장음표시 사용
351쪽
videre cupientibus, non indice digito, ut moris est, sed medio porrccto demonstrauit, parum vi rum,& effoeminatum innuens. Hac ergo de cautasse maximi contemptus signum & erat, & est di gitum in hunc modum cssiormatum ostendere, ut etiam doctissimus retulit Nebrissensis in com mentariis in Persium, nec non in Chiliadibitu
Quot nominum generibus usi fuerint Romani tum miri, tum semi r quot Graeci , Trium literarum homo quid apud Antiquos, quid apud Flautum. C A P. XXXVIII. .
onsueuere Romani quatuor uti generibus nominum, Praenomine vid licet,Nomine,Cognomine,& Agno mine , ita tcstantur veterum monumenta scriptorum , ita antiqui lapides, qui .Romae,aliisque in locis adhuc extant, ita Prudetum res nsa , Imperatorum rescripta : Gordianus Imperator l. . Cod.de testamentis. Si in nomine, vel praenomine ,seu γgnomine, seu agnomine testator errauerit. Iustinianus in g. uis, in si .delegat.Sipsas in nomine,cognomine,praenomine,agnomine legatar' testator errauerit. In quo auicin quatuor hae
352쪽
nominum species diis erant ex Charisij Sosi- patri verbis patebit. Propria sinquit nomina in Grammat.
quatuor steries diuiduntur,praenomen, men, gnomen, nomen, ut Publius Cornelius Scipio Aphri canim. Praenomen est quod nominipraeponitur,ut Publius : Nomen,quod familiae originem declarat ut Comnelius: Cognomen,quod nomini subiungitur,ut Scipio: nomen, qi dextrinsecus adiicis et, ut Aphricantu.Idem fere habent Isidorus noster, Dioniedes Is Origin. I. Grammaticus, & ex ipsis Alciatus: quod licet sic I fp 6. se habeat, frequentius tamen tribus duntaxat usi Dy0m l I.
sunt ex his nominum lpeciebus antiqui, nomine punct. e cvidelicci, praenomine,& cognomine: agnomina
enim nisi vel ptaeclari aliquot duces ante Impe- xij tempora, vel Imperatores deinceps a deuictis vel a se ipsis, vel a suis exercitibus Prouinciis
v stirpabant &haec tot,quot deuictae fuerant Prouinciae, ut videre est in Triumphalibus Seueri,&Constantini arcubus Romae, & alibi, nec non in Institutionum Prooemio. Vsos autem praedictis nominum speciebus antiquos praeterquam quod librorum ab ipsis exaratorum tituli hoc praeses erunt, docet Vlpianius I. C. in l. Haeredes 1 1 I. siquid postfactum. D. de test amentis. & in l. i . D.deliberis,& posthumis, nec non Iulianus in l. Si ita scriptum. β. sed ct Him in Praenomine, nomine, ct cognomine. D. de bonorum possessione secundum tabulas.Praeclarus Philosophus & concivis meus seneca. Si quod a Seneca accepises, Annaeo te diceres De benefi-
debere, vel Lucio,non creditorem mutares sed nomen: ς -
stare cognomen, idem tamen ille esset. Plutarchus in Quaestionibus Centuriatis Romanis,quod opus-
353쪽
Geniat.l. . cap. . l. Emendat.
culum Problemata vocant nonnulli. Viuntur imtem nominibus foeminae duobus, tribus viri. Ex cuius verbis illud declaratione indiget, quibus nimirum nominibus uterentur Romanae taminae: Alexander ab Alexandro usas suille nomine ac praenomine asserit, cuius etiam opinionis fuit Carolus Sigonius.Verius tamen est caruislei' nominibus si minas,nominibusque duntaxat,ac
cognominibus, quibus distinguebantur, v fas, ut eruditissime disteruere Antonius Augustinus Iosephus Castilioneus, & ante illum sensisse visus est Onuphrius Patauinus. Quod probatur optime negariuatum veterum autoritate scriptorum
Liuij, Dionysj, Pliniorum, Suetoni j, Taciti, &
aliorum, qui nunquam muliebriu praenominum meminerunt: tum lapidum, in quibus nullum mulierum Praenomen reperitur inscriptum, ut videre est in Iacobi Magocliij, Petri Appiani, Cyriaci Anconitani,Aldi Manutij,Iani Grutteri,Iusti Lipsi j antiquis marmoreis inscriptionibus, nec non apud Castilioneum, qui quam plurimis inscriptionibus, quae Romae adhuc extant, suam confirmat sententiam, inter quas illa quidem meo iudicio ccleberrima. quae extra Portam Capenam via Appia ad S.Sebastiani visitur hodie in monumento, quod vulgo Capo di bove appellatur.
CAECILI ECRETICI. F. METELLAE CRASSI. Neque obstat Valerii Maximi nomine, qui cir cumfertur ii bellus,decimusque operum illius, &
354쪽
in Epitomem per Caium Titum Probum dicitur
redactus, in cuius calce varia mulierum praenomina connumeratur,cum quia liber ille supposititius est, ideoque inter Valerij opera iure ab Aldo Manutio, & plerisque eruditis viris non est agnitus, licet Alexandro ab Alexandro, Alciato,& aliis recensioribus imposuerit, dissimilitudinem Valeriani styli in eo parum aduertentibus,& reuera semper mihi suspecti fuere isti Titi probi,Septimi j Romani, Corneli j Nepotes,sicut& Beros,Xecophontes,Sempronij,& caeteri Vi-ierbiensis Atinii pseudoscriptores; tum quia nulla ex his, quae ibi referuntur , praenomina, vel in scriptoribus classicis , vel in lapidibus quis deprehendet, Caia semper excipio, quod commune mulieribus pr nomen fuit,in lapidibusque ad distinctionem virilis praenominis D. inuersa
sere semper reperitur scriptum. Sed iam ad virorum nomina. Graecos etiam aliquos tribus usos fuisse nominibus,vno scilicet proprio duobus ex ς usa aliqua quaesitis , ex Aruntio Claudio tenet Vbi supra. Alciatus,vi in hoc exemplo Alexander Dardanus Paris, Achilles AEacides IIoetan iam c. id est, pedibus celer. utriusque testimonia apud amores notiora, tuam ut opus sit adducere: frequentius tamen duobus solitos esse denominari Graecos, altero proprio, altero Patronimico,inuenio apud riptores : Homerus enim Atridas Menelaum,& Agamemnonem, AEacidam Achillem, Tydidem Diomedem frequenter appellat. Nec non VergiliuS. Et gemini Atrida Danaumi exercitus omnis,
355쪽
Saevus ubi j Eacidae talo iacet Hector. - Danaum fortissime genui
Eneas Anchisiades, sidus Achates&sexcenta eiusmodi apud eundem,& alios Poetas Latinos a Graecis suinpta, a quibus puto mu'tuatos fuisse maiores nostros Hispanos Patronia mica,quibus nunc etiam utinaur, siquidem Perea a Petro,Sanchea a Sanctio, Rodriguea a Rodeci-co Fernandea a Fernando, &c.constat esse deducta.& haec de Gra cis & Hispanis. Quod attinet ad Romanos, certum est apud eos nullum tribus insignitum nominibus .nisi qui aut ingenuus, aut liber dilet. Quintilianus. Propria liberi,qua nemo habet nisi liber, praenomen, nomen, cognomen,tribum. dum enim quis seruitutem seruiebat, unicum ta tum habebat nomen , postquam verbmanumissus erat, & ciuis fiebat Romanus, ut ex g. finalitiastit.de libertin. constat, & tribus condecorabatur nominibus,duobus manu milibris pristino ipsius nomini superadditis, ut ex Cicerone refert Alciatus necnon ex antiquioribus Artemidorus,
qui sic; Et cit messet semus liber factum est, ct pro uno
nomme tria accepit duobus nominibus amanumitteteri sumptis. Hinc effectum est, ut i quia nota erat ingenuitatis trinum nomen , quod tribus literisdictionum primariis notari solitum, nimirum pro Quinto Valerio Maximo. V. M. trium literarum homo prouerbi j loco diceretur in eum, qui generosus, & ingenuus videri cuperet testibus Erasino, de Manutio in adagiis, quam tamen loquutionem ficet iiii me Plautus alio detorsit, ita
356쪽
tu trium literarum hom Me vituperas'
quibus illum verbis furem appellat:sur enim tribus scribitur literis, quod , ne ullam pateretur dubitationem, ipsemet declarat Poeta, subdit
ι - etiam fur, trifurcifer 'Quae quidem locutio simillima est illi: quam an ' liqui prouerbij, aut aenigmatis loco usurparunt, nimirum duplex Κ Κ, quo malum aliquod significabant, gemino si quidem ΚΚ, κακὰ , id esti mala scribuntur.
i Nubere, pro meretricari, meteribus qua-
spani origo I xorpro meretrice.Ma
Lautus in Cistellaria ita lenam cum Silenio meretrice de Gymnasio etiam meretrice , quam ipsa educarat, scloquentem inducit. Haec quidem Ecastor quotidis viro nubit, nupssique hodie, . Nubet mox noctu, nunquam ego hanc viduam cu-bamesimi
357쪽
Nam si hac non nubat, lugubri mihi fame familia
Idem in Casina in sine. Qui faxit clam uxorem ducat scortum semper, quod volet. Viden' quam pulchre, dc lepide nubere, pro meretriciam facere, apponat poetaὶ Hinc procul' dubio mihi videtur emanaste dicterium illud, quod hodie apud nos in puerorum ,. aut infirme plebis hominum ore versatur, quando nimirum foeminam aliquam palliato ut cum Apuleio loquar) sermone meretricem appellare volunt, ut semper nuptam dicant. Similiter & Vxoris nomine meretricem intelligebant aliquando vel res. Plautus in Milite.
Nihil tu amasiis, mihi hac de tonsata γ', tibi si ii
la hodie nupserit, Ego hanc continue vorem ducam. Vbi & Nubere, or Uxorem ducere, in malam si muntur partem. Idem fecit Martialis. Conuiua qui1 uis Zoili potestes,
Sumenianas caenet inter uxores.
Sed quia locus hic subobscurus altiori indiget indagatione, paululum in eo demoremur, ut quas dicat sumenianas mulieres, aperiamus. Sumeniani igitur loci nomine nihil aliud significa ri43osse arbitror , nisi locum . qui sub inconibus sit. vi & suburbiorum nomine domus , & viae quae sub urbe sunt,significantur, quo posito sumenianarii mulierum nomine illas , quae in lupanariis sub moenibus constitutis turpem exercebant quaestum, intelligi debere suspicor,idque pro
358쪽
id certo habuit Robertus stephanus, LupςΠ In R6Thearia autem fuisse sub moenibus, ut in remotiori, sauro.& tecretiori urbis parte, facile deprehendi potest, Petronius de lupanari loquens. At μὴ 'δε In satyrie. τt in locum secretiorem venimus.Et inferius. Per anfractu, deinde obscurissimos egressus in hunc locum me perduxit. Iustinianus in Authetico de lenonibus, collatione a. de lupanariis agens. ira ut primum quidem in ultimis partibus ciuitatis essent. Quod si aliquatenus valet hoc ex more nostro confirmari, apud nos certe sub ipsis oppidorum moenibus solere fere semper huiusmodi turpitudinis domicilia collocari , omnes norunt. Ac demum sumenianaru nomine,nihil aliud nisi prostibulas intellexisse Martialem ex alio ipsius loco satis liquet, in eo enim sumeni nomine publicum tu pitudinis locum designat. D meretrix abigit testem vel que seraque, l. r. Epigri Ramaque summi fornice rima fatet. Is Ait crgo poeta in superiori in Zoilum epigrammate , illum, qui posset conuiua esse Zoili spureissimi, ac libidinosissimi hominis, sumentanas, id est lupanaris carnaturum inter muliereS,quae libidinoue adeo, adeo sunt spurca'.
359쪽
id sit Aricina Abenia Flauto in Ba chidibus. Ioniae significatio quotmplex ; diuerserum poetarum, nec non praedicti loci aliquot declarati , in milite restitutuου.
It licet quorundam eruditorum iudicio perpensus iamdudum Plautinianus hic locus, meam tamen nunc post illorum sententias opinionem adducere non inutile sum arbitratus, vel quia noui aliquid fortassis, vel quia ab aliis dicta magis explicaid in medium proferam. Plautus ergo in Bacchidibus sic. . 'Si tibi est machaera, cr nobis et ruina est domi, 'a quidem te faciam si tu me irritaturis, Conso lsiorem soricina nania. Narniae nomine plura significari autor est Quintilianus , sed proprie naniam dici tuncbre carmen idem assirmat: quod & asserit Fest us. I ni. inquit) est carmen, quod in funere laudandi gratia cantatur ad tibiam ; sunt qui eo verbo finem significari putant. cuidam volunt naeniam ideo dici, quod voci similior querimonia stentium sit. Quid aiunt naeniae ductum nomen ab extremi intestini vocabulo;
360쪽
bilo , Graeci enim νίτιν, extremum dicunt, siue quod chordarum ultima νήτη dicitur, extremam cantionis cym naeniam appellarunt. Nonius etiam. Nania ineptum, ct inconditum carmen quod adducta pretio mulier, quae praefica diceretur iis, quibus propinqui noessent, mortuis exhiberet. Varro de bita Populi Romani libro quarto. Ibi a muliere, quae obtutum a voce esset sue ut alij legunt, optima voce essetὰ per quam laudari, deinde naeniam cantari solitam ad tibii , ct sides. Narniam etiam carmen esse extremum, atque ultimum, quod cum lamentatione mortuo accinitur, asserit Diomedes Gramma tiCus , quod antea ex veteribus docuerunt com-Plures. Plautus in Truculento Huic homini amanti mea hera apud nos dixit -- Act.2.sce. I. niam de bonis,
Nam fundi, ct aedes obligatae sium ob amoris pro
Subobscurus certὸ locus,sed cuius sensus, quic- quid dicat Lambinus , hic meo iudicio est. Huis homini iam cecinit hera carmen funebre de bonis , iales hietoastis bienes las obsequias. 3 les canto et vltimore ponso , nam quae illi supererant duntaxat bona fudi nimirum. 2 aedes, obligata fiunt huic prandis, quod illi hera parat.
Sed ne relictis Musa procax iocis
idem. Absint inani funere nania. Naso.