Wilhelmi Worm Oratio in excessum viri incomparabilis, Thomæ Bartholini in supremâ justitiæ curiâ assessoris, ... publicè in Academia Hafhiensi 4. Januar. dicta

발행: 1681년

분량: 166페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

libus,et aliis sinceris Iudicibus, qui frequenter ignari penitus talium actionuna,faciunt gratiam uel iustitiam, inducti ad id per actiones praefatas sibi ignotas, quarum albtia non pendebat ab eorum obtentione, uel concessione, et ideo sim sequatur illa, siue non sunt peccata, quae debent puniri, et iuste per hanc Extrauagantem puniuntur Secundo, Per ea quae diximus in d.cap.Σ .num. 38 sciliacet quod licet per Bullam Coenae S. D. N. non sit exco municatus consulens alicui,ut appellet ad futurum Concilium, nisi secuta appellatione, est tamen excommunicatus. per Extrauagantesii Secundi, et Iuli Seclidi, quas citat Sylves in uerb. Excommunicatio in fin.quia S. D. principaliter excommunicat appellantes et accesssorie co-sulentes Extrauag. uero praedicta principaliter excomunicat etiam consulentes, quarum uerba huc pertinentia sunt haec: Quicunque decreuerint consuluerint, seu deliberauerint, seu aliorum dicta approbauerint, consilium aut uotu dederint,ut ad futuru uniuersale Concilium a nobis uel successoribus nostris Romanis Pontificibus contra praedicta costitutione appellare liceat possit uel debeat,

Pactio pro Iu Iitia ue ratia obtinenda quatuor deca se sit e quam ob causamfacta, hispuniaturi,

et est contra ius naturais, uel humanum antiquius

Pactio pro Decreto arbitrario iudicis, punitur hic.

Pactio pro luctilia uestratiasacta cum Tapa,inter

62쪽

go De datis I prona pro Iust. dcc.

dum mala ut silmonia sed semper immunis aparnasicut illa num. Iq. Pactiones cum sonarchis pro grati faciendis Ansemper licite num. f. Ludovicus Infans Pori aliae laudatus num. Pactio pro auferenda uel disserenda funitia,includ iur jub pacto de obtinenaa illa num. D ta cur dicitursistentia Iudiciis iniusta num Issi

licet pactio, colligitur ex illo uerbo spactum quae est pactio de dando aliquid magnum uelia uum pro Iustitia siue gratia, pro se siue pro alio , in causis uel iudiciis, seu alias per literas Apostolicas,et quibuscunque aliis modis apud sedem Apstolicam obtinenda. Ad

cognoscendum autem An iure naturali, uel diuino, aut humano antiquiore ista Extrauag. prohibeatur,aduertendum est, quod illa potest fieri quatuor de causis. Prima,ad

corrumpendu Iudicem. Secunda, causa coseruandi eum in

recto Tertia, causa cosequendi quod cupit, non cosiderando an sit rectum nec ne.Quarta,causa redimendi molestia superiure iam quaesto. Si fiat prima de causa in criminaliabus,ex parte daturi est cotra ius naturale,quia nititur inferre per se vel per altu nocumentu iniustum personae proxumi,quod vetat illud prςceptu Quintu Decalogi Exod.xx. Non occides, iuxta declarationem eius positania nobis post Thom.et alios in Manual. Confess. .XV. num. I.si autem id faciat animo flected ad iniuste absoluendu peccat contra VliI praeceptum, Non dices falsum testimonium Exod.xx contra quod peccat omnis qui dicit mendacium

63쪽

perniciosum, vel procurat ut alius id dicat, iuxta declaraonenia nobis post alios posita in .Man. Cap. I 8. n. I. Iudex enim pronuncians quempiam esse absoluendum , qui

vere condemnandus es mentitur pernicioso, saltem contra Rempub cuius interest ut crimina puniantur L Ita vulneratias is ad . Aquil. c. Ut famae de sent eXcom et etia contra prmatu accusatoris Vel denunciatoris, quando ex eo proueniret poena talionis,vel damnum praemi alias quaerendi, vel expensarum, laborum, vel aliquid aliud. Si vero id faciat animo corrumpendi Iudicem, siue fleo em di eum a recto, in Civilibus, peccat contra . praeceptum. Non facies furtum Exod. xx. Contra quod peccat omnis, qui per se uel alium infert uel inferri procurat damnum proximo suo in rebus externis, iuxta declarationem a nobis post alios positam id. Man.c. 17. num .L. Et qui Iudice nititur per pactionem dandia recto flectere in Civilibus, sue ad male absoluendum, siue ad male condemnandum, procurat inferre damnum proXimo, actori uel reo,Vt palam est. Cum igitur haec tria praecepta Decalogi, contineant ius naturale per primum praesuppositum, notab. 8.consequitur, eum qui dat aliquid Iudici obprimam causam id est ad corrumpendum eu, siue in criminalibus, suem Civilibus,transgredi ius naturale Pactio vero faeta ob causam secundam scilicet ut Iudex rectam iustitia faciat, vel citius quam alias faceret, sine alius praeiudicio, non est Vere prohibita regulariter iure naturae, quoad forum interius, nec quoad forum exterius, si de tali animi sinceritate in eo constaret,quoniam id non est contra aliquod praeceptum Decalogi neque contra principia , neque contra consequentia eorum necessaria, quae tria complectuntur

omnia

64쪽

4 De datis de prona. pro lust Ecc.

omnia iura naturalia, per d. primum praesuppositum , est autem praesumptiue contra ius naturales humanum, nosolum istius extrauag. sed etiam contra antiquius, positum in . 1 f. sed si dedis de cond. ob turp. causam, eo quod praelum itur facere id causa corrumpendi, ut probatur ibidem in verbo corrumpere videtur adiuncta illa Theoria Bari recept in l. si is qui pro emptores deisucap. n. J. scilicet, quod verbum videtur sagnificat fictionem, vel praesumptionem , et quia legi fundatae in praesumptione cui veritas est contraria,non est locus in foro interiori, iuxta C. Humanae 22. q. . non in C. Is qui, C. Tua desponsalit, Consequitur, non est e locum illi Iuri antiquo in foro interiori, in pactione hac de secunda causa facta,&ὰosequenter nec iuri huius Extrauag. per secundum praesuppositu, et latius per illationem 4. notab. 3. n. F. DIXI regulariter quia secus esset de pactione d adi aliquid pro iustitia facienda in spiritualibus pro quibus acquirendis, etiamsi

aliquo iure debita sint, nullum pretiu dari, nec ulla padtio quae pretio aequipolleat, fieri potest: c. Qua pio . q. 2.c.fin. de pacto.& facta, est cotra ius naturale cotentu in praedicto 7. praecepto, quatenus prohibet omnem iniusta usurpatione, secundum Augustinuinc Poenales . q. s. qua ratione appellatur fur S raptor, qui per simoniam aliquid quaerit c. Ordinationes I. q. l. Vnde los metia in c. Vendentes I. q. 3. dixi testes moniam, dare aliquid Iudici pro iustitia facienda circa spiritualia, intellige, quaerenda,nam superiure quaesito aliquando dari poste mox dicetur Pactio autem facta ex tertia causa, scilicet Ad persuadendit Iudici quod cupit, non considerando, an sitius u nec ne est prohibita iure naturali, quia non solum est contra ius natura

65쪽

le velle quem accipere id quod scit esse alienum, sed etiain velle absolute accipere pro suo, quod dubitata sit tale, absque recto iudice vel consultore, contra regulam de eligendo tutius in dubiis iuxta c. Iuvenis de sponsal xc Siquis autem de poenit dist. . ubi nos late hoc tradimus, equi pasciscitur dare iudicialiquid, ut certam pro eo in re dubia ferat sententiam,non cossiderando an si iustum necne quod cupit, aequipollenter vult absolute habere pro suo, illud de quo dubitat an sit suum, subaudice lis est.

Pactio vero facta ob quarta causam,videlicet Ad redime dam vexationem,quam patitur super iure iam quaesto, vere non est contra ius naturale, quia non est contra ullum praeceptum Decalogi,nec principia,nec necessario cons quentla eorum, ad quae reducuntur omnia Iura naturalia per praesuppositum primum notat. 8. neque Vere contra

aliud humanum antiquum, Tum arg.c. Dile stus .de sim. Tum quia conseruatio suis suorum iure naturali est licitan ut vim f. de iust Diur xl. i.& tot.tit. de furt. adiunci cap. Olim xtoto tit.de restit. spol.&c. Dilecto de sent.e com .lib. s. ex quibus ortum est illud Catonis Rem tuam custodi, unde singulariter dixit Panor sup citat in . notab. in c. Cum ab omni dev1t. honest Cler. n. 8. Quod

qui dat aliquid Iudici, de cuius constantia in recto probabiliter dubitat, ut peri et in ea, non peccat etiam in foro exteriori,si id in eo coiistaret, quod tamen arbitror limitandum esse,ut procedat, quando bonas de iusta ratione credit esse rectum, id in quo illam constantiam procurat,

alias secus, quia in dubiis tutior pars elige da est per supradicta Per cuius Panor dicta significatur, praedictam pa-

66쪽

manu, de tuosnu . r. de cond. ob tur p. cau imo: contra ius naturale per p:aedricta, si no costaret de recta dantis in tentione, S consequenter dicendu esst,eum qui facit pactione praedicta ob praedicta quarta causam, vere in foro Conscientiar, non Incurrere poenas huius extra uag. praesutilptiue tame sic in foro exteriori, nisi probabiliter de illo in eo collaret S co sequenter inferri posset ratio excusandi sal- te in foro conscientiae a poenis huius extra uag. eos,qui pa cisciatur,vc promittunt dare aliqua Iudicibus,ut decernat aliqua,ouoru iustitias rectitudo ipsis est coperta, quia b c Extra uag. lata ad obseruantia Iuris natural1s S ant1oui, novendicat sibi locu in eis,quae non includuntur in illis, per

allata supra in secia do praesupposito. praedicti notab. 3. Addo praeuictis primo, ch haec ota dicta de pactione dad aliquid Iudici P iustitia acie da,etiale dicat sibi locia in pactione d adi aliquid alicui tertio, qui ea sibi fieri P curet. Addo secundo, lea de omnia, quae dicta sunt de pactione d ad alii suid iudici, vel tertio, hab catella locu in pactione dandi aliquid pro gratia inferior Papa, potenti eam facere vel tertio, Vt eam proctiret: coseque ter in paciscete

dare aliquid Summo piaenitentiario, urbis Vicario, aut alii potet facere aluiua gratia apud sede Apostolica pro ea facienda,vel alicui te itio, ut sibi vel alii ea ab illis procuret. Ex quibus omnjbus infertur primo, ψ pacisces aliquid dare Iudici, ut faciat aliquod arbitramia, ad quod eum non obligatiust ita, iuxta l. non quicquid Ade iudic. quale est aliqua lo dare uel non dare dilationem, S dare maiore hiel minore, differre tiel anticipare sententia diffinitiua uel in ter locutoria, deferre Velio deferre appellationi,de deferedo dare Apostolos citius Vc tardius,inua mensein ad hoc

67쪽

lia Extra uag. Ab ipsis Greg. Ut L s

stet utu:n in c. Ab eo de appes l. lit, eaeto Reuerenti alas

vel refutatorios, mittere vel non imittere ita Carcerein ,e trahere vel non e trahere egillo, prorogare Vel non prorogare fatalia, vel teri nos iam constitutos, iid genuis

alia, incurrere has poenas c uia licet forte negari possit, id dari pro iust ilia facienda, quia est arbitrari si,non tamen negari potest, quin detur saltem pro iustitia vel gratia facienda ab inferiore Papa, quod est ualde quotidian uni Secundo, Quod non abs re repeti aurius supra uerba illa inferiore Papa quia qui cum ipso pacisceretur, vel aliquam alia actionem hac damnatam faceret, peccare quide, qua parte illa esset contra ius naturale,vel diuinu,cui etia Papa subest, sed non quatenus esset cotra ius solutumanti,sed sui e peccaret, siue no minime incurreret poenas huius extralia g. per ea quae de committente simoniam cueindiximus in Man. cap. 23 m. lors in haec verba: De committente simonia cum Papa dico primo, secudum Thona Communier recept. 2.2. i. IOO.ari I. Papa posse committere

simoniam prohibitam,quia sinionia est', hoc est prohibitam iure diuino, quia ei subest . Sunt quidam s.cl. I. Non autem simoniam quia prohibita est, idest prohibitam tantum iure humano, de quibus supra num uo quia non subest ei saltem quoad uim coactival princeps fisside leg cap. Proposuit de concess praeb. Secundo, quod eadem ratione non potest efiicere, quod actus, qui iure diuino est surroniacus,non sit talis. Tertio, luod Papinus a poenam iure humano, statuta cotra simoniacos, et1a qui sunt tales, tu e diuino, incurrit, potest facere,ne alius ea incurrat, quia Ois talis inducta est iure cui no subest ipse,Nio talios e 1ime rei praedicta. Mi arto,

68쪽

4 De datis Et prona pro Iust Ecc.

Quarto, Quod authoritas eius eximit a poenis sim mae, omnes qui cum eo,Vel cum cosensu eius faciunt actu,

qui alias esset simoniacus,est quod expresse eos non liberet, non facta disserentia inter praedicta smnonias, quia quoad poenas,eadem ratio militat in utraque,& ideo qui quid dicat Pan. in . Qui vero c. Extirpandae de praeb subf. xFelyn eum limitans in c. De caetero subrin de re iud. Veritas habet, quod non eximit a culpa, sed tantum a poenas moniae iure tantum humano prohibitae: Tum per

praeducta. Tum per i QSidam R. de re iud. l. Idem Vlpianus R. de excusat tui et eorum, quae de certa scientia principis verius et communius dicuntur ab iis, quos late citat Felyn.in c. Cum inter de except. Tum per stylum Curiae, qui hoc seruat,ut satis testatur Cass decis. i. de simo qui facitius . Quam graui de crim fals haec ibi. III infertur, quod proxime dicta procedunt in paciscente cum ipso Papa, seu de cosensu vel beneplacito eius, cum inferiori, secus tamen est de illo, qui paciscitur cum alio inferiori eo, sine consensua beneplacito eius, etiamsi gratiam vel iustitiam obtine dam ipsa sua sanctitas facere deberet Tum quia Papa non purgat sordes, tua ignorat

interuenire, arg.c. Postulasti c. Super literis cum eis annotat de rescript Tum quia bona pars causa huius Extra-uag. vi fertur fuerunt pactio, datio. promissio dandi aliqua maxima aliquibus, qui per se vel per alios plurimuapud ipsum valebant, ad obtinenda maxima dona gratiar,vel iustitiae, nescientes, vel nescire volentes id non licere scio enim quosdam viros insignes, qui id a me scire vo- , u 'runt ante hanc extrauas . desiisse lucrari multa centena scuta IIII. Iu-

69쪽

IIII. Iustuin locum se hic offerre ad disputandum. An sicut Papa circa spiritualia peccare potest, ut praedictum est, admittendo Sunoniam iure naturali diuino prohibitam, sic etiam alii Monarchae circa temporalia peccare possint indulgendo suis subditis immunitates, impunitates, praerogalmas, dona prodiga,d id genus alia,in damnum suae Reipub N aliorum subditorum, quibus exhauriunt, vel faciuntne repleant suum aerarium bellis iustis, facinoribusque r. eclaris gerendis utiles necessarium,ne sua Regna ultra ordinaria tributa,extraordinarii xinsolentibus indictionibus. superindictionibus opprimerentur Sed necessitas quantocyus respondendi dubiis circa hanc Extrauagantem propositis, ab eo me auertit: quamuis nonnihil colligi possit e nostro Manual confess. c. 11. num. .in is ubi post Thom.in lib. de Regina Princip.de peccatis Regum agitur. Solum dicam meminisse me aliqhando interrogatum,ab illo multis nominibus de noni, ne Christiano benemerito, Serenissimoque Infante Portugaliae Ludovico respondere rem sua pietate Christiana dignam facturum, si suum animum in omnes iuuandos Regie propensum, cohibereta petendis a fratre suo Rege nulli pietate secundo,gratiis,pro sibi se commendantibus etiam benemeritis, ne senex pientissimus per opera liberalitatis alioqui sancta, sed voluntaria,facultate opesai

stitiae necessaria in aere alieno soluendo exercendi , priuaret. Sem notisamum est postea,vno anno antequam viata defungeretur,magno summatum exemplo, bonani suae

quae maximi pretii erat suppellectilis partem quo sua debita exolueret vendidissse et familia, quae sibi erat amplissima, in ordinem redegisse s merito quidem,qui a Iustitiae

70쪽

48 me datis ct prona pro Iuli Ecc.

stitiae perinde liberalitas cedere debet, ac cedit Latonia Phoebo . Mulier bona ff. de fur don cap Non est putanda prima' prima c. Fortes c. Dentque I . . . 1 V. Posse cuipiam uideri verum, allud Iohan Mon. ind. Extraua g. in sto T. Verb. sub generalibus hanc Extra uannon includere eum,qui aliquam si arum actionum faceret

pro auferenda vel disserenda Iustitia,quia illa includit eos tantum, qui eas faciunt pro Iustitia obtinenda,& is non uidetur dare pro illa obtinenda, sed pro differenda vel auferenda quod est longe diuersum, R a diuersis non stillatio,

l. Papinianus exuli is de minori S cap. Ad audientiam de Decim maxime in poenalibus, cap. Poena de poenit dist. prima,& . si de Interpretatione V. de Men. Sed nobis conatrarium videtur verius. Tum quod non est verisimile, Pontis. Ma XX. Raequissimos, voluisse minus punire illos, qui dant uel promittunt pro sententia iniusta, qualis est, qua iniuste aufertur vel differtur uera iustitia, qua eos, qui dant pro sententia iusta consequenda, pro qua tamen, saltem interdum incurruntur, ut praedicium est demens est potius attendenda quam Verba c. Marchion I. q. I. l. Cum

pater . dulcissimis de leg secundo. Tum, quod obtinere, ut disseratur vel auferatur iustitia unius, est obtinere iustitiam saltem in aliquo pro altero, ut palam est: Tum quia non solum sententia aequa appellatur ius vel iustitia, sed etiam iniqua l. Ius pluribus modis dicitur . de Iustit. de Iur ibi: 'raetor quoque Ius reddere dicitur, etiam cum inique decernit, relatione scilicet facta , non ad id,quod Praetor ita fecit, sed quod Praetorem facere conuenit, JQuod etiam expressit Thom. 2 t. q. J7.art.I.ad primum, &facita Res Iudicata pro veritate habetur il . de Reg. Iur.

SEARCH

MENU NAVIGATION