Compendiaria Græcæ grammatices institutio in usum seminarii Patavini multo quam antea emendatior et auctior

41쪽

bonus s

malus , μέγας magnus, μικρος par vias s

αριστος

λειστος et λωιστος β ελτιστος

pejor l

κρειττων

1λάπτων , ελώσων καλλιων καλλιστος pulcher. αισχιστος turpis.

ιχθι ς inimicus. οἱκτιστον miserabilis. ρἀστος facilis.

πλεῖστος multus.

vel in comparativo

εχθι - οικτίων φων λώς πλείων Quaedam in Og abjiciunt ο, et superlativo:

γεραιος γεραιτερος γεραιτατος SeneX. Ita παλαιος, antiquus, σχολαιι ος Otiosus, θερεῖος, aesti vuS i παλαιτερος 3 παλαιτατος : σχολαιτερος 3 σχολαιτατος χοιρει τερος , θερειτατος 1 etc.

Attici formant multa a positivi, c Περρss εο ς. in ος per

- , στερος, ι στατος. μιτος, ακρατε ρος, ἀκρατεστατος, incontinens. ἡσυχαίστερος , ησυχαίστατος, quietus. ελιγ ς, ολιγιστερος, ολιγι στατος et οMγιστος, parvus.. buJusmodi αι δοιος , αιδοι στερος , αιδοιεστατος , ve- erabilis: α κορφος, αμιορ φεστερος, αμορφέστατος , de Ormi δασμενος, αυδιενέστερος , ἀσμενηστατος, lubens e Mrουδαλst τεπουδαιεστερος , σπουδαιεστἀτος , δtudiosus : έδιος s

42쪽

, o De Comparat. et Superlat. .

νος. ιδιαίτατος , peculiaris: υεσος Α μεσοτερος ε 3λεσα. BAT , medius: ισος, ισαι es , ισαίτατος, aqualis : πλησιος. πλ πιαπερος, πλησιασατος, vicinus : λαλος, λαλίστερος, λα- λιστατος, loquax. λαγνος , λάγνι θυρος, λαγνίστατος, salax.

Eamdem formam sequantur orta a sitivis aliarum

terminationum . . M M

Comparativa in αν praesertim irregularia, inflectuntiar ad normam tertiae Simplicium .: ut ό et ἡ πλειων, si πλεῖον, amplior et amplius; τού . τῆς, τος πλειονος ete. Comparatio est etiam ex aliis dictionibus, qua per comparationem migrant in adjectiva. Ex Substantivo. Κερέ . lucrum, fit κερδίων luerosior, κερδεστος, luerosissimus et atri iudD, υ ιτεροζε altior, i ψιωτος, altissimus: κυδος, gloria κυήτων si κου - δοτερος, gloriosior, κύδεστου, gloriosissimus : dici , Deus, tua υρο e, divinior: βασιλευς, rex, ρασιλεμερος, λισιλευ- τατος, regno potentior , et potentissimus; et alia plu

Ex Pronomin . Αυτο, ipse. αυτοτατος, insis Simus. Ex Verbis. Βαλλω, mitto, βελυρος et βελτίων , me

lior, βελτιστος, optimus: fero. φέρτερος, praestan tior, φέρτατος, φερτιστος et φε ιστος . praestantis imus : δεύω, relinquo, δευτερος. posterior. δευτατος, post emtis. Ex farticipio . Ερρωμένος , validus , ερρωμενεστερ=ς γε ξυμ νε ζατος , Validior. Validissimus. Ex Adverbiis . Αναι , supra, ανώτερος, ανωτατος su perior, supremus: κά v, infra, κατώτερος, κατωτατος sinferior, infimus: μαλα, Valde, μι ἀαον, μαλιστα , Nδ' Diqiitreo by Gorat

43쪽

gis, maxime: πορρω , longe , ἔπορρωτερος, πορρώτατος, Io gior, longissimus: -ρα, ultra, περαιτερος, περαιταrste , ulterior, ultimus: εγους, prope , νγγι ρος, εγγυτατος, vel ἐγγιστου propior, Proximus: εξω , extras εξωτερος , εξωτατος, exterior, extimus. Ex Praepositiostibus . 'ab ρ , Supra , t ,ε περος, υπερτατος, Superiors SupremuS: προ , ante, προ ερος, prior, προτατος, et eliso τ, factaque crast, προαγος, πρωτος, primus.

De Patronγmicis. Patronymicum est, quod vel a patre, vel ab aliaqdapiam suae familiae pei sona derivatur : ut Κρο-,Saturnus, Κρονίδες , Saturnius, idest 'Saturni filius: Αια-xia, AE acus, Αιακίδες, AZacides, idest AEaci nepos Masculina desinunt in δες, et formantur a Genitivo

in 'ου aut in ος .

Si Genitivus in ου est a nomine in eς impurum, patronymicum est in ιδες, ut o Κρονος, Καονου Saturnus , ο Κιονι e Saturnius. Si a nomine in ος purum, aut in ας, vel ης, patronymicum est in αδες, ut o ' Ηλιος, 'Η-

Aeneas , ό Amie ς , Aeneades; ό Λαερτυς, Λαέρτου Laertes, ο Λαερτιαλς Laertiades. Si Genitivus est in ις, patronymicum est in ιδες ut η Λητω, Λ8Φοος Latona, ο Λατοι ne Latonius: o Αμφιτρυων, Aμβιτρυωνος, Amphitryon, ὀ Aμφιτρυωνίλς , et inserto α Aμφιτρυωνι-yie , Amphitryoniades . Nomina Vero in sis habent Ionice Genitivum in uος; a quo itidem formatur patronγmicum ζ ut του Πηλ- , ο Πηληιδης, et epenthesi vocalis a , psetis in patronγ-

micis familiaris, ο Πηληiαω, Φου Πηληωλυ, et Ionice Πηλ ianis apud Homerum primo versu llia or; apud quem etiam a rhiλευς aliud est patroυmὶcum Πηλειων ,

Feminina sunt in ας, ις, ira , ωνη.

Si Nominativus patronumici masculini est in αδες et tollitur hi ut o Hλιαne Solis filius, , Ηλιας Solis filia: ο Πριαμι ne Priami filius, ἡ IIριαμις Priami filia. Si Nominativus primitivi fuerit in te impurum 3 patronymicum femininum erit in mQ, ut . Αδραστος Λω

44쪽

Masculina itidis De Dimisurimis drastus, ii Ahamrίνη Adrasti filia: si fuerit in Oe pu-Tum , erit in ωνη . ut o I κάριος Icarius , η I κἀριωη Icarii filia . De Gentilibus. Gentilia sunt, quae patriam, aut gentem significant, aut a patria vel a gentet denominationem habent, desia

nuntque ιιιος, ut ' μκιος Romanus. ινς, - Βυζεπτιος ByEantius. λος, - Ιταλου Italus . νος, - Λατῖνος Latinus, Γερμνος Germanus. ος, - iκὸς Achaicus . υς, - Κολασσεὰς Colassensis. της , - Σπαρτιατης Spartiata. σης, - Περσης Persa.

- , - Λίβυς Libys.

De Diminutivis. Diminutiva dueuntur et a propriis, et ab appeIIativis: varias habent terminationes: usitatiores, quae se quuntur :ων: μωρος, Stultus, , Stultulus.

σκος : ἀνθροπος , homos ἀνθρωπισκος, homunculus . λος : ναυτην, nautas ναυτιλου, nautilus.

ὐc: Διονυσος, Bacchus, Διονke, Bacchulus.

1ula ab: κρένη , fons, κρηxk, ιδος, sonticulus. νη : πολις, urbs, πολίχνη , urbecula . η: η -ῖς, puella, παιδίσκη , puellula. γνω- , Sententia, sententiola. , mulier, γυ-ον, muliercula.

Mae: dolium, αγου ον, doliolam. Maseulina in Feminina in Neutra

45쪽

De Amplificativi . Amplificatis ae nam, quae augendae signifieationis eausa , aut contemptus ergo Sunt inventa , et desinunt , 'ν, ut ' χυλ r l/b O, R labium . . Vide dives, ab ο π O divitiae.., De Uenomrnativis. Denominativa hic recenseri Solent, quae a nomine derivantur: ut a φιλος, amIcus, . Philo: η δειλοτηe, φιλια, φιλοσυνη, amicitia; τὸ φ , amicum: duo

De Possessisti . Possessiva sunt, quae possessionem vel 3 proprietatem significant, et sunt omnia adjectiva: ducuntur autem tam a propriis, tum ab appellativis.

His addunt aliqua in ωδης, et εις exeuntia: quae interdum materiam, interdum similitudinem, seu assectionem, interdum copiam significant: ut λιθος, lapis Llapidosus: γὰρου, gratia; , gratiosus:

De Verbalibus Verbalia sic appellata, quod a verbis sormentur : sere deducuntur a praeterito, quod vuIgo dicitur medium et a passivo, dempta reduplicatione, vel augmento, edaciuita propria terminatione: ut a τέτομα. 3 τσρος, 1

πρῆγμα, res: ab ε λειμι, ψαλιιο Temporum personae, unde Verbalia, et horumia pleraeque terminationes . . sos λογος, sermo. A praeterito quod in επιστολη, epistoIa. vulgo medium dicitur λογιον , Oraculum

46쪽

R Prima persona taeteriti passivi IA seeunda perso- ις 'a Praeteriti in

ersoria

sivi in imΑ tertia persona praeteriti passivi in De Heteroeytb zPα , litterar

δεσμος, vinculum.

γραμμὰ, linea. intestigens.

χαρακτηρ- , Character. κοσμητωρ, princeps.

κριτικὰ , t udiciatis. πι ς, fides. ορχηστυς, Saltatio. τρια ορχηστρια, saltatrix. τρια ορχηστρα, illi a theatri pars, in qua chorus saltabat.

πηριον ποτηριον, poculum. T.νον δακτρον , minervat.

κος, candidus, a Mυσ- , video, et ab imperfecto v teris formae, ut φυγη, fuga, ab a φυγον Ea, quorum character est λ, ν, 4, habent ver

zφασμαι forma Attica. Ea quae a praesentis, versu

47쪽

no Meieroclitis.l νῖτου, dorsum: Iei πυσος, faX: ο σταθμος, Stati O : τ Dσου, planta pedis: ο τράχηλος, collum: ο χαλινος , frenutrit In singulari numero generis Sunt feminini , in duali vero masculini: ἡ γυνη, mulier, τω γιπῶκε: η πAλις, civitas, του πολr . ιi χειρ, manus, τω χεῖρε: η oris, via, τω cum compositis. Attice feminina mnia sic inflectuntur, ἡ τεχνη, ars , τεχνα, η ημερα, dies , τω ἐμ ερα.

In singulari numero generis sunt feminini, in plurali feminini et neutrius: νι κελευθος, via , αἰ κελευθοὶ

In singulari neutriux, in plurali masculini et neutrius, το σταδιον, xtadium, οι στρώδει et τα στάδιM. Variatur genus etiam in eodem numero, atque adeo in

eodem easa; sed vel propter sigmificationem: ut e Priror, equus, ii ι που , equa, et equitatus: ό λιθον, lapis, εἰ λιθος, lapillus, seu lapis pretiosus: vel propteν dia laetum rut communiter masculina, ό άσλλου, fuligo, ο βωλος, gleba, ο Θμος, testudo templi, Attice Ieminina sunt, ἡ αest

Dieroclita numero . Duali et plurali carent nomina propria; itemque ut plurimum ο αὰρ, aer . int, mareὲ - terra; τἰ, ris, ignis: τὸ έλαιον, oleum. Singulari et duali carent sesta; ut τὰ Κρόν- , Saturnalia , τὰ Διονύσια , Bacchanalia, Ψά ολυμπια, Olympia: nomina quaedam urbium: ut Αθηναι, Athenae; Θῆβαι, Thebae; Mεγαρα, Megara: ita, αλ τα, necessari ad victum, ουπιτιμια, praemia; ονὲίρατα, somnia, cum

pluribus aliis. Heteroclita casibus. Ex his qMedam sunt deficientia.

Nullus casus habent nomina litterarum, Ut αλφοι, ρη-eta: omnes numeri a quatuor iisque ad centum , ut νε, ε, quinque, εξ, sex: quae apocopen patiuntur; ut δ. pro δωμα, domus; τροφι pro τρο ιμον , nutrimen tum: aucta poetice per pRragogen, ut τοῖς δακρυεΦι, lacrymis, ποντο Φιν, e ponto. Similiter βρέτας, statua ἰερωες, eorpus; σεβας , Veneratio; οναρ, Somnium, of λος, utilitas 3 σελας , lumen, νῶκαρ , torpor; ι , d vum ἱ-, satum, eum aliis. Item pleraque D

inina peregrina, ut , David, Δανιὴλ , Daniel.

48쪽

Unius tantum casus eSt ῶ 'TU, O amice, et o amici. Duorum Casuum ambo, ambae, placentae , τους x placentas: αττα pro

49쪽

Heieroclita declinatione. Quaedam neutra in αρ gentiativum habent in arος, ab inusitatis nominibus in a. ut το ἡ παρ , του ii πατος , hepar, ab ηπας: sic ἡμαρ, dies; ει δαρ, esca φρεαρ, puteus; στεαρ, adeps δέλεαρ,

illecebra: ο νειαρ, ut alitas οὐδαρ, mamma κτεαρ, possessio. His addi possunt το του υωος. aqua; τὰ νύς, τος ωrος, auris I τὸ σκω ρ, του σκατος, Stercus, το ναρ, του ονει ατος, Somnium, et alia.

Quandoque nomina ejusdem rei sumunt casus a diversis: ut is γυναιξ, inusitatum, pro quo K γυνῆ, mulier, τῆς γυναικος, τῆ γυν- 'ν τη, at , sine ξ: interdum at αδα ab αναξ, rex : tria ἄναξ, νοξ, γ λαξ, genitivum faciunt in κτος, pleonasmo litterae τι

is, a nominatiVis ε αναξ, reXs εἰ-, noX, τὸ γαλαξ pro quo γαλα, lae. interoclita Uncope. inque nomina in ηρ patiuntur syncopen: ἀνηρ, Vir, του ανερος , et, deinceps post lyncopen interposito δ s ανδρος, ω ανερ. uatuor non rabent syncopen, nisi in geniti Vos et dativo sing. τερος, rρου , τερι, τρι : πατηρ, pater, ἡ γαστν ρ, venter, η μ, rnρ, mater, η θυγάτηρ, filia. Haec omnia formant da ivum pluralem in απιοῦ quidam tamen Volunt γαστῆρ-

Heteroclita contractione. Terminationes plures habet tertia declinatio per crasin factas. ό Σιμως Σιμους, Simois, του Σιμοεντος Σιμούνα

50쪽

Substantiva in υς ως contrahuntur in Nominativo, Accusativo et Vocativo plur. ut . βοτρυς, τί βλευος Tacemus, οἱ βοτρυες βοτρυς, του β τρυας βοτρυς ω βοτρυες βοτρυς; . ιχθυς , του ιχθυος, piscis, ει ι Θυες τους εχδυας ιχθῶς : ex hujusmodi nominibus oritur quarta declinatio nominum apud Latinos. Impari syllaba in Oue similiter contrahuntur in tribus illis casibus plur. ut o βούς, του βοος, bos, οἰ βόες m, τους βοας βους, Dorice βοις, ω βοες βρυς .

Item ναυς, navis era et τας, et ω ναυς. Sic γραμ, anus, Vetula.

Nomina in is εος, et in υ, εου crasin patiuntur in Dativo singulari, Nominativo, Accusativo et Vocativo plurali: ut ο ηλὰ, του ηπος, Suavis, τῶ ἡni ηαῖ, οἱ et αἰ ηnες ηδεὶς , τούς et τας ηδέας ηόεD, ω ηδέες

Comparativa in ων contrahuntur in Accusativo singulari communis Mneris , elisa Ionice littera ν, ac deinde Attice facta crasi ex o, et sequenti vocali ; ut α et ά μείζων, major: του et την μεί νοι, μείζοα, tum in tribus casibus pluralibus, Nom. Acc. voe. .mnis generis: οἰ, αἰ, et αε μείζονες, μείζοες, μειζους, τους et τας ριείζονας, μι - , μειζους et ω μείζονα , μεί-

In casibus aliquibus contrahuntur etiam haec: η ερις, sis, ἀι εριδες, τιις εριδας, ερεπ: hi καλτις, urna, αἰπιδες, τἀς κ. ἱλπιδας, καλπεις : o et a ορνις, οι et ἀι ορνιθες, τους et τἀς ορνιθας, ορνεις : ἡ κλεῖς, clavis, της κλειδος, τη κλειλ, τη, κλειδοι et κλεῖν, et in plar. ἀῶ κλεῖδες, τὰς κλεῖδας, κλεῖς : o σαος, sareus, σως Ritice, τὼ σαον σῶν, τούς σαους σῶς, τα σαα σῆ.

Pronomen vel est primitivum, vel possessivum, Vesdemonstrativum, vel relativum, vel indefinitum: