장음표시 사용
191쪽
3 o 3 .grad.linea duobug his duobu, promontoriis interiecta εο .grad. eontinet, qualium meridianus 3 6o. habet. Tantungem vero aut paulo amplius completatitur linea ducta a Promontorio Magellanico,ad S. Marti Cuspidem,qui incissit
in s 2. grad. latitu3. longitu3. vero a s .grad. Dixi iam regionem hanc Insula nomen amittere, propter angustum terrae spacium inter urbem aut Portum pantimae, & Portum Nominis Dei,vulgo Nombre de Dios, interiectum: qui tractus 18. sere miliaria comprehendit.ltaque ab omni parte mari alluitur, quod ab Oriente Oceanus Occidentalis dicitur, nam priusquam haec regio inuenta esset, eo nomine semper appellata fuit, hodie tamen iδem nomen retinet, tametsi illius Regionis respectuUrientalis dici debebat. Proinge nos quoque usitatis nominibus utemur,& si improprie. Ab occasu mare habet Australe, vulg. s. Stir, ad quod per uenitur ab Occidente per strictum Magellanicum A parte meridiei Oceanus Me ridionalis vocatur, quo hac ipsa regio dirimitur ab alia quadam nondum iussim terra,quae aliquibus Terra Ignis dicitur, ob ipsum strictum Magellanicum se M. pellarem, quoὰ perdinandus Magellanes Lusitanus strictum hoc inuenerit vitia- siret e mari Oceiduo in Australe quod prius animaduerterat quidam Vascummis nius deValboa anno i 3 1 3.Ferdinandus vero Magellanes hoc strictum repent x transit anno i h a s. Durat hoc strictum 1 io miliarib. recta linea ab ortu versus Occatum .Latitudinem habet ' et .gras. 3o.minut. & quibus locis est latissimum, Auo miliaria & paulo amplius patet. Littus vero utrinque praeruptis rupibus per-eXcelsum est.Itaque ambit omnem hanc regionem mare, pro qua plene describe. da, ut nulla praecipuarum partium quae ab Hispanis peragrata sit, mittatur, diuudenda est in partes quinq: sub quibus reliqua: omnes continentur. sunt vero partes hae quinq; Castella aurea,Popaiana, Peruvia, Chilesia, de quibus ex ordine dicturus sum: snguli in sit os designabo limites, ut Lecto
facilior sit earum cognitio. Castella aurea nomen accepit ab auri maxima qua a. Mi at copia,habet enim fluuios auri seros, & mineralia, unde facilitate propemodum incredibili,auri vis ingens extrahitur.Initium habet haec regio ab urbe Panama Septentrionem verius, sm; ad Antiocham usque Ciuitatem exporrigit quae sita est in una vallium Nor earum, vallium inquam, fertilitesimarum, dirimentium Castellam auream a regione popaiana. Est vero Castella aurea exigua terra: portio, earum rerum quae ad annona spectant minime fera tametsi bis terue in anno colligant sinam Mair,grani genus quale ante dixi. Praecipuae eius ciuitates i
stat Panama, Carthago,& S. Sebastianus boni Visiis que habitati sunt ab Hispa- inis tib dominio imperatoris de ovibus dicam in Tabula opidorem ac ciuitatu, quae ag finem huius tractatus adiicietur,in qua &Portus describentur,quorum sit
magnus est numerus in hac terra Noua. Popaiana regio nomen mutuata est a celebri esuitate Popaiana hac in regionesta & inhabitata. Exordium sumit hac legio a parte Septentrionis ad urbe Antiocham sesiatq; ab Australi parte ad urbem Quito. Itaque a Septentrione teraminatur ad fines Castellet aureae, a qua separatur in urbe Antiocha. A meridie vero Peruana legioni vicina est, indeq, di sui gitur urbe Quito. Ab Oriente δisti guttur regno Nouo Granatae Traniandeno, dc Peruana regione, quae inde incipit Orientem versus. Ex parte Occidentis iungitur mari Auitiali, vulgo de Stir. nouiter reperio. Sunt hi ergo fines 3itionis Popaianae,quae et oe. miliaria in longum, η. o. vero in latum comprehendit, & nonnullis in locis latior est. Prouincis princita.
192쪽
principalsores popalanx regionis sunt Antiocha, Tarabea, Angerma, quae Ecumbra dicta, Amaa, mucura, Poroa,Picara, Carrapa, Quinaba3a, Caly & Pasto,ilim; nonnullae his principalioribus subditae. Prouincia Antiochi ab urbe sux
Antiocha nomen accepit, sicut dixi,in vallibus Noreianissita.Terminaturqui3em hac prouincia ad Tarabeam; extenditurque ab Occidente ad Mare viq- Austra te, Oriente vero magno Dariene fluuio definitur. Est haec regio montibus excelsis horridis & admirandis praedita. Olim quissem populo abundabat precipue
14 valles Noreias,ob fertilitatem rerumq; abundantiam, quod sat indicant vetusta qua adhuc supersunt a dificiorum reliquiae. Ame a regio ro miliaribus abest ab Antiocha : appellaturq; esuitatis suae nomine.Proprio quidem nomine Vmbra dicitur. Hispani vero Angemam vocarum, eo quoq cum Ρ secius D. Sebastianus Bel calarus hanc prouincia1ssa se repertam ingrefleretur, non adesset interpres, eiusque socii audirent Indo; conspectum E appellare Anger,urbis nomen ignorantes Angermam vocaverunt. Trasis fiuit hanc regionem magnus ac diues i ite fluuius S.Marthae, de quo suo dicatoco. Hanc sub sequitur Arma prouincia , nomen mutuata a Metropoli eiusdem nominis:regio quiAem non ampla,sed populosa,&finitimarum omnium ditissi m. vix credibile est quod de hae fertur regione, incolas a capite ad calcem auro, ut nostrates ferro, se amare, ac proinde locum illum, ubi primum hoc modo vit1 sua appellarunt La sima deus armados, id est latus militius armatorum. Sunt hi omnium Indorum bellicosissimi ac ferocissimi. Prouincia haec non vitta decem miliatia in longum patet, & 6.aut .inlatum,& i 8.miliatia sere in circuitu comprehendit. Armae prouinciam sequitur Paucum, hancvero Poma, quae asssuuium Mogis tam sta est,habetq; ex altera parte prouincias Carrapam & picaram , ex altera vero paucurae prouinciam. Natio haec peregrinis est inimicissima, nulli genti se-tietate aut amicitia iuncta. Auri est ditissima, cuius etiam magnas fodinas habentipoeta urbi proximas, scut& circa fluuium Magnum, transeuntem per mediam
porro Ortum versus sequitur Picara, duobus miliaribus ab urbe Poeto perampla regioni vicina,quae Albia dicitur, de pertingit ia montos qui dicuntur Cor-ἐilleta Andium,unde aqua staturit limpidissima ae dulcissima.Terra haec assimilatat poetoae prouinciae: populosa est,montibus excultissimis referta, & flumen
Trans picaram prouinciam Canapaest,inipsa Cordillera Andium sita, ab v be Carthagine i 1.miliaribus Aistans. Huic vero proxima est Quimbatae regio, quae exordium ducens a fluuio Magno pertingit ad montem Ni sum Andium. Esthete regio omnium saluberrima , in qua Sc commodius & diutius incolumes Eetunt Hispani.Ibi est mons ille nivosus de Cordillera Andium, in cuius cacumine Vulcanus quidam existit, quo sereno caelo, fumus plurimus eleuari conspici ius. Haec praecipue regio feris abundat, praesertim Leonibus, & quodam animali huca dicto, mirado admodum&terribili,vulpeculae magnitudine,capite quidem Vulpino &colore rufo. Fera haec ventrem tanquam sacco munitum habet, quilastar marsupii aperiatur & claudatur quo scelus suos primum in lucem edi- diaconcludit,& pernicitate incredibili quo vult excurrit. Quinis a regio, in lon-
PMailutia i ii .in latum decem complectitur.
193쪽
Caly prouincia in valle montinm quos Andes vocant, sita est. stiri; olim yd. pulosa admodum, sed propter bella quae gesserunt, praecipue cum ab Hisipanis a. pugnati fuere, ad excidiu usq; perducti sunt, cum obstinato animo nullius impe
prouincia Pastoa, o. miliaribus distata ciuitate Popaiana, est : stain valle A. insina .Regio tam aestate quam hyeme admodum frigida. Prouinciae huius pia sectus,Indos habet plures sibi si abditos,quam Popaianae &Pemanet Prouinciari Gubemalom ullus. Horum mores non omnino sunt similes praeὰietis:neq; enim , carne humana vescutur,sue cum Hispanis,sue inter se bellum gerant. Neq; ies.la colunt,sed sine religione ulla vivunt, nisi quod credant se post morte resurrecituros,commigratum'. in alia quietis loci,delici is & voluptate plenissima. Hi ergo fiant popaianat regionis prouinciae praecipuae: nam & aliae multo plures strat, seὰ huic subiectae, de quibus in visium abaco nonnihil dicturi sumus.
Sequitur iam ex ordine peruuia,aut Peruana regio,quo nomine comprehen
ditur quiequid est regionum a Pastoa ad Chylem & fluuium Mautem Austrum
versus: flumenque Anchaim um versus Boream, qui termini olim erant ditio nis Ingarum,potentissimorum eius prouinciat heroum,sonatque vocabulum In. ga, ac si Regem diceres: cuius imperium ultra mille & trecenta miliaria extende batur. Hodie vero Peruana tantummodo regio sicitur, quidquid inter Argyro. lpolim, vulgo Vissa de pura, & Prouinciam Quito comprehenditur, estque temperata, populosa, atq; culta: ac sese protendit ad longitudinem septingentorum multarium a Septentrione verius meridiem, & in latitudinem centum miliasum ab ortu in Occasiam. Ab ortu ergo & meridie terminatur Argyropoli,ab occasii tabri Australi, vulgo de a Septentrione Pastoa regione. Nomen pem adepta est a portu & Fluuio quem habet eiusdem nominis,stib latitudine et .grad.ab Dquinoctio Australi. Sed quae antiquitus peruuia appellabatur, tres in partesdiuia Bitur: in Planiciem, Montes & Andes. Planicies arenosa admodum ac aestuosa, quae a Tombesio ultra Tarapacam,in Collis regione extenditur: inciditq; in littus maris Australis, ubi nihil conspicere est,praeter montes arenosos maximos, qua,arboribus & herbis carentes. phanicies ultra miliaria quingenta protenduntur,suntq; prorsus inhabitabiles prata dote & aesti intolerabili terram ipsam torrente. Montes contra,continuo frigori expoliti, ubi pluit , gelat,ac ningit assiὀse, iquorum cacumina iugiterniue te tu ta ut cuncta sint nivibus & ventis impedita,qui satus continuos pirant: quamobrem locis paucissimis habitantur. i-bus vero locis colutur, stant incolae lusci ac caeci totaque regione vix arborem inu nire est: quamobrem cespitibus terreis commode ardentibus ignem struunt, Montes hi miliaribus a l. amati distant, atque vitra sexcenta miliaria excisa
Andest,que aliter Serraniet dicuntu hoc est regiones montane, constant ditibus perpetuis,veluti Italis Alpes, qui uniuersam pernanam regionem occupant,
a mari sexaginta miliaribus plus minus dissiti, quorum termini atque descensus in planicies desinunt, nouem aut decem miliaribus mari distantes; quibuuam tamen in locis paulo plus duobus. Montes hi & si omnium toto orbe sint asperri mi atq, maximi ut qui ultra Hispaniam Nou .initio sumpto inter Panam ,
Nomenque Dei, adstrictum usq; Magellanicum pertingant) multas tamen valle
194쪽
ae ulos habent, quq loco in his montibus maxime aprico sit , ventis non infestantur,neque eo niues pertingunt,sed in ipsis montium fastigiis haerent. Qua
de causa omnium sunt seracissimi,tum armentorum, tum arborum ac herbarum:
anne iis in locis ubi exculti sunt ad septingenta, ut dixi,miliaria pertingit. Regio haec calidior est quam frigida, magis tamen atque minus pro temporum ratione. aestum quide maximum expetitur mense Decembri, quo sol Tropicum capricorni attingens ad Aquinoctialem reuertitur. Praecipuae regiones Andinis montibus circumfusie, quae propse Pem dicuntur) stat octo: nempe Prouincia inito, Cagnaresa, S. Iacobi veteris portus, Cassamalca,Cu coa,Cagnasia, Co- allo & Charcasia. Quito Prouincia, sim toparchia suuii S. Francisci dicta, Metropolim habet s. Franciscum de QMito, estq- Prouinciaregionis Peruanae prima a septentrione. In longum patet miliaria 6 o. ab ortuin occasum: in latum, miliaria 3 o. ab A miti Boream. Terminaturab Oriente regione Pinoa; ab Occidente Portu Veteri id Gu aquila quae clo. miliaribus ab urbe Quito distant. Ex parte septentrionis popaiana regione; a meridie Lova, dc s. Michaelis opido terminatur. Tota haec regio Quitsina saluberrima est, tametsi miliaribus tantummodo septem sesqualore disset: est tamen frigidiuscula potius quam calidior, unde apparet assum ibi vehementiorem esse oportere quam segus, cuius rationem sta- perius indicauimus. Regionis huius constitutio amoena est de iue da, senique temporum ratione Hispaniis fere respondens.AEstas enim Aprili mense inchoans ad Nouembrem perdurat. Omnium quas habet Peruana regio est tellus iacillima accommodissima,nihil non producens,quod apud Indos proueniat: imo dc quet ex Hispanijgilluc aduehuntur, tanquam naturali solo proueniunt. Alit haec regio
tam celebres illas oves Peruanas camelisermes. Sunt enim Asellorum instar ciuialibus proceris, ventre amplo,collo camelino, sed capite ovium nostratium, quo nomine & oues eas appellarunt Hispani, tum quod cicures sint de mansuetae ovium instar. Vtuntur hoc animalium genere colendis agris,ae gessandis oneribus variis. Caro vero prassantissima est tum recens, tuin sale condita.
Quiloanam regionem sequitur Camaresa, stipe is aediscijs Tumebambae, hi otiis tantopere celebratis,olim exornata: a quibus ad urbem S. Francisci Qui- tomi miliatia numerantur ue. Nunc vero dis diruta sint,ip reliquiae satis ostedunt quanta fue int olim magnificentia extructa. Habet ab Oriente Cagnaresa magnum illum fluvium Marcimonem cum sibis montibus 8c accolis: ab Occiden-ta,prouinciam Ganrabit canam,qui termini sunt ciuitatum Gua quilae de Portus Antiqui. Dicuntur in hac regione repertae anno auri fodinet adeo opulentet, ut incolae vinis Quito ex illis plus eliquarint auri,quam relinqueretur
Cunaresam sequitur S.Iacobi portus antiqui prouincia, uno gra3u distans ab AEquatore Austrum verius.Intestim ducit a Portu pascio, de sumine S. Iacobi, habetque a Metidie urbem Quaque. Ab Occidente Tumebambae aedificia ad Orientem vero cuspidem S. Helenae. Sunt in hac regione pagi cumplures ac vines celebres, quales sunt Passaos, Saraguaia, Saramixo, vallis Xagua, Mons Christi,
Manta, Sapila,Pimparaguaia, pluresque aliae. Regio fultilis est oc temperatissima, alficia habet ligne tamine tecta.
195쪽
NI Oxsequitur Casiarealea regio,cuius fines si int ciuitates Trugillo & Cum obamba, aqua ' o. liaribus distat. Celebris ob captiuitatem Regis Arabas , quem Consaluus Pirari us memorabili praelio prostrauit. Cus coa prouincia tum ante, tum posteYpugnationem maximi semper fuit momenti,eratq: prima & pracipua nobilissimaq: regio regum Ingarum, sede
regia. Eli quidem regio h e frigoti & nivibus obnoxia, sed plures valles habet
temperatas,rerum omnium feraces: sciamentu quidem, ut Hispania abundepto
fert. Media interiacet inter AEquatore&Capricorni tropicum, estq; eiusdem pro uincia metropolis ab AEquatore 3 3.gria. Austrum versus distans iant & in haeregione Auriti illi, vulgo Orriones dicti.totius Peruana regionis ditissimi ac potiatissimi , qui semper tonsi incedunt, omnem operam reddentes vi aures habeant praegrandes,quibus perforatis ingentes circulos annulosi appendent, quare tiab Hispanis nost Oresnes vocantur. Sunt hi totius regionis primates optimates, quales alibi nobiles labentur, aut apud Hispanos Hidalgui: quique eius regionis regibus,quos Ingas vocabant, tanquam custodes aut stipatores perpetuo adesse consueuerant,authoritatem conciliabant, ac in bellis strennuam nauabasti
operam. Proinde & calceamentis induebatur,& magnifico vestiti habitu&ptu. mis ornati incedebant alijsis indiciis genus,nobilitatem Sc opes ostentabant,um de & immunes ac priuile js donati,ob artis militaris peritiam caetetis consipi. cui erant. Cagnasia prouincia, regio est frigida: ab Occidente habens mare All. strile ab Oriente Alpes Andinas.sita est inter Canchesios MAPutreos populos. Loca habet multa, urbesque praecipuas, Haruncanam, Chi quanam, Horinum, laCactam,quarum incola vestiti ineedunt. Collao, Prouincia omnium totius terrae Peruanae maxima, &prae cateris populo abundans, terminatur ortivo limite AIpibus Anὰijs, ab Ceeuti fastigiis &cacuminibus nivosissummontium,quorum latera ad mare usque Australe pertinis sunt. Habet & fines hae prouincia ad vallem Chuquisiciae. Praecipua colonia huius regni, est Chuquitana, quae & Indorum caput est, earum nempe Euitatum quas Maiestas regia in hoc tractu possidet, estq; peruanae regionis antiquissima. Praecipua eius oppida&pagi sunt Suli, Chilana,Acos, Poniaca, Cepita& THan. manaco .lsitio sumit eprouincia in Aymim,extenditurq; ad Cataciatim usq;. Situm habet in tali elimate, ut quouis anni tempore dies habeat noctibus aqua. 1eg.Plana est omnino hae regio, minibus aqua laudabilis irrigua, planities lia. bens pulcerrimas,/eserta,montesqwiuo s. potios urbium &oppidulosi pars maximum lacum ambiunt Titicaeam, quo8 sonat plumbi insulam, eo quod in hoc lacu plumbi insulae continentar.Insula haec sue palus perquam prosunda est,atch in ambitu octoginta miliaria continet. Perum e regionis prouincia ultima, Chili vicina, Charcasia appellatur, in qua nobili, &celebris illa Argyropolis, i . Villis de piata. sita est. Abundat haec regio maximis opibus,propter auriferos fluuios,& quas habetauri Fodinas: nec non ob maximam argenti copiam in Porcoa& Potos si exhaustam, unde non selum in. 1 colae ingentem metalis copiam extraxerunt,sed & Prouincia vicinae,imo &rematiores auri& argenti vim maximam abunde sibi prouidente; summa eumfacit, tale ex Polossi sodinis deprompserunt. Est Charcasa regio frigidior quidem,si annonae admodum ferax. Hic ergo Peruana regionis descriptionis finem faciam,
pergens ad ea quae de chae dicenda supersunt: cuius exiguam mentionem fida,
196쪽
rem fit regio ab Hispanis nostris recens inueta nee admoduhactenus perlustrata. Ita Sarcasiam prouincia sequitur rimanae regionis vltima Chile, a qua adtactumMagellanicum quingenta miliatia littoris numeramur. gida est admo Lm,ob pos Antainici viciniam. A Septentrione pertingit ad 43 .gra. lat. Au- Balista Metidionali plaga ad 3 et .grad. 3 C. min. i ipsum est Strictum. proinde e regio vix ulla ex parte habitatur; sive Meti diem,uue ortu spectes, basii duas nives &gelu: uuii interdiu fuit noctu minime: quod niues in Andhi Alpibus
interdiu liquescant,noctu vero c5gelentur:alioqui summa temperie gaudet, est
Andalus persimilis,nec aliud scio est discrime qua dum in hac regione Sol plenia est,in Andalus Prouincia noctescit: deinde dum illi aestate, hae hyeme fruitur. Vetum intensi huiusfrigoris cauam praedictae Andium Alpes praebent, in quibus sereperpetuo ningit, ut praeter Valles nihilst quod habitari queat,de quibus obiuditium tractamnis, ubi hosce montes de psero, qui exteris ita pracellunt, ut in uniuerso Indiarum tractu similes non repetiantur.Prae eateris vero hamm Ania Eum vel Alpium Cordillet quam voca amardua excellias conspicitur,vi v- niueis orbis montium fastigia, nedum Indiarum, magnitudine de amoenitate superet. Initium capita stricto Magellanico, atque ad Pisamam de Nomen Dei Hispaniae Nouae opida pertingit.sunt in eadem excelsa rupes, quarum aliae sunt tinibusirrigue, aliae vero ignivomae, &perpetuis sere imbribus obnodiis', ut eoAEcilius accedi possint. Ceterum in siluarum intimis recessibus, populus degere sertur adeo fluestris & rusticus, ut nee domos ,nec apticationes habeat, sed nudiiscedant brutorum more viventes. Sunt quidem hi montes vesti& perhorridi, ob harum rupium ingentes stat tudines: valles autem amoenissimae,rebusq; omnibus secundae,rum etiam quouis metallorum genere abundant Mediam quoque montes isti,ut dixi, erant peruuix regionem, atq; ab uno ad alterum extremum hi mille sere miliatia complectuntur: de prout regionem diuidunt, ita 8e temetum qualitatem aerisq; temperiem, tum telluris fertilitatem distinguere videturrus fit ut montes ipsi, ge qui3quid ab iis reliquum est istius Occasum ad mare usque Australe,tellurem habeant accommodam, fertilem,diuitem, de praedictis ualitatibus prae/ita sed quod ultra montes ad ortum reliquum est,prioribus qualitatibus est 13eo contrarium,ut vix credibile videatur. Nam praterqua quod omnium metallorum sit maxime egenum, gleba ipsa instu sera desse ilis est, de e diametro palatirepugnans.
Hactenus rimanet regionis qui Aquid est pracipuum & optimum Aeseripsi,
quae Imperatori Regiq- nostro Carolo V. paret ac ibiecta est. Superest terra Ori talior Brasita dicta, cuius circiter quadraginta miliaria, a Borea versus Austrum, Lusitania Rex occupat:& centum sexaginta ab ortu vetius Occasiam, orae vero littoralis sue maritimst plasma septingenta miliaria. Terra Brasilia nome accepit si eiuς litia copia. Non est argenti auritie ferax,& si, ut ferunt,margaritaspros rat. Homines magni&specios sed anthropophagi. Religionem vero cum reliquis Indis communem habent Sed 5e nunc Christi fidem amplexi sun nostramque coluntreligionem , maxime in prouinciis Nicaragua & Qualistematiana,
quibus in locis optima habetur politiae ratio. Urbium situ, aedificiorum structura, laesitu timoribusMexionissimi persimiles. Nicaragua prouinciampla est& salubris rerum omnium ubertate gaudens,
Muquam aurici argenti. Nam quidquid horum metallorum ibi repetitur,2 et exigui
197쪽
exigui est valoris. Arboles vero nutrit tantae magnitudinis & crassitudinis Qquindecim virorum vinis comprehendi nequeant. Singulare ac celebre quid est in hac regione,palus Nicaragua dicta ob magnitudinem,urbes, oppida, insulas :quas continet. Quatuor tantum miliaribus abest a Mui Australi & centum mi. liaribus illine iii ipsum ei n3itur mare: quem locum vocant Etasionem aut Et fluxum, unde cum eius Prouincis cymbis ia Portum Nominis Dei nauigant. Hactenus deseripfi potistimas & notabiliores partes Cotinentis Indiae ξ Noui Cibis,hoctempore Regi Catholico subditas,in quo tamen Lusitaniae Rex in peruuia regno exiguum. quod dixi,possidet Orietem versus. Obtigit vero Lusis nix Regi haec Indiae portio ex illa diuisione,quae inter ipsium & Imperatorem stacta est anno humana salutis 1 14. cum huius diuisionis arbitri lineam ducerent in Globo per promontoria morum,& Bonae Apricationis, vulg.ri Humi, 3 hBaen Abrigo, assignantes Imperatori quidquid esset ab hae linea versus occasus quae erant goo . miliaria Quod vero ab eassem linea Ortum versu; esset Lusitana Regi adiu3 earunt. Qua de causa ei obtigit Brasiliae regio,in qua Promontorium S. Augustini situm est,tiuratq; a cuspide Fumorum, Igo de Hu-. ad cuspidem Bonae Apricationis. Volui omnino hanc succinctam Historiae narrationem ades. re,tanquam necessariam ad dilucidam harum regionu partitione & distinctione. Reitant nunc Insulae huie continenti in mari Boreali vicinae & finitimae, ut satisfaciam promissis,maxime vero Cubae, S. Dominici. S. Iacobi & s. Ioannis. Quae primum in hoc pelago repertae sunt Indiarum Insulae adeoq; omnium prima quam vidit Christophorus Columbus Genuensis,insula fuit Gualistant, vim videlicet Luca rum, inter Floridam & Cubam sita: quoa contigit anno i*ν 1. Pauli post repertus est portus Insulae Cubae Barruem dictae, in qua Columbus arcem condidit; fuitque haec prima Hispanorum apud Indos colonia. Inluenta est postmodum insula Hispaniola , nimirum Anno i s 3. eodem Danno lustrata est Cuba ex parte Australi,sicut & Iamaic alietq; insulae paruae eiusdem maris. Quarum descriptionem breuem instituam, temporum ordine seruato quibus singulae sunt inuentae, initio facto ab insulis Lucayis quadringentis 2
amplius numero, exiguis omnibus praeter ipsam Lucayam, aqua omnes nomen acceperunt. Sunt enim ab insula Cuba & S. Dominici Septentrionales. Hammincolae quam aliarum vicinatum insulatum ulli,candidiores iuni,habiliores, m Iierest pulcriores. Eratch inter eos cum subiugarentur plus politiae & ciuilitatis, quam in ulla aliarum insularum. Prorsus nudi incedebant, praeterquam ὀiebus suis festis, aut belli, et tripudiorum tempore, tum enim Penulis tegebantur coismode textis ex plumis Se gosypto,amplissimis in capite cristis radimiti.In pluribus insulis carnibus non vescebantur cum a s carerent, nec essent antropophagi: Piscibus & legumini; genere quod MMet vocant 3c radicibus victitabant. Harum vero insularum incolae, penes quos versabantur Hispani, minori quam et O. amorum pacto exterminati sunt Hispanorum crudelitate, eo quod cum in ijs autum argentumue deesset,miseros hos ad aliarum insularum fodinas traduxerint ad metalla exhaurienda,atq; hoc modo desertaefactae liuit. Incidunt in longit. apta
grad. & latitudinem et i .grad. t O min.
secunda insula eodem anno a Christophoro Columbo reperta, Cuba fuit. quam Femandinam , in honorem & memoriam Regis Fe inandi, cuius nomine eam inuenit nominauit. Quibusdam vocatur s.Iacobi Insula, a celebesennia
198쪽
ma huius Insulae vine s. Iacobi,tum ob portum,tum populi frequentiam. Ab 1 habet infiitinis Dominici,ab Occi sente Iucatanam, a Septentrione cuspi- Eem terrae Floridae Gnsillas Lucayas a Meridie insulam Iamat eam. Qui Cubam videmiat, Salicis solio assimilant,eo quod longior quam lata sit, numerant ab
uno extremo ad alterum ab ortu versias occasum miliaria trecenta,sed a Borea in
Austrum o.Regio est admodum temperata,quibusdam tamen temporibus sti-gidior: aspera, excelsa,& montos suuiis multis irrigua, non rapidis nec magnis, sed aqua laudabili g,piscium auriq; ditissimis. Habet & stagna & frequentespaludes Hispani quidem populi frequentia excultam inuenerui at nunc a solis habitatur Hispanis, quod indigenae partim fame,& laboribus, partim lue venerea intefie int,ac potissimam incolarum partem in Hispaniam Novam, postquam a Coneso stibiugata esset traduxerint,vtiam neq; Indorum ullus. aecvllet ipsorum teliquiae supersint. Regio fertilissima autique sed non putiditissima Aue cyptio eo prastantissimo abundat. Homines fiere nudi incedebant, raro tuniculis quibusdam bombycinis induti. Insulae medium longitui. habet a s i .grad. latitudi
Insulas. Dominici post Cubam reperta, indigenig Hayti & Quisquetia appellabatur,quod sonat regionem vastam & asperam. Claristophorus Columbus Hispaniolam insigetauit: hodie vero S. Dominici insula dicitur, nomine mutuato ab urbe S. Dominici eiusdem regionis. Habet ab ortu insulam S. Ioannis, aliasq: plures: ab occasu Cubam & Iamaleam, a septentrione Canibalium I sulti: a Meridie Promontorium Velae in terra Firma prope Venesuetam. Huius Insula longitudo latitudinem stiperati continet enim centum & quinquaginta miliatia ab ortu versiis occasum,&quadragintaaSeptentrione ad Austrum: In ambitu vero miliaria plusquam quadringenta. Sunt in hac insula portus multi Mcommodi, fluuijq; magni ac diuites, auro, argento,siis', metallis ita abundat, ut non so3inas tantum, sed fluuios feraces & stagna habeat. Rerum omnium est
fertilissima.Reperitur& hic Salis smina, de sal effoditur, vi in Gotalaniae &cardonae sedinis. Brasilii arboriς ingentem profert copiam, vi & Gossypij &λλη Incolae tam in vestibus & victu, qua in moribus & religione Cubanis omnino similes. Insula medium habet 3 oo .grad. longitud. latitud vero ι'. gra
Isseti S.Iacobi, quae olim Iamaica,habet ab oris ite Insulam s. Dominici, aquaabest paulo plus et '. miliaribus: ab Occidente Promontorium Iucatanum, a septentrione Cubam,a qua et ' .miliaribus distat. A Metidie insulam paruam Lateranam, eodem intemallo distantem. Longitudo huius insulae latitudinem vin cit; habet enim ab Oriente versiis occasum ' o .miliaria:a Borea in Austrum miliatia et o .habitatur nunc ab Hispanis, extinctis Indis perinde ac inLuc αHuius metropolis Sibilia dicitur. Crescit hae in regione optimum Gossypium, estq; aufiditissima. Medium huius longitudinem iistet is i .grad. latitudinem vero
Insula S.Ioaimis,prius Rotiea dicta habet ab Ortu histilam s. Crucis, insulas que exiguas plures. Ab Occidente & Borea insulam s. Dominici: a Meridie promontorium Pariae,anuo i 3 is miliaribus abest. Longi iugo huius Insulae latitudin excedit: habet enim ab ortu in occasum miliaria ' o . a septentrione istius Aetium tantummodo ε 3. Diuiditur haec insula in duas partes,nempe Borealem
199쪽
& Australem. Borealis quidem auro abundat pilasmo, Australis frugum,sulta avium, pistiumque feracissima: aliorum vero animalium ae auri prorsius egena. Huius medium si1best longitus. 3o3. grad. latitud.veto 38 .gra3. sunt& plures huius maris insula de quibus ut pote numeros simis breuita tis gratia Dult fiet mentio,imiant igitur quae de aliis gitii, cum inde reliquatum tractis intelligi queat. In urbium tabula mox Aescribenda,adiungentur praetina quaedam urbes,quas iam praetereo,quod alio loco commodius de iis agi possit. Ex deseriptione hactenus quatitor terne partium tradita, manifestum euadit
terram undiq; &lust rei & habitari poste,tam sub polis quam AEquatore,quod
& eum Antipo3ibus commercium esse possit, praeter Cosmograpnorum Veterum sententiam. Constat enim quod vetius Boream nauigatum Diadvsq; 76. gradulatit inis Austrum vetitis ad 6o.Ipsumq; strictum Magellanicum sublati istiue et .grad.&semissis existens Australis, duo tantum miliaria patet inlatum , peiquod est transitus ab altero littore continentis,siue terrae ignis,uulgo denega φάquidam ingressi ad εο . . que gradum inuenerunt desertam: habitabilis est tam putatur is respondere parti Orientis &quantum videtur, est amplissima, proces
istius Antainicum Polum sese extendens. Altera parte ad Molucres insulas petaetingit necdum tamen lustrata est, restatque haec sola terrae pars luseranda,ut totius isphaerae convexum lustratum habeatur. Pars orienti respondens Erasilia dicitur, ubi homine; nudi incedunt, mente nec Dominum agnoscentes, sed regio ipsa a Senioribus gubematur,eodem modo
quo Insela Madagascar in A, thiopico mari sita. Quae pars occidentem respicit regnum Pataliae dieitur, & urictum Terra ignis, ut dixi, quae duo praecipua habet
Promontoria: nempe promontorium Ignis, vulg. de Fuegos,ad Orientem.&promontorium Aesideratum, vulgo De seano, ad Cccidentem, ambo sublatituesses 3. grad. feret Austrat. Et hoc quidem totum est,quod hactenus pratensi ibit. Superest nunc tabula praecipuarum Ciuitatum, Opidorum, reminq; inlidinium totius Indiae memorabilium, cui &Insillae quaedam inserentur hoc libro norecens , ideo solum adiungenda, ut comperium si in quam partem ca3ant.
Priusquam vero tabulam aggrediat, Θe quibusdam huius Indiae fluui s dicturus
Itaque ex Andium Alpibng suuii misimi de Mant, qui in mare Australi se eeNOnerant,maiores , in mare Boreali ut sunt Argyropolamos vulgo pio de plata, Maragnotius, Sc Crellanat motum postremus nondum sat constat an sit Marat. nonus .loannes Dia Solisus inuenit anno 1 3 1a .flumen maximum, Indis para- maguasu dictum,quod sonat aquam magnam aut flumen velut mare quod Clita
habeat et ' .miliarium,Instilesque complures. Hodie Argyropolamos, vulgo Ri3 de plata, Alii solitii Flumen ex inuentoris nomine indigetant. Abundat hic fluuius,argento,margaritis sic unionibus, gemmis 3c piscibus .Exundat eodem modo quo Nilus,eodem, terripore. Accose huius omnes, Anthropophagi sunt, Si di incedunt,exceptis HIspanis,qui ceruinis pellibus induuntur, piscium ama' gia praeparatis. Ostia latitudinem Australem habent 3 3.graduum. Alterum nempe Maragnonu,nonnulli existimant eundem esse cum Orellam, sed de rei vetitate nondum constat, certius vero diue, gesse colligitur ex Ollio-
tum differenti jg. Mammoni enim Ostium habet a l. miliaritim latitud. Orella. nae vero vitia lo. miliaria. Habet & flvmun Maragnonus plurimas instatis populi frequeatu
200쪽
sequentia celebres, in quibus aus reperta sunt indicia, & Smaragdi praegrandes
mediocris praestantiae, manus volam aequantes. In huius fluuii tipis thus prouenit copiosum ac praecellens, granosus, ac maius quam in Arabia Abiunt huius Ostia 3.nag.ab AEquatore: Ab Orellanaad Maragnonum numerantur miliariaico. Orellana fluuius a Francisco' Orella dictus, qui Hispanorum ptimus eum nauigauit, tametsi pinsonij inuenerint anno lueoo. Verum Petrus Crella eundem pemauigauit 3 .annis postea. Dicitur quidem hic visas esse mulieres pugnaces, quas Amazones vocant, sed falso. Nihilominus eundem suuium, Amaronum Fluuium nominant: qui non totius Indiae , sed iuers Orbis maximus
esΙΝonnullis dieitur ob eius magnitudinem Mare dulee. Ostia habet ueo.miliariuti amplius patula,producitque suos fluxus siub AEquinoctiali ad mille & quingenta miliaria, & ulterius, licti ab eius fontibus & scaturigine ad mare saltemiscenta sint miliaria: reliquum omne distrahitur in anfractus & reflexus, quos emcit varios. Atq; haec de Pemuimprouinciis dicta sumiant. Sequitur Urbium & locorum tabula, cuius memini superius.