장음표시 사용
221쪽
UISIONE .QVAE OCULO FIT GEMINO
223쪽
uemadmodum omne res creatae ad Diuini maminis cognitionem ducunt, ita animantium cinprimis ipsius num, ni consideratio id prae aliis praestat. Inanimatae enim res texturai structura sua artificiosissima, inique destinato aptissima, satis cluidem arguunt Creatorem sapientissimum, animatae vero dum Meadem, imo saepe elegantiori gaudent, praeterea aliud conjunctum habent principium, quod sen tire de agere libere potest, evidentius omnino Autorem istunt
omnipotentem demonstranti Clarissime autem homo id ostendit,quia praeter machinam corpoream longe elegantisIimam mente est praeditus, ut hinc coniniuncta hic deprehendamus omnia, quae quemlibet, nisi a ratione plane alienus sit, chnvincere possunt, Omnium rerum originem a Deo o M. esse repetendam, d nos mones nostras in eiusdem gloriam debere dirigere Innumera eiusmodi, quae ad hanc rem faciunt , in ho mine reperiuntur, ad praesens ero tantum de visione, quae
geminis fit oculis quaedam delibabimus, quae vi cedant in Sanctissimi Numinis gloriam deuine oramus
224쪽
autores de eo agentes videntur, Ut pauca admodum reliqua sint, quae addi vel immutari debent. Neque etiam id iam agemuy, ut, quae indubia certa sunt, saepiusque ian dicta, repetamus sed tantum eorum habebimus rationem quae aliquam di ficultatem adhuc conjunctam exhibent, nec omni ex parte clara deprehenduntur.3. II. Diu vero do florum exercuit ingenia visio, quae gerriinis sit culis, cum haud paucis dissicultatibus sit involuta. De hac itaque dicturi, ut facilius intelligi queamus, primo inuestigabimus, num utroque oculo idem objectum conspiciatur, deinde, quomodo vis duobus fiat oculis, non tamen idem obiectum bis visum duplex appareat.
Physicae Sec . III cap. VI exprestis Verbis pronunciant, num tantum oculum esse qui Objectana conspiciat, quanquam utroque aperto quid inspiciamus. Nec ratione ac experimenta, quibus probare id si istinent, deest videtitur Portae urguImenta cum conveniant quibusdam a Gassendo allatis, hisce perpendendis operana
elaus apparuisse sibi characteres mitiores simulque clariores, de tro vero clauso majores Mobscuriores. Utroque vero oculo aperto legentem ita plane conspexisIe characteres, vi nistro tantum apparebant, clade concludit quod sinistro tantum oculo perspeX- erit literas. Verum hoc experimentum tanti non est, Vt euincat, visionem notantum fieri oculo, quia utroque res perspe sta necessario clara in distincta apparere debuit, cum debilitas alterius oculi , ab altero compensetur. Nec magnitudinis tanta disterentia adein potat, quin utroqae oculo conjunClimVidente ea evanuerit.
225쪽
Contrarium potius ostendit eadem res tentata ab illis, qui viroque oculo bene constituto gaudent. Hi enim alterutro clausi, objectum vident obscurius .eius lena conditionis', quemcunque adhibeant oculum, utroque vero aperto longe clarius S distinctius id conspici Unt.. U. Deinde parallelismum oculorum obstare Xistiinat, quo minus
aXe oculorum coire in unum Pincitu pos fuit, cum necesse sit, O axes tendere in duo rei puncta, inter quae linea intercipiatur tanta, quanta est 'Connectiens oculorum centra At Ver parallelismus oculorum minime habet locum; quin semper, oculis redi conm- tutis, 'triusque axis versus iden punctum dirigatur Hoc ex eo manifestum fidi s conspiciendi iam quoddam oculis propius admo-Veamus , tunc enim centra oculorum ad se magi accedere, utrae, si removeamius, iter uia magis disjringi, Observantur
Maius robur hille te idetur il lad expertinentum, ubi iubet rem explorari, diim quis inamoto capite in immothim digitum aut in baculam prope rivum respectat. Nam primum, inquit sinistro oculo occltiso, obseruabit digitum baculumve tegere quidpiam corporis ulterius siti versus sinistram; SI cclvii dextro S tegere aliquid sinisti versus dextrani. Delude autetia adnotatis cicis alter natim tecti. ac aperto nihil Cui veroque, ii Cum deprehemdere deberet, tegi vero itu ocula, tu ambo simul loca aut salten1 imo potius locium intermedium ; neUtrum arne VUM UBm veniet sed animadvertet solum alterum ex duobiis illis locis tegi, ii ac prothibita quidem hunc vel illum, quatenus voluerit: commUt re oculos, indeliberat abitem, seu sponte illum , qui potiori oculo responderi flat cir
Simile Jmic experimento videtur illud si per annulum, cuius diameter minor est , quam distantia oculorum, non nimis longe ab ocula positumi vinoque oculo aperto em quandam adspiciamus,
muS, deprehendimus, uno tantum oculo per annulum conspici
226쪽
obiectum, heri vero oculo Xtra annulum rem apparere. Cum itaque, si oculo utroque res conspiceretur, duplex apparere debe ret, partim in annulo collCeata, partim Ver extra annulum, verisimile videtur, uno ocul tantum objectum Videri, quamvis rerque apertus sit. g. VIII. Ueruna, quanquam magnam speciem abeat hoc argumentum, tamen e post dicendis apparebit huius rei caula. Nam id potius prouenit ex ea Oculorum conditione, qua conjunctim ossicium suum praestant, quod, nisi praegressa sit illius explicatio, intelligi haud potest. Ne autem ea tantum adferamus, remoueamus, quae contraria Videntur , etiam talia addenda sunt, quae magis euidenter probant, geminis oculis visionem peragi.
Id vero perspicue docere potest hoc phaenomenon ponatur inter obiectum paulo maius conspiciendum c oculos apertos res quaedam sussicientis latitudinis ita illud tegens, ut oculo sinistro clauso dimidia tantum objecti pars oculo dextro vero oculo clauso altera tantum objecti pars dimidia sinistro videatur. Quod si hinc,
immotis sic omnibus, cubus uterque aperiatur , non dimidia pars objecti, sed totum cernitrii. ea figura, forma ac magnitu tuae, qua apparet , si uno oculo totum objectum aspicitur. Necessario hinc utroque ocul videtur quidem integre 3 perfecte, UO-cunqtie enim oculo fieri contendas visionem,semper dimidia eius tantum par cerne Petur, qUOdoim haUd fiat, prius verum esse euincitur. Quoniam autem obiici in hoc experimento posset, quamlibet a tem unico fa11tuiniculo videri sequens experimenti in manifeste ostendet idem prorsus obiectum ab utroque oculo cerni. Sine Oculi B, C, axe AB, AC, ponatur in puncto D baculus, hic Videbi turmisi quidem in F ab oculo C, Min E ab oculo , si itaque Obieetiam his positum uno tantum Oculo cerneretur, non posset nisi semel apparere. Hinc etiam oculo C clauso etianescit imago visa in F; Oculo B vero clauso evanescit altera visam n ut hinc alterutro oculo semel, utroque vero bis videatur idem obiectum
227쪽
Qtiomodo autem eueniat, ut utroque in oculo apparens objectum
unum tantum Videatur non vero geminum, Varia adferunt autores,
in quibus recensendis iam non occupabimur rem ipsam consideraturi, ubi apparebit proxime quidem ad veritatem accessisse Honoratum Fabri, quaedam vero aliter se habere.
Ante omnia observare debemus, visonem non consistere in sela perceptione radior una illabentium, ut eorundem diuersitatem tanxum cognoscamus, sed etiam, Ut sciamus unde perueniant radii, de ubi it oblecto uni visum extra corpus positum, adeoque locum eius Mitum deprehendamus. Atque hoc ita necessarium est, ut sine eo frustranea fere esset visio. Nam nisi accurate loeum dignoscerent animalia, ubi objectilio est, nec motum Xercere 1 sine summo periculo nec alia, necestaria tamen, praestare οὐ sent, nec euitare destructionem a rebus ObViam venientibus impendentem valerent. Quomodo enim effugerent praecipitia, quam ignem 3 alia, quomodo alimenta aliasque res necessarias inuenirent, vel rite applicarent Adeoque locus objecti certus visione debebat nosci, imo noscitur toto die, hanc enim ob causam rem Visam tam prompte manibus apprehendere, ad locum certum ire, aliaque perficere licet.
Locus obiecti determinatur respectu oculi a certa mensura intercedente inter oculum objectum visum ratione longitudinis , latitudinis trotunditatis. . songitudinem Hatitudinem intelligimus plani oculo oppositi dimensiones, quatenus objectum ratione longitudinis, vel supra, vel infra oculum , vel in nedio, d ratione latitudinis, vel a dextris, vel a sinistris, vel in medio positum est. Medium vero tam longitudinis quam latitudinis est illud punctum per quod transit aris opticus, seu ille radius, qui ab obiecto pergens per humoris crystallini de oculi centrum transit. Cumque hoc utriusque dimensionis medium spatii, quod ab oculo
videtur centrum constituat, quod immutabile est, reliquorum puncto in
228쪽
punctorum situs ab hoc in quamlibet loci differentiam aestimauir, Ἀθ&, hinc locorum, ubi puncta visibilia huius spatii existunt ceranuntur, diuersitas a mathematicis in linea per axim vel centrum
hoc trianseunte tantum consideratur.
Lociam, ubi quodlibet punctiun videtur, determina linea perpendicta laris altincto retinae affecto ducta, quod Honoratus Fa-hri Lib. II de Homine Prop. LXXII demonstreauit Atque haec linea ab eodem vocatur radius vis Urius, ut radius ab obiecto ad Oculum tendens visitis.
Si radius visorius per punctum Visum transeat, vero videtur Ioco, set tibi, ubi reuera est, sin miniis, tunc alieno loco cernitur. Prior vero conditio soli axi optico competit, qui perpendicularis est ad centriina oculi e retinae, minimeque frangitur, a reliquis vero punctis omnibus, radii omnes refracti ad retinam perueniunt, per irrefractum autem radium visorium, i. e. per li 16neam perpendicularem, quodlibet punetum videtur, et g non in eadem linea, 'inc non eodem loco, ubi est. Sit enim retina et ABC, humor crystallinus Aa re, Obiectum FEG, Xis opticus o C. unctum g videtur in eo loco ubi est, quia radius visorius coincidit cum axi punctum F vero, cultis radius refringitur in na, videtur per radium visorium I punctum G, cuius radius refringiti irin D H, videtur per radiurn visorium L, adeoque pulicsta FG non videntur in eo loco b1 sunt, sed paulo remotiori ab vixi, idem valet de omnibus reliquis punctis.
Cum autem a quolibet retinae puncto non nisi una linea per pendicularis duci queat. haec autem radium visorium hinc ipsum locum ubi punc una obiecti videtur constiti 13t, necessario, quae in retina ab axi seu centro eiusdem aequaliter distant, ea etiam
229쪽
WA OC Lo et I Gama' o. hi etiam extra oculum aequali ab axi co videbuntur, nam radii vitorii, utpote perpendiculares, Omnes percent naretinae transeunt. Sit hinc radius visorius I MAL, dico si punctum I aeque disreta l. puncto , ac H ab eodein puncto, aequali ab axi loco utrumque puncturn videri Arcus enhiam araequalis G arculis ex hypo thesi ergo angulus I o C aequalis est angulo H ergo hortuli verticales, o E Eo L est vero Lo aequalis Oct in comin fuis, ergo x etiam aequalis Ei
Distantia punctorum visorem ab oculo vim determinari non potest, sed omnia puncta simul visa in eodem plano perpendiculariteraX opponto Xistere putantur, unde, quaelibet res visae a pictoribus exacte in plano exhiberi possunt. Neque stilla es sim refert, quanam distantia latium hoc remotum eNe poliamus, si uno tantum cui res certiatur, modo quaelibet puncta isemper 'per eundem radium visorium adeoque d angulum , quem cum X lfacit perspiciantur. Si tamen uno oculo obiecta videanthis, in ea distantia planum positum putamus , ubi axis opticus terminatur a puncto viso, in hac distataria quoque videntur. Sint tria puncta ΜΕΝ, quia abi per eandem lineam radius ad ocul Ili fertur, qua ab p, eandem refractionem habebit, adeoque Fig. idein retinae puta 'dum id afficiet. per euiidem radium isorium nempe IK videbitur, ergo Sc eodem loco, cunes vero distantia pin1-cti visi determinaci nequeat perinde erit, siue in s liue in R ideatur; sic quoque N ob eandem rationem eodem iii loco idebitur ,r ubi G, nimirurn in , distantia ab oculo incerta, videntUr tumeni in eodem plano, adeoque vel in linea RED ubi terminatur nis opinticusanuncto E,vel in linea su vel ux, quod quidem perinde esset, cum quodlibet punctum suo definito loco videatur, quia tamen punctum a per axem septicum visum distinctius reliquis videliu ,
ideo ibi omnia posita putamus, ubi hila ab eo terminatur.
230쪽
Cum itaque distantia ab oculo unci orum visorum, quaecunque sit aequalis habeatur, mensura loci diuersi in plano oculo op posito erit linea, ab angulo eodem determinata , adeoque quae eodem angulo in eamum loci differentiam distant ab axi
eodem identur loco, siue magis siue minus remota sint ab oculo. bis a Ita aXe Sistente C. E puncta G, N, P, praecise in eodem loco vide. buntur , quia eodem angulo Eo ab axe inant, adeoque per eundem radium vis Orium HL Videntur. .
Iaee ita se habent si uno oculo visio fiat; quid vero ulterius praestent, in quo conveniant gemini oculi, renodandona restat. Id autem manifestum esse supponimus, quod duo puncta, si praecise meodem loco videantur, nimiampliu duo, sed num punctum appareas par ratio est duarum lInearum Vel figurarum per omnia sequa-l 9 lium. Sit enim linea AB, Malia hute aequalis CD, dico, si utra que praecise in eodena loco Vide auton gemina, sed una, aspare bit. Nam vidPatti punca um c in m punctum D in exacte iubi is l3 4 congruent lineae, ut una tantum appareat. Sic quoque triangula BAC dc D aequalia eodem loco visa num tantum exhibebunt, si enim A videatur in D, Bdu F, i Cin E angulus L angulo, linea lineae, hinc totum toto congruet sic unum cernitur.
Quodlibet puncti uius ab utroque oculo vero si loco cerniti3r,
in eodes loco cernitur, cum noninis uniis locus vertis esse queat, ver autem in logomer axem opticum tantum videtur bd die a L XV hinc id quod per axem opticum intra usque oculi videtur, em roc eodem oeorab utroque oculo conspicitum eri stillum alium autem radiuin visorium eodem in loco hoc punctum, qiiod ab uno ocul per axem cernitur, videri posse exinde patet L quod omnes reliqui rad a vitorii ab iis retinae punctis procedant, ad quae millus nisi re frus radius accedit, refractus autem, quales sunt Usiles&irrefractus qualis semper est visorius , nunq iam eandem vim ΤFit s. seu lineam seruare possunt, adeoque ad eundem locum non per mveniunt