De soteriologiae christianae primis fontibus

21쪽

CAPUT I.

Ut 0nnexi 0nem Novum inter et Vetus Testamentum 110Stra in materia vigentem in lucem p0namus, et Simul generalis muneris 80teri0l0gici, qu0d Christi beundum assumpsit, intellecti0nem praeparemus, scientificas c0ncluSi0nes quae circa vulgatas apud Iudae0 a pr0phetis et p0St pS0S temp0re ne0- testamentari sententias, e recenti0ribus e0ntr0 versiis uere videntur, brevissim e0mpendi e0ntrahemus.

1. - De prophetiea stura et Ebed-Jahre. a Deuter0-Isuiu deseripla. In illa serm0num et cantuum e0llecti0ne, quae alteram libri I Salae partem e0nstituit, cap. XL Sq. et Deuter0- Isaiae adscribi 80 lita est l), quaeque instantem p0puli Israelis ex captivitate

l) Iri. ΓΗM, Das Dueli est stimui ominentur zum Alici Teδω-ment', P. 1 Sq. Gottingen, 902. - Utrum praeter Deutero-ISaiam agnoscendus it Trito-Isaias nostrae inquisitioni eo vel magis impertinens est, quod illi cantus et descriptiones, quae ΚOSTERS Deutero eri Trito-Jerapa, Theologis si I dichrist, XIII l8963, p. oTPSq. et B. STADE. Libliselle Theologiselle de Allo Testamenis, I, p. 55PSq. Tilbingen, l905, speciales circa ebed-Jahueli initie ali 0 ne non contineant.

22쪽

liberali 0nem et cultus restituti0nem, juxta benignam Dei misericordiam per Cyrum pr0 uranda nuntiat, speciali 0d0 Hebratur ligura servi Iuhre rn cujus interpretati e0nlr0 versiam magnam inter exegeta Su Sellavit i . Quae, quum ei rea investigandam 80teri0l0giae christianae riginem primari eversetur, brevissimam illius, quam S0lam p0SSibilem reputamus, interpretati0nis exp0sili 0nem et justi fleati0nem breviter c0nficere

Mediis in praedicti0nibus, p0puli assii et restaurati0nem praedicentibus, quaedam ceurrunt p0emala ab h0diern Su0 0ntextu bene distineta exhibρnt enim servum ahuel sub figura perS0nae Singulari S, quae per Suam activitatem d0etrinalem et imprimis per expiat0rium m0rti suae val0rem, universalem in 00e0nomia religio Sa 0cum s01 litur. Inter haec p0emata numerare

Pluribus exegelis visum est die a p0emata, hunc quem timtenent 0 cum primitu n0n occupaSSe, Sed vel separatim e0nstitisse et p0stea in Deuter0- Isaia inserta esse, Vel Saltem e0ntextui, ipsis magis aptat0 00lligata fuisse. Reeentissime A. C0ndam in ' huic sententiae addens the0riam ei rea str0phicamp0eliearum descriptionum Structuram, a Zenner 4 Staiulam, ad hanc devenit e0nclusi0nem, cantus, qui pr0prie ebed -Jah Vehrespiciunt, dii eon Stituere p0emata prius e0mplecteretur

alterum . . LII, 13 - LIII, 12. Quam quidem sententiam et n0stam lusui 0lide pr0babilem e0nsideramus, dummodo tamen XLII, 1- immediate ante XLIX, 1 sq. legatur. P0rr0, in dictis cantibus describitur persona, quam ali vel inde a nativi late Speciali pr0Sequitur pr0 testii0ne, quam Spiritu Su0 inungit quae insulas id est gentes paganas veram religi0nem d0cebit; quae

23쪽

uui Deuter0- Isaiae cantus cum hist0ria evangeliea 0ntulerit, miram 80rtis quae ebed-Jahuel adventura praedicitur et in Christ persecta describitur similitudinem, n0n deprehenderen0n 0teSt. Revera per Septemdestim pri0ra aerae Christianae Saecula, praeter Seyde et Gr0tium, omne ad unum exegetae si ebed-Jahveh- cantus de pers0na satisque Iesu agareni sensu litterati audienda esse pr0pugnarunt. Quae ver saeculo XVIIIlia de re dubia ex0rta sunt, paulatim in ore menta Sumpserunt ad 00 ut per quindecim ann0s proxime elaps0s erili et magni etiam n0 minis ab interpretati0ne traditi0nali recedendum SSe ensuerint.

In praesenti contr0 versiae stadi0, re interpretati0ne praecipuae exegetarum suffragia btinent prima Sub pr0phelidas gura p0pulum Israel vel partem ejusdem agn0scit Secunda pers0nam Singularem a Messia distinctam puta deremiam, Z0r0babel, decli0niam aut insignem Virum ign0tum, qui captivitatis temp0re illustrem sibi famam sortitus Sit, praesignari autumat; tertia tandem ipsum Iessiam a pr0pheta in dubie prae eulis haberi, luetur. I. ut hist0riea in nati0nem judaicam eum serv0 Iahueli den-lificant ut Stade e , Bud de 3ὶ Marii 4 , GieSebrecht 5 , Sequentibus argumentis e muniunt. 1 Demplis capitibus LVΙ-LXVI- quae rit0- Isaiae id est auct0ri temp0re Esdrae seribenti probabilius sunt adscribenda , Deuter0- Isaiae cantu M XL-LV ,

24쪽

cujuscumque tandem riginis sint, unum qu0ddam p0em a Vel unum plurium p0ematum rganice ad invicem e0haerentium e0mplexum e0nstituunt hinc unam Sse et eamdem in variisl0 is adhibili tituli 4 ebed- ah vel f significali 0nem a pri0riverisimillimum est. Jamver in pluribus l0eis et signanter XLI,

8 XLII, 19-22 XLIII, 10 XLIV, 1, 2, 21 XLV, 4 XLVIII,

20 XLIX, 3 explieilis verbis Israel dicitur Servus Iahueli.

Ε. 0ntexta laqueirati0n pr0babilisSima e0njectura suadetur ipsum p0pulum Israel Sub mysteri0Sa figura agnoscendum SSe. 2 Si quis tamen miretur attributa alti 0ris 1 dinis Israel tribui, sed ut advertat p0rlet, eum Deuter0-ISaia n0vum V0luli 0ni Sreligi0sae hujuse p0puli Stadium ine0episse : exhibet enim pr0phela Iahuel lam quam pr0phetiae et hist0riae d0minum, Deum unicum, Creat0rem et I 0 videntiam, i 0ram ii reliquiet0him nihil videntur nec sunt: 0rr0 Simul cum Jahueli p0pulus judaicu universalem Seu 0Smicam significali 0nem S0rtitur si enim Jah vel unicus est Deus, n0nni Si 0put 0, qu0 cum hi St0ri eas relati0nes habuit, cuique pr0phetiarum cust0diam demandavit, universale in e e0140mia Super naturali munus e0mpetit. 000d itaque pr0phelae in Israel fuere, legis nempe et sapientiae praee0nes, id ipse Israel relate ad ali 0 90 pul0s 0nstituitur. Cujus muneris ommissi h0n0ri se n0mine exprimitur munusque illud ut beat dicitur Israel creatus et spiritu

LI, 4. Nunc autem, demandatum ibi munus dum obiret, interitus sive devictus est Israel; qui interitus c. LII, 73-LIII, 12 describitur haec itaque capita, quum figurat Serm0ne paS-si0nem et 0rlem p0puli ejusque gl0ri 0 Saul reSurrectionem describant, qu0 et psalmi XX auet0 intellexit, e tantum Sensu messiani ea diei p0ssunt, qu0d40puli h00 cratici restaurali 0nem et religi0Sam Significali0nem universalem vaticinentur. Exp0sitam sententiam dijudicaturi, in mem0riam rex0camuScantus ebed-Jahueli juxta primitivam Suam redae ti0nem ad 0ntextum in qu nunc inserti reperiuntur pr0babiliter n0 perlinui SSe. Qu0eire argumentali 0 0diernae ips0rum contextae 0rali 0 ni innixa, primitiv0 Sensu delerminand pr0babiliter inepta est. Attamen, quia in prae Senli 0nlr0Versiae stadi0,

25쪽

0mni desiderabili claritale dis lingui a p0pul judaic0, 0cque in illis praecis locis quae pers0nam aliquam individuam de Seri

00rala sunt. Capite XLII, 6 exhibetur Servus ut erilh-am laedus p 0puli, et quidem ut ex XLIX, 8 luculenter patet, p0puli judaici L, 404r0phela p0pulum ali 0quens ait qui ex V0bis timet Deum audiat 0eem servi mei h landem LIII, 4 ipse Israel de Servo testatur vere langu0res n0Str0s ipse tulit et d0l0res n0Str0s ipse p0rlavit. uibus Si addatur ipsum p0pulum Israel ut Servum ali vel quand0que designari, ineluctabili illati0 ne insertur litulum et ebed -Jahueli η apud Deuter0-ISa iam n0n Semper eamdem significati0nem s0rliri et in ipsis et ebed-Jahveh-Lie ter p0pulum Israel hist0ricum n0n praesignare. Cuju rei evidentia plures m0vit exegetas, ab individuali interpretali 0 ne refugientes, ut Sub gura servi specialem pupuli judaici partem agn0 Seendam Statuerent qua in speeificali 0 ne duplex Sch0laesthrmata reperitur. Dill mann s et Dri ver 2 pali 0 ni sunt illius interpretationis quae Servum e0nsiderat ut pers0nnis ali 0 nemidealem, quam pr0phela sibi estinxerit, nimirum ut 0pulum judaicum electum, rnatum illis araeteribu et munere, quae ipsi juxta divinam ec0n0miam e0mpetunt, quaeque in hi St 0ria partialem, in Iutur autem plenam reali Zali 0nem accipere exhibentur. uenen a et n0bel 4 ver0 Israelem spiritualem id

26쪽

est fraelitas deles et pi0S per pp0Sili 0nem ad peceat0res sui, mysteri0Sa pr0phetae gura agn0Scend0MeSSe pr0 pugnant. Verum animadvertendum bvenit res trieti vas interpretati0nes exp0Silas, quum nec intentam sensus et litterariae Deuter0- Isaiae e0mposili 0nis unis0rmitatem SerVent, nee araeterem manifeste individualem et ebedo e pli Pent, remanere, Ut tales, hyp0theses c0llectivo sensu servando impares. Easdem insuper premunt et inanes esse conficiunt speciales disti 'ultates plurimae Contra sententiam Dri ver et ili mann alte l0quitur adjunelum illud Dei s0rvum Israelis Salvali 0nem per ipsam Suam m0rtem esse periecturum deseribi. Etenim providentialis Israelis ideatis adtivitas in hujus ejusque attribut0rum realigali 0 ne hist 0rica et 0rre tali, in libenter agnilo a popul Servi munere ejusque fruelibus e0nsistere deberet Insuper qu0 40d Israel dealis judicatus, a SSUS et 0rlud Sit, qu0In0d numerosam bienturus Sit 0Sleritatem, qu0m0d per ipsum p0pulus eleelus

hist0ride liberatus sit, a Iaut0ribus hujusce interpretati0nis explicari nequit. Et manifestius adhuc ruinam Iacit s0luli En0bel et Κ uenen. Deseribitur quippe ebed tamquam 1laedus p0puli, erith -am, tamquaru tribus ae0b restaurans XLIX, 6 et in legi i 0puli peccata expian jam autem quum subjectum, cui hae b0na promittuntur, in dubie etiam im praecipue meli0rem p0pulit fraelitici partem e0mplectatur, nequit ebed, qui pr0pria pec- ala expianda n0 habet, cujus intuitu foedus eum p0pul a De initur, quique tamquam causa instrumρntalis et merit0ria bene sei0rum e0nserend0rum exhibetur eum meli 0ri et deli 0ri Israelis parte identi sicari. Ita, ubi L 10 pr0phela diei qui exv0bis timet D0minum, audiat vocem servi mei Israelem Spiritualem et ebed Jahueli tamquam subjecta distineta, indubiec0nsiderat.

Ε lueet itaque, argumentum quod e0ntra individualem et messianicam eantuum ebed -Jahueli interpretati0nem X 0ntexta oratione deduci 0let, eidem p 0tius lavere. In ulni quippe interpretatione admittendum est titulum ebed -Jahuelis Sicut nec in aliis litteraturae pr0pheticae partibuS, ita nec apud

27쪽

Isaiam nis0rmiter sumi Israeli quideri applicatur, at in illis tantum locis, in quibus hae applicati explicitis vertiis indicatur in eantibus ebed -Jahuel pr0prie dictis ver0, qui caraeteres undequaque individuales serv adscribunt talis indicatio descii P0sit autem Israelem et pr0phetas litui et ebed y 0nde 0rari b delitandatum ipsis munus religiosum haud aegre intelligitur hanc permnam, quae in eq0n0mia religi0Sa, Oet 0ris, prophetae et victimae expiatricis munere m0d eminenti Iungitur, ebed -dahueli κατ' εἴ ογγ dici p0sse. Exclusis itaque interpretali 0nibus quotqu0 sub gura pr0phelida q0llectivitatem aliquam agn0 Seendam statuunt, ad vindieandum sensum messiani cum n0nnisi perpauca addenda supersunt. Qui enim praeter Messiam ab exegetis eum ebed dati vel identificati reperiuntur individui, ut 0yses. Da Vid, Jeremias, J0sias, Z0r0babel, Iechonitas, leagar pr0pheticae deseriptioni nullatenus c0rresp0ndent a de ut recenti0re critici, qui n0bis adversantur, ad hypothesim celebrati a propheta martyris ign0li alicujus c0nfugere debuerint. Insuper unanimi

Ierme re pr0clamant aut satentur cujusvis sententiast autores Deuter0- Isaiae vaticinia in p0rsona et 0rte desu Nagareni periecta SSe Jam autem ex e capite, quia nimirum desiis cantusebed-Jahueli sensu litterati et pr0 pri0 ut 0.e0nficiemus, Sibi applicuit, ap0dieti eum in sav0rem sensus me SSianici argumentum jure desumitur. 2. - De eone libus pud Iudaeos circa Messiae passionem tempore Christi vulgatis. Circa e0nceptus, apud Christi e0ae lan00 circa MeSSiam patientem et pr0 0pulo expiantem Vulgal 0S, quaedam Verba addenda supersunt. C0nlro Versiae circa hanc quae Sli 0nem p0Sleri 0ri saeculi praeterili parte in Germania m0lae, ansam praebuit

28쪽

perili SSimus, quaesti0nem n0v examini Subjestit, et ex criticalantium analysi sententiam De et te e0nfirmare SuScepit. Capitale Suae pini0nis argumentum in h00 0ll0cavit qu0de0ntenderet, ei tali 0 num acervum, quem raditi0nalem Sententiam si maturus in medium pr0tulerat uiiselle ex scriptis laim udi eis et p0sita iniudicis, p0steri0ris esse aetali S. ade0que ad inquirendam judat eam, pr0 ut Christi temp0re se habuit, the0l0giam, inser, ire n0n 0SSe. Erudit Dalman adstipulati sunt auct0res plures uti. J. Η0llZ- mann W. BaldenSperger, . endi, A. Seeber et G. 0ll- mann Similem in sensum, . Sehurer 3 et . 0uSset 4 recentius negarunt sali Sia et0riam Messiae passi0nem inter praecipua Synag0gae e0mputari mysteria, Simul tamen m0nenteSeumdem eonceptum tamquam unius alteriusve Sch0lae d00lrinam, in pluribus instituli 0nibus undatam alii, praed0minantes circa Messiam g 0ri0sum dea Vulgata e0mpreSSam, temp0re Christi bviam ecurrere.

Judicii, qu0d lect0 sibi ess0rmet, undamenta eriti ea jam

29쪽

ast Iamus p 0rtet. Et prim quidem audienda sunt illa quae in Dial0g0 Justini cum I ryph0ne udae n0stra de materia leguntur. Dictum quippe piis, qu0d inter a. 15o et 161 red adium cenSemus, e pr0IeSS et repetitis vicibus de Messiae passi0nel0quitur . quum a Tryph0 ne irrideretur celeber ap0l0gela, qu0d Salutem ab h0mine crucifix exspectaret, Christi messianitatem et divinitatem ex Scripturis exque religi 08a 0mmunitatis christianae experientia dem0nstrare aggressus est. 0n insiliamur quidem, p0st inquisiti0nes Latin, Sehitrer, eh0Ier et Harnack, Justini pus tamquam lantem pr0prie hi St0ricum, qui disputati0nem realiter habitam et pr0 ut habita est, fideliter repr0duferet, in '0eari 140n 0sse Verum, e sine cui inser-Viebat ap0l0geta, exque specialibus calumniis et accusati0nibus ad quas saepe alludit, quasque in ilium christian0rum apud Judae0s prolatas et sparSas esse aliunde e0nstat, eruitur litterariam Dial0gi ind0lem qu0 minus Judae0rum Senientias n0bis aperiat, minime impedire. Iam autem e. XXXV asserit Tryph ὁτι ποδ ὸς ρυστος προεξητευθη μέλλε υ Ῥαι, quae asserti e XXXIX repetitur

verbis in Ierri videretur Tryph0nis circa Messiae paSSi0nem e0nsessi0nem, in ad duelis a Su0 0ntradi et0re christi an m0mentis seri pluristi eis p0tius quam in antecedenter ad 0ll0quium Sua si0ne jam habita sun dari. In e0ntrarium tamen faciunt textus plures qui Stabilem Tryph0nis hac in re e0nxieli 0nem exhibent.

Medi itaque saecul I Judae0s Messiam patientem n0n ign0rasSe lueuienter e0lligitur Verum in erili eae hist0ricae regulas impingeret, qui ex h00 sol capite inferret expiat0rium ut 0rlis MeSSiae val0rem apud Judae0s temp0re Christi in e0nfe880 IutSSe. Nam praeterquam qu0 functi Salissaet0ria pa8Si0nis Messiae in adductis textibus vix praem0nSiretur, mirum enim

30쪽

inv0cata passi Messiae tribuatur I0rmaliter ut munus messianicum, an tantum ut materialis tantum deseripli 0nis a pr0phetis Iactae araeteri Sliea, explicite n0n dicitur- , nequeunt certe ad ipsum Christi empus reserri, quae saeculo II bvia ccurrunt duum enim s0leant audaei mu0d 0ta ips0rum hist0riae0mpr0bat , the0l0giam Suam hist0rie rerum latui 0 aptare, probabilitate n0n aret pini asserenS, urbi Sanetae ruinam a. 70 indeque X0rtam t0lius ali 0nis s0rlem miseram hunc habuisse influxum ut quem antea exspectabant regem glori0Sum, cum et pr0 0pul patientem Sibi gurare jam p0ssent.

pariter pertinente Judae0rum Saltem partem Messiam a Ssurum penitus ignoraSSe ruitur.

Cum evangeli Lucae tempus Christ e0 aevum pr0pius amaecedimus. In praesentali 0ne JeSu in templ0, quae in evangeli 0 insanitae descripta reperitur, Sime0n Senex puerum in ulnas p0stquam accepit, ad Mariam mox conversus, intensum ipsi hunc in m0dum d0l0rem vaticinatur, II, 34 sq. Teste p0situs est hic in ruinam et in resurrecti0nem mult0rum in Israel et in signum ut 0ntradi fetur. Et tuam ipsius animam gladius pertransibit ut revelentur ex mullis e0rdibus e0gitali 0nes . Parallel m0d0, 0 annes Baptista in quari evangeli Christum agn0Seit ut 4 agnum Dei, qui t0llit peccata mundi s I, 29. Verum ne ex his ex libus s0lidum in sav0rem sententiae Wiinscite argumentum desumi 0lest. Pri0ra enim Simeonis verba ipsa ui Christi passi0nem nequidem langunt Sejunctim suinpta, illud tantum imp0rtant qu0d pr0pter Iesum, id est pr0pter Sensus quibuSeum de Sum recipient, plures salutem e0nsecuturi, alii eamdem amiSSuri Sint quae Sententia, pr0pter judaicum determinismum, ita exprimitur ut ipse Iesus n0n lanium in resurrecti0nem mult0rum Sed et in ruinam nonnul-l0rum p0situs dicatur. Quae autem verba ad Mariam directa reperiuntur, si de d0l0re Virginis sub erue Filio e0mpatientis intelligantur, passiones Christo reservari mani seSte Supp0nunt verum relate ad thesim uri sche nimis pr0bant. Tam e0nere taenim exitus D0mini praedicti n0nnisi ex charismale id est ex Spiritus inspirati0ne pr0 lata dicenda est, ade0que ad deter-