장음표시 사용
51쪽
dum hujus cavitatis sese conspiciendas praebebant moleculae ex favo albicantes, quarum altera lenticulae magnitudinem, altera non multo minorem habebat. Hae cum accuratius Xaminarentur,
visae sunt nihil aliud, quam globulos pinguedinosos membranae illi adhaerentes fuisse Forte simile quid Vestalio videre accidit in examine ejus, quam describit, cavitatis
Festinamus nunc ad exponendos harum cavitatum, mulque illis interius obductae membranae , usus' in quibus edisserendis magnopere a se invicem dissident varii auctores a nobis consulti. Nobis liceat quod vero simillimum videtur, absque ullius sive veteris sive recentioris injuria , Xplicare. Neminem autem negat irum existimo; omnes consensuros spero, unius partis plures saepe deprehendi in corporis nostri oeconomia usus. Sic diaphragma septum inter thoracem ac ventrem infimum conmmit, separsustinet, respirationem juvat, motum contendorum abdominis, faecum urinae, foetus ex secundinarum exclusionem promovet, atque adiuvat sic alia simul pluribus utilitatibus inserviunt. Idem mihi videtur dicendum esse de nostris avitatibus. Atque ut ordinem, quo corpora nostra a parva mole ad ordinariam staturam succrescunt, intueor, in infantibus vel nullas vel minimas has cavitates deprehendo ut vero primum corpus secundum omnes dimensiones extendi incipit, successive sese expandunt ossium lami-Raei cauitates has vel producunt, vel ampliores reddunt. Vbiaiihil video tantopere absurdum in veterum sententia, quae causam, cur natura haec ossa variis locis excavavit, levitatem statuit quare
illi sententiae locum, si ita placet, insimum relinquamus.
Quod vero notura, dum has cavitates paravit, mucositatis cujuS-dam a sanguinea massa, versus capitis interiora adscendente ccaput intratura, praeviam separationem intenderit, id quiden ini
hi dissicillime persuadeo . etsi vel naaxime Visustentus a scribit
52쪽
contendit hanc membranam aquosis lentisque succis quibusdam excipiendis se excernendis aptam comparatam esse, quum innumeris instructa sit arteriolis, quae aquosas, crassas ct excrementitias adscen a*dentis ad caput sanguinis partes intercipiunt. Nam quum ex hypothesi ipsius huius cetera laudatissimi, ob incomparabilem industriam,
viri omnia ad cavitates has perducta vasa arteriosa ad carotidem externam pertineant, quae cerebrum nullibi, etsi duram matrem, subit non video certe, quo jure in principio illius capitis, ex quo haec citamus, scribere potuerit: Cum provida voluerit natura, ut
spiritus animalis, quo defaecatissimus a tenui simus esset, pur sim e sanguine eliceretur, haec vel ad glandulosa corpora ct aquosos ductus, vel aquosa ad emissaria, quibus capitis exteriora instruxit aquosiores
nec non crassioris ascendentis ad cerebrum sanguinis partes amandat. Quasi vero sanguis in hac membrana pituitaria prius depuratus ad cerebrum demum adscenderet nec per venas jugulares idem ad cor xediens communi massae ungeretur aut quasi facillimum ad si-dem pronissimum esset in solos carotidis externae vana s ex noeodemque trunco carotidum, qui ab arcu arteriae e corde exeuntis utrinque dimittuntur, in tam brevi pacto omnes vel plerasque aquosiores crassiores partes ita colligi poste, ut unice hos subeant, nec quicquam ad cerebri penetralia perveniat.
Quum non facile admittendam putem illam Vieussenii senten-
tiam, ut ipse eam proponit propterea non negavero tamen aliquam sanguinis a partibus suis humidis continuam liberationem in his avitatibus fieri, per modum perspirationis insensibilis, ut Ce- Ieb. D. D. Boerbaave a agnoscit. Is ver usus magis per consequens corpori emergit habetque illa continua irrigatio hujus membranae causas altiores. Nimirum nervi olfactori , ut supra indicavimus, latissime se per omnem tunicae pituitariae ambitum diffundunt nullibi autem in toto corpore tam molles fibrillae adeo nudae acent, sicque aeris continuo admittendi iasuriis expositi sunt, quam hoc ipso loco. Ne iliaque promte Xsiccarentur, me a re natura voluit ili tum glandularuni alicubi manifestarum apparatu,
53쪽
ratu, tum arteriolarum copia, Varum Xtremitates humidum quoddam blandum continuo Xsudant, quod praeter Um, quem modo diximus illum etiam usum corpori praestit, ut aeri permixta effluvia odorifera sulphureo, salina, ab hac humiditate qua- dantentis irretit a xsoluta, membranae hujus nerveas fibrillas assicere, laque odoratum in nobis perficere possinti
Di ha humiditas, ut scopo satisfaceret fluida aquosa levi a. men viscositate imbuta esse debuit. Quoniam vero aer continuo admisIus partem fluidiorem subtilioremque abripit, successive illa 1pissescere, stagnationeque corrumpi vel in tophum mutari deberet, nisi adessent foramina , per quae sensim efflueret quorum eam esse collocationem Habricam, ut in quocunque demum situ corporis, sive caput servemus erectum, sive antrorsum, sive retrorsum, sive in alterutrum latus inclinemus, e aliqua semper earum cavearum ad humectanda nares, Dipsas avitates expurgandas, effluere humorem Oecesse sit, non selum autopsia docet, verum etiam doctissimis viris Boerhasive a & Morgagno si incubcatum legimUS.
Atque haec sunt quae de usu harum cavitatum cum maxima probabilitate dici potuisse visa sint. Quod alii addunt de meliori vocis resonantia, legatur apud Cl. Herherenum c qui rem exemplo instrumentorum sonorum, in quibus avitatibus ad meliorem clam
ad orem opus est, declarat. Addantur ipsi Caspar H mannus noster quem idem allegat, o Riolanus. g. a XXV.
Expositis nunc quae ad physiologicam nostrarum cavitatum considerationem pertinere visa sunt, paucis stibnectemus aliqua ad la iam quocunque modo constitutionem earum naturalem spectantia. Ρrimo a Institui medic p . 98. e Libo tracst. IV. cap. 16. in Adversi Analom, M. Di Is Il. tracta . . 27. d instit med lib. II cap. 6 I,
54쪽
Prinio autem ad 1 11os vocant catarritatiun affectuum species coryZain gravedo, quae non minimum molestiae mortalibus subinde afferunt. In his congestionem Vecubiti in sanguinis ad interiorem narium, adeoque cavitatum nostrarum, tunicam fieri, quae hominem quasi temulenta gravitate, dolore tendente, saepe pungente, adfligit, donec salutariter pruritus crebraeque sernutationes, OXque subsequens materiae mucido serosae effluxus succedunt, res est compertissima. Quo vero acrior est tenuior cretio, e plures molestia creat; neque raro erosiones adfert Nostrum non est hoc loco amplissime adfectuum horum historiam omnem evolvere, hoc alitum dicimus congestionem solito auctiorem, cum effluxu copiosiori saepe ex culpa rerum non naturalium varie conspiranti iam huc invitaria, eundemque e luxure subitale
mutatione causarum cohiberi d supprimi; unde non solum jam excreta Min cavitatibus haerens humiditas detinetur, verum etiam illa, quae per poros emuxura erat, ibi subsistit, sicque olorem tensivum, pressionis molestum sensum, vertiginem aliaque incom
Rem mei Io declarabimus quod nobiscum Exceli. D. D. Schi luea e , cum de his avitatibus in Publico theatro distereret, communicavit. Juvenis generosissimus habitus sanguineo, cholerici, militaris centurionis ossicio defungens, quum hiberno tempore ad- inodum mane iussus esset cam suis militibus prodire, ante quam in eXiret, calido potu optime corpus calefecit, idque in conclavi bene calente. Stata hora, corpore de reliquo probe tecto, aeri libero, sed admodum frigido de humido se committit, ibique per horas complures moratur. Ex eo tempore doloribus gravedinosis seu catarrhalibus, indies augescentibus, cum graVioribus symptomatibus sese ungentibus , corripitum, quibus frustra fuerunt varia medicamenta oppossita, ut tandem ad Carolina thermas relegandus medico suo, magni nominis viro, videretur. In itinere hoc Halam Magdeburgicam attingebat, salutatoque Illustri Dona. D. Pri . Host anno, sua incommoda exponebat. Daudita morbi origine bono esse animo iubebat centurionem, seque
55쪽
ipsi medicinam facile facturiun ostendebat. Postero mane ad calidam secum bibendam invitabat, utque vaporem calidum naribus attraheret, hortabatur. Hoc probe facto , multaque jam calida hausta, offerebat pulverem sternutatorium, ex melioribu Vegetabilibus compositum, efficacisiimum, quo sumto mox subsequebatur una vel altera sternutatio , quae muci tenacis mi insignem copiam, non sine praesentissimo centurionis levamine, expellebat, totiusque mali radices ita succidebat, ut aegrotus, beneficio purioris aeris, quo se adultum jam ver commendabat, remediorum diaeteticorum auxilio, sibi omnino brevi redditus , non opus Iaaberet thermas adire.
In exposito casu subita causarum diaeteticarum mutatio & ad contraria lapsus palam elucent. Nam Os quietem noctis poros Ordinario est patulos certum est: accedit in calefacto conclavi commoratio, Maestualiter calidorum, tum M alefacientium usus. Sic omnia in vir juvene, optime valente, conspirabant ad omnium transpirationis locorum relaxationem. Verum etiam ad invitandum i majorem ad singula excretoria affJUXum, humoribus quippe naturaliter illo tempore eo ruentibus, hic vero etiam essicaciter ad fortius circulandum compulsis. In tam bono successu rerum subito allapsus aer humidus de frigidus reliquis quidem corporis partibus,
utpote probe tectis, minus nocumenti attulit illas autem vehementius laesit, quas immediate tetigit, nimirum mucosam nariu a1
tunicam, quam ad asperam arteriam immisius aer omnino debuit hoc suo transitu afficere. Quemadmodum vero videmus in aliis partibus corporis visu expositis, quam cito aer, calentibus bene transpirantibus illis admissus, claudat poros, o quam cito se attollant quaedam quasi tubercula, asperitatem quandam cuti afferentia, quod vernaculo sermone dicimus eine Gansebaut, nihilque
aliud est quam in ipso exitu suo suppressae praeclusae humiditaetis in portalis coacervatio sic idem tunicae huius illis partibus, quibus maxime frigus humidum sentiebat, accidisse, non iniuste aut temere colligimus. tium uero mucosi illi ductus praesertim in illa membranae huius parte, quae ossicula turbinata investit, non a tam
56쪽
tain si1it breve dc exigui, quam in cute nostra sed multo longio res, ut si sibius a ex ove demonstrat , promte intelligitur stagnantis hic humiditatis, nondum quippe sublato penitus affluxu,
maiorem, quam in cute fieri solet, coacerVationem, e coacervatione autem ipsius tunicae quandam intumescentiam cin crastitie sua auginent uin, consequi debuisse. Iam quum magis reconditarum, de quibus nobis hic sermo est, caritatum forami1ra Omnia,
si sphenoideas excipias vel in ipsa turbinati ossis superioris alterutra facie hient, vel ad radices eius, ut maxillarium, exeant illaque per se in vivis corporibus, humiditate raturali adhuc praedibtis, exigua sint . satis angustae facile intelligitur quam levis intumescenti ad obstruenda cilla foramina sussiciat. Sive igitur intimi hi cavliatum recessus frigoris emcaciam ips1 at 3
decienserunt, sive illam, utpote foraminibus aditum aeri praebentibus cito occlusi , non perceperunt magnam laedi tamen illos oportuit, dum contentus iam in cavitatibus liquor, effluxu proli, blius suo, subit stit, lentorem lacrimoniam acquisivit , ille I tem in ips1 poris conclusus constrictus graveditiosoruin sympto. matum origo factus fuit.
Nec vero tam facile esse constrictos hujus tunicae meatus reserare, quam temere constringi solent , aut tam promte in fluiditatis statum reduci humores posse, quam ab illo dejiciuntur; docet quotidiana Xperientia omnes , qui corygam inveteratam vel ipsi sanandam suscipiunt, vel practicorum obse rvationes consulunt. Quo minus mirari oportet commemoratum a nobis aegrotum tam longo tempore cum suis incommodis conflictatum fuisse, donec infasi calidi vapore admisso , eodemque tempore per suffcienter potas aquas concitato sanguine, Xterne quidem laxanteis emolliente, interius propellente effectu, vix expedirentur, sternutatOxiique pulveris beneficio essicacia fortiter eliminaretur intus conclusum vitium..
57쪽
Mucum his avitatibus inclusum, si diutius detineatur, vel
corrumpi sic tunicam quoque acrimonia sua corrumpere, vel in tophaceam duram substantiam, ut lapidem mentiatur, abire , ad intelligendum satis pronum est. Prius si accidat graves gaenas&vix medicinam admittentes oriri opus est, quoniam non nisi perenuationis universalis vias succurrere licet cujus tamen sicacia debilior, cruam pro tanto malo inirpando requiri videtur, apparet, praesertim quando caries accessit Menuissimis ossiculis insedit. Augent malum totius massae sanguineae vitia a venereo
contagio suscepta, aut a diathes scorbutica pendentia. Osterius et fieri posse apparet ex historia lapide concreti quod nobilis matrona ad lacum Bodamicum ejecit, duri, asperi , admodum foetidi. Hunc lapidem in cavitatum harum aliqua Concrevisse ο τανυ Casp. fmannum noster, in sua ad Fabricium Hildanum epistola a conjiciebat hic vero magnitudine concreti erituumque angustia, ceterisque circumstantiis probe comparatis potius judicabat istud extra cavitates in illo interstitio , quod est inter utrumque os spongiosum fuisse generatum per illud decennium, quo matrona continuis cephalalgiis vexata fuit, detentum. Saltem illad puto clarum esse aeque in cavitatibus nostris, quam alia narium parte, talia oriri subs1stere posse vitra
Sed quum omnia, quae huc pertinere videntur, excutere per tempus Don liceat, progredimur ad alia, quae in his avitatibus observata sunt Polypos, qui nares obstruunt, radices suas in maxillaribus avitatibus subinde habere, a Mangelo b , Rurachio c), Palfyn d b, aliisque annotatum est. Hos maxime rebessest exstirpatu dissiciles esse cum per se patet cuivis cogitanti quae sit loci huius conditio, chirurgiae, ad radices mali exstirpandi necessariae haud idonear tum observationibus laudatorum virorum confirmatum est
58쪽
Uermes etiam in his cavitatibus aliquando delitescere multorum testimoniis certiores redditi sunms. Meminit Fabric Hildanus e pueri, qui diuturno capiti dolore vexatus, ut numquam sive die sive nocte remitteret, tandem feliciter liberatus fuit, os quam sternutatione exorta foetidissimam purulentam materiam, deinceps vermem hirsutum Xcrevit, cuius longitudo medii digiti me a adium articulum, crassities calamum scriptorium mediocrem aequabat. In capitibus ovium, eorumque cavitatibus frontalibus, vermes crasses ireves, instar supremi articuli digiti puerilis, invenit Phil. Verboe . a idemque testatur boves in Flandria eodem
malo corripi, unde caput continuo torquetur, totique in gyrum sese vertunt. Huic malo unicum esse remedium si cito aperiatur cavitast vermis eximatur. His Xpositis addit: Quis scit homines nunquam laborare vertigine aut convulsione ex vermibus in hac illave
ossium cavitate detentis Z Merito his Verheyeni verbis subiicimus . D. Morgagni b epicrisin eamsuspicionem satis confirmat historia admirandae curationis in agricola quodam, ab Nobilis no medico Caesare Magato institutae, quam quia idem, qui nobis narravit, inrol. 9 hoc tanto vinaculo digni simus Antonius Vallisne rius in altero, quem ea, qua solet, observationum copia solerter ac diligenter in struit, de extraordinariis humani corporis vermibus tractatu per se ipse est
editurus, idcii co hic satis fuerit indicasse. f. XLII.
Vermium in naribus nidulantium, gravissimos morbos excitantium, plura proflant apud auctores fide dignos exerripia. Tui pius c observavit unum, cuius sigura admodum similis est illi, quem Hildanus depingi curavit, lovgitudo autem maior fuit, quippe medium digitum aequavit. Ferneliusta in quodam milite duos eiusdem magnitudinis inventos esse prodit. Maior his fuit quem Beniventus e vidit ex amici sui naribus prorepere, postquam cephalalgia gravissima ad mortis usque pericultim per octo dies ve-Xatius fuerat palma longiorem fuisse testitur. g. XLIII.
59쪽
34 Multi hic disputari pose video virum hi vermes revera inharum cavitatum aliqua generati fuerint, an potius extra hominem generati, non sentientibus illis, sorte somni tempore, subintrarint. Dudonaeus ad Beniventi modo laudatain his riam ita coivinentatur, ut videas nullum ipsi sedisse dubium in cerebro fuiste natum illum vermem Citat pro se Avicennam Hollertiam, quorum hic adeo sibi persinsit cuidain Italo ex frequenti odoratu basilicae herbae, quam ocimum Vocamus, natum fuisse in cerebro scorpium, qui longorum malorum, tandemque mortis, causa eXstiterit. Hollerti sententiam repetit Paraeus, adstruere quodam argumento nititur. Vereor autem magnopere ut multi hodie supersint, qui sibi persuaderi haec patiantur mihi saltem vero videtur simillimum, quicquid hic unquam vermium, sive in homine, sive aliorum animaliun capitibus, repertuin fuit, id omne Xtra corpus eorum genitum fuisse se narium foramina irrepsisse Utinani remedia certavi facilia, quibus tam ingrati, perniciosi hospites exturbari queant, prostarent. Certe quotquot prostant empla hominum ab iis liberatorum , talia sunt ut manifestum sit eos potius naturae beneficio, quam artis ullo subsidio fuisse restiti VOS.
Si fas est ire satis obscura dicere quod sentio primo quidein
in tali casu tentandum esset, quid emcere possint pulvere sternutatorii. Iniectiones vel oleosorum, vel de coeti nicotianae per siphonem incurvo tubo instructum, ut versus foramen illius cavernulae, in qua delitescere ingratum hospitem ex dolorum fixa sede coniicimus, dirigi possit, non parum auxilii pollicentur. His nitihil proficientibus, ex Celsi nostri consilio , mallem anceps remet dium experiri quam hominem sine ullo auxilio relinquere. Spem itaque omnem reponerem in perforationem cranii, si in cavitat bus frontalibus mali sedem cognoscerem; si vero in maxillari aliqua esse deprehenderem, molaris dentis evulsione, ut naedicinam liceret immediate applicare loco patienti, vel bestiolae exitum patefacere
60쪽
48 RE IN INGERtefacere. Quid vero incommodi secum asserat utrumque remedium ex illis, quae modo dicentur, clarum fiet. Quo autem pacto chirurgia succurrere possit avitatibus ethinoideis atque ulienoideis, id fateor me omnino non perspicere. β. XLV. Ρrogredimur nunc ad laesionem continui, quae cavitatibus his potest accidere: ubi maxime sermonem nobis esse debere de fron talibus & maxillaribus, ex eo intelligitur, quod hae proxime vulneribus excipiendis expositae sunt. Prius autem de iis dicam, quae ossis frontis cavitatibus accidunt. Saepe fieri, ut illae sive lapsu,s1ve instrumentis variis pungentibus vel secantibus aperiantur , vel erosione os de cutim superpositam depascente recludantur, multis testimoniis constar Magnus Mesalius a sequentem in modum de iis commentatur quibus gallico moibo anterior frontis olos squama eroditur, ut vulnere pcrfringitur, tanto impetu me piratione aerem ex cavitate illa propelli cemimus, ut is etiam candelae lumen promtis eis isset Verbe enus Palf mc sistunt nobis pharmacopo eum Lovaniensem, cui ante complures annos a vulnere gravi frontales sinus fuerunt reclusi. In hoc emci non potuit, ut coiret vulnus supra cavitatem, quare foramen is mediocris capax perpetuo remanet, urundat emplastro valido claudendum, nisisses.socationis periculum subire velit Sentit enim sibi respirationem dissicillimam reddi non obturato hoc foramine.
Ex adductis patet non blum quodnam talis vulneris fgnum sit, Verum etiam quam spem medicus facere sic vulnerato possit Excitabo chirurgum nobilissimum, quem saepius laudavi, Fabricium Hildanum, d ut pro me periculum eorum edisserat misera, ii quit, ad bas cavitates penetrantia, scidim sanantur, plerumque in stulas ct ulcera cacoethica transeunt colligitur enim in iis materia, nis diligenio expertus fuerit chirurgus, quae, si putredinem con