장음표시 사용
61쪽
& secundam generationem appellare quidem solet, (rs
at nunquam secundi m regenerationem vocat.
V. Quod si poenitentiam iis vocabulis designari respondeas, (a ) iic tua responsio refellitur. Origenes Angelum invocat, ut eos, qui aliquando decepti lunt, erudiat ad fidem. Porro ii tantum erudiuntur ad fidem, qui baptisma recipiunt, minime vero ii, qui poenitentiam agunt; nam ii pridem ad fidem instituti fuerunt. Et sane de baptismo in ea ipsa, quae nuper allegata eli , homilia sexta in EZechielem, Origenem loqui ex eo conjicimus, quod de iis sermonem habeat, qui modo fuerant Cathemcumeni, eumque statum, quem illi suscepto sacro lavacro assecuti sunt, Cathecumenorum statui opponit, eosque reprehendit. propterea quia tam & si lavati Iaueacro, noufacerent fructus diguos poenitentiae ( cum tamen poenite tiam potissiimum exqui livisset a bapti Zandis Apostolus Pe
VI. At iis verbis quod libet, intellige:&per me quidem licet, ut baptismum eise dicas Ia Dacrum secundae rem geueratiouis: per pleon ismum scilicet, tropum oratoribus non infrequentem ; vel potius quia legendum est secunda Seuerationis: mini ne vero secundae regenerationis: vel si vis, regeuerationis dempta voce illa sectuvaae , quae per amanuen sium errorem, atque oscitantiam forte irrepsit. Quin etiamsi poenitentiae Sacramentum iis verbis indicari vis, inte ea connivebo ; at noveris, te in majores dissicultates offendere, d im priores illas effugere studes. Nonne tum comp-lleris largitorem gratiae, quam in baptismo, di in poenitentia conferri ais, Angelum faceret Aut saltem
Iam non es Cathecummur . eo retitur er Iavaerum secun da generationis pag. o. o. & alibi saepe . ixet, Poenitentiam, secundae rex erationis nomine designari cenis suit Hiietius, hoc homilia: sextae eiusdem Origenis in E-Zeci et ii loco fretus et Si posI regenerationem lavacri , si post fermonem Dei , rursum pereaviarimus , in die , qua nactimur , projicimur. Tales fvissime reperiuntur Iavati lataero fecunda regenerationit . et non facientes dignos fructus poenitentia , neque exhilarantes in sterium baptismi timore majore ab eo, quem dum Cathecumeni essent , habuerunt, et caritate amoliori ab ea . quam exerci erunt , dum auditores sermHis est eui , et fanctioribus gestis , quam ante gesierunt , P g. O Os 18 Pasitentiam ae ite , et baptitetur unusquisque Testrum in
62쪽
tem compelleris vocem, spiritualem medicinam, in spirationemque tribuere Angelo, longe aliter, ac Religio Catholica , experientia, rectaque ratio nos doceat. Haec si expendantur, eritne aliquis, qui testimonio tam infirmo se credat, velitque super eo opinionem suam stabit, re
Diluimus argumenta speriori capite proposita. Colligatum , esse in allegato Origenis loco, conpunctumque sc
monem pronunc amuI, comprobam que .
I. TRit enim vero aliquis, qui haud temere huic testiis
XI monio fidat, assirmetque, vires plurimas in eo inmesse, ad Sanctorum invocationem comprobandam . Non hic vetustatem Origenis, illiusque praeclara in Ecclesiam merita Commendo: neque quanti aestimandus sit homiliarum Origenis in EZechielem interpres Hieronymus , expono. Eo de argumento aptius alibi disseretur. Hoc itaque tantum ago, ut ab objectionibus allegatum testimonium vindicem. Quid de Angelorum invocatione, ac cultu Canonici Scriptores, Irenaeus quoque, & reliqui Patres objecti . adeoque ipse Origenes sentiant, alibi fuse exposui, exponamque etiam deinceps, quum Scripturarum, &Patrum objecta loca illustrabo: neque opportunum hic est , eo de argumento pluribus disputare . His itaque omi sis, ea explananda suscipio, quae locum hunc expresse
impugnant . Colligata negas inter se esse ea veIba A Multitudo militiae caelestis erat laudantium. O glcrificant Ium Deum. quando natus est Christus. Omnia Angelis plena sunt: Veni semele Oc. Ego vero asseveranter a jo, conivncta illa esse. Quis enim non junctum videat, colligatumque hunc sermonem 3 Angeli ( de quibus haec antea pronunciarat Origenes: Ouando viderunt principem militia caelisis in te restribus locis commorari, tunc per apertam Diam inpris si/nt, sequentes do ininum suum, o parentes voluntati ejus, chi di tribuit eos custodes credentium nomini sim) Angeli , ii quam, numero non pauci , qui nuper e caelo descendetari, &Christo aderant, canebant Dei laudes . Ab eo tempore cuncta Angelis plena sunt , undique illis et rcumdamur, &cingimur. Veni itaque Angeli ore. Mihi sane apta
omnia, & colligata esse videntur, unumque deduci, &
63쪽
veluti fluere ex alio. Tu quidem inquis, verba illa e veta
gelis plena sunt, reserri ad determinatum illud tempus, quo Christus humanam carnem assumpsit. Ego vero is per nego, ea etiam ratione commotus, quod si lensem hunci intendisset, dicere debuisset Origenes: Omnia Angelis plena tum erant: minime vero ( quod tamen dicit ) Omnia gelis plena siunt: ideoque ajo, absolutum , & indetermia natum, nulliique aliis temporis circumllantus assi xum se ium habere illa, nisi quod con nolent tempus, quod Christi inearnationem iubsecutum est: id enim mihi videre
videor in iis Origenis verbis paulo ante politis. ( stui disetribait eos etistodes eredentium nomini sto. Tu heri sub Lemonio eras, hodie sub Angelo .... Obsequuvtur saluti tua
geli, eoncesse fluvi ad ministerium filii Dei, se dicunt i ter se : Si ille descendit, or destendit in corpus ; si mortali
indutus es carve, O fustiuuit Crucem, O pro hominibus moris tuus eri, quid nos quiescimus ' quid parcimus nobis P via sis mues Angeli defiendamus de caelo. Ideo , multitudo militiaeve sis erat laudantium, O glorificantium Deum, quando namius est Christus. Omnia Angelis plena sunt . Veni Avete , fuscipe &e. quae quidem invocatio aptissima est. Si enim Angelis plena sunt omnia , habemusque hic praesentes datos credentibus custodes, exemploque Christi commotos,& incitatos, studiosissimos serendae nobis opis, & iubfidii, rectissime ad eos confugimus, polcimusque ab illis,
ut nobis adlint, & nostra curent, eaque invocatione ostendimus, quantam in eorum ope, ac iubsidio fiduciam, ac spem collocemus . Cui quidem solutioni, si vis, roburiis adde, quae de intercessione Angelorum disputantes, egorigene ipso Protulimus, quaeque hic repeterem, nisi lector facillime illa perspicere per se posset. II. Quamquam posteriotibus iis verbis ex homilia in . EZechielem nuper depromptis, quibus Angeli se se mutuo
alloquuntur, & veluti invitant, ut descendant, & nobis opitulentur, penitiorem lanium delitere innuit Huetius . Etenim cum putarit Origenes, aliquos Angelos fuisse incarnatos; docuerit quoque , non modo Ecclesiis, & hominibus, verum etiam rebus rationis, mentisque expertibus custodiendis fuisse praepositos, utramque opinionem his verbis aut expressisse, aut saltem indicasse videtur. Sed ad hunc senium iisdem verbis tribuendum, minime, ut puto, cogimur, & sane simillima his occurrunt in aliorum Patrum scriptis, quos tamen Patres ab Otigenis erroribus remotissiaeos fuisse novimur. CAP.
64쪽
Cum Angelum tavocat, ut ad Christiaeam religionem conis versum adjuvet, foveatque, Origenem nou des loqui,
sed de Cathecumem . An si vis , de Cathecumenis ,
paenitentibus, quot Oratorum more singulari nomine
appellat: articulam hic , , similes omitti facile posse , praesertim si praemis is eri,,quem iudicamus. Gratiae laris gitorem non effiei objectis oerbis ab Origene Angestim Asserimtis denique altam Origenis locum , quo manifeste favisse Sauctorum iuvocatiovi Originem eoustra. i. A T reliquas persequamur. Aio vero Origenem noudia, de se, sed de Cathecumenis , & Neophitis, seu si vis, de poenitentibus sermoni illi praesentibus loqui. Quum
haec ait: Suscipe sermone conversum, Oratorum more, qui singularem numerum saepe adhibent pro plurali, eos veluti digito monstrat, ideoque opus non habet, ut addat articumlum seu particulam hunc, seu hos conversos: nam eo qui
dem digiti indicio suppletur articulus , & particula demonstrativa . Nonne a Quintiliano sal discimus, mavai sal Libro xc. instiis
in demonstrandis locis, atque persenis adverbiorum, atque prse tutis cap. 3. id est nomivum obtinere vicem ' Quibus porro verbis monitum postrem tuum refellitur, quo nempe ais , articulos, seu particulas
ego , me, & similes suppleri quidem posse; at suppleri non
Posse articulos hie, hunc, & assines alios. Non ita effam eur Quintilianus, qui ut ex adductis verbis liquido comitat, generatim docet, manus adverbiorum , atque Pronominum obtinere vicem. iideoque suppleri per earum indicium posse articulos eos ipsos, quos tu negas supplemri posse. Sed ut effractus obiectio. tua revincatur, exemPla affero, quibus plane innotet cat, etiam quum digitus ad aliquem non intenditur, suppleri tamen interdum posse, atque intelligi veluti delitentes has particulas, seu aristiculos: & quoniam Virgilio maxime fidis, hujus auctoritate atque exemplis controversiam hanc dirimo. Enitavero virgilius v. os . libri quarti AEneidum haec ait.. Heu vatum ignarae mentes: quid vota furentem, - Quid delubra juvanti iSilentio premens articulum have, is eam. Rursus v. 12 .ejusdem libri haec de uenere narrans oriae. - non adversata petenti irim. I. Pars II. E AD Disitired by COOste
65쪽
subintes igit : id est Iunoni. Et deinceps de Iarba v.
'Talibu orantem dictis, arasque tenentem, Substitui vult articulum hune. Deinceps etiam, nem' v. 262. quum haec de Didone effatur Talia dicentem jam dudum aversa tuetur . . nonne AExeam , seu articulum hunc delitere iis verbis i dicat 'quod & occurrit versu et p. & sequenti: Nusquam tota fides, ejectum littore egentem Excepi, & regni demens in parte Iocavi. Quippe articulus hunc tam et si non.exprimatur, intelligi debet & tamen tunc fingitur Dido praesentem aeneam alloquens. Simillima alia in eodem libro .exempla occurrunt, velut illud: ' , - Linquens multa metu cunciantem, di multa param
substituendus est enim articulus have. Neque muItum aD-
en dextra . fidesque, Quem secum patrios ajunt portare Penates O . Ut enim rectum habeat sensum , addenda est vox hujus
& rursus illud quod de Anna pronuntiat F. 6 q. .
Per medios ruit, ac morientem Domio clamat.
Mure: Didonem scilicet morientem nomine clamat V V. :II. Porro tam multa ex uno mi dii libro exempla deprompsi, ut lintelligas, quoniam ad Virgilium appellas, non impeti nos , sed delamionem Libsidiumque habere ex virgilio. Nisi vero modus aliquis adhibendus esset, exem p a plurima congeiere rebus Bocharti animositas repelleretur. Si quis, tamen alta ab abis auctoribus desumpta addere cuperet, ea facile praebebit Huetius. O ad quem te amando, dum nos ad is dissicultates reliquae ad viacant.
III. Non ita accipi volo ea Origenas verta: Spsest Lemove conversum ab errore utinis . . v . . Os cinera eum quasi medicus bovus confove, atque institue, & reliqua iam allegata, ut Angelum aliquem, vel Sacramenti minia strem, vel gratiae, qtiae m Sacramento confersttur, laris gitorem Ori genes faciat. Apage tam invetustam, es c. ygio alienissimam linterpretationem. Tastum' modo ita.
66쪽
ue ab Angelo, quem invocavit, poposcit origenes, ut
acramento, quod conversus ab errore primino aut proxume post recepturus erat, aut nuper receperat, peculiari isti ter cooperaretur Angelus, vel impetrando is licet majora a Deo auxilia, & gratiam uberiorem , vel alia ratione Conversum virum adjuvando , excitandoque ad pietat tem . An novum est, eum alicujus rei, seu effectus vocari,
aut certe indicari auctorem, qui auctor illius non est, sed tantum cooperator, & adjutor Sane dicitur aliquis reo vitam donasse, quam revera non illi donavit, sed precibus, atque obsequiis impetravit a Principe Uerum hoc de argumento plura hic dicere supersedeo, quoniam uberis
rime de eo antea disputavi.- IU. Num de baptismo tantummodo, an vero etiam 'de poenitentia in allegato loco loquatur Origenes, gravis extitit Bochartum inter, &Huetium controversita , quam dirimere praesentis non est instituti. Forte legendum est fecunda generationis, aut si vis, regenerationis dempta voce secunda: neque enim errorum omnium expertem asserere audeo eam homiliam, quam nuper dixi amanuensium negligentia fuisse aliqua ex parte mutilatam, corruptamque . Ceterum mihi satis est stabilire, neque ministrum Sacramenti, neque largitorem gratis Sacramentalis iis verbis describi A gelum: quod cum superiori animadversione me ostendisse arbitrer, ab ea disputatione hic abstineo. Vos si partis utri u que argumenta nosse cupitis, consulite Epistolam Bochartiad Huetium, & subseciuentem Fluetii ad eumdem Bochartum pag. Io8. & subsequentibus. t V. Ut ad potissimam, eamque, quam primo suscepimus.
st Controversiam revertar, num scilicet Angelorum invoca- tioni faverit, an non Origenes, ad augendam fidem eorum , quae antea diximus . evincendumque, revera ab Origene Angelorum invocationem fuisse approbatam, ju- verit celebratissimum afferre testimonium desumptum ex numero trigesimo exhortationis ad martyrium ab eodem
Origene editae. (e) En illud : Ut enim, qui secundum MD- et pag. rys. toni. su legem a flebant altari per sanguinem taurorum, O hirco- editionis P. derum, remissionem ministrare peccatorum videbantur, sic eorum uq
3 animae, qui propter testimonium Jesu securi percussi sunt, ca-: Iesi altari uon ad Iani frusera, sed precantibus remissionem
v peccatorum minifrant. Quid enim est aliud remiisionem preis a catorum precantibus mini rare Sanctos , qui caelesti altarimn adtant frustra , nisi eosdem Sanctos obtinere a Deo
67쪽
late cap. goos. J lib. v. de per, iecutione vandali,
iis, qui se eorum suffragationi commendant , ideoque aeog invocant, peccatorum remissionem si Sanctorum suffragationi commendare , Origene auctore, nos possumus, eosdemque Sanctos invocare, cur Angelorum interventum
exposcere, eosque invocare prohibebimur e Et de Origia ne dicta sint satis. CAP. XIV. Ad eandem consuetudinem rem robandam Ambrosium , alios que laudatissimos Patres asserimus. I. T Xpenso, vindicatoque ab objectionibus, squod su-xa perioribus capitibus praestitimus ) celebratissimo
Origenis testimonio, promovenda est disputatio nostra, mstendendumque, aliorum etiam laudatissimorum Patrum praesidio eam se tueri consuetudinem , quae Angelos invocat Profero primum Ambrosium vetustum sane, & praecla-
. rum Doctorem: Obsecrodi sint ( inquit ille ) avrii (H ro nobis, qui nobis ad praesidium dati sunt: Mart res ob
II. Augustinus (b) exaudiri eos qui ad Angelos intem
ventus causa confugiunt, haud obscure indicat haec et cuius . Nam cum exaudiunt Angeli ejus, ipse in eis exaudit, tanqtuim in vero, nec manufacto templo sito, sicut in hominibus sauciis suis. Si ii a Deo exaudiuntur , qui Angelos in vocant, quis Angelos non invocabit pIII. Sane Angelos exprelle invocavit Victor Vitensisso his verbis. si Angeli Dei mei, qui nunquam deest is,, constituti in ministerio vestro propter eos, qui haerediose talem capessuri sunt aeternae salutis, & videte Africam
si totam, dudum tantarum Ecclesiarum cuneis fultarm. , nunc ab omnibus desolatam e tantis ordinibus Sacerdotum ornatam, modo sedentem viduam, & abjectam ..H Sacerdotes ejus, & Seniores in desertis locis, de inois sulis defecerunt. IV. Haud ita multo post vixisse putatur homo ille is , cujus meminit Gregorius Turonicus. (D Rem integra ipsissimis Gregorii verbis describete conveniens loret ;quippe quae mani festo etiam ostendunt, quantum Dominus hujus modi approbet invocationem. Sed quoniam ea multa sunt, ad hunc Gregorii Turonici locum vos allego.
68쪽
v. sitia, sophronio, Hierosolymitanus, (6 in orati ei vide PVpin
ne illa , quae Encomtum sanctorum Augelorum inscribitur, Sophronium tomo Praeclarissima, perspicuaque in rem noliram tradit. Pauca si ' pagi ii seligo ex plurimis. (jD , , O vos Cherubim oculis plena, i fi Tom. a. Bibli. & quadriformia.... Divini verbi cognitione me ex- Par s. Pag. si polite . . . . & e terra in sublime Potenter evehite . . . t . si O Throni . . . . me ab omni fraude , & execrando o- si pere liberate , Dei que gloria, & majestate dignum , , estici te. O venerandae Dominationes . . . . donate mi H hi, ut animi perturbationibus, quae mentem corrum-M Punt, imperare, daemonisque insidiis , quae animuntari graviter laedunt , usque ad ultimum vitae ipiritum domi- , . , , nari queam. O Potestates .... impertimini mihi prusi testatem contra aspectabiles, & inaspectabiles hostes ,
si qui contra animam meam iniurgunt, mentemque meam ,, in captivitatem redigere contendunt . . . . O immotae , , masculaeque Virtutes .... nae debilem, ac infirmum
si divino robore , ac fortitudine circumcingite, & quo si spiritales illos angues, & scorpios viriliter propulsem, si prooeramque, idoneum reddite. O flecti, moverique , , nescii Principatus .... quique tertio Angelorum chorori praelati estis , fidi adeste, & quo de infestissimis hosti
si bus triumphem, iisdemque ad finem usque imperterriis si te, & sine vulnere resistam, sedulam operam navate . M O ter sanctissime . . . . sacrae militiae Princeps Michael, H Angelorum Coriphaee, omni cultu, omnique laude , &ri celebratione digni issime . . . . Obsecro te , sidus causae
M meae patronus adesse ne graveris.
gelum deprecans . si Unde oro te, Sancte Angele, per im DTi Gemiric. cap. si dissecabilem haereditatem fidei nostrae, per tuae aeterni 3 in vu* M talis statum . . . . ut des mihi hoc tantumdem nosse deis Virgine Matre Domini mei, quod ipse nolli; hoc creis si dere, quod ipse sapis; hoc diligere , quod ipse dili-
VII. Porro Beda cap. quarto & vicesimo libri quaristi in Cantica (b ea docuit, quae cum mirifice ad rem . M ad verba illa Pertineant, non possum facere, quin hoc loco describam. lacte sunt Iota,
si Sed & cavernam maceriae ( inquit ille cito volatu et V petamus; id est sanctorum vel Angelorum , vel ho /m M'
minum crebras pro nobis intercessiones apud miseri-,, cordiam pii Conditoris quaeramus. VIII. Eiusdem consuetudinis testis locuples est etiam Ab Disitired by Cooste
69쪽
si de Iaudibus saniselae Crucis lib. t. cap. 3
tm n. c. sermonis Ara. in psalmumaei babit I .
, , Matrem Mariam: rogo viginti quatuor seniores, onan rasi sanctos Angelos deprecor, omnibus sanctis Patriarchis,M .& Prophetis supplico . IX. Idem fere tradit septima Synodus generalis haec pronuncians. μ) si Ergo cum timore Dei omnia facia-M mus, expetentes etiam intercessiones intemeratae domi-,, nde nostrae, & natura Dei Genitricis semper Virginisse Mariae , atque sanctorum Angelorum.
X. Similiter Rabanus Maurus: so si Qua propter (in-
qait vos quoque praeclari Angelorum exercitus supinri plices obsecramus, ut dignas grates Salvatori nostro si incessanter agatis, & Sanctum nomen ejus in saeculum, , benedicatis. XI. Sed quis omiserit Sanctum Bernardum in sermo.ne duodecimo in Psalmum Oui habitat, multa in rem hanc, sed paesertim numero nono haec tradentem si Quoties e H go gravissima cernitur urgere tentatio, ct tribulatio, , vehemens imminere, invoca custodem tuum, ductorem H tuum, adjutorem tuum, in opportunitatibus, in trib H Iatione. Inclama eum, & dic. Domine salva nos, pe- , , rimus. XII. Porro cum nullus ex Catholicis Doctoribus horum monitis obstiterit, in eadem, atque hos, sententia fuisse dicendum erit, ideoque universam Ecclesiam Ange-Iorum invocationi favisse, praesertim quum & interventum , praesidium, auxilium, opemque ab iis saepissime fui sese allatam noverint omnes. De eorum vero praesentia dum
bitare utique non possumus, si quid probabilitatis habent ea, quae de eorum agilitate Theologi tradunt: quam quidem Angelorum praesentiam non obscure indicavere, Origenestum in nuper laudata homilia in Egechielem, tum in iis locis, quae de intercessione agens citavi, & Bemardus: (Gruorum quidem vestigiis, nemine praesertim dissentiente, i stere, laudatissimum eta reor. CAP. Disi iam brum Cooste
70쪽
Expenditur, is vindicatur ab illaudabili interpretatione celebratissimus Irenaei Iocas. I. Dostquam traditionem Ecclesiae circa Angelorum in.1 vocationem , precesque iis delatas recensuimus, roliquum laret, ut cuncta quibus invocationem Catholicis uis litatam impetunt, adversariorum argumenta dilueremus. At quoniam non levis pars oppositionum subsequentes etiam assertiores impetit, hic ea tantum modo afferemus , quibus peculiariter oppugnantur, quae superioribus capitibus de Angelorum invocatione proposuimus. Sic vero disputant. Irenaeus multis in locis vetat, ne Angeli invocentur. Quis ergo invocet 3 Satis erit, si unicum sed manifestum illius testimonium allegemus. En illud: - , , Quemadmodum enim gratis accepit a Deo, gratis & mini- , , strat, nec invocationibus Angelicis facit aliquid, nec ,, incantationibus, nec reliqua prava curiositate, sed mun- , , de & pure, & manifeste orationes dirigens ad Domi- num, qui omnia secit, & nomen Domini Jesu Christi H invocans, virtutes ad utilitates hominum, sed non ad si seductionem perficit. Cujus quidem rei causam hanc ara fert Irenaeus. , , Quia nomen Domini nostri JeIu Christi be- neficia praestat, & curat firmissime, & vere omnes ubi-- que credentes in eum. Porro unius Irenaei, ut pote
vetuitissimi, & doctissimi Viri , auctoritatem praeferimus inquiunt ) auctoritati eorum Patrum , quorum a Pontificiis testimonia allata sunt: quippe hi a puritate veterum saeculorum discesse tulit II. At adversariorum impetus sic retundite. Irenaeus in objecto testimonio omnino non reprehendit invocati nem Proborum Angelorum, sed malorum; vel si forte honorum Angelorum invocationem reprehendit , imprinham, superstitiosamque invocationem reprehendit. Utrumisque nos quoque reprehendimus, & merito reprehendimus. Eam esse irenaei sententiam, quam dixi, manifesto ostem dunt illius verba, quae integra opto legas. Enim vero eas invocationes reprehendit, quae incautationibus, or prava curiositate peraguntur ; O in quibus non munde, O pure, O manserie orationes diriguntur ad Dominum , qui omnia
fecit , neque invocatur nomen Domisi nostri Jesu Christat uti uatem laminum, sed virtutis ( id est raras quasdam