장음표시 사용
71쪽
narratione maxime consentiens est, eam breui strictimq. tam tum attingam, ut cetera deinceps, quae inter se con ntanea sint, quaeq. ad huius meae narrationis rationem atque vim pertinent, ordine persequar . Dei dono benefici . singulari Philippus II. Regnoru magnitudine et multitudine Rex maximus , opum abundantia amplissimus, copiis potentissimus, prouinciarum et ciuitatum nobilium clientelis florentissimus,
nullis fere belli offensionibus, ted victorijs clarissimus, et ab omni denique laude domi militia: q. selicissimus, ea una gloria longe antecellit, quod perpetuo cunctis in rebus tum secundis , tum aduersis, atque in tota regia administratione , quae longe ac late patet, ad infinitaq. negotia pertinet, operam praestat pietati catholicae et religioni . Si belli motus imcrepat, ad id fortiter suscipiendum comparat omnia: nullum tamen officium praetermittit pie agendi. Si rerum, quae in rimae, ac difficillimae asserunt in summa regia potestate ancipitem deliberandi curam, occupationeS undique circum fluunt , prospicit et considit rationibus earum omnium : at non deserit Hudium illud, neque negligit, quo exardescit ad sanctissimae religionis crutum , atque ad bonorum operum pietatem. Summis belli pacisq. curis implicitus, templa smaxima extruXit, aedes cathedrales erexit, Legatos ad sanctorum martyrum monumenta perquirenda misit, corum s
cras reliquias transferendas, resq. ab illis itidem gestas orn te ac splendide scribendas, impense curauit, collegia litter ria noua instituit, vetera instaurauit, bibliothecas mira librorum , quos odique conquisiuit, copia instruxit. Lectissim
rum Virorum, pietate virtuteq. praestantium, colonias ad ultimos usque orbis terrarum fines deduxit. Sed cetera omnia, quae longe plura sunt, qti q. uberrimos commentarios, vel
Potius magnarum vigiliarum opus desiderant, missa iam facio, ne longius digrediar: cum in primis haec ipsa de beato Didaco in sanctis adscribendo cura perpetua, quam neque
in tanta temporum Varietate, neque in maximis bellorum
incendi js umquam Rex deposuit, satis per se ipsa est ad id, quod propositi . Non motus Baetici Regni, non tumultus Belgici, non arma Turcica, non belli contentio de Regno Lusitaniae, non alia denique summa et incredibilia negotia, quae
72쪽
PAR s III. 6r quae vel ad iuris adminis bationem, vel ad belligerandi ratio
nem, vel ad uniuersam tot regnorum gubernationem specta rent, potuerunt tam longo temporis interuallo religiosum animum Regium, pietatis ardore incitatum , retardare, aut impedire, quominus rem, de beati Didaci CanoniZation susceptam, recte conficeretis . Immo in multis varijsq. occupationibus , in quibus insentior selicitudo esse Qtet, non m do non intermini, sed usque adeo rei conficiendae studium ii
cendit, ut nullo umquam tempore conquieuerit, nisi ea per .fecta , . Negotium Pio Quarto Pontifice Rex sustepit i Pio Quinto, et Gregorio Decimotertio, ad ecclesiae gubernacula sedentibus, diu siistinuit: demum S IXTO dy INTO Pontifice,ad quem illud diuino consilio prouidentiaq. reseruatum
erat, pie confecit, ut proxime exponam uberius . Valetudis
nis incommodae, ex qua Carolus Princeps periculose laborarat, recuperatio admirabilis in Pontificatum incidit Pij Qua ti : ad quem binas litteras, unas Philippus pater, alteras Carolus filius , pridie calendas Marti , anno M D L XIII. scriptas, easq. pietatis Plenas dederant Significarant enim
ijs ungulare beneficium, quod beati Didaci precibus a Deo
optimo Maximo, proximo acceperant: eamq. ob rem sapplices summopere petieranturo Dei ipsius gloria cum, cuius meritis illud sibi concessum erat, in sanctorum num rum referri: cum alijs quoque quamplurimis esset miraculis collustrata , et plane perspecta illius sanctimonia vitae , quam in terris caelestem egerat, diuinis virtutibus . R ligiolo igitur desiderio Canonirationis, Rex Catholiciis, a dentissime inflammatus , voluit item ea ipsa de re tota ad Alysium Requesens , oratorem regium suum , litteras uberiores Romam mittere: quibus ad rem conficiendam dilia gentissime instructus , cum Pontifice coram ageret nomine regio ita sapientissime et studiosissime, ut maxime res tanti ponderis geri ab eo potuisset. Postero autem anno, qui annus fuit millesimus, quingentesimus , et sexagesimus quaselus , Ut negotium, quod tantopere, incensi,q. pietatis studio ad exitum perduci, uterque pater, et filius concutierat, dein mum recte ac rite conficeretur , bciatim Aloysio oratori mandatum per litteras dederat, eodem anno scriptas v I I I.
73쪽
ea S. DIDA CI. CANONIZATIONI s ACTA Idus Februarii . Vbi mandatum Regium , recte obsignatum
Orator accepit: in Consistorium proximum ad Pontificem venit, a quo summa prece id postularat, ut fidei, vitae iam ctitatis , virtutum et miraculorum beati Didaci causam quam matim cognoscerent, quibus mallet, Antistitibus Hispanientibus delegaret. Beatus autem Didacus ut infanetarum numero ascriberetur, crebris id litteris efflagitatum : quae diuersis temporibus cum ab alijs , tum ab ecclesia Toletana, a magistratibus Complutensibus, Complutensu uniuersitate, et ab omni ferme Hispania scriptae sunt quam diligentissim . Sed ubi , lecto mandato Regio . Pontifex Pius Quartus, iustae petitionis causas ab Oratore cognouit, rem non differendam censuit, . R
De cause delegatione facta , a Pio no Pont.
nus Cardinalibus, Ioanni Morono, Episcopo Prauaestino , Ioanni Michaeli Saracenio, tit. S. Anastasiae, Michaeli Al xandrino tit. S. Sabinae , Clementi tit. S. Mariae in Aracaeli, Pres teris, et Vitellotio Vitellio Diacono S. Mariae in Portiacu, id negotium tanti ponderis delegauit: e q. facultatem praeterea adiunxit, ut ex delegationis illius Apostolicae auctoritate alios, quoad pus inci, ad cauis cognitionem Qbd legare possent. Cuius rei nomine litterae Pontificiae insta Breuis infectae sent. Ii vero prompta voluntate, animoq. ad obediendum paratissimo, delegatam sibi causam susteperunt: verum maxima locorum distantia, et grauissima negotia, quorum occupationibus impediti, ab urbe abesse no Poterant, fecerunt, ut facultate Apostolica usi, illam subdelegarinta . Tertio igitur NonaS Mai1, eodem anno, re matu re deliberata, hos tres Episcopos, Seguntinum, iambiensem, et Conchensem, delegerunt: quibu5 per litteras, quarum exemplum in actorum canonizationis tabulas publicas rei tum est, illam commiserunt, et mandarunt, facta etiam potestate, ut issi tres simul, vel saltem duo eam cognoscerentia .
Allatis iis hi elegatae causae litteris, Episcopi Complutum
74쪽
P A R. s. III. 63 venerunt . ubi centum ante annis beatus Didaeus decesserat . Eo loci cum de illius sinceritate fidei, vitae reli os e consuetudine, virtutum meritis, miraculis, populiq. in eum pietate , accuratissimc riteq. ad praescriptum a probatissimis viris perquisissent, ct cognouissent: acta cognitionis, summatim confecta,recte obsignata, Romam miserunta . De altera delegatione a Pio ciuinto, facta. III.
FA C T v M est interea , ut Pius Quartus Pontifex diem
suum obierit, nec potuerit rem conficere, quam Rege, et Principe Hispaniarum effagitantibus,aggressius erat. Proxume in Pontificatum ei siccessit Pius Gintus sanctae memoriae: qui cause huiusce statum publice in consistorio ad se referri voluit . Quo audito illam iis ipsis Cardinalibus iterum
delegauit, tum praeterea Ioanni Baptistae tit. S. Clementis rquem in locum uium subrogauit, ut quod ad acta recte conficienda reliquum esset, ab iis perficeretur , . Itaque ii, procuratore fisci, ut moris est, citato litteras compulsesias et remisserias rite decernunt: quas illis ipsis Episcopis scripserunt,
quorum fidei, integritati, ct sapientiae demandata antea camsa fuerat. Eam autem ob rem cum Philippus Rex, et Carolus Princeps Ambrosium de Morales, presbyterum Cordubensis dioeceus, virum bonum, et hominem doctum, procuratorem
constituissent: is illas litteras v I I I. Idus Februarij anno Μ D L xv II. Episcopis legitime reddidit. Tum ibdelegati iudices, causam ordine iudici , persecuti, vocato procinratore fisti Sedis Apostolicae , Petro Martinea', Canonico Seguntino, qui speciatim ad hoc negotium delestiis erat,rem totam, certis quaestionibus praescriptam, a tribus et octogin- ta testibus, spectata fide et integritate viris, accurate inquisierunt: testimoniaq. corum certa atque explorata, et item
scripta, quaecumque ad rei, de qua quaerebatur, testificati nem opus esse videbantur, diligenter conquisita, quae inuenseri potuerant, recte obsignata, et cetera rite coniecta , R mam miserunt: ubi pridie idus Augusti, anno M D L XVII. reddita sunt omnia, eaq. more iudiciali recognita et interprintataci . Omnibus igitur quoestionum actibus ab lutis, reliquus
75쪽
6 S. DIDACI CλNONIZATIONI s Ac τλquus erat actius canonizationis , ad quem integre sancteq. conficiendum etsi desiderio incredibili Pius Quintus beatae
memoriae Pontifex exarserat, tamen incidit deinceps in tense Wbra reipub. Christianae turbulentissima, dissicillimaq. negotia : quibus toto Pontificatu distentissimus ad exitum rem perducere non potuit, quam totis in Christo viseeribus ardentisi
sinae concupierata . De repente enim Galliae tumultus extiterunt, quodam haereticorum furore, quasi repentino incem
dio excitati: tum subito inflammatum est etiam bellum QNmidolosum Turcarum: aliaq. simul mala, magnopere pertia mestenda, populi Christiani ceruicibus undique imminebant, quibus praecauendis ac propulsandis occupatissimus Optimus Pontifex, vix, vel potius ne vix quidem aliquando respirare potuita . Plurimis demum laboribus pro ecclesia Dei Pius Quintus perfunctus, ex hac vita cessit: cui in Pontificatum Gregorius Decimustertius subrogatus est . Et quamquam aliquot ante anilis Carolus, Hispaniarum Princeps, obierat: nihilominus tamen eius obitu tantum abest, ut Philippi patris desiderium in re conficienda refrixerit, ut ardentiori v luntate incitatus, eandem inflammatiori studio procurasse videatur . Sed tam accensb per se Regis animo, multisq. rationibus ad rei optimae procurationem inflammato, cur Gr gorio Pontifice nihil confectum sit, non video, nisi fainimo hoc esse a Domino, ut canoniZationis huius achis ad S i x T IQv INTI Pontificis tempora reseruaretu . no consilio ad S I x TI QUIN TI Pontificu tempora am
canonizationis reserua us est. IV.
NIHi L immensasta sapientia Deus efficit sine semino consilio, aequitate, ratione. Cum igitur aliquid a Deo fieri perspicimus, causa indaganda est , si possumus: si non possiimus, nihil tamen ab eo sine causa agi, nobiscum ipsi
constituere debemus . Iam tanto temporis interuallo, tam ardenti studio, incredibiliq. regia pietate procuratum est, ac maximopere efflagitatum, ut beatus Didacus, sanctitatis et miraculorum laude clarus, nomine, imitatione, et memoria sempiterna dignissimus, in sanctorum numerum reserretur r. id num-
76쪽
id numquaes factum est tamen , sed diuinitus S I x Υ o
Qv INTO reseruatum esse videtur. Diuini huius consili causas omnes fateor me nescire: hoc unum autem scio, a Deo non sine ratione factim esse , ut canonizationis actum his praesertim temporibus Pontifex religiosissimus , et ecclesiae non solum aediticandae atque communiendae, sed propaga dae cupiditate diuina flagrans , S I X T U S I N Τ v s d
vium celebrarit,non sine summa, vereq. Pontificia, ac perpetuo commemoranda pietate et quam lacrymis etiam profusis expressit, ut , cum locus erit, ordine perstribam . Verumetu in rebus diuinis temere perscrutandis curiosus neque sum, neque esse volo, quoniam video me certis finibus circumscriptum , quos transilire minime licet: nihilominus non tam e cors esse debeo, ut extimescam, si quas videre possiim, expi nare causas eius rei, in qua tantus vissimae prouidentiae, aluitimq. ac singularis beneficii splendor undique elucescit. Omnibus enim sere temporibus Deus Optimus Maximus Hispaniam re xit: quam si sepenumero florentem intuemur , aliquando ruris plurimis laboribus amictam, et immanium nationum barbarie perculsam, et prope depositam cernimus. Id omne factum est diuino consilio . Quo primum tempore Euangelium disseminari coepit, tum a Iacobo, et Paulo Ap
stolis religionis Christianae illa tita semine, post a sanctissimis
illis viris septem, quos beatus Petrus, Apostolorum Princeps, de fide paceq. Legatos, ab urbe Roma miserat, exculta etiam diligenter, radices in agro Domini alte agere coepit: ut,
quod diuino consilio effectum est , deinceps Pontificum Romanorum , Anteri, Luci , Melciadis, et aliorum, qui per' litteras et doctrinae, et distiplinae Christianae praecepta diu
minarunt, cultura propagaretur egregie γ . Sed nefarium
superstitionis semen Marcus quidam AEgyptius intulit, itidem
Vigilantius haereticus fecit, gensq. preterea Gothorum, Omni barbarie immanis, et haeresis Arianae crimine contamin tissima, vastitatem inuexit. Neque id in tanta illorum temporum calamitate sine causa factum est, ut Hispanorum limminum scilicet et pietas exploratior esset, et virtus illustrior, et synodorum celebritatibus prouincia non modo clarissima
feret, sed instructissima tum ad retinendam religionem c I tholicam
77쪽
tholicam, tum ad propulsandas haereses . Non defuerunta enim illis sermidolosis temporibus Reges, et Antistites, qui sanctae sedis Romanae auctoritate concilia quamplurima coegerunt: quibus actiam est diuinitus, ut, si qua per hostium
vim et iniuriam suscepta est, macula deleretuo . tam alia quando labefactatam, et pene collapsam nouorum hominum colluvie videmus: breui tamen eandem instaura sit Deus mlutaribus epistolis, omni praesidio cumulatis , quas sanctae memoriae Pontifices, Siricius, Hormisda, et Gregorius, illuc
necessario eius tempore miserantis . Arabum subita tempostate pene illam euersam restituit Deus, qui Pelagium Regem dedit, silmma virtute praestantem, qui hostem ex turbauit, profligauit, deleuita . Ac praeterea voluit Deus Hispaniam disicillimo quoque tempore tam barbarorum hostium impressionibus saepius assiliam, magnas perserre calamitates, ut diuturno laborum ina exercitata, et sacrosanctae sedis Ap stolicae auxilio, quod in tanta temporum varietate experium do cognouit, communita , demum floreret, non opibus f lum, sed laude cum omnium virtutum, tum gloria religionis
catholicae. Sed haec uniuerse, illud iam si clatim dicendum
est, quod rem propositam maxime attingit, in singula tempora , quibus Pontifex aliquis nomine S I x T v s ecclesiae gubernacula tenuit, Hispaniam accepisse, quod magni beneficii loco putandum est. Neque ab ultimis illis Stati Primi, et Secundi aetatibus id altius repetam, cum longum nimis esset rsed ad saecula , quae recentiora multo sunt, . venio'. Nam Scito Tertio Pontifice, Attilae, Gothorum Regis, omnia dis uina et humana permiscentis, audaciam Turis mundus Hispaniae Rex fimi, copiasq. eius taleuis a Catholici nomen, quod augustissimum', quodq. fidei et pietatis regiae insigne, olim in synodis Toletanis institutum, Apostolica a ctoritate renouatum . Sixtus QPrius Pontifex Ferdinando et Eliaabethae Regibus ob praeAra rerum pie gestarum merita tribuit. Et vero, quod diuinum atque immortale munus extitit, sanctae Inquisitionis ossicium talutaribus consilijs in ea instituit ad orthodoxam fidem tuendam, haeres q. tempestates depellendas: quarum fluctibus multae deinceps aliae Prouinciae, olim religionis catholicae studio nobilitatae, nam fragium
78쪽
fiagium secerunt et opum, et verae Christianae pietatis, cuius sanctissimo nomine gloriabantur . Est igitur diuino consilio
sectum , ut canonirationis huius assim optimus religiosis sim q. Pontifex Six Tvs Qv IN Tvs rite conficeret, cui non sine ratione causaq. ille reseruatus videtur, cum ob alia multa, tum etiam, ut Hispaniam aliquo singulari beneficio condecoraret: quod itidem diuina prouidentia alios singulos, qui praecesserant, Sixti nomine Pontifices fecisse demonstra. vi. Hoc a Deo factum est, ut ordinis Franciscant beatum Bonaventivam, sanctitatis nomine illustrem , Sixtus Qua tus, eiusdem ordinis in sanctorum numerum referret: itinem
de beato Didaco, illius ipsius ordinis obseruantissimo viro, et sanctimoniae Iaude claro a S I x T o QFI N T O , qui seraphicae etiam religionis est, statui ac fieri voluit. Ille Fedet,co Tertio Austrio , Imperatore effagitante , hic Philippo eiusdem augustissimae familiae Principe, et Rege Maximo potente summWre, in sanctis ascriptus est . Haec, atque actio longe plura si quis recta reputabit via, tacite intelliget, quod propolia . Verum S IxTI Q v I N T I sapientia , pietas , consilium, aequitas, et rationes Octandae iam sunt, quibus
canonizationis huiusce actum confecto . De pierate, quietate , eonsilis, et rariambin, quibus S Ix T v gQSINTus canonizesionis actum ce rami. V.
DI vi No igitur consilio motus S IxΤvs Qv IN Tvs
rem tamdiu expetitam concedendam statuit. Enixe enim eam, ut narraui, Philippus Rex tamdiu petebat: et
item Toletana ecclesia, Magistratus Complutenses, Collogia piorum hominum, denique Hispani omnes, Regis opimmi exemplum secuti, maximopere obsecrabant . Rem eam, dem, quae postulabatur, Pontifex sapientissime vidit: viq. esti actionum aestimator acerrimus, iustam illam quidem, piam, i ac sanctam perpendit. Plurimi igitur ponderis erant, et Regis ii primis postulantis ratio, et rei tam sanctae petitio, pi i. na iustitiae, et aequitatis. Nam id aequissimum erat, ut quem vita omnis sanctim significauit, et quem tanta miraculorum
vis in caelis sanctorum consuetudine fici declarauit, eum in I a illorum
79쪽
6s s. DIDACI CX NON IZATIONI s ACTA illorum numero Apostolica auctoritate ascalptum , in rei ris ecclesia debito honore coleretis . Sed hic non possum tacutam praeterire sapientiam Pontificis, qui tam multa simul
prospexit, cum canonizationis actum sescepit . Seruiem dum enim erat gloriae Dei, quae in ea actione maxime splem descit: seruiendum praeterea consistationi ecclesiae, quam , tamdiu turbulentis haeresum tempestatibus agitatam , tam iisq. malis varie perculsam prospiciebat , et omnia denique doloris plena, videbat, cum vulnera, reipub. Christianae umdique inflicta, cerneretis . Eo uno facto, 'uam animo com ceperat , miram omnibus alacritatem addidit. Maerore debilitatas prouincias, et ciuitates, quasi in maestitia iacentes, recreauit: hominum religio rum collegia, tamquam di turno languore obtorpescentia, ad pietatis Christianae exercendae usum, studiumq. alacrius excitauit: ordinis autem seraphici conuentus, pene diu feriatos, ad praeclaras illas et praestabiles beati Didaci virtutes hilariter animauit: bon
rumq. omnium animos, prope fractos, atque affictos erexit: G malorum, praesertim haereticorum, temere ac perdite gestientium fiuorem, rabie quadam exultantem repressit. Ad hos uberrimos pietatis fructus, qua est silmina maritate, diuinaq. sapientia, Pontifex cum solemne canonizationis of cium referri iam inde ab initio viderit, magno exarsit desiderio rei conficiendae. Non defuerant tamen, qui rem disserti suadere conabantur, nescio quibus rationibus, quae inanes sint, ne dicam, aniles et superstitiosis . Non enim verum est, neque cum pietatis ossicio consentaneum, quod vulgo discunt, Pontificem breui moriturum, ubi aliquem in sanct rum numero ascripserio . Imo contra perspicue manifestum fit exemplis plurimorum Pontificum . Alexander Tertius Pontifex in sanctorum confessbrum ordinem anno millesimo centesimo sexagesimo quinto Bernardum Clarauallensem retulit: postea tamen vixit annis quindecim, cum alios etiam quattuor, et in ijs praesertim Thomam Cantuariensem anno millesimo centesimo septuagesimo quarto in beatorum masetyrum numero ascripserit. Idem assirmari licet de Gregorio Nono Pontifice: qui annis postea tredecim obijt, quam rum Dominicum, ordinis Praedicatorum auctorem, et Parem
80쪽
TD. lia PAR s III. 6stem, id sanctis annumerarat, cum seraphicum Francistum etiam , et item alios quattuor deinceps in eorumdem numerum posuerio . I es ex Pontificijs annalibus in promptu est, ac praeterea rationes multae sunt, quae liquido constant: ideo iam nihil attinet, cur pluribus demonstretuo . SI X Tvs igitur IN T v s, qui pietate,religione,sanctissimi . pastoralis suae solicitudinis rationibus omnia metitur, religiosi an, mi sui ardore inflammatus,cum cetera,quae mox narraui, sibi ad animum in re essicienda propositerat, tum illud etiam potissimum, ut et Hispaniam tanti muneris laetitia exhilararet, et in primis Philippum Regem Maximum, de ecclesia Dei optime meritum , tam immense missio canonizationis actum , tamq. diu pie effagitantem . Profitebatur Rex ,s immis in negotijs, dissicissimisq. conatibus, se, beato DLdaco caelesti patrono et deprecatore , a Deo maxima adi menta, beneficiat plurima esse consecutum . Instabat bellum Anglicum, et illud quidem dissicile ac periculosim, quod contra perditissimam et profligatissimam feminam , omni imbutam scelere, omniq. haeresis labe inquinatissimam, Eli- Eabetham, dominatu tyrannico illud Angliae regnum diu.numis opprinientem, ac nefaria quaeque contra ecclesiam catholicam bonosq. omnes molientem, Rex pietate ductus, et iustissimis causis motus, sibi gerendum statuerata . Belli imstrumenta innumera cum Rex parasta, classem ingentem o nasset, atque instruxisset, et classicorum militum copias m snas coegisset: tum Pontifex SI X Tvs INΤvs ad imitissimum. bellum, quod iam affectum, diuina in primis operecte confici breui posse sperabat, opus etiam esse vidit cael stibus potissimum defensoribus: quos beatus Ambrosius M diolanensis, cum ab impia Iustina vexabatur, se in tanta perturbatione ambire dixit. Oporeuno igitur tempore , ut est egregia, diuinaq. sapientia, Pontifex in sanctorum numero
beatum Didacum constituendum censuit, in cuius meritis Rex tantopere confidit j. Et quoniam canonizationis actus plenus est mysteriorum, ac rituum , eamq. ob rem maxime lemnis , ct proprie Pontificius: quam rite, et recte, atque ex instituto moreq. sanctissimo eum Pontifex celebrarit, id vianum fiet continemoratione rerum, quete mox ordine expli- , T cabum