De arte rhetorica libri quinque lectissimis veterum auctorum aetatis aureae, perpetuisque exemplis illustrati auctore r. d. Dominico de Colonia accedunt etiam institutiones poeticae auctore r. d. Josepho Juvencio

발행: 1834년

분량: 359페이지

출처: archive.org

분류: 연설

301쪽

Zoo Insiit. Poetie. Liber III. tiebantur appellationes Dramata , sive Fabulae r palliatae vocabantur Graecorum Fabulae , quod pallio Graeci actores uterentur , Latinorum tοgatae , quod togas illi adhiberent et dicebantur nem apud eosdem Latinos praetextae Fabulae, quae Regum, Principum, et virorum illustrium actiones imitabantur, quod personarum istiusmodi esset praetexta , togatae tantum vocabantur, quae actiones privatorum hominum exhibebant et quia toga erat vestis popularis, juxta illud Noratii , pel qui Aramaelos , pel qui docuere regulas. De vestium forma ornatuque in Dramale nihil certi iani potest afferri , quod variantur ve, es pro diver-s itale regionum , ac personarum , quae in Scenam

inducuntur. a

Postquam ea protulimus ' quae ad inama spectant universe , nunc de Tragoedia et Comoedia , quae sunt ejus partes , videamus.

Desinitio. Dagoediae.

n. Ouid est Tragoedia

M. r. Secundum vini, vocis Tragoedia est cantus ob hircum et deducitur enim a vocabulis remou hircus et conlus , quod Tragoedia prius sieret cantando in honorem, Bacehi , , eui hircus vinearum hostis mactabatur , sive quod hircus praemium metcertantibus , juxta illud floratii :Carmine qui tragico vilem certavit ob hireum. inducitur etiam Tragoediae vox iuxta alios, a nomine rest, et quia sera laeeibus pertinebant Actores usum personarum ab Aeschylo repe lum juxta haec Boratii carmina. . . 'Ignotum Tragicae genus invenisse camoenae, Incitur , et plaustris vexisse Poemata Thespis, quae nanerent agerentve peruncii saecibus ora.

Desinitur lai Tragoedia: civi,

302쪽

Instit. Poetic. Liber III. Soriosius , perae, perisimilis , et insignis, quae metro retamoula , non narrando , sed agendo , misericordiam ciet ac temorem , ut assecluum eviatiouem, ,eu P- tionem indurat. D. VPlica , quaeso , singulas de illanis Poetes.M. i. Dicitur Imitatio Actionis quia poesis, ma, Time Dramatica , actiones humanas imitatur , ut diaximus superius. I. Dicitur Aelionis mitis, folius perae , peristantis , insignis , quibus verbis notatur materia Trago diae , qtia partim convenit eum Epopoeja. et Comoedia , partim ab iisdem discrepat. Nam materia Epopoeiae est Actio , quae habet quidem omnes illas doles, sed debet insuper felici exitu terminari quod in Tragoediam non emadii, quae saepius infelicem , raro admodum felicem habet exilum; comoediae Nero Aelio vulgaris est et obscura r. '3. Dicitur metio , et harmonia perfici 'moedia et quod sermonem non qualemcumque., sed metro adstrictum ut alia poeseos genera , requirat ; item et harmoniam , seu eantum , qui ad affectuum commotionem faciat imprimis. . . . ' . . Dicitur non nutriundo , sed Mendo exhiberi Tr goedia et quia , eum sit poema dramali cum , tota uehet esse in Aetione et quo pacto ab Epopoeja discrepat , quae partim in altione sita est, Poeta modo alios narrantes , ilesve inducente. S. Dicitur exsilure niueinordiam et ferrorem , ut o Delatim rapiosionem pur honemque inducat , quibus verbis Tragoediae finis, attingitur et de quo pollea

De materia Tragoediam . D. uae est materia Troyediae r

M. Est Actio, unu , lola rem , perisimilis, insignis, et infelix sal.

303쪽

Zodi Instu. Poetie. Liber III. D. Ouo sensu Aelio Tragoediae debet esse una pM. Eo Sensu , I. ut sit quaedam Aelio primaria, quae in plures alias dividi non possit , a. ut omnia, quae sunt illius Actionis primariae , in uno eodemque loco lacla esse videantur , in eodem cubiculo , T. gr. in eadem domo , in eadem urbe, in iisdem castris et unde Tragoediae apponi solet: Scena est Romae, vel Corinthi , vel Athenis , vel alibi , ubi res gesta est. Sed quomodo Actio debeat esse una et tota diximus

alias ta .

. D. Ouomodo debet esse Vera et Verisimilis actio Tragoediae p . M. Eo sensu, ut vere contigerit Actio primaria alioqui non multum moveret Tragoedia, si falsa esse

crederentur quae resectentve scena et crederentur

autem esse fusa , si talia essent, quia sunt Actionis insignis , quae non solet i orari Non ita dicendum de Epimiliis , quae cum sint actiones adiectitiae per se saepe non adeo spectabiles nihil Ppus est esse

vera.

D. Possunt ne esse falsa in se primariae fiae dicuntur Adjuncta - M. Duplex genus est huiusmodi Adiunctorum. Primum est eorum , quae sunt per Se spectatissima . atque illa tam vera esse debent, quam ipsa Actio,. cujus Adjuncta sunt non licet v. gr. singere a patresilium ', vel a filio matrem fuisse interfectam . nisi side historiae id constet i pro salso enim habetur , . quod istiusmodi est, nisa consignetur Uistoriae mo- numentis , quae non debuit illud om illere. Alterum genus est eorum, quae Sunt minus spectabilia, adeoque non solent, aut certe non debent necessario inuistoria notari: quae si verosimilia sint, lacile vera esse credentur. Peccabit itaque contra hanc praeceptionem , qui Caesarem naturali morte, non violenta extinctum induxerit 3 non peccabit qui eumdem singulos interfectores alloquentem ex uerit rum quod Primum, non item alierum Uistoria notare debuerit

304쪽

Instit. Poetic. Liber III. . Zos Qua ratione debeat esse Verisimilis Actio Tragoediae

satis indicatum est superius cap. 3. in materia Dra- malis universe spectata.

D. Quo sensu Insignis erit illa Aelio lM. insignis erit non ratione tantum personarum . quae inducuntur et sed etiam , et quid ein praecipue, ratione sui. Nimirum id requirit propositus Tragoediae finis : cum melius multo cieantur assectus, purgenturque , quando illustriores inducuntur personae, quae a summa felicitate ad infelicitatem maximam ceveniunt , ut inferius (aj docebitur. Insignem certe , notamque vult esse doratius hanc Actionem et Rectius Iliacum tarmen deducis in Actus , Quam si proferres isnoia indictaque primus. ,amquam et suus. sit in Tragoedia , ut in Epo-

eja , loeus personis i obilioribus seu iis , qui

Actores Episodiei. appellamur. D. Quo sensu debet esse Aelio Tragoediae infesta M. Eo Sensu i. ut sit Aelio illa plena luctus et terroris. . a. Ut infelici plerumque terminetur exitu et quia misericordiam et terrorem debet concitare , ut animi affectus ex sine suo purget. D. Quomodo desectabit quae 'plena luelac erit Tra

M. Non quidem res ipsae tragicae voluptatem aD ferent , ut notavit Aristoteles (bi, sed excellens illa- . rum delectabit imitatio. Nam eorum quae vel sugimus , vel elestamur imagines , ut seraram formas et cadaveram astabre factas non sine laetitia intuemur: quod insitum sit a natura hominibus imitari . ut . idem observavit Philosophus. Adde quod tantae calamitatis expertes nos esse , ae doceri , quae cavere oportet non mediutriter gaudeamus. .

D. Numquid licet aliquando sellii exim claudere

Tragoediam M. quamvis salius sit exilum Tragoediae esse terribilem , et inexpectata felicis fortunae in luctuosam

305쪽

mulatione Stupendum , volunt aliqui lamen licere ab ea lege deflectere in gratiam audii orum, qui domum redire malint laeti, quam tristes; adeoque indignius non habitum v. gr. primarium Actorem er pedire se posse e magna quam ineurreret , ea lamitate , atque id unum inquiri eontendunt , ut luctuosa sit tota Tramgoediae inius, ad illius finem oblinendum.

ne Forma Tragoediae. D. O voenam est Forma . Troyediaet M. Est Fabnia , sive composilio Actionis Tra

D. Oualis dure esse filia Fabula , sire Composulo ZM. Debet esse una, simplex, iustae cuiusdam mae-gnitudinis, in 'suas partes rite distributa , et variis Fabulae eruamentis conspilaua , quae dotes explicam tae Mint superius , cum egimus universe .de Formae

Dramalis. - -

M. Ut Fabula illa sit implexa, id est , ut annexam habeat peripesiam, vel agnitionem , vel utramque Sy-mul rum atque etiam vult talem esse Philosophus (a nt ex peripelia et agnitione oriatur maxima affectuum perturbatio; unde tres Fabulae illius paries designavit , peripellam , agnitionem, et perturbationem.'- D. quotla Uebeia esse ornamenta Fabulae Tragicae t M. I. Peripelsae, et Agnitiones, ut diximus, sunt adhibendae, conellandis affectibus eum primis idoneae. 5. Inserenda Episodia pauciora , et breviora , ut su- pra monuimus. 3. Maeliinae usurpandae , modo non in solutione Fabulae , sed in nexu : ut docuimus. c. Circa Mores praeeipitur non lanium ut boni sint, convenientes , et aequabilis lenoris , Sed etiam graviores , severioresque pro rerum , quae indue tur ,

306쪽

Instit. Poetie. Liber II L aos natura. Unde matronae gravi conse tur Tragoedia apud doralium aEffutire leves indigna Tragoedia versus . Ut testis matrona moveri iussa diebus, Intererit satyris paulliam pudibunda protervis. De eadem sic nabel ovidius sa et i . omne genus scripti gravitate Tragoedia vincit. s. Aspergendae Sententiae quae graves personas

deceant: qua caulione , superius tradidimus. 6. Di cito tam gravis esse debet, quam res ipsae, quae tractantur versus iambicus irimeter usurpandus , quem vocat post Aristotelem IIoratius osternis opsum sermonibus et quod ille numerus familiaris sit , et in omnem facile sermonem incurrat. Demittit tanten se decenter Tragoedia , .li se attollit Comoedia , ut idem observavit Iloralius et Interdum tamen et vocem Comoedia tolli , , Iratusque Cremes tumido delitigat ore, ' Et Tragicus pletumques dolet sermone pedestri. '

De Finer Tragoediae.' - . t 2 -

M. Finis Tragoediae est concitam PDdam animi affectus ad reliquos somnes purgandos. tiano affectuum expiationem purgationemque , quam vorat, Tras diae', ut finem , indicit Aristoteles: eni eun sentiunt alit , qui ea de re scripsere , Aucte, es. Atque hic. finis iam accurale, quam dilucide breviterque discutiendus est, eum exquisitus ab eo lumargumentorum , tum personarum , vii solet hic 'a Cipi , delectus . atque adeo optima pendeat Fanulae Tragicae constitutio. Quare disquirendum. i. Qui

affectus in Tragoedia 3 α. A quibus. 3. Quomodo debeant concitari t

307쪽

dos Instit. Poetic. Liber III. . . s. I. Qui asseclus concitentur in Tragoedia. ID. qui asseclas concitantur in Tragoedia tM. Misericordia et Terror, quorum ope purgantur omnes alii Assecius et unde Scena appellata est quaedam quasi palaestra humanorum 3Actuum, ubi praeparantur illi , eL persiciuntur. 3 . l. t

D. Quomodo purgant alios Assectus muricordia, et Terror l . . . b. . M. Misericordia tangimur, cum videmus aliqueri grandi alisua calamitate pressum , praesertim immenrentem timemusque, ne quid simile nobis contingat, quod alteri nubis quodammodo aequali accidit: et sic misericordia' parit timorem , cautumque praestat Mquem asseit, ne gerat aliquid, unde tanta sibi mi, seria proveniat. Idem ad obiectam gravis infortunil speciem terror incussus ejusmodi vitandi mali de-, siderium injicit et quo desiderio efficitur, ut allectibus: moderemur , qui sunt verae omnium germanaeque:

causae nostrarum calamitatum. .

s. II. A quibus concitentur asseclusin Tragoedia.D. Ouinam debesti concitare misericordiam , et Temrorem in Tragoedia p M. Multo melius'. Actotes, qui ne ne improbii neque admodum probi sunt, sed inter illos medii et qui cum amicis rem habebant , aut consanguiness,. illos assectus commovebunt.. D. Quone minus commouebura , m sunt improbi T. M. Quia ut improborum felicitas indignationem lparit; sic non parit infelicitas misericordiam , aut terrorem; non misericordiam, quia dignum elistimat quisque improblim calamitate, qua premitur, non derrorem , quia nemo sibi eventurum putat , quod improbi culpa facium esse videt, terreatur esto qui deelestum aliligi scelestus aspicit: sed vulgo non sunt aut censentur improbi qui adsunt spectatores , adeo que non est existimandum , improbi calamitate illos

essS perterrendos.

D. Non poterunt igitur improbi in scenam producit

308쪽

Instit. Poetic. Liber III. . do M. Polerunt utique , ut jam praemonuimus , sed

ea adhibita cautione, si minus misericordiam , terrorem saltem vel probis spectatoribus incutiant: quod sane siet, . si non tam ex culpa, quam ex errore humano lapsi videantur. D. quare minus apti stant morendae commise alionis incutiendoque ferrori es,qui sunt mmime Probi p.

M. Quia qui probus est, imprimis , cum sit inse8lix , non i parti . misericordiam , cum solam pariat indignationem eamque maximam, si abominando facinore tollatur. e vivis non terrorem , quia , ut tradit Aristoteles, nemo sibi propter probitatem idem eventurum esse: putat , euius praemium est felicitas. Non licebit emo probos fet mmam producere M. Constat Christianos Martyres datos . esse .aliquando feliciter in theatrum , uti et viros alios prombos , qui semel aut amore ducti imeolentius , aut ira abrepti, vehementius caeco quodam impetu mortem liliis intuleriint. Quare lex illa quae improbus prombosve, arcet a theatro, i pro optima Tragoediae forma posita est et nec qiiidquam aliud voIuit Philosophus, Lum sic praecepit, quam quid sit, ea in re praestantissimum, indicare.' - .

M. Is , iuxta eumdem Philosophum, qui meo vla-tute, nec vitio admodum excellit, qualem Oedipum

fuisse accepimus et cujus neque m gnae virtutes, neque summa vitia commemorantur , quae abripere

in contrarium assectus auditores Solent. i r . ,

a. oui peccat imprudens , ac proinde nec viri h Uni nomen meretur , quia illius officium est transgre sus 3 nec contra improbi, quia inconsulto peccat: Sic idem Oedipus , cum parricidium Summum eSSe. erimen non ignoraret, Lajum tamen miser per tuo. rantiam peremit. Debet etiam summa ille dignitate praecellere et ut hac ratione major calamitas terrorem simul , et commiserationem augeat. . D. Quare amicos inter , et consanguineos res geri

debel in Trogoedia p

309쪽

Jos Insiit Aellc. Liber III. M. Pia , i. si in riineus inimicum occidat , nulla

excitabitur commiseratio: nisi quatenus factum ipsum communi humanitatis recordatione commovet, atque etiam facile ferent homines in alio , quod essent ipsi quoque facturi. 2. St. nec amicus, nec inimicus aluieri mortem inferat, sed ignotus ignoto euhi hoc agat sine affectu , nec ipse movebit allectus. 3. Si nec affinitate , aut sanguine coniunctus oceidai non udeo i commovebit. Quare praestat, vi talera ivlo et cognatos res geratur 3 ut si frater fratrem parens filium , filius parentem aut oecidat, clavastat. Ab amicis enim ista cum fient, movetant eommisera tionem et a consanguineis,' atrocia e iam videbuntur;

ut cum Clylemnestram orestes, Eriphylem tollit

S. IIL Quomodo 'concitenim Arielus in Tragoedia D. Ouomodo concitaretur ostretis in Tragoedia t- M. In hoc variant Tragoedi et stat apud quos vereommittit ' Actor facimns, vel non commi ut v iterram vel eommittit ignarus rei, ves conuius rtem si commii it, ut faeium vel post , vel ante agnoseat. Item anto agnoscit, ut animum mulet , priusquam id conficiat . aut poenitentiam agat Atque ex his variis modis coneliandorum affectuum ortae sunt variae speetes Tragoediarum et quael uor eo-lebrantur in primis , r. est qnando agnosci ur qui occiditur , in eum Medea liberos oceidit, quando agnoscitur post mortem , qui occisus est et . ut i cmuOedipus Laium sua maim peremptum audit, A quando a oscitur eo tantum momento , quo perire debet, et periculo eripit , ut cum Iphigenia agnitum Orestem morti s ducit , . quando agnosetiar qui periturus .est, et ad mortem quaeritur, nihil' tamen eo eit. Nut cum semon apud Sophoclem stricto ense parentem insequitur , neque lamen quidquam amri. o. Licetne oculis Obicere es clam vectiacula, quMδus sanguYs e iactur , et hornor animis inculum t

310쪽

lasst. Poeitc. Liber III. dos

Non' licet , neque enim debent induci in theatram aut incredibilia quaedam , ut sunt melamor Phoses, aut foeda aspectu , aut visu atrocia juxta illud, dormiit a - Fec pueros eoram populo Medea trucidet, . . s Aut humana palam coquat exta nefarius Atreus , I Aut in avem erogne mutetur, Cadmus in anguem - Quodcumque ostendis mihi sic , incredulus odi . . D. oui resem Polemni quae oculis. non licebit submi cere 2 -RL g. Praenunciabuntur gerenda vel ab eo , qui facinus patraturus est , vel ab aliquo alio a. post quam gesta fuerint, narrabuntur, quod Nunciorum .

munus esse solet et sic praeceperat Isoralius: i

-tai: . . . . Non lamen inius

, Digna geri promes in Scenam, multaque tolles Ex oculis , quae mox usiret lacundia praesens. . D. An non licebit oliqvid ob oculos ponere, quod vectem cliquam habe, erudelitatis lM. Licebit vineula , ipsumque demortui Principis eadaver deserre in medium, ad commovendum auditorem , item verbera , aliaque saeevitiae instrumenta licebit coram exhibere . at non percutere, aut perimere , nisi post Scenam id fieri simuletur.

Praeceptorum usus in scribenda

qtiaeso se , cd vium tit rei oces , et scribendae T -M-clive tinum aliquod Postidimu Pr Onias -'M: Si melis ex. arte Tragoediam seribere , nudam primum ac sine ullo ornantenio delinea bis Actionem,

quae est materia Tragoediae , deinde ad Fabulam quam voles indueere , altendes , videbisque , sitnes, plex , an implexa , si implexa, ut peripetiam si .mni et agnitionem, et qualem utramque admittet, et cum superioribus an bene cohaereat 3 an terror ex

SEARCH

MENU NAVIGATION