장음표시 사용
251쪽
H3bernum vero cum in Capricorni principium inciderit. Quantum vero haph. lne orientis & occidentis ab aequinoctiali oriente dissideant. incertum est tent rati indisfinire,cum in quavis regione varientur. Sed per Globum nostrum hae arte discutiemus. Disposito prius Globo secundum eleuationem poli, efficio rilocus Solis eius diei, quo diuatiam ipsus a vero oriente vel occidente scire cupio, contingatFinitorem ab oriente: deinde video facile , a qua parte mundi oriatur
Sol, aut quot etiam gradibus distet a vero oriente, vel versus Aquilonem,uel eratus Austrum: numerando scilicet gradus Finitoris,qui sunt inter ipsum oriens utatum & locum solis. Ioannes schoner talem distantiam ab oriente vel occidente vocat Tenit ortus vel occasus, quemadmodum nonnulli etiam alij. Vbicuque auatem circulus Cancri Finitorem contingit ab oriente, ibi est oriens astiuum : ubi vero in occidente coierit,ibi est oecidens aestiuum. Contra tropicus vel circulus Capricorni δistinguit Ories & occidens hybernum. aequator autem veru Oriens, sthitatum quod semper in eodem est loco. De ortu autem stellarum, & occasu non aliantia
oliva. est quesin de sole diximus: Sed plures stellae in quibusdam regionibus nunquidi oriuntur aut occidunt, quod facile erit deprehendere si uoluamus Globum quo stellaincidat in metidianum circulum versus Aquilonem: si enim cematur ibi su. per horigontem nunquam ea occidet in tali regione, secundum cuius latitudinem eodem tempore Globus compostus est.
De altitudine syderum. CAP. XIIII. A Lxitudinem vocamus,non ut vulsares, quot scilleet stadiis sol a terrati
remotus,sed quot gradibus siue circuli partibus centrum eius horiron te sub se relinquat. Aptato igitur Globo pro latitudine qualibet si solis vel syderis cuiustus altitudinem desideras maximam, quum scilicetin meridiva incidit, admoue tale sydus in sphaerico corpore designatum, ad circulum meri. dianum:pro Sole vero locum Solis adhibe. Deinde applica eidem Quartam altitu-δinis, in qua videbis altitudinem quaesitam, ubi scilicerlocus solis aut alterius'. deris eam contingat. Quocunque vero tempore si libet altitudinem habere, siste primo gradum Solis in Yodiaco notatum ad circulum metidianum:& simul indi. cem cycli horarii ad i et .meridiei horam. Post hoc circumduc Globum, quouindex ad horam peruenerit qua altitudinem ipsus sydetis petis: Globoque paululum fixo adiunge loco Solis aut syderis cuiusti, quartam altitudinis, & voti
1,ἡladisu. compos eris .ut sole ediistente in i s. grasu Arietis,si eius altitudinem maximam siue meridianam placet habere,collocetur decimus quintus gradus Atietis iacit. culum meridianum, & coniungatur ei quarta altitudinis, videbitur altitudo M. graduum,& 3 6. minutorum in latitudine ue .graduum. Rursus Globo permunente in tali situ locetur index horarius super duodecima hora meridiei, hinecis magatur Globus,quousque index horam quartam pomeridianam contingat, si tunc altitudo solis petatur, applicando quartam altiiuginis loco sol ig, viὰ butur a 3.graduum & i 5 minutorum. De reliquis syderibus de horis idem esto iudicium. Hoc modo tabulae seu canones conscributurpio structura Chilindiores, Quadranta
252쪽
editatum, Annulorum particularium,atque aliorum huiusmodi sciolefieorum inlumentorum. Quaeruntur enim altitudines Solis pro singulis horis dimi gi dies Solo existente in Cancro, Ariete,& Capricomo. Nonnunquam quoque
solingulis signis a Cancio usque ad Capricomum.
Docet in qua parte coeli sydus aliquot situm sit, & quot gracibus a
Huius inuentio parum a superiori differt,nam constitutis omnibus, ut ibi
docuimus de altitudine inuenienda ad singulas horas, ipsus quartae altit inis extremum iuxta horirotem indicabit in qua parte coeli sydus ipsam tonsistat. Ex Gius rei cognitione Meridies, reliquarumque mundi partium inuentio patet. Circulo enim quouis in plano in 36o. gradus diuiso, duobus. se diamettis ad rectos angulos dissecto, gnomon siue stylus ex centro erigatur. vertaturque tabella plana donec umbra styli tot gradibus ab aliquo diametro di se quot sola Meridie distare in sotietonte deprehensus est, mox diameter ille lineam Meridianam designabit. Quantum vero absta meridiano coeli reuoluia ρose, ita inuestigabis, seruatis omnibus qua didiimus. Notetur gradus aequatoris qui submerisiano est, deinde uoluatur Globus donec sydus denuo agitur sub meridiano collocetur. Si iam numerentvrgradus, qui inter meridianum ti punctum notatum intercipiuntur habebitur distantia ipsius a meridiano,quorum graduum i 3 . Im horam conficiunt,reliqui quaterna minuta, atq: in tanto tempore ipsum stdus meridianum perueniet, aut si ultra meridianum fuerit, tot titis pretergressum est.
In qua parie lydus quod uis situm sit, & quantum a vertice disiet, & alia quaedam
generalia. CAp. XVI. Locato loco solis sub meridiano & indice horario ad duodecima:s dein
de circumagas Globum, ut index horarius horam propostam cotingat, locoq- Solis aut cuiusuis sydetis quartam initudinis applicueris, videbis irinofronte versus quam partem coeli tale sydus conssat, indicante Maria altit inis qua horirontem contingit. Si vero ipsum sydus meridiano adiunxeris, videbis quotgradibus a vertice disset, cum ipsum erit in matii altitudine: numerando insua gradus meridiani, qui sunt inter punctu verticis & 6 deris locum. tarsiis de syderibus occidunt,stalia meridiano applicueris versus septetri te, deinde Globu cumeridiano circumagas, donec tale lydus horizote cotingat,ndebis lucide eleuatione poli regionis eius, in qua quide tale jdus in horizonte
253쪽
eonspicitur,sed tamen non submergitur.Item de syderibus quae nobis non verisit in conspectum, ut sunt Canopus, Centaurus,&c. si ea meridiano coniunxeris versus metidiem,deinde deprimas per metidianum polum arcti eum versus hori. zontem, quoad talia sydera supra horigontem appareant, videbis inter horti tr& polum gradus latitudinis eius regionis, in qua talia sydera conspici possunt. Quae latitudo cuius sit regionis facillimi es iudieii. Nam si tot gradus ab 'ua. tore versus polum in meridiano supputaueris, & loco latituAinis talis stylum id. moueris,styloq; ibi manu retento ii globum circumagas, quascunq; regiones h. ius ille transerit, illae sunt in quibus talia sydera interdum videri poliunt sum
Qua arte locus Lunae visae, vel cuius it:.
deprehendatur. CAP. XVII. ANimaduerte an sydus visum si in exemplum Luna) orientale se moti
dentale,hoc est,an citra vel ultra meridianam lineam consistat: idque iticile cognosces locato globo secundum coeli partes, per capitis tertii lege. Deinde altitudinem eiusdem sirpra horirantem addisce, artificio quadrantis, vel cuiuscunque alte ius instrumenti astronomici. Praeterea eiusdem lunae distantum
ab aliquo alios erum octauae spherae,quod quidemin Globo fixum est, tibi ut eomitum, huiusque lyderis altitudinem supral tirontem , distantiam aciems erum inuestigabis per baculum seu Radium Astronomicum, cuius formitie.
nem Io. Umerus in paraphras super s.lib.Pto.&post eum Petrus Apianus ὀρ- t. Demum & nos peculiarem de hoe instrumento tractatum conseripsimus. salsi talis sorte tibi negetur,quoquo modo per circulum diuitum in aqe .partes craindice volubili rem expedies: Si scilicet nune eitculum ita has alibi,ut superficia ipsius laspectu diiudicante per vitiusque syderis locum transire intelligatur. Visi etiam per pinnaei diaindicis ptimo Luna,locoque in eirculo notato, si deindelia,cem ad alterum dirigas sydus circulo fixo permanente in gradibus circuli appan bit distantia inter eadem sydera His habitis,& globo secundum eleuationempseli composito,stella fixa sub sua altitudine inuenta, & in latere simili quale in celaobtinet constituatur , per quartam altitudinis: mouendo scilicet Globum tua quartaestitudinis, donec stella fixa sitae subiiciatur altitudini inuenta. Delati Globo fixo permanete, quartam altitudinis ad latus Globi quod Luna octa applica,& altitudinem eiusdem Lunae prius inuetam in eadem, signo quovisso ta. Post haec circinum secundum gradus aequatoris dispeste, ad quantitatem i,1 antiae s erum inuentae,& pedem alterum circini super loco syderis noesias γbi superficie loca: alterum vero versias quartam altitudinis dirige, ipsamq; qia tam remoue, vel adduc donee notam altitudinis Lunae cum libero pede citati ai sere possis,tum nota altitudinis locu Lunae in Globo ostendet. mod de La na diximus, de quouis sydere ignoto dictum volumus. Aliter ab altitudine φclerum. Quaere distitias Lunae a duobus quibus que notis lyderibus,idq; aξhit
254쪽
Vt diximus Radio astronomico. Deinde es singulis eorum tanquam centris seis uia Lunae ab ipss distantias, describe in stipe sicie Globi circulum deletilem.
Duo hi circuli sese mutuo secabunt duobus in locis. Quorum uter pro vero loco habendus sit,aspectus ipse facile iudicauerit. Hac arte omnia i era quae inferiori hemisphaerio infiguntur Ptolemaeo, alijsq; incognita, pernostri seculi nautas in Globum depingi facile possent. Et per eandem planetarum loca inueniuntur,tam secundumtiti inem, quam longitudinem.
inuenienda. C A P. XVIII. INuento iam per observationem loco Lunae, ut diximus, simul consigeranda
est diligentissime per Globum hora illa , qua Luna locum talem occupat. Deinde ex Ephemeridibus rite calculatis, aut ex tabulis Alsons aut alteriuscuiuspiam docti Mathematici exquisitissimo calculo colligenda est hora, qua Luna talem locum per obseruationem depreliansum attingere deberet, idq; pro loco aliquo certo &cognito, &cuius longitudo nota statuatur. Oportet autem horas ab unius diei meridie numerare more astronomico, progrediendo usq- ad
loras.Deinde minor numerus horarum auferatur a maiori, aut praecedentes
hora a sequentibus. Quod vero relinquitur ex horis & minutis ait gradus redu- tendum est,hae lege. Multiplici horas per i . minuta vero horaria partire per Α. . provenient gradus aequatoris inter duos meridianos intercepti. Minuta si quae psa partitionem supersint,per i .multiplica,prouenient minuta graduum. Hae vero ὀifferentiam longitudinis inuentam, adde ad longitudinem regionis cogni tam,s eius loci horae me int plures: aut deme ex eadem longitudine si minoressuerint, colliges tandem longitudinem loci ignoti, instilis Fortunatis. Facilius quidem &promptius idem per Globum inuestigatur geometrice, hac arte. Loia Aliter praeum cuius nota est longitudo in Globo ireuentum sub meridiano collocato,indi globum,tem qui circum polum mouetur ad horam, qua Luna locu praefinitum in tali te plane occupat dirigitor deinde Globum conuertito,donec index horatius adlio ramperueneri qua quidem tu locum Lune ignotum quaesieras:gradus aequatotis a meridiano mobili intercis longitudinem regionis quaesitam aperient Celtic certissi-fima tamen via qualongitudinum disserentiae inueniuntur ea est,quae per idem a R x xi. liquod quod in omnibus regionibus eodem momento apparet, utpote per est * ΤΘ
isti Lunae procedit. Cognitis enim diue sis horis quibus haec in diuersis regionibus eontingitinon alia ratione longitudo aut arithmetice aut geometrice, quam per Medentem proxime canonem inuenitur. verum quum naec neque semper, neque omnibus appareat, deinde praecedens modus se satis dissicilis sit, neque idem semper promptus propter Lunae coniunctiones,atque adeo interdum nonia nihil arei veritate deficiat propter diuersitate aspectus, & latitudinem Lunae: fit vllongitudines multarum regionum praecipue earum quas nuper Hispani adiuere,incertas aut penitus nullas habeamus. Neque enim ex itinerum dimenso
nibus flexuosis, certi quicquam colligi potest, confirmante id Ptolemaeo libro
255쪽
primo Cosmographiae. Subnectam igitur aliquid domi nostri natum, via&quouis tempore longitudines regionum inter proscitandum inuenilia.
De nouo modo inueniendi longi,
tu dinem. CAP. XIX. Nostro seculo horologia quaedam pania affabre constructa videmus pro
dire,quae ob quantitatem eXiguam proficiscenti minime oneri sunt, hac motu continuo ad et .horas sape perdurant,imo si iuves,perpetuo subs motu movebuntur. Horum igitur adiumento hac ratione longitudo inueni. tur. Primo curandum vi priusquam itineri intendamus, exactissime horas eius loci obseruet a quo proficiscimur. Deinde ut inter proficiscenoum nunquamces.set. Co leto itaque itinere 1 3.1ut viginti miliarium, si quantum longitudini distemus a loco ὀiscessus libeat a8discere, Expectandum donec index horologi punctum alicuius hone exactissinio pertingat, eodemq; momento per Astrolabiuaut Globum nostram inquirenda est hora eius loci in quo iam sumus: qua ii ad minutum conuenerit cum horis quas horoscopium indicat,certum es nos stibeo dem adhue esse meridiano aut sub eadem longitudine,iterque nostru vetius in ridiem vel Aquilonem confecisse. Si vero disserat una hora, ant aliquot minutisti haec reducenda sunt ad gradus, vel graduum minuta, ut in praecedens cipite docuimus,& sic longitudo elicienda. Hac arte pollem longitudinam regiona in
uenire, etiam s per mille miliatia inscius essem adductus , ignota etiam iuncis Asantia: sed tum pilus latitudo ut semper est addiscenda. Quam absq; horaco
mitione variis modis cognosci posse iam antea docuimus. Tum vero horologiuexquisitissimum sit oportet,quod aurae mutatione non variet. Quamobrem veste stetit in longis prosectionibuς, potissimum vero nauigationib. adhibere magnas clepsycras seu horologia aquaria, aut arenaria, que integrum diem dimetiantur exacte: per quae aliorum horologiorum errata corrigantur.
CAP. XX.Locorum intercapedines nullo fere negocio es Clobo deprehendimus.
Extensiim nanque circinum ab uno locorum in alterum , applicamus deinde uatori, Sc quot gradus comprehenderit notamus. Hos gnata in a ' miliaria Germanica, vel o o. Italica ducimus, & producitur numerus mili Eum inter ouo loca contentorum.Iam viatim miliare Italicum constat mille pas-sbus vel octo stadiis, Stadium a et '. passibus, passus h. pedibus, pes A. palimis, Palmus totidem Oigitis, Lemum digiti latitudo quatuor granis hordeaceis in latus dispositis aequatur.Eu his facile fuerit miliaria in passus,vel in quodlibet gesta mensurae reducere. Quod si opidorum dis antim dimetiendae veniant eorum, quorum Globus ob angustiam loci capax minime est, consule tabellam cinitatum huic nostro libello inserem,aut tabulas Ptolomaei .Ex his longitudines, Matitudines locorum addisce, quorum distantias dimetiri animus est, & secundum evin
256쪽
in Globo Ioca puncto delebili describe hoe scilicet pacto. Longitudinem ipsius
loci laqquatore nota: deinde cireum3ue Globum, ut tes s longitudo ips meli-ἡiano subiiciatur. Latitudinem vero in eodem meridiano inuenies, sub quam Globi superficie punetiim describes quod eius loci l1tum ostendet. Eadem etiam latione cuiuscunque alterius loci sitim in Globo ὀeprehe ades, & deinde distan fiam dimetieris ut iam docuimus. Atque haee se distansis res intehigξda sunt. Alioqui distantiae tales per partes metiendae essent, quod clim cuivis pacile sit,
quam is regio. CAP. XXI. Consueuerunt Hydrographi & rerum nauticarum periri, terrae situm in
plana superficie deformare, multis ductis lineis ex aliis atque alijs tanqus
centris egredientibus. Quarum usus est monitrare in quam partem diri- senti nauis sit,a quocunque loco in alium quemlibet tendentibus. Quae res sane Tibulis summam habet admirationem inviti quotidiano, postquammagnetis stupenda marinae.
facultas spriscis illis incognita) innotuit. Indicant 1utem lineae illae non quidem verum situm locoru ab inuicem,sed in qua partem dirigenda sit nauis, qu5ue veto duce sit opus ab hoc loco in illum ten fetibus. Aliud enim longe eli locii aliquem situ, loecie altero in Orientem spectare,& ab aliquo loco in alterum nauiganti semper in sum. otium dirigenda esse navim: Nauigatio enim in ortum sub eo em sit p arallelo. At loci quslibet extra aequatorem, verum Crientis ductum ad aliquem locum sub Equatore iaciunt. Eodem modo ge alijs mundi partibus intelligenda res eae 4emptis tamen cardinibus duobus,septentrione,inquam, de Austro. In quam igi- uua Jraiatur partem dirigenda sit nauis quoquoversum nauigatibus, facile paruo quadrato N uticum noli Nautico addiicitur,eognitis longitudinibus&latitudinibus duo rufocoiu. 4Mo. cuius quidem quadrati compositio tam prompta est, ut neminem latere possit. Rumve docuimus in Cosmographico libro petes Apiani, & obiter in inostra Generali orbis deseriptione. Quamobre paucis datis praeceptis grueralibus,tuc de bes .eate exactius no videtur agendum. Illud igitur tanqua axioma statuenda in pri- fit ita. mis: Loca qui sub eode Meridiano colloeantnr,sive quibus eadem est longitudo,ciis septentrionem dc Austrum ab inuicem sita si int. Quamobrem & nauigantibus ab altero in alterum perpetuo nauis vertenda est, vel in Boream vel in Au situm. Secundo loca quorum eadem est Iatitudo, siue quae sub eodem paralle- seeuudu.lossunt,dum ab altero ad alterum uauigatur, semper nauem in ortum vel occa- sumaspicientem habent. Iam igitur a quocunque ioco quatuor praecipuae partes hora erunt quorsiam vergant. In aliis coniyderandae suntlongitudinum latitudinumque duorum locorum differentiae. Quod si longitudinis disseretia par fue trium fit alteri differentiae latitudinis, erit plaga nauigationis aliqua ex quatuor mediistiterquatuor cardines. Quam quiuis facile colliget, cognitis, ut diximus, cardi- oribus quatuor praecipuis. Si vero differentia logi tudinis fuerit maior differentia ' Etud. edinauigationis ductus lato proprior ad ortu vel occasum, quanto fere inaequalitas
257쪽
i aequalitas differentiarum maior fuerit. Contra si latitudinis differentia ex egesiit longitudinum differentiam, accedet nauigatio ad Septemtionem& Auum. Et quoniam hodie nautae triginta duas numerant plagas, quatuor cardines iam socuimus dignoscere,& quatuor medio loco descriptas pilagas.Reliquas hoc πο- do. Si differentia longitudinis ad differetiam latitudinis rationem habuest quis. tuplam, erit plaga nauigationis prima ab ortu vel occasii. si verb rationem habue. rit qualem .ad a. erit licunda plagar si sesquialteram, tertia: s aequales fuerint, quarta. simili modo s differentia latitudini; fuerit quintupla differentia lor. gitudinis, erit plaga nauigationis prima a septentrione vel Meridie. Si dupli sesquialter iecunda: si sesquialtera, tertiae ii rursum xquales fuerint, quarta. u. que hinc inde a quatuor cardinibus numeranὰo, habebimus 3 et .plagas. A vero cardine & in quam partem numeranda st plaga, situs ipse locorum in Globo indicat. At alia est ratio de vero situ regionum ab inuicem, facilis quidem iaGlobo In tabulis autem planis vix possibilis. Ita Globo igitur locus quem ualia comparare volumus,aὰ Meridianum adducitur. Deinde quanta est regimi,
latitudo,onrum eleuatur axis supra horirontem, Meridianum circumducendo.
Quadrans altitudinis deinde ad verticem aptatur. Hic igitur circumductu, Globo perfuente ad quemlibet loeorum, ostendit in horironte plagam munii, in quam quiuis spectet locus. Exempli grati libet cognoscere in quam caeli patitem spectet Hispaniola insula ab Vlysgipona. Statuo igitur Vl3ssiponam si, Meridiano, & elevo polum ad 3 s. gradus, 3 8. minuta. Deinde applicatam quartam altitudinis vertici, circumὰuco eam ad Hispaniolam insulam: mox in Horironte vi/eo pedem quartae altitudinis paulum declinare ab occasu vel ι Austrum,nempe tribus tantum gradibus: qui effetunt trigesimam totius qua drantis partem. At s cognoscere libet in quam partem dirigenda st nauis ab Vlyssipona ad Hispaniolam nauigantibus. Subtraho longi iuginem Hispatio. lae occidentaliorem scilicet, a longitudine Vlyssiponae,hoc est 3 o 6. ex '. Quod quia fieri nequit nutuato toto circulo,demo 3o 6. ex 36'. relinquuntur 3'. gradus, differentia longitudinis. Latitudo vero Hispaniolae est i 3. senti graduum. vlyssiponae 3 9.gradus 3 8. minuta, quibus ab inuicem si1blatis, rellit differentia latitudinum, a i. gradus, 38. minuta. Haec igitur differentia quoniam maiores quam quinta pars illius differentiae longitudinum, minotitimen quam duae quintae , colligo nauigandum esse inter primam & secuntis plagam ab occasu versus Austrum, proprius tamen ad secundam. Loquimur autem hic de plagis vulgarium nautarum qui 3 et . distinguunt in totum. Hinc facile liquet non esse idem in quam partem regio aliqua vergat, & in quam Ebrigenda nauis illuc nauigantibus. Hic quoque demonstrate licet
nauigationes magna ex parte esse curuas,quia non sunt
per maximum circulum in superficie sphaerae. sed alium locum requirit ista constderatio. Pe
258쪽
De maris augmento, & decremento. C AP v T XXII.
FIdem excedit, Lunae vim tantam inAitam esse, ut quae tanto remota interis
stitio, Oceanum tamen omnem pene seeum dueere videatur.Id enim pro remperto habemus in nostris regionibus maritimis, Luna exoriente mateiatumescere , & versus interiora regionum &continentis undabundum irruere, Eoaeeeadem meridianam lineam occupet. A qua dum versiis occasum delabitur, Oceanum rursus pedetentim regredi &eonsdere, vique dum Lunanostrum conspectum egressa, Antipodibus oriatur. Nam tunc denuo mare aestuat, acs alueut egressi itum seret. Cum rursus Luna ad mediae noctis lineam peruenerit,in-ieq; adnostmm misphaerium ascendit, Oceanus compositis fluctibus sese in locum suum recipit : fitque hoc pacto ut 13 .horarum spatio sere plus minus bis Oceani accessum & recesum videamus. Si ergo tempus augmenti maris & similiter ἡecrementi ex Globo colligere placeat, in primis locum solis & Lunae in propiuhabeas, aut ex tabulis,aut quocunque ingenio. Quibus datis volue gradum Solis in linea ecliptica inuentum ad meri3ianum, itaque paululum permanente, siste indic horarium super linea duodecimae horari post hae eircumduc Globum, ut locus Lunae secundum longitu3inem &latitudinem in Globo designatus) in exortu supra hori ontem emineat. Interim index inter horas indicabit qua mateiatumescet. Si deinde cum loco Lunae ad meridianum pergas, videbis pereun- ὀ mindicem tempusrecesus. Rursus si locum Lunae ad occasum perduras,tempus accessus patefiet. Denique si oppositum gradum ad meridianum colloces, de-aementi certior eris. Id tamen notandum puto, ex motu Lunae veloci nisi
aliquida/dax ips) magnam si e diuerstatem accigere. Igit pro singulis binis
horis quas index inter mouendum percurrit loco Lunae unum gradum adiicias,fc ne nullus error euidens committetur. In vasto tamen pelago non eandem omnino rationem motus obseruari audiuimus Nam sepe ventorum impetu vehus quancunque partem mundi mare rapitur: Sarpe etiam natura loci eadem perpetuo labitur via . Nonnunquam contrariis fluctibus ex diue spartibus conia fluit&conflictatur. Demum etiam hi qui interiora regionum colunt,ut si Mech-lisienses ad Antuemianos conseramus, posterius accessum & recessum percipiunt quam maritimi, sed talis scilicet dissetentia ubi semel animaduersa fuerit, facile perpetuo obieniatur.
De Horoscopo , reliquisque Coeli domicilijs.
CAPUT XXIII. VHeressete omnes Mathematici rodiacum duodeeim partes seu domos
diuiserunt, facto initio a signo exoriente. Et quanquam in numero do- morum & initio consentiet omnes, in reliquis tamen domibus plurimu
259쪽
es. ψ 'm avi flentur, dulertia domu,quinta,nonabam; undecimamcu Horosco;Λμ ' semiliari ae benefico alpectu eontianistas statuunt. Cognito ergo Horoscopo, hoc est signo ascendente, reliquae domus deinceps aquali partitione numerantur. Sed
hoc modo difficile dictu fuerit in qua domo collocadae sintsellae fixa,qui longius
Alis modi. a zodiaco digrediuntur. Alii non contemnendi viri totam coeli superficiemis ii partes secant, idq; per sex circulos magnos concurretes in duabus sectionibus Methontis dc Meridiani. Horum circulotu duo sunt, Horigon 8 Meridianus, ille inulo,ufihi g. primae&secundae domoru declarat, hic vero decimae &quartae.Reliquasti
REgio di6 inde domos rursum non eodem modo numerant auctores. Ioannes Regiomostate, nus AEquatorem diuidit in i et partes aequales, peres sectiones illas & duas inter sectiones Horirontis 3c Metidiani eu circulos ducens podiam totumq; caelum iasi pan'. ia partes seu domos diuidit. Campanus non AEquator sed circulum verticalem per orientem, occidente, punctum verticis, punctu* pedit incedentem in set .patites aequales secat, concurrentibus ut prius circulis G Hori onte &Meridiano.Sed
nos in re ta dissicili sententia non dicimus,dabitur fortassis comodior de his ὀistiren8i locus. In praesentiarum omnibus illis nostro Globo satisfiet. In primis itaque statuendus Globus ad poli altitudine, ut i pius 3 ictu est. Deinde locvg solis iam fidimu applicetur,simulq; indedi horarius ad i di hora meridiei .post haec Ercudue
Globu quous', index horarius ad hora assignatam peruenerit. Globo scsma H ero/sopi tomoti videbis in horijonte orientalisgnu ascendens quod horoscopu vocat,isi. tium sellicet primae domus. In horironte vero occiduo initis septimae domus.Si ergo pri icorum more domos per aequalia spacia diuigere placet, ordine notum seruato eosdem multitudine gradus, fame initia reliquam domo , quos in Horoscopo deprehendisti. Vt si decimus gradus Tauri Horoscopti possedet 4ecim Ceminorum secunda domus inititi statuetur,& decimus Cancri initiu tertis,atq; M. 34, 1. ita deinceps. Si vero Ioannis de Monte Regio ratio a det, notabis gradus aequi,ti. δὴ RE toris in hotietote orientali collocatos, illis adde 3 o gradus,& ubi numerus finitur, aio monte eo circulo positionis vocatum traduc frmato semper Globo . idem ergo circulus in rodiaco notabit init tu i et . domus. Rursum alios 3 o. gradus praedictae sumne adiice,& Erculo positionis in AEquatore applicato,in Vodiaco videbis initiunt, ei mae domus. Decimae domuς initiu Meridianus in rodiaci sectione declarat.Gn. dibus aure aequato is sub Meridiano collocatis alios 3 o adde,& traducto circesspositionis in occidua partem illis AEquatoris gradibus semicircuiti positionis uiuage,ostendet idem in et diaco initiu nonae domus. Additis eode modo alijs 3 opidibus initiu octauae domus colligetur. Septima domum horieton monstrat inoctiis dua parte. Reliqua domus per diametros iam dictarum domoria colligantur. se. cunda enim octauae,Tertianonae, Quartadecimae, Quinta undecimae, & demum Sedita duodecima opponitur. Quare aequales numero gra/us opposito ii spoticiis φ,hi accipiens,habebis oppostas domus,pro Campani modo quarta altitiainis venici modus. annexam diriges ad verum oriente, sue ad contactum Horirotis &s quatoiuia ortu. Applicato ὀeinde semicirculo positionis ad 3 C gradus in eade quarta, vite bis in ecliptica initiu duodecimae domus. Similiter semicirculus positionis trasse per so.gradus altitudini in ecliptica initiu undecima domus notabit Initium iecimae meridianus signat. Noram cognosces quarta altitudinis ad occasum verum deuoluta,& semicirculo positionis per clo .gradus suadrantis transeunte.O idemum habebitur ducto semicirculo positioni ε set 3 e .gradus altitudinis. Sepes'
260쪽
r 2 ptima eode modo hic ais; in alijs omnibus collistituti & reliquae per opp
Eoae m. Scribit&alium moduIo.Schonerus,que propterea exproposito dimisitas,quod parum nobis videatur habere firmitatis, di ab opinione doctiorum abhorrere. Quod si non satis suisqua indici horario fidat, velites exassius horae partes Einumerare: locato Solis loco sub intidiano, videat ascensione rectam ipsus, petactior fae gradus Rquato is sub eossem Meridiano costitutos. His igitur pro singulistio latio, is a mefidie transactis addat a ue .gradus, & pro quaternis singulis minutis snsulos gradus, ta numerum graduum AEquatoris sub Meridiano statuat.habebit ho rescopum reliquasque domos eodem, quo dictum est,modo, totam sphaeram te exemplum sphaerae Ccelestis constitutam.
De Directionibus. Caput X XIIII.
Ηm quum non sint vulgaria, sed iis tantum necessaria qui Astronomorti
vulgus multis post se par Mangis reliquerunt, quibusque iam ad talia intellectus instructug est, paucis perstringam. In primis pro gradu reuo- Ciadu, insufionis euiuscunque principii inueniendo sic agas: Gradum ascendentem talis uolutioni, principi j ad Horirontem in ortu loca, ¬a gradus AEquatoris qui Metidiano subiacent, quibus pro sylis annis elapsis adiice gradus 87.131in. s. Pro quate nis 3 9.grad. 1 6.minut.pro quinis langulis 7 6.gra. 3 . min. Pro denis 1 33.gra.
o.min. Pro vicenis 3 o 6.gra. et c.min. Pro centenis denique 's .gra. 3 2 . minut.
Numerus aut hinc collectus s3 6o.excesse it gradus,subductis 3 6o. gradibus quoties licuerit, rellistus in AEquatore inuentus sub Meridiano colloretur: & quicunque gradus rodiaei ad Horirantem exurgit, is est gradus reuolutionis pro tempoIequetiato,& eleuatione poli consitura. Eosdem gradu; AEquatoris sub Meridi-aas postremo constitutoς, si ab ascensione recta Solis demas,residuumque ad ho-ns ac scrupula reducas , quemadmodum Capite undecimo docuimus, cognosces horam reuolutionis: ad quam deinceps planetarum loca colligenda ex suis tabubulis. pro directione seu progressione significatoris ad locum praefinitum sic pro- Dilectitacidas. Constituto horo copo ad Horigontem, applicasemicirculum positionis siniscitos siue loco ad quem dirigere placet, ac essice ut aut cera, aut alio as-miniculo semicirculus se firmetur, ut Globo circumducto ille non dimoueatura suo loco . Verum si significator in Hori onte aut Meridiano constitutus fuerit, iasimicirculo non habes opus. His constitutis nota gradum AEquatoris Meridiatio applicantem: manenteque svi diximus) semicirculo, circumsucatur Globus donee lacuspromissetis, siue secundus eidem semicirculo postionis applicetur, & dili senter nunc quoq; grad. uatoris sub Meridiano costituti notentur. Differen tia igitur priorum & posteriorum gra3Dum AEquatoris directionis mensuram Ostendunt. Cuius quidem singuli gragus singulos annos Ptole. auctore denotant. illud intefm vel me tacente quiuisfacile collegerit, pro directione sui vocant)directa Globum esse voluen3um esse versiis occasum: pro ilia vero quae fit in antecedentia , siue quae conuetia dicitur, in ortum. Vtrouis autem modo incesse- Quo dire. ris, gradus aequatoris Meridianum transeuntes, directionis tempora vocantur. uio per Iam veto s libet inuenire ad quem gradum rodiaci quouig anno directio significa v 'ς λ tofispertingat, composito Globo,ut iam diximus,&semicirculo postionis ad si tum Igniscatoris firmato: gradibus AEquatoris sub Meridiano collocatis, tot ad-ci gradus quot annos ab initio elapis statueris,l pro directa progressione aut H H 1 adime