장음표시 사용
51쪽
res imitati sunt, veluti Claudianus in Festenninis (M Meelocutus: Alternum rapiat somnus anhelitum. Docet itaque iis verbis Origenes, non communi reliquis hominibus modo, neque ex concubitu conceptum, nium tumque fuisse Dominum Jesum, sed ex impolluta, & virum nesciente uirgine et subsequuntur enim haec verbo et Sed juxta propheta eloquium dicentis: Ecce Virgo in utero concinet, O pariet suum , O vocabitur nomen ejus Emm
C A P. IX. Aggredim- ea Origenis verba , qaae potissimum retarguunt udoersarii, ides illa : Novus annus imminet iam Judaeis &c. Priorem hetrum partem facile explicamus, Qviram que; posteriorem corruptam esu , ordetruncatam tum validis argumentis , tum eoubecturis hales levibus evincimus. Dum nodum anni genus, ude que exordium inuit lauuses, veturium otion sustulit I. E Ulto dissici solem habet solutionem objectio , quams vi ab iis verbis sumunt: Novus anuus imminet Iant
dieis. Sic tamen et orem verborum illorum Partem exilico . Annus renaici, novusque fieri Vere dicitur. Arb
rum flos ( inquit Plinius ) H est pleni deris iudicium ,
se anni rea; cevtis: renascentibus icilicet herbis, & Boxiabus, novoque decore se se induente natura,
. . . . . Tunc est nova temporis aetas
Haec anni novitas jure vocanda fuit sGat pauci erant, qui ab hoc naturali, ut ita appellam , anni exordio, & novitate numerare menses inciperent , primumque appellarent mensem illum, qui Veri responderet. Jullit itaque Moyses,. ut Hebraei , qui ab autumno anuum incipiebant, inci Perent a verno tempore, fieretque. Pri-Disitipod by Cooste
52쪽
primus meri sis ( Ecclesiastici scilicet anni idem ille mei
sis, a quo Ver, ideoque annus, ut nuper diximus, inciis Piebat. En sensus verborum illorum Moysis: Meusis hie vobis tuitium mensium, primus es in mensibus arunt. Verba porro illa et Agitur autem Pascha de numero, novi anni, hunc facile sensum excipiunt. Palatia vero agitur in initio fere
novi anm , adeo ut omDino pertineat Ad novum annum , seu sit in numero, live de numero novi ancti - Hinc Comente Celebrabitur, a cruo annus eNordium sumit , & retvera luna quartadecima inensis Nisan, ideoque primi , Palatia celebratur. Imitatur Origenein Ambroltu, sao si is est aut ,r libelli, seu sermonis , qui De m erio I 'a- .scha iuscribitur , dum haec ait cap. h. fit enim Pascha vere anni principium, primi mensis exordium, novella germinum reparatio , ac tetrae hemis nocte dijcu a , prim De la resis tuta tutanditas . LII. At restat potior dissicustas ex eo desempta, quod hic scriptor, quisquis is est, Ecclesiasticum Judaeorum annum cum civili eorundem Judaeorum anno confundit. E enim postquam de novo anno a vere incipiente, ideoquet de Eccletiastico sermonem instituit, ut cujus quidem primmos dies Paschalis solemnitas ex Domini praecepto incidit, ea de tempore, quo baptietatus es, Dominus, statim tramdit, quae palam evincant. exordium aliud, seu potius alterius anni, civilis scilicet inc pientis a Septembit, indicare voluisse: nam tu mensium serie quartus a Septembri Januarius habetur: decimus autem essicitur Januarius, si amense Nisan numerare menses incipias. III. Ad nodum hunc dissolvendum varia proponi audivi. Non defuere, qui expeditissime illum dissolverent, monentes, mirum non esse, si hic, iive in genes, sive
Hieronymus, in computo erraverint, quandoquidem in aliis etiam compulis erraverunt. Sane ori ger, is hoc etiam in genere errores detexit, reprellenditque Huetius. Hieronymum autem interdum verbis castigat Scaliger de ejus.dem Hieronymi Chronico disserens . At adeo turpis, &ad agnoscendum facilis est error hic, ut in eum incidisse minime putem live Origenem, sive Hieronymum, Sequae itaque Euetium, qui corruptum arbitratur locum hunc ad
ho) Patres Benedictini, qui in sermonum serie quinto & trigesimo loco tractatum hunc collocant, cum Ambrosio demunt Fia iamcu Auibiolio in veteribus editionibus tribuebatus m
53쪽
desunt quippe quaedam originis verba a Hieronymo
in latinum conversa e quibus sane , quae de anno E elesiastico Origenes dixerat , eum deinceps explicacis , tum ad praecipuum suum scopum dicta sua traduxisse, denique ab iis transitum fecisse ad disserendum de civili anno , simillimum veri arbitror . Cujus quidem suspicionis , opinionisque haec fundamenta extant. Proposuerat sibi Origenes illustranda duo haec loca primum scilicet desumptum ex EZechiele: Ideo factum est in tru fimo avno, in quarto mense, in quinta mensis, O ego eram in medio captivitatis secus flumen Chobar, es aperti sunt c. Lucae 3. v. 13. li : & alterum ex Evangelio depromptum: ( Et Domnus Jesus Christus lucipiens erat quas trigluta annorum secus futilum Iordanem, O aperti sunt caeli. , horum locorum convenientiam , & assinitatem ostendere aggretas fuerat. Porro ubi fusius , accuratiusque hujus loci et In quarto mense , quinta mensis tractationem aggreditur , haec addens: Dilla pose ilitatem meam invectigans precor a Deo, ut id ipsum possim intelligere, quod Scripturarum ejus congruit v luntati , de novo Iudaeorum anno haec statim ait: Nova aunus imminet iam Iudais, & reliqua, quae cum saepe allata sint, hic repetere non est necesse . Solet autem Oriis genes, dum aliquem Scripturae locum illustrat, plurima colligere, quae ad illud argumentum spectant, tuna ad rem suam applicare. Itaque credibile est, tum etiam collegi se, quidquid ad annum pertinebat: & re vera ab Ecclesiastici anni Vere incipientis exordio explicationem incipit suam, quam puto deduxisse ad tractationem alterius amni , civilis scilicet incipientis a mense Tisti, fere respondente septembri, a suo qui numerare incipit, quarto I eo Ianuarium ponit, quo baptigatus est Jesus. Porro librarii omiserunt verba illa interposita, sive negligentia quadam iis haud infrequenti, sive casu aliquo nobis minime noto. Tanto lubentius autem ad id dicendum adducor, quanto certius novi, haud raro contigisse, ut quuin repetita extant sive in codice , sive in marmore exser henda eadem verba, omitterentur ea, quae interposita sunt inter easdem voces repetitas. Quippe amanuensis v
eum similitudine, & homonymia deceptus, errorem minime advertit, putansque se exscribere ea , quae proxime sequuntur vocem primo positam, ea exscribit, quae eidem voci deinceps repetitae proxima sunt, & sic incaute omi tu ea , quae interjecta vocem inter primum occurrentem, &
54쪽
eamdem vocem rursus positam aliquo intervallo a se mutuo distant Enim vero vir egregius A ugustinus Calmet in id reis fert cur omissa fuerint in codicibus fortasse non paucis verisba illa Capitis quinti epistolae primae D. Joannis. Tres sunt, qui testimonium dant Oe. (ti) ad quae etiam verba vir li te ratissimus Scipio Masse jus (22 assinia edocet , cui addas volo Isaacum uossium simillima tradentem. (rg) In- . diligentes porro fuisse librarios in exscribendis hisce hinmitiis, tum alia fortasse ostendunt, tum certe apertissime ex eo noscis, quod nisi Huetii diligentia in conferendis harum exemplaribus tum Graecis, tum Latinis, sive typis antea editis, sive manu exaratis codicibus, quos Regia Parisiemsis Bibliotheca servat, & Dominici vallarsii, cui Veronenissem Hieronymi editionem debemus, cura in comparandis his homiliis cum Rabant in Jeremiam commentariis, ad eas emendandas operam non levem adhibuissent, plurima adhuc extarent in iisdem homiliis loca, quae intelligi omnino non Pollant. At non ita eas restituit horum virorum summa Iaude d gnorum industria ac solertia, ut errores, & inter in capedines ubique sublatae sint, praesertim cum graecasipias Origenis homilias ubique consulere non potuerint; nam
quodixi vide dissertationem super illis Ioannis verbis editam ab tae laudatissimo viro . t xl , , Cur autem tinquit ille in annotationibus ad Compleis, , Riones Cassiodorii pag. xs3. in multis ex vetustioribus,, hodie latinis codicibus ea perloche minime appareat. . . , , in promptu ratio est . . . . Ostendam scilicet, ubi , , de vetustis agam lapidibus , eorum exscriptores solidumri versum , duos etiam non infrequenter praeteriisso, , , cum eaedem dictiones exiguo forte intervallo iterantur: ,, facillime enim accidit , ut prioribus exscriptis , cum , , oculos ad lapidem reserunt , incidant in posteriores , M, , quae consequuntur, arripiant. Idem prorsus cuidam Ii- , , brario contigit Sancti Joannis epistolani transcribenti r, , cum enim ea verba et Et hi tres unum fuist bis ibidem, , haberentur interjecta oculo aberrante transiliit. Exem , , plar autem unum innumera procreat, & unius error inta, , finite diffunditur . 133 Isaacus Vollius pag. x r. Commentarii in Catu IIum haec
generaliter tradit , Cerum hoc esse norunt omnet ivi, qui
tractant libror, et antiqua eum antiquiX committunt exem-
Iaria. Passis , et in om ibtis etiam saeris i. observare Iiret scriptoribus , et ubi similia , aut eadem occurrant vocabula, omittantur a Iibrariis ea, qua in medio sunt.
55쪽
euod alibi dixi, duodecim tantum origenis in Ieremiam
homilias graecas habemus et omnino vero non habemus eas, quas graeca lingua in EZechielem ille composuit. Et sane in his in Erecnielem homiliis non leves amanuen- tum errores detexit is, quem nuper laudavi, Dominicus vallarsius, & procul dubio intercapedo aliqua, aut vet horum perversitas extat in his verbis illius ipsius . de qua agimus, primae in Erechielem homiliae: Margarita vera
es, sed si perverse discrimen ejus est, quod dicit pedιbaes e
rum. Et ut juxta nos aliquod ponamus exemplam , collecti aera istae non filum in AElia, nou tantum Romae , non in lexandria, sed in omni semel orbe, similitudinem referunt sagena, qua ex omni genere piscium capit. Quis enim seiuncta non videt priora illa verba : Margarita vera es ,
sed se perverse discrimen ejus est, quod dicit pedibus eorum P- IU. Porro quamquam anni, Ecclesiastici scilicet, ex quo festa mobilia dirigerentur, genus aliud, si loqui ita finis, ideoque exordium aliud milituit Moyses, vetustum tamen minime iustissit. Hinc sicut duo annorum genera Hebraei habebant, ecclesiasticorum nempe, & civilium, ka duo etiam anni exordia duodecim mensium spatio habebant, incipiente a mense Nisan ecclesiastico, mense autem Tisti civili anno: quo de argumento cum plurimi dis seruerint, hic agere ab re nostra est.
56쪽
Origenti tempore, immodis ante Origeum , vis modicam oris bis partem Christianos ritus excepisse, laudatis is
I. A T ut ad Origenem revertar . ea verba , quae nama ac per attuli, id est ea, quae incipiunt ad hunc m dum: Margarita vera est, tam & si conjuncta cum superioribus non sint (ex qua re conjicio, aliquam homilite illius partem nescio quo infortunio fuisse resectam) non tamen falsa arbitror . Nonne Traiano imperante, ideoque multo ante Origenem, a Plinio ad eumdem Trajanum haec fuerant scripta 3 Multi enim omnis aetatis, omnis ordinis ,
utriusque sexus etiam vocantur in periculum, O vocabuntur. Neque enim civitates tantum, sed vicos etiam, atque agros
superstitionis ictius contagio pervagata est Certe fatis constat, prope iam desolata templa M. (H Nonnia tri lib. ro. epistola Justinus , qui Antoninorum tempore vixit, in Dialogo SD alias sobocum Tryphone haec scripsit Ne uvum quidem eri genua mortalium, sive barbarorum , Me Graecorum, sise etiam
aliorum omnilim, quocumque nomine appellantur, ne eorae
quidem, qui pro Homibus plauseris utuntur, ac tentoriis age tes vitam pastoriciam. ivter quos per nomen crucifixi Iesu supplicationes, O gratiarum utiones patri, o fabricatori r rum Omninm non fiant. (ag II. Nonne etiam Tertullianus , qui Origenis aequalis
ferme fuit, capite ipso primo apologetici haec aite Ex his sunt Christiavi, utique de comperto , O incipiunt odisse quod fuerant . O profiteri quod oderant , O sunt tanti ,
quanti es denotamur. Obsessam vociferantur civitatem ; in aEris. in castellis, in insulis Chris lanos et omnem sextim, aeta- Tom. I. Pars II. E tem ,
g 1 3 Haec protuli, veterem secutus interpretem et quae profert re- . cens Londinensis editio, haec sunt: i , , Atqui ne unum qui- Ui logi par. T. dem est genus mortalium, sive barbarorum . sve Graea pag. 3,3 o, corum, seu etiam aliorum omnium, quocunque appel-s, lentur nomine , vel Hama obiorum , vel Nomadum do-os mo carentium , vel in tentoriis viventium t Scenita-o, rum & pecoribus vitam tolerantium, inter quos peris, nomen cruci filii Iesu iupplicationes, & gratiarum 2- ., moned patri , & fabricatori rerum omnium Lo1 .
57쪽
tem, conditionem, O iam dignitatem transigredi ad hoc uois meu, quasi detrimento maerent. Quibus quidem Tertulliani verbis ea adjungas volo, quae capite g . ejusdem Apol getici, & rursus capite septimo libri adversus Judaeog
III. Haud ita multo post Origenem floruit Eusebius, qui octavum historiae sine librum . Valesio inte Prete, sic exorditur. Oualem, quantamque gloriam simul ,
ae libertatem doctrina verae erga supremum Deum piet ii, a Chrisso, primum hominibus au vuuciata, apud omnet Graecos pariter, o Barbaros ante persecutiouem no ra m moria excitatam consecuta sit , vos certe pro merito e-plicare non possumus. Argumento esse possit Imperatorum benignitas erga nostros; quibus regendas etiam provinciarcommittebant .... - Ouid opus est dicere de iis, qui in Imperatorum palatiis versabantur quid de Imperator,bus ipsis, qm domesticis suis, eorumque uxoribus , liberis , ac fervis ea, quae religionis suae ei aut , tam verbis , qlium
factit libere exsequendi coram semetipsis potestatem dederunt e IV. Ex his, aliisque similibus Patrum, &historicorutra monitis, veluti iis, quae Serapion Antiochenus libro
cap. Io. & Bardesanes eodem referente Eulebio cap. octa-
de argumento nos docent, facile colligimus, verissima fuisse tradita ab Origendi, cum verba illa protulit, quae tu reprehendis. Quod vero peculiariter attinet ad Mauritaniam, antiqui Martyres, quorum natalitia Africa celebrat, propensio quoque tum Mammeae, tum Alexandri in Christianos, e quibus Tertullianum, & Victorem Romanum Pontificem protulit Africa , perspicue evincunt , haud temere haec ab Origene fuisse pronunciata . At non modo in Mauritania , verum etiam in Britannia, aliisque orbis partibus Christianam fidem suos habuit Ie Origenis tempore consectatores, mihi conjicere videor ex illis ejusdem Origenis verbis r 'l homilia sexta ( ) Virtus Domini Salvatoris es cum his est , qui ab in Lucam, Hiero- O be uostro in Britannia diDiduntur , ct cum bis, qui in .nymd interpret I lauritania, O cum umoersis , qui sub sole tu uamine ejus
ths) Im quem enim alium universa gentes crediderunt , nise isccbrasum, qui jam venii t Cui enim et alia gentes crediderunt ,
58쪽
erediserti t. Vide ergo magnitudinem Sal at cris, qvcmcdo inroto Orbe defusa sit.
Quod porro ad Britanniam spectat, non modicam fortasse illius partem ante Origenem ad Christum fuisse conversam, Viri doctissimi arbitrantur et quo de argumento vide, quae Cardinalis Baronius , (b & litteratissimus ibi in annotat. a. Franciscus Blanchinus suo tradunt. Mart roligium Ro
Asseruntur ea argumenta , quae peculiariter adducunt ad er,sus eum Origenis locum, quem ad asserendam Angelorum inPocationem attulimus.16. Maii littera A, & ad diem Decembris tertiam littera I. i liom. x. Anastas. in notis ad Eleuisi herii vitam a
I. T T Actenus eae nos objectiones detinuerunt, quae admI I versus integram homiliam factae sunt. Ad testim Mium illud, quod nos allegavimus, enervandum i sta spectant. Adversatur locus illa doctrint Apostoli Pauli,(a) Joan- sui Coloss. 18.nis item Apostoli (b : Irenaeo quoque, Tertulliano, Con- tb Apocalis et s. go cilio Laodiceno, Theodoreto, adeoque Origeni ipsi, qui Prursu D ' saepissime, praesertim vero in libris adversus Cellum scri- Ptis, vetat, ne colantur, aut invocentur Angeli: quae quidem loca hic referrentur, nisi aptius judicaremus ea seo sim recensere. Hinc si reliqua etiam momenta contemnas, vel ex hoc ipso argumento Origeni suppolita verba illa imtelliges.IL Ad haec: eadem verba sejunicta sunt prorsus, &maxime disparata . Audi, num vera eloquar. De Christi . nativitate differens haec eloquitur (6. Multitudo multae pag. sis. Celesis erat laudantium, es glorificantium Deum, quando nam rus es Chrisus. Omnia Angelis plana sunt. Tum continuo adjunguntur haec verba. mui Angele, fuscipe fermone conmersum ab errore prisino, a doctrina Daemoniorum , ab et D quitate in altum loquente, O suscipiens eum quasi medicus
runt , Parthi , Medi , Elamitae , et qui inhabitant Mesopo iami.im , armeniam, Phragiam, Cappadociam , et incolcnter Pontum, et Asiam, et Pamphyliam, immorantes Durum, et regionem Africa , qua est trans Cyrenem , inhabitanter , Romani et ineolat Tune et in Hierusalem Iudai , et aetem a genteI , tit iam Getulorum varietates , et Maurorum misI-ri sinet, Hispaniarism emnes termini , et Galliarum diversa nat nex , et Britanncrum inaeresia Romanis Ioea Christo vero Deo subdita .
59쪽
bouus coufo De , ctque Distitue et pardulus esse hodie nascitur seu, repuera cens, O suscipe tribuens ei baptisimum secandae regenerationis, O ad Doca tibi alios socios Onisterii tui, fit cuncti pariter eos, qui aliquando decepti sunt, erudiatis ad idem. Si probe haec expendes, statim apertissime tibi in- et notescet, verba illa: Omnia Angelis plena sunt, referri ad Angelos, qui turmatim, ut Ra loquar , confluxerunt ad glorificandum, celebrandumque Christi adventum: qui Pe tum terras sua multitudine impleverunt. Cui quidem Christi adventui si adfuisset Origenes, praesentem Angemium advocare utique potuisset, ted cum tanto temporis intervallo ab eo adventu distaret, ineptissime inducitur
Angelum invocans, polcensque talem ab eo opem, ope- Tamque, qualem certe, ut mox dicemus, Angelu, Prae-here non potest.
III. At age: hax interea omittamus. In his verbis et Suscipe sermone conversum ab errore pristino &c. de se, an de a- Iio, scriptor iste loquitur Si de se loqui respondeas; tu mal, Origene verba haec abjudicas, quippe Origenes Leonida Sanctiissimo viro genitus est , & continuo in Ecclesiam, Per baptismum alatius, & in ea ab infantia ipsa pie educatus, & Christianae fidei documentis instructus, adeo ut illi minime conveniant verba illa : Suscipe sermone conversum ab errore pristino tit cuncti pariter eos, qui alia quando decepti sunt, erudiatis ad sidem. Atqui de ali Pronunciari ista nequeunt. Etenim si de alio enunciasset, dixisset utique hMc fuscipe, quod tamen non ait, sed tantum fuscipe sermone conversum sec. Profecto articuli , sea particulae lae , ham , & amnes aliae omitti omnino non possunt: quamquam facile omittuntur articuli , seu Particulae Ego , mei , me , & similes : supplet enim has oratoris vox, & praesentia, quae minime supplere Potest particulas, seu articulos alios. Cujus quidem rei Proferri exempla si uis, statim proferam. Versu s. & X Eglogae primae Virgilius haec ait:
Ludere, quae vellem, calamo permisit agresti. substitue me . Ad eumdem modum v. gr. libri tertii AEneidum Polydorus AEneam his verbis alloquitur: Quid miserum, Aetnea, laceras 3 jam parce sepulto id est me miserum: mihi sepulto; nam mox haec sequuntur. Nam polydorus ego, hic confixum ferrea texit
Telorim leges, ta laculis increvit acutis . Etiam
60쪽
. Etiam versu dissi ejusdem libri, Anchises, ut praeveniat mala, u quae Celaeno Trojanis minitata fuerat, iic Diis supplicat:
Dii talem avertite casum,. Et placidi servate pios. i. supplenos. At quum de alio agitur, particulae hie , hi , & dei rivatae aliae exprimi omnino debent. Sic versu v. sota libri primi Georg. Virgilius has pro Augusto ad Deos preces fundit., Hunc saltem everso juvenem succurrere saeclo Ne prohibete . . Similiter v. 8 g. libri v. Aetneidum Entellus pugno taurum occidens , & his Erycem dictis compellans descri-hitur: Hanc tibi, Eryx, meliorem animam pro morte Daretis Persolvo.
Neque aliter idem Virgilius inducit Venerem has pro Vscanio ad Jovem preces effundentem. 'Hunc tegere, & dirae valeam subducere pugnae. el lib. X. Anei. v. Ad eumdem modum Metabus Dianae sacrat his vocibus J- Camillam filiam. Alma, tibi hanc, nemorum cultrix Latonia Virgo, Ipse pater famulam voveo. (D tD v. sset. lib. El. IV. Et haec quidem tam valida sunt, ac robusta, ut.superari utique nequeant. Quod si haec ipsa arte aliqua 'eludas, quanam eludere id poteris , quod subsequentia verba subministrant ) Suscipiens eum ouas medicus bonus, (' pag. ii'.
confode , atque instituer parvulus est: hoate nascitu, senex reis puerascens, orsu cipe tribuens ei baptismum secundiae regene- . rationis , O advoca tibi alios socios mini erit tui, ut euncti pariter eos, qui aliquando decepti sunt, erudiatis ad fidem. An credibile est, ab Origene fuisse adhibitas ad Angelum preces, ut accitis ministerii sui Angelis aliis, Cathecumenum bapti Zaret, & erudiret 3 Tamen id in allegatis nuper verbis expressssime traditur. At non sola haec inest in iis verbis diff. ullas . Quid obsecro secunda regenerationis baptismo intelligis 3 quando quidem sicut semel nasci. mur, ita semel baptietamur, ideoque secunda generatio,& regeneratio dici quidem baptismus potest, at non secunda regeneratio. Baptismus itaque intelligi eo nomine omnino non potest; Origenes ipse ( si Origenem eunt