장음표시 사용
291쪽
diso e Insiit. Poetie. Liber iII initio docuimusi species quoque illius singuIae ejusmodi actiones imitantur.
I. Dicitur Actionis unius , focus , justae magni MDnis , perce uel salsae, perisimilis, insignis , pes rulguris, felicis , pel infelicis : quibus verbis partim Dramatica Poesis cum Epica convenit , cujus Actio est una) , tota , magna, vera , verisimilis, illustris, ac felix et partim ab eadem discrepat et cum Actio Dramatica possit esse falsa et vulgaris scribatur Comoedia , infelix, si Tragoedia. a. Dicitur Poema Dramalicum tactaret metro et hammonia quia inducuntur personae collo quentes inter Se , non Soluta , Sed Nincla oratione et cui cantus in relis quibusdam locis adjicitur.
nihil ipse Poeta exponit, aut commemorat, ut in Epopoeja : sed productis in scenam personis Aermonem tribuit easque inter se agentes , negotiantesilue
S. Dicitur pel excpare oe Pur se inulas, pes pri- olae pilae ex emplum Proseonem et quibus verbis: cum ossicium , tum uilis poemalis . illius altingitur. Excitat enim , ac purgat affectus Traboedia , vitae privatae proponit exemplum comoedia , mores utraque ut omnis poesis, recte instituit . .
De Materia poematis Dramatici. D. Maeliam est moliria Poemalis Dromoliri ZEst Actio una, tota, magna, vera vel salsa , verisimilis, insignis , vel vulgaris , felix , vel infelix.D. Quo sensu debet esse Una et sola illa Iesio tM. Eo sensu, ut nec in plures actiones primarias dividatur , nec suo initio , medio ac sine careat, ut supra docuimus. D. Quo sensu debes esse Magna M. Eo sensu ut eo usque crescere possit ac deis
292쪽
Instit. Poelle. Liber III. distheate donec tandem pro rerum natura , quae aguntur necessario , vel commode mutatio inferatur in Fabula imae exa et et lil simplici justa naturalem rerum exitum linis imponatur qni supremus est actionis termisins : qualis sit ille, patebit ex dicendis inferius. D. Ovomodo erit Vera , pel Folia e M. Si vere contigerit , aut non contigerit A quando autem et quatenus veritas , vel salsitas Actioni Dra- malicae conveniat dicetur' postea, cum agetur de Tragoedia , et Comoedia la . '- D. Quo 'sensu debet esse 'Versimilis i M. Eo sensu, ut nihil asseratur, quod sit' praeter naturalem renim ordinem , speetalis circumstantiis in quibus dieitur illa aclio conligisse D. Quomodo Aelio illo insigniis e et Vulguris p. M. Talis erit vel ratione sui, vel ratione agentium personarum. Quid conveniat Tragoediae, i quid Comoediae , explicabitur inferius (b . D. Ouomodo erit Hliae , Pel laselim uia 'Aetio ZM. Ratione exiliis felicis, vel infelicis solet hic appellari 'felix , v. infelix Actiο adeoque. falx est , quae licet multas contineat turbas , fortunato tamen exitu coneluditur : e contra infelii illaei est ' i qpae quamvis prospere admodusa in decursu suecedasti iu-ctuoso tamen sine terminitur. Quatenus autem 1ctioni Tragicae , vel Comicae congruat felicitas , aut infelicitas , sues iocis exponetur. I
De Forma Poeniatis Dramatici. uae est Iorma Poematis Dromastell, M. Est Fabula', sive, composilio Actionis et in qna, ut in Epica conbiderandae,sunt Dotes , Partes
'D. que sunt siles Fabulae mamasicae l
293쪽
2set, Instit. Poetie . Liber III M. Prima est unitas, altera Simplicitas, tertia Ma-
s. I. Unitas, et Simplicitas. Fabulae . :
D. In quo posita est Gallos Fabulae Dramalicae l. M. In tanta paritum omnium , rerumque diverεarum inter se connexione , ut in unum aliquid videantur coaleseere.
D. Ouomodo simplex esse debes Fabula Dram,ira M. Germanam tribuit huic voci notionem Philosophus sa , qui Fabulam simplicem , modo duplici, modo opponit implexae. Fabula simplex , quae duplici opponitur , est ea , in qua oritur unus Status eoram, i. de quibus est Fabula : qui W.silicibui infelices, aut e contra ex infelicibus selices existunt. Duplex vero ea est, in qua alii felices , infelixes alii evadunt, uti sit in Odyssea , ubi felix Ulysses , Proci infelices , et in Aeneide felix Aeneas Turnus infelix essicitur. Atque hoc sensu simplicem Fabulam esse vult Aristoteles (bj in Dramate, aut saltem longe antepouit dupliei quod mulio magis valeat ad affectuum com- .motioni o. Commoventur enim illi vehementius , cumgxandi vpaues , nullo exee lo , excipiuntur calamitale in diagoedia , in Comoe Nero placet magis , qui ,
laetus est omnibus Actoribus , ac fortunatus exitus. Fabiit a simplex quatenus 'pponitur .implexae, ea, est , quae ex una continua si , ut sine pigri petia, id : est sine manifesta in contrarium mulatione , aut agnitione ad sinem deducatur. F bula vero implexa ea est , quae cum peripetia , Si e mutatione , aut agnitione . aut io iraque simul ad sinem. usque: procedit. D. m eremptum utriusque Fabulae simplicis et imple-
bi. IIabes simplicem Fabulam in Asaee Sophoclis, et dercule furente . Senecae , et libi passim multis in locis. Ibi enim nihil accidit praeter expectatio- , Nem: v. gr. Nax plenus .animi, te contemptos im-
294쪽
Instit. Poeti c. Liber III. . Is pallens furit; postea quam vero ad se rediit i prae. pudore sibi mortem consciscit, eodom sere modo dercules se gerit, nisi quod supersit. irabulae implexae eximium habes exemplum apud Senecam in Oedipo , ubi cum Oedipum missus corintho senex adiisset, ut significaret, Regem ipsum a Corinthiis . pronuntiatum esse , atque hac ratione gratissimum illi nuncium afferre se existimaret, contra rium. effecit. Paullatim enim intellexit ille se et parricidam , et incestis Iocastae matris implicatum uia pius; atque hinc subito, et praeter omnium expe-- etationein factus est infelicissimus. Ubi vides mira- hilem peripetiam simul et agnitionem. Atque haec . .
Fabula quae implexa dicitur, lonse praestat simplici , iuxta mentem Philosophi, qui praecipit Fabulam
Dramatteam esse simplicem: quatenus videlicet illa da-plici, non vero quatenus implexae opponitur. ri S.,II. Magnitudo Fabulae Dramaticae D. Quaenam est jussa 'Ma ludo Fabulis inamatia M. quod oculis evenire aiael, cum corpus videmus, idem plane accidit memoriae, cum dramaticam Fabulam excipimus sa . Ut enim , quae vastium
suae sunt i longiora, facile excednnt utriusque vero acultatis vim , quae sunt minutiora fugiunt. Atque
hinc factum est ,. u quemadmodiim in emni corpore., sic vialibet in Fabula dramatica iusta quaedam debeat esse magnitudo, quam uno quasi intuitu complecti possit auditor: ne distracto in plura , aut obruto rerum multitudine animo remittant ac frigeant qui concitabuntur affectus. Quae lex pro, Tragicis
sita , valet etiam pro tam ita; ubi per assectuum
emuistionem privatae vitae rite instituendae ratio
D. Quaenam est igitur fissa vagastu' i ,
M. Praeter assi naiam superius magni iudinem Actionis , quae materiae locum tenet, auplicesu insuper
295쪽
facit illam Philosophus unam Actionis rem positae quae Forma est, seu Fabula et alteram . quam vocat quantitatis.
D. Ouaenam est Magnitudo Aelionis eompositae lM. In eo posita est quae dicitur Actio primaria, ut uno Solis ambitu contineatur (aj , idest, ut unum diem naturalem , vel nullo modo , vel parum cerie excedat , alque etiam ut breviori temporis spatio, puta duabus , vel tribus horis possit desiniri et imo eo perfectior , et convenientior erit illa Actio , quo magis accedet ad tempus quo solet in scena exhiberi. d latius multo possunt excurrere quae adhibentur, Eeisodia et quamvis et rariora, et breviora esse opori, aut abjiciuntur in Epopoeia , ne rerum
multitudine , ae varietate duximus intrahatur , atque obruatur. sic. in dramate ut ad primariam actionem non salis pliendat , minusque coneipiat, qui debent hic oriri potissinium assectus. Atquael eo sensu accipienda sitini philosὴhi verba , eum Tragoediam inter et Epopobiam id quoque assignat discriminis sui: certo quodam tempore Tragoedia , nullo definia-iur Epoppeta. D. - senam est muni odo quant talis p. l . M. quantitas illa posita est in numero versumnt ad ducentos , trecentosve supra mille , alque etiam apud Recentiores ad duo millia recensentur 3 haec autem lex optima sueritu inter ternas et senas horas exhibeatur Drama : adeo ut neo brevius sit nec longius : non brevius quidem , ne forte locus nou deintur concitandis , ut par est i affectibus 3 non etiam longius , ne possit usurpari illud Plaulinum di Lumbi Sedendo , et oculi speclando dolent. Iam vero quae sint partes Fabulae dramalicae, aut quae t darum di bspositio , palebit ex dicendis capite proxime consequenti, et ex capite II.
296쪽
Instit. Potile. Liber III. I ass
V. Ovae sunt portis memettia famatici e M. Cum Poema dramaticum ex materia e-- stet , quae est Actso , quβm descripsimus , et forma, quae est Actio compos,ta excultaque , de qua modo egimus hinc factum' est ,. ub modo materiae , modo formae , modo utriusque simul habita ratione , in su as partes variae soleant Auctores illud poemae distri-bbere. Sex omniuo Dramatis in suas partea reperior
Me omnium, maxime: genera sis es t 3 nam quidquidbest in dramate es ad haec duo egenera revocatur , ut
feratu ,. aut canatur.. Divetarum itaque est Iea pars ramatis, sin qua colloquuntur . aguntve inleet serum qiii dicuntur Aelores . . Choricum vero dieitur illa pars ire qua iidem Actores vel aliis concinunt ali huid' cum Dramate connexum , de quo postea Altera divisio ci Nexum et Iulionem tam late pates , quam; plurima quamula aliin modo Deama partiatur. Nexus in Dinamatae, ut habet Aristoteles fa , eit totum issi, quocta principio ad ultimam . usque pertineti partem , ex quar fit mutatio fortunae et hac autem mutatione felicii ati inlaticitas in Tragoedia , et stacitas infelicitati succedit in Comoedia . Sohilio vero a mulationi : principio ad sinem usque protenditur. Sic tu oedipo Senecae quidquid antecediu illum locum ubi se tandem et patris interfectorem , et matris mari ritum aguoseis Oedipus un& summa oritur infelicitas, est in Nexu et reliqua sunt in Solutione. Sed de Nexu et Solutione , quantum satis est, dictum superius (bi in Fabula epica. l
297쪽
dim Instit. Poelio. Liber III. Terila divisio ibi sit in Prolosum , Disodium , Exodum , et Choricum. Prothgiis praeiadit primum cantum , diciturque ea pars continere quasi semina omnium , quaei dicenda sunt in i reliquo dramale et adeo ut Actorum nemo producatur in Seenam , qui non sit cognitus in prologo , vel do vultu vel de nomine, vel alio quovis modo. Quod amen de illis debet in telligi , quoium res hic agituri praecipue; potest enime domesticis amicis ve de novo aliquis induci. Effodium hoc loeo , juxta Aristotelem , continet tres Aelus intermedios, adeoquelam primariam Aelionem, quam secundarias , sive adjectilitas comprehendit. Ubi no-lari velim , et Actionem illam primariam, et seeundau ias 'etiam esse Actoris primarii et quamvis harequoque actiones adleel illae si sint esse illarum , qui sunt post primarium Aetorem nobiliores , qui vocantur. ideo Actores Epis odici. .Exodus est quintus Actus ubi Catasir me, ce qua mox , sicuti et de Choro
capite proxime consenuenti . . t equare divisso sit in Aolasin , rasin , Carastasiae,
Prolasis , quae significat praes inutionem , et pra ordinationem , est mamin, i iiim , in qua praeponitur summae rei sine AitH deelaiolione, ut animus auditoris suspensus tcnea tu i nam si' praescribitue, Fabulae exitus , non sic placerent , quae postea dic
Epriasis, quaerei constitutiouent significat, vel quin Protasin proxime consequitur , et in qua turbae excitantur, totaque rei negotiali' magis ac magis im volvitur, diciturque Latinis nodus erraris . . Catastasis est ea pars , in qua continuatur rerum perturbalio ; ostenditur tamen quomvdo possint illa o Postea explicari, unde a multis CalaStasis confundi-iur cum Epilasi. Catastrophe , quae subversionem Sonat, est ea pars, in qua totum negotium dissolvitur et cum Aelor primarius a felicitate transit ad infelicitatem, vel conis
298쪽
Insi t. Poeilo. Liber III. dis tra. Ad extremum drama , si iti sieri possit, illa est rejicienda , quo magis auditoris animus suspendatur
Quinta divisio sit in quinque Actus et 'qui sit appeI-lantur ab actione cujus sunt partes et quare to Sunt illi Actus , quot habet actio uiuersax partes et praemcipuas , quinque recensentur. Piimus argumentum eaeponit , at non rei exitum , secundus rem proprie deducit in actum et tertius turbas ciet qu,rtus viam o tendit qua res implicitae dissolvantur qu ntus impedita artificiose expedit. Quare non pauciora, esse
Neve minor; neu sit quinto productior Actu is Fabula , quae posci vult, et speetata reponi D. Eslue rem eadem Aretium Mamiluis lM. Augetur illa , vel minuitur pro ratione remit . quae tractantur, quae possunt esse magis .minusve graves , populoque incundae. Iam. vero Actus in v rias Scenas-distribuuntur , . . D. Ovid pocos gremiis in cela pM. Mena dicitor pars Actus , in via una, TeI pi res personae eolloquuntur: designantur autem personarum vel adventu, vel interventu, vel abitu. 'D. Ouot sunt Sema et uno stela pM. Plures sunt pr' ratione rerum , quae possunt esse graviores , ves.sueundsores et pauciores olim adhibebantur et iam ad tredecim , et amssius numerantur. D. of sues Aelovis in momole pM. Plures esse quam qualuordecim, vetant Artis, Magistri: Tui', si prodeant simus in Scenam , tres tantum , aut quainor ad summum loqui permittuntur. . Ita mincipis IIpralius: . . . quario loqui persona laborre
Sexta divisio iaj sit in Tabulam, uores , Sese ' Eam , Diesionem Meloriam , et Apparatum Fabulam , quam diximus esse constitutionem rerum , et actionum compositam , instar animae obtinet in dra-- male: et continet actiones, mores, assectus , peripe-
299쪽
. 's' . . Instit. Poetic. Liber III.
tias , agnitiones , ac reliqua , quae vocantur Fabulae Drnamenta; quare non tam pars Dramalis quam iptum Drama debet appellari. D. . quomodo utique Mores , densentia et Dictio eum Fabula dicuntur Dram ex aequo partiri lM. Quia inter Fabulae partes sic eminent, ut Dra-ma partiri cum ipsa dicantur ab Aristotele . D. Quid hie inlectims per Mores . Sententiam et Dictionem tM. Morum nomine docuimus intellisi indolem et ingeritium cuiusque diximusque requiri bonos , comvenientes , aequabilis tenoris. Sententia significat sen- SM:, qui genuini Morum partus esse Solent , ac Pro inde debent esse illis imortivis decommodati. Dictio est dicendi ratio , quae Dramati conveniet , de qua
in Trvoedia et Comoedia.D. Eo sensu Meliab, et Avarolus dicuntur esse
fles. mutholli Z .. M. quia quamvis extrema esse conseantur, ad ejus tamen splendorem rem conseratu plurimum sicut ad commotionem affectuum is duia quoque Dramalis partes vocantur a Pnilosopho (a . Quare de aliis cum ' egerimus superius, de his quoque modo agendum est
De choro in Dramale. id est chorus in Brumale M. Est pars Fabulae , quae sequitur, vel
etiam praecedit Actum cum concentu. Dicitur ic pars Fabulae eo sensu, quo dictum est iam in fine proxime superioris capitis. 2. Sequi Actum, aut etiam praecedere: quod Actui soleat postponi raro praeponi. 3. Cum concentu , quod , Sut ehorum agant concinere soleant, a lyue etiam aliquando loquantur
D. ouid canitur a choro tM. Non canitur quidlibet, sed aliquid cum Fata.
300쪽
la conjunctum, et assine argumento , quod tractatur. Nam vel ferebant judicium de iis , quae agerentur in Fabula , vel favebant bonis , et lugentibus , vel monebant iram esse fraenandam i insanosque motus coercendos , veI lugebant cum miseris . vel Superos deprecabantur. Chori ossicia expressit Iloratius his
Actoris partes Chorus , ossiciumque virile Defendat et neu quid medios intercinat Actus , quod non proposito conducar. et haereat apte. . Ille bonis laveatque , et concilietur amici, di Et regat iratos, et amet peccare limentes . . Ille dapes laudet mensae Drevis, ille salubrem Iustitiam , legesque , et apertis otia portis :Ille tegat commissa Deosque precetur et oret rUt redeat miseris , abeat fortunae superbis..
De Scaenico Apparatui . V, est . Opetraeuus Dramalis T . - . M. In Fabulae partibus reponilur a Phil.sopho Apparatus, ille qui recte dici potest ornatus ille omnis , quo et Menae et Personaee instruuntur adi
exhibendam ex arte. Fabulam ... ,
D. Qualis iuebes V, e dymae brnatus T .. E. Per Scenam sic: inteliditur Iocus ubi exhibentur Dramata , de quo difficile esr aliquid praecipere,
ob mulli plicem Dramalum variet lem. Agebantur ludi scenici in theatro , quod in modum hemicycli erat,
in eo tria spectabantur maxime , Scena , orchestra, Proscentum Seena est .srons theatri ab uno cornu ad' alterum cum . coopectura. Orchestra locus,est i in quo
spectatores Drama intuebantur. Proseenium item locus ante Scenam porrectus, in quem Actores dicturi prodibant. Scena itaque altior erat pulpito , pulpitum Proscento , proscentum orchestra. D. Qualis debet esse Personarum ornatus M. A diverso vestium genere diversas quoque sor-