Henrici Augusti Wrisberg phil. et med. doct. ... sylloge commentationum anatomicarum. I. De membranarum ac inuolucrorum continuationibus. II. Neruis arterias venasque comitantibus et III. De neruis pharyngis

발행: 1786년

분량: 90페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

31쪽

, .m- 33 in coniunctionem cum arteria angulari oculi interna ex natali abeunt, et venae ophthalmicae initio se immiscet, et reticulis variis factis, cum in corrugatore superciliorum et orbiculari palpebrarum musculo, tum in palpebris circa easdem ludit. Ipse nerui frontalis truncus autem nunc iam inter arteriam frontalem et cognominem venam in ophthalmicam abeuntem per foramen orbitare superius orbita exit. Si arcum orbitarium ossis frontis attigit, statim cum arteria in duos vel interdum tres ramos, qui deinceps in plures minores diuiduntur, dehiscit. Tres illorum denuo bifurcati amplectuntur

ramum arteriae Venaeque, et easdem in reticula et plexulos mutati ita comitantur, ut fasciculus vasorum inter duos neruulorum surculos lateraliter collocatos incedat, qui flamentis partim ex uno neruulo, partim ex altero emissis cinguntur. Vnus eorum ramorum idemque fere maximus magis versus exteriorem frontis regionem temporalem inclinans, occurrit ramo arteriae temporalis orbitam petens et pariter binis surculis cum arteria progreditur, variisque versus arteriae truncum temporalem silis intermediis eandem ambit, et cum filumentis nerueis ex ramo temporali profundo ex musculo in cutem prouenientibus coit.

De usu et sequelis horum plexuum in laesionibus fronti illatis n0n imp 0babilis opini0.

Cum ad explicanda varia in corpore humano occurrentia phaenomena, quorum expositio et naturae consentanea euolutio ex fatabrica partium anatomica repetenda est, saepe de singulari usu et influxu plexuum neruosorum circa Vasa ludentium cogitarem, et fere conuictus essem, tunicis vasorum minorum tantam neruulo

rum copiam vix impendi posse, quod maiores trunci illis careant, aliumque igitur adhuc usum et scopum subesse debere, praecipue

32쪽

me excitauit etiam amplexuum illorum neruosorum ratio in fronte et locis vicinis, eorundemque circa vasa lusus et amicabiles alligationes. Rediit mihi his meditationibus dedito in mentem, qualem non raro Chirurgis metum iniecerint laesiones fronti illatae ad

producendam amaurosim aliaque oculorum mala.

Ipse casum scio, ubi ex grauissimo cutis in limitibus frontis

et sincipitis ante suturam coronariam, ad cranium ipsum penetrante vulnere, diu post sanationem remanserunt in utroque antea perfecte sano oculo tunicae coniunctivae inflammationes et molestae lachrymationes spontaneae, post anni demum tempus sua sponte cessantes. Tractaui alium aegrotum, qui lapsu in terram notabilem cutis in arcu superciliorum dextro contusionem, praecise illo in loco ubi fasciculus arteriae et nerui frontalis per foramen orbitare superius orbita egrediuntur, passus est, subsequente et diu remanente oculi dextri dolore , tumore , albugineae inflammatione et lachrumarum immoderata et vix coercibili profusione. Annuo circiter spatio praete lapso sensim enarratae molestiae minuebantur, et tandem plane

cessarunt.

Semel aegroto iuueni aliquot tumores eysticos in fronte versus

glabellam et in occipite haerentes nucis auellanae magnitudinis e sedandos et exstirpandos curaui : Finita Vulneris sanatione, ter vel quater ex leuissimo pedum restigerio Vehementi laborauit oculo rum inflammatione. Nunc iam ab aliquo aetatis et vitae suae spatio decurrente, licet omnibus aeris et tempestatum iniuriis sese exposuerit, frequenter venatum profficiscatur, et in veneris castris non modice militare soleat, ab omni oculorum incommodo liber et immunis est.

Equidem non negabo, vulnera caesae fronti in ficta si, bsecutam esse guttam serenam, aut aliud quoddam oculi interioris vitium vi sui insidio-

33쪽

insidiosum; at enim vero, an tales amauroses ex sola nerui frontalis in fronte laesione, ex communicatione nempe, quae huic neruo, mediantibus neruulis ciliaribus, ex ramo eiusdem nasali, et radice communicante cum pari tertio et ganglio ciliari, cum interioribus

bulbi partibus intercedit, ortae suerint, id mihi propter exilitatem

illorum neruulorum ciliarium, qui ex ramo primo hoc quinti, cuius neruus frontalis continuatio est, proueniunt, admodum improbabile esse videtur. Insequi autem posse, si reuera annotatae fuerunt, arbitror ex mutatione quadam grauiore in interiore en cephali parte sub ictu contingente, quae nos latet, cum vita aegroti superstes examen proafundioris cerebri regionis, ex qua neruus opticus ortum petit, aut nerui ipsius, non admittat. Ex quibusvis vero externarum regionum laessionibus et operationibus ibidem interdum cum utilitate et prosperitate aegroti suscipiendis, quales tumorum cysticorum eX- stirpationes sunt, si partibus in caluaria contentis nulla illata iniuria fuerit, visus priuationem metuendam esse, mihi nullo modo persuadeo. sequelae igitur enarratae, quae nisi semper, tamen frequentissime omnes illas fronti et regionibus vicinis inflictas plagas, coninlusiones, tumorum cysticorum et tunicatorum exstirpationes, sotasan etiam trepanationem in fronte et sincipite peractam comitantur, ex mea quidem sententia potius arteriae frontalis ramis et ner-Vulorum eorundem circumuolutioni, quam neruo soli adscribendae sunt. Quodsi enim unus vel alter maiorum arteriae frontalis ramorum maiorum perscissus est, lumina eorum peracta consolidatione vulneris clauduntur, et liberum sanguinis per arteriam ophthalmicam irruentis iter, obturatis pluribus arterise frontalis osculis tollitur. Ex quacunque itaque causa congestiones versus caput oriuntur, oculus

34쪽

laborabit, donec successu temporis laterales arteriae frontalis ramicum temporalibus coeuntes ampliores redditi, liberiorem sanguinis ex orbita in frontem transitum, hactenus impeditum, denuo admittant. Quo itaque restituto incommoda oculi sua sponte profuturo cessant.

Plexus neru0rum ex Ram0 secundo quinti seu Maxillari superiore zasu sequentes.

Nec minus memorabiles quin potius celebriores sunt et copiosores neruulorum circa vasa complicationes ex Ramo secundo quinti enatae. Iam ipse integer nemi maxillaris superioris truncus in canale suo et in fissuram sphenomaxillarern ingressu, et inuolucro suo cinctus, pluribus circumlegitur vasorum tenellorum surculis, qui in subiectis idonea materie repletis egregium offerunt vi sui spectaculurn. Aperta dein membranacea illa capsula, quae fissuram spheno maxillarem inuestit, et in pinguibus subiectis adipe repletur, quaeque aliquantisper, in interiore saltem lamella. durae matris

propago est, arctissime sane cum duro neruorum inuolucro cohaeret, elegantius adhuc Vasorum rete ipsam nerui substantiam obducens in conspectum prodit, quod omneS maiores ramos sequitur, et

praecipue ganglion spheno maxillare nitidissime amplectitur. Qui deinceps rami progrediuntur, siue singuli sime cum alio coniuncti, vasa quilibet sua cingunt, et cum iisdem ad varia capitis loca, quibus destinati sunt, abeunt, quorum vero amplexus in nullo tam grandeS et multiplicati sunt, quam in neruo infraorbitali, tam in canali suo adhuc latente, quam per faciem iam distributo. Tangendi Vero et perscrutandi antea sunt minores huius nerui diuisiones, vidiaui nempe, pteryg0 - palatini, et naso- palatinus Scarpae. f. 9.

35쪽

Ramus milianus.

Nemus Vidianus, derelicto ramo suo seu potius trunco ptery, qui in ganglion spheno - maxillare abierat, simul cum arteriola illum concomitante, canalem Vidianum intrat, et in plura filamentula diuisus, paruae medullae spinali quodammodo similis, arteriam talem in modum amplectitur, ut paucis in locis per liberos a neruis relictos hiatus rubri parietes arteriae pelluceant. Dum hac ratione neruus Vidianus in canali suo versus posteriorem eiusdem aperturam progreditur, et diuersos surculos, partim ad nares, partim pro sormanda unione cum portione dura nerui acustici seu communieantis faciei in elatiorem aquaeductus Fallopii partem, partim ad sormandam cum radice ex sexto nertii intercostatis primam originem, exhibuit ediditque, omnes illi arteriae Vidianae surculi tenellis horum neruulorum filis cinguntur. Cum ex his arteriae Vidianae surculis plures in cauernulas ossis sphenoidei spongiosas, ad nutriendum os abeant, microscopii adeo ope tenuissimi neruulorum capilli distingui possunt, qui cum arteriolis os intrant.

Ramus Nasi0- palatinus Scarpae.

Multiplices fiunt in fissura spheno- maxillari cum ramis rami secundi quinti paris et arteriae maxillaris internae combinationes. Ramus naso - palatinus Scarpae ε), dum ab altiore fossae pleri' goideae regione, per fissuram spheno - na salem supra septum se

incuruat, et uti recte celeb. scARPA o annotauit, cum arteriola, quaed Egregie illum delineauit ili. ANTON. scARPA in Anat. Ann. L. II. Tas. I. 17 . e Lib. cit. p. 73.

36쪽

quae quidem satis ins gnis est, uti ex periculosis saepe narium hammorrhagiis patet, a ramo palatino - na sali orta, inter periosteum septi narium, et membranam pituitariam per septi narium quodlibet latus ad foramen incisuum L palatinum anterius decurrit, ibidemque cum neruis vasisque membranae pulposae palati coit. Laborem taedio plenum, nec dissicultate carentem requirit, rationem expiscari in durissima hac membrana, quam seruant vasa neruique per septi narium membranaceam partem decurrentes. Opus fuit, cum in subiectis recentibus, tum in spiritu asseruatis, maceratione, ut tractabilius et ad perscrutandum magis idoneum redderetur perios eum, qua ratione volsellae ope tot laciniae et frustula emolliti periostolauserri possunt, ut distinctius vasorum nemorumque decursus cerni et distingui queat. Sub hac en cheires omnino obseruationes ili. scARPAκ 1 confirmatas vidi, hunc neruum nai. - palatinum per proprium et peculiarem canaliculum, pone canalem incissuum exire ad membranaceam palati papillam, retro dentes incisimos haerentem, id tamen cum meis qualibuscunque disquisitionibus vix bene conciliare possvna, hunc neruum, 'nullo septi menafranae dato surcula' g ad palatum procedere. Nisi omnia sane me saliunt, in illis capitibus, quae antea perfectissime in artoriis iniectionis materia ad amussim penetrante ut venae aeque plenae fuerint, repleta sunt, animaduertisse me arbitror, ramum ilium nerueum, retia circa comitem arteriam formasse, quae in membranam septi cum ramis vasorum abierint, et fit menta illa nerui, per canaliculos suos ad papillam abeuntia ten riora suisse trunculo ipso per septi exteriorem superficiem decurrente. Nec minus euidentes fiunt inter ramulos vasorum cum ramis paris

primi per foramina laminae cribrosae ossis ethmoidei in septum narium descendentes et haec vasa combinationes, ex quibus non sine

37쪽

sine aliqua probabilitatis specie ad nerui primi paris cum ramo

naso - palatino Scarpae concludi possit anastomosi. Non plane improbabile esse videtur, in notissimis eriticis illis narium haemorrhagiis, quae Viplurimum, quin frequentissime aut plane semper ex aliqua septi narium in uno vel in altero vel vero in utroque latere arteria fiunt, iucundam saepe aegrotis titillationem praecedere, quo sensu permoti frequenter digito narium

interiorem superficiem fricant cum sanguinis stillicidio subsequente.

Ramus pie goideus et palatinus.

Implicatur statim ramus pierrasideus cum fasciculo vasorum eundem per canalem plerygo - palatinum ad palatum comitante. Exeunt simul cum neruulorum ramis per ossa turbinata distributis vasorum surculi, quos, si membrana pituitaria ab ossibus detracta ab exteriore superficie lustratur, eleganter cingunt. Nerui palatini communis per canalem plerygo - palatinum de-stendentis diuisio in minorem ramum, qui palato molli, vuulae, tonsillis et principiσ pharyngis surculos dat, ubi etiam primae copulationes cum ramo pharyngaeo eX octauo s. potius glossopharyngaeo, et arteria pharyngaea Halleri fiunt; et maiorem perforamen palatinum posteriuS erumpentem, et per totum ambitum membranae pulposae palati distributum, simul secum affert et deducit vasorum lasciculum, inter quos praecipuus est, et a nobis solummodo scrutandus qui ramum palatinum anteriorem et maiorem comitem habet, cuiusque decursus et distributio incomparabili solertia et nitore depicta est a celeb. SCARPA h). Reserri merentur huius rami palatini maioris circa Vasa palatina complicationes F a et

38쪽

et amplexus mutui inter praecipuos et varietatibus minus obnoxios. Vt vero satis commode illos intueri possimus, requiritur pariter specialis administrationis ratio. Resecanda nempe est serrae ope coelum palatinum osseum cum arcu alueolari maxillae superioris usque ad alas plerygoideas et partem verticalem ossis palatini, dein separandae sunt alae pierygoideae pone originem illorum ex osse

sphenoideo, ut totus ramus palatinus cum vasis in canali conseruentur, auellendum tandem est totum coelum palatinum osseurn, et

nunc membrana pulposa palati commodissime in illa parte examini potest subiici, ubi coelo adhaesit palatino. Dispescitur plerumque,

bene repraesentante ili. SCARPA, ramus palatinus anterior s. maior per soramen palatinum posterius delapsus, in tres fasciculos maiores et aliquot minores, cum totidem fere ramis palatinis dehiscit. De currunt iunctim versus arcum alveolarem, et dum per exigua coeli palatini osset foraminula ramuli arteriarum cum nasalibus interioribus communicent, luculenter destinguere potui, etiam tene rima filamentula ex plexu hoc palatino cum vasis in membranam meatum narium inferiorem obducentem penetrare. Formant nerui plura reticula circa vasorum ramos, et cum iisdem omnem rugositatem membranae pulposae palati perreptant ad gingiuas usque. Non reticendum hic quoque est singularis horum neruorum vaso rumque varietas, quam hac hyeme in cadauere Virginis I 6. annorum duplici hiatu palatino instructo, et cuius vasa eleganter cera colorata repleueram, obseruaui.

Cum persecto in omnibus partibus narium septo, attamen valde plicatili, deerant binae coeli palatini osset partes septum cum arcu

alueolari iungentes, Ut itaque Vtraque narium cauitas cum ore

unum idemque cauum formaret, duplici rictu versus laminam cribrosam ossis ethmoidei ascendens, et septo narium diuisum, in cuius summa extremitate alueolari unicus dens incismus haerebat. In

ipso

39쪽

ipso hoc septo quoad vasa et neruos omnia erant naturali statui persecte similia. Neruus autem palatinus cum arteria ex canalipterygo - palatino descendentes, longe erant minores quam in consueta fabrica in proportione corporis staturae esse solent, et quicquid vasorum neruorumque alias per membranam pulposam palati solet dispergi, in hoc deformi palatu per gingiuas VtriuSque arcus

distribuebatur. Vix autem, si arterias mesentericas et ramos coeliacae eXcipio, recordor me elegantiores circa vasa neruorum plexulos vidisse illis qui per gingiuas horum arcuum alveolarium diselaminabantur. I. Iet.

Nerui infra0rbitalis circa vasa irretiti plexus.

Nemus infraorbitalis eodem iure rami secundi quinti paris continuatio et sinis censendus est, quo ramus infraorbitalis arteriae maxillaris internae finem facit. Singulari ratione integri nerui ma-Xillaris superioris diuisionem cernere possumus, si, uti in meis ic0n bus delineari euravi, decursus nerui maxill. su p. non ex lateribus, uti hucusque factum est, sed ex parte superiore inspicitur, in quem finem omnes superiores partes a basi caluariae cum neruis et Vasis et ipse ramus primus quinti paris remouendae et auferendae sunt, Vt superior ambitus fissurae spheno - maxillaris et spheno - nasaliSVbique liber et apertus sit. Incedit integer nerui maxillaris superioriS truncus canali suo inclusus recto versus fissuram sphenomaxillarem aut aliquantisper decliuis: Si locum attigerit ubi in varios ramos dehiscere debet, paullo magis versus exteriorem fissurae regionem inclinat, quasi totus in ramum infraorbitalem abiturus. EX superiore loco nunc visus, tres praecipue rami, in hoc situ tantum discernendi, notantur, fasciculus neruulorum nasalium versus interiora, ramus Vidianus ab interioribus versus posteriora procedens cum

40쪽

ganglio spheno - maxillari, et ramus infraorbitalis paullo magis versus

exteriora: ramus plerygoideus omnium maxime inferior fissuram pterygo- palatinam intrans, cum ab aliis ramus tegatur, ex hoc loco

spectatus bene distingui nequiti Videtur ramus secundus quinti paris quasi in duas portiones

findi, quarum minor paullo magis interior ex ramis constat, plerygoideo, fasciculo nasalium et vidiano, qui ganglio spheno- maxillari uni tur, maior autem tota in ramum instaurbitalem cum suis mutioribus ramis alveolaribus et sub taneo malae impenditur. Hic ramus infraorbitalis in latissima fissurae spheno - maxillaris parte arteriae maxillari internae per hanc dictam fissuram serpentino duo u migranti at in plures ramos, inter quos arteria instaorbitasis maxima est, dehiscenti occurrit, et partiin cum hac arteria, partim cum plexu venoso spheno- maxillari mirabili modo irretitur. Emissis dein ramis, dentali superiore et subculaneo malae. ramus infraorbitalis cum arteria et vena comite canalem infra orbitalem intrat, et in illo, usque ad exitum eius in faciem, multiplicibus silis arteriam venamque amplectitur. Diuiditur nerv. infraorbit. secundum probatissimas, nunc omnibus iam notas, descriptiones in tres partes , ramum nempe fAbcutaneum malae, alueolarem maxillae superioris, et infraorbitalem; nisi prior, nempe subculaneus, prouti in multis subiectis fit, et a beati et desideratissimo ΜΕcxκLuri delineatum est, ex ipso trunco prouenerit. Vnus vel alter ramus, ex hoc vel illo ramo, vel ex trunco ipso interdum proueniens solis musculis prospiciens, nostro scopo non inseruit. Antequam igitur nemus infraorbitalis cum sua comite arteria apertura anteriore canalis infraorbitalis exierit, plerumque tres ramos emisit: I) ramulus antri highmoriani, qui cum simili ramo

arteriae i) Di s. incompar. rit. Fig. I 56.

SEARCH

MENU NAVIGATION