Disputationum anatomicarum selectarum : ad chylificationem

61쪽

traxerit, ossa se cartilagines corrampit. Vulnera harum cavitatum cum oculis tantam habent a finitatem, ut siter iam purulentam, qua ex vi inere ad cavitates has defluit, ibidemque pi/trescit acrisnoniam acquirit, ad coniunctivam membran D decubuife ct oculum seu orbi ta extri fisse viderim. Huic non male concinit me heren , Qui absolute negare videtur tali vulneri spem consolidationis. Apertura, inquit, sanari non solet, neque callo obduwi, sicut pa sim fit in aliis ossum laesonibus quod iudico imputandum aeri, latera aperturae Uiter tangenti. An vero fatis iuste haec pronunciaverit, dubium mihi magnopere videtur praesertim consideranti quod in ovibus e terebrati sinus rursus coeant: sine dubio etiam in bobus, in quibus operationem hanc saepe peragi testatur, consolidari soleant: quoniam vix concipi potest, quo pacto animalia vincere aut effugere possent illas in respirando difficultates, quas homini sic constituto accidere supra indicavimus, quum nemo sit qui illorum sollicitam deligationem dc foraminis obturationem quotidie admini

stret.

Medicum, chirurgum, quibus se ita vulnerati committunt, sollicites indefesso studio curam eorum gerere debere, per se iam 37 patet sed monere eos ne absque necessitate periculum vulneris extollant, ad cerebri membranas penetrasse clament, ob peritos Opus non est. Enimvero rudes imperitos balneatores quosdam ignorantiam suam ita prodere, idque olim iri hac urbe accidisse, notabili exemplo a C p. Host anno probatam legimus.

g. XLVIII.

Transeo ad cavitatem maxillae superioris, in qua solutionem continui aliquando medicus facere cogitur alia uando ipsa materia corrupta erodens facit. Quo casu medicus & chirurgus id consilium capere debeant, pulcre succincte, pro more suo, edocet Exc. D. D. Heserus, ab huiusque curandi rationis auctorem

Anglurn Drahe laudat Hs scilicet observavi saepe in alterutro

sinua chirurg. Part. II cap. 63.

62쪽

sinu latitare proventum putridi corrupti choris, qui emuere, nisi capite in sanum latus inclinato, nequit. Quum vero medicamentis per eandem iam, quae aliquem corrUptae materiae XL tum concedit, aditus nititus pateat, luce anatomes recte usus, coimsilium cepit de sinu hoc in fundo suo perforando, ut sentina haec exhauriri posset. Id vero effecit dentem molarem secundum e trahendo alveolum acuti instrumenti ope pertundendo. Hac ratione foetentem chorem expurgavit, dc ope siphonis commodi medicinas, detergendo mi indificandoque ulceri commodas, inbecitag. XLIX

Nec raro accidit ut non opus sit pertundere os mayillae, quum ipsa materia acris exitum sibi quaesivisse deprehendatur. In huius rei confirmationem addam elegant em Observationem, quam nobiscum benevole conlinunicavit saepe laudatus . . Trem. Vir quidam XL annorum dolore dentium, quem tumor genarum si ibsequebatur, a multis retro annis veXabatur Circa dentem molarem tertium, qui totus cariosus erat, hiabat, ad basin eius, o 3 3ramen, quod stulum ad transversi digiti altitudinem facile admittebat. Aliquando post solitum dolorem tumor taurior quam antea pertinacior sequebatur quam ob rem chirurgus quidam ad opem Ocatus emplastrum emolliens imposuit, quo factum est ut tumor in suppurationem abiret, materiam purulentam, Oetentem, salsedineque vellicante imbutam, per dictiim foramen profunderet Chirurgus dentem evelli suadet quo facto confertim pus murit. Quum iam locum exploraret, prompteque stilum,

immo calamum scriptorium, ad duorum transversorum digitorum altitudinem subire videret etiam animadverteret liquores pro mundificatione iniectos, antrors in inclinato capite, per nares eritum iuvenire neoue naturalem hanc esse cavitatem antea audivisset haud mediocrem aegroto terroremG metum de fistulae consummatissimae praesentia incussit. Cessit interea tumor circa ossis iugalis eminentiam antea maXimus, post repetitas inie stiones, nihiIamplius exstillabat quod corruptionis signa Osterret. Hoc rei uni statu commode accidit, ut laudatus vir ad explorandam hanc, quam aeger dc chirurgus credebant, desperatam fistulam vocaretur, qUi,

63쪽

natura eius loci perpense, declarabat nihil hic esse magnopere amplius extimescendum, sed nec coalitum foraminis per medicamenta impetrari posse rem naturae permittendam esse. Ne vero inter masticandum aliquid intruderetur, quod mora inibi corruptuna novam putredinem inducere possit, aut aer libere subiens noceret; suas hiatum illum cera, coralliis admixtis ad duriorem consistentiam redacta, occludere quod consilium sequutus vir omissis nunc incommodi expers degit.

Non immerito hic mentionem facimus alius chirurg1cae operationis, quam nonnulli ad similam lacrymalem curandam instituere suadent. Illo scilicet casu, quo canalem nasalem obturatum esse cognoscimus, aut quando, praeter canalis obstructionem, etiam sacci lacr) malis corruptionem deprehendimus, tuadet Palfyn a),priaemissis aliis, quae huc proprie non pertinent, O unguis per inrare, ut materia, quae indecore e oculo depluere consueverat,

viam sibi ad nares quaerat. Quanta fiducia ad hanc curationem pervenire medicus possit, vel ex eo cognoscitur, quod ipse, qui eam docuit, non diffitetur sic palliari vel permutari morbum. roque felicem eventum hanc curandi rationem subsequi Rationes, cur medicus trepidare ad illam chirurgiam suadendam debeat, consideratio illius capitis, ex quo supra cavernularum ethmoidea-1um descriptionem dedimus, has suppeditat Perforato osse un-

stris in alterutram earum pervenitur, quas silpra nonam, decimam computavimus. Harum illa, quae inferiorem locum obtinet, foramen, quo insinuum frontalium canalem hiat, non habet in fundo ibo, sed ita in medio, ut saccus quidam lineae pro-1unditatem habens vel superans, ad inseriora protendatur. Stigitur in subiecto cavitatem inan pari modo conformatam habenteos hoc perforetur, 'quaesita derivatio purulentae materiae Optime succedat, semper tamen haerebit 41 sacculo praedicto subsistet quin aeque facile, praesertim capite leviter inclinato , per foramen arte ad uia ad Oculum regurgitabit, quam reclinato capite ad nares per illud naturale defluet. Sed Gipsa stagnatio in

illo sacculo annon erosionem tunicae, hacque faeta cariem inine- curria Operat Chirurg. P. I. cap xxvii. G a

64쪽

tur, cogitandum relinquo. Quin ipsa perforatio ossis, S , quod necestarium est, membranae cavitatem investientis, quum satis magna esse debeat ad scopum obtinendum, dissicultatem hanc obiicit, quod membranae cavitatum ossi satis laxe inhaereant, facileque possnt a lateribus ostis avelli, ut sic fiat, quod tantopere extimescendum est, immediatus purulentae materiae ad os decubitus & caries non tardo pede subsequaturi

Atque hae sunt, quae pro invituti nosiri ratione, temporis copia, dicere de argumento nostro licuit. Superest ut imbecillitatis veniam ab aequo lectore, qua decet modestia, magitemus: eosque rei medicae sive antistites sive synamistas, quibus eadaverum 4O abundantior ad dissecandum copia quotidie suppetit, ad idem argumentuni suis etiam observationibus silustrandus omni ossicio,

invitemus.

Supra in miliarium cavitatum descriptione omisimu aliquid satis curiosum visum, quod verbis clare exprimi posse dissidebamus

Faciam tamen periculum, , quain bene potero, Xponere cona bor. Inter extremum summumque angulum huius cavitatiS, cantia oculi interno subiacentem eiusque exitum . o. descriptum, aliqua exstantia, seu iugum quoddam deprehenditur, quod est ipsa canalis natalis flea theca Huius iugi sumino, ad unius d dimidiae lineae longitudinem, annexa est membrana turbinato incessit ad exitum cavitatis inflexa circumducta, ut quasi vestibulum alimiod cavitatis halus constituat. Id vero utrum perpetuum certoque usui a natura destinatum sit, an huic subiecto peculiariter assuerit, rerum anatomicarum studiosis ad inquirendum commendamus, ipsique, favente occasione ad em men ulterius reVocabitarus.

65쪽

DISPUTATIO

LACRIMIS

Vitebergae es habita mine secundum editionem Norimbergensem a.-I383 denuo inpressis

67쪽

acryma quasi acryma dicitur Livio Andronico , voe de Graeca ducta, haud scio quam recte Alii derivant a Jaceratione, ut sit quasi lacerim lacrima estque de genere ταὶ διτ ο γουμ ενων Δακρυον autem Grammatico in senatus esse vult, - του συν δριαε ρει Vel, ut haborino placet, παρὰ τὸ δάκνειν, τι δακνομενης της inrat ἐξ ερα rii, quod cum mortu, c quasi planetione quadam animi, id est dolore manet etsi profluere etiam gaudio solet. II. Ρlato in Timaeo , cuius altera est inscriptio περὶ Φυσεως lacrimam ita finit, quod sit νεου φλεγματος ξυνιπταριένε ορρος. Empedocli statuitur esse πιμοι τημ οπινον , καὶ περὶ το λεα τυνε-σ θα Οαχ μενον, authore libri, qui inscribitur de historia philoia' sophica, Galeno asscribitur. Plutarchus reformidans nomen τη εω quo neque Theophrastim sibi temperasse accipimus, in

igitur omnibus convenit, quod lacrima sit ορρωδς 1 δατα ορς LIII. Nos, ne in patriis cineres videamur ingere velle, priscamillam veterum diligentiam, quae se temporum aequitate sustentat, notandam aliis relinquimus, itaque lacrimam describimus in prae

68쪽

Lacrima est χωρ qui ima cum sanguine ad cerebrum diditur:

cumque ob naturae suae tenuitatem non sit nutriendo , ab οικειατρο δε cerebri, velut a lacte serum, secretus, perque rariorem eius substantiam quasi colatus, in tertium ventriculum confluit: mox assiduo sursum exaestuantium expirationum turbine ac vi subinde adauctus, in pelvim indidem corrivatur tandem vel a perturbatiore corde , vel alia quacunque de caussa incitatus, per elices prorsum pertinentes carne corpori maiori angulo incubanti, adigitur, hincque per peculiaria spiramenta, quorum lingula singulis palpebrarum crepidinibus, prope internos oculoriam hirquos, adciliorum fines incisa sunt, foras scaturiendo bidoris more guttatim profunditur, musculis faciei partiumque finitimarum sese vibrantibus, alias cum alias sine eiulatu, uspiriis, gemitibus, atque intercisa acceu subsingultiente, aut κλο υtccc.ὶδει respiratione, anima, dum ultro citroque ducitur, subinde offensante, voceque

Humor ipse Platoni Aristoteli Theophrasto aut sudor quidam

est, aut sudori germanus, ut Gotio una siquidem est eademque φυσις, λη .cita τροπος γῆν ρσεως omnium, loci duntaxat emisiaculorumque, excernendi ratione, tum etiam cultu sive

elaboratione inter se distincta.

Nam dum chyli cremor in epat tanquam foco suo fervet, 'cin benignitatem alimenti beneficio caloris, ingenitaque visceris

proprietate mcoquitur , περι ωματα quaedam residua manent quorum unum flori in vino, alterum feci respondet utrumque a sanguine, puro corporis alimento, vi concoctricis secernitur atque secedit, alterum quidem levius, magisque aereum, in folliculum reductae jecinoris regioni subnexum alterum gravius magisque terrenum in lienem abstruditur, conceptaculum eliciendis sanguinis fecibus dei linatum. Tertium confusum sanguini una circumfertur, ut fibrarum copia crassum illum ac lentum diluat, perque gracillimas venas tanquam vehiculum commodius deducat in

69쪽

iti extrema corporis, ne ullius partis genius usefructu eius defra

VI. Simulac vero postremum hoc munere vellendi sun perfuncturn fuerit, partim per aspiracula, quibus cutim natura passi pertudit, atras vaporis specie nullo sensu evolat, calore prius fusum extenuatumque, alias sudoribus Xhauritur partim per peculiares ilicis intestinos palpebrarum meatus di1fluens, argumentum lacrimis praebet partim denique ad renes defertur, percolatum inde a sanguine ac sequestratum vesicae apsellitur, ut mictu foras profundi tandem queat, v ΙΙ. Ex quo jam hoc consequitur, lacrimarum proventum non ab oculis esse, sed eo aliunde tanquam ad conferentia emissaria abjici incrementa quae in oculis, d ab his de non confecto neque absumto alimento confiunt, praeparca sunt disparisque substantiae. Vnum quidem crassius in nares confluit quod si oculi vitio congestum fuerit, angulis impactum foris obhaerescit, ac ciliis sese lentore suo implicat, Di, επὶου τρο - περιττωμα, neque iam lacrima est, quam λ- , quamvis Suidas aliter finiat, quasi si δ ρυον τωπω γος Alterum liquidius est imaqupsius, cuius madore cornea sive pellucens tunica subinde tersa pure nitet, ct pomoeri Oculi irrigatur προ ευχινησών, prorsus eius, seu λιπαροτητος, seu γλισγροτητος more, quam Galenus inter duas illas prodi tione reponat, quibus periostium a superciliorum labris ad tarsum usque abductum, per internam palpebram, intra orbitam oculi er-1us iridem sese replicat atque reflectiti VIII

Super statebra lacrimarum divortia sunt apud authores atque di sidia. Quidam contifieri eas asserunt in medullaceo corpore cere bri, sinuosis passio involuto maeandris atque implexibus : Alii in ipsis cavitatibus silae ventriculis: Quidam in oculorum meatibus: Nonnulli DF venis, iam iis quae extra calvam fiant, Philistione pro morei DOxiensitim kPTu appellantur. quam: Uae ivtra ean- Tom. IV. H dem

70쪽

dem reconduntur ad oculosin horum musculos tunieasque perti nentes, ut alimentum iis impertiant. IX.

Cassii Iatro Aphistae, quisquis sane ille fuerit, non fuisse autetia clasIis in er Methodicos immae testantur eius problemata, licet ad plebis vulgique judicium, cognomen ipsi factum sit eius igitur

commentatio de lacrimarum fonte plane miritica est. Nam 27. probi ubi oculorum percenset humores, ita insit τουτο κ ατάλλον, οτι ο αλμος υγρὰ Greg ει, τοτε δcιτωδ *' υ

Huic quidem delibantur lacrimae ab humore aqueo, quem ab albuminis diverberati optimeque confracti similitudine, γρονωοειδὲς appellarunt quorsum Iludere voluisse etiam τυπιλο γου Tας το χρο ιυον existimare quis possis, ideo sic dictuin, oes την κοθην πολιν συμμυω, quod pupillanta comprimendo la

Verum cum necesse sit, maiore albugine humoris parte imminuta exhaustave aciem cernendi non solum praestringi, sed omnino etiam deperdi, nisi de probo corporis alimento inmurata fuerit, fidem illius rei penes authores relinquemuS. iXII. Atqui haec de fonte lacrimarum universa videntur nobis asstrui paullo audacius Malitimus igitur tertiam cerebri cavitatem materiae lacrimarum destinare, quae non tam venter est, quam deiectus quidam inter duos priores ventriculos relictus, superflante fornice sive testudine, in cuius anteriorem humilioremque ductum, recte habente se natura, humida purgamenta cerebri, tanquam in sentinam eXOnerata, confluunt, indeque in pelvina, glandem, in

sella ossis cunei et subditam, instillanturi XIII.

E sella latrinque aliquot aperiuntur itinera, duo quidem retroclevi atque declivia in palatum, totidem prors im ad Culos,mempe per foramen trajectui secundae conjugationis nervorum cerebri incidi