De arte rhetorica libri quinque lectissimis veterum auctorum aetatis aureae, perpetuisque exemplis illustrati auctore r. d. Dominico de Colonia accedunt etiam institutiones poeticae auctore r. d. Josepho Juvencio

발행: 1834년

분량: 359페이지

출처: archive.org

분류: 연설

271쪽

Instit. Poetic. Uber II. CAPUT . H. De Materia Epopoeiae.

D. Uvae est materia Epopoejae M. Est Actio personae nobilis , una , tota, vera , verisimilis , illustris , ac felix.D. ouare debet esse Acco personae nobilis M. Quia cum sinis ille sit Epopoeiae propositus,

ut Viros Principes ad praeclara tacta accendat, debet certe proponi personae actio, uuam imitari sit gloriosum. Certum est autem sibi laudi vertere Principes non plebeias , aut obs ras personas , sed nobiles , atque illustres imitari. Sit itaque illa Actio in is signis alicuius v. g. Beroia, qui principum animos laudis studio incensos ad sui admirationem , imit tionemque ypiat. D. vuem uocas Nemem M. Antiqui sabulantur Beroas. esse quoddam genus Deos inter natos illos vel ex Dea aliqua , et miniis viro , ut Achillem , et Aeneam 3 vel

ex Deo , et muliere mori lii: ut Uerculem. Iam vere Neros virum extra vinaritim g at: in quem tria haec maxime dicuntur, c stue e. e. Corporis habitudo firma , ae laborum vitietis. i. v. Limus praesens, erectus , et .vob intus quodat modo , eui optima corporis temperatioste' accedat magnitudo. 3. Divina quaedam vis, et efficientia et qua , qui amatur, supra hominem et sapere et posse videatur s. I. Aelio Foeminae in materia Epoporiae. D. Itane Aelio Epopoesae debet esse Nerois , ut non possit esse Heminae , quae dicatur ueroina M. Actionem Foeminae esse posse materiam Epopoeiae affirmant aliqui, negant alii. Utriusque partis rationes subjicio. Qui affirmant. aiunt. r. Non obesse Deminae animum , qui virili similis est, ejusdemque natui ae huic

PoSse esse armorum usum et atque etiam Foeminas

aliquando et corporis similate, et laborum patien-

272쪽

Instu. Poetic. Liber II. a ilia viris praecellere. I. Foeminae actionem eSSe sae

e materiam Tragoediae s quidni et Epopoejae e 3.

oeminae actione ad praeclara iacta accendi posse Viros Principes, quibus turpe sit ea non posSe age re , quae foemina gesserit. q. Foeminas a praestantissimis Poetis inductas esse in Epopoeias, et maximmis celebratas laudibus propter fortitudinem bellicam,pula Clorindam a Tasso , a Virgilio Camillam. S. Excitari a Deo posse IIeroinam quamdam , cui belli

alicuius summa committatur et quae habeat om*sti ero is dotes, nullos haheat sexus 'defectus. Qui vero negant actionem foeminae esse posse materiam Epopoeiae , respondent. i. Animorum quidem sexum esse nestum: at memineum corpus esse imbelle j e usus contagione languet animus et neque rebus bellicis persecte tractandis idoneas esse foeminas et quibus Aristoteles curam rei domesticae attribuit ;arma Vm o , et ea , quae non modo extra civitatem , sed etiam extra privatos pmetes fieri necesse est,

iris concedit

diae , non item Epoporim , ut sic, hic est Tragoediae , ut excitetures, intumue quidam animi assecius ; qui sinis fari s ille btinetur , sive viri,

sive foeminae celaretur es ab Epopoeiae cum sit ille finis , ei praeclare facta accendat viros diu vius , huic : Irei . mparem esse foeminae actionem ; unde Negant 3. Aetionem foeminae talem esse posse, quam velint viri Principes imitari. Esto possit illa foeminae actio incitare viros Principes ad arduum aliquid suscipiendum et sed actione illi foeminea movebuntur tamquam argumento , quod vocant a minori ad majus : quod turpe sit viro , maxime Principi, illud 1 on aggredi quod foemina fortiter gesserit: at enim non erit haec actio exemplaris loco, quod sibi proponant viri Principes imitandum Observant . Nullam umquam foeminae actionem

a praestantissimis poetis in materiam Epopoeiae suisse assumptam , celebratas quidem a Iasso , et Vir-

273쪽

et et Insiit. Helic. Liber II. uilio foeminas rum sed in Episodia quasi contraisas illas

fuisse atque eliam in poenam temeritatis obscura morte suisse mulet alas et ne fuso imbelli, indignoque sanguine virum aliquem fortem contaminarent. Sic

Clorinda de nocte , et ab imprudenti Tan credo perimitur apud Tassum rum ab ignobili viro oceiditur Camilla apud Virgilium. Atque etiam siclitiae illae Ueroinae non stant ab Reroe Epopoeiae immo ipsi adversantur, ut Clorinda quae Mahometanis , et Camilla , quae Turno militabat. Adde quod unam Camillam uno in libro pugnantem adducit Virgilius , quae Venatorem , et Sacerdotem interimat, Beroem

Notant S. Aetionem foeminae a Deo excitatae , quae nullos habeat sexus defectus, non esse aptam Epopoejae : quod solvatur hoc pacto Actio primariae per machinam , quod vitiosum imprimis esse conten-Cunt. Verum ne quid modo dicam de solutione per machinam , de qua postea in Forma Epopoeiae: helle repouunt hups secundae sententiae patroni de Actione II eroinu. .rdinariae , at. non extraordinariae et per miraculi . a Deo excitatae, procedere quaestionem. Atque hae uni utriusque partis rationes, quae suum utrius lile puendus , suamque , quam vi sorte non ex aequo , videntur habere probabilitatem

D. Quo sensu oraui diget esu Ona M. Eo . sensn , ' sit illa Actiis per se simplex, nec dividi possit in fures Aeliones primarias. Sic Virgilius Troiae ruinam , et multiplicia sui derois facia conlhxuit in Aeneide , quae sunt quidem variae per se Actiones 1 sed habet lamen unam , simplicemque Ac liοnem , eamque primariam , quae est i in Italia Religionis , Regnique per victoriam de Turno constitutio et unde pendet Berois felicitas , ad quanae

celeras omnes retulit, tamquam Actiones secundaria S.

D. Ovare tina debet esse Aesio Epopoejae M. IIanc assert rationem Aristoteles 3 quod omnes artes, quae imitatione aliquid perficiunt, ad unum

274쪽

Instit. Poetic. Liber II. 5 3 quid imprimis absolvendum allaborent , cujus gratia

alia esse videantur : talis v. g. Pictura, quae unum aliquid in unaquaque tabella sic perpolit, ut cetera ad id referri omnia satis intelligantur. D. Qui melae eontra Epopoeiae peccant tinualem M. I. Qui multas Aetiones unius, ejusdemque Berois primarias uno poemate complectuntur. Re prehendit certe Aristoteles eos , qui ab liercule, vel Theseo res omnes praeclare gestas . uno eodemque opere definiri posse putaverunt. Vitio vertitur Statio, quod in Achilleide dero is sui. vitam persequi velibin legiam , canit enim in ilio poematis :Magnanimum Aeacidem' formidatamqud Tonanti Progeniem , et patrio 'vetitam succedere Caelo Diva: refera quamquam acta viri mulium inclyta

cantu

Maeonio , sed plura vocant. Nos ire per omnem Sic amor est , Uerod velis , Scdiroque latentum Dulichia proserre tuba , nec in Rectore tracto Sistere , sed tota juvenem deduliere Troja. I. Qui duas di versas A siones primarias, quod uno eodemque tempore eon,ig ritu una Epopoeia velit celebrare , esto id conced tur nistoriae , at Epopoe- iae non licet.

aequo gloriam ' sic imui es adsint, . esto , uno ita poemate Ileroes et thodo unu . eteris videatur praecellere , cujus sit, Actio 'primarin, Sic Pallas et Tarchon Aeneae nihil ossicinni gloriae , quainyis fortiter

pugnet uterque , atque unus multum conferat ad vietoriam de Turno reporitandam.

S. III. actio Epopoejae quomodo Totar D. Ovo fram Aelio Epopo Oae debet esse Tola prM. Eo sensu vult esse Tolam Aristoteles , ut si viii illa Initium , Medium , et Finis. D. Quid intelligis per Initium , Medium, et Finem Aelionis i . M. Per Initium intelligo causas, et consilia Actionis suseipiendae; per Medium . causarum illarum esseclu3 omnes aceipio, et effectuum dissiciat ales ad

275쪽

didis Instit. Poetic. Liber II.

felicem exitum perducendorum 8, per Finem vero illarum omnium dissicultatum solutionem interpretor D. Rem pone in Vemplo. M. Exemplum esto in Aeneide (a Aeneas incensa Troja in eam regionem, unde majores sui venerant, vocantibus satis , collecta Troianorum manu conserre se constituit. Ecce initium. Post multos te rae marique exantlatos labores , Iunone totam Troianorum gentem dirissimis odiis ubique prosequente, in Italiam tandem appellit. Amice a Latino rege accipitur, atque etiam in generum asciscitur. Aegre admodum id ferens Turnus , Dauni Rutulorum resis

filius , qui iamdudum Laviniae Latini filiae nuptias

ambiebat, grave bellum movet contra Aeneam quocum saepe pugnat, et atrociter: en Medium. Sestvictor laudem Aeneas , Turno occiso et Laviniam et regnum obtinet: en Finis. Reliqua sunt in Epi-sodiis.

D. Ouid itaque Nophaeus V tis libram adjecit Aeneidi , in quo dolorem Rutulorum , muni flum

e mone silii, nuptias. Lariniae , et Aeneae spotheosin Prosequutus est i , M. Vitioso nimirum , et ineptue egit et cum id salix intelligatur consequutum , et multa circa duo postrema insinuet Virgilius in suo opese absolutissimo.

D. An ieeo et me an illae est , quod Tola sit Aelio Epo evae M. Cum tota At illa actio , cui nulla pars deest, perfecta ut sit, requiritur praeterea, ut paries interae apte cohaereant, accedatque rerum omnium per-

fecito et absolutio. Quare praecipit Philosophus, ut poeta, qui Fabulam recte velit constituere, non tantum eam non incipiat temere, aut siniat, sed . etiam formis traditis insistat. Verum et haec, et quae ab eodem traduntur de magnitudine Actionis, commodius, cum agetur de Forma Epopoeiae , tr

elabuntur.

276쪽

Inslu. Poeti c. Liber I. 2 Ss. IV. Aclio Epopoejae quae Vera , et Verisimilis. D. Otio sensu debet esse Vera Acco Epopoebe pM. Eo sensu , ut Poeta teneatur proserre Actionem, quae vere conligerit , quam lamen sic ornabit, ut in ornamentis studeat magis verisimilitudini, quam veritati.D. Ovore Aclio Epopoeiae debet esse Vera M. Quia nemo ad praeelare aliquid gerendum incitabitur proposito aliquo consimili facto, quod certe lamen eognoverit esse salsum , ac proinde sine Suo excideret Epopoeia , si falsa induceretur Actio primaria. Idem plane . de Tragoed ' dicendum est , euius Actio illustris sic vera debet esse , ut moVeat. D. Quo sensu debet esse Verisimilis Actio Ovoe

M. Eo sensu , ut, quod narratur , credi facile possit contigisse. Nihil praecipit studiosius Philosoplius, quam ut verisimilitudinis habeatur ratio. D. Quore debet esse mos vetio terrisimilis tM. Quia non satis est aliquid esse verum , nisi et illud idem verisimile sit, ut ad imitationem excitet Nam qui fieri potest, ut si Aetio Pro ponatur, quae quidem vera sit , sed vires lamen humanas longe

superet hominem tria ad simile quid suscipiendum , aut gerendum in amati Ps. V. Axim Epopoeiae Dpmodo Illustris, et Velix . t D. Ouo sensu debet esse Alauris Aclio Epopoeiast

M. Debet esse illustris vel ratione sui . et ratione personarum. Illustris est ratione sui Actio Aeneidos,

ubi inter alia agitur de fundatione Imperii , et cohatilulione Religionis , iuxta illud : --

Dum conderet urbem .

Inferret que Deos Lalio et genus unde Latinum , Albanique Patres , alque aliae moenia Romae Illustris est ratione personarum Actio Odysseae, quae Viris non admodum illustribus potest convenire , illa enim sic habet. Ulysses claSSe amissa , occisis sociis, multiplices iniquissimi maris tempellates expertus , multos annos domo absuit, rem illius do-

277쪽

α 6 Insili. Poeti c. Liber II. mesticam interea proci decoquebant : eius moris mIlitias ambiebant , Telemachum filium insidiis petebant. Reversus ille procos ex insidiis occupat, alque intersieli. Quid hic illustris praeter personas lD. Ovore illa Araio debet esse illustris lM. Quia cum Epopoeia viros Principes ad praeclara facta debeat incitare , proponi debet illustris Aelio , quam illi imi lentur. D. ouo sen sti debet esse felix tua Aelio ZM. Eo sensu, ut felici semper terminetur exitu. Nam praeterquam quod saepe Actio tota non eru , quae infelici claudetur exitu ; si praeterea Beros mi- fere pereat, aut grandi aliqua calamitate sub sinem excipiatur , conci labit illa indignationem ac dolorem: verum ad imitationem sui minime commovebit : et sic Epopoeiae sinis non comparabitur. Debet itaque Actio primaria selicem sortiri exitum et quamvis ni nil opus sit Ileroas inducere usquequaque, et in omnimbus adjectitiis actio uibus fortunatos . - -

De forma Epopoeiae. D. O voe est Forma Oopoetae

. M. Cum Forma Neseos universe sit siclio, seu constitutio i et cera positio rerum , quae tractantur in poesi, sic Epimeiae Forma erit earum rerum Compositio', quae soli conveniat Epopoeiae, posita illa in quodam cultu, ornatuque Aetionis , qualem in superiori capite descripsimus s adeo ut illa Forma nihil aliud sit, quam Actio suo modo composita ,

culla, ornata.

D. Quid requiritur ad illam Formam, siue Actionis . compos senem lM. Requiritur ut Forma illa, Fabula, Compositioi eodem enim recidunt haec vocabula j sit una, magna , splendida, in suas partes rite distribula, et

certo quodam ordine disposita : quibus verbis allinguntur. i. Fabulae Epicae dotes . a. Partes. 3. Di

278쪽

S. I. Fabulae Epicae Doles. D. Ovae sunt doles Dirae Fabulae ZM. Tres imprimis memorantur. Unitas, Magnitudo , Majestas. D. duomodo erit Una illa Fabula , quae res adeo .

dispares Apersos e complectitur M. Erit illa Una , si tanta sit illarum rerum os n-nium inter se connexio , ut in unum aliquid videatur v. coalescere, si cum loco movetur. aliquid , aut resecatur non bene sibi constet Fabula. Laudat Ilomerum Philosophus sa , quod sive natura duce, sive arte in OdIsseam non conclusit ea Ulyssis facta, . quae alia ex aliis non Satis penderent. Ea certe laude florere dicenda est Aeneis , cui si v. g. . Trojani excidii, vel

Aeneae per septem annos peregrinationis narrationem

detrahas , a Didone tam apposite expetitam, ut quis, ac quantus vir tenderet in Italiam , plane liqueret vel si ludorum celebritatem , qui ad posteros iransmitti deberent, subducas et Tel si de censum ad ins ros , ubi tam musta de Boinano , quod landaturus erat, Imperio didicit Aeneas silentio praetermitias aliquid certe in ea Fabula desiderari sentias.

D. Ouomodo Mugsta mi: F ubi Epico M. Philosophus se Epyphi qm comparat eum animali , quod quamvis elegans pusillum est, bellum vocari potest, non pulchrum, sin praeter modum excreverit, monstrum si at , debet Iiuelicet naturali florere magnitudine. Ita se habet poema , quq d nec brevius nec longius esse oportet et sed ita temperatum , ut oculos magnitudine impleat , non fugiat . Quae eum universe dicta sint , proprie magis ac desinite aliquid de justa Epopoeiae magnitudine sta- luendum est : monendumque imprimis , aliam esse Actionis , aliam Fabulae magnitudinem et de prima, non ago hoc loco , quae in eo sita est, ut habeat

279쪽

di 8 Instit. Poeli c. Liber II. Aelio initium , Medium, et Finem, ut supra docuimus fa); sed de altera instituendam esse quaestionem, ac proinde videndum, qliae sit illa magnitudo Fabulae. Duplicem igitur illam lacit Philosophus , unam Aetionis , quam vocat , non nudae , aut suo carentis ornatu , sed compositae , alteram quantitatis. D. Quaenam est magnitudo Aelionis composilae tM. In eo posita est, ut uno circiter anno geSla fuerit, quae est Actio primaria rum sic Iliadi annum dedit Uomerus ex animadversione Main uni (bi , Odysseae tantum quinquaginta dies idem attribuit

Aeneidi quatuor menses supra unum annum conceS-

sit Virgilius. Sed Episodia, aliaqua adiectitia ornamenta nullis definiuntur temporis limitibus : eum Ilias novem annis, Odyssea undeviginti res gestas comprehendat , et Aeneis quidquid interfluxit ab IIeroicis Ae- . neae temporibus ad aetatem Augusti Imperatoris. D. Quaenam est magnitudo quati ualis l. M. Posita est haec in numero versuum , qui ad dena sere milia excuriit in Aeneide duodena excedit in Odyssea: octo, vel novem Tragoedias vulgo dicitur aequare verSuum numero Epopoeia. Sed de hoc argumento redibit sermo inserius, cum de magnitudine dramalis dispulabitur D. Unde oreesses mclesias oleae Fabulae . . M Ex triplici elissimum ea pile i. ex mirabili peripetiatum , agnitionum episociorum , machinarumque contextu 2. ex narratione dramalica , cum personas loquentes , agentesve adducet Polaia. I. ex

dictione illustri ac splendida , de qua diximus superius (c .

g. Fabulae Epicae Partem D. Quae sunt portes Fabulae Dicae lM. Duae assignantur, Nexus nimirum, et Solutio D. Ouid est Nerus Fabulae pM. Est ea pars, quae ab initio Fabulae ad eam

280쪽

Instit. Poetic. Liber II. et susque partem excurrit, qua transit Poeta ab infelicitate ad felicitatem in Epopoeia , vel contra a selicitate ad infelicitatem in Tragoedia

D. Puta est Solutio ' , M. Est altera pars Fabulae , quae ab illo transiluusque ad sinem pertinet, v. gr. quidquid in Romeri

Iliade certamen antecedit , quo cecertavit cum IIectore Achilles , in Nexu ponitur , ipsum vero certamen est in solutione ; item in Aeneide, quaecumqu e Aeneae et Turni monomachiae praemittuntur, sunt in nexu et ipsa monomachia in titutione est. D. Quid posissimunt obsere dum est circa Aeaeum

Fabulae lM. Ne varia sic lexantur episodia , quae in Ne-etum cadunt potissimum , ut animum auditoris dei etando longius aberrent ab Actione primaria , aut a fine poematis sint prorsus aliena D. Ouid observandum est circa Solutionem Fabulae tM. Primum , ut si quae sigi in Solutione episodia, ne longius pelantur illa , sed sponte quasi oblata et

e re nata esse videantur , alterum , ut ea sint brevia imprimis : quandoquidem in Solutione ad sinem anhelat auditoris animus, quem proinde longioribus epi sudiis morari minime convenit D. Licetne adhibere Machinam in solusione Fabulae

M. Alii negani, assimant alii. Qui negant, suam t. ex eo capite tuentur sMenniam , quod Solutio sacta per machinam Epopodae sint maximo officiat. Fam qui poterit ad Actionis imitationem Vir Priniseeps impelli, cui se sentiat pIane imparem , cum intelligat auxilio se plusquam humano ad simile aliis

quid suscipiendum indigeret a. auctoritatem oblentiunt Aristotelis , qui vult sieri Solutionem non per machinam , sed ex verisimili, id est, ratione naturali , qua res exire Solet Qui vero affirmant , aiunt nihil obstare quo minus per maehinam solvatur Epopoeiae Fabnia. I. ad imitationem Actionis posse impelli Viros Principes ; in , qua externo quidem numiuis alieulus auxilio adjuvas tur Beros, dum otiosus ille Beros non remaneat, sed

SEARCH

MENU NAVIGATION