장음표시 사용
161쪽
s16 Consessionum Lib VIII. Cap. III.
A. Ch. 386. te gaudium , quale non fuit, cum antea salvus & sortis ambula
Aug. 3 a. Mon. ret . Easque ipsas voluptates humanae vitae etiam non inopinatis, it ii I, & praeter voluntatem irruentibus, sed institutis & voluptariis mo-xi. Th bd.' lestiis homines adquirunt. Edendi & hibendi υoluptas nulla est, Vili. nis praecedat esuriendi, & sciendi moles hia . Et chra os quaedam --- salsustula comedunt, quo fiat molestus ardor: qucm dum exstinguit potatio , fit delectat io . Et institutum est ut iam paetae sponissae non tradantur statim, ne vilem habeat maritus datam ce , quam non suspiraverat sponsus dilatam . III. Hoc in turpi & ea secranda laetitia ; hoe in ea , quae concessa & licita est; hoc in ipsa sincerissima honestate amicitiae; hoc in eo, qui mortuus erat, & revixit: perierat , & inventus est. Ubique maius gaudium, molestia maiori praeceditur. Quid est hoc , Domine Deus meus , cum tu aeternum tibi tu ipse ssgaudium, & quaedam de te circa te semper gaudeant ρ Quid est quod haec rerum pars alternat desectu & profectu, offensionibus,& conciliationibus p An is est modus earum d) , & tantum dein
disti eis, cum a summis caesorum usque ad ima terrarum, ab iis mitio usque in s nem saeculorum , ab Angelo usque ad vermicuis Ium, a motu primo usque ad extremum, omnia genera honorum,& omnia iusta opera tua , suis quaeque sedibus locares , & suis quaeque temporibus ageres ρ Heu mihi, quam excelsus es in ex ia
celss , quam profundus in profundisi & nusquam recedis , &
s. Ptis raadas de ana poeultentocte. α Iam incipiunt Ps repost iniqua mr steria. Evomendi nempe iam diu eo neepti liuoris impatiens . Dequentior hie est in notulis, seu blasphemiis. Im. plexo Augustini quaesto censoria virga hie improbato , & reiecto i it in sui sphaleras et ambiems doctissimo, Benedicti
nos Paties vel aeu pnngere , quos nunquam gladio enecare potuit . En eius verha . xx Deus gaudere, & Plus gau is dete . numquam aliter, nis άνορ-eo . κῶς dieitur a Christo hominum limhου-- eillitati sese adtemperanti. Nee potestri hoe urgeri, Eut laquiri eae Deus m . ,, gi gaudeat . Ceterum ut ad Gram is mattea transeam . non intelligo cur in se. , . quentibus verbis viri docti paenitentem . h. ti Fenitentiam , ut & alibi scri hant per RE. eum constet esse a nomine poena, quoa a Graeco πριγη . Quod nonis observarem . nis viderem eos harum ti minutiarum euram non ahleeisse, eumia orthographlam priorum ed monum pas,, sm emendent , prout putant reotiuue, em . sie v eam rassaris scribunt periari petuo is Mus , quas esset a ioco. ,. non a i uo; sed O. Et V frequenterri miscebatue a Veteribus Latinis . vi. de Iaiasiliasum . Inqitui. Oiator. L h. r. Cap. 4. & Vossam in Elymo- ,, logico ad hanc vocem. Ne in te dicenda pheropone μαeurrunt . ut pigeat singula persequi Wangnereeli pagellae vulgi etiam ma
nthus tritae audaciam tuam ex S. Thomar. P. q. 2 ar. 4. ad 4. retundunt, & Auga.
stini dubium complanant et haee enim iam olim Vangnerecti . - pvitiise s. Thaia is mas . sve snt innocentes . inquie .is sve poenitentes. itIi sunt magis Deo ., dilecti, qui plus habent deleratia. Camis teria tamen paribus . innoeentia diari gnior est . & magis dilecta.. Dieitue is tamen Deus plus gaudere de poeni.
is tente , quam innocente , quia pleis is rumque poenitentes cautiores . ha - miliores , & serventiores resaris
is gunt . Unde Gregorrus dieit s . a
is aequale donum gratiae plus est comia is paratum poenitenti , qui meruit poctis nam, quam innocenti . qui non moe ,, ruit . Sicut centum sua. chae maius
162쪽
Consessionum Lib. VIII. Cap. III. 3M
, donum est , s dentur pauperi, quam A si dentur regi. MCur autem Augustinum tanto n. su doces . quod ab Augustino hie di. diei sti Sabsumit enim paucos post versus s. Doctor a suades quine ru no. s.cr tv Angel/s tuis θι. Nam t. fmpers .in θι. Licet non prortus ipsunt gauiseium . sed gaudiorum diuersos gradus. ae suecelsoue, a Deo Augustinus iis verbis tollat . De ipso autem gaudio praestat audire S. Thomam , qui a. p.
R. Σ . ar. I. ad a. Scholae rigore haee
habet. In passionibus sensti vi appe- , tuus est cons derare aliquid quas m a. ., teriale , scilicet eorporalem transma. ,, lationem : de aliquid quasi formale , ,, quod est ex parte appetitus . Sie ut in
is ira . ut dieitur sI) in primo de Ani.
ma . materiale est ae censo sanguinis ,, eicea cor , vel aliquid huiusmodi i formale vero appetitus vindictae . sedis rurius ex parte eius . quod est forma
M le . in quibusdam horum designaturri aliqua iiii pei te filo : seut in desuerio. - quod est boni non habiti, de in tri. - stitia. quod est mali habitii & ealem, , ratio est de ira . quae tri litiam sup . ,, ponit. Quaedam vero nullam imper. is sectionem designant. ut amor, de gau. A dium . Cum igitur u hil horum Deo M eonveniat seeundum illud , quod est ., materiale in eis , ut dictum est :.. illa quae imperfectionem important eis tiam sermaliter Deo eonvenire ncii,. possunt. ns metaphoriee propter sis mihisdinem effectus, ut supra 3ὶ di- , , ctum est . Quae autem impers elionem ., non impotiant , de Deo proprie duri euntur, ut amor, dis gaudium, tamen
.. sne passione . ut dictum est . De gaudio igitur . quod sublata
passione . hoc est motu . vel enne ita. tione . Deo proprie convenit , quaerit Rugustinus . Eis vero omnino meta. oriee Deo gaudium conveniret, adhuc
s. Doctoris disse ultas subsisteret neeen;m quaeri r . quomodo gaudium de Deo dieatur . seu eur quod appellamus gaudium potius in poenitente &α Seu . o. in idem redit i quid si in poeniten te . in peeeatoris conversone , eui maia istes triumphi debeantur. Ceterum haud ad inspieetiam tibi Fbeνepano , quod paueis verbis nihil si . pienti hus theologiea Augustini quaestio. ne conculcata a ad Grammatteales phale. ras tuo ingenio studioque magis con, A. Ch. sonas , seu minus incongruas mox deest Aug. 31. Mon. naueri. . Sed & hic se utrile ingenium is . Ad. XIV. tuum prodidisti; male enim portentum, sitie. N. Val. ut Benedictinos Patres t quorum egre. XI. Tlieod. giam orthographiam in tua editione mi. rum in modum eorrupisti maximo exopediendo negotio distentos de diphthon. go ad iudicium trahas Neque enim ratio illa , visi viderem eos sa/am mιntialiaνam θι. tibi suffragatur : aliud est mim magni studii hominem elegantiam quoque servate et aliudque an iure de littera . fle quidem speetali commentario expostuletur . Ut illud omittam, inde
center admodum commentatorem uno .
vel altero insulso verbo circa textum dato , ad amanuenses maiorem sermonia partem transferre. Quidquid autem si
de poenitentiae diphthongo i s de quo ieeum sum mirum est quod postquam
Patres priorum editionum emendatores appellasti i inquia, seribere, eos, non. latandus, sed . ia .aὰtis et cum de in edi.
tio ibus Vet. Am. Ee. qui tibi deus est. East. Lov. Som. waran. lacu das habeatur . Et qu;dquid sit de Is .pidibus . in quibus varia est illius voelsori hographia. vix Als. eodicem aut Au. gustini, aut euiustum te alterius Seriptoris , me legisse memini , in quo non iocanβυ, seribatur . Mirum est etiam to Auetustini lieet iniquum commenta torem eiusdem Patris studiolum ad min. tilianum . vosi unique mittere , ut eo de O. de U. disseientes audiat ἡ a qui hus et i Irin nihil certi determinati iuris referet . sed Ee fastum hune de Gram mattealibus rebus depone 1 nee enim vel eum maxime eloquentiam assectasti. BB. Patrum graviorum lieet scriptorum reis rum In quibus nempe Grammatteae minutiora iura tenere nie quidem ne is cessarium , nee saeile ) elegantiam a quasti , die di vero maiestatem nee ae
Nune ad Catholicum . de honestum Lel orem . Apud nostros etiam hoete saeculo tanta est harum minutiaram cura , ut antiquorum orthographiam sus deque verterint. Et quod mirum est: nonnulli adeo in antiquos Iniarii sunt, ut nee tamen inter se eonveniant a Vi. dei ieet nee apud duos Seriptores eiusdem anni, quanquam elegantissimos eam. dem orthographiam intueri est . Immo plures nee stametipsis consonare o hset.
163쪽
s18 Consessionum Lib. VIII. Cap. III.
A. Ch. 386. avimus o una enim orthographia mu Aug. , L. Mon. xata , aliam intactam reliquere , quamss. Ad. XI v. tamen etiam emendandam eadem ipsa sirie. Il- Ual. ratio, quae priorem. postulabat. De so XI. Theod. lis aeeentuum si is quanta est meonstan.
Viii. tia Z Nonnulli eo tum catastrophe pa4ginas foedant a Quidam prorsus substulo
runt a Plures pro ablativo . seu eas uultimo utuntur ; Plurimi pro solis a lverbiis ; Et quod portentum esti haud pauet eum vix prosunt adlumunte eum Lectori magnam lueem conciliarent . omittunt. Iam vero plures diversae sor mae Charaeferes . de litteras maiores e xhorrenti Arii ex tam multiplicibus ea. piti hos eharacteres mutandos esse . de verba littera maiori incipienda arbitran. tur i ut vix in eoeam pagiuis duas vel tres lineas eodem charactere continua. tas: vix duo uel tria verba solis mino. ribus litteris picta reperias. Quodque maxime humanam infirmitatem o tendit, de iis rebus praeceptum praecedenti anno latum . Et summis exceptum laudi hus i nune iam displicet . eone ut eatur.
Cum in his Consessioribus . quibus
debemus nos ipsos aptare , metaphysi- eum Augustinus plerumque agat , exa ctae elegantiae haud nos loliciti fuimu . Cumque apud elegantes seriptores or. thographiae iura adeo varient, uni mo do nos . modo alteri adhaesi nus οῦ puta ad libertatis exere itiumr neve praecepta adeo levibus innixa momentis ceu sacra menta exciperemus. Cum autem qad. quam in hoe natura , leu ratio dueet, auctoritate non eurata . illam libentee
sequuti sumus . At semper Lectoris eOm. modo . de lues studaimus i ut est deaeeentubus, de punctis acuminatis, qu hos de sententiis saepe rebusque gravi L imis emergentes eaespitationes & diis. cultates praepediuntur . semoventur . Den se atat seripse limus . de huius. modi quisquiliis parcim anxii sumus a Duo hie eurauimus i Augustini senten.
eias exponere r Ee eas a emiaris exime re. De levi Imis autem illis aleo nolumus quemquam expostularer ut aliora in
sententias plaeuerit in ria ipsorum oristhographia servata eeeitare ; Quod Ecia ipsa Augustini seriptis s exceptis his consessionibus. quas propcisto distulte Eas adsumsmus hservare curavimus , elegantissimu Benedictitas . qui ea tanta diligentia ediderunt obsequuti ; Quanquam non adeo eonstanter . natura eo
tra animi propositum in sua aliquotiens
Eh haee Measione data de sermo nis nostri formar ex quorumdam iunio arum otio. qui nimis . etiam quum de gravioribus agendum esset . de mina. tarum rerum eura distenduntur. Quo in usque vero Usque ad portentum :Videbis enim etiam libros . de gravis. simis quanquam reb H . quia tamen planiori stilo exaratos parvi i alios vero solis nugis suetos, eleganter tamen diis ge os maximi pentos i misi eoenum terso vase contentum margaritae rudi saxo insidentit asellum argenteis lami. nia cinctum pannoso fhilolopho prae . Aere aequum ellet. Annon vero proe . , mimi iunt , de festivam scenam a. gunt, qui in operibas. & quidem grais vi limarum rerum e hartas, d typos ma
xime adtendunt 8 Audi Guillelmum Caisve haeretieum Anglum Scriptor. Ee-eles Histor. Litter. n. 396. ubi postis quam de Augustulo . N eius seriptis egisset , ad novam praestantissimam si R.
Patrum editionem ade edens, ita loqui. tur m Mane editionem omnes . quae is hactenus prodierunt, chartae pudita. ia te. summoque typorum nitore, aliari que elegantia longissime superare, utia pulchritudine . de .enustate saa te. ., gentium oculo, pariter atque animosia allieit iam ut , de oblectat J Cui subcinem lomnes Ribertas Fabrielu item haeret leus tom. 1. Bibliothecae l.atinae lib. 4. e. 3. po h exhibitas commenda iatasque innumeras Augustin. operum eis ditiones, hae e habet et Has Mis anes a. nivis a re coaptae , t pora Myae xitorecte. Qua quam uterque addat in te lauiades ex aecurata eritiea sic. Ad hae t a. meo quis risum eo tinere poterit 3 De Ae ex eharta, atramento dcc. hominis
gravissimi, atque doctissimi excipiantur
laudibus . Ae eeteris praeserantur r eum& bubonis editio possit nitiatoribus charistis. & typis exeodi 'Αe sit de diphthongis, verbis speeiosis, virgulis, punctis, charta, atramento et coloribus . non substantiis , soliis, non fructibus ; eorticibus, non me. dullis ; gerris de nu/is , quibus nostrisaeeuli homines plures antiquis, potius graviora pensantibus se praeserendos ambitrantur .
ἐν suam o altas ι ibas Augetis . pastoris hamisis θι - Ita legunt BB. qui ham nobis enuntiant In pluri . . bus editis. qaam Asiae antis pasονδε - θι. In MSS. quam exsatiantibas pa. - νονδε eria praeter Vatinensem , quiis habet , quam exsultantibus Aneotia se pasaris et de melius. J Ex MSs. Med. duo. ut etiam totidem s. Maria optimus s. Cr. Fes. qaam exsIι adsitas
164쪽
Confessionum Lib. VIII. Cap. III. 3χ9
p. soνh cte. Alii duo Med. Rieae. Car. ut etiam vet. Am. lusit. Som. & wangn. qaam exstiantis θι. Nulla tertio, ut cap. Is . Lueae . de Avetustini propo. stum diligetiter adtendenti constabii ,
Ciantemnenda est . His omnibus autem , ut vides .
Peccatorici, immo idololatrae Victorini insignis Iolemnis res istentia. quae Fi. delium gaudia, triumphosque provoca.
it . cessio. em dedit. Antequam umro Simpliet i, qui haee narrauit, me. moria a nobis abeat . expedit Lectorem commonere . rudi caespitatione eos de.
eipi . qui sanctum Anti stitem Romanum non Mediolanensem arbitrantur . quod in vetustis Memoriis presbyter . vel sa. cerdos Eeelesiae Romanae dieatur . quum de Polonas , & sentia, Romae
Ordinatus. Romanae Ecelesiae sacerdos dici misit. de no inunquam etiam deis beat . ut de Bollandi Continuator obia servavit. limo nec Romae. sed R manci ritu ubi vis gentiam ordinatam Romanae Eeelesiae sacerdotem haud immerita appelἰares.so N. o Iem Bubeat maritus dari tam θι. α Haee ex rationibus una, quam utpote suo proposito eongruam xhibet Honoratus Tournely t. II de Sacram. Matrimonii, q. 6. ae. I. in fine tres ponit, quartam hanc ex s. Doctore addens ,. Tum ut futuri eo niuges ad rei grauitatem serio at . is tendanti Tum ut praeparem se ad ,, gratiam Sacramenti. Tum ut eone . ,, datae tempus adimplendi eonditi es,. in contracta enuntiatas. Sanctus Auri gustinus aliam addueit die Haec duo exempla pO1eriora, salis suseula comedentium. Ec dilati coniugi, addueit Augustinus, ut ostendat. vere contingere quod tot exemplis doeuerat: eum meditate Id homines velint . &
me in taνpi . . r exsecranda Ia risis Puta in ebriosis , de vetitum thorum ambientinus α μή is ea. quas cascosia . ct Iicitis os α Sieue essent honesta sponsalia. de Matrimonii voluptates. α Hoc in ius fueris. ma die. αρ Ut eontingit pol multi temporis. εc longi itineris das deria parentes , fratres, amicos videntibus α IDein ea. si moritias erat θέ. α Hoelo rebus quoque Iuperioris ordinis, atrique disinis .
bene loquitur: euius proinde integrum Aug. 3a. M . sermonem damus m Causam alternan. 1s Ad. X lv. ia tis laetitiae post perieula , εe tristitiae Sirie. II. V ιδε in periculis S D. hene refert in naturae X I. Theoru ,, ereatae mutabilitatem . Cui illud addi VIII.,, potest . amorem, qui securitate re , , mittitur, periculis aeui, de intendi. Quare eam periclitari alvertimus id is quod amamus. depulso p rieulo , ,. magis hilarescimus . maiusque gau,; dium sentimus r quia vehemens me.
tus torpescentem veluti amorem ex- , . citavit. Verum est tamen, hoe num. ter
tio Augustinum ut saepe j a proposito
digredi . seu, quasi in ictu oeuli primam quaestionem omitterer & aliam sa blimium rerum meditationi aptiorem stituere t de e restarum rerum nempe
vertigine, de scenis, quibus Dei eon. stantia obiecta magis resplendet. De bono rerum ordindi, ex quo hie Deum eommendat, diximus saepe ex ipsomet libro praeced. sed vide e. tiam, si faeet, s. Ambrosium lib. 6. Hexamenon, seu , de opeee sex dieiarum, e . s. & 6. In exemplis autem ilialis , quibus potior rapitis pars digesta est. videtur sere id eontingere, quod Philosophi aue inj/st sis dicunt et quae d.Giei potest a Ciscamους tintia dis
septi natara magis perficitur , insendi. tur . er rabor tvir sa). Spes enim timo re et amor perieulo . gaudium tristitia
agitati intenduntur,. roborantur. Non nunquam gaudium magnum est , quia ex duobus, ex damno cessante, de ex hono emergente est. Item rei bonae pre
lium exacte penditur, quum oppostae iniquitas eustata est ideo subdolis ahamieis proditi , infirmitate vexati . miseria afflicti nos anileos. salutem. divitias magἱs amamus viduod ire sne S. Doctor habet. -- aam pered a cte. Et in Philosophiae . de in Theologiae seliola verum est et Deus enim ut auctor naturae est in nobis essentia . praesentia. potentia r si adso dero is eaeItim , tu itiis es t s de mdiso cte. PAL I38. ca Ium. ct Dina ego impleo. Ierem. a 3. Noa Iauge sab suo aqvie uo sis, in ipso euim vivimus θι. Actor. I7. 27. Est etiam per gratiami & peecatores enim Invitat. illuminat de e. Nos autem nunquam DP see. sel per peccatum ab eo recedimus.
165쪽
no Consessionum Lib. VIII. Cap. IV.
Non tantam ampla bacusque expensa ratione rarisini resipissentiam ita trium his exceptam t nee enim defunt qui ex errorum abso Ange profundioreae ille educautar ; Sed quia eiusmodi homines plu1 ranis noti plurimorum gaudia prσuorant: baec autem invicem concitentur, O foveantur . quoque exemplo longe, lateque prosint. Ceterum saecularem ipsum splendorem, stola teste, nihil prorsu, a Civitate Dei pensari . In cuius res conmmatι nem eiusdem Apostoli exemplum adducit , qui expensis rati ibus de victo Paulo Sergio proconsule adeo gestivis , us non dubiiaveris antiquo proprioque reiecto nomine i quod illius eraι in suum adsumere . Iure igitur meis risoque adeo eelebrata est Victorini conversio , qui I uis imbus plurimos olim et oriens , potera inde totidem Niam sanare. Ie Domine , fac ; excita & revoca nos; accende ,& rape; flagra, dulcesce; amemus, curramus. Non ἀne mulat ex profundiore tartaro caecitatis , quam
Victorinus redeunt ad te : & accedunt , & illuminantur recipientes lumen , quod si qui recipiunt, accipiunt a te potestatem ut filii tui fiant. Sed si minus noti sunt populis, minus de illis gaudent e tiam qui noverunt eos. Quando enim cum multis gaudetur, & in singulis uberius est gaudium , quia fervefaciunt se , & inflammanis tur ex alterutro . Deinde quod multis noti, multis sunt auctoritati ad salutem , & praeeunt sequuturis . Ideoque multum de illis, &qui eas praecesserunt laetantur, quia non de solis laetantur. Absit enim ut in tabernaculo tuo prae pauperibus accipiamur personae diuitum, aut prae ignobilibus nobiles: quando potius infirma mundi elegisti, ut confunderes fortia; & ignobilia huius mundi eis legisti, & contemtibilia , & ea quae non sunt , tanquam sint, ut ea , quae sunt evacuares H . Et tamen idem ipse minimus Apostolorum tuorum , per cuius linguam tu ista verba sonuisti , cum
Paulus proconsul per eius militiam a) debellata superbia , sub leve iugum Christi tui missus esset , regis magni provincialis enfectus , ipse quoque ex priore Saulo , Paulus vocari amavit, ob tam magnae insigne victoriae. Plus enim hostis vincitur in eo, quem plus tenet , & de quo plures tenet. Plus autem superbos tenet nomine nobilitatis , & de his plures nomine auctoritatis . Quanto iis
pitur gratius cogitabatur b) Uictorini pectus , quod tanquam
Inexpugnabile receptaculum diabolus obtinuerat , & Victorini lingua , quo telo grandi & acuto multos peremerat : tanto abundanistius exsultare oportuit filios tuos , quia Rex noster adligavit foristem: & videbant vala eius erepta mundari s ὶ , & aptari in hon rem tuum , & fieri utilia Domino ad omne opus bonum.
ον Cum Pastas pνομηθι per eius deant anxie eupit, atque sol ieitat. αreuitiam ra . Et hie Augustinum mot- - Inquirant alii an deceret narrare Deo det Phereponas, utque lectores mor- is historiolas, de quidem de quarum veri rit te
166쪽
Confessionum Lib. VIII. Cap. IV. Sy
. ritate di Ime eonstabat: qualis haee lumniis, & probris lacessiveris, tot ea. A. m. di 8s. ,, erat de ratione cur Pa rus dictus sue- chinnis deriserist ut iure deducamus, eo με . Mon. - rit, qui patria lingua saωι 3 eiat a p. dein sanctissimo . doctissimoque patre Ad. xiv. ,, pellatus; quam multi doctissimi viri vix in tua schola iniquiorem esse, vel Sirie. M. Val. ,, fallam esse palant. Meram esse eonte. hebetiorem. XI. The 4M cturam a quam nia ιε Βνιptura mama. Quoniam vero tot ealumniis . Ec Viii ,, rat , ingenue fatetae mersumus ad mendaeiis . quihus nimis foetum esenties, ta --,, Epistolam ad Philemonem. & millies te prodidisti, nulla iam apud nos Quasi studuisns institiam tuam peo. fide dimus est adeedant hue ipsa verba dere . de Henrici Wangnereeli tempora Hieronymi. sellieet commentar. in Epiae laureolis e ingeret Rcro ille adnotat. ta ad Philem. 3 paulo post initium. 2: Ne- . rarissime; & tamen vix eraditionis quid. is que vero putandum est , ut a sim, quam exeitus, εe iam tanto alite ille M plieioribus Latinis legitur . n.Iam an . 'lange eruditis; doctiusque idem prolo. is te dictum esse . de non Saaιr quia dequutua fuerat, atque dilae idaverat . ia de eribu Beniamin erat , in qua hoe An pii. & docti Patris .erba die Va is nomen familiarius habebatur . siqui. rias sententias, eue Apostolus assum- is dem & ille Saul rex Iuleae perse. M plerit nomen Pauli, eum ante voea. ., eutor David , de te ha Beniamin sale.., retur Saulus, vide spad Baron. si - dicit autem Si ulu, a nobis dieitur. ,, S. Augustinus hie censet id nominis ab ,. mirum est Hebraea nomina ad simili . Apostolo adscituin tanquam inig te is tudinem Graeeorum , 5e Romano umis victoriae, posiqnisi Proeonsulem caὶ - easuum declinari r ut seat pro Ioseph ,. Sergium Paulum Christo aliunxerat. - Iosephus et pro Iae ob . Iaeonas : ita pron Orie eum ab it o tempore primum is Saul quoque . sauius , in nostra limis inveniatur Paulas appellatus . nee M gra , a sermone dieatur. Quaerituri, posthae aliquando nomine alio quam M igitur eae . aut quo iubente vel anisis Pauli sit dictas. admodum verisimile ,, tiquum nomen amiserit . vel novum is est, tune illi Pauli nomen suisse i sumserit . Ut ex Abram , Abrahata ditam, in memoriam tam infrias eon- is diceretur Dei iussione persectam is versionis Pauli proecnsu'is. & in hu. - est ἰ ut ex Sarai &e. Quare autem e. militatis doeamentum a nam Paulus is Saulo Paulus dictus si nulla seripturais idem est, quod parvus. Et memoria , , memorat . Audacter itaque saeiam. M tam nobilis victoriae tum Apostolum .. sid sorte vere . de Actibus Apollo. is ipsam , tum alios fideles ad Dei laa. .. lotum suspieiones meas assirmans. vi des excitare potuit. A is Legimus in eis &e. Diligenter attεndo Qui antiquis insultant. quod levi quod hie primum nomen Pauli ae. ει modiea illis addiderint, implebi sine ., ceperit. Ut enim Selpici subi-cta A. t saeile est enim inventis addere . mi ia Diea . Asrieani sbi nomen sistitisti insultant . eum tamen disteriis verbi di Metellus Creta insala subiugata . eorum doctrinam exseripserint, pεssinu ia insigne Cretiei strae familiae reposta sant . Es autem tu Phoemue pro,sua is vitet de Imperatores nune usque Ro- ntolerat,ilia, nee ulla censura satis pin. - mani ex subiectis Gentibus Adiabent ei, geris, qui dum tantra superbiae vento vi Parthiel . Sarmallei nuneupantae a ita distentus. Augustinum Doctorum maximum Saulas ad praedieationem Gentium raevipendes, immo deridens, totiusque - missu a primo Eeelesiae spolio pro orbis magisterium assectans, longe tan. ., eousule Sergia Paulo . victoriae suaedem minus exhibes , qMm tot ab an . ., trophaea retulit, me tque vexillam, his in humilibus . notissimisque wagne. - ut Paulus diceretur e savio , rech pagellis a pueris etiam eo pietatae .. Nune ubi fides tua Phaeopono D Miramur autem te adeo Hierony eem. ae Protoparentem harus satirentiae Ini nomen resonare. ut eius auctorie ito Augustino opponis 3 At imalee simpli, hie Augustinum impetas, qua etiam e. eloria iudieii quispiam i Non dixit Posisti. B. Victorini ingenium exsibilaveras a popanas Hieronymum emn sententiam eum eamdem Patrem magno limi obse. improbare e sel saleel missis ino eomo. quio nominandum, infami illo libello. tiaravi. qaam IIa scrip/aνa memoνast.
De s Uionibus Meronmisi a.is. ab ho- ita quidem; sed Ee loquendi modus inminum memoria igne delendo , tot ea. vastis Scriptoribus Pensandus est. Cum
167쪽
33et. Consessionum Lib. VIII. Cap. IV.
A. Ch. 38 s. dixisset multos doctia mos eam senteti
Aug. Mon. tiam putare t subiungens verbass. Ad. xlv. Hieronymi divisa ah aliis nonnihil ae. sirie. Ia. Val. qui voea a videbatur insinuare , aut e er. . I. Theod. te eredi poterat eadem a s. Doctore in opinionis contemtum prolata ; Cum
τινε , quae circa eamdem opinionem v e
heaeentem adsensum desgnant . Nee de quibus, het i sed de divinis Seripturis
Hieronymus loquitur ἔ non autem ad scopum hune opus erat Hieronymi au. Boritatem advoca re . quis enim eam sen.
tentiam in Saeris paginis manifeste ha heri , seu Fidei dogma esse eontendit Quam vero mitius loquutus est Au gustin s . qui novum id nomen in humilitatem retulit, quod in gloriam t ei si honestissimam ) Uieronymus revocave rat Quo item Augustiuus magis in tu . to est , doctissimorumque hominum ea
ratione sententiam improbantium ictus eludit. Vide Barcinium t. i. ad an. 36. N. IO.. II. , dc Ia. Quod ut melius in .
telligas , teneasque s hie enim haud manifestissime loquitur Reeipe verba alibi prolata i I raa. 8. in e . 4. Epist. Ioan. n. a. te occidit Saulum & viis vigeavit Paulum die. postea de Saulo is factus est Paulus . Quid est Paulus - Modie us . Ergo quando aulus , su- M perbus. elatus 1 quando Paulus, hu- m. lis. modicus. J Et lib. de Spiritu , - ει Liri. e. I. n. ra. α Ideo Paulusis Apostolus, qui cum Saulus prius vo M earetur, non ob aliud, quantum mi- , hi videtur, hoe nomen elegit. nisi ut is se ostenderet parvum , tanquam si is minimum Apostolorum . multum eo nisis tra superbos , de arrogantes . de deis suis operibus praesume utes . 4 vide etiam si plura desideras , fer m. rol. de Verb. Lueae 1 o. Olim , a. de sanctis o n. I. Serm. i53 Olim , t . ex so. Homa. e. 7. n. 7. 8t Serm. ars. s Olim . 24. ex Sirmond. ) n. Rugustinus igitur minus voluit , quam Hieronymus, euius tamen auctoritas Auis gust no obiiciebatur. Quid quod S. D. in duhiis nun quam securus, in ea sententia nutavit . ti suspieatus . vix s.ctum Apostolum Hsbi nomen adscivisse λ Aeeipe eius ver ha Serm. 3is. in solemnit. Stephanimi tye. Alias, s 3. de Divers. c. s. n. 7. Iste sau tu . Et postea Paulus A persecutor Saulus, praedicator Pa ri ius. Saulus enim nomen est a Saule... Saul persecutor er i regis David . - l alis fuerat Saul in David . qualisia Saulus in Stephalium . Postea veroia cum votatus esset de eaelo, vocatus, prostratus, mutatus, ubi eoepit Α γω- solus praedicare ver hum Lui . mutavitia sibi nomen . de dixit se Paulum. - Et hoe quare elegit 7 Quia Paulus,, modictis est. Paulus parvus est. 4 Fundo
ergo erescit oretio 1 Hierou Imus. quo Augustinus a Pheνepona im Petebatur . moidi eas et sententiae adhaest, in qua etiam east gata ipse Augustinus nutavit. Sed ut in re hae Doctorum sen. sus plenius habeatur, audiendus est erv. ditus Benedi inus Augustinus Calmet , qui tom. a. Diae Ionarii Ilissor iei. Critiei dee. haee habet z: Sunt qui ab eois tempore scoliveti ara Proco scis j ex ,, deducto ad sidem Sergio Paulo no
is uren Pauli Apostolo inclitum t exinderi enim Paulas in rictis appellatur) s, a se credant . Damasei sub ipsam d si
se dem eonversionem pi imum eo nomineis appe ἰatum S. Asterius sa) autumavit.,, in manuum impositionem Anti hiaeri reeepta s. ory ostomus ). Alii ta ... m. n is malunt Pauli nomen . quodia latinum est , nonnisi post institutos, ri Ethni eos, Romanos potissimum Apo. ,, stolo eollatum volunt . Non desuntia tandem lis) qui hinominem illum pu.
is tent, ae pro Treepto Iudaeorum nici. ,. re, alterum ex Graeco . ex Latinoia alterum nomen derivasse . Maee ta-- men si vera snt . quidnam in ea ussaia esse potuisset , cur nunquam postis Sergii Pauli eonversonem Sauli no is mine in Actis appellaretur J Male
tamen laudat Serm. II s. Aug. pro ea sententia , ut ex dictis patet: neque e. him Apostolus post institutos Ethnie eoepit praedicare. Baronius item variis. propositis antiquorum sententiis, simili iudicio sermonem complet Ioeo supra laudato, D. II. - His visis, euique s. ., herum linquimus, ut quam magis., veritati coiisentientem putarit, sequa. tur. Certe quidem eum a tempore congressus eum Sergio Paulo Proetiit.,, sule Saulus primum Paulus appellatus is in eniatur, nee posthae aliquando tim
168쪽
Confessionum Lib. VIII. Cap. VI. 333
M mme alis, quam Pauli si dictus, δε
,. teri queam modo cogimur . tune illi, , Pauli nomen suisse inditum . non eaia quidem ratione, quam ex Ilierony
, , mo reeitavimus Ece. MVides tum ratione . tum auctoritate eam sententiam probabiliolem vile . quae post victum Proconsulem novum Apollo lo nomen datum adsedit . Et id quacunque ratione doeeatue , sat est ad
Rugustini seopum qui nihil aliud in hoe
Consess. loeo vult, quam ostendere, seu confirmare hominum Hsgnium converso. Des magnam laetitiam . di etiam trium. phos in Eeeles a gignere. Nutie pressius ad rem Nerepoui . I. Aseetieus sermo omnimodam historiae certitu durem minime postulat. II. Etiam in Divinis litteris res pro materia leves conspieiuntur e s non est cur in rarita coispia exempla adducamus quae tamen pro sacramento , vel mysterio a S. Spi. ritu adsumtae. magnae. Et gravissimae evadunt. Α fortiori ergo.in Astera munime improbari pollant a se imus enim auctaritate. ratione . experientia, apud Deiani rerum medullas in spieientem res nodieas diiserentis vel orantis pietate amore exornari , augeri , fieri an .gnat IIll. Deum adloquens Augustinus . ut alibi observavimus , pii Lectoris bonum intuetur a Ctii via. νο iraee 3 mque enim sibi Detis meas . fa apaὰ te narra haec sen/νi meo θι. Reeole dicta lἱ b. s. e. 3. E. IV Tandem Hethniens homo tibi Fleν epono exprobret Deos esse tris is, ptisas Θ Plautus comoed. I. Am Poteras . acl. s. v. a 3 o. Putas Deum tuismilem , ut tumorem . de vanitatem inam ieis quaerat 3 putas Sanctas , quos snon quia iis eis Di. initatem eredamus. ut haeretici calumniantur, ted quia puta Deci maxime iuncti sunt nolinanquam divos appellamus im sermoni admo. dum ins stere a 3e non potius sanctae ea Titati. piisque motibus , qui ex proposta re, gravi aut levi , gigni, ae so- veri possunt 3 divorum laetitiae , atque voluptates a tuis nimis se motae sunt, quas proinde nunquam intelliges. mi Augustini paginas voluisti evolvere , haee in anteeessum debebas adtendere. Tract. 26. In loan. post initium. ex Da amautem,
aον , a ιι quid loquor . In Pal. 3 o. Sem. 3. Enarr. 4. n. 6. - Adtenditis iste, qui sic gemit, vidit bona Dei in-- tus in spiritu, vidit haee hona, quae
se in occulto videntur, sed ab impus nonia videntur . Vidit eos propterea loquiia adversus iustam iniquitatem in sua is per hia , de contem tu , quia bona huiusta saeeuli videre norunt i hona autem dce.
- Hie homo impius si dieat . Ubi estia ista multitudo dulcedinis Responde.., bo , quomodo tibi ostendam multitu. dinem huius dulcedinis . qui palatum, , de febre iniquitatis perdidi ili 3 Mel iiis non nosses . quam hene saperet Donia elamares, nis gustasses. palatum eor
is dis non habes ad haee bona gustandaria quid tibi saeiam Quomodo ostendam p, , Non est eui dieere si , gustate , deis videte quam suauis &e. J In Pal. 137.
n. 3. aer Caudium meum de inferioribus,, eo ram hominibus est i gaudium meum M de superioribus eoram Angeias est. Non ,, enim novit impius gaudium iusti .
- Non a) est gaudere impiis d eit D is minus . Gaudet iniquus in popina s3
tar θι. α Sumus eum B B. iii lectione. eorum tamen iudieium circa aliam minus adridet; inquiunt videlieet MSS. M octo habent, ιυδι ιων, non inepte ad A significandam vim diabolo illatam. Seis is qui urat vulgato. um leuionem , in ,, MSs. etiam heiae multis rep rtam, de 4 vero potest habere eumdem sen. sum . 4 Quin immo plana est recept lectio. ae naturalis . Est enim sensus. Quanto gratius. quanto maiori voluptate enitabatur. pensabatur , v ieratini pectus, hoe est talis pectoris mutatio. talis inquam diuina se etia , tanto fice. Unde euia abarων habent Vet. a. Mss. S. Mar. Car. optimus s. Cr. Fes. Liem
Ricar. praeserat . cogebaIur . Hie Ioannes mores asas auctorit tem suam , qua totum Litterarium orisbem moderatur, excitet & ex Sena. tus - eonsuto ita decernit, ae iubet α,, Nutim voeem erativis notare neu,
is quasi si adverbium. ut seeit Edi- M.tor Paris nus , est enim nomen adimis sivum . hae sententia i Quanto ' vi M sorini Ingenium gratius, atque acte M ptius futurum Eeelesiae enitabatur aia tanto ab audantias exsultare opotiustis filios tuos . DTe Phorapono in re Augusti a napuerum ut pueros increpare non deis decet et Unde seias, verba va a, mala,
O nolo nunquam fieri in hae domo.
169쪽
334 Consessioniim Lib. VIII. Cap. V.
in operihus Angustini sellieet quidqaam
immutare. maxime post egregiam 33. Paream eo rectionem. Dulli. minas tibi licet: nisi aut inag ia e seum auaci. ritas , aut ecthusta ratio suffragetur . Pro te e diem, atque rationes . interim
audi . Equidem Augus inua de votu.ptate . de pio gaudio agit . quibus
Catholiet Victorini pereatoris maxime eeleheis resipiscentiam cogitabant, me ditabantur . it. Duos gaudiorum eardi. nes poniti eius quod est de insignis ἡ- durati peceatoris conversione; Ae alte rius . quod bona ah ementato Eeele. Iae eonferendi intuetur et adeo ut ex primo deducatur secundum ; iam vero admissa meroponi opinione . posterius gaudium a Priori praevenitur, prae eis eapatur . & in unum itur idemve gau.
diam Di. Hueusque longo is one de
gaudio ex peccatoris, maxime plurimi voti & celebris e versone a Fideli. hu, referri solito S. Doctoe disputa.e. rati nune ad conelusonem adcedens . compendio doctrinam repetit, atque de daeit. Quanta laetitia victorini εesipi. entia cogitabatur , tanta Eee. IV. Ii. lal tandem Ps reposa Grammatteam aristem adeo iactanti haud leve videri de bet . quod haee duo Augna inua inviiscem aut committat, aut e ferati P .ae. la gratias r nata abaudantius r Atqui abaudastitia non adiectivum nomen est . sed aduer um i igitur de gratias. sequentes coneeptus ramnes ex sari
His de Victorina a Simpiariam libenιer aereptis, is imitatissem exarsit . Aia tum vero illud, eamdem Victorias u ρισυι valeam se . ne Iatiant Imper. k-gibus . Christianis Litteraturae. 9 Oratoriae magisterium inhibemibus reis taretur. Mu velaι νnsignem frritusnem admiratus est, sed potius quoi boam friem ambiιiose fissperii; nihil enim aliud is fuit, quam opportanam nancisti pecasionem Deo coinmode , propositoque vaeandi . Licet tamen iraegrum no uam Hvirini scenam plausu , ct aemulatione Augustinus intueretur r adsuefoeda genio , cousuetudine obdurato quasi nolens fuspensus haerebat, se a seequela retardiabatur . detestabili vera iam eulpa r cenae enim reperiundae v ritatis Limustas , tantopere Olim ea sata. orsus evanueraι. Geganter iude, .ct acute se duos inter disios eardiues pendentem pingis εἶ quomodo scilicet a duabus volanistibas. abiecta ae superlari, inouem certantibas . viliari potius uiseeate tae O HIu raperemr.
pd tibi mihi homo tuus S;mplicianus de Uicto
Iino lita narravit, exarsi ad imitandum: Ad hoc enim & ille narraverat. Postquam Vero & illud addidit , quod Imperatoris Iut inni temporibus , lege data prohibiti sunt Christiani docere ia) litteraturam, & Oratoriam: quam legem ille amisplexus , loquacem scholam deserere maluit, quam verbum tuum , quo linguas insantium iacis disertas tu , non mihi sortior, quam felicior visus est , quia invenit occasionem vacanin
170쪽
Consessionum Lib. VIII. Cap. V. 333
di tibi. Cui rei ego suspirabam ligatus, non ferro alieno, sed A. Ch. 386.
mea ferrea voluntate. Velle meum tenebat inimicus, & inde mi. Aug. 31. Mon.
hi catenam fecerat, & constrinxerat me. Quippe e X voluntate ἰω . ti. .: perversa , faeta est libido: Et dum servitur libidini , facta est con- κ I. Theod. luetudo: Et dum consuetudini non resistitur, facta est necessitas b . Quabus quasi ansulis , sibimet innexis unde catenam appellavi
tenebat me obit rictum dura servi tua . Voluntas autem nova eὶ . quae mihi esse coeperat, ut te gratis colerem , fruique te vel Iem , Deus sola certa iucunditas , nondum erat idonea ad supe-xandam priorem, vetustate roboratam. Ita duae voluntates meae,
una vetus, alia nova : illa carnalis , illa spiritalis, confligebant inter se, atque discordando dissipabant animam meam. II. Sic intelligebam, me ipso experimento d), id quod lege-xam: quomodo Caro concupisceret adversus spiritum , & spiritus adversus carnem 3 . Ego quidem in utroque, sed magis ego in eo, quod in me adprobabam: quam in eo, quod in me improbabam. Ibi enim magis iam non ego, quia ex magna parte id patiebar invitus, quam faciebam volens . Sed tamen consuetudo adversus me pugnacior eὶ ex me facta erat: quoniam volens quo nollem perveneram . Et quis iure contradiceret , cum peccantem iusta poena sequeretur ρ Et non erat iam illa excusatio, qua videri mihi solebam , propterea me nondum contemto saeculo seris vire tibi , quia incerta mihi esset perceptio veritatis : iam enim& ipsa certa erat. Ego autem adhuc terra abligatus , militare tibi recusabam, & impedimentis omnibus sic timebam expediri, quem admodum impediri timendum est . III. Ita sarcina saeculi, velut somno adsolet, dulciter premebar , & cogitationes , quibus meditabar in te , si males erant, conatibus expergisci volentium, qui tamen superati soporis altitudine, remerguntur. Et sicut nemo est, qui dormire semper velit, omniumque sano iudicio vigilare praestat: differt tamen plerumque homo somnum excutere, cum gravis torpor in membris est, eistimque iam displicentem carpit libentius, quamvis surgendi remis pus advenerit : Ita certum habebam , e sse melius tuae caritati me dedere quam meae cupiditati cedere. Sed illud placebat, & vineebat si, hoc libebat, & vinciebat; Non enim erat quod tibi reis sponderem dicenti mihi: surge qui dormis, & exsurge a mortuis, di illuminabit te Clit illus & undique ostendenti vera te dicere, non erat omnino, quid responderem veritate convictus, nisi tantum verba lenta , & somnolenta : Modo ecce modo ; Sine paulu- Ium . Sed, modo, & modo, non habebant modum: &, Sine paululum, in longum ibat. A Frustra condelectabar legi tuae secun-M dum interiorem hominem, cum lex alia in membris meis reis M pugnaret legi mentis meae, & captivum me duceret in legem, , peccati , quae in membris meis erat 3 . Lex enim peccati. est viOIentia consuetudinis, qua trahitur, & tenetur etiam invitus animus,aeo merito, quo in eam volens illabitur. Miserum ergo me, quis, , liberaret de corpore mortis huius , nisi gratia tua , per Iesumo, Christum Dominum nostrum ρ ,,