장음표시 사용
21쪽
DE PARTIBVS ANIMALIUM espestes diligenti fluJio conuertere se debet, hoc hi textu non ab re pubdere uolait quaena eae mi causae quas post cognitum 'su aliquo effectum,natur s speculatcr coprehensi et perceptins habere debet , di circa qua3 conai emplationes intendat dirigatque Fas; illorumq; breuiternos ad memoriam reuocat quae de ipJIs rerum naturalium
causs J Ju in pecundo deph suo auditu ipse nos Zoicuit. citque cum plures fini caustium naturalium, tum arte conflantium rerum, de iis ipsis confiderandum esseqnor scilicet et quae fini,quem ue ordinem et qualem naturae dignarionem adpinnicem habere dicanturi: Iarumpstacini rationes adducit Er nominailicet obscurius quaedam breuin,quae pro uirili explicare conabimur, nonnullis tamen ante praecursis,qus hanc rem plane illustrare re explanare poterunt . Causarum igitur genera uniuersalium tam rerum natura constantium quam artificiosarum qua tuor fiunt numero,utine in prsnem nato loco nos manifes spissime docui:,materia scilicet, efficiens, firma, finis. Et materiam quiJem cum Aca emici,tum Peripatetici omnes is Ien et necessitatem cppellauere. Efficiens vero, unde moatus est initium,qui molionis principium. Formsm autem effectum et rei cycntiam. Funem re ultimum uocauere, et cuius gratia. erum finem et formam im idem concurrere uoluerunt,rationeque potius has causis, quam re ipsi dii lare.Naturam enim in phisticis rebus ad formam tamquam ai praefinitum finem tendere ut illam uelati dea fideratum qui jam et expetitum in materia ultimo res ponat omni ope contendere, et quoniam quod appetitur et defideratur mper aut bonum eri, alit certe apparens
22쪽
MBER I. bonum,ut in Nicomachise mora bis en ostenium. Flavcutem quod rixot uocant,bonum uua essticcirco non ab re formam re finem concurrere dissimis. I studetiam ipssum in artificio'facere artem cerrum , MF-am soliscet tanquam ad primo maliterque inimium Blinare, ut subiecta libi materia praefinitum constitutumque finem,id est artistiosam firmam commode apteque recipere possiti Finis igitur myrma,ut a principio diximus, re ipsa easdem,ratione autem di debitione diuersa esse crumentur.
rerum efficiens etiam causalia Philopono placuit, in comamentarus Aper 'rundo depti, o audimicum fine refrma aliquando concurrere uidetur a cum dicitur ex hombae, homo,et ex equo equias , diuerso tamen modo,quoaniam in effectare causa non incli efficientificui finis refema Mul inesse uidentur. Setin autem in arte conflantubus licet uiderean illis enim aliud stemper est efficiens eromnimo aratum a fine di forma. Praeterea malem causam rationem uocauertit id est definitionem quod quid erat esse ipsus rei finiscantem; spetitam uidelitet istuc Forma enim uniusiniusque rei illivi definitiis sane est ratio. Finalem autem musim cuius gratia appellauerunt, quia illius vatia omnia fiunt, et adfinem tanquam ad appetibile,ebonum reseruntur omnia. Habent austem ore haec caustrum genera a philosvis alias pecviliares re compendiarias denominationes. Materia menim causam norant i quo. Formalam vero Pod . Effriemem a quo. Finalem propter quod . cum id quod filii forma, ab Oriente in materiae natura introducaturn volutam fideterminatam finis rationem, quamobri
23쪽
de quacunque re interroSanti propter quid ver inem aifucere solemus. Uerbi gratia interrogali cur deambus Iemus in promptu semper eli res Uo, uisani perfissamus Sanitatem enim,et bonam si litudinem exercitio acquirere et conseruare intendimns. Uerum quoniam inter e sticiens it finem plura nonnunquipolitat intercurrere media,non ab re animaduertendum esse censeo, quod omnia illa cum finis existunt gratiae,ad finem etiam ipsum quodia modo referri debeat,nam illorum omnium finis ei causa, unde non immerito causarum omnium causa finis esse perhibetur. Verbi gratia inter medicum re sanitatem ab eo primo intentam,intermedia fiunt non solum deambulatiore exercitiam sed etiam pharmacum,di purgatio,tum humiditatum noxiarum diminutio,corporisque astrictio,quae certe omnes caust quanais cum efficientes, tum instrumentales et sint di recte appellari possint, tamen cum fine ficere videntur,cum ipsarum omnium causa ultimus fit finis id est sanitas m haec de causarum natura et appellatiosne tum haec scriberem fiest obtulerunt,quare ibi praemis
fis ad textus explicandam literam veniamus. Dicit autem in illa philo Sophus,quoi cum circa naturalem generatione
id est in podificis rebus, er supplendum est in artificiosis
etiam ase bombus, plures reperiantur caust, statimque ex illis inalem cuius gratia ut elicet efficientem coma memorat,vnde scilicet motionis est initium, determinan adum sne ei inquit, quaenam ister illas iure sibi primas uendicet,et qus siecunda censtatur. Quem certe causaram ordinem duplici intelligere possumus modo, aut tempore subcet primam et fecundam,aut dignatione tar excellens
24쪽
LIBER L a. 'primus tempore lacus, sic confiderantibus, finacontrouersia materis est assignandus hic enim formae finis sue Abstirnitur,et in illam agit efficiens motjone Aa ibiam temperando et componenso. Dignatione autem re
excellentia omnium sine prima finalis est cause, propter
illam enim omnia agunt quscunque agminet ad illam extremam referuntur omnja. quam certe rem in litera tam
gere uidetur philos hui,primam dicens formarem esseransm,quam alicuius gratia appellat, id est finis ipsus: nisin ut dictum est finis et Frma in idem concurrere dircuntur,quam etiam ut exprassius meliusque intelligere nos filia ationem esse asprit,id est rei ipsus definitionem et essentiam. Primiisum en enim firmam quod quid erat esse ipsius rei indicare,di illius declarare essentiam . Et nesquis temere Frtasse crederet in naturalibus plum rebus harum genera causeram hoc in loco philo hum tradere, subiungit similiter sie habere hanc rem imirum quoque quae a te confiunt, di in iis quae naturam ducem habent.dire
immerito equidem,cum enim ars narurtut uidetur, imitatrix fit et smula,circa easdem cert ut iles causirum naturas ueseri cons icitur. Q autem firmatis causi ratio',re rei ipsius,ut dixit,definitio, necnon cum finali conscurrat cara,claro Ane artium exemplo, nobisque appria me cognito declarat Aristoteles.Medicus enim inquit,re Architectus,senitatem ille, hic domum Asinire sita emtes,illarum certe rationes et cau=s operationum,qua pro
De quisque suo habet,ii est pro 'ulii mafrmi peculiaris
introductione resdere contendunt,Dicit autem aut costatione ut pensu,nam uterque uel ante effectum opusuum,
25쪽
DE PARTIBUS ANIMALIUM. cum cogitationesilam illud cernat,medicus scilicet sinitae;
ab eo in Troto corpore estiendam.. Architectia vero in
preposto areae Dareo inuram uiJeat domum. Aut sien',id est post essectam Iinitatem Meficus, et post extructam
domum architectus. Aut=n, tetelligendam est, cum mea dicus soleret in aegroto corpore sanitatem tinducere Flu deae sinitati similem quam oculis in aliquo sino vegetos cernit corpore. Architectus uero cum propositae di Fbietes domui Dilem ficere aliam bi proponat. quomo adolibet inquit,uterque De cogitatione fibi finem praescribsseritJue ad effectum iam deduxerit, aut similituJinem
quandam fibi imitandam proposuerit, rationes reddere promptus est,mca s. Proponsi enim medicus cur requo modo fibi fit agendum ut in aegroto corpore sanitatem,nducat. Similique modo qgae nam fibi comparanda agendaque fiunt,et quamobrem perspicit architectus ut domus extructio conuenienter fiat. Paris rationis modo post essectam sinitatem reddere rationes et causas medicuspotest cur ad finem constequendu illum,iali uel tali usus esi pharmaco,e hcc aut illo exerciti senere id escerit,albs enim aequo uectari selubre es aI:js nauigio potius uehi. Quod etiam poli constctam domum praeclare architectus ficere
poteti,cum materia et calcem, necnon'rramenta et trabes illarumque contiguationes ut illem structurr fibricam apte efficeret scienter commemorat. bique illis epuduisse clare demonstrat. Aggreditur poli hsc philosophus Eni de
finali formali ue, nec non ejiciente causa es in nulliraliabus rebus,quam in iisque arte constant, hucusque uerba scit,de materiali elum cavia nos docere, quonam modo i
26쪽
LIBER Lis eriguio' naturalibusque reperiatur rebus, quam uenaturae digerentiam in ste itemis invariabilibuspie ha obea: rebussontraque is ijsqu ae generationi corruptionisque fiunt obnoxia,er o mclino in omni mutatione uarietas
rem; uesentur, Appellatque causam hanc necessitatem,quoniam necesserio' lemitur omnibus: di cum ahuel isent,uelficiant 'sc a principio perstat inestque,di tum anare Finem re Frmam , tum post illa 'mper confisiit re res manen Circa quam antiqvos qui de phi ficis perscrutati sunt rebus praecipue uersutos iusse aspriti nanque de hae
fila aliis uel non animaduertis,uel omnino neglectis praester admodum pracos ex illorum numero, omnes fere alii uerba 'cerunt m circa materiale caust fenus commenseatisunt, illusque rerum omnium principium esse conten derunt.quapropter illorum alii aquam saerem alii, nonnulli ignem,aut inter ignem aeremque mediam quandam naetram. omnium principium esse uoluerunt,ut de Thalete
legimus Milesio, et de Heraclito Epheso . Praeterea de Anaximandro Anaximeneque utris iue Milesis. Ii euenim de Frmali efficienteque cara nullam omnimo mentionem'cientes,inpia materiali perstiterunt caufi . v mmersamque phylvis suae rationem eo tenus deo duxerunt . Hoc quis etiam tempore nonnulli defficiente primi cara ceu comminiscentes philosopha.ri coeperunt . Empedocles enim Agrigentinus qui quatuor elementa rerum principia esse uoluit , amuritiam addidit litem , siue concordiam di dissorium, quae illa mouerent, et ad rerum effectiones
27쪽
de guterent. Anaxa oras quin etiam Cla emenius,re Democritus Abderites,ille quidem diuisiam quandam menatem quam x ij, id est intellectum appelles, se minariis illi a fluum quos dirapetitari osi uocauit, mouere asse aruit, tu ex illo fimilares, ibimilaresquepartes excernere, ex quibus pos'modum omnia efficerentgr. DemocrIIlis uearo plenum-irine duo rerum esse dixit principia-m uacuo, id est inani infinito, nita et indiuidua motari corpuscula uari figurarnm Frmis praedita, quae nutu suo
a 'metiras moverentur , uel ab imaginibus quibusdam quas deos interdum appellat, universm extrin iecus mundum complectentibus. Iibitur,ut dixi, cum de es ciente causa aliquid balbutire uideantur, plurimum tamen matteriali attribuerunt causae . Hos igitur omnes Ammalim taxare uidetur philosophus,quoniam nes necessitatis etiaillius cui adhesierunt,naturam clare per sellam habueruli Dicit enim necessitatem hanc, id eli materialem causam im naturalibus rebus,m in iis qgae naturam excedunt resupereminet, non eodem sie habere modo, aliter enim considerari in rebus perpe uis et sempiternu quae nulli sunt obnoxiae uarietati, et aliter ira 3s quae in generatione corruptioneque versantur. In prioribus enim necessitatem fimpliciter reperiri,in istis uero ex Appostione ines, pue in naturali confidere, generatione fue m rebus arte conasiantibus,quod non d linguentes illi, et multiplex illis significatum haudquaquam di terminantes, non conuenisi ter fine de materiali causa uerba'cise uisentur. Stasim phempiternis reli lis rebus in quibus hanc materis necesi
tatem simpliciter ines dixit de illa quam ex suppostione
28쪽
LIBER Linesse asseruerat, Hirissimo ab artificios rebus mutuati
exemplo, mirifice nos docet, ait enim ii domus fieri cons'miq; debet,priusquam ad fabricae finem peruenimur, ideli domis constitutaeformam,necessariasine esse illa omniasine quibus domis esse nonpoteli.Architectum uidelicet in primis peritum:postmodum excises aptatosque lapides ignaq; dedolata, ementa quin etiam calcem qus ad domuus'ructuram faciunt probe concinnata. Forms napilla ultima,sive seu omnibu3 3s rebus neces tatem imposnitInbuiusmodi autem re necessistis non recurrit mos
dus,re iccirco neceptatem hanc ex 'nostione philoso,
phus appellagit. Poteri enim architestus ese,m pr avarata habere ligna re lapides,nihilomimus uari de causis noranstrui domum, quae tamen extructa,ut diximus, priori bus illis omnibus omnimodam imponit neces tatem. Simiahq , rationis modo in rebus naturalibus hic exsuppofatione haudquaquam recurrens conss icitur esse necessis , Si enim ex Sophronisco generetur Socrates post illius oratum Sophron cum cum uxore convenisse pia fuit necesse, eaq; genitali sopbronisci femine concepto, foetum ii ad pariendipraefinitum tempus utero gellasse , postremos
Socratem peperisse Socrates igitur natus omnibus sine ilii praecurrentibus causis hunc necessistis modum impos fuit.Qui certe non retro flectitur,neque comersm necessario dici poteB.Potuit enim tu uxore Aa sophroniscus cocubuisse, re ex illius Femine effectum iisse embrionem
qui tam en casu aliquo potuit a bortiri,*hoc modo parentum j em ante extremum finem fallere.In naturalibus bi. tur sicut in artificio se rebis, materia constat modusi re
29쪽
DE PARTIRus, ANIMALIVM 1uiusmodi necessitatis ratio clarissime in esse conjicitur.
Secus autem in sempiternis incorruptib)libusq; reobus non ab re esse censtetur.Ibi enim nulla rerum At ucria tiomullumque nous mutationis impedimenum, cum o mania siemper eodem se habeant pranturque modo. Ex quia has per licue apparet phjlsophum in sempiternis etiam incorruptibilibusque rebus materiam reperiri uoluisse, facut fine controuersa omnis perhibuit a semia. V erum at iterius cuius Iam rationis quam illa A qvs Eenerabilibus corruptibilibusque substernitur rebas . Quo autem is Medicamur modo,quo modoque illa uni perpetuo fit addicta formnas alium certe hec contempla iob elitat artificem, neque presenti disquisitioni isse conueniens est lacus quas re eam missem in praestentia ficiamus,re ad sequentis lite
verum demonstrandi ni odus &necessitatis in physicis,diuersus,& in conte plativis disciplinis. De iis aut in aliis est p tractatii. Principium .n.alteris ade ens aiteris itero id qd erit. Q Tn.talis est sanitas,aut homo hoc esse aut fieri necelsi est . non nuoniam hoc est, uel fuit neccessario illud est aut erit.Nequelicet huiusmodi necessitatem demonstrationis ad perpetuitas te annectere,ut dicitur hoc est quoniam illud est. De iis aute in aliis determinatum est,&quibus hoc insit, di quae reciprocari possuat,quam ue ob causam. Pol quam philos bus declarauit,ut uidimus, ad pera firmatorem rerum natura constantium pertinere quatuor
causrumfenera conleplari, materiss nerestite quonamodo sie habeaticu in pempiternis in uariabilibus p rebustum in iis quIgenerantur et corrumpuntur,re nunquam
in eodeamanent statu,qisi id maesis uni erat qua expreserat,iccirco istuc ipfium hoc in textupeolixius nobis in aet
30쪽
anta planatim dicens . tu esse modii demonstriumvidi necessitam in philicis rebus. Ubisuppledu est in arte et constantibus, eris is contemplativisscient s. Conreptatiua appellanssuetia De distiplima , illas que uere enita,nullis mutabilitati obnoxias conleplantur Fubflanum, siue diuisa illa fini ue ad mathematica anneant dis linas quo in locaeut arbitror uelle uidetvrphilostreus ration causam si reduren pia demonstrationis renecessistis aius sane est modus in res naturalius ti eris ariseiob, et alius m conreptatiuis di linis . Francipitiin, sequit,aegeris quid'Leontemplatiuis Asopi mirum ipsum estemsempiternu uidelicet ex immutabili,qgnes eorrupi, nes prepediripoli A lteris aut, naturalibis scilicet rebus
edi artificio is, principiussim illud qJerit. qasi diis generatice versatur,en n. ut apud Plitone in Timaeo re plarissi aeths legitur in lacu,uere dicitur illus q*mpiternusti et immutabile,qJFit aut illud estqJuera no habetas
manentia,sed=evthroe nunqua uere est,qs certe multis intercedentibus causis praepediri pol ut ad confiitum non tueniat fine.quam bre in Oibus iis pclito quidesne,ea quae .d istu fictui poni necesse et . No aut illi positis et praeatur retibus,m retro et diximus,necessario M c equitur fnis. Domo.n.ut dictu es ,ranstructa re ex Idificata, luna necessario ponuntur re lapidestillis asepositiser coparatis,domu fieri non est neces. Q. mih et modo in natuiralibus fieri rebis est uidere.ut retro diximu .hoc alit iccirco Fn huiusmosi fines et effectis uariari praepedirippossunt. Secus aut in conteplativis AFiplinis is haec sit hisbet res,esectus erum di causae ad pinuicem necessario coaeriantur,m is pes inuicem recurrum,nullas quonam