Armamentarium scientificum. In quo reposita ordinate et breuiter illustrata continentur, axiomata, pronunciata, dicta philosophica in primis & theologica; ... a R.P. Henrico Marcellio è Societate Iesu. .. 1

131쪽

INDEX

tiam. n. s.

Quod proprium est melioris rei melius est, quam quod deterioris . n gQuod magis proprium est rei, eidem est melius. n. 7. Qui tollit proprietates tollit essentiam. T. I'. d. 2.

Omnes gentes habent sicuti peculiaria mala, ita etiam peculiaria bona. Prudentia generAtim. prudentia est habitus agendi vera cum ratione circa ea, quae homini bona sunt,

vel mala. T. 2y. d. I. n. I.

Prudentia est primus fons officii. ib. d. L. n I. laudentia est lucerna corporis nostri. ibid. prudentia est regula virtutum moralium. ib.n-2. Pludentia est forma virtutum moralium. n. 3. Principium formale virtutis est bonum rationis. n. 6. Prudentia est mater sortitudinis. nu. Prudentia potest salii speculative non practicE. num g.

Nemo est prudens, nisi qui

est bonus. ib. d.3.n.I. Conam vitam scientia persecta e mei t. ib. n. 2. qui moderatur sermones suos . doctus de prudens ςst. num. 3.

Custos prodentiae est Teis

perantia. . n. 4'Iutemperantia corrumpit aestimationem prudentiae. n. s.

I udentia gubernatrix. Prudentia est virtus pro pria eorum, qui aliis prae .

sunt. ib. d. . n. I.

Viitutem persectam habere debet, qui imperat. ib.n 1. Beata est Res p . cui dominatur princeps sapiens.

Finis Politicae est RI citet vivere. ibid. Integritas praesidentium salus est subditorum. n. 4. Ad Regis exemplum orbis

componitur. n. s.

simia est in tecto Rex, fatuus in solio. n. T. Gubernatio bona plura requirit, quam leges & lit

teras. ib. d. s. n. r.

optimatum gubernatio sepe mutatur. ib. d. 7 n 6. Principatuum pluralitas noest bona. ib. n.f.

Pueri

Pueri magis sequuntur ea, quae vident, quam, quocaudiunt. Tit. O. d.2. n. 7. Puerilis delectationis velox est transmetatio. T. fr.d n. II. Puer potest esse Mathema ricus : Sapiens esse non potest. Tit. I. d. 3.

132쪽

INDEX.

punctum. Punctum est,cuius pars nulla est. T. M. d. 6. n. I.

Lx quolibet pucho ad quodlibet punctum duci potest

linea. ib d. 7 n. f. Pusillanimitas. Vide, Ma- AEnimitas ta super La. Quadita .

QV lixas est , qua qui

dam dicuntur quales.

Qualitas est perfectiva subitantiae. ib. d 2. n. I. Qualitas est forma substantiae. ib. n. 2. Substantia nobilior ocibiliores haber qualitates.

Qualitas est nobilior quantitate. ' n. q. Qualitas sormam consequitur, quantitas mateIiam. nu. s.

Quale est posterius qua Ii

Quale nobis est notius qua

nis prima qualitas magis est ad tua , quam eius

contraria sit resistitiua. T. 43 d. r. n. Q ant/t- generati . Quantitas sequitur materiam, qualitas sol mana. Tit. 2I. d. 2 n. IeQuantitas assimilatur materiae , qualitas formae ibid. n. 2. , Quantitas non est de gene-ie activorum. n. 3. Quantitas non recipitur ira subiecto spirituali. n. Quantum numerabile multitudo est , mensurabile magnitudo. n. s.

Omne quantum est diuisibile. ib. d. s. n. f. Magnitudo est id . quod in continua est diuisibile.

Multitudo est id, quod in

non continua est diuisibile. n. 3. Omne quantum est aequaualteri , vel inaequale.

d. A. n. I.

Omne quantum vel est finitum veI infinitum. d.

n. I.

Quantitas uva, lata , o profunda. Linea est quantitas unius dimensionis. ibid. d.

Linea est longitudo latitudinis e pers. n. 2 Superficies est quantilaaduarum dimensionum. ibid.1uperficies est, quae latitudinem di longitudinem tantum h bet. ibi αLinea in latum est indiuisibilis, superficies in pro fundum. ib. o. .

133쪽

Recreatis.

Linea prior est superficie .

Longitudo prior est latitudine. ibid. Omnis linea & in se , α inquamuis aliam duci potest. n. F.

Nulla dies sine linea. n. s. Corpus est quantitas trinae dimensionis. ibid. d. 8.

n. I.

Corporum penetratio non datur naturaliter. ibid.

REquies di ludus in vita

videmur necessaria. T 9. d. io. n. Arcus semper intensus rumpitur. is n. Iucundillima est nauigatio

circa terram , ambulatio circa mare. n. 8.

Violentum.

Corpora duo impossibile est esse simul. Ω- Muod est aptum moueri, idem & quiescere. T. 49.

d. Io. D. I.

Natura est principium motus & quietis. ibid. Quod est aptum quiescere, idem&moueri. ibid.

Quies omnis est iii tempore. ib. n. L. Animalia conseruat requies. n. s.

Mumana omnia ad operandum assi due sv ut imbecilIa. n. - . Animorum impetus assiduus labor frangit. n c. Animalial, quae nimis faborant , minus vivunt.

Cui es est summum remedium membri assecti.

Anima quiescens Et sapiens.

T. I 2. d. I. u. 1. R elatio, Relatum. Relatio praedicamentalis est accidens reale , cuius to tum esse est,ad aliud esse. Tit. s. d. 2. u.I. Relata sunt simul natura.

Relaιa dicuntur ad ea, quκ

conuertuntur. n. 3.

Uno relativorum definitε cognito. alterum quo'que definite cognosci nece in est. nu. 4. a Relatione non denominatur aliquid, quas exterius existenter sed inhaerente. nu. s.

Quod in unoquoque rela liuo est ratio fundandi propriam relatione, idem est ratio terminandi alte

Iam correlationem. n. . Rettoo.

Religio est virtus, quae Deo

exhibet cultum tanquam primo rerum omnium principio. T. 27. d. I. n. 7.

Deus colitur fide, spe , dccharitate. Ib. n. r.

134쪽

Sacrificium est omne opus bonum, quod geritur ut in sancta focietate Deo

inhaereatur. n. 2.

Optimus animus perfectissimus Dei cultus est.

Fulcrum imperiorum est religio ge pietas. n. 7. Vide, Piet- . Reminiscentia. Nullum animal reminisci praeter hominem potest. T. 4Ο. d. 3. n. I . Non reminiscimur post mortem. ib. n. . Vide, Memoria. Retugnantia. I Iialla repugnantia possitne simul reperiri in eadem re. Tit. 6I. d. I. n. 4. vide verbo, Onesi . Sanguis.

mentum animalis. T. I. d. t. n. 3.

anguinis copia caloris indicium est. ibid.

Sanita . Corpora fana permultos serunt errores. Tit. ε .

d. 2. n. 2.

In corpore affecto facilis en ostensio. ib. n. I. Corpus de anima sibi inuicem compatiuntur. ib.

d. I. n. a.

Melior est animi aequitas, quam corpolis Lauita .ib. u. .

Α Canitate in anima sit sanitas in natura. T. 33. d. o.

n. Ist.

Sapientia. Sapientia est rerum humanarum dc diuitiarum scie-tia. Tit. I. d J. n. . Signum sapientis est, posse docere. ib. n. H. Occultae musiees nullus res pectus. n. s. sapientis est loqui senten

tias. n.7.

Sapientis est ordinare , ac

non ordinari. n.ηQuando vita contemnitur

etiam doctrina vilipen 'luxJ ib. n. 2. Sapientis est,non disceptare

denominibus. n. Io

Sapientia non inest homini

a natura . n. II.

Sapiens fit alius ab alio. ib.

d. c. n. I.

Vbi fuerit humilitas , ibi de

Sapientia. n. 2.

Id sapit quisque, quod qui si

que didicit. n. . Auloedus sit, qui Cith. r*dus est te non potest.

Nemo mortalium omnibus horis sapit. n. g. Sero satiunt Phryges. u. 7.. Accepto malo sapiunt stulti.

n. s.

Euentus stultorum Magister est. ibid: Feliciteris sapit, qui alieno ὸ periculo sapit. n. s. Vir sapiens vates est opti

mus. n. I

x iiij.

135쪽

INDEX.

sisti Detio. Modus satisfaciendi sequitur modum essendi. T. M. d. . n. s. scientia. Scirc.

Scientia est cognitio rei per

causam. T. 3o. d. 2. n. I. . scire est rem per causam cognoscere. ib.n.2.

Nihil lcitur, sine causa. n. . Indisciplinati est, quaerere causam, ubi causa non da tur. ibid. Omnis homo naturaliter seire desiderat. ib. d. .n. I. Addiscere omnibus hominibus est iucundissinium.

ib. n. 3. scientia non habet osorem. nisi ignorantem. n 6. Quomodogignator Scient a.

Omnis doctrina, omnisque disciplina . inin Troii, eae praecedente fit cognitio

ne . Ib. d. q. n. I

Ignota per nota nobis in

notescunt. Ib. n. 2.

Quidquid constat, vel sensu constat. vel ratione, vel reuelatIOne. in . . Omnis nostra scientia pendet a sensu. n. 4.

uniuersalissima sunt nobis cognitu dissicillima. ii sVarietas scientiarum a Datura prognata est. ib. Cuiusque facultatis persectio natura, disciplina, de

exercitatione coparatur. ib. d 6. n. 7.

Docilis ab alio, soleis sit sapiens a seipso. ib. n. I Scientiae obiectum. Vnius ut unu, una est scientia. ib. d. I. n. Tobiectum materiale est comune scientiis, Dimal

non item. n. 2.

Omnis scientia supponi;

suum obiectum. n. 3.

Quod non est , nullus scit quod quid est. ' - ibid. De essentia habetur scientia desinit tua , de proprieta

tibus demonstrativa. n. Non Ens non est scibile. ib.

d. 8. n. r.

Solum Ens reale est scibile.

Falsi non est scientia. n. 3. Nihil scitur nisi verum. D. .pe Accidentibus non est scienti demonstrativa. ib. Scientia est eorum, quae aliter se habere non possum. ibid. & n. 8. De Ente per accidens non

est scientia. Ib. n. 6.

Scientia est de ne eessariis. ibid. Obiectum scientiae est Ena

per se. n. T.

Obiectum scientiae est ia- generabile& inςorrupi

bile. n. ' Scietiae omnes sunt uniuersales. n. IO.

Ipsum scibile est aeternum.

n. II.

Scibile quod est, est demo

s irabile. D. I 2.

Sciens non est, qui non ha-

136쪽

INDEX.

bet causam , perquam Iesest n. 13. Minnias entia. Eiusdem scientiae est, eon siderare totum dc ParteS.

ib. d. s. n. I.

Eiusdem scientiae est, con siderare finem, de ea, quae sunt ad finem. ib. n. L. Σuisdem scientiae est, considerare subiectum, ac λccidentia subiecti. n. 3. Iiusdem facultatis est, Verum de verisimile videre.

Eiusdem scientiae est, agere de eo , quod est tale, α quod videtur tale. n. s. Omvis scientia prius me- . thodice agit de extremis simplicibus, quam de coinpositis. T. 2 . d. IO. D. 2

cientiarum disinctio , ohecificatio. Scientiae specificatur ab obis

Omnis scientia sumit nobilitatem suam ab oblino.

ib. u. L.

Scientiae subalternae non faciunt numerum in scientiis. s.

Omnis cognitio practica fundatu; in aliqua specu

Praetteae finis est opus, spe cuiatiuae vcritas sPer speculatiuam scimux, Vt sciamus,pet practi eam icmus , ut operemur. n. s. Intellectus extensioue fit practicus. m. 7. Scriptura. Scriptura est liber sacerdς-tatis. T. 31. d. 8 n. FVerbum Dei est pharmacua domnes animae morbos. ib. d 6. Verbii Dei est manna cuiuslibet saporis. n. Flu scriptura agnus natat Scelephas mergitur. n. 8.seditio seditio oritur propter ina: qualitatem. T.2I. d. 7. n. c. Sex. ectus, vide aras. S. Ms inentire. sentire commune est omnibus animalibus. T. 37M.1

n. I.

Sensus recipit formas sin

materia. ib. n. a.

Quod a sensu percipitur, hoc agendo sensum mo-

entire est qu0ddam patLib. Vnus senius unius est opp' sitionis. n. 6. Sensus fenestrae sunt animet.

Nil nisi corporeu cadit sub

sensum. Ii. svi res agit in sensum, ita abso cog 0scitur .d.7 .n.I. Sunsus non accipitur circa proprium obiectum. u. 2. Error sensuum ad O stiniatiuam pertinet. n. .

Sensus de stabile in actu necessiario sunt simul. v in. Sensus de selisibilis idem est actus. idi d. Sensus percipi; cola praese-tia. n. s.

137쪽

1NDEX.

Sensus est singularium, intellectus uniuersialiv. n. c. Iola qualitatum exuperantia sentitur. ib. G. .n. I. Vehemens sensibile laedit

sensum. n.2.

Tangibilium exuperantia non modo sensum ; sed Monimal corrumpin n. 3. 4ensus non delectatur extremis. n. 4.

Q. 2. u. I.

se us. Iure naturae nemo seruus est nemo Dominus.T. Id. 3. n. I.

Quidam natura serui sunt, quidam Domini. ib. n. 2. Quisque est sui iuris an iis, quκ pertinent ad statum

vitae. n. l.

Vide, s. Domin-. Nulla. semitus turpior est, quam voluntaria. ibid.

Bonus etiams seruiat, liberest, malus etsi regnet seruus est. ibid. Signi eatist. Significatio totius oratio-Nis conflatur ex significationibus partium. TU .

d. f. n. I.

Significationis potius quam vocis habenda est ratio.

Vniuersalis enunciatio aequipollet aggregationi λ omniumduarum singularium. ib. n. s. Qui totum dicit. nihil e cladi r. ib. n. Particularis en elatio aequi pollet disiunctioni suarum singularium . nu. s. De aequi pollemibus idem est iudicium. n. G-Simιsitudo. Similia sunt, quorum qua litas est una. T. .. d. I

nu. I.

similia dissimiliaque pex

qualitates solas dicuntur.

De similibus idem est iudicium. n. 3-

uod in uno similium valet, valet & in caeteris. n. Quod non valet in uno s- milium , non valet in cae

teris. u. D.

quod rei melioris si lius, id est melius. n. 6- Omnis similitudo claudicata

Similitudo communior est, quam identitas. d. s. n. i. Similitudo est eausa deceptionis. n. 2 Non tam ouum ouo est mile. n.

Omne Ens enti comparatum aut est simile,aut dissimile. n. s. singulare. Vide,Indiuntuῶ ta Vniuersale. Sitis. Vide, Sit- Situs est dispositio totiua corporis coniurgens eπvbieationibus partium. T. cI. d. i. n.

138쪽

INDEX.

Dispositio est ordo haben .

tis partes. ib. n. 2. ordo est habitudo ad unum primum. n. 3. Omnia ordine cotinetur. n. Res naturales coliguae sunt inter se usque ad caelsi. ib. Sobrietas. Vide, Ab nen rin, Tempe ntia. S. titas. Improborum sodalitas mater est flagitiorum. T. 7.- d. 3. n. 8.

Vna scabiosa ouis totum gregem inficit. ibid. Quales amicos quisque habeat, talem scias. ib. n. 7. Inter bonos bene agitur.

Vide, Amicitia.

Somnus est persectissima ruies animalis. T. 4'.

Somnus est quies virtutum animalium,& labor naturalium. ib. n. HSomnus est otium animae.

Somnus est propter salutem animalium. n. I . Refrigeratio 'somnum conciliat. n. I . Somniculosi semper grauantur capite. n. II.

Spatium. Vide , Finitum,

aeuaelibet species generis perfectioris nobilior est qualibet specie generis imperiectioris Td. d.' .n.IEx duabus speciebus non componitur tertia. ibid.nu 3. Species ad inuicem non de bent permisceri. n . Species entium sese habent, ut numeri. ib. n. . De quocunque negatur gemnus , de eodem negatur αspecies. n. s. Omnis species includit in se genus superius. n. 7. Spes. spes est anchora vitae Chii .stianae. T. 3. d. 3. n.

Spes est galea salutis. ibid.

spes est primum remedium afflicti. n. 3. Spes, quae differtur, ami-git animam. n. .

Cnristiani hominis spes

Christus est. nu. s. In parietem caducum ne inclines. n. c. Fluvii sursum suere non possunt. n. T. Qui spem non habet ad Iem non perueniet. idi.

Nulla re magis , qua desperatione desipimus.

In spe iucunda sunt, qua

praesentia cum sunt,prodesse vel oblectare vigentur. Tat.1 . d. nu. 3

139쪽

INDEM

Sώbstantia fetundum se. Solius substantiae est desi

nitio. T. IT. d. 2. n. I.

substitia est eas per se subsistens. ib. n. 2. Primae substantiae magis entia sunt, qua secundae. n. 3. Genera & species substantiatum non sunt substan

tiae. n. 4.

Ablatis primis substantiis impossibile est , aliquid

remanere. n F. ubstantia non eomponitur ex non substantiis. n. 6.

Substantia non est per se sensibilis . n. TNulla substantia est in subiecto. ib d. q. n. I. iεubstantiae nihil est con

trarium. n. 2

4ubstantia non suscipit magis & minus. D. ,. Omnis iubstantia est susceptiua contrariorum .i n. . Substantia in ordine ad accidens. Ax accide oribus cognoscii ut substantia. ib d 3.n. t. substantia est prior Iatione, quam sit accidens. nu. 2. substantia est prior cognitione, quam sit accidens.

n. 3.

substantia est prior natura, quam accidens. n. . Substantia est prior tem pore, quam accides. n.I. Nullum accidens inuenitur

absque substantia. ibid. Aliqua substantia inuenitur absque accidente. xbid. Non oportet perdere substantiam propter accides.

Superbia. Superbia est radix omnium vitiorum. T. 28.d 6. n. Ioia Superbia est regina omnia vitiorum. ib. n. I. Vide Humilitar. Superficies. vide Euatitare. Upicio. Omnis homo ex se aestimat alterum. T. a d. s. n. x Facilius vitia cuiusque quam virtutes intendis mus. ibid. net. Uspicio est 'enenum ami

citiae. n. 3.

Tolerabilius est , iudicare malos bonos , quam bo

nos malos. n. 6.

enes sunt maxime suspiciosi. v. s. DBgismus. Omnis syllogismus est argumentatio formalis.Tit.

s . d. IO. n. i.

Quaecumque sunt eadem uni tertio , sunt eadem inter se. ib. n. A. Quaecuque non sunt eadem uni tertio, nec sunt eadem. inter se. .

Omnis disputatiost ex quibusdam praesuppositis. n. Coclusio sequitur debiliorispat tem antecedentis. n. s.

Cocluso n6 destruitur , uia. destruantur praemissae n. sArguere in contrarium nota est soluere argum aura.

140쪽

INDEX.

Demonstratio est syllogin

mus, essicietis scienciam. d. II. n. I. NAZI .

O Moe animal praeditum

est sensu Tactus. T. S. d. s. n. I. Tactus fundamentum est sensuum aliorum. ib. n. 2. Tactus est sensus icmperamenti. ib.n. s. Tactus est sensus vitae. n . Tactus est sensuum vilissimus. ib. n. s. Tactus homini est excellentissimus. n. 6. Tactua bonitas temperaturae bonitatem arguit. n. 7. Tanto inter homines homo est aptior mente, quanto est melioris Tactus.

Temerarium Adicium. Semper temeritas noxia est iudicanti. T. 32, d. 3 n s. vide, Audacus, Constium. zuspicio. Temperantia. Temperati est appetere, quae oportet, & sicut oportet. T. 28. d.2. n. I. Temperantia optimum est vitae tuendae medium ibid.

n. 2.

Nemo niabo corripietur,ri cauerit accuratu crutates. n. I.

Studium finitatis est, come indere citra satietatem ib.

ordo est optima rei cont-mitas cum natura. n. I. Temperantia omnium virtutum est fundamentum.

Intemperans adolestentia effoetum corpus seddit.

n. 7.

Te u generatim.

Nihil de tempore habetur

nisi nunc. T. 62. d. 2. n. I.

Praesens nullum habet spari

t Ium. n. 2.

Nunc nunquam est alias n.3Tempus est unum. n. Tempus est in Omnibus .n. s. quae generantur& corrumpuntur , mensurantur a tempore. ib. n. s.

Tempus potius est eausa corruptionis , quam generationis. n. 7.

Duratio Ionea ta breuis. Diuturniora sunt praestan

tiora. ib. d. I. n. l.

Quod semper aut plurimum eit utile, melius est, quam quod aliquando.

Quod saepe fit, prope accedit ad semper. n. . Non quaerendum, quid semper nat ; sed quid ut plurimum. n. .

una hirundo, non facit veri

num. s. '

Felieitas est operatio secundum virtutem perfectam in vita perfecta. n. s. Felices a miseris, quoad vitae dimidium vinit differunt. ib. n. 7.