De arte rhetorica libri quinque lectissimis veterum auctorum aetatis aureae, perpetuisque exemplis illustrati auctore r. d. Dominico de Colonia accedunt etiam institutiones poeticae auctore r. d. Josepho Juvencio

발행: 1834년

분량: 359페이지

출처: archive.org

분류: 연설

21쪽

dio Elementa pheloricae. 2. IIoc litterest, quod distoricus veritatem consectetur , Orator verisimilitudinem , Poeta vero commentitiis etiam fabulis veritatem aSpergat. 3. Denique hoc interest, quod II istorica Narratio sit sermo simplex , brevis ac nuda , Oratoria sit ornalior et fusior : Poetica vero ornamentis abundet , et omnibus artis coloribus picta sit, atque polita. er ex ueteribus illustre quodpiam egemplum rea ratio vis melle pii. Instar omnium: esto Ovidiana illa Narratio de Daedalo , et de infelici Icaro , in qua omnes , quas diximus , virtutes , dolesque optimo jure miraberis. Daedalus et Icarus , Narratio Helicia. Metamorph. lib. 3.

Daedalus ( a j interea Creten. , longumque perosus Exilium , tactusque b j loci natalis amore ,

Uausus erat pelago. Terras licet, inquit, et undas ob truat, at caelum certe patet, ibimus illac : Omnia possideat , non possidet aera Minos. Dixit : et iccolas animum dimittit in artes ,

Naturamque novari , nam ponit in Urdine pennas A minima caeptas , longam breviore Sequente , Ut clivo crevisse putes et sic rustica quondam Fistula disparibus paulatim Surgit avenis. Tum lino medias et ceris alligat imas , t Atque ita compositas parvo curvamine nectit, Ut veras imitetur aves. Puer Icarus una Stabat, et ignarus sua se tractare pericla , Ore renidenti, modo quas vaga moverat aura

captabat plumas, flavam modo pollice ceram Mollibat , lusuque suo mirabile patris

Impediebat opus. Postquam manus ultima caepto Imposita est, geminas opifex libravit in alas Ipse suum corpus molaque pependit in aura. Istruit et natum ; Medioque ut limite curras, Icare, ait , moneo et ne si demissor this ,

Unda gravet pennas , si celsior , ignis adurat.

22쪽

Elementa Rhetoricae IrInter utrumque vola , nec te spectare ( a j Booten , Aut (b Nelicen iubeo, strictumque Orionis sc j ensem

Me duce carpe viam. Pariter praecepta volandi Tradit, et ignotas humeris accommodat alas. Et patriae tremuere manus : dedit oscula nato Non iterum repetenda suo , pennisque levatus

Antevolat , comitique timet , ( velut ales ali alto Quae teneram prolem produxit in aera nido Ilortaturque sequi, damnosasque erudit artes Et movet ipse suas , et nati respicit alas. Cum puer audaci caepit gaudere volatu, v Deseruitque ducem , cοelique cupidine tactus, Altius egit ster. Rapidi vicinia solis Mollii odo as, penuarum vincula , ceras. Tabuerant cerae , nudos quatit ille lacertos Remigioque di carens non ullas percipit auras :Oraque caerulea patrium clamantia nomen

Excipiuntur aqua , quae t e j nomen traxit ab illo. At paler infelix , nec jam pater , Icare , dixit, Icare , dixit, ubi es t qua te rebione requiram lIcare , dicebat , pennas aspexit in undis Devovitque Sua S artes , corpusque sepulchro Condidit ; et tellus a nomine dicia sepulti est. Cedo caelus quoddam eie lum Narrationis uisio

lacte.

3. Babes in veteribus Bistoriae Romanae scriptoribus Narrationes bene multas tam singulari opera artificioque et boratas , ut nihil supra , in T. Livio

1. Sabinarum raptum. 2. IIoraiiorum et Curiatiorum

pugnam , d Lucretiae mortem , ( f exactos a Bruto Tarquinios , interemptosque a patre Proprios filios ; . Audax Mucii Scaevole facinus auuersos Regem Porsennam, S .Varios Coriolani eventus , 6. Pugnam

23쪽

di et Elementa Rhetoricae. Cannensem annibalis cum Scipione congressum

Ephesi apud Antiochum Regem rum B. Supra celera vero omnia mirificum illud ejusdem Bannibalis iter in Italiam, per ilis paniam, per Pyrenaeos , per Galliam,

quod exquisitissimum quoddam artis opus existimo.tiabes praeterea in Sallustio pugnam adversus CB-tilinam ; in Q. Curtio Tyri obsidionem , Singularem

Abdolonymi eventum, Alexandri magni moriem, exercitus . consternationem. et Reginae Sisygambis dolo,

rem , ac interitum etc.. Verum sat esto ex . omnibusta illis Narrationibus unam , aut alteram hoc loco commemorare. Tu ex

duabus disce omneS.

oraliorum pugna cum Curiatiis. Narratio Bistorica. Ex Lim I AI. lib. I. , Datur signum , infestisque armis , velut acies , lerni juvenes magnorum exercituum animoS gerentes concurrunt. Nec his , nec illis periculum suum , sed publicum imperium servitumque obversatur in animo suturaque ea deinde patriae fortuna , quam ipsi fecissent. Ut primo flatim concursu inerepuere armma , micantesque fulsere gladii, horror ingens spectantes perstringit, et neutro inclinata spe lorpebat vox spiritusque. Conseriis deinde manibus , cum jam non motus stantum corporum , agitatioque anceps letorum armorumque , sed vulnera quoque , et sanguis spectaculo essent , duo Romani super alium alius , vulneratis tribus Albanis , expirantes corruerunt. Ad quorum casum cum clamasset gaudio Albanus exercitus , Romanas legiones jam spes tota , nondum tamen cura deSeruerat, exanimes vice unius , quem tres Curiatii circumsteterant. Forte is integer fuit, ut universis solus nequaquam par , sic adversus singulos ferox. Ergo ut segregaret pugnam eorum , capessit fugam , ita ratus Sequuturos , ut quemque asseclum vulnere corpus Sineret. Iam aliquantulum spatii ex eo loco , ubi pugnatum est, aufugerat, cum respiciens videt magnis intervallis sequentes s unum haud procul ab sese abesse : in eum nuguo impetu rediit , et dum Alba-

24쪽

Elementa Rhetoricaenus exercitus inclamat Curiatiis , ut opem ferant Patri , jam noratius caeso hoste , victor secundam pugnam petebat. Tunc clamore ( qualis ex insperato faventium solet j Romani adjuvant militem suum , et ille defungi praelio festinat. Prius itaque quam alter qui nec procul aberat, consequi possit et alterum Curiatium conficit. Iamque aequato marte singuli supererant , sed nec spe, nec viribus pares : (aj Alterum intactum ferro corpus et geminata victoria Ierocem in certamen tertium . dabant: Alter fessum vulnere , sessum cursu trahens corpus , victusque fratrum ante se strage , victori objicitur hosti et nec illud praelium fuit. Romanus exultans et Duosinquit, fragum Manibus dedi ; tertium, causam belli hujusce, ut Romanus Albano imperet, dabo. Male sustinenti arma gladium superne jugulo defigit, jacentem spoliat. Romani ovantes ac gratulantes IIoratium accipiunt, eo majore cum gaudio, quo propius metum res fuerat. Abuolonymus ibi ex Olitore rex Sidoniorum factus ab Alexandro Magno. ex lib. IV. O. circi. Erant (cJ IIephaestioni hospites clari inter suos juvenes , qui facta ipsis potestate regnandi, negaverunt quemquam patrio more in id fastigium recipi, nisi regia stirpe ortum. Admiratus Uephaestion magnitudinem animi spernentis quod alii per serrum ignesque peterent. Vos quidem marii oblule , inquit, euote , qui primi inlectra istis , quanto majus esset re umfastidire, quam occiseere . Celerum dole cliquem regiae Stirpis , qui meminerit a uobis oce sum habere Se rem gnum. At illi cum mullos imminere tantae spei cernerent , singulis (dj amicos Alexandri, ob nimiam regni cupiditalem adulantibus , statuunt neminem esse pomtiorem , quam Abdolonymum quemdam, longa quidem

sal Naec est recta syntaxis Corpus inlaetumserro , et Picto ria geminalia diabant cillerum eroeem in eertcimen tertitim.

25쪽

tii Elementa pheloricae.cognatione stirpi regiae annexum , sed ob inopiam

su banus hortum exi)ua olentem Stirpe. Causa ei paupertatis. sicut, plerasque, probitas erat. Intentusque opere diurno , strepitum armorum , qui totam Asiam concusserat non exaudiebat.

Suhito deinde , de quibus ante dictum est cum regiae vestis insignibus hortum intrant , quem forte' steriles herba eligens Abdolonymus repurgabat. Tunc . rege eo salutato, Sallet ex his : dabitus , inquit, is , ' quem cernis in malibus , cum isto squalore permum tandum tibi est. Ablue scorpus a ) illuvio aeternisque' sordibus squalidum et Cape. regis , animum , in eam fortunam, qua dignus es, istam conli sintinni proser. Et cum in re)ali solio res ivbis yitae necisque omnium civium dominus , cavo obliviscaris hujus status in quo accipis regnum, imo. liercule, propter quem. Somnio similis res Abdolon)mo videbatur. Interdum satisne sani essent, qui tam proterve sibi illuderent, percunctabatur. Sed ut cunctanti squalor ablutus est, et injecta vestis purpura auroque dis lineta ,

et sides a iurantibus facta rum serio jam rex , iisdem comitantibus in regiam Pervenit. Fama , ut solet , strenue tota urbe discurri. Aliorum studium, ali rum indignatio eminebat. Ditissimus quisque humilitatem inopiamque ejus apud amicos Alexandri criminabatur. Admitti eum rex protinus jussit , diuque contemplatur: Corporis , inquit, habitus famue pueris non repugnat: sed libet scire , inopiam qua patientia lustris. Tum ille et Utinam, inquit, eodem tinimo regnum pati po ssim. me manus sufeerant desiderio meo : m hil habensi defui . Magnae indolis speciem ex hoc sermone Abdolonymi cepit. Cedo denique eaeemplum Narnalionis Oratoriae rLaudatur ab omnibus , et in primis a Quintiliano , celebris illa Miloniana Narratio , qua Cicero suspicionem insidiarum a Milone in Clodium tam cali de tamque ingeniose detorquet. Sic autem rein aggreditur.

26쪽

Elementa Rhetoricae. 2SAori alio Milonionia. Milo autem , cum in Senatu fuisset eo die quo ad Senatus dimissus est, domum venit, calceos , et Te- Stimenta mutavit; paulisper, dum se uxor (ut sit comparat , commoratus est. Deinde prosectus est id

temporis , cum jam Clodius , siquidem eo die Romam

venturus erat redire potuisset. Obviam sit ei Clodius ex Dedilus in equo nulla rheda . uultis impedimentis , nullis Graecis comitibus, ut Iolebat et sine u 3 ore,

quod numquam fere A cuni (a 3 hierinsidiator , qui iter.

illud ad eaedem laetenil si apparasset, eum uxore veheretur in rheda, ib)'esulatus, vulgi in agrio impedimento , ac muliebri , ei dedicato ancillarum puerorumque eoiniteatu , sit obviam Clodio ante landum ejus , hora fere undecima , aut non mulle secus: Sta-lim complutes cum telis in hunc saciunt de loco superiori im elum : adversi rhedarium occidunt. Cum autem hic de rheda , rejecta penula, desiluisset, seque acri animo defenderet , illi , qui erant cum Clodio, gladiis eductis , partim recurrere ad ahedain , ut alergo Milonem adorirentur : partim . quod ii imc jam interseclum si utarent , caedere incipiunt ejus Servos ,

qui post erant , ex quibus qui animo fidi ii in dominum erant , et praesentes fuerunt, partim occisi sint, partim , cum ad rhedam pugnari viderent , ei domino Succurrere prohiberentur , Milonemque occisum etiam ex ipso Clodio audirent , et ita esse pularent.secerunt id servi Milonis ( dicam enim non derivandi criminis causa , sed ut factum est j neque imperante , neque Sciente, neque praesente domino , quod suos quisque servos in tali re facere voluisset.

Raec , sicut exposui , ita gesta sulit , judices : insidiator superatus , vi victa vis , vel potius oppressa

virtute audacia est.

Miloniana illa Narra Itone nihilo inseriorem eristimo honc alteram Norrationem lepidissimam , qua Tvllius ostendit in lib. 3. de insicus , quam sint persidi improbique, qui aliud munt, aliud simulavi.

27쪽

u6 Elementa Rheloricae. Malus P)ihil cujusdani dolus,

Narratio oratoria.

C. Canius , eques Romanus nec infacelus et Salis . litteratus , cum se Syracusas otiandi , ut ipse dicere Solebat, non negotiandi causa contulisset, dicti labat se hortulos aliquos velle emere , quo invitare amicos, et ubi se obieetare sine interpellatoribus posset, Quod

cum per rebuisset, PIthius ei quidam , qui (aj argent, laifi facetat Syrae sis euales se quidem hortos non habere , vim, si vellet, ut suis et simul, ad coenatu hia,'' in in hortos in postexu in divin. lum P thius, qui eiset , ut argentarius opo ciuiuos orditi

tiosus , piscatores ad se cohu vit, mi an his peii - vit, ut ante suos hortulos pd iidio piscarentur , di - xiique quid eos sacere velles. M J. Ad coenam tempore venit Canius m opipare a Pythio

apparatum convivium : cymbarum ante oculos multi.

tudo : pro se quisque quod ceperat asserebat , ante pedes P thii, piscas abiiciebantur. Tum Canius : Quaeso , inquit: quid est hoc thi; tantumne piscium i linumne cInibarum et ille Quid mirum i inquit: hoc loco est, Syracusis quidquid est piscium, Ric (bj aquatio : hac villa isti carere

non possunt,

Incensus Canius cupiditate contendit a Pythio ut venderet. Gravare ille Primo et quid multat impetrat: emit homo cupidus et locuples tanti, quanti Pythius voluit, et emit instructos : (ci nomina facit , negotium

conficit, Invitat Canius postridie familiares suos. Venit ipse mature , scalmum nullum videt (d): quaerit ex proximo vicino, num seriae quaedam piscatorum eSSent,

quod eos nullos videret. Nullae s quod sciam j inquit ille: sed hic piscari nulli solent. Itaque heri mirabar

28쪽

Elementa pheloricae. 2 quid accidisset. Stomachari Canius. Sed quid facereii Nondum enim sa) Aquilius Collega et familiaris meus . . protulerat de dolo malo formulaS . . . Ergo et Othius, . . et omnes aliud agentes , aliud simulantes , et improbi . et malitiosi sunt. er De Chrix

is . Est brevis coismi dijuspiam utilis Suum nomen in V castae e voca Dio (b , quod usum j,, utilis se , mmodum Significat.

8. Tiis et Aliae, in verbis, aliae in actioner; aliae in ul que A sishun Seu , ut Ulgus Rhelorum loqui solet , aliae sunt rebates , aliae Aethiae,

ea est , qtiae explicat verba graviter ab aliquo et sententiose prolata : qualis est v. g. Virgilii versus se . Discile iustitiam monili , et non lemnere Divos, vel hoc essalum Senecae: Nucta est honesta optimio, nisi lem oris 3 itemque hi noratii versus d): Pallida mors aequo pulsat pede pauperum tabernas

Regumque turreS. Aut denique sapientissima illa Iuvenalis sententia. Urandum est, ut sit mens Sana in corpore Sano.Quid est raria oeli. a Z8. Ea est quae memorabile aliquod factum exponit , et verbis exornat, ut: Suiens othagoras inferis rogatas aliquando , quam lomu esset hominum pila , sese paulisper conspiciendum exhibuit , tam subito ex vectantium oculis euolutat, is nimirum celeri illa D-

H Aquilius praestana jtiriseonsultus et praetor erat 'ante

Cieeronem

29쪽

di 8 Elementa Rhetoricae , caducce et I ccis moriolium ollae bre uolem desi-

Sic etiam Cotys Thraciae Rex , cum quidam pardalim , seu pantheram , ferocissimum animal, illi dono misisset ipse vicissi in leonem misit , ne verbum quidem addens e sed malam bestiam Sic male pensando, re ipsa hynassiem prudenter admonuit par pari,

ui est in Neleri proverbio, esse omnino reserendum.

alem orabile quoque in primis et omnibus nolum , quod reserunt Livssi ei Florus de duobus Tarquiniis.-

patre et Filio. Cum enim si xlus . Tatquinius , Tarquinii Superbi regis illismi Romanorum situs , acce- eptam a patre contumeliam et 'iniuriam simulans , ad sa Gabios transfugisset, brevi lucid summam apud illos , regiaeque pene parem pules talem pervenisset , misit clanculum Romam unum e suis , scisci latum a patre quidnam demum se sacere vellet. Rex ad haec nihil , oce respondit , sed veluti deliberabundus in hortum pedium transit sequenld silii nuntio. Ibi in ambulans iacitus eminentia papaverum ' capita haculo decussit , et per hasce ambages silium admonuit . iri inores civitatis esse interficiendo S. Quod cum a si-io non ita mullo post variis artibus saclum esset , brevi et consilio et praesidio orbata civitas , fuit in Tarquinii potestatem nullo labore redacta. Rem Sic narrat Ovidius nativo quodam , ut solet , simplicique candore , libro secundo de Fastis. Ultima Tarquinius Romanae gentis habebat Regna : vir injustus rum sortis ad arma lamen.cae petat hic alias , alias everterat urbeS , Et Gabios turpi fecerat arte Suo S. Namque trium minimus proles manifesta Superbi In medios hostes , nocte Silente , venit. Fudarunt gladios et Uccidite , dixit , inermem 3Ηoc cupiunt fratres , Tarquiniusque pater . Qui mea crudeli laceravit verbere terga. Dicere ut hoc posset, verbera passus erat j. Luna suit, spectant juvenem , gladiosque recondunt

30쪽

Elementa Rhetoricae. Is Tergaque, deducta veste , notata vident Flent quoque . et ut secum tueatur bella , precantur: Callidus ignaris annuit ille viris, Iamque potens misso genitorem appellat amico , Perdenti Gabios quod sibi monstret iter. IIorius odoratis suberat cultissimus herbis , Septus humum rivo lene sonautis aquae :Illic Tarquinius mandala talentia nati

Aeeipit; et virga lilia est 'in melit . . e Nuntius ut rediit decussaqae Ana dixit. Filius, a dith iusso ax, s aut tri Nec mora , prin*pvvs Deias: ec utile Gabina. Traduniux ducis , inoehia nuda suis. Quid est Chria hil fa

ea , quae . laesum aliquod sermon; coniun- .cium 'exponit . . Exempla si quaeris , aliquot selecta hic damus I. De la Chriae Molocvumore am floreiam cum omitiando Oidisset in sono Diogenes Philosophus , ad illam a pira accessu, et manum illi quasi ad stipem diu multamque porreetit. Mirontibus relae amicis , et inferrogantibus quid porro soceriet, te ondis . Ad repulsam me experior. II. Exemplum. Idem Diogenes cum aliquando confertissimam populi furbam sese e theatro effundentem uidisset, ad resus in lam solas ingredi silis Oiribus coepit, et obju retibus respondit . doc in omni vita facere studeo. III. Exemplum. Miles Spartanus intempesta nocte ramulam Praeteriens cum horribile quoddam spectrum uidisset, stricta lancea , in illud avsicler irruit, ita perbis compellans et quo me iugis anima bis moritura e me singulari sacto docemur , Faunorum terriculamentia , et inunia larearum ac lemvrum ludibria a cordatis fortibusque Omnino rideri.

Quot sunt Chriae partes, seu GPila.. hJ. Chria sive vernalis , sive Activa , sive Mixta, continetur partibus octo, inquit Aphthonius in Pro-

SEARCH

MENU NAVIGATION