장음표시 사용
71쪽
ingenti coacto exercitu, b Alanos bello adgreditur c)Alani autem tunc erant d)uia imperio Theodomi r Ostrogothorum Regis, filii Triarii regis, Fratris autem malamer, qui eo cum Theodorico eorum fratre, qui in bello, de quo supra mentio habita est,
pugnanteitio Patritio, cum Gothis, quorum auXilio ab Romanis principibus missus fuerat contra Attilam pugnans interemtus fuerat, pace in dies ovi Elius auctor fuerat, Gothorum regnum post multas arietates obtinuerat, ab interiori Scythia egrestus, Alanorum Prouinciam occupauerat. Hic heodo mi , genuit
Theodori cum Magnum, cognomine malamer, qui post Ra-Vennae sedens, totam surpans possidebat Italiam μ)
Lib. XIII. p. rgo in Scythia exstitisse scribunt. Annales contramungarorum , regiam, Attilae communi nomine in Pannonia, inuidem Sicambriae quaerunt. Qua de re alibi in Prisco. byReuersus ex Italia in Scythiam Attila Martiano, orientis imperatori, bellum denuntiat: propterea, quod promissum sibi a Theodosio tributum, minime soluebatur. PRIs-Cvs Rhetor Legat. p. 64. ORNANDE de Reb. et Cap. XLu I. sed .nouam in Asiam
Africam expeditionem, animo suo agitas se eum, Flu ROTZivs Chron. P. I. Cap. XXII. cum BoNpiNio Dec. I. Lib. VII. LAIlo in Attila Cap. XVI. auctor est. Mox immutato consilio, in Alanos Ligeris accolas, sit ORNANDI fides habenda est, arma conuertit. Relationem tamen hanc IORNANDIS in dubium vocant , BONFlNIus , CALLlΜACHUS,
e Haud confundendi, cum Albanis Asiae populis a LlNIoin ProLEM E in Sarmatia Furopaea iuxta Tanaim fluuium locantur. Eorum pars altera, aduenientibus Hunnis in Europam emigrauit, atque iuxta Ligerim, cum angibano rege consedit. ORNANDEsde Reb. Get Cap. XXXVII. Lu I. asicra iugo Hutinorum in Sarmatia subiecta, aucto re Alberto tjukio ΚoiΑLomia sto, in Hist Lithuaia. Dantisci I 6so. q. in Lituanorum gen
.d Error Calani de Theodomino , quem , cum Thorismundo rege Vestrogothorum confundit, supra ad Cap. Vii. not. y b Cap. X. not. I b obseruatus est. Neque vero Alani, vel Thorismundi, vel Theodo miri' alam iri potestati suberant. Sangibanum enim iis imperauisse, eumque nullius imperio subiectum fuisse, ex IORNANDE de Reb. Get. Cap. XXXVII. elucescit. Thorismundus igitur, rex Vestrogothorum, Alanis sociis in auxilium venisse dicitur uti fraudem Attilae artibus bellicis subuerteret. IORNANDE l. c. Cap. XLII. e Theodoricus, Thoris mundi regis Vestrogothorum frater, perperam, cum Theodorico patre, qui in praelio Catalaunico occubuit, a Calano confunditur. Vid. IORNANDgs de Reb. Get Cap. XLIV. f) Theodoricus M. seu Dietericus Veronensis, rex Ostrogothorum , qui e Pannonia in Italiam cum Ostrogothis emigrauit, filius fuit, omnino, Theodonitri regis Ostrogotho rum, quem tamen CALANus, Alani imperauisse, cum Thorismundo permiscet, IoRNAN DE de Reb. Get.
e Totum istud Caput saucium est, cui ex IORNANDE de Reb. et Cap. XLIII. 41
coNio Lib. XIII. p. 33o hoc modo medebimur : Reuersus ergo de Italiae prorsus contusae Iaceratae, at 'e etiam ad ultimum exitium deductae partibus, Attila in pannoniam venit, cingenti coacto exercitu , Alanos bello adgreditur. Alani autem tunc erant
sub imperio Theodomi tegis Ostrogothorum, filii Triarii regis, fratris autem Glumer, qui cum Theodorico eorum fratre, qui in bello, de quo supra mentio habita est , ii gnanteatio Patricio, usi Golnus, quorum auxilio, a Romanis principibus missus cona
72쪽
33 iuuenci Coelii Calani Dalmati e
REX igitur a Theodomi r co I lecto undique Gothorum eXer
citra , aduersus Attilam perreXit in proelium. Inter quos Varia suere certamina bella grauissima , in quibus nunc Attila inferior, nunc Theodo mi , ut se ostentant bellorum euentus)filii Iedicitur, ut scribit horum s Iornandes historicus Demum V idem refert, in tam pis Catalaunicis vltimum factum est bellum, ubi paullo ante Elius Attilam, fratrem eius Bledam, superauerat. In quo Cesio, tanta es multitudo Xercitus Hunnorum occubuit ut vi pauci cum Attila euadere potuissent Theo- domi Vero Gothorum reX, Victoriam assecUtUS, Hunnoriam graia persecutione exercitum depopulans, de finibus Alanorum eiecit. Sic ergo , ut dicit, Iordanis , Attila reX, Uliarum gentatium dominus, Ut antea orbi terrarum terror, in Visus , dum proditoris famam , qua aspersus fuerat, quaerit abiicere , iam in praedictis campis , ob quondam Etio Patricio MeXercitu Romanorum Gothorum fuerat superatuso gemina tum est passus Confusionis opprobrium. Nam inde recessit inglorius in an
tra Attilam pugnans interemtus fuerat, paeate in dies multos, latius auctor fuerat, Gothorum regnum, post multas varietates, obtinuerat. Igitur ab interiori Scythia lan nonia , in qua tunc unu , cum diuersis subditis nationibus insidebant, egressus Attila, Alanorum prouinciam occupaucrat. Thoris mundum scribit I ORNANDE de Reb. et Cap. XLIII. b Solus I ORNANDE de Reb. et Cap. XLIII. alterum, aduersus Alanos susceptum in Gallia bellunt Attilae recenset. SIGONlvs Lib. XlII ad an. q. 3. p. 33I. quod merito in dubio relinquunt, Borupi Nivs Dec. l. Lib. VII CALLIMACHus in Attila, OLAHus in Attila Cap. XVI. eo , quod non solum CHRONiCo Hungarorum apud Thurocrium, Grum reliqui etiam rerum ungaricarum scriptorer, , tantam cladem , tantumque dedecus, illatum Attilae, reticeant. e Nihil de clade I ORNANDE dum alterum in campis Catalaunicis commissiim praelium recenset. Ita vero ille Sed Thorismundus rex re egoiborum fraudem Attila, non impari subtilitate persentiens , ad Alanos tota Dbtilitate prius aduenit, ibique stipertiententis iam Attria motibus praparatus occurrit, consertoque ratio, pene simili eum tenore vi prius in Catalaunieis a De remouit victoria, fugarumque a partibus suis , ne triumpho remittens, in sides proprias, fugere compulit de Reb. et Cap. XLIII. d IORNANDE l. c. Si Attila famosus, ct multarum victoriarum dominias, dam quarit famam perditoris abiieere , o , quod prius a Vesezotbis pertulerat , abolere , geminatam susinuit, ingloriusque recessit.
73쪽
II aque reuersus Attila re , modico postea tempore Vi Uens,
tali morbo defecit, a vi apud Priscum ' Eutropiumque,
plures historicos in litteras relatum inuenio. Post innumeras siquidem Yores, quas X more habere licuerat, do formosissimam admodum nobilem iuuenem , e Hildico nomine VXO-
a Nihil de niorte Attilae apud Riscv in scriptis , quae hodie exstant. Ex EvAGRII tamen Hist. Eccles Lib. I. cap. XVII. colligitur, Priscum in libris deperditis, huius rei
mentionem quandam fecisse. Ita vero ille Oi,dem temporibus fetam Pud , multorum sermone celebratum , ab Attila Scytharum rege , evellatum e s. Quod quidem risus Rhetor ae- curate simul ac diserte conseripsit, singulari elegantia nobis exponens , quomodo se aduersus orien talis A Oeeidentalis imperii partes, expeditionem susteperit , quotque se quanta sorbes captas situ ditionem suam redegerit, Albus denique restis Iesi e hae luce migrauerit. Idem elucescit, ex IORNANDE de Rebus et Cap. XLIX. p. 42. Attila, ut 1 deus isorieus reberi, extinctionis ua tempore , fidie nomine sibi in matrimonium socians.b Eutropius Sophista Italus, ut eum vocat vi DAs, voce Eutropius f. I a. d. Canis tabr. 7 a S probe ab Eutropio presbytero , de quo GENNADivs in illustrium virorum Catalogo, discernendus, Breuiarium rerum Romanarum ab U. C. usque ad Flauium Valentem Augustum, cui opus suum dicauit, stilo parum concinno , produXit. Ompendio Eutropii, PAvLLvs Di Acotius, monitu Adilbergae, Desiderii Longobardorum regis filiae , sua infersit , ut liquet , ex undecim primis Historiae miscellae libris Gerh. Ioan Vossius de Historicis Graecis Ioli Alberi AhR1 Cius ibi oth. at Lib. III cap. 9. S. 6. T. Ea igitur, quae de rebus Attilae , in Addita mentis Eutropi leguntur, DIACONO
e Attilam, more gentis, complures habuisse uxores , IoRNANDE de Reb. et Cap. XLIX. refert, quas nonnulli , e filiarum etiam numero , lectas fuisse e X RisCI Legat. p. IOO incerta opinione colligunt. Hinc vero, non tam thy ater orniam , seu nuptias nitarum mi iam polygam iam , quae apud plerasque gentes in usu fuerat, ingeniosissime elicit, Attilamque pro insigni ii gentem Hungaricam amore , tam enormi &e Xecrando flagitio, doctissinae vindicat , illustris ivs NICOLAvs ARELLI vS, Archiater Caesareliso Augustae Biblioth. Vindob. Praefectus , in eruditissima, quam ad me, nuper admodum de IuvΕΝCo dedit , epistola. Quae, ut CALANO praemitteretur, non minuS,
incred bile in promouendis studiis Hungaricis, illustris viri studium, quam singulare, de
Iuuenco, rebusque Hunnorum aro umenturii, iure quasi suo imperauit. Ceterum , anne
nuptiae gnatorum cognatorumque, si quas lege Hunnica permissas fuisse, euinci potest , iuri natura conueniant apud RisCum loco suo, Xaminabitur. Eas, profecto, iure naturae minime prohiberi nonnulli censent cons Christ. THOMAsivs Iuris prud diuina Lib. IlI. Cap. II. g. οῖ. ai. Sed hac de re alibi in Prisco. His itaque, quas ante expeditionem Gallicam Italicam , domi suae aluit, Xoribus , Honoriam quoque, Valentiniani III imp sororem accenseri voluit , eo potissimum fine : uti cum ea opes ingentes imperium Romanum accipiat. Riscvs RHEro de Legat. p. a. 63. Ea dum Valentiniani Ill auaritia negatur non solum imperium occidentale invadit, PRIs-Cvs l. c. TtRO PROSPER , apud Canissum , T. I. p. 173. verum grauiora etiam , reduce X Italia, Romanis minatur, loRNANDE de Reb. et Cap. XLII. db I ORNANDE ex eo Paullus DIACONus , alde decoram notat, unde IoΕΝCus, omnium formosissimam fuisse colligit, forte propter formam corporis candidam , qualis sub caelo Germanico, puellis contingit qua adustas solis ardore feminas Hunnicas, facile, sponsa Attilae superasse censebatur. e I ORNANDi ex Prisco IIdie dicitur. Eo nomine, & ANTON BONP. Re r. hJung. Dec. I. Lib. VII. eam adpellat Hildieonem vocant , CALLiΜACHus in Attila,& SlGONius de Oc-Deead. I. Monument. III. Mi id.
74쪽
i36 Iuuenci Coelii Calani Dalmatiae
rem superindu Xerat. In cuius nuptiis, s cum in ipsius amorem X ardesceret, maXima gentium aulicarum X terarumque I)hetitia fuit. Ipse ergo conuiuio disse lutus, cum interdiu ludis
plurimum intendisset, aliisque Variis luYuriarum generibus, quae hominum mentes obieci ant dum nocuo adueniente, cubiculum,
in quo puella virgo nobilis Hildico se posuerat, solus intrasset
edit Basil. 138o Annales Hungarorum apud THUROTZIuli Chron. P. I. cap. a. S OLA-nus in Attila cap. XVI. My olibam , RITI v vero de Rebus Hungariae Lib. I. f. 2ῖε. Mi L-ZOTHAM nominant, quam AvLLvS DIACONus in Continuat Eutropi Lib. XU. p. 386. edit Amstet. 16a S in Ia indicto nomine e X primit, MCHRONICO Alexandr num Olymp. CCCVII. p. 737 petricem Hunnam vocat. Eam regis Bactitanorum fuisse filiam, nescio, unde acceptum tradidere Annales Hung. p Ud ΗvROTZIvM, UOS etiam sequuntur, ANTON BONFINIus, O LAIIVS , RITIvS. Rectius certe AvENT1Nvcl. c. eam , Herrici reguli Francorum filiam nominat. Eius crediderim Errici, cuius pater Sigebertus, in demigratione Francorum, regulus, cum Undecim proceribus, electus fuerat, AVENTINvs Llo II p. 238. IORNANDES , non amore , sed magna hilaritate , refotat iam fuisse Attilam , reliquit. Nulla profecto , vel veneris, vel intemperantiae indicia die hoc, in Attila obseruantur: quidquid de utroque, Annales ungarorum , referant crimine. Hunc enim in modum ΓΗvRoa Zivs Chron. P. I. cap. XXII. Mulier , inquit, ilia ad latus ipse iacens, de somno eu
hilans, iam in dominum suum amplexibus ti voluisset orpus exanime, rigidum pariter o infritida tum tangendo , persensit. Et BONFlNIvs Dec. I. Lib. VII. comparatis pro regis dignitate nuptiis, per omnem intemperantia licentiam , in coniugali conuitii sis indulsit , Baccho ae Venere , corpus ita ea nocte confecit ut inter dormiendum , supino corpore, pro fluuio sanguinis , naribus, continuo suffocatus interierit. Vtrumque repugnat integerrimis , graui nimisque Attilae moribus , quos Icis Cus Rhetor. Xcerpt. Legat. p. 29. potitiimum in conuiuio admiratur.
ρ Quo ritu nuptiae Hunnorum peractae fuerint, nihil hac de re adnotatum reperimus. Quando autem Hunni, omnia a re diuina occipiebant: verisimile est, Haruspices quo que, cum primis in nuptii regiis, exta victimarum inspexisse, ex iisque de feliciis in felici matrimonio, taedictiones accepisses id, quod , apud Hunnos, in omni re ardua, frequentatum fuisse, ex IORNANDE colligitur. Superstitionis huius, haud exilia , hodie num supersunt, in gentem Ungarica, vestigia. Die enim connubio Sacra, apud rudio res, non minus sponsa , ritu superstitioso, aduersu qua Suis incantationes magicas prae munitur: verum , diuersa etiam , crebus actionibusque diuersis, de futura matrimonii conditione omnia capiuntur. Haruspicinam , conuiuium δε istud , ludi Circenses, ex cepere. Conuiuia Attilae, pro more genti S, opipare instruebantur. Nihil enim , quod vel ad luxum , vel ad magnificentiam pertinere videtur , praetermittebatur. Fercula, aureis argenteisque vasis, diuersis vicibus, triclini inferebantur, concertantesque inter se poculis conuiuae, ad seram usque noctem, tu Xuriosius epulabantur. Sublatis epulis, victoriae primum, virtutesque Hunnorum bellicae , laetis carminibus , ab incentoribus recitabantur. Post cantus' carmina , Histriones S imi prodibant qui, vel arguta ingeniosa vel absurda prodigiosa dictione perfusos laetitia conuiuas, in risum ca chinnos prouocabant. PRISCUS EX cerp. de legat. p. 26 127. 28. 29. Nihil hic, quod mirere de choreis, nihil de compotationibus . intemperantia. Ceterum , ludi Cir censes, vel ante caenam peragebantur, vel in diem sequentem , sin exiguum temporis spatium supererat , transmittebantur. Praecipua eorum genera fuerunt : Cursus, pugnaequestris , a siludium , sagittatio in Iniaromo quorum priora duo , cum Romanis communia, vid. ROSlNv Antiquit. Rom. Lib. . cap. XI. oiteriora Scythis potis Isimum
propria fuere. Currebant autem equis, sque ad pernicitatem leues M ARCE L i mus Lib. XXXI. c. a. colludebantque, partim circumequitando, partim excurrendo. opportune G
75쪽
vino repletus tibis, lasI Udine , quantam numqua m ntea
contraXerat, distblutus somno, Ut Tic prei 1 naturalite r euenit, ingrauatus se super cubiculum supinus , Ut erat, inieci t Ore aperto gratii somno oppressus accubuit. Repente igitur laborante onerositate naturae, X Undans eius an glai de naribus, qui
saepe solitus erat emuere , in os iacentis defluens copiosius, non sui iam compote corpore , burrus Vitali spiritta , iacentem regem supinum e Vestigio ptae cauit igitur , taliter o suffoca
eedendo. Zosi Mus Lib. IV. p. m. 7 7. Subinde, pugna equestri instituebatur, qua vel fugientes , ab insectatoribus, retra effuso cursu , vel in lectatores , a fugientibus , exaduerso, maximo impetu oppugnabantur. Hac arte pugnandi exercitat , cum hoste quoque, pro sua consuetudine dimicabant. AGATHIA Lib. V. Cum pugna equestri, hasti diam Gisgittatio , quibus Hunni cum primis excellebant , coniungebatur. Erant sane, Hunni , optimi in equo sagittarii , qui inter equitandum , etiam petitissime iaculabantur. PROCOPius Lib. II. Gothic cons. PRODROΜvS ungariae Lib. II. cci I Cap. I. S. 17 seqv. Vestigium vetusti huius ritus , hodie num , interiungaros , in nuptiis obseruare est. Adventante enirn sponsori delecta equitum turma , adpenso victoriae
praemio, in spatiosum effunditur campum , diuisaque in duas sponsi sponsaeque factio
nes , velocissima, pro consuetudine gentis, pernicitate edito cursus in Gicio , scopum versus prouehitur. Qui primus , absoluto curriculo , metam contingit, victor, reportato praemio, pronunciat Ur quae res , haud leuem , sponsori gloriam conciliat quod si factio eius, quae summa contentione, cum factione sponsae , de laude praemioque con-i certare solet, v cstoriam reportauerit. h Non tam vino, ciboque grauatus erat namque frugaliS, PRISCvs Rhetor. Xcer. Legat. p. 29. quam effusa laetitia , teste I ORNANDE defatigatus , lassata somno membra, in thalamum coniecit. Recte proinde FRANCISCvs FORls TR OKOC SI Orig. Hi in et P. I.
cap. q. S. I 0 incerta ea esse censet, quae de temulentia te inperantissimi principis, inuidia Chronographorum tradita sunt. i Auctor, I ORNANDE.Scriptorem, sane Hunnis iniquum sequitur. Ita vero ille hi
R s. Get Cap. XLIX. de morte Attilae eiusque in nuptiis magna hilaritate resolutus , inosomnoque grauatus, resupinus iacebat , redundansque sanguis , qui ei solite de naribus effluebat, dum consuetis meatibus impeditur, itinere ferali faucibus illi jus eum extinxit. Tadem PAVL Lus 11 Coxus Continuat Eutropii Lib. XU. recenset ob cuius nuptias, profusa contiiuia, exereens, diam, tantum ini, quantum nunquam antea, insimul bibiisset, cum Iupinus quieste ret, eruptione Duquinis, qui ei de naribus solitus erat effluere suffocatus ct extinctus es. Ex
Iomande, Gotthicae , hoc est , dubia fidei scriptore , sua deprom sere CHRONOGRΑΡΗ1Ηungarorum, qui mortem Attilae communi sententia, turpissimo temulentiae vitio, adscribunt Tantum vero abest, ut princeps temperantissimus, in quo frugalitatis virtus, cumprimis eminebat, intemperantiae labrietatis argui possit . ut potius crimen hoc, coena regia conuiuiisque prorsus exulauerit; id , quod , ex RisCo ad notam focornis monstratum est Prognatam igitur e liuore ornandis, de morte Attilae sententiam, prorsus reiicimus, sed , ne MARCELLINi quidem Comitis Illyricani relationem, adproba mus Refert ille in Chronic. In dict. VII. Attilam iussu Aetii a muliere cultro confossum.
Attila re Hunnorum , Aetii hortatu, noctu Prouincia mulieris mauu cultroque , confoditur. Ouod, quia dubium esse auctori videlia , Sanguisis reiectione necatum , ex aliorum traditione adicit At vero, quod si mulier, proterva temeritate, tantum principem enecare ausa fuit latra non ferro, palam, sed veneno, clam, impiam destinationem, perfecisset, quod Franc. Foris ΤRoKOCsI. Orig. Hung. P. I. Cap. IV. g. 19. callidissime coniecit. Puenm, nihilominus, de nece Attila su spectam , primo impetu fuisse, auctor 13Ro-
76쪽
in Iuuenci Coelii Calani Dalmatiaetus, in bellis gloriosisssimus, iotentissimus Hunnorum rex Attila diuersiarum gentium , Victor Occubuit. cui ebria impudentia, pudendum finem dedit.
itaque turpissimo , quod per temulentiam, acceleratum censent nonnulli, morti genere hamorragia narium , quam somno sepultus princeps, minime senserat, extinctum fuisse Attilam Deile I ORNANDI concesseri inus Laborabat enim Attila Cepius , reiectione cruoris, cum primis vero , ubi sanguis, motu vel ad femi vehementiore , in profluuium concitatus fuerat id, quod I ORNANDES, ataue ex traditione citis , Paullus DIACONvs CALANus obseruauere. Nobiscum sentit CHRONICON ALEXANDR1NvM, nullam temulentiae caussam adducens Attila sanguine, ex naribus prorampente extinctus es, noctuque cun pellice Hunna, qua paelia de nece sussecta uir, dormiens in tabernaculam delattis es. Et MARCELLI
Nus comes, ex mente aliorum Quidam, sanguinis reiectione eum necatum perhibent'. γιο-
nium ero, subito rebus κmanis, teste Paullo Diacono Hist. Miscellae Lib. XV. excessit: Si GEBERΤvs Gemblacensis ad an S. poplexi extinctum reliquit. Ceterum, ins DE iudiei , mortem Attilae accidisse , vltro ΤΤON Frisingensi, Chronic. Lib. IV. Cap. XXVII l. f. 96 largimur ut qui, semper bumanum funguinem sititi erat ; proprio quoque unguine , suffocatus interiret. Quod dum euidentibus probari potest testimoniis, nescio , quam ob rem, OTROKOCSivs l. c. X funebri quadam cantilena , expunctum velit di ο- mene etiynapian m Diadoti ala, id est die primo sui genialis gaudii suffocatus fuit. Verba sunt I ORNANDI l. c. Ita glorioso per bella regi, temulentia, pudendum exitum dedit Vindicatam ex RisCo a temulentiae crimine, subitam Attilae mortem vide not.
PUella autem , quae timens valde , i ab una parte cubiculi latebat, X spectans regis imperium , dum diu sustinuisset,
neque a rege sensim ad oblectamentum aliquod Vocaretur Verecunda tamen ad cubiculi partem , qua se re iniecerat, pedetentim accessit, , Vidit eum mortuum iacere ore Operto, ladecursui naribus sanguine, ingem Uit, mouens tamen riuatiens
persaepe , si et grauiter obdormiscens, X citari potuisset. Sed quid Irustra tentabatur, immobile iam δ&eXanimatum corpus, perpetuoque somno tradit Um,eXcitari non poterat. δ)Sequenti sane die, elapsa tamen magna diei parte, ministri regis admirati,
a missentiunt a PRlsco, quem IoRNANDES CALANu sequuntur, Annales Hungarorum. Iis enim absque Omni veterum auctoritate , adnotatum est , sponsam in thalamo re gis cubavisse, Attilamque confecto Baccho ac Venere corpore , mortem turpissimam opetiuisse vid. ΗvRo TZIus Chron. P. I. Cap. XXII. BONFiNivs Dec. I. Lib. VII. Haec vero ex unosi Co Alexandrino depromta esse videntur : Attila , sanguine ex naribus prorumpente, extinctus es, noctuque , cum pessice Hunna, qua puella de nee eius su secta Dit, dormiaens, in tabernatulum delatus es. Olymp. CCCVII. p. m. 37. Nihil horum apud IOR NANDEM : neque enim rex , post diutinam corporis defatigationem , aliud, quam quie
tem nocturnam quaesiuit. bd Haec cum relatione I ORNANDI conueniunt. Sequenti vero, ait ille, luce, quum veta.
rua pars diei Nil se exemta , minisi i ruit, uris aliquid suspicantes pos clamores maximos, fores
77쪽
quod non aperiretur cUbiculum , alidis ad ultimum clamoribus
vociferare coeperunt, cum neque Vlla VOX aut sonus ederetur, vehementius admirati , Ostiis infractis intrauere cubiculum , eleuata cortina, Viderunt regem Attilam supinum re aperto iacentem, inundatione sanguinis, qui de naribus emuens, os eius
intrauerat interemtum cyPuellam quoque iuXta cubicuIum sedentem, demisso vultu, sub Velamine lacrymantem. Tunc ministri, vocatis omnibus proceribus, exercitus d principibus, ostenderunt eis, Attilae sine vulnere, decursu sanguinis praefocati corpus illi ergo, Vt est mos Hunnorum, e crinium parte truncata,
fores fringunt de Reb. Get. Cap. XLIX. Cum Iornande, lGosius de Occid. Imp. Lib. XlII ad an sq. p. 33 a. aliique Chronographi sentiunt. Annales contra Hungarorum, ea nocte, qua extinctus est , experrectam mulierem , fatum regis, elato luctu , promulgauisse, cubicularios, succensis lucernis, exsangue corpus reperiisse, memoriae prodidere. IlvRoΤZIus Chron. P. I. cap. XXII. BONFINIvs Dec. I. Lib. VII. LAIius in Attila Cap XVI. Haec vero, ex CIqRONICO Alexandrino profluXere: ea namque nocte, qua extinctus est, in tabersiaculum eiatum fuisse, ibidem con notatum legitur. . Hunc in modum I ORNANDE quoque l. c. inueniuntque Attila sine vulnere necem santuinis efffusione peractam, puellamque demisse estu, sub eLimine laevmantem Mos hic feminarum, mortuos in gente Hunnica lugendi, cum consuetudine conuenit Persica, quod , e lum deflentis Alexandri M. mortem Sisygambis, apud vRTIvM Lib. X. Cap. V. p. 78 . edit Lugd. 72 . si qua ei antiquitatis auctoritas, concedenda est, luculenter est cognoscere. Abscissa ergo veste , qua induta erat , lugubrem sumsit, iaceratisque erinibus humi eorpus abiecit. Adsidebat ei altera ex neptibus, nuper amiUsum Hephasionem eui nupserattaeens. Ad ultimum , dolori succumbit , obvolutoque eapite, accidentes genibus suis, neptem nepotemque auersata, cibo pariter obstinuit luce. En vivam luctus Hungarici imaginem lqua hodie num , in illustribus ungarorum feminis , conspicere est. Lugent eae moria tuos , obuoluto capite, amarissime , indutaeque veste qualida , luce ciboque abstinent pariter, neque, nisi transacto anno, pristinam induunt faciem Vestis iis est, stola flam meumque cannabeum. Vtraque squalida , nativo induta colore : neque enim a tronae pullatae , vestem mundant, neque consuetum induunt ornatum , uti recordatae squaloris, tanto acerbius lugeant.
2 Praeter Attilae filios , Hunnorumque principes , praesto erant, Theodem it, alemi r Vuidem ir, Ostrogothorum Thoris mundus item , Gepidarum reguli. Vt reliquos, diuersarum gentium, quae Hunnis suberant, quaeue in eorum castris militabant, dyna
e Morem reges lugendi mortuos, a Scythis, ad Hunnos transiisse crediderim: Ex pressit eum HERODOTvs Lib. IV. f. et q. ed. Lugd. I716. f. Quod eadauer regium qui exeipiant , eadem agunt, qua regi Scythara aurem decidunt, erinem circumtondent Irachia ei, eum eidunt fontem nasumque consauciant , sinistram manum sagittis traiietant. Comas in
luctu radere , apud Persas pariter, in more fuit positum. Qua de re vRrivs Lib. X. Cap. V. p. 783. BRIssoNius de regno Persico Lib. III. In sacris quoque litteris , eius moris vestigia prostant Iob Ι. o. Esaiae XV. S. confer luctum ob mortem Germanici, in SuETON. Calig. . . . s I9. Communis hic est mos Barbarorum. In graui enim luctu, viri, barbam ponebant. Haec est caussa , cur Priamus , in illa calamitatum malorum Illia de faciem cute tenus rasam habuisse, legitur. Sed feminae, praeter naturae legem, capita radebant. Hinc EvRIP. Alcestid. n. qa6 Iubeo communem Use luctum huius mulieris, carie rosa, o nigra veste Et Accius Amphit. p. Non XI. 8so.
78쪽
Iψο Iuvenci Coelii Calani Dalmathecata, faciem regis f profundis repleuere vulneribus lanceoli Ihωphlebeio mi is concidentes, Vulnera, quae regi cadaueri intulerant, hyrepleuerunt, Vt proeliator tantus reX, non
semineis lachrymis, sed Virili sanguine lugeretur.
Sed , quaenam haec es Mulier , finies Cese , tonsu mubri.
Vid. gvRs de Fun C. XLVI. IRCΗΜAN. de Fun. Rom. XI. I 3. q. Hunni , quandoquidem teste MARCELLINO Lib. XXXI. c. a. imberbe fuerant, neque alii , praeterquam regesin proceres, barbam nutriebant, id ad Cap. XLI. bb. caesariem, in communi lucturasisse, saltem comas vellere solitos fuisse, existimauerim. Id enim, obseruante BAR
etulo Animaduers. Lib. XXI. c. I. f. 1Oqa haud leue fuit luctus indicium, quod δε MART1ALis Lib. V. Epigr. 39. notauit. Pietasque pulsans , pariter, b comam vellare, Desere non te vernulae pudet mortem. Hunni, profecto , perinde , ac ungari , caput barbamque more Scythico demebant; id, quod e ritu Scythicismi impio, ad quem Hungari , sub Andrea I. prolapsi sunt,
Tu, ROTZ Chron. P. II Cap. XXXIX, quemue regnante Lad ista IU, Cumanis acceperant, Comes de REvA. Cent. III. f. 18. liquido elucet. Comas igitur barbasque prolixas, non prius, quam ubi ad Christum conuersi sunt, ad exemplum Europaeorum promittebant. Resecabantur eae , more Scythico neque , nisi ad significandam luctus futae. bris acerbitatem, promittebantur. BONUN. Dec. II. Lib. IV. Quae res, adeo in consuetudinem , lapsu temporis abiit : ut etiam SIGIsΜvNDus , ad promerendam Un Sarorum gratiam , barbam in deliciis nutriuerit, gestauerit BoNFi Nivs Dec. III. Lib. VI f. m. 292. Ceterum, coma capitis, semper , interitannorum feminas, in honore fuit. Eam itaque, a feminis, in communi dolore , non tam rasam, quam effusam existimauerim: erinium enim solutio, haud exilis est, adnotante BARTHi Lib. XLVI cap. XU. luctus significatio. f Nihil de inflictis faciei regiae vulneribus, apud IORNANDEΜ ceterosque Chronogra. phos occurrit. Idcirco crediderim, regio cadaueri , addit CALANus vulnera ne inter arma natus educatusque, in armis versatus princeps, sine vulnere occubuisse, a suis
r Hunni grauiorem tristitiam significaturi, informes facies, cunis turpavere vulneribus rvt praeliator eximius, non femineis lamentationibus o lacrymis , sed saritiine lugeretur irili. I ORNAND de Reb. Get Cap. XLIX. Ritum hunc lugendi mortuos , vetustum fuisse, in Asia, ex LEvi Ti C. XIX. 8 liquido constat meque casuram, pro P mortuo inditote carni oestrae, inseriptionem sigmatis, ne imponite obis, quem , inter Scythas etiam, usu receptum fuisse, ex HERODOTO, nota e expositum est. Adhibebatur vero , non solum inludia funebri, verum, in concilianda etiam idolorum clementia. Hoc igitur modo, prouocaturi, opem idolorum , Baalitae , incidebant se , ritu suo , cultris O lanceolis. I. Reg. XVIII. 28. Fuerant vero cadauerosae facies , apud Hunnos, non minus luctus aerumnarum species , id , quod BARTHivs Aduersa r. Lib. XXIII. Cap. XU. f. II I. ex TEREMT. Acu . III. Scen. IV. de alii etiam gentibus Observatri verum , signum etiam virtutis bellicae. Qua de caussa ii, genas infantum , ab ipsis nascendi primitiis , ferro sulcabant. AMMIAN. Marcellin. Lib. XXXI. c. a. h Mancus est hoc loco lux ΕΗ Cus, hunc in modum, ex Iornande supplendus vulne
ra, qua regio cadaueri intulerant sanguine repleuerunt scilicet, ut praeliator eximius non e .
mineis lamentationibus o lacrymis , sed sanaim tu eretur virili. I ORNANDE de Rebus et .
79쪽
ST tim ergo in mediis a campis , pretiosa tetendere tentoria, .pallia muro te X ta gemmata JUe , in medio campo, statuerunt. In quibus cadauer regis , di more regi indutum,
a Non in Sicambriae campis, veluti annales Hungarorum, incerta referunt traditione verum in regione IaZygum Metanastarum , in qua regia Hunnorum , a RisCo de Legat. p. Iob describitur, tortuum sepultum Attilam , certum est. Hoc enim ille loco, sedem regni posuerat , quam in Pannoniam , ubi hodie Buda iacet , translatam fuisse, nullius compertum est auctoritate. Etiamsi vero Buda , iussu Attilae regis, id quod CHRONi CONM ungarorum notauit, condita fuerit: inhabitatam tamen ab eo, vel propterea negauerim , quod orbem fraterno adpellatam nomine , inuisam habuerit. Cum Hungarorum Chronographis AvEN Titius Annalibus Boior. Lib. II. f. 167. sentit Cantatur, inquiens, apud nos antiquis carminibus, Sicambriae , quam nos Ophen ri Budam υocare solent, Attilam habitauisse y petii se quod tamen , dum in dubio relictum esse videtur, recte nonnulli, Attilam , intermissa Buda mentione , in sedibus suis , extinctum , connotauere. TYRO Prosper Chron in I ccl. Canisi T. I. p. I73. HERMANNvs Contractu Sa an . Sa.b Videre hinc est funeris magnificentiam, quam Hunni, in efferendis regum cadaueribus , seu Scytharum ritu , seu aliarum gentium exemplo, adhibebant. Neque enim splendor, quem Scythae, in regum usurpavere funere , vel Graecorum magnificentiae, quam Alexander, in Hephaestionis sepultura, Babylone expressit. PLvTARCH. in AleX. XXXVII. f. 33a edit Paris. IS 38. vel Romanorum fastui, qui ex Neroni funere, apud SuΕΤoNivΜ Ner Cap. L. n. . elucet, ullo modo cedere potest. Praeterquam enim , quod cadauer regium, ad Gerrhos usque , amplissimo , inter administrorum militumque cohortes, efferebatur funere pretiosi etiam indumentis, iraeterea , aurea argenteaque contegebatur suppellectile. LRODOt. Lib. IV. f. 43 seqv. Scytharum ritu, Hunni quoque , auratas gemmata Sque stragulas, in mediis campis , 9 ntra tentoria sericea. ΙORNAND de Reb. Get Cap. XLIX. p. qq. regio Attilae cadaueri, stib sternere haud dubitarunt, siue, ut regi magnificentia indicaretur, siue, ut diuini , tanto heroi honores exhiberentur. Hoc namque modo gentes, defunctorum corpora, qua deos honorabant. LACrΑNTivs II. q. iisque immortalitatis semen inesse tacite innuebant quam rationem, cur plerique mortales, studiosi sepeliendorum corporum fuerint, SCALIGER, vir summi ingenii, summaeque Oarinae. Poet. Libr. III. cap. O. ad signauit. Hinc vero colligi potest, Hunnos, Scytharum ritu, curam magnifice sepeliendorum corporum adhibuisses tametsi plerique mortales, leuem sepulturam , magnificae, anteferre consueuerint. Sic Cyrus apud XENOPHONTEW, Paedia IlI sufficere ait, si terra tegantur mortui. Et LvCiΑNus, plurimis locis, sollicitam cadauerum curam , ironiis irridet , sarcasmis lacerat, rationibus Margumentis confodit, sicut QSENECA Epist. XCII. I Tosnus XXXIIX Serm haec omnia, quae inusitat sumtu i in funere adparantur, luculenta con
e Mos hic e prisco Scytharum ritu profluxit, qui exent ratum habituque regi ornatum corpus regium, ritu solemni efferebant. HERODot. Lib. IV. f. et ψ. Mirum, quod in funere Attilae nulla, vel exent rationis, vel condimenti fiat mentio. Quando enim Scythae, disse Cio, ritu AEgyptiaco , cadauere, interanea eximebant eliciebantque, reliquum vero corpus iam quodammodo depuratum, abiectis, quae maXime feculenta sunt, condimentis curabant, atque silere contusio, y thymiamate, apiique siemin y anisi, i meie-lant. HERODOT. l. c. non possum non in eam induci sententiani ; quin id est moribus quoque Hunnorum usitatum fuisse, adfirmem. Depuratum hoc modo ablutumque cadauer , veste ferali amiciebatur quam ego, non Graecorum Romanorumque consuetudine albam , de qua HoΜΞRusiliad. XVIII. v. 3S3. 4vETON. in Neron. cap. . . . verum, rubram puniceam fuisse arbitror Haec namque militaris esse censetur, quali
80쪽
1 a Iuvenci Coelii Calani Dalmaticlinaurato se retro positum e extulerunt Mo igitur nobilissimi milites, i in modum Circensium, seretrum ambientes, hos fi
Spartani, defunctos indui volebant vid. ELiANvs Var Hist. Lib. I. c. 6. Ceterum , feralem regum vestem, auro intertextam esse oportuit, cum adfignificandam regii funeris magnificentiam, tum, ad immortalitatem , quam Scytharum sapientes, defunctorum tribuebunt animis, indigitandam. Quae consuetudo, inter Romanos non fuit inusitata, quod ex vETONii l. c. mi ERONYΜo in vita Paullae , elucet ; qui , ab Hunnis, ad Hungaros etiam translatum fuisse, ex ferali Caroli I. amictu, apud HvRo TZIvΜChron. P. II cap. XCIX. luculenter patet. Hunc vero , ille , feralis in corpore regio amictus imaginem, sisti : Tandem die sequenti, ob praeceptum dictae domina regina , Archi-
Episcopis , iscopis, Pralatis, Baronibus, Prasbyteris, Fratribus, clericis omnibus , smul conuenientibus, y lachrymabiliter processu pergentibus, ad dictum astrum deuenitur. Vbi pretio ij-mum caput eius, iuxta decentiam regni sui, honoris orona aurea, corpusque ipsius 1 lendidiffsi mum, tunica sarietina ac etiam caligis salutaribus gemmis pretiosismis contextis, desupereatiaria aurea, pulcherrimis pedibus sua exeellantia annectendo induentes.
d Feretrum, cui defuncti Scytharum reges imponebantur erat plauserum. Huic enim impositum cadauer regium, ad Gerrho ferebatur. Eius loco, quod in Gerrhis adhibitum fuerat, hunc in modum depingit, HERODOTvs Lib. IV. f. aqq. Aem, osquam ira
Iocutis posuerunt super torum , mucronibus4bine atque bin defxis , desuper ligna extendunt, odeinde palliis contegunt.
Non Scythico, sed Romano ritu elatus fuisse videtur Attila. Apud Scythas namque depuratum, plaustroque impositum regum cadauer, ad diuersas, quibus imperitabant, serebatur gentes, non sine insigni optimatum, qui funus comitabantur, frequentia quod per diuersias circumlatum regiones, in Gerrhis, qui extremam Scythiae partem inhabitabant, in regum deponebatur sepulchris. HERODOT Libr. IV. f. aqq. Alii
contra ea Scythae, quum decesserunt , a proximis in plaustro collocati , per amicorum circumferebantur tuguria qui defunctorum excipientes cadauera , transactis quadraginta diebus, terrae mandabant. RHODIGlNvs Leci Ant. Lib. XVII cap. I. At vero Attilari e regia, in campui , t tu Romano , in lectica , pretiosis stragulis strata, a viriS summis elatus, in eum primum locum deferebatur, in quo, castra facere, iublicas instituere consueuerat consutiatione : uti res eius praeclare gestae , funebri carmine , lectissimis equitum, laudarentur. ORNANDE de Reb. et cap. XLIX. Pompam funebrem, qua Attila rex efferebatur,1 ectaculum admirandum y solenniter exhibitum, adpellat. Comitabantur namque funus, praeter Hunnorum proceres, fortissimi subiectarum
gentium re*uli , cum delecto , e diuersis populis equitaturi praeeuntibus , qui naeniam canebant , siticinibus. In pompa funebri , ferebantur maiestatis regiae insignia, spolia hostium , similia Sequebantur filii, propinqui, aliique Hunnorum heroes aulae administri, habitu lugentium, hoc estri ornamentis positis, capillo raso, conscisso vultu, in veste pullaci siue atra. f Talem decursionem Lipsius in Tacit Annal. II. n. 9 explicat Ludorum namque Circensium, qui a circo Tarquiniano nomen acceperunt, sex potissimum fuerant genera: cursus, lucra seu certamen gymnicum, ludus Troiae, venatio , pugna equestris ledestris, denique naumachia. Praecipue tamen Circensium adpellatio , hypodromiis id est equorum cursibus, adhaesit. Rosi Nus Antiquit. Lib. V. Cap. II. quales AusANIAS , in Aganis filii Arcadis, MI ORNANDet de Reb. et Cap. XLIX. in Attilae exequiis, adhibito fuisse, notauerunt. De tota , inquit iste , gente Hunnorum electissmi equites, in eo loco , quo erat positus in modκm Greensium cursibus ambientes, facta eius cantu funereo, tali ordine , referebant: nisi decursionis nomine , agona , certamen cruentum , quale in Onianient Mausoli, quod diis manibus ab Artemisia regina dicatum fuerat, AvL. GELLlvs Nodi. Att. Lib. X. cap. I 8 commemorat, intelligi velis Scythae namque , non ni in US, quam Hunni, in honorem demortui, siue placandis defuncti manibus, siue alia de caus-1a, lectissimos quosque ministrorum contrucidare solebant. HERODOT. Lib. IV. f. aqq.