장음표시 사용
181쪽
Aug. 31. Monas . Ad. XIV. Sirie. I l. val.
s 6 Consessionum Lib. VIII. Cap. VII.
ARGUMENTUM. Tum pio mutiliani adtiquio religis pudore subfusus, uitae Dae scenas , O
vanitates maguis animi sensibus meditatur. Iam enim ab anno aetaiis saedeclina - nouo Ciceronis Hortensia in altioris sapie uti ae studia iustammatus , terrenarum rerum amore actue implicatus ibat . Tota adolescentia miser, at maxime in eius exordiis, quum feminae Munitiis infantem , cominen-riam qui iam , at non mox dandam a Deo postulabas. Verum Mee . e
mauisbaea Dpersitis, quod certus saliatis portus , ad quem se reciperessui minime occurreret. Nure uera ad aere se iudieitim vocat . quod vera Religione, tanta longe lateque piraate fulgente. retecta r adhue nonnullis a-atur fluctibus, eamque non munis amplexibus teneat.
V autem Domine , inter verba eius retorquebas me ad meipsum , auferens me a dorso me , u bi me posueram , dum nollem me adtendere,& constituebas me ante faciem meam , ut vide rem quam turpis essem, quam distortus, sordidus , maculosus , & ulcerosus . Et videbam ,& horrebam , & quo a me fugerem non erat. Et si conabar a me avertere adspectum, narrabat ille quod na rahar. Et tu me rursus opponebas mihi, & impingebas me in oculos meos, ut invenirem iniquitatem meam, & odissem . Noveis
ram eam, sed dissimulabam , & cohibebam a , & obliviscebar.
II. Tunc vero quanto ardentius amabam illos, de quibus a uindiebam salubres affectus, quod se totos tibi sanandos dederant, tanto exsecrabilius me comparatum eis oderam. Quoniam multi mei anni mecum effluxerant , forte duodecim anni bin , ex quo ab undevigesimo anno aetatis meae , lecto Ciceronis Hortensio, excitatus eram studio sapietitiae, & differebam, contemta foeticiis rate terrena , ad eam investigadam vacate, cuius non inventio, sed vel sola inquisitio iam praeponenda erat , etiam inventis thesauris regnisque gentium, & ad nutum circumfluentibus coris poris voluptatibus . At ego adolescens miser, valde miser, in exordio ipsius adolescentiae etiam petieram a te castitatem , &dixeram: Da mihi castitatem, & continentiam, sed noli modo. Timebam enim ne me cito exaudires , & cito sanares a morbo concupiscentiae, quam malebam expleri , quam exstingui . Et ie-xam per vias pravas supcrstitione sacrilega , non quidem certus in ea, sed quas praeponcns eam ceteris o, quae non pie quaerebam , sed inimice oppugnabam . III. Et putaveram me propterea differre de die in diem, conis temta spe saeculi te solum sequi : quia non mihi adparebat ceristum aliquid, quo dirigerem cursum meum. Et venerat dies, quo nudarer mihi, & increparet in me conscientia mea: Ubi est linis gua ρ Nempe tu dicebas propter incertum verum nolle te abiiceis xe sarcinam vanitatis. Ecce iam certum est , & illa te adhuc premit , humerisque liberioribus pennas recipiunt , qui Q neque ita inquirendo adtriti sunt, nec decennio & amplius iit a meditati.
182쪽
Consessionum Lib. VIII. Cap.VII. 34
ti. Ita rodebar intus & confundebar pudore horribili vehemen- A. Ch. 386.
tet, cum Pontilianus talia Iosueretur . Terminato autem serm in Aug. 3 . Mon.
ne , & caussa qua venerat, abiit ille. Et ego ad me, quae non ἰ3.
in me dixi p Quibus sententiarum verberibus non flagellavi ani- xi. Theotimam meam, ut sequeretur me conantem post te ire Θ Et renite- VIll. batur, recusabat e , & non se excusabat Consumta eram & COn--- victa argumenta omnia, remanserat muta trepidatio, & quasi mortem resormidabat Iestringi a suxu consuetudinis quo tabesccbat
in hae eontrouessa loqauntur: siquidem in textu tum editionis Pheνomesa o. tum Venetae habent . coeuivebam Sed admonent . m Lov. ln quatuoe e suis M MSS. legebant . convivebam . Nos in is nostiis reperimus . coaοιhobam . Nem. M pe suam iniquitatem seeum habebat. M convivebat, & tamen obliviscebatur. II abeut c .Lvebam etiam Er. Som de Wangn. At nobIscum sunt. Am. Basil. N S. optimus S. Cr. Fef. cari Et quidem sensus est Obvius, opponebat enim Deus Augastino iniquitatem et hie autem cohibebat. ne ea pungeretur, ne cogeretur eam e1eutere a ut solent passim pecca atores . Nee probamus Benedici inorum explieationem ἰ ct ιa ea ahti v cohataν .
Quin immo ideo d ssimulabat . cohibeia
har . ut eius oblivisceretur a nempe ut horridam eius Lelem, qaa mordebatur,
tropulsaret . MS. Riear. est eum M,S.
Dieit satem saum peeratum sibi a Deo obiectum suille . illud sorte Psal. se.
v. s. inspieiens, Et peccatum m iam conινame es seisper . de quo ipse suo loco
si a 'νιν ria..cim anai. - Noe eetestimonio . chronologia. quam exhibe.mus . vuletur eversa Sit enim quum Pontilianum audivit. ab anno decim nono duodeeim fluxerant i tum igitur nonnisi trigesimum primum agebat. Vide Baeon. ad an xas. n. 3. & 4. Re quum iam Eruditi conveniant anno aetatis suae trigesimo is seeundo Augustinum ad Deum conversum: & haec, immineuteconversone contigisse manifes cim siti di cendum ανit duodqeis annos prorsus expletos . & quidem a decimo is nono omnino. exeunte inc Ptos ἔ adqoque Pomtitiani colloquii tempore S. Do)orem annum trigesimum is secundum. ingressum .
Rudi 88. in Vita S. D. lib. a. e. 7. n. 6. de dissicultate hae digerentes. - Ah
se quoque ex loeci exsurgere serupulusia potest a nimirum eum ad tauristum is conversus est. multi iam . at in Conis .. fessionum libris tradit. effluxerant an ni , δενυ daado im , ex quo Clae δε rcinis Hortensum undevicesimo aetatis is suae anno legerat. Huius porro seruiso puli amoventi ratio nulla est ρο- , , tior, quam quae ab Augustino sudiis geritur, qai voce adiuncta forte, i is lax indieat eo loci se aecurate . vi. alis amussim non loqui ; ut me eodem is sere loco , eum illud ipsum tempus M aetemtia, amplius exprimit . in suisse autem Solitoquiis i , quae ut diximus. is paulo post suam eonversionem seri t.
- quatuordeeim sere annos eRuxisse imia statur . Attamen Bat nius Me unciis Consessio vim loco innixus. Augustiniti conversionem anno aetatis eius inimo, si de trigesimo, Christi trecentesimo Oct ia gesmo quinto reposuit. Unde hienari nium , di aliquot insuper menses interia conversonem eiu . & haptismum idi,terponere eoactus est. Uerum ex du- ctis perspi aeuum relinquitur ut nequari quam posse propugnari die. Immo etsi Augustitii testimonium
exacte sumatue , in tuto samus a Veria hum enim essxerant annos illos pro sus conlummatos ostendit il tres autem illae v es . ox aa ab . fieri eius temoporis ealeulum ab ineunte ante annadecimum is nonam consequente . vigesimo
scilie et . statim insnuant. H Dου quas praeponens eam e teris udi Ita Uee. Am. Lov. Som. novem
ah lis visus . ti Er. .am cerata . Com. mentarius lectionem etiam eonfirmabit. Dieit videlieri, nedum per vias pravas. eone usustentiae nempe . de vanitatis istat ilei sed & , quod deterius suit . s. p. siιiono sacriIua, idest Mani haea. Min ipso capitis. summario deteximus: Non
quidem velat certus in ea . ut enim opis
183쪽
348 Consessionum Lib. VIII. Cap. VIL
opportunis locis observavimus. ei rea ue. ritatem religionis Manichaeorum semper nutavit: sed eam interim ceteris prae .serens aQuod sequitur r qu, non pie qua rasam . ρὰ θι. eumdem sensum habet
phrasim hie ab Augustino insinctam sub improperii colore adserit ; Et quidemisso Philosophi textu Graece , & La.
tine reeitato ut nempe & Craecae limguae se non prorsus i arum proderet. stit enim erat dare Latine , ne iniusto onere Angustini paginae gravarentur. quas ipse pheraptinus ne gravaret , altissma de prorsa a necessaria , ut saepe vi. dimus , aut uno vel altero verbo nihilsgnificante tetigit. aut prorsus omist. En igitur ps/νυom , & Platonis verba, prorsus superfluis tantummodo omittis . zz Naee,, Α uetustinos ex Platonisaeo suo. Platori enim in Phaedro docet Ece. asimam
Gen. Fieini &e. In idem e vim , sadori profecta es , suaquaeque anima non re. dit . doram mi tibias danarum s ne quo
ia enim recapreat alas ante tantam tem
ri dia poeνos a malit . Sio possea eiussi Diseipuli vulgo loquuti sunt. eosque ,, imitati christiani resipiscentiam voea.
is hie Augustinus . Nine & Chrrfosso
vi mus dee. Vide thesaurum Eeelesiast. A lcaii. Caspari Suiueri. Quae hie August ni eulpa i cur verbis illis . ex piatanis no Do . Tahiem , contem umque sin rantibus exei. piatur . non videmus. Te, Pheνυε ne,
tesse . Augustini phrasis cst Chrysostomi ,
di omnium etiam antiquorum Christia norum ἔ Quid ergo de Augustitio dolea 3 Is prosecto est in tuto. Tuae ergo queritae sene in Christianorum coetum lAd iudietum trahis omnes christianos . quod sublato ab Aegyptiis auro Tem plum Dei exornaverint . quod eleganti I hilos Iphi metaphora apte . suaviter .& loeunde nostrae Legis saeramentum expresserint lAt longe aequius , di pietate vide. lieet. de ratione suadentihus , arbitra. mur nos ab Augustino. non Platonis. sed Spiritus . sancti inspectas metaphoeas. qui Davidis ore Psal. 34. v. I. Iasa dis his misi manas Mut ιε Iambae . ervolosa, ct reqai cam 3 Psal. o . v. 3. vii ambulas θρον pennas orato iam . Ad pr mum locum S. Doctor n. s. - Videt is sne pennis . an potius luri gatis pennis Si desunt, dentur, Si,. ligatae sunt , solvantu et quia etiamia qui solvit pennas avi, aut dat, autia reddit illi pennas suas. Non enim h ri hebat eas tamquam suas, quibus vo in se lare non poterat. Ligatae petinae is nus Desunt &e J Ad alterum n. a 3. α,. Et quid hie aeeipimus . Ad ea die,, Iaper pes s ventoram 3 Diximus Mao no aceipi figurate ventos animas . , , pennae ventorum . pennae animarum is quaci sunt, nisi a quihus sursum ad se tolluntur Pennae ergo animarum vir
se tutes . hona opera recte . iacta. 1 α duabus alis habent orencs pennas iia omnia enim praeeepta in duobus piamia eeptis sunt. Quisquis dilexerit Deum. is de proximum animam habet penna. - tam, liberis alis. sancto amore volan. - tem ad Dominum. Qui eumque i m. vi plicatur amore earnali, vinum habet Q in pennis. Nam s anima non habee M alas, & pennas , unde ille gemens,, in tribulationibus dieit . suis dubie .. mihi pennas e νι. J Vide etiam . sva eat, eumdem in Psal. 237. v. a. n. . ti in Psal. a 38. v. s. n. II.
Nune non quidem doctum, sed M. nae mentis iudicem post clam usi Quia censendum r Ex recondita. di particu lari r vel potius ex notissima. atque trita phrasi Augustinum loquutum Ee-eles asticum m .ixitne pium hominem. Sacrarum Scripturarum studiis immersum.& ante Deum postum, Platonis, vel potius Davidis sermonem meditatum Tu autem Pherapono die nobis ablo nosse, an foede Augustinus Platoniaeone eptum ad voea Tet 3 Si honeste i quid latras . ex P atoni a sua λ s laede ieur religiosum virum ad ethnicos Seriis plorea vel obtorto collo trahis. quem adeo eo remode in Divinis phrasibus re linquere poteras 3 Nee autem ea Angustini verba presse proprieque poenitentiam intuemtur 1 sed anti cedentibus. posterioribuiaque aeteritis, hune ce sensum h1bere dueendum est i Fae liusque pennis adsum αtis, di carnalibus atque terrenis ad spiaritalia , & eaelestia advolant qui die. Est enim Augustini perpetuus gematur .
184쪽
Confessionum Lib. VIII. Cap. VIII. 349
renis divelli. ter , animat eaus i quam optime. Aug. Mon. s/ὶ Eι reairebatae , νocafabae cte. - ν aiιob.ιών. non ita tamen. rellaeba ν, s s. Ad. xiv. Ita communiter editi, Et ratis. eo .liem ut patet, signisseat . sirie. II. Val. auni Benedictinis et qui tamen in otiabo Itali n. a. legunti E/sa meos xl. TMod caduam ad sum .e .ama θι. ha --. ρ Dιi ..inti anni , Lue in M. Viii bis dicunt . HSS. Angi. Ea νειi oba. Non inqUt Aue astinus, sero . sed . 5υν- ω εών , recusabat te. Alii, meailohata .3 ae . Et quidpm. non quasi , sed prorsusMSS. Anglicau., tamen. a cammuni nox duo Meim ainii elapsi erant: M sa b1. lectione minime avertere possunt. quam eo obs rvavimus. commendam elegantia . ratioque presse
Tam steri, , solutari pectoris rixa retu reuasus , Alapium t σδι , O amni orationis impetu . qM Mee , g frame . qua oeulis , eetervique exserioribus mstribus interioris hominis mirum in modum commoti alia sessoris istibus illud edi serit: Indecens videri press ae turpe , se tat excultos duaricis ad Caeleste Regn- nou pose adsurgere, quod tam fiuile , O b ue rudes homines raperent. Ris aestibus aν liberum aditum serere, in horaulum abscessiι bosphur quo ute ιυν Alypiam linerim pede post pedem sequentem haud prohibens , quod compertum haberet tarui amisi praesentio inaguum secretum mn uiolari . Ibi sera ptum ira st vario argumenέs r sigiosa improperis . ex eo sumta maxime . quia usque ιum frigida velle, ct c Murae is ea et quum inaescia insura ualuntAs laqueos quaslibes frausis
Um in illa granei rixa interioris domus meae,
quam fortiter excitaveram cum anima mea in cubiculo nostro corde meo, tam via tu , quam
mente turbatus Q , invado Alypium , & exclamo , Quid patimur ὸ quid est hoc λ quid audisti Surgura indoeti & Caelum rapiunt &nos b cum doctrinis nostris sine coroe , ecce tibi volutamur in carne & sanguine i An quia praecesserunt ρο- det sequi & non pudet nec saltem sequi λ Dixi nescio quae talia , & abripuit me ab illo aestus meus, cum taceret attonitus intuens. me. Neque enim solita sonabam , plusque loquebamur animum meum frons, genae , oculi, color, modos vocis, quam verba quae promebam . Hortulus quidam erat hospitii noliri , quo nos utebamur sicut tota. domo : nam hospes ibi non habitabat dominus domus . Illuc me abstulerat tumultus pectoris, tibi nemo impediret ardentem litem , quam mecum adgressus e. ram , donec exiret qua tu sciebas : ego autem non, sed tantum
insaniebam salubriter , & moriebat vitali rer, gnarus q id mali ensem, & ignarus quid boni post pauIulum futurus essem. Abscessi ergo in borium, & Alypius pede post pedem o . Neque Onim
secretum meum non erat, ubi ille aderas . Aut quando nie se affectum desereret λ Sedimus quantum potuimus remoti ab aedibus: ego fremebam spiritus indignans turbulentissima indigna -
185쪽
sso Consessionum Lib VIII. Cap. VIII.
ACh. 386. tione , quod non irem in placitum & pactum tecum , Deus meus, Aug. 31. Mon. in quod eundum esse omnia ossa mea clamabant te & in caelum,l iii I,ί tollebant laudibus, & non illuc ibatur navibus, aut quadrigis, xi' Thebes aut pedibus quantum saltem de domo in eum locum ieram , ubi v IlI. sedebamus. Nam non solum ire, verum etiam pervenire illuc, nihil erat aliud quam velle ire, sed velle fortiter & integre; non semi sauciam hac atque hae versare & iactare voluntatem , parte adsurgentem , cum alia Parte alibi iacente eadentem , luctan
II. Denique tam multa iaciebam corpore in ipsis cunetationis aestibus, quae aliquando volunt homine , & non valent , si aut ipsa membra non habeant, aut ea vel colligata vinculis , veITe soluta languore, vel quoquompdo impedita luit. Si vulsi capillum , si percussi frontem , si consertis digitis amplexatus sum genu , quia volui se ei. Potui autem velle & non sacere, si mobilitas membrorum non obsequeretur . Tam multa ergo seci, ubi
non hoc erat velle quod posse ; & non faciebam, quod & incomparabili a metu amplius mihi placebat, & mox ut vellem possem, quia
mox ut vellem utique vellem . Ibi enim facultas ea quae voluntas,& ipsum velle iam facere. erat, & tamen non fiebat: faciliusque obtemperabat corpus tenuissimae voluntati animae , ut ad nutum mentis membra moverentur , quam ipsa sbi anima ad voluntatem
suam magnam ta) in sola voluntate perficiendam .
ar Tam GaIta, quam mente taνba- is eos manet post mortem damnatἱo .etari in Quid mirum 3 Si erimen vultu is qui legem noverunt . & seeundum celare non possumus: eur nobilissimos illam non operantur, quam aliorum Sancti- Spiritus stimulos 3 Hea gaam dis is &e. 1 Eueherius Lugdunensis Episco. Ictu es . ινimen non prodere vatis tr 3 pus, qui vivere desiit ei rea an. 434 Cleantes apud Diogenem . Immo Spi. Epist. Paraenetiea ad Valerianum enna-xitus. Sanctus Prov. 17. 24. In facie ρνω- tum sumn quam summis laudibus es. Musis Iuιιι splenιia. de Eccles. 8. r. nrt Erasmus ) de vita solitar. &e. ex Sopientia homiai, ures is vultu rivis . seeessu prope Lirinum an. 431. seripta . Et haec de sapientiae habitu de aquis e res med. - Dixerant eredo & hi Perpetuo aequali motu currentibus 4 t cyprianus . Minutius , Firmianus . Cur ergo non se prodat torrens subito ,. Λmhrasu . re asti vias nomιuaveriat a atque tumultuario fragore inundatis sibi quo i quidam nostrum ait . eum laee autem fuit ultima summa erisis. - se a saeeulo in hane beatiorem vitam hoe qua Augustinus prorsus convaluit. A velut stimulo eonetrareti dixerant e re sue) Stiutini iuricti. O coeliam νου- - eo , quid est hoc 3 surgunt indocti rsititit . ct nos or. α Divinum gravis se & eaelum rapiunt , di nos cum doctrinissimumque monitum hocce magno plau is nostris eete n hi In ea me volutamur,su a cunctis Christianis exeeptum est a ti sanguine i Dixerant istud i & id
summorum virorum animos mox oca eireo ipsi postea vim intulerunt reis
cupa Vit . Unde c3 illus Alexandrinus ., gno. aetati S. Doctoris subpar . utpote qui . P do pas perim . α Ita Bia de
obiit anno D. a 4. aut ad summum Mss. ab ipsis visi . Nee non MSs. a. 44s. lib. s. in Ioann. c. 11. ante si s. Cr. unus Med. unus s. Mar. Ricar. nem me Quem non merito terreant haee & Car. At vet. Am. Er. eum aliis eisia Augustini verba λ Idiotae, & smplia ditis. & MsS. 3. Med. Fec & uno S. is ces caelum rapiunt: nos autem docti Mar. perim post p/ὰem . Quasi subin is eum scientiis nostris ad inserna de- relligatur, ροκνει. Sed nitidior est no . A mergiae uer eum sellicet nos insant, fra tedio i in qua verbum fassastus .is & non aediseant. Nimirum acerbior vel, sequebaιον supplendum est. Et fiesen
186쪽
Confessionum Lib. VI u. Cap. VIII, 331
sensus: pede suo pedam meum sequia.. . ti . ne rimarret per lo pia ingam A. Ch.
tu, . Ut est illud apud nos Italoar na. .. nati. - . Aug. 31. MonaMν disrao aue tacebe. Nonnulls tamen natura ἔngenui . Ad. XIV. moaponus tanto emergento arca. proprii iee oti facti sane tenaees, quod si ric. ii. vatino sta tacendum nou censuit 1 unde a maria euperientia am eorum aut naham. XI. Theod
Uurteia mea proxime sequvistis ΘΔ quas avi nimis ineonstantem fidem deprehem. Aeris . fustitis peribas toee.eatis derint et iuxta illud viritia 4. Aeneid. ------- .esitiis p. Dis . innuit stille et etiam Na viam tota Iris. Epitarmi monito.
quibus vocibus i l Graece dieatur . non integra amplitudine bono sere cheis Quis aliique Flere pona dictum, uul. dire eoacti a Sohaias e sa z er memen algi etiam Ore tr.tum tenere poterat Z Mero ..ui .. Ceterum malae fidei ami. Et eur praedicare, quomodo hi Grae. cos inos inerepat Deus ipse Eecies arica lingua exprimatur Anne sumus. in v. i . . Ee 24 sai .en acrae aνιana vocabulo Graeeo I stino. Cinenset ergo amiti, M is perdia . ct via Moesiest Iinguae guarus νddera debet. quibus amicti in a/ animam suam. V: Desadare a
thaeus C. χ6. v. 38. Peartia amem se. Se P. i. n. I . post med. Ossa dicastarquebatue eam a longe . . . si v δενοι tu ιονννο nomisi amasti iam . hiemptaem Et inquies dii r Αlipyus autem so- ών. . fortes, nultis perfeιωιoathas . ἐν quebMur Augustinum e proximo usque Mvirotrosibin ra. ρει a. eoo si ari In hortulum .. not viderat finem Petrus mala nempe ut videret spem trago lae ; sensus litur erit . E terris at Ca Alypius ut videret finem gaudiorum . tum , ad Deum cor elevandum Omne
inu non veto vel animo dieehat Alrpius iusti . & sortes , Simplieianus , Pontili Rugustino. quod expresse Ruth sterni nus, Victorinu3 , Antou.us, duo impe
is Pero von vi scite d amici Ia di din Alss. Antii q. Som. 8a wangi Nis quod, is fidentii rh mero delia considenra det nullus eodex η nobis visus hahet. ca. superbo . perche Leendo altrimen. ...sem , sed omnes. ι eate; unde de
187쪽
uem Confessionum Lib. VIII. Cap. IX.
A. Ch. eirea hoe , seut & eirea verba, aIihi Aua Q. Non. iaci te . tota fides si penes eod. Corb. 11 Α4. X rv. Coram litarius lectionem selectam si sirie. ai- val. hillet . etsi non infietemur . aut bene. aut XI. Thcod. duro & h rbare lectiones omnes in eumdem Vii I risum .hire. Dixerat igitur velle suum facto deliinutum , quod minime aere es.sea , ti integrum sed uelle siriiris, ct iis ure . nos oc. Nune id graphiee pingit, voluntas a semet ipsa divisa , Ee ue. li t duobus fluctibus acta , eum una pariste ads ruehat , elevabatur ad Divinar
At sn ut eum altera parte . terrenis ad hue adhaerente eadebat i At non cade
hal prorsus i ita enim fere Disset qui olim 1 sed aegre aliqua resistentia , N imea . Uaee ex contextu nata eodicis corb. lectione aptius fgnificari videntur . Ad hoe vero es pue, sevi & A. quens Ianstinum p ovocarnua , Annonne Augustinus tui ipsus interpres Quois modo ex Augustino volentibus, atque e stantibus Dei praecepta sunt impossibilia is ipi omet teste, arhiarium suum in duas
voluntates caelessem , atque te renam
qvuntur in imo margine. Iu Lov. Som. - Bl s iis QOIsptulem sam ἰ eorrupte. - nam de perficienda voluntate loqui-- tur Aureust imis . Et vero in MSs.., nullo fere excepto . in antiquioribusia edit tithes, & Rm. habetur , ad va Iti.ιatem Dam. J Corruptam lectionem praeserunt etiam Vet. N Wang Genulisaeam vero M S. S. Mar. Riear. optimus s. Cr. Fes. & Ca . Am. Ece.
Itali , qui mendossem lectionem se
quumve . turpiori alia ratione textum eo; rumpunt i qMι suo fomma placere , h. viaicamonio dana volanti di pende vo .
Non dieit Auen sinus . a salis . sed , iaBIa. Et aliud est , voluntate penderer aliudque . in voluntate persci. Miratur autem Augustinus . tam bene voluntatispi,cita in alienis eoi summanda exse qaut ni mandari . Tantamque reincta
eiam Oeeurrere in ios . quae nc dum
voluntate pendent i sed in ipsa quoque sola persciantur .
In eptam quaestionem amplificat . Portentum nempe Dideri, animi vi unus tam bene , O mox ipsa membra cor Puras obsequi: animam auIem lsum relua pi . Aι id disputationis Ma tam serio , quam ad iugenii exercitationem imox enim sermonem colligens, concludis i Non id monstrum esse , sed animi aegritudinem . qui a seipsa divisis , O in duas inluntates aestractos. auctoritatis suae planiturinem minime exseris.
Nde hoc mositum, & quare ρ Luceat misericordia tua , & interrogem si forte milii respondere possint latebrae poenarum hominum , & tenebrossi mae contritiones filiorum Adam . Unde hoe monstrum , & quare istud ρ Imperat animus torpori , & paretur statim ; imperat animus sbi,&resstitur. Imperat animus ut moveatur manus,& tanta est facilitas, ut vix a servitio discernatur imperium: Manimus animus est , manus autem corpus est .. Imperat animus ut velit animus, nec alter est , nec facit tamen . Unde hoc monis
situm , & quare istud ὸ Imperat , inquam ut velit , qui non imis peraret nis vellet, & non fit quod imperat. Sed non ex toto vult: non ergo ex toto imperat . Nam in tantum imperat , inquantum vult , & in tantum non fit quod imperat , inquantum non vult. Quoniam voluntas imperat ut sit voluntas , nec alia , sed ipsa. Non utique plena imperat , idos non est quod imperat. Nam si pie
188쪽
Consessionum Lib. VIII. Cap. IX. 333
plena esset , nec imperaret ut esset , quia iam esset . Non igitur A. m. 386. monilaum partim velle , partim nolle a sed aegritudo animi est , Aug. 3 a. Moria
quia non C tis adsurgit veritate sublevatus , consuetudine Prae. graualus. Et ideo sunt duae voluntates, quia una earum tota non Na. Tlii .
st , & hoc adest alteri quod deest alteri a)
189쪽
Ne ex iis quoe de uoluntatis diuisione Hseruit, quidquam ad Dam ipsorum ea
sem datum Manichaei arbiIrentur ι ad ecta nunc divertit, aererima clinata Done ostendens. Perperam , π etiam βιue ex duabus in sabilienis οοιum ratibus . duarum memium noluras Aas , bonam unam , alteram malain
deduci. Dissim eumdemque Dise , qui volebat . qui nolebat: qui impe fecto uelle, qui imIerfecto nolle duas in partes cstrahebatur. ει quoniam illi in ab Ecclesia . ct a theatro pendula Doluntate tracto errorem stabilis rivi , ct explicabanι ; ibi S. Doctor urgetr 9 verse argumento in ipsos , asivique haud dissimilibus exemplis additis i acutissise , O ad sensim ei imeit ; ais id argumenti pross evanidum t aut non duas , bonam unam alteram malam r sed utriusque generis innumeras voluntates h ini ad o
Ereant a facie tua Deus , scuti pereunt vaniloqui & mentis seductores, qui cum duas voωluntates in deliberando animadverterint , duas naturas duarum mentium esse adseverant, unam bonam, alteram malam. Ips vere mali sunt a , cum ista mala sentiunt, & iidem ipsi boni erunt , si vera senserint , verisque consenserint , ut dicat eis Apostolus tuu : Fuistis aliquando tenebrae , nune autem lux in Domino ta . Isti enim dum volunt esse lux , non in Domino, sed in seipsis, putando animae naturam hoc esse quod Deus est, ita facti sunt densiores tenebrae b): quoniam longius a te recesset unt horrenda arrogantia, a te vero Iumine illum inania te omnem hominem venientem in hunc mundum 3ὶ . Adtendiis te quid dicatis, & erubstite, & accedite ad eum , & illuminaiamini , & vultus vestri non erubescent s4ὶ . Ego cum deliberabam ut iam servirem Domino Deo meo , sicut diu disposueram , ego eram qui volebam , ego qui nolebam , ego ego eram. Nec plene volebam , nec plene nolebam . Ideo mecum conis tendebam , & dissipabat a meipso. Et ipsa dissipatio me invit quidem fiebat e , nec tamen ostendebat naturam mentis alienae, sed poenam meae . Et ideo non iam ego operabar illam , sed quod habitabat in me peccatum de supplicio liberioris peccati, quia eram filius Adam. II. Nam si tot sunt contrariae naturae , quot voluntates sibi res stunt; non iam duae, sed plures erunt. Si deliberet quisquam utrum ad conventiculum eorum pergat, an ad theatrum : clamantisti, Ecce duae naturae , una bona hac ducit , altera mala illac reducit . Nam unde ista cunctatio sbimet adversantium voluntatum λ Ego autem dico ambas malas, & quae ad illos ducit, & quae ad theatrum reducit. Sed non credunt nisi bonam
190쪽
Consessionum Lib. VIII. Cap. X. 33s
& secum atrereantibus duabus voluntatibus fluctuet, utrum ad thea- A. m. 38s.rrum pergat, an ad ecclesiam nostram , nonne & isti quid reis Aug. 3 . Mon. spondexiit fluctuabunt 8 Aut enim fatebuntur , quod nolunt, ho- na voluntate pergi in ecclesiam nostram, scut in eam pergunt X I. Theod. qui sacramentis eius imbuti sunt atque detinentur et aut duas vir mala S naturas, & duas malas mentes in uno homine confligere putabunt ; & non erit verum quod solent dicere, unam bonam ,& alteram malam et aut convextentur ad verum , &'non negabunt eum quisque deliberat animam unam divetiis voluntatibus
III. Iam ergo non dicant, eum duas voluntates in homine uno adversari sbi sentiunt, duas contrarias mentes de duabus eo trariis substantiis, & de duobus contrariis principiis contendere,
unam bonam, alteram malam. Nam tu Deus verax improbas eos , di redarguis atque convincis eos, scut in utraque mala voluntate , cum quisque deliberat utrum hominem veneno interimat an ferro: utrum landum alienum illum, an illum invadat, quando atrumque non potest : utrum emat voluptatem luxuria, an Pecuniam servet avaritia : utrum ad circumj xgat , an ad theatrum , si uno die utrumque exhibeatur: addo etiam tertium, an ad
furtum de domo aliena si subest occa so e addo & quartum , an ad committendum adulterium si & inde simul facultas aperitur , si
omnia concurrant in unum articulum temporis, pariterque cupiantur omnia quae simul agi nequeunt . Discerpunt enim animum sibimet adversantibus quatuor voluntaribus vel et i m pluri-hus in tanta copia rerum quae appetunt a , nec tamen tantam
multitudinem diversarum substantiarum solent dicere r ita & in boni voluntatibus. Nam quaero ab eis, utrum bonum sit dele. et ari lectione Apostoli, & utrum bonum sit delectari psalmo sobrio, & utrum bonum sit Evengelium disserere. Respondebunt ad singula: Bonum . Quid si ergo pariter delectent omnia simulque uno tempore ρ Nonne diversae voIuntates distendunt cor hominis, cum deliberatur quid potissimum arripiamus ὸ Et omnes bonae
sunt, & certant secum, donec eligatur unum, quo feratur tota voluntas una, quae in plures dividebatur. Ita etiam cum aeterni tas delectat superius , & temporalis boni voluptas retentat inse-xius, eadem anima est non tota voluntate illud aut hoc volens,
& ideo discerpitur gravi molestia dum illud steritate praeponit, hoc familiaritate non punit sd .
sico in moralem sensum abit : dicem, Mantehaeos naturam Physee etiam ma. Iam in homine statuentes , malos . im. pios esse. De quo capitali Manichaeo. rum errore saepe alibi S. Doctor , &nosi Adeoque necessum minime est hie quidquam addere. Quod inde adserit di putantes .ηι inae uaturam hoc se , quos Deus est et duplici ratione verum est ; Doeebant enim Manichae . ut ex alibi observatist constar animam bonam partem esse Divinae substantiae ; Eamdemque animam
ninime posse in peccata fiueret quod
mi tantum proprium est . Cum autem nimis eonstet hominem labi t animam ma tam somniabant . in quati peccata revo. e rentur . Cumque Et ipsorum iudieio nec anima ista a se esse posseti statu bant etiam malum deum cuius eadem anima esset opus , germen . sive Pa