장음표시 사용
41쪽
IX. Aeculatus est item Origenes, quod Angelos re catis adhuc obnoxios, & viatores fueret. vide quae do. cet Huetius libro secundo Origenian. quaest. s. uum. Tmar. & sequentibus. Porro id in hae ipsa homilia expre se legitur. Etenim post periodum illam, quam nuper alis legavi, desinitque his verbis: Sicut O angelus praevari Dror, haec extant et Augelos enim non custodientes principatum suam, sed deserentes proprium habitaculum Dum . in sudicis magna diei vinculis sempiternis sub tenebris servabit . inam do ergo angeli pravaricantur, se alii sunt, qui Dei praeceptaeustoaiunt, eue judicium praestolantur non solum hominum, vemaeum etiam Dei, ut frequenter ditamses, tam de his, qua in Apocabasim (ia) conscripta sunt, quem O ere aliis innumerabilibus aia X. Non leve etiam ad dijudicandum de auctore libri alicujus argumentum esse putamus , quod sicut nullum ,
quippe creatura eongeiniscit, O condolet , his es autem ereatura-Tum parI terra, O caelum, et cetera quaque , qua sub caelo funt. gaea super eaIor, et liberabitur omnit ereatura a fervitum te eorraepti vir in libertatem gIoria filiorum Dei ; quii sciter de terra, an secundum martiram suam in ariquo peccato meatur obnoxia F Si enim animal es, si rationabuit est , si indiget auditione sermoni, prophetiei disentis et Attende statum , et loquar: et audiat terra verba oris mei . Et ali Mi ea um, et auribus percipe terra e eur non dicamu/ , aer inter hominet est homo audient , et Miens verba , qua , fui est facere , et altas est , qui audit, et non implet , quo pracipitur , fui et Angelus pravaricator I . . . . . Si autom non putar huic dispuistioni eonsentiendum , per quam asiferimur , omnem erratiaram iudieandam , audi et aIiud te. Fimonium de terra. Interrogat Deut Cain , qui ouiderit vibis fratrem suum . et post multos sermonet, quor in Genes egimus , ad extremum de terra dicit , Maledicta terra , qM aperMit os suum ad exeipiendis, famiamem fratris eui , de
mania eMa. Ego nee ilitia praterea et Maledicta terra ista peribur tuis . Et e eoniraris si quando benedicitur . Leriamur et maledictam , et benedictam Dei vocibus terram . aer ergo quia merito dieitur et congemiscit omnis creatura . Ar ut ad praeedens revertar ex Num , offenditur terra is
insidentibua sibi , Puto quia terra nor ut mater fomena et stetur super bonia Scar, et doleae super peccatoribur etc.
Foris Morali si et respicere enim videtur ad illa Apocata inta loca, in quihui Maeli Ecclesiarum 1sdarguuutur Disiti pod by Comi
42쪽
qui se subsecutus aetate fuerit, citat; ita eos citet qui cum laude se praecesserunt. Porro librum Pastoris, sicut alibi,( in his quoque homiliis citat. Sic homilia decima teristia in Erechielem haec ait: In libro Pastoris, in quo Areditas paenitentiam docet, duodecim Virgines habent nomina sua,
fides, continentia, O cetera, potestis quippe legere, si vulitis. (HXI. Sed quis dictis meis deneget fidem, si etiam niverit, has , de quibus disserimus, homilias, iam pridem
cap. 3. n. s. rursus lib. 3. cap. A. m
Origeni tributas, & praeposito ejus nomine fuisse citatast Sane in ea catena graeca in Ieremiam, quam Ghisilerius adornavit, ea de Perdice, veluti ex origem desumpta , tradit, quae in initio homiliae quartae in Jeremiam occurrunt . Ea hic describere non juvat, quoniam ea satis vitia doctis nota sunt, & facile quisque inspicere per se Po est . Quod si homiliae in Ieremiam Origenis sunt, homilias etiam in Erechielem eidem attribuas oportet; co junctae enim suere a Hieronymo earum interprete , & a pio , ut ita appellem, unius praefationis vinculo colligatae. Vide obsecro praefationem ipsam, quam hic describere brevitas, quam nobis ipsi proposuimus, minime sinit. XII. Quid quod expressissime Rabanus Maurus, vel sus sane scriptor, (b) quatuordecim origenis homilias in latinum conversas se invenisse testatur, multaque ex iis in rem suam traduxisse haec vero procul dubio extant in his, de quibus agimus, homiliis, ex quibus multa euum dem Rabanum exscripsisse, & ex illius testimoniis, & ex comparatione commentariorum ab illo editorum cum his homiliis comperimus. XIII. Tribuunt etiam easdem homilias Hieronymo vir in veterum scriptis dignoscendis peritissimus Titi mont b) de Hieronymo disi erens, Huetius . aliique litte ratissimi Viri, qui sibi sucum fieri non fuissent passi, neque Hieronymo tribuissent, nisi certis argumentis id exisploratum este novissent.
XIV. Origenem itaque indubitatum harum homili C a ruri in in praefationis
praeposta exposiationi in Imrectum asei Tom. xt r. hist. Mes.sub titulo O. rigeneFacta is Pag. i a vilas est porro putasse Origenes. veros Angelos ibi reprehendi, cum communis consen fio doceat. Episcopos Angelorum nomine ibi indicari. Sed forte etiam retinenda est vox in Apseabpsim et amandare quippe potuit suos auditores ad ea commeatalia, quae in Apocalypis sui e
43쪽
rum auctorem habemus , ideoque illius ipsius etiam, ex
qua testimonium ad Angelorum invocationem comprohandam protulimus: meque enim peculiarem rationem habemus, cur reliquis admissis hanc excludamus. Quamquam ergo carere nos graecis Origenis in Egechielem homiliis ultro fateor: non propterea quidquam auctoritatis ,& virium iisdem homiliis latinitate donatis demptum volo. Novimus scilicet, peritissimum fuisse Hieronymum in ve tendis e graeca in latinam linguam libris: in his vero h miliis latinitate donandis magnopere curasse, ut idioma finpradicti viri Origenis etiam translatio conservaret. Et ob id fortasse periit graecarum ipsarum homiliarum, non levis pars et duodecim enim tantummodo habemus graecas ex iis, quas in Jeremiam composuit ; nullas omniano ex. iis quas edidit In Eetechielem et Latini enim, in ser--vandis codicibus fortasse Graecis diligentiores, eas sibi subficere crediderunt, quasia Hieronymo summo viro latinia
X V. Ne quis vero putet , me temere rursus dicere , has homilias a Hieronymo fuisse in latinum versas , rationum momentis antea prolatis alia adjungo , quibus efficacius persuadearis , harum homiliarum interpretationem a Hieronymo fuisse profectam. En statim illa ,. Breve illud in Isaiam Commentarium, quod Veronen- m appendiera ses editores evulgarunt, ( non modica ex parte ex Hi triui .ronymi libris consectum est, compactumque, & si loqui ita sinis, consarcinatum, adeo ut ipsa Hieronymi verba,
di sententias non raro exprimat. Porro ea verba, quia
bus illa ( uti appellant ) abbreviatio incipit, adeo amo
nia sunt quibuscam verbis undecimae homiliae Origenis in Jeremiam , ( ut ex illa desumpta videantur. His e iam addi volo conjecturam sane non levem in eo fiatam, quod in his homiliis. Hieronymi locutionem , Sephrases inveniamuώ. quo sane argumento Compertum sit ,
ab eo scriptore fuisse exaratas, qui in aliis scriptis ita loqui consuevit. Id quoniam deinceps in objectionum so lutione ostendetur, hic praetermitto. Quod si Commentaria illa in Psalmos, quae breviarium in psalmos nonnulli appellant, aut a Hieronymo ipso exarata, aut ex operibas, quorum non levem Partem desideramus, confecta esse vis, expressissimum habes locum plane similem unius ex iis, quos tu exagitas. Etenim in psalmum rota
ad verba illa: a solii ortu, O occasu. ab atmione, or m
44쪽
H: haec ait: Aquilo duri mus Dentus este nomine autem
- XVI. Sed jam disputationi huic finem imponamus , di quoniam satis evicisse me arbitror, quod mihi proposueram, Origenem nempe auctorem, Hieronymum vero h
here interpretem has homilias , eas peculiares objecti Des, propter quas & Origeni, & Hieronymo nonnulli demunt, continuo dissolvere aggrediamur.C A P. VII. Vocem Tabulus ortasse ab amauue bur fuisse profectam et eam
tamen meque informem esse, nee barbaram , or eam sane adhibitam fuisse a HieronImo non sine priorum , illiusque aequaliaem Patrum exemplo. Id fere idicimus de voce Sacrate , fiet Sacratim . o.
I. A Is nempe, informem atque inelegantem esse misa, cem hanc Eabulus, ideoque merito ab ea comstanter caviste Hieronymum, a quo propterea abjudicari debet haec homilia, quoniam in ea saepto repetitur ea vox. Hanc tuam objectionem ego quidem facile duluam, si dicam, non Hieronymo, sed amanuensitas,id es, se tribuendum. Ii quippe, qui dictandis codicibus praesunt;
male pronunciantes vocem Diabolus, errori dederunt o casionem, effeceruntque ut scriberetur Zabulas, quum in codice diabolus, seu atabulas scriptum foret. Hanc auistem solutionem facile comprobabo, si velim, auctoritate illorum praeclari istinorum virorum, qui paucis abhinc annis Cypriani, Hilarix , Ambrosii, de Augustim mera pis edentes substituerunt vocem Diabolus voci Zabulus , quae in codicibus sane non paucis vel manu scriptis, vel typis editis legebatur. Noverant scilicet, quantum ad Pervertenda nomina conserre posset dictantium pronunciatio. & quam facile hoc modo errores in codicibus multiplicarentur. Sh enim dictans errat, errant quotquot ex dictantis voce codices exscribunt. Hi autem interdum plurimi erant , & ego sane paucos ante dies In nostra Bibliotheca Vitruvium reperi, in cujus extrema pagina
45쪽
22 scripta; Florentiae . Porro tanto facilius dissimitatem hanc tuam solvam, quanto dissicilius tu veteres codices proferes, in quibus hae Origenis in Erechielem homiliae habeantur et rarissimi enim sunt, & in Italia fortasse nulli, resi qui sunt, ab unius forte dictantis voce profluxerunt. II. At age, retinere si vis vocem Zabulus, obsequor libens . Quid si probem, neque inelegantem, inconcinnam que eam esse, & ea saepius usum fuisse Hieronymum e Tum sane fateri cogeris, demi non posse Hieronymo eam h miliam, propterea quia in ea haud semel occurrit vox
haec mistus. Barbaram tamen eam minime esse, tum
rationibus, tum exemplis, quae ex probabilibus scriptori-hus desumpsit, evicit Huetius, ad quem te amando. Ex Midia . r. p g. y eo porro disces, O vocem hanc Eabulas, si veluti latia dc yi. Cetto Fiorca' nam sumas, concinniorem esse voce ipsa diabesui, quam tamen alteri praefers . Latina nempe lingua assinis AE licae est, immo propior aeolicae . quam Atticae; nam ab Solica originem habens, illius ingenium, ut ita loquar,& mores, atque analogiam retinet. Porro AEolici prinpositionem me vertunt in G, ajuntque eteta pro Aeta . sanabenicut , pro adiabenicus , Zaconus pro Diaconus, &Zarrulus, pro Larothtis, & id genus alia. (M Haec fere Huetius: cui etiam concedas oportet, ( si quidquam habent virium ea , quae nuper ex eo retulimus) si veluti
graecam sumas vocem etabulus , deteriorem omnino non
esse voce diabolus: etenim aeolicam dialectum sequitur ;eommunem vero vox diabolus. Assinia ante Huetium tradiis derat Rosvveydus, cujus verba mox allesabo. 'i Epist. ad Rustiis III. verum fac etiam barbaram eam esse. An statim Hi cum olim . nunc ronymum ab ea jugiter cavisse assirmas Itane ab omnibus n. 2 . harbaris vocibus Hieronymus abhorruit, ut nullam probEpist. olim di nunc ius adhibuerit 3 Id si putas, valde enimvero erras, ipse ., et ' -' que Hieronymus te revincet: testatur quippe, se propter Praelatione in D, ea flagellis caesum, quod in Ciceronis studium nimis incumnielis Librum a se beret, prorsus ab eo legendo deinceps abstinuisse, ( nil versum, olim Epist. remque latinae linguae, praesertim postea quam summam aso. Orientalibus linguis operam daret, contempsisse: nee sa Epistis olim si . ne dissicile perquirenti erit, voces aliquas incomptas la nunc g8- ad Fabio--atque asperas in posterioribus illius lucubrationibus ' invenire . Profecto in praefatione praeposita harum homiae in Epist olim trimm interpretationi, expressissime ait, se in iis vertenis
a s. nunc a g. n. dis sermonis elegantiam minime fuisse prosecutum. Omnia r. ad Damasim, Rhetorica artis silendore contemptor re Pippe Volumi, nyae
46쪽
verba laudari. Quod si eas homilias in Isaiam in latinum iversas, quae Origenis nomen praeferunt, Hieronymo interis preti adscribis , Hieronymum ab eo vocabulo minime ea visse dices: quippe manifesto videbis, saepius nomen hoc Zabulas ab eo scriptore fuisse adhibitum. At certe adhibitum illud ab Hieronymo fuit in ea homiliarum Origeistus in Ieremiam interpretatione, quae cum interpretatio in ne homiliariam in Erechielem colligata est, ut saepe diximus. Etenim in ipsa prima homilia , quamquam etian utitur voce Diabolus, (ig tamen brevi paucarum peri dorum spatio sexies usurpat eam ipsam vocem Zabulo , a qua maxime eum abhorruisse dicis. ( vide pag. is. &subsequentem Saepius etiam eandem vocem adhibet ho milia tertia eiusdem tituli. Rursus homilia sexta, de nona creberrime daemonem appellat etabulum, quam etiam consuetudinem in undecima servat. ( vide pag. I. dc subsequentes, & pag. go . Quod mirum non est, nam diserti tum vetustiores, tum Hieronymi aequales Patres promiscue Zabulum, ac diabolum dixere, veluti Cypriamnus, Hilarius, Ambrosius, Augustinus, & Paulinus, ad cujus epistolam primani Ros eidus egregius scriptor adnotationem hoc super argumento dignissimam quae lingatur , apposuit. En illam: si Insultante Zabulo, id est Dia, si bola. Ita fere semper Paulinus, antiquiores se Patres sec
M tus, qui ita extulere. Cyprianus ad Demetrianum cap. 6.
si QSi in ruinam Zabuli per ipsim, O cum ipso cadis 3 Ita ibi , , vetustissimi libri: quae scriptio & aliis locis apud Cypri
H num in veteribus editionibus fuit, ubi nunc Diabolus obrio,, net. Apud eundem, auctor libri de aleatoribus cap. 3. Deo bati Zabuli caligine invice ibi manum inserunt: de aliquo-- ties eodem libro . Hilarius in Matthaei caput a . canone,, 26 Furem enim esse oriendit Zabulum, ad detrahenda en n
se bia spolia pero item. Idem in cap. I 2. Matth. cano, CONSM tufam a se in tentatione prima omnem tabuli indicatpotes se tem. Ambrosius sibi. cap. I. de Fide ad Gratianum: FS,, ralem illunicatum, Zabulam scilicer Itimis temporibus Deis, uerabili sui corporis passove prostratum perculit. Hymnusta Ecclesiasticus de S. Michaele . , si Michaelem in virtute conterentem Zabulum. si Glossae Claromarescanae M C. Zabulas, Diabolus. Glora Acquia
47쪽
- Acquicinctinae MC. Zabulus, Satavas contrariat, . c., , verissima est Zabuli originatio, quam viri docti iam iugis, , gessere a Irastam, aeolice & ut inde Diab , , sui, ita hinc Ladolus. IV. Secundae objectioni facile occurrimus, monemuse que adversarios , qua illam voces in his quidem homiliis inveniri, quas in aliis Hieronymi libris, quos nunc hab mus , non invenimus, ( ouum tamen compertum nobis non sit, num interdum eat alibi adhibuerit, an non: perierunt enim, quod saepe diximus, quidam Hieronymi libri, in quibus eae forte extiterunt ) nec propterea demi possesnas homiyias Hieronymo : quot enim voces in postremis libris su is elegantissimi etiam scriptores adhibent, quas antea non adhibuerant 3 Ceterum falso etiam dicitur, a vocibus sacrate, & sacratim constanter abstinuisse Hier nymum. Alibi forte eas voces adhibuit ille, sed procul dubio vox sacrate, quae assinis est voci sacratis, occurrit in homilia et g. Origenis in Lucam, quae indubitate cum reliquis ejusdem scriptoris in Lucam latine a Hieronymo reddita est . si Videtur autem ea vox sumi pro missice, i em ut secretum non raro accipitur ad lignificandum
r Illud quoque . 'auod in f oti legimur et Reddite omnibust debita ; rust latues tum , tributum s cui vectigal, vectigal p
etii honorem , honorrm . . . . . Derate intelligendum est . . . u
las) In hac sane Agnificatione videtur sumere idem Hieronymus iis verbis interpretationis horniliae xo. Origenis in Lutaeam . Et ore quidem uni ficta simplicius . Ceterum s ad sacratiorem oportet ascen ere intelletentiam Oe. Et rursus iii tomilia xi e. ejusdem tituat . Om e , inquit, masulis Wa
48쪽
Perperam demi eam, de qua agimus, homiliam Hieronymo, quid
vocem EZechiel laeterpretatus fuerit imperium Dei, crvocem Chobar verterit gravitudo : quod Aquil nem appellarit dextrum , aut quod dixerit. Christum non ex semive viri, Nec en miseris somno conveniemi fuisse con
I. T Mbecillas eas esse rationes, quas ad allegatam homi-I liam Origeni demendam usque adhuc attuleret, conmspeximus. Sed ne illae quidem, quae dissolvendae restant, aliquid proficiunt. Perverse, inquis, interpretatus est, qui Iatinas fecit has Origenis homilias, nomina Hebraica . , ideoque is Hieronymus non fuit, quando quidem Hierinnymus in hebraica lingua valde versatus , atque elui Iogiarum haud ignarus, tam perverse non expressisset v res Eetechiel, & Chobar . Propter has vero erymologius pessi me derivatas, ut ais, & putidas , non modo Hieronyxis , verum & Origeni hanc homiliam demis . At sane ignorat nemo, in hebraicae linguae vi, atque etymologiis dignoscendis non aeque doctum, peritumque fuisse Origenem, atque erat in Graecae linguae nitore, atque uberta te. (im Hieronymi vero fi scripta reliqua diligenter o serves , manifesto comperies , eas etymologias, quas tu quidem reprehendis, alibi ab eo fuisse traditas . Nonne in
libro , quem de reminibus Hebraicis inscribit, ubi agit de voce Petechiel, ab ea ait significari fortitudinem Dei' - vi tom. 3. I. Porro assinia sunt adeo fortitudo, se imperium, ut conjicere merito possimus, eum, qui aliquando vertit impe rium, potuisse alibi vertere fortitiailo. Radix autem hebraica utramque excipit significationem: etenim piri Cha-xab aeque commode reddi potest fortis fuit, ac vertatur praevaluit , seu dominatum exercuit. In eodem, quem numper allegavimus, libro, Chobar vertitiar gravittido, (b adeo ut inde etiam aptissimum sumere possimus argumentum ad
Tom. I. Pars II. D concas) Consulas volo ea , quae ad librum Hieronymi de nominia bur , O heis Hebraiei, animadverterunt vir: Eruditi et quorum tamen reprehensiones non levi ex parte repulsas hahes tomo 3. operum S. Hieronymi a p raecia risino val-
Iarsio editorum, ad quem te amando. Disilia es by GO le
49쪽
concludendum, ab uno eodemque scriptore utrumque Itabrum fuisse compositum. Etiam in suo in Aggaeumiel ad versic. i. ca- commentario (c gravissimum appellat fluvium Chobar, pitis a. pag di respiciens scilicet ad eam, de qua disputamus, significationem. Prodit itaque se se vel ex hoc ipso argumento Hieronymi interpretatio. Quorum quidem nominum e plicationes reme ne sint, an non, hic minime disputo:
satis mihi est ostendisse , immerito ab Hieronymo homiliam hanc abjudicari, quod has exhibeat etymologias. II. Suscipienda nunc est defensio subsequentis loci, id est
illius, in quo Aquilo vocatur dexter . Secutum nempe ais Origeneni Hebraeos, qui dextrum austrum , aquilonem vero sinistrum faciebant, appellabantque . At dic amabo, unde scis, Hebraeorum consuetudinem hic secutum fuisse Origenem 3 immo patrium morem se tum fuisse eunia,
multo similius veri est . Quod si patrium morem secutus est Origenes, aquilonem dextrum procul dubio appellavit; etenim AEgyptii, quod ex Plutarco discimus,(i ideoque Alexandrini in dimetiendis, denominandi serue caeli plagis aversos Orienti tenebant humeros , Occiisentemque alpiciebant. Tum vero dexter fit Aquilo, sinister Auster. Qui sane mos non peculiaris AEgyptiis fuit, sed aliis etiam usurpatus: quod manifesto innotescet , si instendam, consuevisse Astronomos ita Mundi plagas dim tiri , denomina reque, uti dimensas, & denominatas dixi mus ab AEgyptiis, idque etiam servasse latinos poetas . nec ab ea conluetudine abhorruisse Scripturam, & Pa
III. Porro id statim exsequor . Theon in Scholiis ad
Arati phaenomena haec eloquitur. Dextri nomine Boreale significatur: etenim nobis Umberli motum sequentibus boreales res dextra sunt , inisera australes. In eamdem sententiam haec edocet Cleomedes. Dereis
tera in Mundo sunt, quae ad septentrionem posita sunt, Asima vero , qua ad meridiem.
His iungo Manilium egregium Astronomum, & po tam . Seligo duo ex pluribus Manilii locis. En illa. Ver su ros. libri s. haec ait Quas reti Nam Sentii statuunt mundi partes ad ortum solis sitas, esse faelem , dextrc ad septentrionem , sinistra , qui ac meridiem vergunt , Plutarcus de Iside , & Osiride pagis hos. editiovis venetae Ilieronymi Scoti is ix. XIlandro interprete a
50쪽
. Qua dexter Boreas spirri.& mox , id est versu IJ I. E gelido stellata polo, qua dextera pars est.
Etiam Lucanus , quum haec versu aget. libri tertii ait: Ignotum vobis, Arabes, venistis in Orbem , Umbras mirati nemorum non ire sinistras et nonne septentrionem dextrum facit, meridiem vero sinistrum p Vide quae hoc de argumento disserit Caelius Rhodiginus capite decimo libri primi lectionum antiquarum. Propterea vero dixi, Scripturam non abhorrere ab hac consuetudine, quod versiculo t6. capitis 2 . Proverbiorum iuxta LXX. interpretum versionem haec leguntur. Boreas a per ventus: nomine autem dexter vocatur. Et hanc quidem interpretationem secutum fuisse Syrum, &Arabem Scripturarum interpretem discimus ex Fluetio. ( 'idisnt .pag. roo. iv. Quid porro expressius inveniri poterat, ut ostenderemtur, dextrum dici consuevisse Aquilonem, sinistrum vero Austrum 3 Enim vero ad locum hunc respiciens seu Hieronymus, seu potius Beda ( ) in commentariisin caput sextum & , .eipvicesimum libri Iob haec ait: Aliquando in Scriptura ventus diabolum significat: de quo O Salomon ait: Aquilo durus ventus ; nomine alio dexter vocatur . Etiam Hieronymus ipse , si eum vis auctorem esse commentariorum in psalmum io6. haec scribit. Aquilo duriss mus Dentus es, nomine autem dexter vocatur . Ex quibus quidem verbis , quisquis horum commentariorum auctor fuerit, eruere recte possumus, etiam Patres eam consuetudinem , quam in dimetiendis mundi plagis Origenes exhibet, fuisse secutos. V. Miror vero, cur dixerit Bochartus, seminime iu-telligere, quid significent verba ista: Cum nativitas (Jesu Christi uou eae semine Viri, O mulieris somno conveniente esse credatur. Nonne verba haec adeo assinia sunt verbis illis libri Sapientiae: ( Decem mensium tempore coagula ricap. v. i. tus sum in sanguine, ex femine hominis, O delectamento somni conveniente, ut eandem prorsus significationem habere dignoscas Honestissimo nempe verbo concubitus utroque in loco exprimitur, quo etiam modo exprimitur v. I. capitis
pq si S) Genesis, di v. o. capitis q. ejusdem libri Sapientiae.(io Quam quidem dicendi formulam etiam latini script