장음표시 사용
211쪽
DE SUBLIMITATE, S c. 75dinis ars quoniam nonnulli sentiunt illos omnino decepto es,e, qta hujusmodi res legibus Artis subjiciunt nascuntur enim inquit aliquis Subli-
di ea est, ut iis nati simus operaque Naturae siunt pejora ut putant et omnino infirmiora, Cum Artis piseoeptiun Culis excarnificentur. V Ego vero dico probatum iri hoc se aliter habere, si quis cogitaverit, quod Natura, ut plerumque in Cris iis, quae pathetici sunt Sublimisque generis, sui juris est, Si non Solet OSSe temerarium quidd9m et on nino expers methodici et siquis cogitaveris,quod haec Sc. Nati ra primum quiddam et originale elementum existentis Sublimitatis in omnibus hominibus sui triinei hodus autem potest definire quousque progrediendum sit, quodque sit tempus cujuSvis Sublimitatis
tissimam : et siquis cogitaveris, quod Sublimia .rat;)t periculis magi eX posita, Si Sine sui regendi scioni iii instabilia et nullo pondere firmata sibi ipsa permittantur, soli suo impetu et indoiris audaciae relicta nam, ut illis Calcari saepe, si etiam fraeno opus est. Quod enim Demosthene Pronuntiat de communi hominum vita maximum quidem SSe bonorum, felicem esse, proximum vero et id non minus, bene instituere ccm Silia; quod post 'emum, quibus non adfuerit, tollit prorsus et illud alterum): V hoc ipsum etiam de Scripti possumus dicere nempe,quod
Natura quidem obtinet locum felicitatis, Ars autem consilii bene instituti. Et id quod praecipuum St. ri quis cogι laverit, quod id ipsum re quἔedam e iis,
212쪽
quae sunt in scriptis, Naturae soli relicta esse, non possumus aliunde discere, quam e Arte si liseu ut dixi singulatim cogitaverit is, qui praecepta utilia dantes reprehendit non amplius mihi videtur putarit commentationem de rebus propositis
zi Et camini reprimant longissime prosilien
tem lucem, Sive flammam Si quem enim domus custodem videro Solum, Unum immittens cincinnum flaunmae, inflar torrentis volὶέtum, Tectum incendam, et prunis operiam Nunc ser nondum insonui generoSum canticum. Non sunt tragica haec, Sed plus quam tragica nempe, cincinni animae' et ' evomere in coelum, et facere Boream istulatorem,' aliaque quin illic sequuntur. Obscurantur enim DiCtione, et conturbantur Visionibus potius, quam intenduntur et si unumquodque eorum ad lumen SUSPiCiaS, ex eo,
quod terribile primo videtur, abit in id quod acile
ridem potest Cum vero in Tragoedia re naturaliter grandi ampullasque admittente, tamen immodicus tumor res est non ignoscenda, i ille, opinor, veris Scriptis convenerit ob hoc ridentur etiam verba
Leontini Gorgiae scrihentis merXes ille Persarum Iupiter. ' et vultures viva sepulchra;V et quaedam Callisthenis, quae sunt non Sublimia, sed nimis alta et adhuc magis illa Clitarchi hic enim vir futilis est, et juxta Sophoclem spirat non parvis
213쪽
ῆς quidem tibiis, V se sine capistro. V i Et sane, quae dicit Amphicrates, et Hegesias, et Matris, sunt hujusmodi saepe enim Cum sibi videantur instincti esse, non bacchantur, Sed ineptiunt: umor
autem omnino videtur reSAESSO, inter ea quae maxime, disticillime cavenda omne enim, qui Sunt Sublimitatis cupidi, fugiuntque ne Condemnentur infirmitatis et siccitatis, natura ad hOC, OSCi quomodo feruntur, hoc dictum seCuti magnis tamen EXCidere, gQnerosum si peccatum. V Viti ΟSa autem sunt, et in Corporibus et in scriptis, Grandia, quae inania salsaque sunt, et et quibus periculum est ne Circumagamur in contrarium; nihil onim' inquiunt siccius est homine hydropico. Sed umor vult altilis insurgere quam Ddfrisist
Sublimia id autem itimn q/ωd Puerile nere. appellatur, plane oppositum est Sublimibus lumile enim est omnino et Parvi opus animi, reveraque vitium ignobilissimum quid igitur est Pueriles sit
pervacua operositate in Frigidum aliquid abeuntem: in hoc autem genus labuntur ii, qui cupiunt aliquid eximium et elaboratum, praecipue Vero dulce dicere; sed qui impingunt in genus humile et in malam
assectationem. Huic vicinum est tertium quoddam Re MeParen-nu Vltti, nempe in Cta Pti Siatheti Cis, quod
Theodorus arenthyrsum vocabat est autem hoc assectus intempestivus et inanis, ubi assectu non opus est aut immodicus, ubi mediocri opus est: plerumque enim velut ebrietatis vi, quidam ad assec-
214쪽
tus, qui non in re positi sunt, Sibi proprios et scholasticos abripirantur deinde merito ignominiae notam subeunt coram auditoribus nihil perturbationis passis suippe qui Commoti sunt Coram non commOtis, sed de scriptis patheticis alius nobis est locus.
NeFrigido Altero vero eorum, de qui bia mentionem fecimus dico autem Frigido , plenus est Timaeus vir in aliis satis peritus virtutibiis scribendi, nonnunquam in Sublimitate scriptorum, Non
Sterilis eruditus, sensibus abundans sed maximus alienorum vitiorum insectator, ad sua Vero non ut-
tendens quique prae studio semper concipiendi NOVOS ' Peregrino sensus saepe incidit in id quod ImaXime Puerile est proferam vero hujus viri unum aut duo etempla, quia Cecilius pleraque ante OCCupavit laudans Alexandrum magnum, dicit, Qui totam Asiam intra pauciores anno Subegit,quam lanegyricam orationem de bello contra Persas uerendo Isocrates conscripsit.' Egregia scilicet Macedonis illius cum Sophista comparatio. Manifestum est enim, Timaee,quod Lacedaemonios hoc nomine naultum Isocrates strenuitate excellebat quoniam illi quidem triginta annos in X pugnanda MeSSene ConSumpserunt, hic autem in Panegyrica Sud o)'atione Componenda Solos decem. Porro Atheniensibus in Sicilia captis quo more insultat dicit eoS, propterea quod impie se gessissent in Her- meim, et mutilassent ejus statuas, ob hoc poenas dedisse praecipue per unum hominem, qui ex ε paterno genere sui oriundus ab illo Deo violato,
215쪽
- Hermocratem filium Hermonis.' Adeo ut mirer equidem, Suayissime Terentiane, cur non in tyrannum Dionysium scribat quoniam enim impi-- iis sui in Dia sive Iovem et Herculem, ob hoc Dion et Heraclides eum tyrannide spoliarunt.' Quid vero opus est de Timaeo loqui, quum etiam illi Heroes Xenophontem dico et Platonem , quanquam ex Socratica erant Palaestra, tamen, ob Sensus
tam abjectos, sui ipsorum aliquando Obliviscuntur λIlle quidem se Xenophon in libro de republica
Lacedaemoniorum Scribit illorum sane vocem minus posses audire quam lapidearum Statuarum, 'oculos minus flectere quam aerearum Verecundi- ores autem illos putares etiam ipsis, quae in oculis sunt, virginibus: V AmphiCratem, non Xenophontem, decuit pupillas, quae sunt in Culis nostris, appellare virgines verecundas. V Quale autem mehercule est, Persuasum habere omnium pupillas sine discrimine verecundas suisse, cum vulgo dicunt
nulla in re impudentiam quorundam tam declarari quam in oculis' vocat aliquis se Homerus hominem impudentem, O temulente, iani nos oculos habens. V Timaeus quidem, ut qui surtivum aliquod attigerit, ne hoc frigidum dictum Xenophonti reliquit nempe dicit de Agathocle etiam hoc, cillum consobrinam alteri in conjugio datam ab ip- si muneribus nuptialibu abripuisse, et abiisse: Quod quis secisset, qui in oculis Virgines, non
scorta, haberet λ' Quid autem facit Plato, in aliis rebus scriptor divinui cum velit dicere libros, postquam inquit scripserint, in templis depo
216쪽
nent cupresse monumenta: V rursusque, Quod ad muros attinet, o Megille ego assentiar Spar- tae, ut dormire sinamus muros humi jacenteS, et non exsuscitemus. V Et illud Herodoti non procul est frigido, nempe vocare formosas mulieres dolores oculorum: V quanquam habet quandam eXcusationem ci enim, qui apud ipsum hoc dicunt, barbari sunt et ebrii: Sed neque Sub talibus personis aequum S in aeternum abjecti animi nota inuri.
, diu, Omnia quidem, quae Sunt adeo indecora,
tu vitiu in nascuntur Scripti una e CRUSA, nempe eX
studio novitatis in sensibus proferendis, qua in repraesertim hodierni scriptores insaniunt in a quibus enim bona, ab his Prope ipsi, etiam mala Solent nobis provenire unde et ornamenta Elocutionis, et Sublimitates, et praeterea Suavitates sunt id, quod fert homines ad libros reCte scribendos et tamen haec ipsa sunt principia Causaeque, ut felicitatis inscriptis, ita etiam Contrariorum. Tale quidem sunt et Hyperbolae, et luralia: Stendemus autem in iis, quae Sequuntur, periCulum, quod videntur habere. Quare necessarium Si jam inquirere et statuere, quo modo illa vitia, quae Sublimibus commixta
Vese Sub Est autem modus, in Amice, si quam acienti claram verae Sublimitatis scientiam, et iu-
i e t dicium imprimi Comparaverimus quanquam re est ad Consequendum dissicilis; nam descriptis judicium est multa experientiae ultimus
217쪽
so tus. Veruntamen, ut loquar per praeceptum,
hinc forsitan non impossibi est judicium de iis Consequi. SECT. VII.
Oportet scire, Charissime, quod quem l di .
admodum etiam in Communi vita nihil est cognosci
magnum, quod Contemnere magnum est:
vel ut Divitiae, Honores, Dignitates, Imperia, et quaΡCunque alia multum tragi Ci fastu extra apparentis habent, non posAunt videri sapienti esse bona praestantia, quorum Contemptu ipse non mediocre ornam est quippe illi, qui iis utuntur, minus admirationi Sunt quam illi, qui possunt habere, et tamen Contemnunt Propter animi magnitudinem :eodem modo etiam de iis, qua Sublimia sunt in poematibus et solutis orationibus, videndum est, ne nonnulla habeant hanc magnitudinis speciem, cui multum adhaeret tenere assicium); Xplicata vero deinde inveniantur tumida fuisse, quae despicere genero Sius Si quam admirari. aturaliter enim animus noster vel a Sublimitate elevatur, recipiensque superbam quandam erectionem impletur gaudio et gloriatione, tanquam ipse produxisset id quod solym audivit. . Quando igitur aliquid, saepius auditum ab homine intelligente et in Criptis versato, animum ejus non Celsiorem faciat, neque relinquat in animo plus Cogitatione ConCeptum quum verbis eXpressum Cadat autem, Si tu illud assidue contempleris, in id quod eiile et minutum Si non P test illud esse Sublimita vera, quod non ultra auditum perdurat. Hoc enim revera magnum eSt,
218쪽
quod multum mente concipiendum essicit, cui autem dissicile potius vero impossibi est reSistere; cujus denique recordatio firma est et vix extinguenda omnino vero ea arbitrare esse pulchra et vera Sublimia, quae semper et omnibus placent; cum enim iis omnibus, qui disserunt moribus, vitae generibus, studiis, et aetatibus, unum aliquid idemque simul de iisdem scriptis videatur, tunc illa, quaesit ex discordibus, quasi mixtio et consensus idem ei, quod in admiratione sest, validam indubitatamque acquirit.
Quddquis Quoniam vero quinque ut ita dicam libri Subli fontes sunt foecundissimi Sublimitatis, sub
damento, his quinque formis facultate dicendi, sine qua omnino nihil est); Primum quidem et valentissimum est seli in sensibus audacia, ut etiam in illis, quae de Xenophonte scripsimus, definivimus :seCundum vero eS Vehemen et quasi numinis ama- tu conceptus Assectus Sed hae duae res, quae constituunt Sublimitatem, maXima e parte sunt ingeniis hominibus; quae Vero jam Sequuntur, etiam ex arte veniunt nempe, et quae est fons tertius certa quaedam sagurarum Conformatio; duplices autem se Murae su=rt, aliae Sententiae, aliae dictionisi et praeterea splendida Elocutio se quartus est fons , cuju rursus partes sunt et delectus verborum, et dictio tropis plena atque acta quinta vero causa Sublimitatis, eaque quae concludit omnia ante se nominata est magnifica elataque
219쪽
DE SUBLIMITATE, &c. 183 Composition quoniam, inquam, hi quinque unifontes Sublimitatis, agedum inspiCiamus ea, quae inhaerent in unoquoque harum rerum genere, hoc unum praefati Cecilium omisisse quasdam ex his quinque partibus, ut verbi gratia, eum de Assectitibus locum sed si haec duo, nempe et Sublime et Patheticum, velut una quaedam reS, etiam Viderentia illi omnino secum invicem Connata et CoeXiStentia eSSe in errore est; etenim quidam Assectus inveniuntur distincti a Sublimitate et humiles, velut lamentationes, dolores, metu et rurSUS multa
sunt Sublimia sine Assectu ullo, velut praeter innumera alia etiam illa, quae de Aloidis a Poeta sunt audacia felici dicta,
Ossan Olympo conati sunt imponere, et Ossae Pelium frondosum, ut caelum ScanSile eSSet.
Et illud, quod insuper his majus additum est,
Et sane perfecinent, &C. Apud Rhetoras quidem laudationes, et ea quae ad PomPam ostentationemque Componuntur, amplitudinem et Sublimitatem ex omni parte in se Continent, Plerumque autem Assectu carent: unde ex
Rhetoribus illi, qui in Assectibus concitandis valent, minime ad laudationes acti sunt vel rursus illi, qui in laudando valent, minime apti sunt Assectibus concitandis. Quod si iterum omnino censuit Cecilius id, quodlatheticum est, nihil ad Sublimia
conserre, et Si propterea illud non putavit mentione dignum, prorsus deceptus est fidenter enim assim maverim nihil tam magnificum esse quam Assectum vehementem, ubi Opia est, adhibitum : Cum velut
220쪽
furore aliquo spirituque divinitus spiret, et scripta quasi plena Phoebo esticiat.
Verunt men, quoniana primum genustudine. dico autem id quod ex animi magnitudine
venit partem obtinet inter aetera praestanti8Simam oportet etiam hic, Sit licet haec res potius dono naturae aCCipenda quam labore acquirenda), tamen, quantum OSSumVS, animo nostros ad Sublimia alere et tanquam gravidos amplitudine quadam
Dobili semper em Cere Quo dicet aliquis, modo pScripsi in alio etiam loco, quod hujusmodi Sublimitas est Echo magnitudinis animi: unde etiam sine voce admirationi aliquando Si nudus per Se en-SUS ob eam PSam, quam OStentat, magnanimitatem;
velut silentium jacis in libro, qui inscribitur De
Manibus, magnum eS et omni Sermone Sublimius. Primo igitur in loco omnino neC2SSarium OS ante oculos Lectoris Constituere id, quo nasCitur; nempe quod verus Orator debet habere animum non humilem et abjectum neque enim fieri potest, ut illi, qui per omnem Vitam Suam Cogitant Curantque Parva et Servilia, proserant aliquid admirandum omnique aetate dignum D inagna ero Sunt Cripta horum hominum, uti par St, quorum Cogitationes sunt eliciter audace SQ eodem modo etiam ea, quae
maxime Sublimia sunt, cadunt in illos qui maxime elatis sunt animis illud enim quod Parmenioni di- Centi, ' Ego quidem contentu essem conditionibus cic. oblatis, si essem Alexander,' responditADtander, dicens, it ego quidem, si essem Parmenior'