meminisse, αλα quae patimur Ac dormientes. experges acti:& hoe: ex. pon i,M in qu t Interdum enim idola, quae apparent dormmienti, expergesaeius subito postquam appatere coeperunt ipli dormienti illa deris hendet esse motus manentes in sensortis do quasi semidormiens de semiuigilans,uidet illa phantasmata re monstra, quae eoepit uideta in somno, sicut multis accidit, qui in somno quaedam monstra e

perunt uidete, experpendii non penitus, sed adhue semi- dormientes eadem uident, quod esse non potest ut Thomistius inquit nisi quia simulachra illa monstruos a. defluxa fuerue ad uisorium, Ac aliquo tempore ita temansersiit adeo ut expergesa his adhue appareant. Et e5firmat hoc per pueros, de inquit. Quibusdam enim iuniorum potissimum post somnia, δύ omnino expergefactis de perspici Etibus,modo sint tenebrae,multa idola apparent, quae mo ueri uidentur,ut animalia, u monstra: ita ut velentur ste quenter timentes,sicut non raro Dians filiolae nostrae ae- Me hiscidit: saepe enim per tertita ex somno, expergesacta magis Rie timebat, abscondebatq; se cum matre a quo accidente ii herata suit exhibitione puluetis eranei humani cum cac-ehara: suspensione lapidis aquili ad collum Hse phantasmata horrendata; monstra . multis apparuerunt in die, quoniam motu sanguinas ad sensoria phalasmata eompolita defluxerunt: plerunq; tamen in tenebris: quoniam tenebis subeunt uicem somni: inquantum assimilantur uaporibus: qui lingant sensor a. Praeterea in luce non apparent , quoniam lux sortius mouet qu m phantasma. Ve-

tum de his postea.

Ex his itaque omnibus redigi debet omnia esse uisum quiisdem aliquias quos in somnosisi cirrus: nam neque simula, ebraea de quibus paulo te Limus, insomnia sunt, neque aliud quicquam quod solutissensibus appareat. Ex his itaque uniuersis oportet oliuietare: quod elison,

Hum,ptantasma quidem aliquod, π insomno num quae modo

dicta sunt idola, nonsunt somnia: nepesi pidariadsensibas

ylutis uidetur. Cum constituit sex proloquia. qui per ordinem decla

204쪽

Liber

rata si int: nue aecedit ad declarandum, quid somnia proprie sit: de dicii. Ex his itaque uniuersis, quae sunt sex per ordonem,oportet syllogis are, Sc concludere, o somnium sit aliquod phantasma, Sc in somno:exponit aut ε, cur di Di r somno: S inquit. Nam idola quae modo diceta sunt,

ziz I accidunt semidormientibus non fiunt somnia. sed diis

rasa. & cuntur pliatasmata. latine uisa neni si quid aliud seniihi, et

solutis uidetur,dicitur somnium, sed phantasma ergo somnium phantasma, imaginatio idem sunt, disserent autem quoniam somnium est imaginatio dc phantasina: qu accidit dormientibus, phantasma Sc imaginatio: aecidit in uigilia. Praeterea imazinatio accidit sine deceptione inuigilia: pliantasma ac eidit cum deceptione ut eum defluis xit ad sensorium, de sine deceptione: cum seruat ordinem

consuetum.

sed neque quicquid in somno si praesentit: insomnium est.

Nam primo quidem nonnullis euenit ut fonum G Iucem cr oporem ex contrectationem quodammodo sientiant sed languide tamen, ta quacthlanginquo: iam enim qui inter quiescendum emebat, Cr mox excitati fuere .lumen lacerne qae dormientes ut rebantur exiliter videbant, protinus ubi expergesecti su runt, uera lucernae lumen fuisse deprehendere. sed er qui eunu gariti cereu uocet debiliter exaudiresibi uidebamur: mox experrecti verus uoces fuisse aperte crin erunt. Neque quod in somno phantasma omne. Nam primum quiadem aliquibus accidit sentire aliquo modo Crsonos G Iuinenosaporem a tactum:languide tamen, et ueluti de Ionge:iam enim in dormiendo respicisnres,et mox excitati: quod debiliter uidebant lumen lacernae dormiotes ut arbitrabatur. expergefastatim cognoverunt se' laceritie erat. Et gallora et can deribiliter audientes vocem: expergefacti cognoverant inanili te.

Secundo ostendit, in non omne phalasma quod apparet in somno se somnium, quoniam in semidormientibus, senit a. uigilantibus nonnunqii 2 apparent galli cantus, eanum latratus tenuiter audit l,quae quide somnia re putantes inueniunt ita esse. Haec igitur non sunt somnia. sed gesta uacat Tli istius unde inquit. Nem omne phalasma qa est in somno est somnium. nam primu quidem aliquisbus accidit sentire aliquo modo Sc solios, ct lumen, saporem, Sc tactum, saporem quidem eum ponitur sibi in

ore a iocantibus, tactum uero, cum tanguntur a palea io eundi causa: sentiunt tamen languide,& ueluti de longe: quoniam iam in dormiendo respicientes sunt, mox excitati: quod semiuigiles debiliter uidebant, lumen luce ingdormientes,ut arbitrabantur.expergesaeustatim, cognouerunt in illud lumen erat lucetnae, simili modo re gallo tum de canum debiliter audientes uocem, cognouerunt manifeste, ita erat. Haec non sunt somma,sed apparatio. nes uel gesta: ut Themistius inquit.

Nonnulli etiam:ad interrogata restrudent feri enim potest: ut si alierum Hirum, uigilare dico Cr dormire,non simpliciter adest, alterum quodammodo adstit: quorum nihil: somnium uοα

rari debet. QMdaia vero, et res ondent interrogati: contingit enim, vigilare G dormire non simpliciter ultero existente, G alterum aliquo modo inesse,quorum nullum: sommum dicendum.

Iterum dat aliud exemplum qa' contingit, de uidetur esse somnium, de no est, Sc dicit. Qubd quidam in somno interrogati respondent. & adhuc dormiunt, dat eausam huius,& omnium eorum,quae dixit. 5 inquit. Contingit enini uigilare Ad dormire ipsos simul, non tamen simpliciter, quoniam non simpliciter altero existente, necesse ei alterum aliquo modo inesse: de se isti sunt nee simplicitet dormientes, nee simpliciter uigilates, sed semidormietes, at tu semiuigiles, quorum gestorum, nullum somnium est, quo main nullum in accidens in ipso somno.

Nes sique praeter uisa in somno uere inliaigritiae fol.

sed uis in quod a sensiorum motu ortum, per quietem animaliu

bus occurrit in eo quod dormiunt: Moomnium est.

Neq; quaecunq; in somno quident uerae intellinentia prae- ter philomata. Sed phantasma quod est a motu alachrora,

cum in dormiendosuerit m eo s dormit: e est somnium. Tertio dat aliud exemplum, de dicit. Necti intelligetiae

Ruscunq, contingunt in somno prster phantasmata sunt

somnia, unde ut Themistius inquit. Intelligentia qua quis percipit se dormite, non est somnium, ne ii eam: qua quis percipit qa' si hi appatet esse illusionem. Sed proprie solii

nium est phantasma proficiscens a motu simulachiorum in ipso dormiente contingens, quatenus dormit.

lam uero FibU I accidit, ut nunqua quicqua fomniarint

in uita,quod quaquam rara est:interdum tamen cotingit. Atq;at: per totam uitam in eo aspectu per litore, alij accedite aetate somniarunt,qui prius nullum somnium uiderant. Iam vero quibusdam accidit, ut nullu somnium uiderint invita: rurum quidem huissimos est. decidit tamen. Et his quide omnino persexerauit, quibusdam uero cr multum prouectis .etate accidit,cum prius nurum somnium uiderinti

Hie soluit unum qu s litum, qa' proposuit,propter quid

aliqui nunqua in uita somniarint, aliqui alii accidete a tate somniarui. Rei pondet, α inqιiit. Iam uero quibusdam accidit, ut nullia somnium uiderant in uita, qa' licet sit pet ratum: accidit tamen aliquando, de his quidem omnino .

perseueratur per totam uitam, ut nunquam somniarent, quibusdam uero multum prouectis aetate accidit cum prius in iuueta, n rc in pueritia nullum somnium uiderant.

Hoc est quae suum.

causa vero quamobrem nosomnient:persimilis ei uidetur, qu efacit ut statim a cibo: r in aetate infantili, nussum penitus contrahatur Aomnia. Nam quom ita natura constat, ut in superiore locu diuaparatio malia cocedat quae uo regresι ad ima comoti es alberat plurimas, haud ab re nuru bis phantasina visumque apparet. procedente uero aetate omnia illis restitui, nihil absurdi est: nam immutatione aliqua vel per aetatem uel per lectum accepta, necessarium is hanc quos rerum costa rium uis studinem accidere.

causam aut quare nominsimile aliquid oportet arbitrari. snes ijs qui post cibu dormitauerint,nes pueris, fit somnia.

QMbdcuns enim hoe modo constat natura, ut multa ascedat 'euaporatio insuperiorem loeum, qua iura deorsum lata facie multitudine motus, couenienter istis nazu apparet Dat asina. Procedente uero clare, nihil imoueniens est apparere somnia, permutatione enim aliqua facta vel secundu aetate uel secana spasionem, necessarium accidere contrarietatem hanc. Soluit, 3c dicit, in oportet arbitrari causam esse in his aliquid ii mile . quod est in illis qui post cibu dotauerint,6c in pueris: quorum nulli somniat. Quibusdam enim hormodo esistat natura,& naturalis impetus ut multa ascendat evaporatio ad superiorem loeum, quae it et u deorsum lata facit multitudinem motus, ct sacconuenienter istis nullum accidit phantasma,uel quia ad tot stadia nihil repraesentat, uel quia oppilatione iacta non transit: proceis dente uero state,nihil in conueniens est apparere somnia. Cuius causam affert, quonia permutatione aliqua stadia in complexione, uel secundu aetatem, uel secundum passionem Ad morbum aliquem, quem elam patiebantur: di minuta pro parte evaporatione, necessarium est accidere

contrarietatem hane, M ita apparebui phantasmata. Hic sunt quae Aristoteles sciunt de insomnias. Sed carea lisc, DIOE quaedam uidenda sunt, quae faciunt ad dilucidatione em ira i ta tum: quae Atiistoteles dixit, quaedam autem sirperadden-

205쪽

De insomniis

mouentur ab aliis. Quantum ad primum quaeritur quid sit somnium, pro solutione supponendum est somnia

fiant ex speeithus sensibilibus te seruatis in memoria, uel in sensor is exteriorum sensuum: dico reseruatis in memoria secundum unam positionem, quae tenet species sensibilium seruari in absentia eorum in posteriori uentriculo cerebri , in quo non solum uisibilium species seruantur, sed audibilium, Se omnium sensibilium: dico uel in sensoles exteriorum sensuum: secundu aliam opinionem,qus unet species sensibilium unius sensus te seruari in proptio illius sensus sensotio: ut uisibilium, in uisorio. audibilium in au ditorio, Sc sic de alias. Iuxta quam opini mem oportet dicere, sensorium sensus exterioris est e certam partem cete Ni illi subseruientemtin quo species illius seruantur. Sed siue sic, liue si e hse disterentia propositum non uariat: supponendum enim est, somnia non fieti nisi ex speciebus reseruam eorum sensibilium exteriorum, quae in uirilia fuerunt sensata. secundo supponendum,.species reseruatae sentibilium, non modo sunt sentibilium ineomplexe sensatorum: ut Socratis,uel equi, uel ligni,vel montis: sed complexe quoq;: reseruatur enim seeundu Aristotelem species

Socratis disputatis, Socratis currentis, equi eurtetis, equi praeliantis.& breuit et reseruantur in nobis species omniueotum, qua uidimus aut audiuimus. aut gustauimus, aut odorauimus, aut tetigimus,modo quo uidimus. siue con plexe, siue incomplexe uidimus, aut audiuimus, aut quouis sensu sensimus. Et hae e suppostio est tenenda secundum Aristotelem in libro de memoria Ad reminiscentia. His stantibus: quidam iuniores boni peripatetici dixeriit, sompium no est species reseruata in memoria, uel in sensorio proprn sensus, probant, quoniam illa speetes semel implessa est in organo,aut per modsi habitus,aut per m dum dispositionis: ut Aristote dixit libro de memoria. Si per modum habitus, non est mobilis de organo in quo reseruata est ad aliud sensorium. Si permodu dispositionis, tune illa non est mobilis de sensorio in sensotium: sed sacjie lab:lis ut Aristo. Ac oblivioni mandabilis . ergo non est somnium, quoniam somnium sit in sensu eo muni, qui est in corde. Secundo dicunt,u, somnium est actualis cognit: o quae eausatur ab ipsa Mecie reseruata, in sensu communi. Imaginantur enim speciem te seruatam causate qaen

dam cognitionem, Sc motum pia antasticu qui per sanguinem spirituosum, de uaporosum fertur ad sensum communem,& ibi appares est somnium, dc sie dicunt, somniunon est phantasma te seruatum in memoriar sed cognitio causata ab illo,ct delata ad esimunem sensum per spiritus re uapores, qui fluunt Sc refluunt tempore somni: quae e gnitio non est species, nee phantasma, sed apparatio quae dam ae coptutio facta in sensu eo muni a specie reseruata: quam Aristo aliquando voeat phalasma, ut dicti rit, non

accipiendo phantasma pro simulachro, sed pro effectu

simulachri, qui motus,apparitio uel eognitio dicitur. P test autem dici phantasma pro apparitione eognitio M. mendo phantasma. Ex his sequitur secunda istos ..sensitio facta a sensibili exteriori inuisu uel auditu uel alia quo tali in prς sentia sentibilis non est somnium,quoniam hae e non fit nisi in uigilia, somnium autem est cognitio, ae fit in somno. Praeterea in hae est nulla deceptio: in nio uero est. secvdo sequitur in cognitio intellectiva, siue fiat in nobis tempore uigilis: laue tempore somni, non est somnium, quoniam non est apparitio senstiua sensus communis causata ex speciebus sensibilium te seruatis in

sensorio: sed est cognitio saeta in intellectur qui intelli intelligibilia in phalasmatibns debit e dc bene ordinatis: ut positi in illis intellige te, ut postea dicemus. Tertio seqvitut-imaginatio, qui fit ex sensibili qae nune mouet,

aut mouit exteriorem sensum: ut imaginatio, quam habeo de amico nunc, qui stat in praesentia mea: uel stetit heti, non est somnium,quoniam non est apparitis, sed uera recordatio imaginaria,ut postςa dicemus. Quarto sequitur. phantasmata. qua apparent pueris, aut dormientibus,

aut existentibus in teneotis,non sunt somnia: quonia haec fiunt per hoc cognitiones non fluunt ad comunem sensum, d ad sensoria exteriora, modo ad hoe, ut sit somniis. requititur, ut sit apparitio sensus phalastico, qui est in corde: ut in texta dictum est. Haec iuniores, quae uidentur satis acute dicta. Solum autem dubium mihi est, quoniam Aristo. lana mauult esse phantasmata delata adsensum e G munem, Ac ab illo appraehensa: re non cognitiones ab illis reseruatis causatas, v ita iit. patet in textu. Dixit enim v phantasmata quae seruntur ad commune sensium, quandoq; deseruntur integra. quando ii fracta: qua dola, pura: quando is missa cum alus phantasimalibus: & hoc declarauit per exemplum sumptum a uertigine re ab eo: qui se inspicit in aqua aliquando mota: aliquando quieta. ergo uidetur,in somnium sit simulachrum rei sensibilis anprae hensum a sensu e si muni, Ac non tam si cognitio causata a speciebus seruatis. Propterea cocedendo suppositiones, p*dico a speciebus seruatis in memoria, uel in sensor is multiplicantur alia simulachra illis similia in sanauine n

quo innatant, ueluti imago in aqua eius,qui se in aqua in cipit,nee hoc debet uideri extraneum, quoniam ab imagine existente in uno speculo causatur alia similis imago in speculo eo traposito illuunde,ut color in pariete existens multiplicat sui specie in aere: si e species rei sensibilis multiplicat suum spe alia ae simulachru in sanguine spirituo so, qui est inter sensorium Se communem sensum: sicuteolor,ad hoe ut uideatur,sufficit, P causet speciem in m dio: si e species te seruata ad hoe, ut moueat sensum coemsulficit, ut causet speciem in sanguine spiritu oso, & per il lum natando desera: ur ad cor. ubi est communis sensus.

Ex his sequitur .somniu, sit phantasma quod dat qa QM

per sanguinem, ut ita dixeram natando,desertur ad eor, de ibi pissens recipitur in sensu comuni, re facit somnisi: uel ipsum appraehensam a comuni sensu, est somniit,ut Atist. dicit In ura. n. phantasma est in corde autem somnium Adapprshentio: requiriε autem, ut appraehendatur in pleno somno, de ut si causatu a phantasmate rei sensibilis reseruato in memoria,di eo in pleno somno, propter phat asinata apparentia in tenebris, in semiuigilibus, ae semido mientibus: vico a phantasmate reseruato, quonia phantasma eausata a sensibili in eius prςsentia. non est somnium, sed imaginatio uera, dico rei sensibilis, propter intellectiones, qui accidui in somno, quae n5 sunt somnia. nee phantasmata tem sensibilium: sed intellectiones retii intelligi.bilium. In somno enim accidit, ut homo intelligat, imo ut disputet . syllogicet immo, ut corrigat errorem comunis sensus. qui credit indere, aut audire, M tamen intellectus eorti gens assetit illud esse illusione. Per l, se soluiit ut multa quaesita.Primu utrum species seruat s in sensor sis. uel in

memorat sua ipsae moueantur ad coem sensum. Patet solutio no: ille enim, aut receptae permodia habitus, aut per modum dispositionis in memoria. ipse non deferuntur adesi munem sensium. Secundit quae phantasmata deseran tur: patet solutio: quoniam desertitur, spectra speciera set uatarum, quς erant speetes sensibilium, sensuu exteriora. Ab his enim multiplicatur aliae imagines ueluti ab imagine existente In uno speculo. multiplicatur alia illi proportionalis in speculo coit aposito Tertium ut tu somnium Diss , M.

α phalasma sint penitus ide. Patet solutio et, in plus est lammi de phantasma,quoniam phantasma aecidit in pleno somno: α hoc est somnium. aecidit in plena uigilia, sed in tene- bris: 5d accidit in semiuigilanti: causa est, quoniam scutphat asina a specie reseruata multiplicaε ad sensum e Semper sanguinem,ita per sanguine potest deserti ad sensoria exterius de ibi manens certo tξpore, in tenelitis uel in semisomno, te praesentat nobis iii quod monstiuosum animai,nee est hoc mirum, quoniam qua usa phantasma per sanguinem desert ut a sensibilibus ad memorianar ea de uia

per sanguinε uaporosum potest deserti ad senistium sensita exterioris: 5 sic ibi manes,uidetur phantasina: Se ma-

206쪽

Liber

in tenebris quonlam , sortius moim sensim ,quam debile illud phantasma: Ac si e mouente luee, phantasma

non mouebit uisum.uerum de hoc postea Sic igitur patet Q omne somni u est phantasma: Sc non econtrario. 4bar tum, uitii omne animal somniet, patet solutio, nam licet omne animal dormiat, n5 omne ammat somniat. Cum. n. somnium causetur ex speciebus sentibiliu reseruatis in memoria: Ac non omne animal habeat memoria, ut libro de memoria patet: lii ea animalia somnior: quae habEt momoriam: unde muscae Ac vermes, de animalia quae solum sentiunt praesentibus sensibilibus licet dormiat, non somniant. Quintum, ut tu somnium possit nobis aliquIdo te pissentare aliquod, qsr nullo sensu sentitur: ut chim era et mct em aureii.Videtur. n. . n5,qm non fit nisi ex spebus

sensi, ilium reseruatis Dicendu in nihil somniamus Dprie ausi sit de sensibilibu : sc Deet quis lamniet chim et a dico vappraehesio illius nΔ est simplexsed eo posta ex musetis phalasmatibus muli orsi sensibiliss. Cum. n pliatasma ta diuellatu sens bilium deseranε ad sensum e Gem,ille cctponens aut diuid Es facit λmnia eo posita: non tamen nisex phantasmatibus tersi sensibilium quae suerunt sensata inuigilia. Sextu cum phantasmata sunt subiecta intelligibilium,ut paries eoloni: cur non semper in somno accidat intellehiones,& ut tu intellei tus id uoluntas per somniuligari possint. Dieendum non semper phantasmata ita sunt in sensu interiori ordinata, ae eonstituta: ut in illis intellectus possit intelligibilia intelligere, quonia non semis per spiritus ita ordinate esistituuntur: ut phantasmata seruent eo ordine, quo intellae ui ad intelligendum serviant. Hine patet-per aecides potes intellectus ligari, quo niam pet aecidens potest impediri ex mala phantasma igeonstitutudine ae ordinatione. Patet etia per accidens uoluntatε non esse liberam: qih adeo sunt inordinata phantasmata ut ipsa non possi libere uti corpore, ut in ebitis, de melancholicis. Septimsi, eum somnia sit ex speciebus te seruatis in memoria, cur λmmum est apparεε sensatim: Ed imaginatio Soeratis olim uisi, qui est ex seruatione spei ei et Soetatis olim visi: non est apparens sensatior sed eius recordatio. Amplius eui imaginatio, quae est Socratis in me ilia nune absentis, M pauloante uili, non est somnium. Dicedum, in phalasma qd'desertur adsensumesiem in lamno per sanguine, potest dupliciter reprssentare rε eu lus est, aut sub disset Elia te potis praesentis, de se est χm-nham. Somnlu. n. est ph tasma repissentans rem sensibit εsensus esit,ut prςsente: Acrpter hoc illi apparet aut indere,

aut audire, aut sentire. Sin asit reprς sentat,ut absentem,euhoe fieri no possit, nisi in uigilia lite di. it imastinatio: Sen 6ὶmnus At si teprssentatrε absent Eeu disset Elia tnia plerati det et minati,uel in determinati cu lite fieri no pos sit, nisi in uigilia, ideo est reeordatio: somnium ergo differt ab imaginatione, de aree datisie. Sed dices unde habet viri' memora sua. repraesentet res in ipsa seruatas o modu prs sente: de aliqn per modu prstent ,& aliqua do per modum absentis. Patet solutior quonia memoraliua est simul memoratiua de phantasti ea ,ae phantasmatum seris

uatiua: quo quide memoratiua est,repissentat res per modum absentis uel praeteriti: quo uero phantastica, reprae

sentat per moda praesentis: ci r non est pix sens: .u hoc uisomni:& ptopter motum factu in ipla Sc in sensoriis, ut dictum est ei rea textu Odi auum, utrum per omne tε pus Oecies te seruatae in memoria multiplicεt spectra in sanis guine tam nodiu: quam interdis,de s sie, eur non sempermotus isti percipi diur DicEdum,.steut sentibilia multiplicam naturaliter eoisi similitudines in medio, ut color speciem eoloris, sonus speeiε sons,odor speciem odoris, diceae tela id genus, ite species sensibiles reseruate in mem ita in absentia sensibilium multiplicant naturaliter eorum smilitudines in sanguine spirituom. Et eausa est,quoniam

species reseruatae sunt speetes, Ac spei ita te spectui sensibi. tium, e quibus sunt generatς, α ιnsibilia respectu sensus csimunis, ergo ut sensibilia exteri a naturaliter multi putare species in medisi. de meditam naturaliter illas desere

ad sensoria: quae mota ab illis tenti sit sie species te set uatae sensibilium naturaliter multiplicant spedita e ph tasmata in spirat uoso sanguine, Ac sanguis sipiti tuosus descit illa

ad e6em sensum, qui motus ab illis lammat. ergo motus ehat asinatum semper sunt. 6c in lamno Ad in uigilia: cumiant na urales. δί no in potestate nostra: non semit autem eos e Gu sensus in uigilia prioe eupatus motori de sortiori motu: qui est ab ipsis, quae ueniunt per senseria: quae acta mouε tui a sensbilibus praesentibus: ut dictu est in textu. Dixit. n. Aristo. in motus phalastici multiplieati a speciebus sens bilisi reseruatis sunt debiles. Motus uero. qui ueniunt a sensibilibus in uigilia, pollet iotes sunt,ideo offusecat minores, praeterea in uigilia sensus edri est occupatus speciebus nouis, quae ueniunt a sensibilibus externia. 'a' autem est oecupatu non ita bene recipit, ueluti s recept uum esset purum. At sensus esiis in lamno no occupatur speciebus sentibilium exteriora ergo melius motus phata uicus recipere potest. Aliqui in in uigilia hos motus percepetunt per sensum e siem, potissmit,eum sensus exteriores non nimis primunε quasi uac It,δ n6 mittunt species nouas ad ecem sensum. Saepius enim mihi in camera recluso in mentem uenit species alicuius amici, dc sensus csiis ilia percipit: dc statiin percepta,amicus uenit ad me. Fuit enim iste motus illius laediti naturalis,de uac tibus alns sentibus a magna sensatione . sensus communis eum

percepitu ercepto uero, casu euenit,ut amicus ueniat. Novum quare species reseruatae sensibiliu non in omni somno faciunt somnisi: eum naturaliter motus phalasticus in sanguine spirit uola semper multiplie El. ergo semper debetem deduci ad sensum e5em, Se deductae sacere somni Respondit Aristo. hoe esse primo quidem: quoniam in sum crassis, ic turbidis uaporibus aliquando ita obduratae, ut non possint deserti ad coem sensum. seeundo qinlicet no sint uiae ita obduratae, tamen propter multom calorem sanguinis in talibus uῆs est multus motus,multa Isspirituum turbatio, Ac ita species ita stanguntur,ae colanduntur, ut nihil repraesentare possint communi sensui,ut Aristo. multis ex iis probauit. Deeimu quate speciei si

reseruatarum aliquae mou t aliquae non: eum natura luet moueat, dc sanguis illas naturaliter deferat,es c sensus naturali mouea ε: Sc cur aliae citius .aliae tardius moueant.

Haec. n. quaestio difficilinia est. Pro intelleistione ergo hunis sci Edum: ut dictum est,. somnia originε habent a speciebus reseruatis in memona eotii sensibilirum: quae antea sentata sumita specus autem reseruatae aliquado fiunt potentiores in multiplica do motus phantasticos, aliqua debiliores. de se aliqua do excitantur ad multiplicadum suos motus aliqu2do uero temittunt: Sc vasi impethun tur: de huius diuerentiae plures possunt este causae. Prima quidem sunt passiones humor aleat qm, ut postea dicemus, si in uda surgat aliqua portio cholet pecies calidotum sortifieahitur 6d ne multiplicabit specie ignis, fulgutum,estu simili ratione,si emergat segma: muit plicabie species aquar si, aut pluviatu, aut aquas repraesentabunt, in quibus homines credui natate: uel submergir α se de caetetis passionibus humoralibus. Seeuda causa est ani

masti ea affectio,in iracundis. n. Sc amantibus, δc timentibus,species reseruatae disponuntur ad repraesenta dum ea, quae ad lite attinent uenatinibus uenationes, piscatori hospiseationes, de caeteria eodem modo. Tertia causa

esse potest propu quitas eorum,qus proximo secisti, ut silieti disputatiui,hac nocte sommum disputandi euenit mihi si heri sui in muscis hae nocte mussicalia somnio, quoniam impressiones secerunt haec recelem: quae praeualeti antiquioribus. Quarta causa esse potest sortis impressiodere iusta in memoria eius: quod praefuit in sensur aut pio. pter stequentem meditat:onem: aut propter pollentem attentionem, aut quia adiuta est affectione, ut amore uti odio: aut corporis complexione. ergo species aliqua ma

gia mouet, quam alia, uti quia fortius fuit impleta qMatia

207쪽

De insomniis

qui, excitatur a nouis Ceestatuetis, quae emergue in somno,ut dictum est,hac rone aliae mouent alis n5,aliceita usa liae tardius,aliae prius,alip posterius. Vnescimum, quare spes sortiores non semper saciunt apparitiones Dicendum in species multiplicantur cum spiritibus,msi spus sunt melius ordinati uno tempore ad desere du sfecies sortiotes Φ sint alio tempore, immo aliquando adeo inord

nantur-non deserunt species repraesentativas alicuius. Duodecimum, propter quid in somno fit uelox motus, dei apparatione ad alteram qualis in nubibus de centauro ad hominem. Dicendum P cauta psit esse uelox trans. mutatio spirituum, ut dieium est. Secunda causa est natuta sensus,quae est semper apta nouo motu moveri, semperque appetens noua,& proptet hane eam aliquando omittit fortiora eonsiderate, M transit ad debiliora. sic partim natura sua,partim mutatione sparituum deseremium,

in somniis fit uelox mot' de uno somnio in altera. Ex his patet quod somnia in uia per qua deseruntur ad cor, sunt Phantasmata, in corde uero sunt cognitiones phantasticae de somnia Secundo patet somnium nG est sensatio, quoniam sensatio est species immediate causata a re sensi tali At somnium est spes quae fit immediate. non a te sensibili, sed immediate a specie resetuata rei sensibilis, et eo sicut tinuo reseruata n5 est res sensibilis, ita cognitio illi', quae est somnium,non est sensatio, sed phama silea sensatio. Est enim cognscio non rei, sed simulachri rei, ideo est apparens sensatio,non sensatio, nam qui uidet simulaelitu Caesaris, non uere uidet Caesarem, sed uidet uidere. Siri isine.imaginatio rei sentate absentis sae a mediate specie immediate ab illa re genita mon est somnium , sed imaginatio

simulachii rei Φ quis ima natur, est somnium Tettio sequitur, in recordatio non sit somnium, qm licet recorda tio esset cognitio imaginis reseruatae, tamen est cognitio illius ut reptitat tem eum differemia temporis praeteris . Somnium uero est appraehensio speciei reseruatae absolutae, ut appraebendit ut ii ne differentia tempotis praterus, de ictnon recordatio ur, sed sensatio, q iii esst appraehesio spei testiuatae ut de piiti mouet sensum e Gem,ae si esset unii sensbiis, ergo cu alicui ' rei spectru in memoria seruatu mois uel esiem sensul in somno eu disset etia istis pittis, isse est proprie iam Fin Aristo. na: hoc pacto somni a nGerat rei sensatae cognitio sed sui spe lim a praehes quς qm in

somno est,& ea dria in is pniis, diuert a recordatione Sca sensatione. Amplius differt ab imaginatione, quae rei est cognitio inediate specie, non aut ipsius spεi Circa fine huius prio uidia a de miraculis pharasmatia. Brut' ita in cut in eius uita Plutarchus narrat nocte quada deuigilas, duintroitum a exisset,liotrεda α md si tuosam imaginε ut dit ad se uenire.Interrogare in ea ausus est Brutus . us insit de otu, aut holum es aut ud tibi uis aut ad ad nos uenisti at submurmuravit ille dieens, O Brute malus genius sum. In philippicis me uidebis. Tu Brutus inteiritus, uides o,

respondit Cassius forma hute si rem in eapis philippicis uidit postea. Gu enim ut inquit Valerius) aete philippεsi

ardentissimo aio perstaret,uidit humano habitu angustiore purpureo paludamento amnctum, minaci uultu, et e Gcitato equo in se impetum facientem. 4 aspectu perteriit tergum hosti dedit, uoce illa prius emissa, ud enim ampli'-as,lioecidisse parum est. In Catonis uita legit, quo tueCato uties etat, quidam nocte uenerit,nsit 1 auetitia; Catoni die tertia ante commissum certam E, castra Scipionis capia suisse. Caesarem Ouidiorem, Scipione, 6e Iuba cur paucis euasisse,ieliquas copias funditus deletas. Praere rea, ut Valerius refert,bello macedonico Pub. uatinius reatinae praesectior ἔ uir noctu urbem petens,existimauit duosluuenes excellentis formae,albis equis tesidentes obuios sibi factos natiant die qui praeterierat, petiam regem a paulo caprum, quo CC r de Gn Pompeius die ciuile belium lignis collatis methessalia simetunt. Cornelius qui dam sacerdos castitate uitae sanctus patavii conspicere sexeul pugna dixit acerrima e dei de alios eedere alios ut-

ntiri gemitur, vulnera perinde, ut seipse in praelio Blatia. Hse GeII ius. Epie uteilut Plutarchus affirma o liri ne- .gant,asseruiui esse mere esimenta holum. at in sacerdoisi, ae Lad inuenta adem, ut religio serueε,quae ad humana uitam mi asinano parua utilitat ε affert. CGtra quorsi opione asturn ut vh . o Ps latini&grae ei h storici, ut Valerius, Plinius, Liuius, Gellius, sc Lucanus, Herodotus, Dionysius, Appianus i caeteri quide miraculis scripserunt. m.Tullius quom in his libris, quos de diuinatione inscripsit, non solum eiusmodi phantasmata asseruit, sed etiam eorii naturales casassignare enitit .Peripatetici ioph Itasma esse aliud non

negant, dic sit. n. phalasma esse in plus Φ somnisi: qui phat asina aliud est, quod in pleno somno accidit, α hoe d p aperipatetici somnisi. Aliud qιr accidit in plena uigilia, sed

in tenebris, non. n. aecidit in luce, qm lux sortius mouet uph tasma. Aliud uero euenit in semiuigilati, ca alit, qm lie ut phantasma a specie aliqua te se tuata ad sensum csiem

utq; o sanguinε denis ita ea n sanguinε, deserti psit i sensoriu exterius 8 ibi e et to toe manes reptitare mi aliqd monstruosum alat, Id quide n5 ah t sine, qua qua uia pha-tasma n sanguine desert a sensibilibus ad memoria, ead Euia o uaporosum sanguinε deferv psit in externis sensorio, qa uenit,eit igiε phalasma aliud fim pet pateticos. Sed si quae peripatetici dictit,ia sunt de phalasmatibus, oportet dicere phalasma esu nihil pistet apparitionε. At hist tis narrat in multis phalasmatibus elle aliud praetet apparatione. Plutarchus. n.& Cicero narrat . du Romani esstusculanis bellia ageret, Aulo post humio duee M apud Ioeum regillii pugna c5missa ad multu dieittacta solet, Acin neutra parie u λoria inclinat et uis sunt Castor re Pollux pro Romanis fortiter pugnare, et hostili copias penit' profudet ut Ide Dionysius libro sexto, ubi patet in limoiphatasmate fuisse aliud preter sensum, at et, apparitionem. P mero aliqsi ph Ita sima fuit,qa nsi uni hoi tm apstuit, saplurib ir,qcr ut mihi vhappulo im ee n si psit, no . n. eodeptigit tot decipi, tale suit phalasma simonidis ut Cicero libro. a. de oratore dc Italianus .ii .innsinu oratoriatun artat sit. Cenati. n. apud scopa i cranone Thessaliae oppido nutiatu est duos iuuenes ad iapua uenisse, magnopem rogasse, ut ad eos plinuos ditet, ad qs egressus nemin E ibi reperit. C stetu mom Do itis tricliniit, i sis scopas diis dom epulabaceolapsum re ipm de oes co uiuas oppraesiit,

hos iuuenes a ppluri tulisse uisos Sol in 'testat a de Pyndato τε narret. 6stat igiἱ phalasma eiusmodi apparvisse plurib ,atri; aliud sit et apstition E. Quida ex his,q Alber inat. Dixet ut i phalasmate duo eε α apnitione, Ac effectu qo Eda sit et apparitione, appitio ude est aliud n se inph tasmate,ech nihil sito sensu; ε, ut Alexa det tui. Esse.''kori sit et opparitionε ε, phalasmati P acens piugii.

Hui ei exeptu ε de hi st somniat inimicos, na nGnuueκ motu somnii altu surgue,et cotra inimicos i petuose mou Etur,et n5nuu eos uuino atrii postea eum expgiscunε, nihil meminet ut,ut 1git in his somnia e appitio im p se, effect

ibo ut uulneratio P accri piugiε appi inni, ita I pi, Ita sinati h'apnitio st se, este, tuo, Q pter apotiionε εur accns appitioni piuili f. ut ii n phalasma aliqd uῆtur I soleo fideret, et illud eueniret,eflect'ude P accias,appitio vost se est. Amie'nῆ sibii somnis uvisse se factu equa narrauit, portassem ligna paretib mae I una portata tueat, si eo illud nsi phalasma, sed se requii iactu eξ narrabat. Vetu cu stfiuisset tε micu queda illa portasse adiuuit sic. iudicauit illud phalasma nc adite. Quare in phat asinace appitio suit Dis,euεc vo casu,ae v acens, sude qσ iphatasmate accidit ab alio si a somnia te accidete p5t. Sed haec defensio non sufficit. Priove qin q, appet plurab'. nee stupidis, nec

siter natura auectis nG ut appirio tm. Iris. n. v multis vr,

nee stupidis,uee pter natura affectis,nsi est apparuio i iii, sed sit et apparitione est nubes rorida. Nd nulla aut phantasmata plurib uisa sunt,nee stupidis, nee si ter natura affectis,ut illud B tuti, qa de Bruto dc Cassio uisum erat, i

lud Auli vahumh. Castor en i 6c Pollux omniaevi prae-inim egerutfusi sunt. Illud quoque simonidis multit

208쪽

De somniorum

irensentem quedam Philosophum sibi notissmii, qui ipsi zonnulla ptioni exposuit se l. quae antea exponere noluisset, hoe non erat apparatio im . Tum quia MPhilosopho et pstantii patri uisum

aliquid olet apparitionen ut ignoti exposui . I sim . .' - , . . Diatonici testur qui daemones coceMunt .nec

uiri longis & aeutis rationibus dilucidarunt. Peripatetici me nonne isent, eum sint samigerosa. quae omni ex arte neganda non Rint,sed dicerent esse supra captum no m Vnde Aristo.libro de diuinatione, cum loquitur de

neus herculea: eolumnas, α qui in Dorysthene praeuidere, uos supra nostram uidetur esse prudentiam inuem horum s Per quae dat intelligere, ea, quorutas ignoram ux esse miracula , non quidem negando sed rus tenda esse supra nostrum c px Σ' .mata huiusmodi Aristoteles non

D 'di oblematurus uero

Ium eadem somnia, cum eadem omnium n no licet sensibilia eadem sint, non tamen phatasmata, M'mastinatione. eaedem sunt .si quidem circa eadem sei

seii, Iutita sensationes,aede dunt diuersorum hominum eadem somniar ut in

eorum affectus uel liabitus,aut dispositiones, aut humores fidem sint. Adhaee quaeritur,eur non semper somnio Mim meminerunt animalia. An in meatus per quos .inis fetuntur ad esimunem sensum, qui in corde est, ali

;e recordati ea ci n ipsos deserebatur in somno. Praeterea. Quaeritur eui studiosorum somnia sint studiosac An, ouo

Σωρα eonestant somnia ut dictum est quis si i

rint studiosi,studiosa somnia concitabiret. Sin autem praz praua α infelicia somnia moriebunt. nia ite obscure, opaeaeque imaginationes. An quia spiri- ζ qui somnus selinunt uapor ulenta sun , qui uer natiόnibus, sunt dilucidiores, id clariores. Ad hae e e Potius ueto. M autumno frequent nis somnient An ch his temporibus melae holia mouetur, quae est Unio in coeliatrix. An q, tune cibi . nec magni, nec parui sint. Hieme autem cibi magni, quibus multa 2 potatiost,e qua somnia impediuntur. Estate autem cibi pauci Mna in e quibus evaporatis parma est, quae intereisos lamis no emest. Deinde dicamus notas i, tem eapillositas multa, pilorum in collo pectoreq; athsai' eis plurima densitudo. earo asper dura , corpo-' iis mali in robur,catot fuscus, stomachi aut dor, atque appetitio, do musculout pollans. Haee enim atrae bilis ex-eessum indiezi, quae somnis rum, aut fomes, aut pa bulum est. Hactenus de somniis.

Pisa secundi de lam M

RISTOTELIS

DE SOMNIORUM DIU D

commer: lactis. IVI N A T I o N E M omno fiat, o prouenire dicatur ab sesimi, s. neque contemnere ficile eradere.,l E diuinatione vero pis hi somnis', erdicitur accillidere af njr,nes contramfacile, susem.

HActenus de somniis . nunc de diuinatione, quoniam autem somnium proprie uocaε. quod figuris tegitur, ambagibus u latur, non nisi inter praetatione intelligendis ideo diuinatio proprie hie inter praetatio somnsi intelligitur. Aristoteles igitur de somnio. ram interpraetatione disputaturus. hane conclusione pro ponit,diuinatio somniorum quae sit in somnis c qui dicitur aceidete a somniis, neq; facile content potest, ne P s cile credi. Hae e est eonclusio.

Nam s omnes aut plurimi arbitrantur in omnia significore aliqui argumEto est,is e reperieritia assera solere. Nam s ias quide uel plures existimant babere alii stare . Gisia somnia,prae tit dein ta sua ab experieritia dictu.

Proposita conclusione,probat nune primam partem uidelie et v non debeat contemni. Primo quidem . quonia ab omnibus uel plutibus ita esse existimatum est, isturbabile quid esse uidet ut diuinatio,unde dicit. Nam is omnes uuidem uel plutex existimat habete aliquam significati nem somnia,ptae stat fidem,ae si sit dictum ab expeti et '

ae a rerum euentis.

Item denomais rebus ea diuinationem quodam taberi in η s: indignum creditu non est,cum ratio utilis nitiatur. Vnde',ut de ceteris quoque somniis haud Mur c ae

quis p O . Et s de quibuslam Ili diuinatio in Amniis: non sincredis

bile, babet enim aliquam ratiorum. lira: G de alassomnis Amiliter utis quis arbitrabitur.

Secundo argumentatur, quoniam de quibusdam somn5s fit uera diuinatio. ergo de omnibus, unde dicit. Et 4 de quibusdam sit diuinatio in somniis,non est increditi Ie. Habet enim aliquam rationem, ideo, & de aths s mnfis omnibus utique quis arbitrinitur, unde ut Themistius inquit accidit quba sere nemo est, eui euenire signa aliqua dormienti non soleant,& sere nullum somnium aecidit,ex quo aliqua diuinatis,aut coniectatio, aut interpretiatio duci non possit.

contra eum trulla causa videatur per quam istbri diuinatio proueniat, lustior, vis aes abrogetur. Nam si duatur, deum esse qui simnia mittat, praeter alia multa.

oboc quoquesubabsuris est,non optimis sapienti limis motibus i ne di crimine muri. sublata autem causa quae

ad durare, tur: nulla preterea alia uidetur conpentato esse quamlapidem originem eius inuet ire quod dicitur,quo adimes in Boost bene di iuxta columnas Imr qui ut ra praesemiant,captum ingenii nribi excedere uideatur. Nullam vero rationabilem euisam uidere semundum Fam

209쪽

Diuinatione Ios

se: e m alia seruio ubilitate. er non optimis er presentis, simis, fies quibuslibet mitto, inconueniens. Ablata vero quae a deo causi: nulla aliarum conuenienses videtur causa: quia enim de iis pii secus Herculius columnas: vel qui in Bootia. ne praeuiam aliquosn supra nostram auratur esse prudentiam

inuenire originem horum. Ad oppolitum argin Elatur, nam si somnior si diisnatio esset Jomnia mitteremur a deo,qm nulla alia causa ui deret, ut somnia mittantur, nisi deus, si eorum esset diuina tio. Sed deus somnia non mittit, quoniam accidunt piosa

statuis modo absurdum est deum illa profanis et satuis mittere, non autem sapietibus, unde dieit. Nulla uero rationabilem eam uidete quam diuinatio fiat, hoe di- seledere facit. Nam deum quidem esse mitte mem somnia, cum hae iri Gnabilitate-n6 5 optimis prudῆtibusq; mittat,sed quibuslibet indifferenter, in conueniens est. Sed dices, . alia eausa esse potest u deus ipse,&-sunt quidam in tysthene de gadibus, qui futura prsetesit, obhcit cotta.d. AbIata uero causa, quae a deo, nulla aliarum e6ueniens esse vr causa qm somnia accidunt de rebus remotis

sinis 5e loco de tempore, quae sunt ultra captum nostrii, α ita nili essent a deo, a nulla alia eausa esse volunt, eum: o dr, in sunt quidam qui sui ut a praedicunt. R fidet, cte dicit Quod enim de sis ciui iuxta columnas Herculeas, aut

de hs dZ qui in borysthene prouidere aliquos, supta n ras

prouidentiam est inuens te originem eorum. Dici vir enim

in borysthene, et in radibus homines quidam sunt, qui

uaticinamur fututa, de quibus, ut Arist. inquit, ruenire criginem captum nostri inpensi uidetur excedere. Quo quidem ad uetha attinet botγsthene fluuius est scythar si magnus quartus ab istro herculeae columnae M pades insula est in extremo nostri orbis ad oce identem in sine belli e regionis collocata. Narraε igitur in ibi homires sint . qui sutura praesagiunt, ut Poponius mella tangit libro primore Iibto tertio,modo Aristo. dicit .horum, originem in uenire ultra captum nosti si est qm non possunt esse nis ad o de se uult habete.si somnio tu sit diuinatio, somnia non sint niti ab ipso deo. Nec se igitur elisomnia G. dulciusas eorum quae fiunt. Musigna aut fortuita,aut omnia. aut duo ex bis,aut una sol

Necesse igitur somnia ues Oufas esse, uel signa eorum quae

sunt avi ataidentia: uel omnia, uel aliqua eorum, vel unu sol a. Cum mouit quaestionem utrum diuinatio sit aliqua, Septo utram parte secit argumεta, D determinatione nututi primo inmittit diuisionem. 6c dicit . Quod neeesse est aut somnia esse,aut causas eorum quae fiunt aut signa emtu quae fiunt,aut aeentia. hoe est fortuitae eausae eorumqυae fiunt,aut ne eesse est somnia esse eorum qus fiunt oia haec, aut duo ex his .v3.causae Ad signa eorti quae fisit, aut unum solum. s. causae sortuitae.Themi. sic intelligit,*necesse sit aut somnia esse causas earum rerum, quae prae dentur,aut signa, aut omnino haberi soli uita, mξbra haee uel oia pgruut somnηs, uel duo ex his,uel unum.

cavim uoco uerbi gratia d liquis fotiris. Ioam: febris,

Ofatigationem. Signum deliquis: eum luna subire incipit: se ιris : scabritiem linguae. Rem bonustam inambularite at o solem delinquere: nam nes cause nes signum daeus ij moibulatione aut liquium inambulationis. propiores Miuua: nes semper. nes maiori ex parte sunt. Dico autem causim quidem ut lanam. deIectus solis: er tiaborem, febris. signum uero desectus: stellam subintrare: aspearitarem uero linguae.febriens. Accidens uero:aliquo ambutiare discere solemnes enim signum daeficiens hoc est. nes Ou. si ius de s , ambulandi. ideo decidantium nudam: nes

Exponit terminos, 3 dicit .nico autem eam quidε uelunam.U3.qus interponitur inter nos Ze lalem, esse causas desectus solis,& laborem ae defatigationem, quae causa est febris. Signum uero defeei' sola, ac solitaris deli 'u', est stellam subintrate, hoe est, senum est cum luna sunt trare incipit,de ad interoentum tendit. Non enim id ne este et ipsis solis,sed est signum quod fiet. Simili modo ei eius est signum suae eausae, ut rubrum utinae est signum sebris sanguineae, M a spemas lingus est signum febricitat se di.& sc signum potest accipi tam pro causa remota, qua

pro esse ictu, per quem innuitur causa eius, uel per quem iudicando causam significat ut essectus illius. ausa ai cauta remota quidem,ut lunam intrare eaput uel ea udam, pro

effectu ut asperitas linguae senis fibris, pro effectuu iudieando causam innuit illius effectum, ut rubeo urinae, est signum febris,inquantum est signum cholere praeternat talis Aecidens uero ae causa soli uita est aliquo ambulante descere solem. Ambulatio enun haee nee est fgnsi deficiendi, ne ut causa, necu eontia defectus, ae solis deliqi est fgnum aut causa deambulandi, protat asti haee fortuita, . nec causae sint, nec signa, quoniam nullum accidemtium, ne P semper fit,ne P ut plurima. ergo nee possit nise causi per se,nec signa per se.

Sunt ne igitur L iorum: alia cause, alia signa, o laeteorum iri corpore accidunt Nam Cr Die medicorum sciati paulo peritiores babentur: in omnia silenter attensemia dicunt. Nee ab re ita ex sinanti. artifices alioquised ita men

meditari aliquia philosopharis solent.

sunt ergo somniorum: baec qui ccxl haec autem signa.

velut eorum que circa corpus accitaret Dicum enim o mediis eorum gratio. oportet ualde intendere Iomnqs. Conuenires

autem : sic existimare Cr artificib*s quidem, considerantitas tem aliquid GH Issonantibus.

Hae diuisione praemisti. ponit hane eo clusione primo somnia sunt duplicia, alia sunt causae eorum, quae noni scol potibus accidunt, alia sunt effect y eorum que nostiis eorporibus acciduut,& somnia,quae sunt signa, aut sunt signa humotum,aut passonum cordia, aut habituum animae,ut postea dic etur, unde dicit. Sunt ergo somniorum, haee quidem causae, ii e autem signa, risi quidem proprie eausae aut ligna, sed uesui c. usa,aut signa eorum, que cuea corpus nostrum accidunt,& primo exponit, o somnia

sint signa eventuu & breviter ut Themi. inutὶ ea somnia signa sunt, per qus assectiones aliqus animr, aut habitosais,aut corporis notamur, η rauete medicorum probat.

de dieit. Diciat enim α medicorum gratiosi tu petitiores ιν ops ualde mendoe somnus,q.is nobis aecidui. Adduin Aristo. ν conueniens est non solum artifieibyse existi mare somnia, sed cUssideratibus, depi antibus. Me diei s. n. signa sum morborum, a se signa sum a tactionsi ale ergo omnibus conuenit it sc diligit et ait Edete.

Nol motiones que intersu contingunt: nisi magnae iam

dam Dies psivi. maioribus illis que sicundum uigilia fiunt.

Hlonduntur . At in somno: contra fit: tune enim quae par es M. esse magnae creduntur. Id quod facile constat.exijs que in somno confingere folint: saepe enim acositivi domientes m die ostrepitu exaudito Jularinare er tonare putemus: π tenui pituita distilanter melle aut dulciatiosaporestui: er exiguo calore in quibusda eo pis partibus exorto: supprunas ambulare, eruebementer calefieri. Excitati uero: imo, Me habere modo de Aismus. insare eum exordia omnium parua sint icertam est ex principia morborum er caeterarem affictionumque in corpore permiendae sint, imbecilla esse oportere. Patetigitur: necessam De in somnis evidentiora sequa in xigida. Patuas ut . . ο

210쪽

De somnior urn

mi secus inaines qui in uigilando sunt M. In dormiendo ala coturarium, etenim paria: magni videnta esse. Alanifesta rem, ex qs quae insomni' accidunthequenter, arbitramur enim fulgura cadere ac tonitrua feri, paruis sonis in auribus facias, ex melle Cr dulcibus saporibus perfrui, tenui segmate defluente, Cr ambulare per ignem, er calcferi uehemeter, parvo calore circa quasdam partesscio. Expergefactis aute, brem uisessa hoc modo se habere. Q ire quoniam parua omnium principia,manifestum s er aegritudinum Cr aliarum pCongque in corporibus debent feri. Manifestim ergo, sηrcessaria e insomnisese patientia magis q in uigilando.

Dictum est, ci, causae excitantes lam im est diffusio cholere uel neginat in sanguine, haec enim diffusio ex citat in Etum seruatam retum calidalit,uel stipi dat si ad generandum motus phantasticos vhr calidi re ignei sensui csit. Quae traei non se magis excitat uinc iste, tu ins tmio,ui in die Min uigilia. Respodet ergo dc assignat ea; Ac inquit. Nam qui in die motus sunt,ab limGi humo tib Iicet excit Et speetes ad genera dia que illis esi ueni ut, tam εphatasmata genua ab illis *eb'in die M in ussilia tisi percipititur,nili magni ualde iuerint, Sc sortes, cu enim patui sunt, iuxta maiores, i in uigilado sunt mot'. latet. In dor mi edo aut e sit rariu ,eteni dui magni uidenε ee cte hoe exponit,α dicit. manifestii aut ex ijs, M in somn is acciduisem ter,na ut inui nua chora audi , c diffusa o uirs culocu memoratiuae excitata ipe calidoru ad causandu phatasmata retu igneatu somniates arbitranε sulgura cadere,

M puis sonis factis in aurib',arbitranε tonitrua fieri, ix tenui negmate dulci de stuῆie arbitranε melle,iu dulcib' Ἀ-poribus o frui,& duo calore circa uia a ntes facto,arbitratur ambulate P igne,& calefieri uehemeter. Exores actis aut,depraeli Eduns hae e se hie hoc pacto, Q sint leuia, curo magna,qm in die nG ncipiunε. Tu e c6eludit in signa somnia sint,& dicit. Qiare qua nua si totum retu pricipia, ideo manifestum est in aegritudinum. α aliatu passionia, cuiae in corporibus debet fieri, ci, principia debet este par ua,& ite signa sunt somnia horti parvoru principiorum, equibus aegritudines erat. Ideo inseri, talia somnia,& ta-Somita ira motus magis patet in somno crinuigilia. Ex his pa-- fioa tet quo inmnia possint ee signa, qua somnium naturale sim . a. ne humorale est signit futurae lebras, ut somniare ignea, sl-gnificat, . spes reseruata retia calidarii sit excitata a calore.ac cholera, α ite signis eat plenitudine humorum calidorii, M a pris ieruε ta quom dici psit de Begmate, ae dealhs humoribus. Excitaε enim species reseruata ad genetidii phalasmata x t sine excitatis et disponEtis sanguinem spuituosum . Ex his patet somnia quae eoru , Q nobisaee dui, signa sunt, alia sint signa alteration E corporis, ut signa humorit,alia signa passion si qus a ficiscunt ab amoribus uel timoribus. Alia signa habitu ut quae procedunt ab artib Laut ab assuetudinibus,aut ab usibus.

sed er quaedam ex uisis illis quae persomnum apparEr, causas esuorum missis actuum, a ratione minime abborret, ut enim qui acturi aliquid sunt, aut qui nunc id agunt, aut qui iam egerunt, plerus Misera per somnia coruuentur Cr adminiis strant,quia Surnu initia ad talem motum quo nium quadam praeparauere,itae uerso necessarium est ut se Hup moti ει quae se persomnum elerat, principia set eorum quae interdiu

gerimus, quia econtrario ex haec antea inter nocturna uisa mis stra concepit. Ad hune igitur modum,esomni s nonnulla. tu signa,tum causas esse contingit.

At uero quaedam quiderin*mmptantasimata, causas fas propriorum cuiuis actuum, non est irrationabit queam dum enim debentes agere, er in actib s exilientesCaut operati, rectas Masaepe his cointuemur er agimus, causa aut m spraeparatus existit motus a diurnis inchoationibus, sic rursus necessurium est eos qui in somno sunt motus, frequenter priua pum esse diurnorum actuum, eo ς praeparata sit rursus er horum intelligentia tu phantasmatibus nocturnis. Sic ergo contin

git somniorum quaedam signa π causas esse.

Probauit primam conclusionem. vs.ca, qusdam omnia sint signa eorum quae nobis aecidunt, nune probat secundam, tu primo resumit illam, tu dicit. At bo quaeda quidem quae in somnis phantasmata, causas ei se propn ruinactuum cuiusl; hominis, non esi urationabile. Cuius camassignat,& dicit. Quei admodum enim debentes aliquid agere, hoc est qui adiuti aliquid sunt .aut in actibus ex iste tes, hoe est qui nune agiit id aut operati, hoc est, aut qui

iam egerunt,recta somnia tape his e si uenientia intuemur, M agimus,quae aut egimus, aut agere intendimus aut agere iam caeputius. C2m assert, tu textus suspe suus est. us hibi s Sie rursus P de dicit. Causa aut ε, in motus phalasii'eus praeparatus existit a diurnis inchoationibus, diurna. n. initia ad talem phantasticum motum quasi uiam qua dati praepararunt. Sic cGita rursus necessarium est eos motus, qui in somno sunt,stequenter principium esse diurnorum actuum, quoniam in phantasmatibus nocturnis praeparata est intelligentia. Quid a caepit disputare antibhpsi splenetico conseriet, minutio sanguinis ex uenis manus eius pari s .in qua splen esset,iu cum caput et hoc dissere te, somniauit se nobothomatum a uenis manus a splene euas in se, adueniete die,iu expergesaei' uenas manus, ut somnia uerat avult, u conualuit .Patet ergo somniii fuisse eam sututae sanitatis.Tuc Atilio. cocludit. Sic ergo cotingit iuniorum qusdg esse signa, qusdam causas.

At complura per umeta habenturus quae temere ac uia fortuita proueniunt, praesertim extrema ια supras omes fueribominis posita, crea quorum origo in nobis non estsed de is uali pagna sunt π Vr quae procul a nobis geruntur. Plurima uero accidentibus d imitantur, maxime aut et trastedentia omnia .er quorum non est orato in nobis, stati nau Ii bello G dejs quae procul accido sunt.

Tertiam ponit ccclusione, M dicit. Plurima eo somnia assimilant ui accidentibus ει causis fortuitis, ma ime aut respectu eorum quae omnia & iranscendentia sunt, & pro id est,quorum non est origo in nobis .sicut de navali bel lo, α de iiis quae procul accidunt,sunt. Est ergo eonclusio somnia sunt ea sua les causs externotum, quae nobis ottinsecus occultunt re procul a praesenti tempore .unde The. asserit fortuita esse somnia Miles ardua illa, extremam ut heincto,& sopia omne fide hola posita somniamus, dei de ea quotu origo lua i nobis no esst,ut ita ualis pugnae emquς i iura nisi de eo mi illa sit. Postremo ea oia,qus a nobis procul geruntur. horum. n.somnia tot tuitas causas eis nemo est qui dubitat. Nam debis eo moso statuendum est, postatuitur,cuisi se te fortuna euenit, quo de quis mentionem faciebat. Quid entiri probisset, quo minus idem insomno contingvis immo vero,mul. ta eiusmodi contingere par l. emadmodum igitur metio de

poniam, nes signum,nes ea afuissem: est cur idem ad nos

accesserit,ita nesso mnium Antima ut causa dicedum, quamobrem sic prorsus euenerit ut boni uati a paruerat, sed ui. tum quid temeraria f. De bis enim eodem modost bibere ueri miti est, ut quando memoranti de aliquo,eotigerit brefactum esse. mid enim prohibet crin somnis ita magis autem verisimile, multa huiusmodi accidere. Quemadmodum igitur meminisse de aliquo, ne iasignu,ne: ea accedendi ipsum, ste me ibi eueniendi , somnium

SEARCH

MENU NAVIGATION