장음표시 사용
411쪽
Neque enim Paterjudicat quemquam per suae praesentiae manifestationem , sed omne judicium visibile de tit Filio. . . quia mi habetur articulo sequentio filius hominis est, id est, assumpsit naturam humanam , in qua ab homi nibus videri potest. g. Z. I. Si ego resimoniiιm perhibeo de meipso , simonium
meum non es verum juxta humanum censendi modum id est, non idoneum , non legitimum, aut fide dignum; quia nemo in propria causa testis est idoneus. 2. Noua homine testimonium accipio ut mihi necessa Iium , quasi illo praecipue nitar , ut me Christum esse ostendam. 3. Neque vocem ejus umquam au lsis, O c. quasi di
ceret obtinuistis isos quod patres vestri olim timore Perculii deposcebant : Numquam tesribilem Domini Dei vestri vocem audistis, neque terribi ha ejus praesentiae signa vidistis, ut olim Exod. o. 8. nec tamen mandarum , quod tu iaci Deut. I 8. 16. imposuit vobis in patribus vestris de audiendo Propheta quem de gente Vestra suscitaturus erat vobis , servare vultisci quia mihi qui sum Propheta ille, non creditis. g. 99. I. in Sabbato secundo-primi Primum saepe significat magnum seu maximum , ut in art. 3sΙ. A secundo die Azymorum seu a primo post diem solemnem Paschae numerabantur septem hebdomadae plenae consequenter septem Sabbata usque ad festum Pentecostes ae v. 23. Is omnino autem verisimile est haec Sabbata vocata fuisse prima seu maxima, sic distincta fuisse, primo-primum , secundo-primum , tertio-primum , UaItΟ- primu , quinto- primum, sexto-primum , septimo- primum seu ut timo-primum.1 sub Abiathar Principe Sacerdotum. Princeps ille Sacerdotum erat filius Achitob, I Reg. 22. 9, II , I ,2 .
Vocabatur Achimelech, Abiathar in habebat filium qui vocabatur etiam Achimelech, Abiathar. Confer hae
412쪽
Ecce pueri id est , servus o meus quem elegi Christus
dicitur Dei servus per excellentiam , quia semetipsum exinaniυit formam serυ accipiens , insimilitudinem hominum factus , habitu inventus ut homo Philip . . . g. IO3. Haec Matthari verba Curati eos omnes,se prsicepit eis ne manifestum eum facerent , sic intelligenda sunt Curavit eos omnes praecepit quibusdam ex ipsis nempe demoniacis , de quibus loquitur Lucas, seu, quod idem est ipsis daemonibus , ut ait Marcus is manifestum
eum facerent itaque cum Matthaeus dicit, Pracepit eis ne manifestum aYm facerent: Marcus , ehementer comminabatur eis ne manifestarent illum de iisdem loquuntur. IOZ. Reati pauperes spiritu , id est, qui affectu spirituali pauperes sunt propter Deum.
Qui ergo solυerit unum de mandatis sis minimis , docuerit sic homines, minimus ocabitur in seruo glo- m. Id est, qui solverit vel unum demandatis minimis istius legis, .sic vivendo Oid est , solvendo vel unum de mandatis minimis De docuerit homines licet bene docuerit, minimus habebitur in Ecclesia Deici qui autem fecerit omnia mandata sicut is docuerit, hic maguus vocabitur inNegno Calorum, id est, magnus erit in Ecclesia Dei.
r. Qui autem occiderit, reus erit judicio , id est, dignus erit qui judicetur seu condemnetur. Ego autem dico vo bis . quia omnis non tantum qui occiderit, verum etiam qui voluntatem habet occidendi, vel graviter nocendi: sive eam corde premat, ut qui tantum arascitu sive eam perfecte aut imperfecte signo exteriori prodat ut qui dicit aut raca, aut fatue , aut aliquid simile , reus erit mortis aeternae gehennae ignis ante tribunal justitiae divinati Nota cum Estio, ex quo hanc annotationem desumpsi, non apparere Christum hic constituere gradus cincrementa peccati, scilicet irae, contemptus - contumeliae, ut plerique volunt; sed pluribus verbis rem eamdem ex
413쪽
Eυ-gelii locis. 39Iplicare , alludendo ad diversa Iudaeorum tribunalia. Σ. quia frater tum habet aliquid adversum te, id est, u stam causa in conquerendi expostulandi tecum de aliqua injuria sibi a te facta.
g. II . Quod si oculu tum dexter scandalizat te , erue eum , 5 projice abs te. Vide annot art. 23 I. s. HS. Ego autem dico vobis non jurare omnino quantum in Vobis fuerit, quia juramentum a vetalo est, id est, vitiis hominum originem habet, qui mendaces experti, vel sine u- Tamento non credunt, vel jurandi consuetudine se volunt fide dignos reddere haec vitia frequens juramentum fovet, praeterea ad perjurium ducere potest. Quod si urgeat jurandi necessitas , licitum est juramentum modo adsint conditiones requisitae , veritas , judicium M ustitia, Ier. q. v. I. II 6. I. Oculum pro oculo, dentem pro dente. Hoc praece
Prum, quod tantum ad judicem dirigitur , Scribae Plia xisaei sic intelligebant quasi liceret vindictam injuriae petere a judice cum tamen lex ipsa doceat contrarium ae v. I9. I 8. Non Gras ultiomem, nec memor eris injuria civium
2. Si quis te percusserit in dexteram maxillam tuam, pra belli is alteram potius quam acceptam alapam ulciscaris.
Sic fere intelligendum est quod sequitur de pallio: de duobus passuum millibus.
g. II 8. Diliges proximum tuum, se odio habebis inimicum tuum. Inimicos odio habere lex non permittebat, e contra Velabat quin etiam opera charitatis in eos exercere praecipiebat, Exod. S. Itaque patet Christum hic citare non tantum verba legis, sed ier versam Scribarum Pharisaeorum interpretationem Lex habet tantum, Diliges proximum tuum , inde colligebant Scribae alia risaei licitum esse inimicos odio habere.
Estote perfecti, scuto Pater tester cessis perfectui s.
414쪽
3s Annotationes in saria Particula sicut non aequalitatis nota est, sed similitudinis, quidem non cujuscumque similitudinis, sed exemplarista
Te autem faciente eleemosynam, nesciat simistra tua quid faciat dextera tui ut sit eleemosyna tua in abscondito Eleemosynam tuam a te ipso potius absconde si id fieri posset in quam ab aliis videri quaeras si contigerit ut facienda sit publice, laudem humanam in hoc noli quan ere,
g ILI. I. Tu autem cum orazeris , intra in cubiculum tuum
se clauso ostio , ora Patrem tuum iu abscondito potius quana ab hominibus videri quaeras. Vide annot praecedentem. 2. Orantes autem , nolite multum loqui, sui Ethnici. Longas orationes non improbat cum ipse saepius in oratione pernoctaverit nobisque perpetuo Orandum esse do cuerit sed inanem .supervacuam verbo 1itatem condemnat. s. Q . r. Panem nostrum supersubsantialem quotidianum da nobis hodie Textus Graecus habet λουαον, quod vulgat LSInterpres vertit supersubstantialem apud Matthaeum , quotidianum apud Lucam. At cum magna sit discrepantia inter supersubstantialem quotidianum , uti umque pon in textu Concordia . 2. Et ne nos inducas intentationem. Id est, ne nos tenta tioni succumbere Permittas. g. 26. Tu autem cum jejunas, unge caput tuum, o faciem tuam laυ , ne videaris hominibus jejunans , potati quam faciem tuam extermines ad ostendendum te ejunare. U
g. 33 Ostende te Principi Sacerdotum. Per Principem Sacerdotum non summus Pontifex intelligendus est , sed quivis e Pontificum numero cui ceteri eam provinciam delegavc'
S. 3 1. Haec Matthaei verba , Accesit ad eum Centurio, rogans eum is dicens: G non contraria sunt Lucae verbis.
415쪽
Centurio enim accessit ad Jesumin rogavit eum , non per seipsum, sed per seniores Judaeorum S per inicos ut exponit D. Augustinus l. 2. de cons Evang. c. 2O. Vide si mile loquendi genus in articulo 3Iq. 2. Nec in Israel tantam fidem inveni. Id est, non inveni tantam fidem in populo Iudaico cui praedicavi, Haaω- tam in hoc homine Gentili.
3. Dixit Jesm Centurioni, id est , nuntiis ejus. g. 136. Conυocati duos de discipulis f is Ioannes, o misit ad yesum, dicens illi: Tu es qui venturus es, c. Non quod dubitaret Ioannes an Iesus esset Messas sed quia volebat ut discipuli sui cum dem Jesum pro Messia propriis auribus oculis agnoscerent. Omnino verisimile est Jesum fuisse in civitate sua Capharnaum, quando Vene- unt ad eum discipuli Ioannis: certe satis hoc indi cant verba illa quae post eorum discessum dixit, Et tu Caphamaum, numquid usq;ιe in Caelum exaltaberis r
I. Et omnis populus audiensis Publicani id est, omnis populus iublicani qui audierunt Ioannem cum praedicaret. Haec enim Lucae verba , ut patet ex eodem Evangelista , respiciunt Ioannem de quo Christus tunc loquebatur , non vero haec Christi verba , Qui habet aures a diendi, audiat. 2. Pharisii autem se Legi periti consilium Dei Dreve rnnt insemetipsos non baptizati ab eo. Vide an uot art. 36
Et tu Capharnaum , numquid usque in Coelum exaImberis ' Haec verba, Et tu , indicant Christum tunc fuisse in Capharnaum.
Mulier qua erat in eadem ciυitate, in qua, uiscipuli Joannis venerunt ad Iesum , Jesus sermones superio res habuit. Vide annot superiorem, annot art. 36. Mulier autem illa peccatrix cujus conversio videtur facta fuisse occasione exprobrationum Christi in Pharisaeos Legi speritos in civitates imp cenitentes' non sine valida ratione a multis creditur est e Marti Magdal e , quae post
416쪽
3 Annotationes in aria 1uam conversionem Christum cum piis aliis mulieribus comitata est. Vide annot art. IT . Q. annot art. 68O. S. 62. In furorem versu est Graeceis ἐτη extra se se crus es,
quod quidam non de furore, sed de animi deliqui interpretantur; aiuntque cognatos Christi veritos ne tum ex inedia, tum ex circumstantis aeris tepore quem se ciebat nimius turbae concursus , animo deficeret , voluisse eum ex ea domo , in qua premebatur , alio adducere. Et e nim cur in furorem versus crederetur ideo tenendus,
nulla causa apparet; sed ex eo quod panem non potuisset gustare patet cur illi animus defecisset, homo enim erat. g. I s. Omnia dimittentum id est , dimitti poterunt Ilii hominum peccata , Lis hemia quibus blasphema Cerint:
quia cum peccant, ex aliqua saltem ignorantia peccanta, possuntque postea a Spiritu sancto illuminari , atque ita ad agnitionem ecio risin ad poenitentiam deduci. Diri tm autem blasphemia ut plurimum non remittetur umquam qui enim Spiritus fanisti opera minspirationes contempserit , qui veritatem ab eo manifestatam oppugnaverit,
a quonam alio lumine illuminari poterit f. I Z. signum de Cia quarebant ab eo. Omnia quae patrabat miracula erant de Caelo , id est , ex Deo sed blasphemi Scribae Pharisaei ea dicebant esse ex inferno, id est, ex diabolo. g. I S. Erit Filim hominis in corde terra tribm diebi se ipsius noctibin , id est , tribus diebus civilibus sinu ex die artificiali simul nocte conflantur sed non integris. Fuit enim in sepulcro ultima parte feriae sextae , toto die Sab-hati,in prima parte diei sequentis. f. IS9. Sine parabola autem non loquebatur eis. Id est , sine parabola raro loquebatur eis de Regni Cetolorum mysteriis Bliquando enim quod fit raro , numquam fieri dicitur,
sicut aliquando parum pro nihilo habetur.
417쪽
I. Vobis datum es nosse mysteria segni Cilorum et illis au tem ceteris, qui foris funi, non est datum: quia credere nolunt, seseque indignos reddunt mysteriorum Regni Cablorum explicatione. 2. In parabolis omniari id est pleraque xloquor eis. Vi
g. 7 . Et non fecit ibi irtutes multis, non poterat ullam facere , nisi isc. Non quin potuisset, si voluisset sed quia in odium pertinacissimae illorum incredulitatis non potuit
adduci ut vellet. Non enim conveniens judicabat mir cula patrare, quando ab incredulis aut curiosis postulabantur. g. 74. faria su vocatur Magdalene , de qua septem damonia exierant, Christum a Galilaea in Iudaeam secuta est, ut constat ex articulis 71 47s. Postquam autem venit in Iudaeam, habitavit Bethaniae cum fratre suo Lazaro csorore sua Martha. Constat enim ex Ioanne collato cum aliis Evangelistis , Mariam sororem Laetarii Mariam Magdalenam a daemoniis liberatam eamdem esse mulierem. Confer simul articulos 3O6. I9. M O. 664 672. AT S. 677.ε8o. 83. Quod autem Maria Magdalena soror Lazari peccatrix memorata in articulo I o eadem sit mulier valde indicat idem ardor, eadem agendi ratio. Confer unctionem memoratam in art. I I. cum undito ne memorata in art. 3I9. cum historia resurrestionis Christi. Vide etiam annot art. I I. a. auot art. 68O. g. 179. sed calceatos sandaliis , O virgam tantum prae manibus vestris, si adsint, vel etiam neque calceamenta neque vim gam quaerite, si non habetis. g. ISO. VNi autem perseCeraυerit usique in finem , hic faIυm erit. Ad persecutiones propter Evangelium constanter tolerandas exhortatur Christusnin in articulo 2 6 improbat mercenarium, qui videns lupum ad oves venientem fugit:
418쪽
396 Annotariones in armigmen hic fugam praecipia aut certe suadet his verbis:
cum persequentur vos in cilitate a fugite in aliam Unde sequitur fugam pro diversitate tempor Um , persena rum , obligationum , nunc illicitam , nunc licitam , nunc consultam, nunc prceceptam esse. Praeceptum est fugere, quando vel Ecclesiae, vel Evangelii necessitas , vel lapsus proprii periculum ita exigit Consultum est, etsi non praeceptum , quando ex fuga malo perfectio speratur, seu propria, seu aliena ternatissum est tantum cum quisValde metuit poenas , nec tenetur manere Sed proli ibi tum est fugere, cum frde , iustitia: vel ovibus pericultam aut scandalum inde crearetur.
I. used in aure auditis , radicate super tecta Tectae domorum erant plana scalisque extra domos ipsas con strii et is in illa ascendebatur ambulandi confabulandi gratia Quae autem illic dicebantur minime secreta erant; quia cum loci editi essent ac patuli , ea facile a vicinis praecereuntibus audiebantur. Hortatur itaque discipulos suos Dominus ut libere, confidenter, fortiter,' clara Voce Evangelium praedicentri sicut Isaiae dictum est Super montem excelsam ascende tu , qui eυangelizas Sion exalta in fori tudine et ocem tuam , qui Gangeliza yer ij item et exalta , noli timere. Dic civitatibitis Iudae Ecce Deus vester. 1L- . . 2. Ne terreamini ab his qui occidunt corpus os arcnon habent amplaus quid faciant. Non vetat timc retra turalem mortis vel tormentorum , sed pusili animitatem,
qua metu illorum vel a fidei confessione effectant , vel iustitia excidant, vel saltem munus sibi injunctum de
Ignem veni mittere in terram esse itid ose , nisi ut a cendatur Z Quasi diceret Veni ad spargendam doctrinam propter quam acerba in vos orientur persecutione , cq id Volo, nisi ut patienter eas sustineatis Ego ipse baptismo pallionis habeo baptizari , mergendus sum illis tribulationum aquis . , quomodo coarctor moerore ad re'
cordationem acerbi illius baptismi usquedum perficiatur' Hoc tamen supplicium libenter patiar. Itaque exemplo meo discite adversa tolerare,' nolite arbutari quia P
419쪽
Esangelia ora. 392 lactrinam meam pacem venerim mittere in terram inter homines. Non eui pacem mittere nisi inter paucos sediti di ιm is separationem ς quia tanta est plerorumque ne quitia, pertinacia, ut verbis meis non credituri sint, α eos qui crediderint, varie sint vexaturi. g. 8 I. Cum dies opportunus accidisset opportunus Herodiadi, ouae art. 6. insidiabatur Ioanni, quaerens eum occidere. Quoniam in articulo superiori memoratur decollatio Joannis , hic eam sublicio per recapitulationem , eo quod non alius appareat locus in quo possit collocari.
Quod cum audisset Iesis... Relativum quod referri non debet ad mortem joanni nuntiatam, jam diu enim contigerat sed ad sermones qui de Christo in aula Hero dis habebantur. Cum enim Matthaeus illorum occasione subjecisset incarcerationem Mortem Ioannis , redit unde abierat. Itaque cum audisset Iesus in quanam existimatione es et apud Herode in secessit in desertum non ob hanc solium causam, sed etiam ut Apostolis ab Evangelii munere redeuntibus Tatigatis requiescendi spatiurn daret, sicut narrant Marcus aucas.
Nemo potes enire ad me per fidem , nisi Pater qui mi
sit me traxerit eum efficaciter per internam gratiam suam, quo intellectum illuminet, voluntatem alliciat &suaviter trahat, non necessitando, sed invitando. Deus quantum ex se est seu in actu primo omnes trahit, per eum numquam stat quominus omnes ad Christum Venia in t Quod autem non omnes in actu secundo seu de facto trahantur , id vel ipsorum culpaein perverse vitae, vel negligentiae aut imperfectioni aliorum qui Deo in hac tractione cooperam deberent, imputandum est.
I. Spiritus es qui vivificat, caro non prodes quid uam. Id est, divinitas mea carni meae unita vitam illam de qua hactenus locutus sum trib t per ipsam carnem mea ecaro vero ipsa , si sola seu a spiritu divinitatis separata esset, nihil ad hoc prodesse posset. Itaque verba qu ego
420쪽
398 Annotationes in maria locutus sum vobis de manducanda carne mea spiritus Citaiunt, de corpore meo in nutritionem spiritualem ac vivificantem manducando intelligenda sunt. 2. Nemo potes venire ad me , nisi fuerit ei datum a Patre meo. Dicit in articulo oo. Nemo venit ad Patrem , nisi per me. Non possumus ire ad Patrem , nisi per fidem in Christum per ejus merituma sed non possumus credere in Christum, nisi fuerit nobis datum a Patre ejus ut
I. Ingre sus domum , neminem voluit scire , se non potuit latere Fecit quod facere solent homines latere volentes , subduxit se clanculum a turba,& domum ingressus est , ae forte prohibuit hospiti ne cuiquam eum indicaret sed quod fecit non satis valuit ut lateret. Σ. Non sum misius nisi ad oves qua perierunt domus Israel. Ad salvandas etiam Gentes missus erat, ut ipse de clarat his verbis, Alias oves habeo , qua non sint ex hoc Ουili is illas oportet me adducere , art. FZ sed non misia sus erat primario nisi ad Iudaeos.
r uisignum de Cato osten ieret eis. Vide anno t. art. I T. 2. Haec Lucae verba , Dicebat autem is ad turbas , non contraria sunt verbis Matthaei dicentis Christum locutum fuisse ad Pharisaeosin adducaeos Pharisaei enim Sadducari erant de turbis. Vide similem annot art. 6.
Vade post mesatana Satan significat adversarium, id est oui resistit aut obstat ita re ali a. 6 2I9. Dicebant excessum ejus. Id est , loquebantur cum illo de exitu ejus ex hoc mundo.
Nubes lucida obumbra:it eos , scilicet Iesum Moysen αEliam timuerunt Apostoli intrantibus illis in nubem.