장음표시 사용
41쪽
Attila, Caput VII resbyter Consul, inui, quidquid bellorum erat, selus nouerat,
collecto Romanorum Xercitu Theodorisum regem d)Gota thorum qui Hunnis, habitis e praecedentibus dissidiis, e hinnumeris conflictibus flensi, aduersus eos ituri suas , suo.
rumque graues iniurias, Elio, de facilis consensere, sibi adsumasit, certaminis , aut prosecto ingenti suo futuri belli collegam.
b' Primum Anno C. 4eta cum Valerio, deinde Anno q37. cum Fl. Sigenuite, inde
An ε 6. cum Q. Aurelio Symacho vid. AsΤ. CONSvLAR. e Theodoricus ORNANDi Theudoridus Is IDORo, Theodorus FRECvLΡΗo AvCroxivero Chron. Alexand Allaricus , erronee tamen dicitur.
a Gothorum puta occidentalium rex, quos ORNANDES SAEI COAALDus perariens s , Vesegothos CHRONICON Reg. Wisigot, SIGLBERTus Wisigothos Isi DoRus autem, FRECvLΡΗvs , SI GONIus, ceterique plures , Gothos simpliciter vocant. Facta illi , ex Scythia emigratione , indultu Valentis imp in Thraciam primum , inde per Illyricum S Pannoniam , in Italiam, 'inc , duce thau bo , in Gallias effusi , regnum Gothi cum, quod in Hispania floruerat , condidere. ORNANDz de Reb. et Cap. XXV. seq. si DoRus Chron. Goth ad an I 6 seq.e HvNNORuM aduersus Gothos, diuersa praelia, recensita vide, ad Cap. III seqv.f Notanda hic est, in concitanda, Inte Gothos Romanosque dissensione, solli
cita Amri L industria. Is enim legatos in Italiam, ad alentinianum principem misit 1erens Gothorum Romanorumque discordiam: t, quos pratio nou poterat concutere, odiis intemnis elideret, adserens se reipub eius amicitias in navo solare, sed contra Theodorieum Vesuo iborum regem sibi esse certamen , unde eum excipi libenter optaret. Pari etiam modo , ad tarem Uerothorum Theodoricum erigit scriptum , hortatur, t i manorum societate discederet, recoleretque praelia, qua aulis aut , contra eum fuerant oncitat , sub nimia feritate JORNANDE de Reb. et Cap. XXXVI. Tro FRIslNG. Lib. IV. Cap. 26. His itaque, prudentia Valentiniani , artibus ATTILR detectis , vltro citroque Gothi , in societatem
t Tres maiorum gentium principes , belli collegae , Aetio auxilio fuere. Theodo pilai Gothorum, Myren ibani Alanorum Regis , ORNANDE de Reb. et Cap. XXXVI. XXXVII. meminit, istumque conceptae in urbe Aurelianensi perfidiae accusat His,
Meroueum, Francorum Regem, GREGOR. TvRON. Lib. II. Cap. I. AIMON. Lib. I. Cap. 6. SisissRrvs item ad an . S3. reliqui adiiciunt. HuRo TZIv Chron. P. I. Cap. I s. aedem oecidentales reges ita auXilii Aetii, aduersu Hunno S, numeratos fuisse, ex vetustis Hungarorum annalibus refert qui , quemnam, SoIdani nomine , Galliae princi pem, intelligat, cum Omnes tres , regionem Galliarum tenuerant, diuinari nequit. h) Non a umi ,δε Theodemir, verum Thorismundus 6 Neodoricus, in castris Vesego iborum, aduersus ATTILAM, militabant. ORNANDE de Reb. et cap. XXXVI. Valami namque, Theodomi r reges fuere Ostrogothorum , Hunnorum potestati subiecti. ORNAND. l. c. cap. XLVIII. Per errorem igitur IuvENcvs , reges Ostrogothorum, cum principibus Vesegothis, confudisse , X cap. XX. p. m. IOS. cognoscitur. i Nullus via quam huius nominis rex, vel apud Vesegothos, vel apud Ostrogothos imperauit , veluti ex IoRNANDEM Is IDOR Chronico constat. Triarius namque , Gothus , cuius filius Theodericus , regnantibiis in Pannonia Ostrogothis, apud Marcianum imperatorem florebat, neque regia dignitate ornatus , neque Theodorico e strogothorum regi propingua cognatione coniunctus fuit ' quippe quod , ex alia, quam Amala stirpe regia procreatus. ORNANDE de Reb. Get. Cap. LII. p. I 3. Isq. Filius tamen eius Theodericus, cognomento Strabo, Rex Gothorum adpellatur. IOR NANDAs de Regn. Successi. p. I 3I. Crediderim , iniuria scribarum deceptum esse Iv- ΕNcu Μ, qui abrasis e nomine WANDiLARii regis Ostrogothorum, primis litteris, per Deead L Monument. III. D d erro-
42쪽
um Iuvenci Cilii Calani Dalmatii,Triarii regis filios Theodorici fratres, tum lyin Gotthorum regionibus imperantes, m foederatos Romanis principibus, modicis, it res postulabat, e tempore alloquiis, adiun-Xere. CAPUT
errorem , pro Dilarii, legerunt iratri. Fuit autem manditarius, pater, regum inter Ostrogothos , astam iri,in Theodomiri, I ORNAND. l. c. cap. XLVIII. Qui in comitatu Theodorici regis , Gothorum principes numerabantur , non fratres , sed filii , natu maiores fuere. ORNANDE de Reb. et cap. XXXVI. ΙvvΕΝ- cvs eos, immemor sui, cap. X. filios , cap. vero XX fratres Theodorie vocat. I Regiones intellige res di horaim in Gallia mispania cons. not. d. Ostrogothorum, namque , qui e Scythia, cum Hunnis emigrauerant, sedes, hac tempestate, in Pannonia macia fuerant. mkElucescit hinc, non in Mothorum, verum segothorum principes intelligi quippe qui foedus cum Romanis , aduersu ATTILAminierant. Ostrogothi contra Am-L E imperio suberant. IORNAND. I. c.
FActis igitur, inter tot 'antas, tantorum victorum Xerciis tus, ingentibus d a Variis pra liis, nunc victor Romanus
exercitus, tunc etiam sepe Victus, repertus est. Demum, cum neque victori X, aut Victa pars, quorum ius iudicio nosceretur, signis collatis dimicatum it , o in campis Catalaunicis, in qua
an Ante pugna in Catalaunicam, nullum, vel cum Gothis, vel cum Romanis, Attilam commisisse in Gallia praelium , propterea , quod di ens suis opiis , metuebat inire eonflictum, I ORNANDE de Reb. et cap. XXXVII. auctor est. FRΕCvLPHus tamen Chrom T. II. Lib. V. cap. 1 . Attilam primum ad Ligerim, cum Aetio foederatis, manus conseruisse, indeque in campos Catalaunicos, pugnam transtulisse adserit. Superueniens certe Aetius, cum Theodoricora Meroue regibus , Attilam fureauit, atque ab Aurelianis, in campo Catalaunicos recedere coegit GREGOR. Tv-RON. Lib. II cap. . V Campi Catalatiniet vocantur, Assio noRo in Chron ad Marcian. A.' Adelptu. co Coss. 1 ORNAND de Reb. et cap. XXXVI. XXXVII. Liu. 1ACON Lib. V. si- , ,κ in Chronico Era CCCCLXVII. RECvLpilo Lib. V. a XIV. OTTONI FRIsING. Lib. IV cap. XXVI. Si GEBERT. Hi Chronic ad an CCCCLIII. LAH cap. IV. Hv-horetius P. I. c. IS 4 CALLIΜACHus , cathalanteos , ONpiNivs Dec. I. Lib. IV cataloni- eo exprimunt Quibusdam , campi Mauriaci audiunt ita IORNANDE l. c. cap. XXXVI. campos Mauricii, FRECVLPIIus, Lib. V. cap. XIV eampos Mauriacos GREGORIVS ΤvRONEssis , Hist. Lib. II cap. XII. campum Mauriaeum, & Mauriaeensem Campaniam vocant. Vnde , Mauriacensis pugna, in Legibb. Burgund Catalaunici adpellantur a Chtalauno oppido Belgicae Secunda, de quo NOTIT. RouiNC. ἈΜMi AN MARCELLI sitis lib. XV. cap. X. l. 79 Huic inquit adnexa secunda es Belgica, qua Ambiani sunt, ruri inter alias eminens, D catalauni Remi. Fuit quidem Catalanus ampus Tholosae proximus,&cata lacum in montanis Aruernia situm quodHIsT. S. Eoi Du M. S. indicat: pugnam tamen hanc, non in his , verum in Belgicis Catalauniae campis commissam fuisse, auctoramentis multis ostendit ut es uuat hanc in rem, JOAN SAvΑR Claram Ontensis, notas in CAiI SOLLII Apollinaris Sidonii, Arvernorum Epis scopi, Carmen VII. p. 96 97. edit Paris. 6O9. q. adiicere. Vbi gentium sint, campi Catalaunior, adhuc ambigitur . Ne restet locus ambigio : campi catalauniet, non a catalanis campis, Thom
43쪽
pugna , vel quod verius , in quo bello , centum sexaginta millia
Τholosae proximis, ut quidam sentiunt nec a Catalae in montanis Aruerniae sito, de quo Hist. S. S. Egidii. Cui posteriori sententiae loci natura a JORN D descripta c. 38. mire concinit. Erat positio loci de eliui tumore in modum collis exeresens,in postea, Auila μοι dirigit , qui caeumen montis inuaderent. Est autem iri planitie illa Caiataeensi, collis , in cuius apice fixa est crux , quae vulgo , croi des Balaistes, vocatur. In illa planitie vici positi dicuntur. De Catalac inter ceteros, est vetustissimus, qui in panchartis, de eieribus ea is, dicitur . Alter est Entiliaeus Catalaeensis , quem ab Arri LAnomen sumsisse, peritiores indigenae credunt. Rivulus etiam praeterlabitur, qui planitiem, in duodecim Aquitanicas leugas pro tensam intersecat. Rivulum, in campis catalaunieis fluxisse, PAvLLvs Di ACONus L. IV. tradit, quod his omnibus validius est argumentum, tractus dicitur Mauriaeusci vulgo nouos de Mauriae orbes, burgi, villulae, in illa planitie sitae, a Mauriaco urbe, huic planitiei adiacente , quaeri nondam
fuit in montanis praecipua urbs, HIST. S. AVSTREΜONII T. a qua Mauriacus campus.
GREG. ARuER. eampi reliquis Mauriaci. Quodque hoc verisimile iuuat non sunt procul dissiti, ab Aurelia censi urbe , quae vulgo uritiae, de qua Odo in Hist. S. Geraui comitis. Quae res me impulerunt cum Myrone, totius humanitatis senatore , praeside V. C. probo, Mantiquitatis studioso montana conscenderem δε in disputationis campum descenderem, cum Sarraste Aurelia censi Con iliario, malis aqueo causidico, viris eruditis, qui in ea sententia, adeo fixi sunt, ut ab illa remouere non potuerim, his rationibus, quibus facile conuincam illos, rauius sententiae secute
letos, non tamen sine ratione errare, atque etiam S lGEBERTvM PARADINvΜ ΒΑRo A. C.
si Hactenus SAVARus, in conuincendi iis , qui campos Catalaimicos, in Aruernis quaerunt, occupabatur. Nunc euidentibus ostendit rationibus, campos, in quibus Attila conflixerat, in Belgica esse inquirendos. ca imum quidem, Attilam, Pan noniis, in Belgicam venisse, vero verius, vide supra citatos auctores , et ensis vrbis euersio , cincendium GREG. TvRoN. l. II. c. 6. Trevirorum direptio AIΜON L. 1. c. 6. Tricassium Obsidio S. e. I l. 8. ad extremum Aurelianis irruptio ibid. neque direptio, satis adstruunt Attilam non vltra Aurelianim promouisse exercitum s. e. I a. l. 7. t. c. I S. l. 8. a cuius direptione Aurelianensis Aniani meritis,' superuentu Aetii, Theodori , Meroue , repulsus fugatus, quomodo in montana centum , ab Aurelianensi urbe leugis dissita profugerit. Non video, nec ratione percipi potest, Attilam se praecipitem dedisse, in hunc tractnim, qui Romanarum partium erat. Praesertim cum illi exercitui quingentorum millium traiiciendi essent, non semel Liger, Alanio, alauer, loca etiam confraga in uia peragranda, priusquam ad montana perueniret. Quod, ut factu dissicile, sic creditu difficillimum est. Primam belli molem, circa Ligerim fuisse tradit. IDA. 4X eo FRECvLP. l. s. c. I q. T. a. Attila au tem a tractu Ligeris repulsus fuit unde Aetius , Sidonio. c. I a. l. 7. Ligeris liberator,
ibidemque Attila Meni hosis vocat ut atque ita Attila ad Belgas profugit IDAC. In Belgica quaerendi sunt campi Catalaunici, sic a Catalauno, Catalaunici dicti. Est autem Catalaunum ciuitas Belgicae secundae NOTIT. Prouinc A M. MARCEL. l. I S. sub finem , quo loci planities latissima est, & praeliis memorabilis, AM MARCEL. l. 7. de Iovino:
mattirato itinere , omen prope aibalaunos inuenit , ad congrediendiam promtis tim , vallo oportune metatori suisque pro temporis copia , cibo recreatis D somno, primo aurora exortu in aperta planitie composuit aciem cet. De qua etiam ΑΝEG. Flauiensium Constantino dictus, EvΥRopius in Aureliano, cuius longitudo clatitudo, montanis nostris non posset aptari , apte vero conuenit, his , quae de his campis I ORNANDE & ex eo DIACONvcl. S. centum augas in longum tenentes, ct septuaginta in latum, quorum amplitudo camporum, Campaniae nomen fecit, GREG. TvRON. l. 9. Hist. c. I . u. de Glor. Confessi c. 67. undes Belga , Campanensis eidem Gregorio dictus est. l. a. de mira. c. ga eiusdem Appendiciis ST & a Catalauno, Catalaunensis Campania Append. c. I. ΑΙΜΟN. l. q. c. I. quoque Belgicae II. Metropolis est ciuitas Remorum . hemensis campagnia. GREs ibid. Min Appendice Marcellini comitis sub finem Indici. IV. v. d a P. c.
44쪽
m Iuvenci Coelii Calani Dalmataec pugnatorum siue bellantium , hutrinque caesa sunt gladiis.
Ibi ci Theodorisus recinter caesos occubuit.
NEc ab re est inserere, cum a utrinque lyaruspices de belli
P. c. AsiLII U. quae campania Mauriaeensis IDAcio, qui pugnam illam in Campania, id est, Belgica secunda, factam fuisse testatur. Si adhuc ambigitis, verba haec Iornandis attendite, de Thoris mundo Gothorum rege r relictis Hunnis redit ad Gallius et atque etiam illa Diaconi Sigeberti, qui aiunt Attilam ad Pannonias repedasse,&ut loqui- tu Sis EpERTus te patriasse. PROSPER , in Chron. Attila Gallias ingresus, quo iure debitam poscit xorem, Ubi graui clade inflicta re accepta , ad propria recedit. PARAD misere fallit ut , qui Lugdunum ab Attila munnis euersum Maioriano A. restitutum scribit. Neque minus BARON. An noris I. T. 6. qui Regium S. Prosperi , patriam On-
flagrasse hac Attilae clade, ex Prosperi versibus colligit. Dinam ius patricius in hist.
S. Maximi Regiensis, ubi de Regior e sicut bactenus nullos hostium incursus , longo temporum interuasso pertulit et Vetum ne id meritis S. Maκimi tribuatur, qui non longe tamen ante Urbicum Regiensem, ad quem Dinamius scribit scias, Regium , ante ATTILAM incensum fui is , atque etiam Vasatensem urbem , quae longa obsidione vallata est achunis, non tamen ab ATTILA, ut BARON ivs scribit sed amanserico rege. GREG. Turon. L. I de mira c. c. I 3. 4X CO, Si GEBERT. An As suppress regis nomine, de qua Hunnica clade SALvi AN. . . Da veniam loquacitati, Lector nndide s Errat hic Chronicon Alexandrinum, Olymp. CCCV l. p. 737. dum bellum Hannorum in Gallia describendo, pugnam Catalaunicam, ad Danubium contigisse adserit. Ita vero illud : sive sui ergo , impressione in tam facta , t ad Danubium easra posuerat , multa mitria de exercitu eius ceciderunt, atque ad Mem ficiendum AEaricus ipsie, sagitta ictus, accepta plaga,
eo De numero caesorum in campis Catalatinieis, non conueniunt scriptores. IORNANDEs, de Reb. Get Cap. XLI. LXII millia caesa adnotauit, exceptis c. millibus Gepidarum se praneorum , qui ante congressitonem publicam , noctu sibi occurrentes, mutuis qu-eidere vulneribus, Francis pro Romanorum, Gepι dis pro Hunnortim parte pugnantibus. FRE- cvLPRus , l. c. CLXV millia caesorum ex utraque parte refert excepti XV miῆibus Franeorum se Gepidarum, qui mutuis ulneribus onciderunt. DIACONus L. U. SIGEBERTu S, adan. ψSῖ cum eo THvRoTZlus uniuersim LXXX utrinque interfectorum millia numerat;
CHRONICON ALEXAND Olymp. CCCVII. p. 736. numero indefinito , Ἀλιάδαις πο- millia multa exprimit. 2 IORNANDE l. c. ab utrisque partibus CLXII. milta eas referuntur. PROSPER Aquitan. Collect Canisi . I 61. Pugna facta in Galliis uter Aetium y Attilam, regem Hunnorum eum triusque populi cade. FRECvLΡΗvs l. c. CLXV. missi ab trisque partibus ea a reseruntvir HERΜ. Contrach ad an Soo grandiandique eade pugnantes. e Inter densissima caesorum cadauera, Theodoricum occubuisse, I ORNANDE de Reb. Get Cap. XLI. testis est, quem inter caesorum millia pariter referunt, FRECvLPHvcl. c. Si GgBERTvs l. c. Occubuit vero , sagitta ictus, CHRON. Alexandr. i. c. dum hae Lacque ad exhortationem suorum discurriisset Orro FRisING. Lib. IV cap. 6. f. q. a Non utrinque de belli exitu, per aruspices consultatum fuit Romani enim eo- tum , quin Vesierothi etiam , atque Franei, superstitionem ethnicam iurauerant. De solo refert Attila IORNANDE in Reb. Get cap. XXXVII. Igitur Attila, saluit per haruspicet futtira inquirere. Primum tamen ex remita infaustum belli exitum, cognitum fuisse ituroTZIvS, Chron. P. I. cap. IS auctor est.b Uaria fuisse apud ethnicos diuinationum genera, CASPAR PEvCERus, comment de Praesuis generibus diuinat Cap. I. seq. ostendit. Earum insigniora fuere, augurum
O aruspicum portenta. Aruspices , seu Haruspices, a victimis in ara inspectis, vel ab haruga, seu hostia dicti, ex victima, ante mactationem, post eant, ex extis, flam
45쪽
exitu consulti dixissent, finem belli huius suturum, magno eXeriaci tuum viro, gladiis interemto cyVterque Xercitus de suo principe timuit Romanorum autem Xercitu sitium interim si
spicabatur Gothi autem Theodericum, d Hunni vero Attilam
autumabant. Denique, cum dies bello praefixus esset, Hunni e)per duces pugnare decreuerunt f Attila in castris manente, ne quid sibi fatale, ex auspicum sententia, contingeret. Qui licet in castris, tamen suorum parens consiliis atque sententiis, mansit:
ma fumo, aliisque rebus, occasione acrificii , forte accidentibus, futura praedice bant, ac deinde ea portenta explicabant. PLAvT. Amph. S. a. a. Exta fuere duplicis ordinis, tristi Oris , vRT. Lib. VII. Cap. 7. n. 8. laetioris , DE l. c. n. 9 ostentum tetrum, testiferum colligebatur: si cor , sine quo animal nequit vivere, in parte extorum, minime reperiebatur. PLvΤ. Caesar. p. 737. Cor autem , non semper in parte extorum habitum fuisse, ex Appi AN B. C. I. p. OI. CAPITOL. cap. XI. constat. Qua de re , suborta est apud Phi Niv XI. 37. quaestio Potueritne, ne lis L seere, hostia tuere, an ad tempus amberit. Sedin ex diuersa iecoris constitutione triste vel laetum omen eliciebatur. Commonstrat id ALER. Axi Mus Lib. I. 6. Marcelli fa
tum narrans ' cum summo, inquit , I io, niteretur, t aenorum exercitum an in Italia prosterneret, aut Italia pesseret. Solemnique sacrifci voluntate Deorum exploraret qua pri
ma hostia ante foculum decidit, eius iecur sine capite inuentum est, proxima capa iecinoris duplex habuit quibus inspectis Haruspeae, tris vultu non placere sibi exta, quia prima tam tri- Ilia, seeunda nimii lata apparuissent , seudit. Haec tamen , quantopere Caesar riserit,& Domitianus condemnauerit, Sugro Nivs in Caesaribus p. Iga. Io 7 edit Pitisci ITI . refert. Ceterum aruspices futura non semper per aenigmara , verum ad perte etiam praevidisse Lu TARCHus notauit. Hoc genere diuinationis ex extis , Attilam sum fuisse, I ORNANDE de Reb. et cap. XXXVII. ex eo , OTTO RisINGENs. Lib. IV. cap. 26. atque S lGoNIvs Lib. XIII ad an . SI tradunt, quam, non a Scythis verum, a Romanis, ad Hunnos transiisse , vel inde coniicere licet : quod haec, ex vi cstimaru ruextis diuinandi ratio, ab Hetruscis, ad Romanos translata fuerit. 1 CER Philip III. 8.e Non uterque exercitus de suo principe timuit Haruspices enim , teste IoRNANDE, Hunnis infausta denuntiant tamen quantulum praedixere solatii, quod summus hostium ductor , de parte adueba secumbet. Quod autem huius tetri portenti indicium ' Haruspices more solito , nunc pecoriam jibras nunc quasdam venas, in abrasis fisbus intuen res, exta trique exercitui tristia portendere , obseruarunt, I ORNANDE , OTT Frising SIGONI v l. c. d Hunni, cognito e numero hostium , ducem exercitus periturum, non Attilam, verum Aetium , cuius virtutem ac prudentiam maxime formidabant, casurum credebant. IORNAND OTT Frising SIGONI v l. c.
Attila , non per duces , uti I ENCus tradit , praelium in campis Catalaunicis commisit , verum , ipse etiam , inter viros fortissimos , in media acie stetit. Hoc autem instructa fuit utraque acies , ordine : In exercitu Romano , dextrum cornu Theodoricus, sinistrum Aetius, mediam aciem Sangibanus obtinuita ut, qui suspectat fidei , turba esset fidelium sepiendus. Apud Hunnos contra, hic ordo in usu fuit: ut in medio , Attila eum suis ortus is locaretur cornua vero , multiplices populi, D iners nationes, quas ditioni suae subdiderat , ambiebant. I ORNANDE de Reb. Get cap. XXXVIII. OTTO Ris1NG. l. c. SIGONI v I. c. f Primo impetu Attila , non in castris , sed in acie , suos ad pugnam excitabat. Primus illa, inquit, apud I ORNANDEM cap. XXXIX. in bis tela coniiciam. Si quis potuerit Attila pugnante, otium ferre , sepultus es. Inclinante demum acie, in castra reuersus suos ad praelium , si quod ex castris aduersus hostes faciendum esset, noua oratione cohortabatur. Vid. not. l. m. Decari L. Monament. III. E κα
46쪽
11 Iuuenci Coelii Calani Dalmatig Et ius vero , Romanorum sortitus morem , quidquid auspicii
futurum esset, per se pugnare, non per duces, decreuit. Hoc
idem,& Theoderico a Gothis factum est. Commisi itaque bel
lo, dum hic inde h)acerrime pugnaretur Hunnorum gens, quasii duobus exercitibus impar, Romanorum Gothorum, cum ducem sui Attilam non haberent, quasi victa longo cum L. set fessa certamine i terga dabat. Quod Vbi Attilae nuncia
tum est, continuo m eccastris proripuit, nunc sudibus, nuncn cassulis, nunc equorum sellis, omniqUe materiaci aggerem, seu
e F DEGAR in gest. Franc cap. I. f. 93. Oll. Frelier tam inisse eertamen eum Hunnis, Aetius bisuae gesserit, IDAClusis. historia huius volumina narrat. Nam bis diebus ratione xoris sua, ad limina beatissimorum flosolorum Petri ct Paussi, ieiuniis Ἀλgiliis disetirrentis, intercedentibus Aposolis, Aetius a perieulis iberasur. sti elatiam es aidam pauperi nuntianti uxoris Aetii orationibus fuisse saluatam. Quod eum a pauperibus pro
ditum fuit, pauper caeitate percutitur. h sellam atrox multiplex, immane , pertina , ut simile, nulla sciam narrat antiqui
eas. ORNANDE de Reb. Get. cap. XL. DIACONvs Lib. V adpellant. Tale fuisse, pertinax Attilae Hunnorumque animus ' expedita Romanorum foederatorumque pugnandi ratio, indicant. Tri L certe, ubi perturbatum, infausto rei auspicio, e Xer-εitum, ratione confirmauerat : signo pugnae, circa nonam diei horam dato , que
ad noctem, tanto ardore , tantaque pertinacia depugnatii ; t maiore dimicari non potuerit.
Si GoNivs Lib. XIII ad an . SI Praeter labentem in campo Martio rivulum, manante vulneribus sanguine auctum, in cruorem conuersum torrentem fluxisse, Io RNAN-DΕ adserit. Tanta enim multitudo caesia est ut amplius, centum' nonaginta hominum millia, utrinque perierint. id not. c. ad cap. VIII. ἐ) Diuisis Hunnorum copiis impar videbarii esse Attila Tertia namque exercitus pars , ad diripiendos Hispaniae fines emissa , a praelio absilit, auditaque clade suorum, metu Attilae percita, nunquam ad castra Hunnorum reuertit. HvROTZIus Chron. P. I. cap. XU. LAIsus in Attila cap. V. VIII. Ductu Attilae,in aciem instructam, iraelium factum fuisse, I ORNANDE cap. XXXVIII tradit, atque cap. XXXIX. orationem Attilae ad milites refert cons. not. ebl Repugnat id, generosae regis magnanimi indoli, quem I ORNANDES cap. XL. cum leone venabulis pres , comparat. Inique itaque , MARIANvs Scotus Lib. II. et VI. ad an a. HERMANvs Contractus ad an so Attilam in acie victum , in superiorem Galliam fugisse , DTTo Frising. Lib. IV. cap. 6 in fugam versum , victum se prodidisse tradunt. Gothorum namque impetu pressus, ubi iam nox impendens, dirimebat praelium, exercitum singulari prouidentia, in castra retulit. ORNANDE l. FRECvLΡΗvs Chron. T. II. Lib. V. cap. I . Si GoNivs Lib. XIII ad an ASI.m Hunnorum acie in esinante, ATTIL non ex castris se prorupit, verum, exacle in castra, semet cum exercitu, retulit. Vid. not. l atque hic die sequenti, veluti IORNANDE scribit, repens armis, tubis auebat, incussionemque minabatur, elut leo venabulis pressus, stetaneae aditus obambulans , ne audet insurgere , nee desinit fremitibus viaetna terrere. Si bellicosissimus rex , victores suos turbabat ineusus. Habebat autem castra, plaustris ob vallata, quae quamuis fragile munimentum, tamen opportunum fuit vitae subsidium. IORNANDEs. DIACONvs. RECvLΡΗvs SIGONIVS l. c. nb I ORNANDE de Reb. Get cap. XL. &Sicosius de occid imp. Lib. XIII. Ieru equorum. DIACONvs Lib. V. sellas equitatorias, CALLIMACH vs in Attila prata equorum. ANT BONFIN. Dec. I. Lib. q. litens iuvientorum Nic. LAIlus in Attila cap. VIII equorum ephippii alia impedimenta adpenni. Massum Soxiso Polyh. cap. 6S. fragmen tu signi.
47쪽
seu , pyram construi e vestigi iussit, iecit, propriis manibus
ipse opus iuuans. Unc haurea Veste amici us struetum aggerem conscendit, Conspectusque ab omnibus, tuis terga cedentibus educto e vagina gladio q), Voce magna clamans ait: Quid de vobis video, commili Ones mei, quibus hic vincentibus Ro manorum orbem polliceor Mecum pugnare noluistis , sed onouis ducibus. Ecce adstam LMe duce pugnate, nihil est, quod me duce pugnantes O terreat. Dii Os, Me pavent, victores estis. Retroserte Vultus hostibus θ mihi ero terga ostendite. Quisquis vultus hostibus visendos praebere sciet, is hostium victor prosecto est. Tum Hunni, verecundia ducti, animatique
ducis siti visu, i ad bella reuersi sunt.
significat Lychnis gemma aut palearum assa, aut bartarum n, ad si rapit. Hinc ita que CALANvs vocem ea pulis diminutivam traXit, quam PITISCus in Lexico, Ant. Rom. voce cassaia , de stragulis aliisque impedimentis explicat. ob IORNANDE de Reb. Get cap. XL. Fertur autem desperatis in rebus, praedicttim γε-tem, udbties in supremo magnanimem , equinis sevis eo truxisse pyram, Ieseqvie .s aduersarii irrumperent fammis iniicere voluisse : ne, ut aliquis eius ulnere lataretur, aut inootestatem hostium, tantorum bestium gentium dominus, perueniret. In more id apud a pientes Indorum positum fuisse, ut ignibus ingesti , vitam in rogo finiant , POMpo- Nivs Mela de situ orbis traditri quod Attilam, non tam sapientum exemplo permo
tum, quam, ne aut aliquis eius Uuluere laetaretur, aut tu potestatem hostium, tantarum tena
iitim dominus perueniret, fecisse censendum est. ORNANDES, DIACONvs SisoNius, AL L1ΜΑCΗvsin I ΑΗvs in Attila. ρ Iossco repugnat PRISCvs Rhetor in Excerp. Legat. p. 127. Hugalis, inquiens admodtim illius Attilae xve sis, nihil, quo ab aliorum vesibus dignosci posse, habebat, nisiouod erat pura, re impermixta. Veste splendida sum fuisse CALL 1ΜΑCHus est auctori putabat enim , id ad maiestatem pertinere Scilicet indumenta eius fuerant , lintea munda, vel pelles murium siluestrium consarcinatae, quibus Hunni . teste AMM1ANO MARCELL1N Lib. XXXI. operiebantur. E CALLIΜACilvs , pelles Scytharum hirsutas,& ΑΕΕsius ad Marcell. l. c. X HELΜOLD Chron. clau. Lib. II pelliculas odoratas explicat. Ceterum , aurea veste sum fuisse, inde colligit ALANvs quod Ci Rosi Cosmung. P. . cap. XIII omnem adparatum regium X auro constitisse autumet, cuia ius Riscvs Rhetor Excerpi de Legatione , IORNANDES de Reb. et cap. XLlX. mentionem faciunt. q) Noua, post cladem oratione, Attila animos militum eotum confirmauit quando Thuris mundus, viturus necem parentis, impetum in castra Hunnorum, renouato praelio, facere voluit. OLAHus in Attila cap. VIII. Ceterum sermonem horridum minacem, ac propter barbaram pronunciatiouem, auribus Ora em, CALLiΜACHus in Attila obseruat.rb Riscvs Rhetor. Excerpt. Legat. p. 123 Attila 2Delat exereittium duees suos eqsesertios; qui quidem Attila non tamen imperatoribtis Romanis erant honores dignitate pares.s Hunni, Attilae oratione confirmati, non in castris, verum in acie, alacriter in hostem inuehuntur : neque enim , redeuntibus in castra Hunnis, concursum est amplius, neque Attila in castris ab hostibus oppugnatus. okNANDE de Reb. Get cap. XLI. 1Acoruus Lib. V. SIGONivs Lib. XIII ad an qSI.
48쪽
iu Iuuenci Coelii Calani Dalmati
TAntum autem res bellica processerat, ut victi, Victorum
partibus fungi, a nulloque casu corrumpi viderentur: quamquam Hunnos remeantes , satis redintegrare bellum potuisse , quidam non leues historici adtestantur. Fuerat autem animus Attilae, cum aggerem conscendit, hoc, quod suis di
strictius iusserat, ut si quid in emendabile suis contigisset, ignem
aggeri immitterent, quo ille, cum Omni adparatu regio, qUem, secum detulerat, cremaretur , ne unquam tantus Vir in hostium potestatem perueniret. Et ius ergo Patritius, cum auXilio Gothis venisset, Attilam in summo aggeris conspiciens, an im Umeiusdem Attilae, d) Vt reor, ratus tenuit, ne male Romanorum
a me victoria Catalaunica , in duas abeunt Historiographi sententias. Sunt, qui eam, Romanis Gothisque adscribunt. Ita RosPER A via ANi Cus p. 6 i. in collecl. Canisti. Attila utatur in Gassias superiores. TIR PRospΕ collect Canisii p. 73. Attila graui eiade inficta, accepta, ad propria recedit. Cum iis Annales Francorum, praerere , MARIANvs Corvs Lib. II. et 6 ad an Ia SIGEgER GEMBI AC ad an. 433. aliique plures idem sentiunt. Superatum non tamen fugatum fuisse Attilam, Di ACo-Nvs Lib. . refert In quo ratio, quamuis neuter cessisset exercitus Geonstat tamen Atti- Iam fuisse superatum. HvROTEius contra, Chron. P. I. Cap. XU. Attilam superiorem ex praelio rediisse, reliqui autem scriptores Aetianos, cognita Theodorici morte, primos se fugae commisisse adfirmant. Quidquid in hac sententiarum diuersitate adfirmetur: utrinque profecto, veluti LAIlus in Attila Cap. VIII obseruauit , aqua
Marte pugnatum es, imo pugna haec, extremo et triusque populi periculo, caede ae interne-t1one eontitit. Ea propter I ORNANDE de Reb. Get Cap. XL. qui eum imitatur 1 GoNivs Lib. XIII ad an ASI. p. 32O Pssera , inquit, te luee orta, quum adaueribus plenos campos conspicerent, nec audere Hunnos erumpere, Dum arbitrantur in etiani esse iactoriam. Attila certe, ubi nox diremerat praelium, in castra redux non ut victus, turpem fugam meditabatur , Verum , ut victor bellum, resumtis viribus, prosequuturus, clasta Cum canebat. ORNANDE l. c. DIACONvs l. c. Nequaquam igitur Attila, veluti RospΕR AQvITANICus tradit, in Ga Pias superiores fugatur, neque Hunnorum phaian-ges ita fuere protritae, Ut quibus profugi, habiten in terris , Me sqtie sit incognitum i id quod A1MON ius de gestis Franc L. I. c. 6. reliquit., Colligitur id ex IORNANDE ikCos l. c. qui tradunt Attilam in castra
praelio reducem , strepentem armis, tabis ecinis , ineuissionemque minatiam fuisse, elati leo venabulis pressus. Idem SIGONIus ex IoRNANDE repetit. RECvLPHus autem Chron.
T. II. L. V. c. I . eo fini, Hunnos in castra rediisse adseri r uti noctis p sidio ire restimerent. Recte igitur Si GEBERTvs Attilam in castris, stem resumsisse, memoriae prodidit rnam hostem, intra septa castrorum conclusus , crebris ictibus reiecit, letum Aetianis inusitata magnanimitate incussit. ORNANDEs. SIGONIvs. e Caussam, cur Attila in extremo rerum Hunnicarum discrimine, igni comburi voluerit, ad Capua G. not. hexposuimus. Elucet hinc excelsus eius animus, Di, ne
aliquis eius vulnere lataretur, aut in potestatem hostium perueniret, flammis exuri peroptavit. ORNANDES, DIACONus , T IvROTZIus , CALLIMACHus , OLAllus , SI GONIVS.
do Locus ΑΕΑsi iniuria temporis mirae latus is corruptus , hoc modo restitui
emendarique potest : Et ius ergo Patritias, cam auxilio Gothis enisset, ATTILAM in summa feris conspiciens Hunnorumque gentem pene victam esse comperiens, animum eiusdem ATTI EAE , t reor, admiratus , timui ; e mau P. feret, si ATTILA sis victus, occumberet.
49쪽
Reipubli acie fiereet, si Attila sic victus occumberet. Signum tuaque receptui dedit, atque inde e a bello cessatum. Tunc coma pertum est primum apud Gothorum exercitum, j Theodoricum in bello extinctum. Cumque de regia esset inter alamir δ Theodo mir, g Theodorici filios non minima contentio, suadente Elio Patricio, a bello disicessum est'. o Timuit enim Et ius, ne victo Attila Gothi, qui sibi superiores erant, i in-sceuirent, Sc solito more Romanis Principibus rebelles, Xisterent. Huius ergo in dies pace δ foedere habitis, inter Eium Pa tricium Gothos, Bledam Attilam in Pannonias Attila cuml Bled a m reuertitur.
e Conclusum in castris commeatuque priuatum ATTILAM , obsidione fatigare decreuit Aetius : magnanimitate tamen regis percitus is erebris Hunnorum ictibus reisiectus, ab incoepto destitit. ORNAND de Reb. et Cap. XL. fyInter turmas militum discurrentem Theodoricum , quo delapsum , pedibusque suorum conculcatum, Vitam , matura senectute conclusisse , memoriae prodidit IoRNANDE l. c. Nihil de mortis genere Isi Do Rus Chron. Got Aera CCCCLXVII. reliquit superatum tamen in campi Catalaunicis occubuisse tradidit id , quod Di ACo-Nus , FRECvLΡHvS, SI GEBERTusci aliique rerum Gothicarum MFrancicarum scriptores adfirmant. Iaculo ictu in in praelio cecidisse CHRON ALEXANDR Olymp. CCCVII. in certa relatione tradidi . Utramque sententiam, OLΑΗvs in Attila Cap. VII hunc in modum explicat Theodoricus rex Thrasi undi pater, dum equo ircumvectus, suos ad
pugnam hortatur et deiectus per que iam Hunnorum in terram, a pugnantibus conculcatur. Stint, qui dicant, cuiusdam audacis Osrogothi telo ooxum, exhala se animum
et Emendandus hic est Calanus : Cumque de regno Jet, inter Thorismiando Theodo rie Theodorici lios, non minima contentio. Walla mi namque Theodomi r reges fuere hac tempestate Ostrogothorum, cons Cap. VII. not. ix Thorismund vero &Theudori , filii Theodorici regis Vestrogothorum Isi Do Rus Chron. Goth. Aera CCCCXC. Tametsi vero Thoris mundus, sepulto patre, rex, in campis Catalaunicis proclamatus fuerat principio tamen imperii, noli minus fratrum, quam optimatum dissensiones experiri, necessiim habuit IORNAND de Reb. et Cap. XLI. b Quod Aetius, conclusum castris Attilam adgredi noluerit, non tam Gothorum vires, qualia Hunnorum, spe renouata erectum animum Minsignem Attilae in ex tremo periculo magnani initatem timuisse , ex verbis I ORNANDI colligere licet : quippe qui, Aetium, Attilae in defensione castrorum magnanimitatem, admiratum fuisse scribit. io mendetur, in se exirent. Locus est corruptus, quem ego hunc in modum emendandum putauerim: Hi
ius reo prudentia, de pace cicidere, inter Elium Patricitim , Gothos , Iedum 9 Λιtilam babitis onsiliis, Attila eum Aledi, in Pannonias reuertitur.
l Bledam ante praelii ini Catalaunicum interiisse, neque bello Callie interfuisse,
ad CApur XI. certis indicii notatur.
m Quidnam Attila post praesium Catalaunicum susceperit , dissident inter se, qui
de rebus eius gestis , nonnulla scripsere. Sunt, qui e campo Catalaun Ic reiectum, in Galliam superiorem confugisse autumant. Ita PROSΡΕRAQviTANl Cus, TIRO PROSPER, HERMANNvS CONTRACTvs MA IANvs Corvs. Alii eum, metu ingenti liberatum , vastata Gallia, in Pannoniam, ut comminutas strage copias, supplemento auxiliis instauraret, reuertisse existimant. Hoc modo scribit CHRONiCON HvΝGARiCvΜ ΗvRΟΤZH,
CALLIMACHvS OLassus. Et isti quidem Attilam peracto, post cladem Catalaunieam, Decad. l. Mon liment. III. in
50쪽
ri Iuuenci Coelii Calani Dalmati
in honorem Martis sacrificio, in Tungros mouisse, indeque Trecas venisse, Lupum Episcopum, usque ad Rhenum secum duxisse, auctores sunt. Trecis, Tholosam, ex peditionem ab eo susceptam mura , CHRONICO HvNGARICv adfirmat , quod tamen Oi auus in dubium vocat , atque Rhenios, isthinc profectum tuisse, deletisque cum S. Niensio ciuibus ad Rhenum reuertisse, contendit dum interea Oula, dux Hunnorum Coloniam Agrippinam diripit, atque diuam VRsvLΑΜ, cum duodecim mille virginibus interficit, cuius caedem nonnulli, ad alterum bellum Gallicum reiiciunt. Calamitatem hanc Galliae, scriptores rerum Francicarum, ante pugnam Catalaunicam enarrant, cum quibus SIGONI v etiam,nosterque vVENCv sentiunt cons ad Cap. V. not. h. seq. Alii Attilam regem, reparatis legionibus, Galliam repetiisse, commemorant. In hac sententia est Si GgBERTus GEMALA ad an. 73. Attila resumtisse, rex AEt i discesssu,
repatriauit, mature rediturus suppleto exercitu. Ceterum, admodum a vero istos aberrare ostendit ANTON BONpi Nivs Dec. I. Lib. V. neque enim, vel honor, vel commodum, regem , ad ea oras reuocare potuit, quas incensas vastatasque reliquerat. Nihilominus tamen IORNANDE de Reb. Get Cap. XLIII. Attilam e bello Italico redeuntem, in Galliam iterum Narbonensem, contra Visigothos castra mouisse, refert, qua de re in sequentibus Nobis in tanta historiographorum dissensione Sisosa ex Iornandis Cap. XLII. sententia placet : Quod bi Attila audiuit, dolum parari putans, sese
per aliquot dies intra aura eontinuit a vero, po quam exploratam rem habuit, laetitia stim-ma perfusus, bene deses erare instituit , aes manum diissolutum iam ea nens exercitum, se- eurus e uiris excessiit, ae ductio secum, usque ad Asenum Lupo Tricasino Episcopo, atque eum honore remig*, Rhenum traiecit, atque per Germaniam tu Scytbiam retro incolumis abiit. Ante vero , quam in Pannoniam redieratri Normannos quoque , cum Frisiis, Cimbris, Pruthenis, Lithuanis, ceterisque in septentrione populis, Arrii Amper legatos deuicisse , atque indictis senaeum Thuringiae comitiis, omnium gentium legatos , auditos fuisse, CHRONICO HvNGARi Cum, cum Lallo, Io NpINio tradit. Redux in Pannoniam, curam, partim administrandae reipublicae , partim obseruandorum regni limitum, in se suscepit, atque exploratores, in quatuor extremis imperii partibu S, tamquam in specula collocauit, Coloniae, inquam, Agrippinae, in Lithuania, apud Tanaim, Jadrae in Dalmatia. ΗvRoTZivs Chron. P. I. c. 17. BONFINivs Dec. I. Lib. . Anne vero reduce Galliis quinquennium , in otio mutete, veluti ANNALE Hungarorum adnotant, transegerit, dubitauerim. Id profecto, cum rebus praeclare gestis ab Attila eiusque obitu minus conuenit et anno namque CCCCLI. Marciano, radelphio Coss. Galliam vastauit , anno sequente M oratio iniere lano Coss. Aquileiam obsedit. Quomodo igitur ante expeditionem Italicam, quinquennium in Pannonia quie. 1cere potuit t
a dico vero temporis post hoc pacto interiecto, Attilaol f solus
aedem Bledae minus recte, CALANus noster, post praelium Catalaunicum narrat. Eam , anno CCCCXLIV. accidisse , omnes propemodum Chronographi tradunt. PRospΕ Aini T. in Collect Canisii T. I. p. I 47. Theodosio XVIII. uvino coss. Attilare Hunnorum, tedam fratrem l consortem suum peremit, eiusque populos bi parere iussit. um sequuntur TtR PRO sp R in collecl. Canisii p. 72. ERΜΑΝΝvs Contractus ad an cit. SIC ONivs Lib. XII ad an cit. Solus COMEDMARcgLLiNus Chron in Biblioth. Patrum T. VIII. f. I9Sa edit Paris. I 689. eam, in annum sequentem CCCCXLV. reiicit cuius calculum, etiam MARIANvs SCOTu Lib. II. et 6 ad an cit retinuit; BEDA vero, in Hist Eccles Angi. Lib. I. c. I g. ad an XXII imperii Theodosiani, qui est CCCCXXX errore forte scribarum retulit. Reliqui, ut Si GEBERTusci VRspERGENS ISMALBgmvs STADENsis internecionem Bledae ad an CCCCXLIX. adnotant. Omnes itaque communi consensu, necem Bledae, ante cladem Catalaunicam contigisse adfir-niant, quibus CALLIMACHus etiam in Attila MANTON BONpiNivs Dec. I. Lib. III adsentiuntur. Soli Annales Hungarorum apud IlvRoTZiv Chron. P. I. cap. 37. post
cladem Catalaunicam interfectum tradunt, quos OLAuus in Attila Cap. XII. GALA-Nus noster sequuti sunt. Di-