De soteriologiae christianae primis fontibus

41쪽

legitur ὁ Θεὸς ἐδοξατε του παυξα -ου Iri σου 0 υ ο ξ λευτzαρεδωκατε haec autem asserli 0, duplicem ad Isaiae cantus allusi0nem conlinere videtur traditi0ni Jesu a Iudaeis p p0nitur ejusdem a De gl0rificali 0, 0dem m0d ac IS. II, 12;b insuper ipsa l0culi παυα εο v0 ei et ebed η aequip0llere Videtur exprimit enim munus in ec0n0mia salutis aliqui demandatum. Simili 0d0, et Ap0St. VIII, 32 Sq. eunuch0 legenti, descripti0nem illius quii vis instar ad ecisionem ducitur et tamquam agnus coram l0ndente se bmutescit, Philippus illud vaticinium in Christ impletum esse pr0 clamat. Jam Ver090Sil0, qu0 Supra e0n Iecimus, Judae0 Christi e0aev0S. meSSiani eum cantuum Isaiae, in qua parte servum ali vel respiciunt, Sen Stim asseeuto S 0n esse, intelligi nequit qu0m0d primitiva P0mmunitas Jesum Sub hac figura prophetica agn0 verit, ni Si ab ipso D0m in hac de re d0cta fuerit. Inv0eat quidem G. Η0li mann Deuter0-Isaiae ei lati0nem apud Matth. VIII, 7 bviam ut irrefragabile suae these0 argu mentum. agiographus in daem0nium habentium Sanali 0 ne a Chri Si patrata, impletam asserit Isaiae LIII, 4 r0phetiam qim ne male habentes curavit, ut adimpleretur qu0 dictum est per Isaiam pr0phelam dicentem rapse infirmitates n0stra Saecepit et aegr0 tali 0ne n0Stras p0rlavit s. u0sti Iea 0gat eruditus exegeta sitne p0ssibile althastum Isaiae pr0phetiam e0m0d in V 0care p0tuisse, si eamdem de vicaria Christi m0rle

Verum allegata disti cultas nulla sit e0nsideranti reda et 0ris primi evangelii pr0cessum litterarium 1 ipsi enim s0litum est

1 Aliud citati0nis per acc0mmodationem exemplum apud Mare. XIV, 27 - Matth. XXVI, 51 prostare videtur Et dicit ei Iesus : OmneSseandaligabimini in me in nocte ista; quia Scriptum est Percutiam paStorem et dispergentur oves a uuae Verba audienti, Statim in memoriam occurrit Zachar. XIII, 7h: percute pastorem et diSpergentur ve h. Porro textus propheticus Sensu litterati et juxta primitivum suum ten0- rem SpectatUS, regem negligentem et poena daturum. Sedeciam nempe

tamen cenSet BRANDT O. c. p. 20 adductam citati0nem, utpote Sensu

42쪽

Veteris Testamenti pr0phelias in Christ adimpletas m0nstrare. etiamsi sensu accomm0da lilio tantum ipsi c0nveniant. Celerum, quo temp0re Scriptum Suum exaravit primus evangelista litteraria Petri et Pauli clivitas ad finem perducta erat, et certe ae0mmunitate e0mplexive sumpta desus ut hed- ah vel habebatur. Tandem e l0eis supra allatis, etiam primum Vangelium genuinam Isaiae quam tuemur interpretali 0nem cogn0visse et Seculum esse indubium est. I laque Christi et ebed-Jah vel identificati0. quam syn0plici adstruunt, in authenticis D0mini verbis undata apparet.

ARTICULUS I. DE PRAEDICTI A ClIRIs 0 ASSIDAE SUA ET M0RTE.

Dii specialia Syn0plic0rum l0ea, nimirum l0gi0n Mare. X, 45 - Matth. XX, 28 et verba in ueharistiae instituti 0 ne pr0- lata delerminandae D0mini circa mortis Suae Val0rem S0teri0l0gicum menti, essentiales sontes e0n stiluunt duae quum a pluribus auct0ribus tamquam legendariae aut Saltem tenden-li 0sae his l0riae evangelicae retrae tali 0nis, qua et varia m0rtis

accommodatilio laetam, non ipsi Christo sed primitivae communitali, quae discipulorum dispersionem cum Zachariae loco post eventum contulerit, adscribendam esse. Etenim ' posset dici cum G Η0li mann O. c., p. 65 Sq. Zachariae textum, prout hodie in canone prostat et legenti Christo se exhibuit, nihil habere quo culpabilis regis-pastori negligentia indicetur, propterea quod XIlI, 7-9 nullo nexu apparenti praecedentibus religetur nec in ipsa hac perie0pe vituperali quaedam occurrit. Attamen 2 quia non probatur hunc a Christo propheticum textum SenSulitterati invocari, eumdem ad modum sententiae bene cognitae, quae ut talis egregiam apud p0Stolo realigationem acceptura erat, USUr

43쪽

Christi vaticinia ex eventu adinventa Sint I0etus e0nsiderentur, perprius an et qua rati0ne Messias exitum suum praeviderit, critice investigare SuscipimuS.

0u0ad vaticinia ab agi 0graphi hane circa materiam in re D0mini rep0sita, triplex viget inter erili 00s sententia principalis. Prima ill0rum est, qui eadem tamquam a primitiva communitate in se0pum ap0logelicum adinventa, Christ radicitus abjudicant. Inter praecipu0 radicatioris hujusce pini0nis aut 0res numerare es Η0isten l . . rede e ,

A. Rex ille rin. 0u0rum placita, juxta erudi0rem quam exhibento Psseiderer et doli. Η0lImann 0rmam spfetata, huc redeunt. In quisitionis circa ullimam vitae D0mini partem erili ea method0 institutae c0nelusi Sie sonat: a Zarenus pr0pheta Hierosolyma Speliit ut impiam ierarchiam detruderet itaque victoriam dei inimici reIerre Spera Verit, aut saltem pugnam eum ipsis inire statuerit. 0u0d Supremum c0namen elicem eventum s0rliri videbatur l. . . Urbem Sanctam quippe ingrediens Iesus ut Messias e0nelamatur ab h00 0ment cessit jam omnis lim0r et dubium. In praesumpti 0 ne relatae victoriae et meSSi ante munere jam ungens, Vendentes et ementes e templo ejicit; 0X, enthus iasin flagrans puella ipsum in Bethania, in regem inungit ex speelatur ab ips par0usia glori0Sa adventura, ut X verbis in ultima e00na prolatis eruitur. At ne inimici 0rmiunt in livarum hort0 Jesus, postquam gladii Se SU0Sque' tueri Stalueral captivus dueitur ad crucem ut 0rjens se a Deo derelictum miratur, exclamando Deus mi ut quid me dereliquisti Τ0uidam tamen hujusce sententiae patr0ni, ut A. Rex ille, miliuS

44쪽

l0quuntur et a tentur Jesum sibi e0nscium fuisse periculi qu0dder080lyma petens incurrebat, ita tamen ut mnem Spem Vic-t0riae aut impunitalis ipsum n0n dereliquisse c0nstituant. 0mnibus his exegelis e0mmunis itaque asserti est pr0phelia a Syn0plici in ore D0mini rep0Silas esse ex eventu, in Se0pum ap0l0gelicum adinventas. Quam radicalem p0Sitionem ueri videtur etiam . 0isy 1 , ubi diei Il est ra que depulsi e0nsession de Sim0n-Pierre, Jesus est ense V0ir ent relenuptu Si eur I0is se discipies dii 0rt qui 'attenda it ii lant que MeSSie, ais 'en0ne genera de ces dise0urs, ii 'apparati aucune sente nee 0rmel lenient retenue e0mme par0le ducieigneur, et in cuique fur es fuit aecomplis et fur e theme de tu predication chr lienne primi live, ne telle asserti0n 0mplique lepr0blem plut0 qu'elle ne 'eelaire it T0 ut est qui regarde amessi anile de esus 'appartiendi ait -il pas a la traditi0n, et layretendite reserve u Savveur 'aura it-elle pas et ui Silen fab80lu, beau00up plus Iacile a c0neev0i que a Situali 0n equi-V0que deerit par es evangelistes ΤJUXta Secundam sententiam, quam pr0pugnant . Balden-Sperger ζ, J0h. eis. 3), G. Η0llinanii 4 et plures alii, relatae in flantibus n0stris Christi praedieli 0nes essent quidem Sub Stantialiter genuinae, de ut ex eisdem ipsum exitum Suum prae-Vidi SSe tui e0lligere p0ssimus, attamen plus minu e m0li V0Siue e Sychol 0gi 0, sive litterari0, sive etiam d0etrinali immutatae. Retractati0nes quaedam ex sych0l0gic m0tivo inductae fuerint, e sensu qu0 discipuli 0nsusam tantum Verb0rum magiStri mem0riam Servassent, et de propri mari quaedam l0gia adinvenerint aut retractaverint uuam sententiam X pS0 lex tuum ten0re e0nfirmare Su Scepit IV. Baldensperger. pSiSe Vangelistis testibus, sic ille, discipuli 0 niti0num a Christo

urbem Sanetum petente Iactarum Sensum n0n Sunt aSSestuti, et

45쪽

dicti annectitur. Porr talia aSSerta, quum ap0Sl0l0 min0rare nata Sint legendari adinveniri non p0tuerunt Ab altera Vero parte arbitrarias retractati0 ne aut etiam Vi 0 lenta interprela-li0nes hi si0riae evangelicae superinductas esse, ex h0diern0 quem l 0gia circa Signum J0nae necn0n circa templum deStruendum et p0St triduum reaedificandum exhibent ten0re, legitime insertur. Ad litterarium exluum aspectum Se 0nserens J0h. ei S Ssimilem hist0rieae delitatis et tendenti0sae retractati0ni miX-ti0nem in evangeliis bviam occurrere Sustinet. Ipsiu enim

judici0, Mare VIII, 31 IX, 9 et X, 32 tamquam unius ejuSdem l0gii duplicata, ad impressi0nem faciendam intr0ducta, accipienda sunt. X Variis autem vaticiniis Christ adscriptis, illud qu0d legitur Lueae X, h του χυθρω 'ου μέλλει

qui duabus his l0culi 0nibus ὁ υἱὸς του αυθρω ου et αυθῖ orto vinstruitur, tum quia Mare X 33 et XIV, 41 juxta illud ess0r-

mala Sunt, ut magis genuinum considerat.

Tandem G. Η0li mann pr0pheliarum, quae messianitati D0mini pr0elamati0ni a Petro factae succedunt, hist 0ricitatem tuetur, et in argumentum inv00at ipsum antin0mismum quem inter varias hagi0graphorum asserti0nes hac in maleria deprehendi asserit. Quum enim Mare. VIII 31 et Matth. VI, 2 lm0mentum praeci Sum, a qu Jesus s0rtem suam discipul0Med0cuerit, Vel Sus vitae ipsius sinem statuant, et simul pr prima Vitae parte quaedam m0rtis Vaticinia, ut alleg0riam sp0n Si auterendi Marc. II, 19-20 et signum d0nae Matth. XII, 40 reserant, dicendum pri0rem p0 Sili 0nem ex hi St 0ria, p0Sleri 0rem X th00l0gia inspiratam sui 8Se. Tertia denique sententiam milia et singula quae uir D0mini obveniunt Vaticinia, et quidem juxta illam quem in I0nlibus

n0stris exhibent 0rmam, a D0m in reapSe prolata SSe, 0nsiderat.

Quibus sic se habentibus, hist0ricae verilati restituendae ap-

46쪽

li 0rem meth0duin esse e0nduximus, ut per prius ill0s textus qui pr0ela mali 0nem Cesaraeae Philippi habitam subsequuntur examini subjiciamus, dein psychol 0gi 0 D0mini circa m0rtem Suam Sensus, quale in pri0ri vitae ipsius parte e manifestant, delerminemus. Tali quippe materiarum divisi0ne, in ipsa I0nlium descriptione sun data distincte et Successive primam et Secundam Sententias recensitas ad erili eae tribunal V0eare p0terimus. Sit itaque De praeolsis et praedictis a Christo passione sua et morte in posteriori vitae ipsius 'rie. 1. Proclamatio messiani latis Domini Cesaraeae Philippi saeta, determinandis Christi praedicti0nibus aeneum ut Scile dicit

G. 0li mann sun lamentum e0nstituit. Quae hucu Sque peregerat retr0spiciens. 0gat 90s10l0 D0lninu S, qu0m0d0 0nSiderari s0leat; et extrane0rum aestimati0ne qua ipSum ceu pr0 phellim resu Sellatum aliquem puta J0annem Baptistam aut Eliam putabant, n0n 0ntentus, ips0rum discipulorum opini0nem manifestari postulat Agnitam a Petr messianitatem suam Jesus satella quidem, at e sensu intelligendam aperit ut pr0phetiaIum Messias opus suum per ign0 mini0Sam 0rlem OnSum mare debeat. Quae declarati0. 0b intrinsecum pSius m0mentum, prosundam in ap0st0l0s impressi0nem non sacere n0n 0luit. Et revera, si delem hujusce memoriam tenentes, m0mentum illud tamquam terminum a quo D0minus S0rtem Suam praenuntiaVil,

seu n0n bStante, pr0 latae praedicti0nis hist0riditatem in dubium rev0 ea re quidam non dubitarunt. Praeter rali 0neae, qua in livarum h0rt Christus calicis rem0li 0nem sibi p0Stulavit, duae ali 0nses ab adversariis in medium pr0seruntur pri0 Spectat discipul0rum obcaecationem, quae etiam p0StD0mini exitum perdurasse deseribitur. Intelligi nequit, ait Η0l Sten, qu0m0d0 p0810l0s imparal0 reperierint Ventus,

47쪽

mibus Hier0s0lymis e vivis sublatus est Christus, si Pirca ill0s ipsi suerint praemoniti ned explicari valet qu0m0d ipse Christus

ap0stolis 0rtem suam n0 revilaverit, Si ejusdem praescientiam habuit. 4 0n 0treat itaque, aut n0 V0lebat a SSi0nem Suam et mortem vaticinari s Et simili ratiocini statuit BeyschlagJesum communicare n0n 0 tui SSe praeScientiam, quam ipsum n0n habuisse dicendum est, nisi admittatur transfigurali 0nemqu0vis r ipS Sen Su eardi Sse. Quae quidem c0nsiderali 0nes sucum sacer natae sunt illis0li, qui externae rerum 0rtici adhaeret preSSius Ver e0nsideratae imbelles decidunt. Problematis enim si quod habeatur, S0luti 0, suppreSSione unius seriei sex tuum n0n blinetur, Sed integrae traditi0ni evangelieae aptetur 90rtet. Nimis mani-Iestum est enim logi 0n Christi, quale est illud quo Peli 0 dicitur

et vade reli 0 Satana, Scandalum mihi e S. quia n0n Sapi ea,

quae Dei sunt Sed ea quae h0 minutus, Marc. VIII, 33; Matth. XVI, 23 legendari adinveniri n0n potuisse Ap0st0li laque D0mini

praedicti0num intimum Sensum sussicienter 140n Sunt 8Secuti. Nunc autem disti cultas quae ex e capite b0ritur, dupliei 0n- Siderali 0 ne enervatur. Ut enim Supra diximus, ap0Sl0li sicut et alii D0mini e0aetanei exsp0elabant Messiam gl0riosum hinc aqu0 0minum iit Messiam habuere, eum istin paSSionem et m0rtem X Spectare apere n0n 0terant. Insia per etiam Si hastin re pragmatismus aliquis in evangeli Marci agn0scendus Sit de quo dubitamus uinin F hic hist0rici lati lex tuum n0nisti-cfret. Quod attinet autem ad transfigurati0nem, libenter e0nee dimus hanc primari ap0St0l0s instruendi ausa factam Sse sicut in baptismo et tentali 0 ne Messiae uinus et dignita pr0ips Jesu actuata sunt, ita in Petri c0nsessi0ne et mox SubSequente transfiguratione ap0sl0lis revelata sunt hinc rationis aBoySelila adductae supp0situm negari debet s).2. Praedicli 0nem Cesarastae Philippi habitam plures aliae,

durante itinere ad urbem sanctam pr0 latae, SubSequuntur. X

48쪽

quibus quatu0 tribus Syn0pti ei sunt communes, re apud du0s recensitae et circiter decem apud unum tantum obviae occurrunt i . Dominus laque Ierusalem petit ut ibidem m0riatur, vel saltem, ne d0gmati ea quaesti0ne praejudicemu - , cum elara exitus sui praevi Sion 0tu quippe paSSi0ni pr00es Sus, pr0 ut re9pS 00nligit, graphice pr0 Stat deSeriptus Suppetuntne motiva, cur indicata Vaticinia ut spuria depellamus 'A. Eieli 0rn 2 eriticum, ut ipse testatur, hi St0riae evangelieae examen in Stituens, lect0rem ingenue monet plastita ab ipso adducenda nullius esse valoris r ill0, qui tam Xaelam passi0nis praedieli 0nem ut 0ssibilem e0nsiderat. Verum quaenam criticae hist0ricae species tali asserti0ni competat melius Drsan perspicient illi qui supralium anam e0gniti0nem Christo, h0equen0n 0nSequenter ad textuum examen sed antecedenter ad illud, ex d0gmatic naturali Sm denegant Et aeque arbitraria est assertio A. L0is statuentis nullum in syn0pti eis pr0stare n0stra in materia textum Di maliter relentum ut 0gi0n D0mini Hales quippe textus dantur plures a). Magis Seienti siste jam pr0cedunt illi, qui cum J0h. ei Ss quaesti0ni n0Sirae Spectum littera-

eSt e Xacta, prior Ver non e S ad rem.

49쪽

rium Spectantes, Varia pr0phelia et Signanter Marc. X. 33:XIV, 41 et Luc. XVIII, 32 unius ejusdemque logii, Liveae IX, 44e0ntenti, duplicata esse asseverant ob instabilem enim quem in 0rali catechesi 0gia enuerunt l0cum, necn0n ex litteraria evangeli 0rum ind0le, si eri p0test et quand0que sit ut quaedam D0mini verba extra pr0prium suum contextum VerSentur aut etiam pluries reserantur. Attamen qu0d tenere n0n gravaremur, in praesenti casu admittere n0n e0gimur. Praedieli enim Luc. IX, 44 Matth. XVII, 21 Marc. IX, 30 a reliquis clarissime distinguitur, tum per brevitatem suam, tum per absentiam indicati0nis l0ci et causae essicientis Suae m0rtis ade0que de e0gna ti0ne litteraria, qua idem subsequentes praedicti0nes c0lligarentur, n0 eonStat 1 . 3. Superest itaque ut argumenta, quibus adversarii hist0ri eam circa passi0nem traditi0nem adulteratam esse c0nficiant, eritisse experiamur. Enumerantur quatuor praecipua necessitas divina, quam unda x0x ε , cui Christi 0rs subjacere dieitur haec enim paulini sinum sapit; ' allegoria vinitorum nequam Marc. XII, 1 - 12 et parall. , quam eriti ea interna p0steri0ri temp0re adinventam dem0nstrat; ' retra elati in peri-c0pen quae gladi0 Spectat intr0ducta Luc. XXII, 36 sq. se :4 tandem genuinus sensustrati0nis a Christ0 initivarum h0rto dictae et clamoris ipsius in cruce editi Deus mi , ut quid dereliquisti mel

Ι Α qu0 0rtem suam Jesu praevidit, Sych0l0gica, etiam independenter a c0nseientia, qua se ebed-Iahueli 0 verat, ipsisuit necessitas ad hanc saepe attendere. Ubi et missi0nis suae ad sinem perducendae exclamat: Baptismo tabe baptigari et quom0d0 0aret0 usquedum perficiaturi 3ὶ ubi ali 0 invi lat

50쪽

ut erueem 3SSU mentes, ipSum sequantur; ubi ipsi in d0m0 Sim0nis inunct 0b0ritur imag0 0rporis sui dem0rtui et in S 'pulturam ungendi sin, circa s0rtem Suam e mente prae0Ceu patum exhibet. In Super ad 0rtis Suae caraeterem religi0Sumn0n altendere n0n 0luit. Ut enim taceamus mysterium illud qu0d ipsum certe Iugere non p0tuit, ign0 miniosam m0rtem ipsi ins0nli iussi elum iri, e0nseientia messianitatis ab una parte, et praevisi exiliis sui ita Se invicem e0mpenetrare debuerunt, ut

lerareret. Cum hac autem idea necessitas divina, quam landatv0x εἰ ps Iasti explicatur paulini Smi influxus itaque ex e0 capite demonstrari nequit. II. Allegoria vinitorum insidellitur. Pauci ante exitum suum diebus, nimirum in parab0la dexinea el00ata agri e0lis qui patiis a milias filium 0ecidunt, apudire Syn0ptie0s relata Marc. XII, 1 - 12 Matth. XXI, 33-46;

Luc. XX, - 19 D0minus m0rtem suam tamquam activitatis Suae meSSi anteae culmen et ec0n0mia supernaturalis undamentum exhibuit. Specialis quidem he0ria s0teri0l0gica indicta parab0la n0n Pontinetur altamen quum lapis ejectus in lapidem angularem c0nstituendus et ipsa ejectio a De prae0rdinata et a Christ praevisa reserantur, apud eamdem paululum sistere perae videtur pretium. 0u0 quidem e magis necessarium est qu0d plures critici ut H. I. 0 ligulanii 2 , A Julicher 3 , Α. 0isy 4 . . Psseiderer 5 , ali narrati0nem evangelieam a primitiva communitate esse tendenti0se retrae talam aut etiam penitus adinventam esse, ad eamdem parab0lam sec0nserant, tamquam quae prim0s christianos Christi m0rtem ope Seripturarum sibi interpretat0S esse et juStificasse. Suaque placita in ipsius Christi re rep0suisse, dem0nStraret.