De philosophiae principio; sive, Unde philosophandi initium sumendum sit. Scripsit Th. Iacob

131쪽

diversitas eadem atque diversitas, salso inde concluditur, vel omnino salsum est, identitatem esse ipsam diversitatem vel diversitatem a diversitate, et salsum est diversitatem esse ipsam identitatem vel diversitatis cum diversitate identitatem etc. Quae vero supra de tali eiusque talitate universaliter dixi, ea nunc, quo magis perspicua fiant. exempli explicabo. Si quis sagax est vel sagacissimus, qualis verbi causa Aristoteles erat, ita ut Sagacitas propria eiussit virtus, tamen is non propter id est ipsa sagacitas vel si id dicitur, non proprie dicitur, non ita, ut verba propriam Suam vim habeant, quae dicendi ratio a philosophia est aliena. Haec quidem tam perspicua Sunt ut ad ea perSpi Cienda non opus sit sagacitate nec tamen id quidquam nunc resert. Sed ut sagacissimus ille non est ipsa Sagacitas, ita nec

sagacitas ipsa est Saga X. nam haec SSet sagacitatis sagacitas, quae nulla St, Sed Sagacitas animi est sagacis sagacitas. Iam vero etiam alia nonnulla asserantur, quae non omnia tanta laborant perspicuitate Sagacitas igitur St rara, nec tamen Sagacitas est ipsa raritas, neque ipSa raritas Si rara: nam haec esset raritati raritas, quae nulla St.

Item similitudo non est similis, nec dissilui litudo dissimilis aequalitas non est aequalis, neque inaequalitas inaequalis disserentia non est disserensi. e. Don dissert; contrarietas non St Contraria etc.

uuid vero num igitur diversita omnino non est diversa, neque ipsa per se, neque ab aliis, veluta contrarietate etc. vel ab dentitate Diversitas ipsa Per Se non est diversa, quia omnino nihil est,

132쪽

quod ipsum per Se Sit diversu in Sed diversitas 'inldiversorum dives rSilas. At sane diversitas diversa est mi ab lentitate, nam hae vel coiitrariae sunt. tum ab aliis velut a contrarietate . sed div rsitasal, his ton propter id diversa est, tui in ipsa diversitatis notione etiam diversi notio inclusa sit. lio enim eo pertinet, quod de sagacitate sex posui

sed diversitas ab aliis diversa est, quia omne mili nox, quidquid id est, necessario diversum est a ceterorum quoque omnium quae Sunt . . quia Omne

non idem est atque ceterorum quidquam, id uud non impedit, quin duo, numer diversa i. e. quae non unum vel idem Sunt, plane sint aequalia. Itaque ut omne cita etiam diversitas diversa est ab aliis. Eodem iure, quamvis non ob eandem Causam, etiam similitudini similitudo quaedam cum aequalitate tribui potest, quamvis etiam ab ea diversa sit nam omnis similitudo diversitatem aliquam eorum quae inter Se similia sunt postulat.

Fieri igitur potest, ut de qualitate aliqua idem

i. e. eadem qualita praedicanda sit quam ipsa praedicat causa vero, cur id fieri possit quippe si seri poteSt, quum non in inni valeat qualitate, non in eo est OSita, quod qualitas ea ipsam se continet

cons. SagacitRS, Saga. Contrarietas, contrarium

etc. sed utrum id fieri possit nec ne ex ipsa eiu Squalitatis, quae de altera aut praedicanda aut non praedicanda est, propria natura diiudican tum est. Nam Singula quaeque qualitas est talis qualitas vel talitas. Itaque de omni talitate, ergo etiam de diversitate, quum diversa sit a ceteris qualitatibus, non modo haec ipsa diversitas, sed etiam aliae qua-

133쪽

litates, quae ipsius talitatis naturam et a ceteris diversitatem constituunt, praedicari possunt vel ipsa veritate, ut ita dicam, praedicantur. Ita diversitas aut talis est, quae omni careat similitudine, aut et c., diversitas diversa est a te eadem S atque et C , est similis, dissimilis etc. at diversitas non est ipsa

per se diverSa, neque ipsa per Se Bdem, neque bona, neque mala etin sagacitas non est Sagaceto.

0uam ob rem si de talitate aliqua haec ipsa talitas praedicanda est, ita ut haec talitas etiam talis sit, cavendum est ne haec talitatis talitas eum ipsa talitate, quae talis est confundatur. Itaque quamvis diversitas diversa sit ab dentitate, tamen non sequitur, ut diversitas sit haec ipsa ipsius i. e. diversitatis ab dentitate diversitas, quod salsum

esse et cur salsum Sit exposui. Sin ea valeret concita Sio etiam altera conclusio decidentitate valeret, i. e. quum diversitas eadem sit atque diversitas, si illud verum esset, hinc eodem iure Sequeretur, ut diversitas haec ipsa esset diversitatis cum diversitate identitas i. e. ut diversitas esset ipsa

identitas. Quam rerum et notionum SummBm Onfusionem nunc et explicatam et ita sublatam esse cenSeo, Ut ante consus nunc ad ordinem Sint adductu.

Itaque si omnino sieri potest, ut verum demonstretur, iis quae Xposui, perSpicuum et mani-DStum St, ea, quae egelius de identitate et

non- identitate affirmat, nec vera SSe, ne tum

vera tum salsa ex ipsius egelii sententia), sed tantum salsa uua re diiudicata sequitur, ut tota ea via, qua Megelii clogica cogitationem ab

134쪽

32s,

in illo ad sinem . . a puro esse ad ipsum absolutum perducit, erroris Sit via; qui ampla error alis

ΟΝ l, ut Semper Ur Prrorem ad veritatem severiatur, unde sum mira et salia eius natura tum summa

se ius fefellendi ei tollendi disse ullas oritur. Vera

aule in tali modo cum salsis confusa et coniuncta. nullo necessitatis nexu inter se cohaerent et conlinentur, itaque omni scientiae vi rarent. Ipsum denique id, quod absolutum dicitur, quodque se mira illa veritatis cum errore coniunctione et confusione ortum est, non modo non pSa est veritas, quae seipsam sciat, Sed omnino ne Verita S, nec Verum,

sod sciitium. At quaenam sit vera identitatis et diversitatis natura, id nunc investigandum est. Num nihil de iis assi mari potest, nisi identitatem esse identitatem, diversitatem esse diversitatem, identitatem vero diversam esse a diversitate Minime. 0uamvis enim alterum ab altero diversum sit, tamen non ita inter se diversa sunt, ut nihil altericum altero commune Sit, Sed id iis commune est, quod utrumque et idem S atque ipsum et diversum ab altero; itaque utroque utrumque simul necessario conlinetur, quamvis alterum ab altero diversum sit. Vel ipsa identitas quum et eadem sit atque identitas et diversa a diversitate, propter id ipsum tum identitatem tum diversitatem - quippe diversitate necessari continet idem valet de ipsa diversitate. Itaque identitas et diversitas tum in ipsa identitate tum in ipsa diversitate, vel omnino necessario inter Se conneXae Sunt, quam Vi eaedem inter se diversae sint. Hoc autem discrimen quod

135쪽

est inter idem esse atque necessario conneaeum esse vel in eodem esse, vel quod est inter unum esse atque eadem unitate contineri, hoc discrimen non modo non negligendum , sed vel maxime urgendum

est; sin negligitur, id quod non debet, summa inde oritur confusio, qua id es scitur, ii identitas eadem atque diversitas vel ipsa diversitas esse videatur, vel si de seri agitur, ut non- esse idem atque SSe

xt qui a dentitatis cum diversitate communitas et coniunctio non modo in his ipsis i. e. in ipsa identitate atque in ipsa diversitate apparet, Sed

idem in omnia omnino valet, quae inter se diversa sunt. Omnibus enim, quae inter Se diversa Sunt, quoad cogitari possunt, certe eadem atque Omnibus, quae omnino Cogitari OSSunt, communia Sunt, velut costitari posse, SS - certe in cogitatione, nam id esse dico, quod absolutum est et universale etc. Omnibu autem, quae omnino cogitari poS- Sunt, et quae eadem omnia inter Se diversa sunt,

etiam id commune est, quod singulum quidque, quidquid id est, tum idem est utque ipsum tum diversum ab aliis vel a ceteris omnibus. Itaque quum omne X et idem sit atque ipsum, et diversum ab aliis, haec identitatis cum diversitate communitas non modo in omni X apparet, sed eadem identitatis cum diversitate communitas etiam omni X cum omni non-X necessari communis est, vel in omni X eadem est atque in omni non-X vel eadem utque in omni , quod non idem est atque X vel quod diversum est ab X. Haec igitur ident fatis cum diversitate communitas eadem est in liversis

136쪽

velut X atque V quorum utrumque ei idem estnique ipsis in et ab Alter diversum, quod alterum et idem est atque ipsum et diversum ab altero.

Uuae triplicata, neque esseta, Sed Pra et ni ssaria i lentitatis et liversitatis coniunctio et inplicatio talis est, quae facile mentem allat et consu-Sione erroreque implicet, ni ante qua in ad ipsam

ritatem dispellas et intente mentis aciem in veritate perspicienda des gas. His vero exploratis nihildum Scimus, nisi dentitatem et diversitatem non inodo inter Se diversas eSSe, Sed etiam nece SSitate connexas, ita ut nihil sit, quin in eo communita earum appareat, Vel ut nihil sit quod tantum idem sit atque ipsum, diversu in ab aliis non sit. Νec tamen haec de identitatis et diversitatis necessaria communitate Scientia multum valet ad veram et propriam earum naturam OgnOScendam. Nam si Λ idem est atque A, non idem atque ullum non-A, Vel diversum ab Omni non-A, etc. hae enuntiationes non omnino quidem nihil, sed nihil quod proprium sit illius Λ enuntiant, vel nihil quod illi

A non commune sit cum omni . oc vero vitium non proprium est identitatis vitium, sed idem omnibu quae univei Salia sunt, commune est velut Sidicam: Λ est cogitabile. est, aliquid. Λ est aliquid quod est. - est tale quid, cuius dimidia pars duplicata totum adaequat et c. Λ si haec enuntiatio Λ est A, vel arbor St arbor, vacuitate laborat, illa Hegelii enuntiatio A est non-Λ, vel Ἀ est et A et non- Λ, arbor non est

137쪽

arbor etc. non modo eadem vacuitate, sed etiam

salsitate laborat. Id vero mittam. 0uomodo igitur investigandum St, quaenam Sit propria et vera identitatis et diversitatis natura g igitur est , velo est idem atque A. Id verum quidem est et manifestum; at quid valeat talis veri manifestatio, quidve inde concludi posSit, vel num omnino ulla inde eius, quod ipSum per Senon est manifeStum, vera cognitio oriri possit, necne, id non tam perspicuum est. Sed mirum potius Videtur, cur omnino vocabulum idem inventum et

excogitatum sit, vel quid sibi velit identitas, si nullam nisi hanc vim habeat, ut idem sit idem velut idem sit idem atque idem. Nec tamen dicitur: Λ est idem, nam Sen Sucaret haec enuntiatio, sed A est idem atque uelo est . Est igitur aliqua identitatis propria natura, quae Ρ0Stulat ut idem cum eodem comparetur. Vel ut eiusdem cum eodem identita appareat, necesse est, ut idem bis appareat, qua eiusdem duplicatione vel iteratione id es scitur, ut idem cum eodem, ut A cum ipso A comparari osSit. Itaque idem, quod comparatur cum eodem, non lane idem videtur esse atque idem eum quo comparatur, Vel quum , quod idem est atque , bis appareat, haec duo videntur esse atque riuc certe timero vel comparatione diversum videtur ab altero A, quod Idem esse dicitur atque prius illud A. ta quo est idem quidem atque ipsum vel idem atque A, sed quum bis appareat, ita ut duo A videantur esse, vel ut certe duo visa Sive duo cogitata adsint, volduplex eiusdem species, vel duplex eiusdem Prae

138쪽

sentia quae non est vacua et vana Verborum abundantia, sed necessaria in iis quae res inter se di versa sunt, verbes distinguendis subtilitas L propter id. dico. Λ quamvis idem Sit atque , tamen inli aes ipsa identitates diversitatis Specim non caret, nec species tantum diversitatis, sed levera diversitas quaedam ipsa eiusdem cum eodem identi. tate inest Sed diversitas illa diversa est ab iacidentitate, nam diversitas ist specie a specie vel prae Sentiae praesentix eiusdem diversitas, ' non est eiusdem ab ipso vel ab eodem diversitas. Ita que est idem atque Λ sed hoc non idem est atque illud , vel hoc diversum certe umero diversum est ab illo quod aut tantum intuendi vel cogitandi iterationem spectat, ut valeat: haec eiusdem praesentia in cogitatione x non eadem est atque illa eiusdem x praesentia, sed aut altera prior est altera posterior, aut Simul utraque adest vel eadem duplicata, sed propter id ipSum numero altera ab altera diversa est aut illa

huius et illius A oppositio in ipso A valet, ita

ut haec sit sententia, idem , quod tunc apparuit nunc iterum apparet, cita ut prior illa eiusdem ApraeSentia et numero et tempore diversa sit ab hac posteriore eiusdem a praesentia. uuae . temporis diversitas non cogitando efficitur, sed re est ectantum de iis loquor, quae sensibus percipiuntur, Sed de omni omnino , quidquid id est velut de cogitatione, de notione, de sotione etc. Itaque ut identitas appareat, neceSSe St, Ut idem bis appareat vel ut idem cum eodem Comparari possit, qua in comparatione idem, quod com-

139쪽

paratur cum eodem, diversum quodammodo est ab eodem, quocum comparatur. Itaque in ipsa eiusdem cum eodem identitate diversitas aliqua in-eSt, quae in ipsa eiusdem ab eodem tanquam ab alter distinctione etiam verbo enuntiatur. Ut vero A pSum Secum comparari possit, id aut mera efficitur cogitandi duplicatione vel idem bis cogitando, aut e essicitur, quod revera idem bi apparet, i. e. quod idem apparet, deinde subducitur, aut menti

aut oculis, et iterum in conspectum venit. Utraque ratione non modo identitas, sed etiam diversitas quaedam in hac identitate apparet. Sed altera diversitas, quae nulla est nisi cogitando ei scitur,

haec diversitas non ad rem pertinet, Sed in nostra tantum cogitatione est, itaque plane est imaginaria et vacua, quam ob rem etiam identitas illa, est vacua est; nam nullam continet diversitatem, quae ad rem pertineat. Altera vero diversitas, quae eo tacitur, quod idem revera iterum in con Spectum venit, ea non est imaginaria, sed ad rem pertinet. Haec igitur est temporis diversitas, nec quidquam nisi sola temporis diversitas. nam de mutatione nondum agitur. Itaque quum quid apparet, quod plane eandem Speciem praebet atque aliud quid, quod ante apparuit, tum non quaerimus, utrum hoc , quod nunc apparet, idem Sit atque hoc , quod nunc apparet, nec ne, - nam id per Se perSpicuum S atque haec est vera quidem, sed vana identitas, quia omni diversitate praeter imaginariam Vacua St, - Sed quaerimis S, utrum hoc , quod nunc apparet, idem Sit an non

idem atque illud , quod tunc apparuit Nam seri

140쪽

etiam potest, ut Omnibus quidem paria sint, at duo

inmen, non unum, neque igitur idem, sed diversa. vel ut nulla inter ea sit diversitas praeter numm4 diversitatem. At si ne haec quidem inter ea est diversitas tum identitas constat, quae non ES V annneque Vacua, quia temporis diversitatem continet, quum idem bis i. e. diversis temporibus apparuerit. At si id, quod nunc apparet, non eandem Speciem

praebet atque id quod ante apparuit, num seri tum mill modo potest, ut hoc idem sit atque illud 'sane seri potest, ut idem aliam speciem induerit. Haec igitur nova est in eodem diversitas, quae quomodo se habeat, nune est investigandum. 0uamvis enim dici non possit, A esse idem nam id sensu caret tamen recte dicitur, Messe semper idem. Haec vero sententia duplicem vina habet altera enim est: Λ quamvis in perpetua mutatione Versetur, vel quamvis semper aliud Sse Videatur, tamen semper esse idem A. velut homo, qui tunc uer erat, idem nunc Sene est. Vel A, qui tunc auper erat, idem nunc dives est. etc. altera est: Λ omni vacare mutatione. Semper in eodem et immutabili statu permanere. velut bona

eius erga me Voluntas Semper est eadem Vel aeterna veritas semper est eadem etc.

Itaque iis, quamvis perpetu mutetur, tamen Semper est idem , haec identitas, non modo tem poris diversitatem, sed etiam multo maiorem quippe conditionis et qualitatis diversitatem continet.

Atqui si Λ et semper idem est, quippe idem A,

Et Semper mutatur, hoc A semper quidem est idem atque ipsum vel idem atque , nec tamen est idem