장음표시 사용
261쪽
dita Instit. Poetic. Liber I. Nam et Poetis, ut Oratoribus, sua sunt incisa, sua
membra , Suae verborum sententiarumque comprehensiones et clausulae , tam aperte , quam concinne concludentes.
D. Iam Mero qui rastus , qui splendor conuenit poetiere dictioni lM. A proprio dicendi genere , vulgarique receden-
.dum esse Poetae, statuit Aristoteles sa): cui eo sentit omnino floratius: qui ait, sbj non satis esse ad Poetae nomen pro dignitate sustinendum pures Mersum praescribere perhis , et scribere sermoni propriora si desit os se na Sonclarum. Quamobrem postea poSuit. Idcirco quidam Oimpedia , nec ne Poema Esset, quaesivere , equod acer spiritus , et vis . Nec verbis , nec rebus inest: nisi quod pede eerto
Disseri sermoni sermo merus. - . D. AI ecdem Semper , estque sublimis dicendi ratio fur fur a Poelii
M. Cum isa itici apud Poetas , uti apud Oratores, genera dicetidiri, tenue medium , miscentur,lla saepe sis ter s- ae Nivperaminin pluribus Po malibus E, disti iniretur aliquando , ae plane
secernuntur, atque ex aequo di-eendi formam omnia re tant quae tenue , quae grande , quae neruum dicendite enus postulent, notabitur intersus P cum 'tam attingemus species. Nunc Mou hic' sui inere universe haud lvulgarem esse debere Poeticam taetionem, sed su- lblimem , sed grande , sed maiestate plenam. , D. Unde comparuetur hujus Mictionis majestas M. Praeter quae diximus, duo insuper ad eam , maiestatem conserunt plurimum. i. Si apposita, quae vocant, nomina , sive Epitheta aliquid eximii pra ieraul. di. Si quae occurrunt tritae , ac vulgares loquendi formae , mutentur in alias exquisitiores ,
262쪽
Insiit. poeile. Liber T. I t D. Ouomodo ovosila nomina , siae Epitheta aliquideTimii praeseserent lM. Si adhibeantur ea, non ut impleatur dumtaxat , sed etiam ut ornetur versus, si eontra qua rantur ea quae vim ac dignitatem vocibus , quibus altribuuntur, adjiciant. D. Qui numerus Poeticae Dictioni eonoeni M. Numerum ab Oratorio longe diversum indicit Aristoteles , qui numerus i Aeox, graece , latiue dimensio appellatur. D. Ouid requiritur ad illud Numerum M. Duo requiruntur maxime i. Ut religiose seris vetur legitima pedum dimensio. I. Ut numerus ille rebus ipsis , quae celebrantur, sit in primis accommodatus.
D. Quomodo segitima servabitur pedum dimensis M. Servabitur i. Si prosodiae uellabarum, ac pedum ratio habeat, quae omni, disciplina traditur a
Grammaticis. -m α. Si versus solutus non caesura,
qualis est hic Ennian i s . . Sparsis hastis i
3. Si crebriora ni pur si is subsultent
Si quis, qui ag Io p ram . exit.
Vel contra vqca m continuatio non inducatur et ule nim. mautiostg- voculae humilitatem , sic grandiora clamorem in versum
D. Ouomodo humerus rebus ipsis accommodabitur M. Si pedes ita coagmententur, ut verba rebus ipsis quasi concinere videantur. Atque ideo . Observandum est qui numeri ad laetitiam et celeritatem, qui ad moram , dissicultatem , molem et tristitiam, qui vero faciant ad tenuitatem ; et exempla ponenda in versu omnium spectatissimo hexametro , locaque
adducenda ex Poetarum principe Viruelio: D. oui numeri palent maxime ad laetilion , et celeis tilenit . M. Valent ad id numeri stuentes ac liberi , cum
263쪽
Insiit. Poetic. Liber I. ipsa Carmina decurrunt expedita perpetuis , aut frequentibus Dactylis , raris , aut molliusculis elisionibus. Inde ubi clara dedit sonitum tuba , sinibus omnes, Ilaud mora , prosiluere suis fert aethera clamor, Nauticus, adauctis , spumant freta versa lacertis...... Trepidusque repente resu)it... Quatrupedante putrem sonitu quatit ungula camis
D. Qui pedes ad morem, di custarem , molem, frastilium , et majestalem faciunt lM. Faciunt ad hoc crebri. spondaei, elisiones ,
verba longiora et . Luctantes. ventos , a festatesque sonoras.- Monstrum horrendnui, informe, inmens s eui lumen
Amissum Anchisen flebant , cunctique profundum Pontum aspectabani uentes. Illi inter sese magna vi brachia tollunt
In numerum , . vmantque itenaci forcipe massam. Item excurrit ali Mndo hypermetram carmen , et remm granditatem ipsa s Ilanarum redundantia demonstraicEt magnos membro tam anus, magna ossa lacer
Exuit. ia. . Jamque iter emens Drres ac lecta Latinorum . Ardua. cernebam Exit quoque vergus in mohosyllabam cum energia in sequentibus exemplis: Procumbit. hvmi bos. Molesua flat. Tota nituntur opum pi et Subsedit aquae mons.. D. Qis pedes faciunt ad lenitalem earminis re Lenissime fluit alternorum dactilorum et spon .daeorum contemperatione. ' , Flectit equos , curruque volans dat lora 3ecundo. Sidoniam picto clamydem circumdata limbo.Nebe pedum tantum , sed litterarum .etiam rato habenda est: cum aliae suavitatem concilient, asperitatem inducant aliae , quaedam granditati serviant et amplitulini. Primum elementum A ineatio qua
264쪽
Insiit. Poetie. Liber L 263. mollitie carmen exhilarat : quare a sapientissimo Poeta libentissime frequentatur. Mollia luteola pingit vaccinia caltha. Vel, mixta rubent ubi lilia multa
Alba roSMPoluisset Iuraeolis ealthis scribere , et mullis rasti. E et I . sonum habent exilem : V vasiilalem sonat: asios Pohrunt ad litiora surius. Horis aequore pocleae. Littera si omnium lenissima maximeque Sonora eSt.
R carmini assera asperitatem , ideoque dicitur littera
canina et hane saepius usurpavit . Virgilius agens de cane inferorum et . Cerberus haec ingens latratu Regna trisauci Personat s adverso resubans immanig in antro. Quam apte dicitur l e o nem Lastas limum rimc Iur. Sed haec sufficiant , ex quibus capi possit conjectura e*remum: est erum eadem ratio pedum in aliis carnutiunt generibus , ubi meum rebus aptari debet. ut in versu heroico i
P. Num Furor es is Poeticus , quod Gunt, sequi ritur ad es ciendam poesim l . . M. Aequiritur utique , si modo bene, intelligatur quid veniat furoris illius nomine. D. Quid est ille P tiror tM. Est quidam impetus vehementior , quo cum impellitur animus , surere dicitur et oriturque ille impetus a Tariis animi perturbationibus, quae undecim
265쪽
uM Instit. Poetie. Liber T. numerantur, Amor, Desiderium , Gaudium , odium, Fuga, Dolor , Ira , Spes , Desperatio , Audacia, Timor. Neque existimandum est amari divinitus, ut fabulantur poetae , hujusmodi Furorem; verum cum vehementius solito his agitur i quas appellavi moti-hus , qui poetice seribit, et in rei culuspiam maxima contentione fertur contemplationem , calorem concipit in cujus sic loquitur , ut a sensibus aliena
D. Quandonois opus est illo Furore l M. Nihil opus mst illo Furore , cum Poeta fabulam instruit suis partibus nihil, cum aliquid sedate aeeonsiderate imprimis eanendum est sed in aliquibus orationibus , narra inussus, descriptionibus, obsur3ationibus 'queretis , etc. - eoinmode aliquando accidit ille Furor. D. Utra plus confert cd Poesis , ars , an Forum ZM. Parum perte Sine Arte Natura , parum Ars sine Natura Ars enim sine Natura tristis est et exstem y mrer sin'Ar est et inculta. Ila sentie in
Multa tulit, fecitui iste udavito et alsit etc.
Quaxe quod nasci poetas . sic intelligenditae tat, ut maerae dotes a natura requirantur ad ,poesim, quae tamen arte debent pertiei. D. Qui Aere Heseos inirensores t , M. De hoc certi nihil afferri potest. Orpheus certe , Linus , Musaeus, aut Romerus Inventores Poeseos dicendi non sunt, sed Illustratores, ante quos constat iloruisse Poetas. Quaesitum Nec rude q
266쪽
v M. Est Iucunda morum institutio. Nam eolendit Poeta , ut doceat delectando , juxta illud Ilo
Aut prodesse volunt, aut delectare poetae, Aut simul et jucunda, et idonea dicere vitae. Et paucis interiectis versi ,s et . Omne tulit punctum , qui miscuit utile dulci , Lectorem delectando pariterque monendo. D. E ista misso flamas , Ons nis uoces M. i. Cum Finis sit id , oijus gratia aliquid hirisitque alius Arti , alius Artifici propositus , non agitur hic de fine Artificis , qui est multiplex, cum possit Poeta scribere vel ut famam 'ucupetur, velut aliquem demereatur , vel ut gr lam altera reponat, et ut opes comparet: Z m. agsibe de sine Apropter quem est quem Suapte naturati. Dicitur ille : quia Civilis Facultas Malum,
Civiumque felicitate iuri Ars poetica ad Civilem illam patiarasim Ot pars illius ex simia I ertineat rum plane sequitur poesis stingte ad ejusmodi
elicitatem referri. Cum autem ejusmodi i eicuas per optimam morum informationem comparetur , ad eum finem institula est poesis , ut hoc modo mores insormet, alque etiam cum id commode oblineatur, actiones humanas celebrando , in quibus sita est felicitas, ut superius tradidimus 3 hinc factum est, ut actiones celebrando mores instituat. I. Iucunda appellatur moram insomolio , propter naturam poeSeos , cuius οrnalus omnia habet delicias. Et sane debuit in hoc so esis , ut in mullis
267쪽
σ6S Instit. Poeti c. Liber I. aliis , a Philosophia, quae ad mores perlinet, discrepare , ut austere et jejune Philosophia , jucunde
vero , ac plane magnifice mores Poesis instituab D. Nonne Fines sibi propositos peculiares , ac di- persos habent singula poeseos genera i quomodo igitur poesis habere dicitur pro me jucundam morum institationem pM. IIabent utique suos diversos fines, ut dicetur inferius sedi huic primo Fini subjectos sic, ut singuli omnes . ad eum demum reserantur et v. gr. Epica Poesis ex sine suo ad id instituta est, ut Viros Principes admirabili dictione ad virtutes comparandas incitet 3 Tragica , ut quasdam animi perturbationes componat , ac perpurget , sed isthaec ad ineundam quoque motirem Institutionem referuntur. Neque etiam alio tendunt Comoediae sales ac ioci, quam ut derisa palam vilia , ludibrioque in scenis habita , evitentur diligentius 3 sicque suo modo ad hanc morum in Omalionem. aliae. Poeseos genera reVocantur , ut patebit clarius hx .didiuilis inferius.
D, Divuletne PoeSeos. D. vomo ' disti Inr Poesis p M. Cum Poesis omnis ut initio diximus, aut - fere omnis in imitatione posita sit : οplima erit illa Deseos divisio , . quae a diverso genere imitationis
D. Uuclsu et est imilandi genus pM. Triplex vulgo assignatur. Nam in poematibus vel Poeta per se ipse narrat aliquid , et sermonem alterius refert sine ullis personarum inter se colloquiis vel non ipse narrat, sed alios tantum loquente, , et suasi negotiantes inducit 3 vel et ipse narrat aliquidiet alios inducit loquentes agentesve . Atque ex tribus his Imitationis generibus totidem petuntux
268쪽
M. Narrativum, vel Enuneiativum rum hoc genere eontinentur v. gr. ires primi libri Georgicorum , et prima pars quarti, ubi semper ipse narrat Virgilius D. oui pocas secundum Senus t M. Dramaticum di sive Aetivum , quo genere eomprehenduntur Tragicae et Comicae Fabulae ; item Eclogae, ubi inducuntur agentes inter se Pastores. D. Qui pocas lenivm M. Mixtum appellatur, in quo Poeta ipse narrat, atque etiam personas inducit agentes. Ad hoc genus pertinet Ilias et Odyssea Bomeri, Aeneis Virgilii, et alia id genus Poemata. Ad haec dria genera facile revocantur, ut patet, omne3 elegiae, odae, satyrae,
D. Nonne alia est diuisio potarest M. Alia est maxime vulgaris in poemata UuIlum aliunde inter se discrepantia. Celebrantur in primis
Epopoeia , Tragoedia , Comoedia , Salna , Elegia , Ode , Epigramma, ete. Unde Poetae Epici, Tragiei, Comici, satyrici, Elegiaci, Lyrici Epigrammatici appellati : de quibus dingulis , a isque momenti ali-eusus poematibus deinceps i
269쪽
M. Cum principem inter poemata locum oblinev Epopoeja , de illa nobis modo agendum est. Illius naturam ac varias assectiones ut e ponamus , definitio primum illius proferenda est, deinde examinanda Materia , quam statuemus esse Actionem , cujus dotes singulas , prosequimur a tum Forma eX-plicanda , apia, partium tradenda Dispositio , ubi de Praepositionc inventisne, Earratione , Epilogo poematis Epici filiuniis in salis ceritu disputabitur.
uste est os . et Polassas hujus pocis Epopoematri. Ut locutio omnis oratio est, antonomastice tamen Oratio appellatur ornatissima , qua ulun - s tur Eloquentes, sic Epos quod generatim verbum significat , addictum est speciatim Poesi , atque ah illa communi significalione contractum est ad Poema , quod vocatur Beroicum. Item 'etroiaυντs Graeceidem est ac latine sacere , vel fuere. Ilinc sit, ut Epopoeia secundum vim vocis Sit quam siclio , seu scriptio poematis Epici, quod Ileroicum dicitur. D. Quomodo demitur Epopoba pM. Definitur Imitatio Actionis ulitas , locus , rem perisimilis , vilastris, felicis , et a nobili Persolio Pro-
270쪽
fetae , narratione famosica , et persu hracmedio, quce inos Principes ad primarias uirtutes excitus , sique
D. Evilia , quaeso , si las voras M. i. Dicitur Imitatio qua poesis omnis , aut quae saltem spectatissima est, ut Epica , in imitatione
di. Dicitur Aelionix Iuclosio quiae Actiones humanae sunt materia poeseos ut supra docuimus ta . Dicitur Actionis unius , folius , reme, perisimilis, Elastris , felicis , et a nobili persona praseclue et quibus verbis designatur materia Poematisi epicit ratione: cujus partim convenit cum aliis poematibus , partim ab iisdem discrepat, puta a Comoedia , cujus materia est Actio vulgaris, et plerumque ObScura. . Dicitur imitolio Aelionis nonnullane famasicoe ih. Figuo, eo sensu , ut nec poeta semper ipse narretes
sed personas loqueptes , agentesve saeia etiam in educat: quod jucundius multo uuat ritu in tituendae hoc pacto praecepta iradat . . I . si S. Dicitur haec imitatio Permi here ruo e mari quod necessario illud. rvm ur a. .em: Carmen ,, juxta illud IIorai ii Ic. r, Res gestae Regumque, Bovumque tristia bella,. Quo scribi possent IIomerus. . G. Dicitur quae foros Principes; ad primarius pinulas rei lese quibus verbis attingitur . Epopoeiae sinis. Ad id enim isa instituta est , ut omnium animos , sed 'inei pum praesertim, ad praeclara lacta accendat ad eaque quasi viam sternat ponendo ob oculos illustrem quamdam actionem , de